పది, పన్నెండేళ్ళుగా కంటున్న కలను నెరవేరిన తరుణం ఇది. చిన్నప్పుడు ఆడడం మొదలుపెడు తూనే మనసులో నాటిన లక్ష్యాన్ని సాధించిన చేరుకున్న దిగ్విజయ క్షణాలివి. అత్యంత పిన్నవయ స్కుడైన ప్రపంచ చదరంగ ఛాంపియన్‌గా నిలవడంతో పద్ధెనిమిదేళ్ళ దొమ్మరాజు గుకేశ్‌కు చిర కాలపు స్వప్నం సాకారమైంది. చరిత్రలో నిన్నటి వరకు గుకేశ్‌ కేవలం పిన్నవయస్కుడైన మూడో గ్రాండ్‌ మాస్టర్‌. కానీ, సింగపూర్‌లో జరుగుతున్న ప్రపంచ చెస్‌ ఛాంపియన్‌షిప్‌లో గురువారం సాయంకాలపు విజయంతో ఈ టీనేజ్‌ కుర్రాడు చదరంగ చరిత్రలో కొత్త అధ్యాయం రచించాడు. సుదీర్ఘ కాలం తరువాత మనవాడు ఒకడు ఇలా భారత ఘనవారసత్వ సంప్రదాయ ప్రాచీనక్రీడ చదరంగంలో జగజ్జేతగా నిలిచి, జాతికి గర్వకారణమయ్యాడు.చైనాకు చెందిన ప్రస్తుత ఛాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌పై చిరస్మరణీయ విజయంతో, అంచనాల్ని అధిగమించి, కాస్పరోవ్, మ్యాగ్నస్‌ కార్ల్‌సెన్‌ సరసన తన పేరు లిఖించాడు. గతంలో కాస్పరోవ్‌ పేరిట ఉన్న అత్యంత పిన్నవయస్కుడైన ప్రపంచ ఛాంపియన్‌ రికార్డును బద్దలుకొట్టాడు. ఇది ప్రతి భారతీయుడి హృదయం ఉప్పొంగే క్షణం. మన చదరంగ క్రీడాలోకంలోనే కాదు... క్రీడాకారులందరిలోనూ ఉత్సాహం ఉరకలెత్తించే సందర్భం. నిజానికి, ఈ ఛాంపియన్‌షిప్‌ పోటీల్లో కొన్నిసార్లు గుకేశ్‌ తడబడకపోలేదు. మొత్తం 14 గేమ్‌ల ఈ ఛాంపియన్‌షిప్‌లో గుకేశ్‌ ప్రస్థానం అతని పట్టుదల, వ్యూహచతురతకు నిదర్శనం. మొదట్లో తడబడి, ఓపెనింగ్‌ రౌండ్‌లో ఓటమి పాలయ్యాడు. కానీ, కుంగిపోకుండా రెట్టించిన ఉత్సాహంతో విజృంభించాడు. విమర్శలను విజయసోపానాలుగా మలుచుకున్నాడు. పట్టువదలని విక్రమార్కు డిలా ఆటలో పైచేయి సాధించాడు. మొదటి నుంచి గుకేశ్‌ బృందం వేసుకున్న వ్యూహం ఒకటే. గుకేశ్‌ తన లాగా తాను ఆడాలి. అంతే! పక్కా ప్రణాళికతో ఈ యువ ఆటగాడు, అతని క్రీడాశిక్షకుడు, మిగతా బృందం పడ్డ శ్రమ ఫలించింది. కొన్నిసార్లు ఆట ఆరంభపుటెత్తులను ఆఖరి నిమిషంలో నిర్ణయిస్తే, మరికొన్నిసార్లు వాటి మీద వారాల తరబడి కసరత్తు చేస్తూ వచ్చారు. ఆ సాధన ఉపకరించింది. డింగ్‌తో ప్రతి గేమ్‌లోనూ తన ఓపెనింగ్స్‌ ద్వారా ప్రత్యర్థిని గుకేశ్‌ ఆశ్చర్యపరిచాడు. 14 గేమ్‌ల మ్యాచ్‌లో 13 గేమ్‌లు ముగిసినా, చెరి రెండు విజయాలతో టై నెలకొంది. ఆ పరిస్థితుల్లో గురువారం నాటి 14వ గేమ్‌ ఒక దశలో డ్రా దిశగా వెళుతున్నట్టు అనిపించినా, ప్రస్తుత ఛాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ అనూహ్యంగా దిద్దుకోలేని తప్పు చేశాడు. అందివచ్చిన అవకాశాన్ని ఒడిసిపట్టుకొని, గుకేశ్‌ తన ప్రత్యర్థి ఆట కట్టించాడు. 2.5 మిలియన్‌ డాలర్ల బహుమతి నిధిలో సింహభాగాన్నిసంపాదించాడు. గతంలో ప్రపంచ ఛాంపియన్‌షిప్‌ సాధించిన విశ్వనాథన్‌ ఆనందన్‌ తర్వాత మళ్ళీ ఆ ఘనత సాధించిన రెండో భారతీయుడు అయ్యాడు.ఎప్పుడూ గంభీరంగా కనిపించే ఈ చెన్నై చిన్నోడు ఈ విజయంతో ఒక్కసారిగా భావోద్వేగానికి గురై కన్నీరు పెట్టిన క్షణాలు, బయటకు వస్తూనే తండ్రిని గాఢంగా హత్తుకొని మాటల కందని భావా లను మనసుతో పంచుకున్న దృశ్యాలు ఇప్పుడిప్పుడే ఎవరికీ మరపునకు రావు. గుకేశ్‌ ఇప్పుడు చద రంగ ప్రపంచానికి సరికొత్త రారాజు. లెక్కల్లో చూస్తే, ప్రపంచ చదరంగానికి 18వ చక్రవర్తి. చదరంగంలో గుకేశ్‌ ప్రస్థానం ఇప్పుడొక పూర్తి ఆవృత్తం పూర్తి చేసుకుందనుకోవచ్చు. 2013లో 7 ఏళ్ళ గుకేశ్‌ చెన్నైలో ప్రేక్షకుల మధ్య కూర్చొని, విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌కూ, మ్యాగ్నస్‌ కార్ల్‌సెన్‌కూ మధ్య జరిగిన ప్రపంచ చెస్‌ ఛాంపియన్‌షిప్‌ మ్యాచ్‌ చూశాడు. ఆ మ్యాచ్‌లో గెలిచిన కార్ల్‌సెన్‌ అప్పటి నుంచి గత ఏడాది వరకు ప్రపంచ ఛాంపియన్‌గా పట్టు కొనసాగించారు. నిరుడు డింగ్‌ ఆ పట్టం గెలిచారు. చిన్న నాటి నుంచి అలా సౌండ్‌ప్రూఫ్‌ గ్లాస్‌ బూత్‌లో కూర్చొని, ఆటలో గెలవాలని కలలు గన్న గుకేశ్‌ ఎట్టకే లకు ఆ స్వప్నాన్ని నిజం చేసుకున్నాడు. అయితే, ఇంత త్వరగా తన ఆకాంక్ష నెరవేరుతుందని అతనూ ఊహించలేదు. కార్ల్‌సెన్‌ నంబర్‌ 1 ర్యాంకులో ఉన్న నేపథ్యంలో ఇప్పటికీ తాను ప్రపంచ అత్యుత్తమ ఆటగాణ్ణి కాదని వినయం ప్రదర్శిస్తున్నాడు. ఏదో ఒక రోజున కార్ల్‌సెన్‌లా చెస్‌ ప్రపంచాన్ని ఏలాలని తమిళనాట పెరిగిన ఈ తెలుగు మూలాల టీనేజ్‌ కుర్రాడు ఆశిస్తున్నాడు. గతంలో 22 ఏళ్ళ వయసుకే గ్యారీ కాస్పరోవ్‌ ప్రపంచ ఛాంపియన్‌ టైటిల్‌ సాధించారు. అప్పట్లో ఆయన అనటోలీ కార్పోవ్‌ను ఓడించి, ఆ టైటిల్‌ సాధించి, అతి పిన్నవయస్కుడిగా రికార్డు సృష్టించారు. కేవలం పన్నెండేళ్ళ ఏడు నెలల వయసుకే గ్రాండ్‌ మాస్టరైన గుకేశ్‌ ఇప్పుడు 18వ ఏట ఆ ఘనత సాధించడం ఎలా చూసినా విశేషమే. గుకేశ్‌ బాటలోనే మన దేశ కీర్తిపతాకాన్ని మరింత ముందుకు తీసుకువెళ్ళగల సత్తా ఉన్న ప్రతిభావంతులైన చెస్‌ క్రీడాకారులు ఇంకా చాలామంది ఉన్నారు. ఇటీవల బుడాపెస్ట్‌లో జరిగిన ఒలింపియాడ్‌లో ఓపెన్‌ గోల్డ్, ఉమెన్స్‌ గోల్డ్‌... రెంటినీ భారత చదరంగ జట్లు విజయవంతంగా గెలిచాయి. ప్రస్తుతం దాదాపు 85 మందికి పైగా గ్రాండ్‌ మాస్టర్లు భారత్‌లో ఉన్నారనేది ఆశ్చర్యపరిచే గణాంకం. పైగా, వారిలో చాలామంది ఇప్పటికీ డ్రైవింగ్‌ లైసెన్స్‌ కూడా రానంతటి పిన్న వయస్కులు. అంటే ఈ విశ్వక్రీడలో భారత్‌కు ఎంతటి బంగారు భవిష్యత్తు ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. రాగల రోజుల్లో ప్రజ్ఞానంద లాంటి పలువురు ప్రపంచ ఛాంపియన్లుగా ఎదగగల సత్తా పుష్కలంగా ఉన్నవారు. అయిదుసార్లు ప్రపంచ ఛాంపియన్‌ అయిన విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ శిష్యరికంలో ఈ స్థాయికి ఎదిగిన గుకేశ్‌ ఇప్పుడు అలాంటి ఎందరికో సరికొత్త ప్రేరణ. సుదీర్ఘ క్రీడా జీవితం ముందున్న ఈ టీనేజర్‌ భవిష్యత్‌ ప్రయాణంలో ఈ కొత్త ప్రపంచ కిరీటం ఓ మైలురాయి మాత్రమే. రానున్న రోజుల్లో ఇలాంటివి అనేకం కైవసం చేసుకొని, మరింత మంది గుకేశ్‌ల రూపకల్పనకు ఈ కుర్రాడు స్ఫూర్తి కిరణంగా భాసించడం ఖాయం.

సింగపూర్‌ సిటీ: ‘ట్రోఫీ చూడటానికి చాలా బాగుంది. కానీ నేను ఇప్పుడు దీనిని ముట్టుకోను. బహుమతి ప్రదానోత్సవ సమయంలోనే అందుకుంటాను’... విశ్వ విజేతగా నిలిచిన తర్వాతి రోజు కొత్త ఉత్సాహంతో కనిపిస్తూ గుకేశ్‌ చెప్పిన మాట ఇది. ముగింపు కార్యక్రమానికి కొద్దిసేపు ముందు జరిగిన ప్రత్యేక ప్రచార కార్యక్రమంలో ఇది చోటు చేసుకుంది. వరల్డ్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ ట్రోఫీని ఇంత దగ్గరగా చూడటం ఇదే మొదటిసారి అంటూ గుకేశ్‌ తన ఆనందాన్ని ప్రదర్శించాడు. ఫొటో షూట్‌ సమయంలోనూ అతను దానిని ముట్టుకోలేదు. ప్రపంచ చాంపియన్‌ హోదాలో శుక్రవారం గుకేశ్‌ బిజీబిజీగా గడిపాడు. ప్రపంచ చెస్‌ సమాఖ్య (ఫిడే) నిర్ణయించిన అధికారిక కార్యక్రమాలు, ఇంటర్వ్యూలతో పాటు పెద్ద సంఖ్యలో చెస్‌ అభిమానులకు అతను ఆటోగ్రాఫ్‌లు ఇచ్చాడు. వీరిలో భారత అభిమానులతో పాటు సింగపూర్‌కు చెందిన చదరంగ ఔత్సాహికులు కూడా ఉన్నారు. తాము వెంట తెచ్చుకున్న చెస్‌ బోర్డులపై వారు వరల్డ్‌ చాంపియన్‌ ఆటోగ్రాఫ్‌ను తీసుకున్నారు. ఆటోగ్రాఫ్‌ కోసం నిలబడిన వారి సంఖ్య అనంతంగా సాగింది. ఆ తర్వాత గుకేశ్‌ ఎంతగానో ఎదురు చూసిన బహుమతి ప్రదానోత్సవ కార్యక్రమం జరిగింది. ‘ఫిడే’ అధ్యక్షుడు అర్కాడీ వొర్కొవిచ్‌ జగజ్జేత గుకేశ్‌కు ట్రోఫీతో పాటు బంగారు పతకాన్ని, ప్రైజ్‌మనీని అందజేశారు. ఈ సందర్భంగా ఆయన భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌పై ప్రశంసల వర్షం కురిపించారు. అద్భుతమైన ఆట, చిరకాలం గుర్తుండిపోయే ప్రదర్శనగా గుకేశ్‌ విజయాన్ని ఆయన అభివర్ణించారు. తన విజయానందాన్ని సోషల్‌ మీడియాలో ప్రకటిస్తూ...‘18వ ఏట 18వ చాంపియన్‌’ అంటూ గుకేశ్‌ ట్వీట్‌ చేశాడు. నా ప్రయాణం ఒక కలలా సాగిందిఇలాంటి క్షణం కోసం ఇంతకాలం ఎదురు చూశాను. ఇలాంటి రోజు కోసమే ప్రతీ రోజూ నిద్ర లేచేవాడిని. ఇప్పుడు ఈ ట్రోఫీని నా చేతుల్లో తీసుకున్న ఆనందంతో పోలిస్తే నా జీవితంలో ఏదీ సాటి రాదు. నా ప్రయాణం ఒక కలలా సాగింది. ఈ క్రమంలో ఎన్నో ఎత్తుపల్లాలు, సవాళ్లు ఎదురయ్యాయి. కానీ నా చుట్టూ ఉన్నవారి అండతో అన్నింటినీ అధిగమించగలిగాను. కష్టాల్లో ఉన్న సమయంలో పరిష్కారం లభించనప్పుడు దేవుడే నాకు తగిన దారి చూపించాడు. –ట్రోఫీని అందుకున్న తర్వాత గుకేశ్‌ స్పందన

సింగపూర్ వేదికగా జరిగిన వరల్డ్ చెస్‌ ఛాంపియన్‌షిప్‌లో భారత గ్రాండ్ మాస్టర్ డి. గుకేశ్ సంచలనం సృష్టించాడు. గురువారం జరిగిన 14 గేమ్‌ల పోరులో డిఫెండింగ్ ఛాంపియన్ డింగ్‌ లిరెన్‌న్‌ ఓడించి గుకేశ్ విశ్వవిజేతగా నిలిచాడు. 13 గేమ్‌లు ముగిసేసరికి ఇద్దరూ 6.5–6.5 పాయింట్లతో సమంగా ఉండగా.. నిర్ణయాత్మక​మైన ఆఖరి పోరులో గుకేశ్ తన స్కిల్స్‌ను ప్రదర్శించాడు.అయితే ఆఖరి గేమ్ కూడా ఇద్దరి మధ్య నువ్వానేనా అన్నట్టు సాగింది. కానీ గేమ్‌ డ్రా దిశగా సాగుతున్న సమయంలో 32 ఏళ్ల లిరెన్ భారీ తప్పదం చేశాడు. 55వ ఎత్తుగడలో రూక్‌(ఏనుగు)ను ఎఫ్‌2 గడిలోకి పంపించాడు. అత‌డి పేల‌వ‌మైన మూవ్‌ చూసిన గుకేశ్ ఆశ్చ‌ర్య‌పోయాడు. ఈ అవకాశాన్ని క్యాష్ చేసుకున్నాడు. వెంట‌నే ఆ ఎనుగును త‌న ర్యాక్‌తో గుకేశ్ చెక్ పెట్టాడు. ఆ త‌ర్వాత ప్ర‌త్య‌ర్ధికి గుకేశ్ ఎటువంటి ఛాన్స్ ఇవ్వ‌లేదు. తన 58వ ఎత్తులో కింగ్‌ను ఇ5 గడిలోకి పంపి త‌న‌ విజ‌యాన్ని గుకేశ్ లాంఛ‌నం చేశాడు. అయితే గుకేశ్‌ విజయాన్ని యావత్తు భారత్‌ సెలబ్రేట్‌ చేసుకుంటుండగా.. రష్యా చెస్‌ ఫెడరేషన్‌ మాత్రం సంచలన ఆరోపణలు చేసింది. చైనా గ్రాండ్ మాస్ట‌ర్ లిరెన్‌ కావాలనే ఓడిపోయాడని వ్యాఖ్యానించింది."గుకేశ్‌, లిరెన్‌న్ మ‌ధ్య జ‌రిగిన చివ‌రి గేమ్ ఫ‌లితం నిపుణులు, చదరంగం అభిమానులను ఆశ్చ‌ర్య‌ప‌రిచింది. నిర్ణయాత్మక గేమ్‌లో చైనీస్ చెస్ ఆటగాడి చాలా అనుమానాస్పదంగా ఉన్నాయి. లిరెన్‌ ఉన్న స్థితిలో అతడు ఓడిపోతాడ‌ని ఎవ‌రూ ఊహించ‌లేదు.అత‌డు ఓట‌మి చాలా ప్రశ్నలను లేవనెత్తుతుంది. చాలా ప్రశ్నలను లేవనెత్తుతుంది. దీనిపై అంతర్జాతీయ చెస్‌ ఫెడరేషన్‌ (ఫిడే) ప్రత్యేకంగా విచారణ జరపాలి" ర‌ష్యా చెస్ ఫెడ‌రేష‌న్ చీఫ్ ఆండ్రీ ఫిలాటోవ్ పేర్కొన్నారు. దీంతో సోషల్‌ మీడియాలో అతడిపై నెటిజన్లు మండిపడుతున్నారు. కావాలనే ఆండ్రీ భారత్‌పై విషం చిమ్ముతున్నాడని నెటిజన్లు పోస్ట్‌లు పెడుతున్నారు.చదవండి: ఫాస్టెస్ట్‌ సెంచరీ.. వెస్టిండీస్‌ బ్యాటర్‌ ప్రపంచ రికార్డు

ప్రపంచ చదరంగంలో భారత గ్రాండ్ మాస్టర్ డి. గుకేశ్ కొత్త అధ్యయనాన్ని లిఖించాడు. సింగ్‌పూర్ వేదికగా జరిగిన వరల్డ్ ఛాంపియన్‌షిప్ ఫైనల్‌లో చైనా గ్రాండ్ మాస్టర్‌ను ఓడించి గుకేశ్ టైటిల్‌ను గెలుచుకున్నాడు. త‌ద్వారా ప్రపంచ చెస్‌ ఛాంపియన్‌షిప్‌ గెలిచిన అతిపిన్న వయస్సు ఆటగాడిగా గుకేశ్ చ‌రిత్ర సృష్టించాడు.కేవలం 18 ఏళ్ల వయస్సులోనే వరల్డ్ ఛాంపియన్‌గా నిలిచి విశ్వవేదికపై భారత పతాకాన్ని రెపరెపలాడించాడు. అద్బుతమైన చెక్‌మెట్‌లతో డిఫెండింగ్ ఛాంపియన్‌నే ఈ యువ గ్రాండ్ మాస్టర్ ఓడించాడు. ఈ క్రమంలో 140 కోట్ల మంది భారతీయులు గుకేశ్ విజయాన్ని కొనియాడుతున్నారు.కన్నీరు పెట్టుకున్న గుకేశ్‌..ఆఖరి గేమ్‌లో విజయం ఖాయమైన అనంతరం గుకేశ్ భావోద్వేగానికి లోనయ్యాడు. చదరంగం బోర్డుపై పావులను సరిచేస్తూ గుకేశ్ కన్నీరు పెట్టుకున్నాడు. అయితే గెలిచిన వెంటనే పక్కన వున్నవారు చప్పట్లు కొట్టి అభినందిచండంతో గుకేశ్ నవ్వుతూ కన్పించాడు.ఆ తర్వాత తన సీట్ నుంచి లేచి విన్నింగ్ సెలబ్రేషన్స్‌ను అతడు చేసుకున్నాడు. ఇందుకు సంబంధించిన వీడియోను చెస్‌.కామ్ సోషల్ మీడియాలో షేర్ చేసింది.🥹🎉 @photochess pic.twitter.com/BOnIsfKtIw— Chess.com (@chesscom) December 12, 2024గుకేశ్‌ తండ్రి టెన్షన్‌ టెన్షన్‌..మరోవైపు లోపల ఫైనల్ గేమ్ జరుగుతుండగా గుకేశ్ తండ్రి రజనీకాంత్ సైతం తెగ టెన్షన్ పడ్డారు. గది బయట ఫోన్ చూసుకుంటూ అతడు ఆందోళనతో అటు ఇటు తిరుగుతూ కన్పించాడు. అయితే గుకేశ్‌ గెలిచిన వెంటనే రజనీకాంత్ అనందానికి అవధలు లేకుండా పోయాయి.తన కొడుకుని ఆలింగనం చేసుకుంటూ గెలుపు సంబరాలు జరుపునకున్నాడు. ఇందుకు సంబంధించిన వీడియో కూడా సోషల్‌ మీడియాలో వైరలవుతోంది. అదే విధంగా గుకేశ్ తన ఫ్యామిలీతో డ్యాన్స్‌ చేస్తున్న ఓ పాత వీడియోను ప్రముఖ వ్యాపార వేత్త ఆనంద్ మహీంద్రా ఎక్స్‌లో షేర్ చేశాడు. "ఇప్పుడు యావత్‌ భారత్‌ మొత్తం మీతో కలిసి డ్యాన్స్‌ చేస్తుందని" ఆయన ఎక్స్‌లో రాసుకొచ్చాడు. ♥️ Gukesh's dad after he realized that his son had won the World Championship 👇#GukeshDing #DingGukesh pic.twitter.com/0WCwRbmzmd— Chess.com - India (@chesscom_in) December 12, 2024 All of India is dancing with you at this very moment @DGukesh ! #GukeshDing pic.twitter.com/dEzYkCRaEz— anand mahindra (@anandmahindra) December 12, 2024

18 ఏళ్ల వయస్సులోనే ప్రపంచ చెస్ ఛాంపియన్‌గా నిలిచిన గ్రాండ్ మాస్టర్ డి గుకేశ్‌పై సర్వత్రా ప్రశంసల వర్షం కురుస్తోంది. రాష్ట్రపతి నుంచి సామన్య ప్రజల వరకు గుకేశ్ విజయాన్ని కొనియాడుతున్నారు. సింగపూర్‌లో జరిగిన ప్రపంచ చెస్ ఛాంపియన్‌షిప్‌లో 14వ రౌండ్‌లో డిఫెండింగ్ ఛాంపియన్‌ డింగ్ లిరెన్‌ను ఓడించి గుకేశ్ టైటిల్‌ను ముద్దాడాడు. గేమ్ చివరి క్షణాల్లో అద్బుతమైన ఎత్తుగడలతో చైనా గ్రాండ్ మాస్టర్‌ను గుకేశ్ చిత్తు చేశాడు. తద్వారా వరల్డ్‌ చెస్ ఛాంపియన్‌ టైటిల్ గెలుచుకున్న అత్యంత పిన్న వయస్కుడిగా రికార్డులకెక్కాడు. ఈ క్రమంలో జగజ్జేతగా నిలిచిన గుకేశ్‌కు ఎంత ప్రైజ్ మనీ లభించిందో ఓ లుక్కేద్దాం.ప్రైజ్‌ మనీ ఎన్ని కోట్లంటే?ప్రపంచ చెస్ ఛాంపియన్ టైటిల్ నెగ్గిన దొమ్మరాజు గుకేశ్‌కు ట్రోఫీతో పాటు 13 లక్షల 50 వేల డాలర్లు (రూ.11.45 కోట్ల ప్రైజ్‌మనీ లభించింది. అంతేకాకుండా మూడు గేమ్‌లు గెలిచినందుకు అదనంగా రూ.5.07 కోట్లు గుకేశ్‌ అందుకున్నాడు. మొత్తంగా అతడికి రూ.16.52 కోట్ల ప్రైజ్‌మనీ లభిచింది. అదే విధంగా రన్నరప్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ 11 లక్షల 50 వేల డాలర్లు (రూ. 9 కోట్ల 75 లక్షలు) నగదు బహుమతి అందుకున్నాడు. రెండు గేమ్‌లు గెలిచిన లిరెన్‌కు రూ.3.38 కోట్లు దక్కాయి. మొత్తంగా చైనా గ్రాండ్‌ మాస్టర్‌ ఖాతాలో రూ.13.12 కోట్లు చేరాయి. కాగా మొత్తం ఛాంపియన్‌షిప్ ప్రైజ్‌మనీ రూ.21.75 కోట్లు కావడం గమనార్హం.చదవండి: Chess World Championship: గుకేష్ విజయం వెనక వారిద్దరూ..

వరల్డ్‌ ఛాంపియన్ షిప్ లాంటి మెగా ఈవెంట్‌లో పాల్గొనే ఆటగాడి సన్నాహాలు అత్యుత్తమ స్థాయిలో ఉంటాయి. ఈ క్రమంలో అతను కేవలం తన బుర్రకు మాత్రమే పదును పెడితే సరిపోదు. వ్యూహ ప్రతివ్యూహాల విషయంలో అనేక మంది సహాయం కూడా తప్పనిసరిగా ఉంటుంది. ట్రెయినర్లు, సెకండ్‌లు, ట్రెయినింగ్‌ పార్ట్‌నర్‌లు కూడా అతని విజయంలో భాగస్వాములే. గుకేశ్‌ టీమ్‌లో ఐదుగురు గ్రాండ్‌మాస్టర్లు (జీఎం), ఒక ఇంటర్నేషనల్‌ మాస్టర్‌ (ఐఎం) ఉన్నారు. భారత ఆటగాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్‌ గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ పెంటేల హరికృష్ణ ఇందులో కీలక సభ్యుడు. పోలాండ్‌కు చెందిన నలుగురు గ్రాండ్‌మాస్టర్లు గ్రెగొర్జ్‌ గజేస్కీ, రడొస్లావ్‌ వొజాసెక్, జాన్‌ క్రిస్టాఫ్‌ డ్యూడాలతో పాటు పోలాండ్‌కే చెందిన ఐఎం జాన్‌ క్లిమ్‌కోవ్‌స్కీ వీరిలో ఉన్నారు. జర్మన్‌ గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ విన్సెంట్‌ కీపర్‌ కూడా గుకేశ్‌ టీమ్‌లో సభ్యుడే. వీరితో పాటు మానసికంగా దృఢంగా ఉండేందుకు మెంటల్‌ ట్రెయినర్‌ ప్యాడీ ఆప్టన్‌తో కూడా గుకేశ్‌ కలిసి పని చేయడం విశేషం. ప్యాడీ ఆప్టన్‌ 2011లో వన్డే వరల్డ్‌ కప్‌ గెలిచిన భారత క్రికెట్‌ జట్టుతో... 2024 పారిస్‌ ఒలింపిక్స్‌లో కాంస్య పతకం సాధించిన భారత పురుషుల హాకీ జట్టుతో కలిసి పనిచేశారు.

‘కొడుకు కోరికను తండ్రి తీరిస్తే ఇద్దరూ నవ్వుకుంటారు... అదే తండ్రి కోరికను కొడుకు తీరిస్తే ఇద్దరూ ఏడుస్తారు’... ఈ హీబ్రూ వ్యాఖ్యను వివరించేందుకు గురువారం కనిపించిన దృశ్యం ఒకటి చాలు! వరల్డ్‌ చెస్‌ ఛాంపియన్‌ దొమ్మరాజు గుకేశ్‌ చివరి గేమ్‌ సాగుతున్న సమయంలో అతని తండ్రి రజనీకాంత్‌ లాబీలో తీవ్ర ఉత్కంఠకు లోనయ్యారు. గెలుపు గురించి తెలిసిన క్షణాన తెలిసిన కొందరు అభినందిస్తుండగా తన ఆనందాన్ని వ్యక్తం చేయడానికి ఆయనకు మాటలు కూడా రాలేదు. ఆ తర్వాత కొద్దిసేపటికే గుకేశ్‌ బయటకు వచ్చాడు. కొడుకును హత్తుకున్న ఆయన భావోద్వేగంతో కన్నీళ్లపర్యంతమయ్యారు. తన అబ్బాయి సాధించిన ఘనత విలువేమిటో ఆయనకు తెలుసు. ఈ విజయం వెనక అతని కష్టం, సాధన ఎలాంటిదో కూడా బాగా తెలుసు.గుకేశ్‌ ఆటగాడిగా ఎదిగే క్రమంలో అన్ని సౌకర్యాలు, శిక్షణ అందించడంతో పాటు టోర్నీల కోసం ప్రయాణించేందుకు చాలాసార్లు వైద్యవృత్తిని పక్కన పెట్టి సమయాన్ని కేటాయించాల్సి వచ్చింది. ‘త్యాగం అనే పదం నాకు నచ్చదు. పిల్లల కోసం కష్టపడటం తల్లిదండ్రుల బాధ్యత. గుకేశ్‌లో చెస్‌ ప్రతిభను గుర్తించిన తర్వాత ప్రోత్సహించేందుకు సిద్ధమైపోయాం’ అని ఈఎన్‌టీ స్పెషలిస్ట్‌ అయిన రజనీకాంత్‌ గతంలో చెప్పారు. మైక్రోబయాలజిస్ట్‌ అయిన అమ్మ పద్మాకుమారి కూడా అన్ని వేళలా కొడుకుకు అండగా నిలిచింది. ఓటమి ఎదురైనప్పుడల్లా అతను తల్లితోనే మాట్లాడేవాడు. స్ఫూర్తిదాయక మాటలు, గాథలతో గుకేశ్‌ మళ్లీ కొత్త సమరోత్సాహంతో బరిలోకి దిగేందుకు అమ్మ మాటలే ఉపకరించేవి. చెన్నైలో చెస్‌ చాంపియన్ల అడ్డా అయిన వేలమ్మాల్‌ స్కూల్‌లో గుకేశ్‌ ఆట మొదలైంది. అండర్‌–11 జాతీయ చాంపియన్‌గా అతనికి మొదటిసారి గుర్తింపు లభించింది. ఆ సమయంలో అతనికి ఎలాంటి ఐఎం, జీఎం నార్మ్‌లు లేవు. కానీ తర్వాతి 16 నెలల వయసులో అద్భుత ఆటతో మూడు ఐఎం నార్మ్‌లు, మూడు జీఎం నార్మ్‌లు సాధించడంతో పాటు 2500 రేటింగ్‌ను దాటి గుకేశ్‌ సత్తా చాటాడు.12 ఏళ్ల 7 నెలల 17 రోజుల వయసులో గ్రాండ్‌మాస్టర్‌గా నిలిచిన అతను పిన్న వయసులో జీఎంగా మారిన ప్రపంచ రికార్డును 17 రోజుల తేడాతో కోల్పోయాడు. అయితే ‘ఇవి నాకు పెద్ద లెక్క కాదు. ఇలాంటివేమీ లేని కార్ల్‌సన్‌ ఎక్కడికి వెళ్లాడో తెలుసు కదా. నేను అలాంటి పెద్ద లక్ష్యాలు పెట్టుకున్నాను’ అనడం అతని ఆత్మవిశ్వాసాన్ని అప్పుడే చూపించింది. ఆ తర్వాత ఆసియా యూత్, వరల్డ్‌ యూత్, ఆసియా క్రీడలు, ఒలింపియాడ్‌ సహా పలు పెద్ద టోర్నీల్లో వరుస విజయాలు, రికార్డులు అతని ఖాతాలో వరుసగా వచ్చి చేరాయి. ఇటీవల సెప్టెంబరులో భారత జట్టు చెస్‌ ఒలింపియాడ్‌లో స్వర్ణం సాధించడంలో గుకేశ్‌ కూడా కీలక పాత్ర పోషించాడు. ప్రస్తుతం అతను 2783 ‘ఫిడే’ రేటింగ్‌తో కొనసాగుతున్నాడు. క్యాండిడేట్స్‌ టోర్నీ గెలిచిన తర్వాత కూడా వరల్డ్‌ చాంపియన్‌షిప్‌లో అతని గెలుపుపై ఏదో మూల సందేహం ఉంది. 2800 రేటింగ్‌ దాటడంతో పాటు ఒకదశలో వరుసగా 100 గేమ్‌లలో ఓటమి ఎరుగని డింగ్‌ లిరెన్‌ను నిలువరించగలడా అనే అనుమానాలను గుకేశ్‌ పటాపంచలు చేశాడు.18 ఏళ్ల వ‌య‌స్సులో విశ్వవిజేత‌గా నిలిచి చ‌రిత్ర‌కెక్కాడు.చదవండి: తెలుగు టైటాన్స్‌ పరాజయం

సింగపూర్‌ సిటీ: వరల్డ్‌ చెస్ ఛాంపియన్‌షిప్‌లో భారత్ చరిత్ర సృష్టించింది. భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ దొమ్మరాజు గుకేశ్ ప్రపంచ ఛాంపియన్‌గా అవతరించాడు. 14వ గేమ్‌లో గుకేశ్‌ ప్రస్తుత ఛాంపియన్‌, చైనాకు చెందిన డింగ్‌ లిరెన్‌ను ఓడించాడు. గుకేశ్‌ 18 ఏళ్ల వయసులోనే ప్రపంచ ఛాంపియన్‌గా నిలిచాడు. తద్వారా ఈ ఘనత సాధించిన అతి పిన్న వయస్కుడిగా రికార్డు నెలకొల్పాడు.THE EMOTIONS...!!! 🥹❤️- 18 Year Old Gukesh Dommaraju creating history by becoming the youngest ever champion. 🇮🇳 pic.twitter.com/LVkA8JMKM1— Mufaddal Vohra (@mufaddal_vohra) December 12, 2024విశ్వనాథన్ ఆనంద్ తర్వాత (2012) వరల్డ్‌ చెస్ ఛాంపియన్‌షిప్‌ టైటిల్‌ గెలుచుకున్న తొలి భారతీయుడిగా గుకేశ్ చరిత్ర సృష్టించాడు. గుకేశ్‌ అత్యంత చిన్న వయసులోనే గ్రాండ్‌ మాస్టర్‌ అయ్యాడు. వరల్డ్‌ చెస్ ఛాంపియన్‌షిప్‌ టైటిల్‌ కోసం పోటీ పడిన అతి పిన్న వయస్కుడిగానూ గుకేశ్‌ రికార్డు నెలకొల్పాడు. గుకేశ్‌ స్వస్థలం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తూర్పు గోదావరి జిల్లా. THE PRECIOUS MOMENT. 🥹- Gukesh hugging his father aftee creating history. ❤️pic.twitter.com/iLs5aNFIEW— Mufaddal Vohra (@mufaddal_vohra) December 12, 2024

సింగపూర్‌ సిటీ: ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ మ్యాచ్‌లో తొమ్మిదో ‘డ్రా’ నమోదైంది. భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ గుకేశ్, చైనా గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ మధ్య బుధవారం జరిగిన 13వ గేమ్‌ 68 ఎత్తుల్లో ‘డ్రా’గా ముగిసింది. తెల్ల పావులతో ఆడిన గుకేశ్‌ ‘కింగ్‌ పాన్‌’ ఓపెనింగ్‌ తో గేమ్‌ను ప్రారంభించగా... ప్రస్తుత ప్రపంచ చాంపియన్‌ లిరెన్‌ ఫ్రెంచ్‌ డిఫెన్స్‌తో జవాబు ఇచ్చాడు. గుకేశ్‌ కొత్త వ్యూహాలతో చైనా ప్లేయర్‌ను ఇబ్బంది పెట్టాలని ప్రయత్నించి విఫలమయ్యాడు. 68 ఎత్తులు ముగిశాక ఫలితం తేలే అవకాశం లేకపోవడంతో ఇద్దరూ ‘డ్రా’కు అంగీకరించారు. నిర్ణీత 14 గేముల్లో 13 గేమ్‌లు ముగిశాక ఇద్దరూ 6.5–6.5తో సమఉజ్జీగా ఉన్నారు. నేడు చివరిదైన 14వ గేమ్‌ జరుగుతుంది. ఒకవేళ చివరిదైన 14వ గేమ్‌ కూడా ‘డ్రా’ అయితే ఇద్దరూ 7–7తో సమంగా నిలుస్తారు. శుక్రవారం టైబ్రేక్‌ గేమ్‌లు నిర్వహించి విజేతను నిర్ణయిస్తారు.

సింగపూర్‌ సిటీ: ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ కీలకదశకు చేరుకుంది. భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ c చైనాగ్రాండ్‌మాస్టర్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ మధ్య జరుగుతున్న ఈ ప్రతిష్టాత్మక పోరులో నేడు 13వ గేమ్‌ జరగనుంది. వీరిద్దరి మధ్య మొత్తం 14 గేమ్‌లను నిర్వహించనుండగా... ఇప్పటికి 12 గేమ్‌లు ముగిశాయి.గుకేశ్, లిరెన్‌ చెరో రెండు గేముల్లో గెలిచారు. మిగతా ఎనిమిది గేమ్‌లు ‘డ్రా’గా ముగిశాయి. వీరిద్దరు 6–6 పాయింట్లతో సమఉజ్జీగా ఉన్నారు. నేడు జరిగే 13వ గేమ్‌లో గుకేశ్‌ తెల్ల పావులతో ఆడతాడు. ఈ నేపథ్యంలో గుకేశ్‌ ఓపెనింగ్‌కు డిఫెండింగ్‌ చాంప్‌ లిరెన్‌ ఏ విధంగా జవాబు ఇస్తాడో చూడాలి. ఇప్పటికే ఒకసారి ప్రపంచ చాంపియన్‌ అయిన లిరెన్‌కు గత అనుభవం కలిసొచ్చే అవకాశముంది. 13వ గేమ్‌లో గుకేశ్‌ గెలిస్తే, చివరిదైన 14వ గేమ్‌లో లిరెన్‌ తీవ్ర ఒత్తిడిలో బరిలోకి దిగాల్సి ఉంటుంది. ఒకవేళ గేమ్‌ ‘డ్రా’ అయినా, గుకేశ్‌ ఓడినా... చివరి గేమ్‌లో తెల్ల పావులతో ఆడనున్న లిరెన్‌కు పరిస్థితి పూర్తి అనుకూలంగా ఉంటుంది.

సింగపూర్‌ సిటీ: పిన్న వయస్సులోనే ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ టైటిల్‌ సాధించే దిశగా భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ దొమ్మరాజు గుకేశ్‌ అడుగు ముందుకు వేశాడు. డిఫెండింగ్‌ చాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ (చైనా)తో ఆదివారం జరిగిన 11వ రౌండ్‌ గేమ్‌లో 18 ఏళ్ల గుకేశ్‌ కేవలం 29 ఎత్తుల్లో అద్భుత విజయం సాధించాడు. వరుసగా ఏడు ‘డ్రా’ల తర్వాత ఫలితం రావడం విశేషం. ఈ గెలుపుతో గుకేశ్‌ 6–5తో ఆధిక్యంలోకి వెళ్లాడు. మిగిలిన మూడు గేమ్‌లను గుకేశ్‌ ‘డ్రా’ చేసుకుంటే విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ తర్వాత క్లాసికల్‌ చెస్‌ ఫార్మాట్‌లో ప్రపంచ చాంపియన్‌ అయిన రెండో భారతీయ క్రీడాకారుడిగా గుర్తింపు పొందుతాడు. 11వ గేమ్‌లో తెల్ల పావులతో ఆడిన గుకేశ్‌ అశ్వంతో తొలి ఎత్తును వేయగా... లిరెన్‌ తొలి ఎత్తు నుంచే తప్పిదాలు చేసి చివరకు 29వ ఎత్తు వద్ద తన ఓటమిని అంగీకరించాడు. నేడు జరిగే 12వ గేమ్‌లో లిరెన్‌ తెల్లపావులతో ఆడతాడు.

భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ దొమ్మరాజు గుకేశ్, డిఫెండింగ్‌ చాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ మధ్య జరుగుతున్న వరల్డ్‌ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ పోరులో ‘డ్రా’ల పరంపర ఆగడం లేదు. శనివారం జరిగిన పదో గేమ్‌ కూడా సమంగానే ముగిసింది. తొలి గేమ్‌లో లిరెన్, మూడో గేమ్‌లో గుకేశ్‌ గెలవగా...ఆ తర్వాత ఇది వరుసగా ఏడో ‘డ్రా’ కావడం గమనార్హం. నల్ల పావులతో ఆడిన గుకేశ్, లిరెన్‌ కూడా ఎలాంటి దూకుడైన ఎత్తులకు ప్రయతి్నంచలేదు. ఇద్దరూ డిఫెన్స్‌కే ప్రాధాన్యతనివ్వడంతో 36 ఎత్తుల తర్వాత ‘డ్రా’ ఖాయమైంది. పది గేమ్‌లు ముగిసిన తర్వాత గుకేశ్, లిరెన్‌ చెరో 5 పాయింట్లతో సమంగా కొనసాగుతున్నారు. ఈ 14 గేమ్‌ల పోరులో ముందుగా 7.5 పాయింట్లు సాధించిన ఆటగాడు విజేతగా నిలుస్తాడు. మిగిలిన 4 గేమ్‌ల ద్వారా మరో 2.5 పాయింట్లు ఎవరు సాధిస్తారనేది ఆసక్తికరం. నల్లపావులతో ఆడి గేమ్‌ను ‘డ్రా’గా ముగించడం సంతృప్తిగా ఉందన్న గుకేశ్‌... రాబోయే నాలుగు గేమ్‌లు ఉత్కంఠభరితంగా సాగుతాయని ఆశిస్తున్నానన్నాడు.

సింగపూర్‌ సిటీ: ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ మ్యాచ్‌లో వరుసగా ఆరో ‘డ్రా’ నమోదైంది. భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ దొమ్మరాజు గుకేశ్, ప్రస్తుత ప్రపంచ చాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ (చైనా) మధ్య గురువారం జరిగిన తొమ్మిదో గేమ్‌ 54 ఎత్తుల్లో ‘డ్రా’గా ముగిసింది. ఇద్దరి మధ్య మొత్తం 14 గేమ్‌లు జరుగుతాయి. ఇప్పటికి తొమ్మిది గేమ్‌లు పూర్తయ్యాయి. మరో ఐదు గేమ్‌లు మిగిలి ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం ఇద్దరూ 4.5 పాయింట్లతో సమఉజ్జీగా ఉన్నారు. మొదట 7.5 పాయింట్లు సాధించిన ప్లేయర్‌ విశ్వవిజేతగా నిలుస్తాడు. 32 ఏళ్ల డింగ్‌ లిరెన్‌ తొలి గేమ్‌లో గెలుపొందగా... చెన్నైకి చెందిన 18 ఏళ్ల గుకేశ్‌ మూడో గేమ్‌లో నెగ్గాడు. మిగతా ఏడు గేమ్‌లు ‘డ్రా’గా ముగిశాయి. నేడు విశ్రాంతి దినం. శనివారం పదో గేమ్‌ జరుగుతుంది.

సింగపూర్‌ సిటీ: ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ మ్యాచ్‌లో మరో ‘డ్రా’ నమోదైంది. భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ దొమ్మరాజు గుకేశ్, ప్రస్తుత ప్రపంచ చాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ (చైనా) మధ్య జరిగిన ఎనిమిదో గేమ్‌ 51 ఎత్తుల్లో ‘డ్రా’గా ముగిసింది. ఇద్దరి మధ్య మొత్తం 14 గేమ్‌లు జరుగుతాయి. ఇప్పటికి ఎనిమిది గేమ్‌లు పూర్తయ్యాయి.ఇద్దరూ 4 పాయింట్లతో సమఉజ్జీగా ఉన్నారు. మొదట 7.5 పాయింట్లు సాధించిన ప్లేయర్‌ విశ్వవిజేతగా నిలుస్తాడు. 32 ఏళ్ల డింగ్‌ లిరెన్‌ తొలి గేమ్‌లో గెలుపొందగా... చెన్నైకి చెందిన 18 ఏళ్ల గుకేశ్‌ మూడో గేమ్‌లో నెగ్గాడు. మిగతా ఆరు గేమ్‌లు ‘డ్రా’గా ముగిశాయి. నేడు తొమ్మిదో రౌండ్‌ గేమ్‌ జరుగుతుంది.

సింగపూర్‌ సిటీ: దొమ్మరాజు గుకేశ్‌ (భారత్‌), డింగ్‌ లిరెన్‌ (చైనా) మధ్య జరుగుతున్న ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ మ్యాచ్‌లో ‘డ్రా’ల పరంపర కొనసాగుతోంది. వీరిద్దరి మధ్య మంగళవారం జరిగిన ఏడో గేమ్‌ కూడా ‘డ్రా’గా ముగిసింది. చాంపియన్‌షిప్‌ సమరంలో ఇది వరుసగా నాలుగో ‘డ్రా’ కావడం విశేషం. 5 గంటల 22 నిమిషాల పాటు సాగిన గేమ్‌లో 72 ఎత్తుల తర్వాత ఆటను ముగించేందుకు గుకేశ్, లిరెన్‌ అంగీకరించారు. అయితే కీలక దశలో గెలిచే స్థితిలో నిలిచిన గుకేశ్‌ దానిని వథా చేసుకోవడం అతడిని నిరాశపరిచే అంశం. తెల్ల పావులతో ఆడిన గుకేశ్‌ ఓపెనింగ్‌ నుంచే దూకుడుగా ఆడి ప్రత్యరి్థపై ఒత్తిడి పెంచాడు. గుకేశ్‌ 44వ ఎత్తు తర్వాత లిరెన్‌ ఓటమికి బాట పడినట్లుగా కనిపించింది. అయితే ఈ గెలుపు అవకాశాన్ని వాడుకోలేక గుకేశ్‌ వేసిన 45వ ఎత్తు లిరెన్‌ మళ్లీ కోలుకునేలా చేసింది. ఏడు గేమ్‌ల తర్వాత ఇద్దరూ చెరో 3.5 పాయింట్లతో ఉన్నారు.

భారత ఆటగాడు దొమ్మరాజు గుకేశ్, చైనా గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ మధ్య జరుగుతున్న ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ సమరంలో మరో పోరు సమంగా ముగిసింది. సింగపూర్‌లో జరుగుతున్న ఈ మెగా ఈవెంట్‌ ఐదో గేమ్‌ 40 ఎత్తుల తర్వాత ‘డ్రా’ అయింది. ఈ ఫలితం అనంతరం గుకేశ్, డిఫెండింగ్‌ చాంపియన్‌ లిరెన్‌ చెరో 2.5 పాయింట్లతో సమంగా కొనసాగుతున్నారు.విజేతగా నిలవాలంటే మిగిలిన 9 గేమ్‌లలో మరో 5 పాయింట్లు సాధించాల్సి ఉంటుంది. నల్ల పావులతో ఆడిన లిరెన్‌ తొలి గేమ్‌ తరహాలోనే ఫ్రెంచ్‌ డిఫెన్స్‌తో మొదలు పెట్టాడు. ఆ గేమ్‌లో ఓటమిపాలైన గుకేశ్‌ ఈ సారి జాగ్రత్త పడ్డాడు. అయితే 23వ ఎత్తు వద్ద గుకేశ్‌ తప్పుడు ఎత్తు వేసి ఓటమికి ఆస్కారం కల్పించగా...లిరెన్‌ దానిని గుర్తించలేకపోయాడు. దాంతో గుకేశ్‌ డ్రాతో గట్టెక్కాడు. ‘నేను చాలా పెద్ద తప్పు చేశానని తర్వాత అర్థమైంది. కానీ అదృష్టవశాత్తూ తప్పించుకున్నాను. ఇంకా ఈ సమరం సగం కూడా కాలేదు. కాబట్టి నాకూ మంచి అవకాశాలున్నాయని నమ్ముతున్నా’ అని గుకేశ్‌ వ్యాఖ్యానించాడు. ఇద్దరి మధ్య ఆరో గేమ్‌ నేడు జరుగుతుంది.

సింగపూర్‌ సిటీ: ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ మ్యాచ్‌లో భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ దొమ్మరాజు గుకేశ్‌ అద్భుతంగా పుంజుకున్నాడు. మూడో గేమ్‌లో తొలి విజయాన్ని అందుకున్నాడు. ప్రస్తుత ప్రపంచ చాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ (చైనా)తో బుధవారం జరిగిన మూడో గేమ్‌లో తెల్ల పావులతో ఆడిన 18 ఏళ్ల గుకేశ్‌ 37 ఎత్తుల్లో విజయం సాధించాడు. నిబంధనల ప్రకారం తొలి 40 ఎత్తులను 120 నిమిషాల్లో పూర్తి చేయాలి. అయితే డింగ్‌ లిరెన్‌ 37 ఎత్తులే వేయగలిగాడు. దాంతో సమయాభావం కారణంగా డింగ్‌ లిరెన్‌కు ఓటమి ఖరారైంది. ‘తొలి విజయం దక్కినందుకు ఆనందంగా ఉంది. తొలి గేమ్‌లో కాస్త ఒత్తిడికి లోనయ్యా. రెండో గేమ్‌ నుంచి కోలుకున్నాను’ అని గుకేశ్‌ వ్యాఖ్యానించాడు. ప్రపంచ చాంపియన్‌షిప్‌ టైటిల్‌ కోసం ఇద్దరి మధ్య మొత్తం 14 గేమ్‌లు జరగనున్నాయి. తొలి గేమ్‌లో డింగ్‌ లిరెన్‌ నెగ్గగా... రెండో గేమ్‌ ‘డ్రా’గా ముగిసింది. మూడు గేమ్‌ల తర్వాత ఇద్దరూ 1.5–1.5 పాయింట్లతో సమంగా ఉన్నారు. గురువారం విశ్రాంతి దినం. శుక్రవారం నాలుగో గేమ్‌ జరుగుతుంది.

సింగపూర్‌ సిటీ: తొలి గేమ్‌లో ఎదురైన పరాజయం నుంచి భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ దొమ్మరాజు గుకేశ్‌ తేరుకున్నాడు. ప్రస్తుత ప్రపంచ చాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ (చైనా)తో జరుగుతున్న ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ మ్యాచ్‌లో రెండో గేమ్‌ను గుకేశ్‌ ‘డ్రా’ చేసుకున్నాడు.23 ఎత్తుల తర్వాత ఫలితం తేలే అవకాశాలు కనిపించకపోవడంతో ఇద్దరూ ‘డ్రా’కు అంగీకరించారు. తొలి గేమ్‌లో డింగ్‌ లిరెన్‌ గెలిచిన సంగతి తెలిసిందే. వీరిద్దరి మధ్య మొత్తం 14 గేమ్‌లు జరుగుతాయి. రెండు గేమ్‌ల తర్వాత డింగ్‌ లిరెన్‌ 1.5–0.5తో గుకేశ్‌పై ఆధిక్యంలో ఉన్నాడు. నేడు జరిగే మూడో గేమ్‌లో గుకేశ్‌ తెల్ల పావులతో ఆడతాడు.

క్లాసికల్‌ చెస్‌ ఫార్మాట్‌లో భారత్‌ నుంచి ఇప్పటి వరకు ఒక్కరే విశ్వవిజేతగా నిలిచారు. ఐదుసార్లు ప్రపంచ చాంపియన్‌గా నిలిచిన దిగ్గజం విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ చివరిసారి 2013లో విశ్వకిరీటాన్ని అధిరోహించాడు. ఆ తర్వాత నార్వే సూపర్‌స్టార్‌ మాగ్నస్‌ కార్ల్‌సన్‌ దశాబ్దంపాటు చదరంగ విశ్వాన్ని ఏలాడు. అదే సమయంలో భారత్‌ నుంచి మరో ప్లేయర్‌ ఆనంద్‌ ఘనతలకు చేరువగా రాలేకపోయారు. కానీ గత కొన్నాళ్లుగా భారత చెస్‌ ముఖచిత్రం మారిపోయింది. ఒక్కసారిగా నలుగురైదుగురు తెరపైకి వచ్చి సంచలన విజయాలు సాధిస్తున్నారు. దొమ్మరాజు గుకేశ్‌ అందరి అంచనాలను తారుమారు చేసి ఏకంగా ప్రపంచ చాంపియన్‌షిప్‌ పోటీలకు అర్హత సాధించాడు. సరైన పోటీ లేకపోవడంతో కార్ల్‌సన్‌ స్వచ్ఛందంగా ప్రపంచ చాంపియన్‌షిప్‌ పోటీలకు దూరమవ్వడంతో ... గత ఏడాది చైనా ప్లేయర్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ కొత్త ప్రపంచ చాంపియన్‌గా అవతరించాడు. అంతా అనుకున్నట్లు జరిగితే 11 ఏళ్ల తర్వాత భారత్‌ నుంచి గుకేశ్‌ రూపంలో మరో విశ్వవిజేత కనిపిస్తాడు. సింగపూర్‌ సిటీ: చదరంగ చరిత్రలోనే ఇద్దరు ఆసియా గ్రాండ్‌మాస్టర్ల మధ్య మరో ఆసియా వేదికపై ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌ టైటిల్‌ వేటకు నేడు జేగంట మోగనుంది. దాదాపు 45 ఏళ్ల తర్వాత ఆగ్నేయాసియా దేశంలో ప్రపంచ చదరంగ విజేత పోటీలు జరుగుతున్నాయి. 1979లో ఫిలిప్పీన్స్‌లోని బగూవోలో జరిగితే ఇప్పుడు సింగపూర్‌ కొత్త చాంపియన్‌కు తివాచీ పరిచే అవకాశముంది. చైనాకు చెందిన డిఫెండింగ్‌ చాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌తో భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్, 18 ఏళ్ల దొమ్మరాజు గుకేశ్‌ అమీతుమీకి సిద్ధమయ్యాడు. సూపర్‌ గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ తర్వాత మళ్లీ భారత్‌కు ప్రపంచ చెస్‌ కిరీటాన్ని తెచ్చేందుకు చైనీస్‌ గ్రాండ్‌మాస్టర్‌పై ఎత్తుకు పైఎత్తులు వేసేందుకు ఈ తమిళనాడు టీనేజర్‌ ‘సై’ అంటున్నాడు. గుకేశ్‌ అవుతాడా మరో ఆనంద్‌? భారత స్టార్‌ గుకేశ్‌ ర్యాంక్‌ 5. గతేడాది నుంచి నిలకడైన విజయాలు సాధిస్తున్నాడు. తన ఎత్తులతో ప్రత్యర్థుల్ని చిత్తు చేస్తున్న అతను గతేడాది ఆగస్టులో విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ లైవ్‌ రేటింగ్స్‌ను అధిగమించాడు. 1986, జూలైలో ప్రవీణ్‌ థిప్సే తర్వాత ఆనంద్‌ను దాటిన తొలి భారత ప్లేయర్‌గా ఘనత వహించి ప్రపంచ టాప్‌–10 ర్యాంకింగ్స్‌లోకి దూసుకొచ్చాడు. ‘ఫిడే’ సర్క్యూట్‌లో క్యాండిడేట్స్‌ టోర్నీ సహా చెస్‌ ఒలింపియాడ్‌ తదితర ఈవెంట్లలో ఘనవిజయాలు సాధించడంతో రెండేళ్ల క్రితం 2600 ఎలో రేటింగ్‌లో ఉన్న తను ఇప్పుడు 2783 రేటింగ్‌కు ఎగబాకాడు. చెస్‌ ఒలింపియాడ్‌లో భారత్‌ చారిత్రక విజయంలో గుకేశ్‌ది కీలకపాత్ర! మొదటి బోర్డులో గరిష్ట పది పాయింట్లకుగాను 9 పాయింట్లు సాధించడంతో అప్పటి లైవ్‌ రేటింగ్‌లో ఏకంగా 3056 రేటింగ్స్‌కు చేరుకున్నాడు. మరోవైపు ప్రపంచ చాంపియన్‌ 32 ఏళ్ల డింగ్‌ ఇటీవల తడబడుతున్నాడు. మానసిక అనారోగ్యం చాంపియన్‌ ఆటతీరుపై పెను ప్రభావమే చూపింది. కొన్ని నెలలపాటు అసలు ఏ స్థాయి టోర్నీలోనూ బరిలోకే దిగలేని పరిస్థితి వచి్చంది. తర్వాత చెస్‌ సర్క్యూట్‌లో ఆడినా... అంతంత మాత్రం ఫలితాలతో 2788 ఎలో రేటింగ్‌ నుంచి 2728కు పడిపోయాడు. దీంతో ప్రపంచ ర్యాంకింగ్స్‌లో 23వ స్థానానికి దిగజారాడు. అయితే రేటింగ్స్‌ను, ముందరి ఫామ్‌ను పరిగణించి తక్కువ అంచనా వేస్తే తప్పులో కాలేసినట్లే! టైబ్రేక్స్‌లో, కీలకమైన ఎత్తులపుడు పైఎత్తులు వేయడంలో డింగ్‌ దిట్ట. ముఖాముఖి పోరులో ఇప్పుడు ప్రపంచ కిరీటం కోసం పోటీపడుతున్న వీరిద్దరు గతంలో మూడుసార్లు ముఖాముఖిగా తలపడ్డారు. అయితే ఇందులో ప్రపంచ చాంపియన్‌దే పైచేయి. క్లాసికల్‌ ఈవెంట్‌లో నల్లపావులతో రెండు సార్లు డింగ్‌ గెలుపొందగా... చివరగా సింక్విఫీల్డ్‌ కప్‌లో ఇద్దరి మధ్య జరిగిన పోటీ ‘డ్రా’గా ముగిసింది. అంటే మూడింట ఒక్కసారి కూడా డింగ్‌ ఓడిపోలేదు. గుకేశ్‌ 0–2తో వెనుకబడి ఉన్నాడు. అర్హత సాధించారిలా... గతేడాది జరిగిన ప్రపంచ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌లో రష్యా గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ ఇయాన్‌ నిపోమ్‌నిషిని ఓడించి డింగ్‌ తొలిసారి చాంపియన్‌గా ఆవిర్భవించాడు. ప్రస్తుతం ప్రపంచ చాంపియన్‌ హోదాతో చైనా గ్రాండ్‌మాస్టర్‌కు నేరుగా టైటిల్‌ నిలబెట్టుకునే అవకాశముంటుంది. భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ గుకేశ్‌ ఈ మెగా టోర్నీలో ఆడేందుకు పెద్ద పోరాటమే చేశాడు. ఈ ఏడాది టోరంటోలో జరిగిన క్యాండిడేట్స్‌ టోర్నమెంట్‌లో విజేతగా నిలువడం ద్వారా తాజా చాంపియన్‌షిప్‌కు అర్హత సాధించాడు. క్యాండిడేట్స్‌ టోర్నీ ఆడి, గెలిచిన పిన్న వయసు్కడిగా గుకేశ్‌ గుర్తింపు పొందాడు. షెడ్యూల్‌... ఫార్మాట్‌ అధికారికంగా టోర్నీ ప్రారం¿ోత్సవం 23నే జరిగింది. అయితే తొలి రౌండ్‌ నేడు మొదలవుతుంది. వచ్చే నెల 15 వరకు మొత్తం 14 రౌండ్ల పాటు గేమ్‌లు జరుగుతాయి. గెలిస్తే ఒక పాయింట్‌... ‘డ్రా’ చేసుకుంటే అర పాయింట్‌ లభిస్తాయి. ఎవరైతే ముందుగా 7.5 పాయింట్లు సాధిస్తారో వారే ప్రపంచ చాంపియన్‌. క్లాసికల్‌ గేమ్‌లో తొలి 40 ఎత్తుల వరకు ఒక్కో ఆటగాడికి 120 నిమిషాలు సమయం ఉంటుంది. 41వ ఎత్తు నుంచి మిగతా గేమ్‌ మొత్తానికి 30 నిమిషాల సమయమిస్తారు. 14 గేమ్‌ల తర్వాత స్కోరు సమమైతే... ర్యాపిడ్, బ్లిట్జ్‌ ఫార్మాట్లలో టైబ్రేక్‌ పోటీలు నిర్వహించి విజేతను తేల్చుతారు. ప్రైజ్‌మనీ రూ. 21.10 కోట్లు టోర్నీ మొత్తం ప్రైజ్‌మనీ 2.5 మిలియన్‌ డాలర్లు (రూ. 21.10 కోట్లు). ఒక్కో గేమ్‌ విజేతకు 2 లక్షల డాలర్లు (రూ. కోటి 68 లక్షలు) లభిస్తాయి. ఇలా 14 రౌండ్ల తర్వాత మిగిలిన మొత్తాన్ని ఇద్దరు ప్లేయర్లకు సమానంగా అందజేస్తారు. టైబ్రేకర్‌లో విజేతగా నిలిచిన ప్రపంచ చాంపియన్‌కు 13 లక్షల డాలర్లు (రూ.10.97 కోట్లు ), రన్నరప్‌నకు 12 లక్షల డాలర్లు (రూ.10.13 కోట్లు) ప్రదానం చేస్తారు.లైవ్‌గా చూడొచ్చా?ఎంచక్కా చూడొచ్చు. టీవీ చానెల్స్‌లో అందుబాటులో లేకపోయినా... మన భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ తలపడుతున్న ఈ ప్రపంచ చాంపియన్‌షిప్‌ గేమ్‌లపై మనం ఓ కన్నేయొచ్చు. ‘ఫిడే’కు చెందిన యూట్యూబ్, ట్విట్చ్‌ చానెల్స్‌లో అలాగే... ఈఎస్‌పీఎన్‌ ఇండియా లైవ్‌ బ్లాగ్‌లోనూ పోటీలను వీక్షించవచ్చు.

ప్రతి రంగంలో కొన్ని చరిత్రాత్మక క్షణాలు ఉంటాయి. చదరంగంలో మన దేశానికిప్పుడు అలాంటి క్షణాలే. బుడాపెస్ట్‌లో ముగిసిన 45వ చెస్‌ ఒలింపియాడ్‌ భారతీయ చదరంగంలోనే కాదు... యావత్‌ భారత క్రీడారంగ చరిత్రలోనే చిరస్మరణీయం. మన ఆటగాళ్ళు తొలిసారిగా అటు ఓపెన్, ఇటు మహిళల కేటగిరీల్లో బంగారు పతకాలు సాధించి, దేశానికి మరువలేని కానుక ఇచ్చారు. చైనా, సోవియట్‌ రష్యా తర్వాత చెస్‌ ఒలింపియాడ్‌లో ఒకే ఏడాది ఇలా రెండు విభాగాల్లోనూ స్వర్ణాలు గెలిచిన మూడో దేశం మనదే. అలాగే, గుకేశ్, అర్జున్, దివ్య, వంతికల 4 వ్యక్తిగత స్వర్ణాలతో టోర్నీలో భారత్‌ తిరుగులేని ఆధిక్యాన్ని చాటింది. విశ్వనాథన్‌ ఆనందన్‌ బాటలో నడిచిన ఆయన శిష్యబృందం దేశాన్ని సమున్నతంగా నిలిపింది. కేవలం పదేళ్ళ క్రితం ఆశ్చర్యకరంగా కాంస్యం గెలిచి ఒలింపియాడ్‌లో బోణీ కొట్టిన దేశం, గడచిన 2022లో రెండు విభాగాల్లోనూ కాంస్యాలకే పరిమితమైన దేశం ఇవాళ ఈ స్థాయికి ఎదగడం అసామాన్యం. ఒక్కమాటలో నిన్న మొన్నటి దాకా చెస్‌లో సాగిన యూరోపియన్‌ ప్రపంచ ఆధిపత్యానికి తెరపడింది. ఆటకు భవిష్యత్‌ చిరునామాగా భారత్‌ ఆవిర్భవించింది. చదరంగంలో అక్షరాలా మన స్వర్ణయుగం ఆరంభమైంది. ఒలింపిక్స్‌ పోటీల్లో స్థానం లేని చెస్‌కు సంబంధించినంత వరకు ఈ చెస్‌ ఒలింపియాడే... ఒలింపిక్స్‌. అలాంటి అత్యున్నత స్థాయి పోటీల్లో... 193 దేశాలకు చెందిన అంతర్జాతీయ జట్లు పాల్గొన్న ఓపెన్‌ విభాగంలో, 181 దేశాలు పోటీపడ్డ మహిళా విభాగంలో మన జట్లు స్వర్ణాలు సాధించడం ఆషామాషీ వ్యవహారం కాదు. ప్రతి దేశం నుంచి అయిదుగురు అగ్రశ్రేణి క్రీడాకారుల జట్లు ఆ యా విభాగాల్లో పోటీ పడతాయి. అలాంటి చోట ఓపెన్‌ విభాగంలో తొమ్మిదో రౌండ్‌లో ఉజ్బెకిస్తాన్‌తో జరిగిన ఆటను డ్రా చేయడం తప్ప, మొత్తం 11 రౌండ్లకు గాను 10 రౌండ్లు మన భారత జట్టు గెలిచింది. టైటిల్‌ విజేతగా నిలిచింది. అంతేకాక 21 పాయింట్ల రికార్డ్‌ స్కోర్‌ సాధించి, రెండోస్థానంలో నిలిచిన 17 పాయింట్ల అమెరికా కన్నా చాలా పైన మనం నిలవడం విశేషం. మహిళా విభాగంలోనూ మొత్తం 11 రౌండ్లలో, ఒక్క 8వ రౌండ్‌లో పోలండ్‌తోనే మన జట్టు ఓడింది. అమెరికాతో ఆటను డ్రా చేసి, మొత్తం 19 పాయింట్లు సాధించి, స్వర్ణం సాధించింది. కనివిని ఎరుగని ఈ జంట విజయాల కారణంగానే ఇవాళ మన క్రీడా ప్రపంచం సంబరాలు చేసుకుంటోంది.మొత్తం మీద భారతీయుల ఆటగా పేరొందిన చదరంగంలో ఇప్పుడు మళ్ళీ పుట్టినింటికి పూర్వ వైభవం వచ్చింది. ఈ ఒలింపియాడ్‌ విజయాలు దేశవ్యాప్తంగా మన యువతరంలో దాగిన చదరంగ ప్రతిభాపాటవాలకు అద్దం పడుతున్నాయి. గుకేశ్‌ దొమ్మరాజు లాంటి మన ఆటగాళ్ళు కొందరు వ్యక్తిగత స్వర్ణాలు సైతం సాధించడం అందుకు నిదర్శనం. ఒకప్పుడు విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ లాంటి కొందరి పేర్లే వినిపించిన దేశంలో ఇటీవల దాదాపు 85 మంది గ్రాండ్‌ మాస్టర్లు ఉద్భవించారు. వారిలో పలువురు 20వ పడిలో వారే. అయిదుసార్లు ప్రపంచ చెస్‌ ఛాంపియనైన మ్యాగ్నస్‌ కార్ల్‌సెన్‌ను పలుమార్లు ఓడించిన ప్రజ్ఞానంద లాంటి టీనేజ్‌ వండర్లు మనకున్నారు. ప్రపంచ ర్యాంకింగ్స్‌లో అగ్రశ్రేణిలో నిలిచిన అర్జున్‌ ఇరిగైసి, విదిత్‌ గుజరాతీ, హరికృష్ణ తదితరులు మన పురుషుల జట్టులో ఉన్నారు. అలాగే, అనుభవమున్న కోనేరు హంపి జట్టులో లేకున్నా, ఒకట్రెండు తడబాట్లు ఎదురైనా సరే పట్టువదలక పోరాడి, ఒలింపియాడ్‌ విజయం సాధించిన ఆడపిల్లల జట్టు ఈ రోజున మనకుంది. అంతకంతకూ పెరుగుతున్న మన బలానికీ, బలగానికీ అది గీటురాయి. పోగుబడ్డ ప్రతిభావంతులకు నిరంతర సాధన, నిరుపమానమైన టీమ్‌ స్పిరిట్‌ కూడా తోడై తాజా అందలాన్ని ఎక్కించాయి. అదే సమయంలో మన ప్రస్తుత విజయ పరంపరకు స్ఫూర్తి... ప్రజ్ఞానంద, గుకేశ్‌ లాంటి పలువురికి చేయూతనిచ్చిన దీప్తి... శిక్షణకు ఎంతో ఖర్చయ్యే ఈ ఆటలో వర్ధిష్ణువులెందరికో స్పాన్సర్‌షిప్‌లు దక్కేలా తోడ్పడ్డ తెర వెనుక దీప్తి... 15వ వరల్డ్‌ చెస్‌ ఛాంపియనైన విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ అని మర్చిపోలేం. ప్రతిభ గల పిల్లల్ని తీర్చిదిద్దడానికి వీలుగా ఒక వాతావరణాన్నీ, వ్యవస్థనూ కల్పించిన ఆలిండియా చెస్‌ ఫెడరేషన్‌ కృషినీ చెప్పుకొని తీరాలి. పెరిగిన సోషల్‌ మీడియా, హద్దులు లేని డిజిటల్‌ వ్యాప్తి సైతం మన యువతరాన్ని చెస్‌ వైపు ఆకర్షించిందీ నిజమే. భారతీయ స్ట్రీమింగ్‌ వేదికల్లో బాగా పాపులరైన చెస్‌బేస్‌ ఇండియాకు దాదాపు 19 లక్షల మంది సబ్‌స్క్రైబర్లున్నారు. ఆ వేదిక వివిధ టోర్నీల నిర్వహణతో పాటు క్రౌడ్‌ ఫండింగ్‌ ద్వారా పలువురు ఆటగాళ్ళకు ఆర్థికంగా అండగా నిలవడం చెప్పుకోదగ్గ విషయం. ఇప్పుడీ ఒలింపియాడ్‌ డబుల్‌ ధమాకా స్వర్ణాలు చెస్‌ ప్రాచుర్యంతో పాటు పిల్లల్లో ఆసక్తి పెంచడం ఖాయం. భారత చదరంగానికి ఇది శుభతరుణం. త్వరలో జరిగే వరల్డ్‌ చెస్‌ ఛాంపియన్‌షిప్‌లో ప్రస్తుత చైనీస్‌ ఛాంపియన్‌తో 18 ఏళ్ళ మన గుకేశ్‌ పోరు కోసం అంతా ఆసక్తిగా చూస్తున్నారు. ఇప్పటికే ఉన్నవారు కాక, కనీసం మరో అరడజను మంది ఒలింపియాడ్‌లో స్థానం కోసం పోటీపడుతున్న స్థాయికి చేరాం. అయితే, ఇది చాలదు. ఆడపిల్లల్లో మన చెస్‌ బలగం ఇంకా పెరగాల్సి ఉంది. ఇదే అదనుగా కేంద్రం, రాష్ట్రాలు మరింత ప్రోత్సాహం అందించాలి. పాఠశాలల స్థాయి నుంచే చెస్‌ పట్ల పిల్లల్లో ఆసక్తిని పెంచాలి. బడుల్లోనే కాక గ్రంథాలయాల్లో, స్థానిక పట్టణ కేంద్రాల్లోనూ చెస్‌కు వసతులు కల్పించాలి. అలాగే మన దేశంలోనూ అగ్రశ్రేణి టోర్నీలు జరిగేలా చూడాలి. చెన్నై ఇవాళ చదరంగ ప్రతిభకు కేంద్రంగా మారిందంటే తమిళనాడు ప్రభుత్వం ఇచ్చిన చేయూత కారణం. అందరికీ అది ఆదర్శప్రాయం. స్వర్ణయుగం సుదీర్ఘంగా కొనసాగాలంటే ఇలాంటి చర్యలే కీలకం.

గ్యారీ కాస్పరోవ్‌ ప్రశంస టొరంటో: క్యాండిడేట్స్‌ టోర్నీలో విజేతగా నిలిచి వరల్డ్‌ చెస్‌ చాంపియన్‌షిప్‌ పోరుకు అర్హత సాధించిన భారత యువ గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ దొమ్మరాజు గుకేశ్‌పై ‘ఆల్‌టైమ్‌ గ్రేట్‌’ గ్యారీ కాస్పరోవ్‌ ప్రశంసలు కురిపించాడు. ప్రపంచ చెస్‌లో కొత్త మార్పునకు ఇది సూచన అని ఈ మాజీ వరల్డ్‌  చాంపియన్‌ అభిప్రాయపడ్డాడు. ‘గుకేశ్‌కు అభినందనలు. టొరంటోలో ఒక భారతీయుడు భూకంపం సృష్టించాడు. 17 ఏళ్ల కుర్రాడు చైనా చాంపియన్‌ డింగ్‌ లిరెన్‌ను ఢీకొనబోతుండటం ప్రపంచ చెస్‌లో ఆధిక్యం ఒక దిక్కు నుంచి మరో దిక్కుకు  మారిందనేదానికి సరైన సూచిక. విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ ‘పిల్లలు’ అన్ని చోట్లా దూకుడు ప్రదర్శిస్తున్నారు. గుకేశ్‌ మరింత పైకి ఎదుగుతాడు. చైనా, భారత్‌కు చెందిన కుర్రాళ్లు చెస్‌లో ఏదైనా సాధించే సంకల్పంతో దూసుకుపోతుంటే ఇంగ్లండ్, అమెరికా జూనియర్‌ ఆటగాళ్లు మాత్రం చూస్తూనే ఉండిపోతున్నారు’ అని కాస్పరోవ్‌ వ్యాఖ్యానించాడు. ఆదివారం ముగిసిన క్యాండిడేట్స్‌ చెస్‌ టోర్నీలో ఓపెన్‌ విభాగంలో భారత్‌ నుంచి గుకేశ్,  ప్రజ్ఞానంద, విదిత్‌ సంతోష్‌ గుజరాతి పోటీపడ్డారు.  గుకేశ్‌ విజేతగా అవతరించగా... ప్రజ్ఞానంద ఐదో స్థానంలో, విదిత్‌ ఆరో ర్యాంక్‌లో నిలిచారు. ఇదే టోర్నీ మహిళల విభాగంలో భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్లు కోనేరు హంపి రన్నరప్‌గా నిలువగా, వైశాలికి నాలుగో స్థానం లభించింది. 

భారత చదరంగ క్రీడావనికి ఇది మరో శుభవార్త. మన దేశం నుంచి మరో చిచ్చరపిడుగు వచ్చాడు. తెలుగు కుటుంబానికి చెందిన దొమ్మరాజు గుకేశ్‌ పట్టుమని 17 ఏళ్ళ వయసులో ప్రపంచస్థాయిలో సత్తా చాటాడు. అరంగేట్రంలోనే ప్రపంచ చదరంగ క్రీడా పర్యవేక్షక సంస్థ (ఫిడే) వారి ‘క్యాండిడేట్స్‌ 2024’లో గెలిచాడు. అదీ... చదరంగపుటెత్తుల్లో చలాకీతనం చూపుతూ, చులాగ్గా గెలిచాడు. కొద్ది నెలల్లో జరిగే ప్రపంచ ఛాంపియన్‌ పోటీలకు ఎన్నికయ్యాడు. 138 సంవత్సరాల ప్రపంచ ఛాంపి యన్‌షిప్‌ చరిత్రలోనే చిన్న వయసువాడిగా వరల్డ్‌ టైటిల్‌ కోసం పోటీపడనున్నాడు. ఒకవేళ ఆ విశ్వవేదిక పైనా గెలిస్తే, అతి పిన్నవయస్కుడైన వరల్డ్‌ ఛాంపియన్‌గా కొత్త చరిత్ర సృష్టించనున్నాడు.  ఒక్క గుకేశ్‌ విజయమే కాక భవిష్యత్‌ ఆశాకిరణాలూ అనేకం ఉండడం గమనార్హం. ప్రపంచంలోని అత్యుత్తమ ఆటగాళ్ళు పాల్గొనే ‘క్యాండిడేట్స్‌’లో ఉన్నదే 16 మంది. అందులో ముగ్గురు మగ వాళ్ళు (గుకేశ్, విదిత్, ఆర్‌. ప్రజ్ఞానంద), ఇద్దరు ఆడవారు (కోనేరు హంపీ, ఆర్‌. వైశాలి)తో మొత్తం అయిదుగురి అతి పెద్ద బృందం భారత్‌దే. ఇంతమంది ఆటగాళ్ళు ఈ క్లిష్టమైన అలాగే, 2024 ఏప్రిల్‌ నాటి ‘ఫిడే’ ర్యాంకింగ్స్‌లో టాప్‌ 25లో అయిదుగురు భారతీయ పురుషులే. ఇక, మహిళల ర్యాకింగ్స్‌లో టాప్‌ 15లో ముగ్గురు మనవాళ్ళే. జూనియర్‌ ర్యాకింగ్స్‌కు వస్తే టాప్‌ 20లో ఏడుగురు భార తీయులే. అదే టాప్‌ 30 జూనియర్స్‌ని గనక లెక్క తీస్తే మూడింట ఒక వంతు మన దేశీయులే.ప్రపంచ చదరంగ వేదికపై అంతకంతకూ విస్తరిస్తున్న భారతదేశ స్థాయికీ, స్థానానికీ ఇదే సాక్ష్యం.   ‘చదరంగంలో భారత్‌ విశేష కృషి చేస్తోంది. అనతికాలంలో ప్రపంచంలో అగ్రశ్రేణి చదరంగ దేశమవుతుంది’ అని ప్రపంచ మాజీ ఛాంపియన్‌ మ్యాగ్నస్‌ కార్ల్‌సెన్‌ గత ఏడాది వ్యాఖ్యానించారు. ఇప్పుడదే నిజమవుతోంది. నిజానికి, మన దేశంలో చదరంగ క్రీడ ఇంత శరవేగంతో విస్తరించడానికీ, విస్ఫోటనం చెందడానికీ అనేక కారణాలున్నాయి. ఇంటర్నెట్‌ డేటా ప్యాక్‌లు చౌక కావడం, మొబైల్‌ ఫోన్లలో సైతం సులభంగా అందుబాటులో ఉన్న చెస్‌ యాప్‌లు వగైరా వల్ల జనసామాన్యంలో ఈ క్రీడ వేగంగా, బలమైన పునాది వేసుకుంటోందని నిపుణుల విశ్లేషణ. ఇంటర్నెట్‌ వ్యాప్తి వల్ల ఇప్పుడు ద్వితీయ, తృతీయ శ్రేణి నగరాల్లోని పిల్లలు సైతం మెట్రో నగరాల్లోని అత్యుత్తమ కోచ్‌ల నుంచి ఆన్‌ లైన్‌ చెస్‌ పాఠాలు నేర్చే వీలొచ్చింది. కరోనా అనంతరం ఆన్‌లైన్‌ టోర్నమెంట్‌లు పెరగడం కూడా భారతీయ యువకిశోరాలకు కలిసొచ్చింది. సూపర్‌ గ్రాండ్‌ మాస్టర్ల తోనూ, చివరకు ప్రపంచ మాజీ ఛాంపియన్లతోనూ తలపడి అనుభవం, ఆశ్చర్యకరమైన ఫలితాలు సాధించే అవకాశం దక్కింది.  అగ్రశ్రేణి క్రీడాకారులు ఆట మానేశాక, కోచ్‌లుగా మారడమూ కొత్త తరానికి వరమైంది.గ్రాండ్‌ మాస్టర్లు ఆర్బీ రమేశ్‌ (ప్రజ్ఞానంద, వైశాలికి కోచ్‌), విష్ణుప్రసన్న (గుకేశ్‌కు కోచ్‌), శ్రీనాథ్‌ నారాయణన్‌ (అర్జున్, నిహాల్‌ సరీన్‌ల ట్రైనర్‌), సూర్యశేఖర్‌ గంగూలీ (విదిత్‌కు కోచ్‌) లాంటి వారు, వారి శిక్షణలో ఆరితేరిన ఆటగాళ్ళే అందుకు నిదర్శనం. గ్రాండ్‌ మాస్టర్లు కాకపోయినప్పటికీ, మంచి చదరంగం ఆటగాళ్ళు దాదాపు 50 వేల మందికి పైగా భారత్‌లో ఉన్నారని సాక్షాత్తూ ప్రపంచ చదరంగ క్రీడా పర్యవేక్షక సంస్థ (ఫిడే) డైరెక్టర్‌ జనరల్‌ ఎమిల్‌ సుతోవ్‌స్కీ అనడం విశేషం. ఇవన్నీ కలసి దేశంలో చదరంగ క్రీడకు సంబంధించిన సువ్యవస్థిత వాతావరణ కల్పనకు దోహదం చేశాయి. ‘ఫిడే’ సహకారంతో టెక్‌ మహీంద్రా ధనసాయంతో నడుస్తున్న గ్లోబల్‌ చెస్‌ లీగ్‌ లాంటి టోర్నమెంట్లు సైతం ఆటకూ, ఆటగాళ్ళకూ కొత్త ఉత్సాహం, ఉత్తేజం తెచ్చాయి. వీటన్నిటి ఫలితంగా ఇవాళ 64 చదరపు గడుల ఆటలో భారత్‌ అపూర్వంగా ముందుకు దూసుకుపోతోంది.  ‘ఈ ప్రపంచంలో ఈ క్షణంలో అత్యంత అస్థిరమైనది ఏమిటంటే, చదరంగంలో భారత నంబర్‌ 1 స్థానం’ అని అజర్‌బైజాన్‌కు చెందిన ఓ గ్రాండ్‌ మాస్టర్‌ ఈ ఏడాది జనవరిలో ట్వీట్‌ చేశారు. ఛలోక్తిగా చెప్పినా, చెస్‌లో నిత్యం కొత్త ప్రతిభావంతులు రంగంలోకి దూసుకువస్తున్న మన దేశంలో ఇప్పుడది అక్షరసత్యం. ఈ ఏడాదిలో ఈ నాలుగు నెలల్లోనే ఆ నంబర్‌1 కిరీటం మన ఆటగాళ్ళు అయిదుగురి (విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్, గుకేశ్, ప్రజ్ఞానంద, అర్జున్, విదిత్‌) మధ్య ఎప్పటికప్పుడు మారుతూ వచ్చిందంటే మనవాళ్ళలో పెల్లుబుకుతున్న ప్రతిభను అర్థం చేసుకోవచ్చు. యువజన – క్రీడాశాఖ సమకూరుస్తున్న నిధులు, ఆటగాళ్ళ శిక్షణకు అఖిల భారత చదరంగ సమాఖ్య అందిస్తున్న సహకారం, ప్రైవేట్‌ సంస్థల సహాయం ప్రతిభను పెంచి పోషించడంలో ప్రధానపాత్ర వహించాయి. ఇవాళ దేశంలో 84 మంది గ్రాండ్‌ మాస్టర్లు, 124 మంది ఇంటర్నేషనల్‌ మాస్టర్లు, 23 మంది మహిళా గ్రాండ్‌ మాస్టర్లు, 42 మంది మహిళా ఇంటర్నేషనల్‌ మాస్టర్లు ఉన్నారంటే కారణం అదే!  దేశవ్యాప్తంగా 30 వేల మందికి పైగా రేటింగ్‌ పొందిన రెగ్యులర్‌ టోర్నమెంట్‌ చెస్‌ ఆటగాళ్ళు న్నారని ఒక లెక్క. ప్రపంచమంతటిలో ఇందరు ప్రతిభావంతులున్నది మన దేశంలోనే! ప్రపంచ మాజీ ఛాంపియన్‌ విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ లాంటివారు చిరకాలంగా ఆదర్శంగా నిలవడంతో, ఎంతో మంది చెస్‌ వైపు ఆకర్షితులయ్యారన్నది నిజం. సమాజంలోని ఆ ధోరణుల్ని గమనించి, ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్‌ రంగాల్లో తగినంత సహాయ సహకారాలు అందించి, ప్రతిభావంతులను ప్రోత్సహిస్తే ఏ క్రీడలోనైనా ఎంతటి అద్భుతాలు చేయవచ్చో భారతీయ చదరంగావని చాటిచెబుతోంది. కఠోర పరిశ్రమతో, కాలగతిలో ఆ ఆటలో ఛాంపియన్‌ దేశంగా ఆవిర్భవించిన మనం ఈ పాఠాలను ఇతర క్రీడలకూ అనువర్తింపజేయాల్సిన అవసరం ఉంది. ప్రభుత్వమూ, ఇతర క్రీడా సంస్థలూ ఆ దిశగా అడుగులు వేస్తే మన క్రీడాలోకం మరిన్ని శుభవార్తలు అందించడానికి సదా సిద్ధంగా ఉంటుంది! 

బకూ (అజర్‌బైజాన్‌): ప్రపంచ కప్‌ చెస్‌ ఓపెన్‌ క్వార్టర్‌ ఫైనల్లో తెలంగాణ ఆటగాడు అర్జున్‌ ఇరిగేశి కీలక విజయాన్ని అందుకున్నాడు. మంగళవారం జరిగిన తొలి గేమ్‌లో అర్జున్‌ 53 ఎత్తుల్లో భారత్‌కే చెందిన ఆర్‌. ప్రజ్ఞానందను ఓడించాడు. నల్లపావులతో ఆడిన అర్జున్‌కు ఈ విజయంతో ఆధిక్యం దక్కింది. బుధవారం తెల్ల పావులతో ఆడి రెండో గేమ్‌ను ‘డ్రా’ చేసుకు న్నా అతను సెమీస్‌ చేరతాడు. తొలి గేమ్‌లు డ్రా మరో క్వార్టర్స్‌ పోరులో వరల్డ్‌ నంబర్‌వన్‌ మాగ్నస్‌ కార్ల్‌సన్‌ (నార్వే) జోరు ముందు భారత ఆటగాడు డి.గుకేశ్‌ నిలవలేకపోయాడు. నల్ల పావులతో ఆడిన కార్ల్‌సన్‌ 48 ఎత్తులో గుకేశ్‌ ఆటకట్టించాడు. మరో రెండు క్వార్టర్‌ ఫైనల్‌ సమరాల తొలి గేమ్‌లు ‘డ్రా’గా ముగిశాయి. విదిత్‌ గుజరాతీ (భారత్‌), నిజాత్‌ అబసోవ్‌ (అజర్‌ బైజాన్‌) మధ్య గేమ్‌ 109 ఎత్తుల్లో... ఫాబియోనో కరువానా (అమెరికా), లీనియర్‌ డొమినెగ్వెజ్‌ పెరెజ్‌ (అమెరికా) మధ్య గేమ్‌ 71 ఎత్తుల్లో ‘డ్రా‘ అయ్యాయి.   ఇదో చారిత్రక ఘట్టం మరోవైపు నలుగురు భారత ఆటగాళ్లు క్వార్టర్‌ ఫైనల్‌కు చేరడం పెద్ద విశేషమని దిగ్గజ క్రీడాకారుడు విశ్వనాథన్‌ ఆనంద్‌ వ్యాఖ్యానించాడు. ‘భారత చదరంగంలో ఇదో చారిత్రక ఘట్టం’ అని ఆనంద్‌ విశ్లేషించాడు. ‘ఒకరు కానీ ఇద్దరు కానీ క్వార్టర్‌ ఫైనల్‌ వరకు వెళ్లగలరని నేను అంచనా వేశాను. కానీ నలుగురు ముందంజ వేయగలిగారు. వారి ఆట చూస్తే ఇంకా ముందుకు వెళ్లగల సామర్థ్యం ఉందని నమ్ముతున్నా’ అని ఆనంద్‌ అభిప్రాయ పడ్డాడు.     చదవండి: టీమిండియాతో సిరీస్‌ నాటికి వచ్చేస్తా.. వరల్డ్‌కప్‌ తర్వాత కెప్టెన్‌ అతడే!

బకూ (అజర్‌బైజాన్‌): ప్రపంచకప్‌ చెస్‌ టోర్నీ ఓపెన్‌ విభాగంలో భారత్‌కు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న తెలంగాణ గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ ఇరిగేశి అర్జున్‌ ప్రిక్వార్టర్‌ ఫైనల్లోకి దూసుకెళ్లాడు. అర్జున్‌తోపాటు భారత్‌కే చెందిన మరో గ్రాండ్‌మాస్టర్‌ విదిత్‌ సంతోష్‌ గుజరాతి కూడా ప్రిక్వార్టర్‌ ఫైనల్‌ చేరాడు. నాలుగో రౌండ్‌లో అర్జున్‌ 1.5–0.5తో సిందరోవ్‌ (ఉజ్బెకిస్తాన్‌)పై, విదిత్‌ 1.5–0.5తో ఎటెని బాక్రోట్‌ (ఫ్రాన్స్‌) పై గెలుపొందారు. సిందరోవ్‌తో బుధవారం జరిగిన తొలి గేమ్‌ను ‘డ్రా’ చేసుకున్న అర్జున్‌ గురువారం జరిగిన రెండో గేమ్‌లో 60 ఎత్తుల్లో నెగ్గాడు. బాక్రోట్‌తో బుధవారం జరిగిన తొలి గేమ్‌లో గెలిచిన విదిత్‌ గురువారం జరిగిన రెండో గేమ్‌ను 41 ఎత్తుల్లో ‘డ్రా’ చేసుకున్నాడు. నాలుగో రౌండ్‌లో రెండు గేమ్‌లు ముగిశాక గుకేశ్‌ (భారత్‌)–ఎసిపెంకో (రష్యా); ప్రజ్ఞానంద (భారత్‌)–నకముర (అమెరికా); నిహాల్‌ (భారత్‌) –నెపోమ్‌నిశి (రష్యా) 1–1తో సమంగా ఉండటంతో వీరి మధ్య నేడు టైబ్రేక్‌ గేమ్‌లు నిర్వహిస్తారు.   మరోవైపు మహిళల విభాగంలో భారత గ్రాండ్‌మాస్టర్లు కోనేరు హంపి, ద్రోణవల్లి హారిక కూడా శుక్రవారం టైబ్రేక్‌ గేమ్‌లు ఆడనున్నారు. బెలా ఖొటె    నాష్వి‌లి (జార్జియా)తో తొలి గేమ్‌లో ఓడిన హంపి గురువారం జరిగిన రెండో గేమ్‌లో 42 ఎత్తుల్లో గెలిచి స్కోరును 1–1తో సమం చేసింది. హారిక, ఎలైన్‌ రోబర్స్‌ (నెదర్లాండ్స్‌) మధ్య రెండో గేమ్‌ కూడా ‘డ్రా’గా ముగియడంతో ఇద్దరూ 1–1తో సమంగా ఉన్నారు.