ఢిల్లీ లిక్కర్ పాల‌సీ కుంభ‌కోణం కేసులో ముఖ్యమంత్రి అరవింద్ కేజ్రీవాల్‌కు బెయిల్ ల‌భించిన విష‌యం తెలిసిందే. గురువారం రౌస్ అవెన్యూ కోర్టు కేజ్రీవాల్‌కు బెయిల్ మంజూరు అయింది. అయితే బెయిల్ పొందిన కేజ్రీవాల్ రూ. 1 లక్ష రూపాయల పూచీకత్తను సమర్పించాలని ప్రత్యేక న్యాయమూర్తి న్యాయ‌ బిందు ఆదేశాలను జారీ చేశారు.దర్యాప్తును అడ్డుకోవడానికి, సాక్షులను ప్రభావితం చేయడానికి ప్రయత్నించకూడదని ఆదేవించారు. అంతేగాక అవ‌స‌రం ఉన్న‌ప్పుడు కోర్టుకు హాజ‌రు కావాల‌ని, విచార‌ణ‌కు స‌హ‌క‌రించాల‌ని పేర్కొన్నారు. అయితే48 గంటల పాటు బెయిల్‌ ఆర్డరును నిలిపివేయాలని ఈడీ తరపున న్యాయవాది కోర్టును అభ్యర్థించారు. ఈడీ చేసిన విజ్ఞప్తిని కోర్టు తోసిపుచ్చింది.ఎట్ట‌కేల‌కు బెయిల్ ల‌భించ‌డంతో కేజ్రీవాల్ నేడు(శుక్ర‌వారం) తిహార్ జైలు నుంచి బ‌య‌ట‌కు రానున్నారు. సీఎం విడుద‌ల నేప‌థ్యంలో ఆప్ నేత‌లు నేడు ఆయ‌న్ను క‌ల‌వ‌నున్నారు. సాయంత్రం 4 గంటల ప్రాంతంలో కేజ్రీవాల్ జైలు నుంచి బయటకు వ‌చ్చే స‌మ‌యంలో మంత్రి అతిషి, భార్య సునీతా, ఇతర ఆప్ నేతలు తీహార్ జైలుకు వెళ్ల‌నున్నారు.మ‌రోవైపు దేశ రాజ‌ధానిలో నెల‌కొన్ని నీటి సంక్షోభంపై అధికార ఆప్ ప్ర‌భుత్వం ఆందోళ‌న‌ల‌కు సిద్ధ‌మ‌వుతోంది. నేటి సాయంత్రం కేజ్రీవాల్ విడుదలకు ముందేనీటి కొరతపై నిరసన వ్యక్తం చేయ‌నున్నారు. ఈ ఆందోళ‌న‌ల్లో మంత్రి అతిషి, కేజ్రీవాల్ సతీమణి సునీతా రాజ్ ఘాట్‌ను సందర్శించనున్నారు, అక్కడ నిరవధిక నిరాహారదీక్ష చేశారు. కాగా దేశ రాజధానికి నీటిని రాకుండా పొరుగున ఉన్న హర్యానా అడ్డుకుంటోందని ఢిల్లీ ప్రభుత్వం ఇప్ప‌టికే సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించింది.హర్యానా యమునా నదికి నీటిని విడుదల చేయనంత వరకు ఢిల్లీలో నీటి కొరత కొనసాగుతుందని అతిషి పేర్కొన్నారు. మునక్ కెనాల్‌కు చాలా తక్కువ నీరు వస్తోంద‌ని, వజీరాబాద్ బ్యారేజీకి నీరు రావడం లేదని అన్నారు. యమునా నుంచి నీరు నీటి శుద్ధికి వెళ్లి అక్క‌డి నుంచి ఢిల్లీ ప్రజలకు స‌రాఫ‌రా అవుతోంద‌న్నారు. అయితే యమునాలో నీటి శాతం త‌క్కువ ఉంద‌ని పేర్కొన్నారు. అందుకే ఢిల్లీ ప్రజల ప్రాణాలను కాపాడాలంటూ తాను హర్యానా ప్రభుత్వం ముందు చేతులు కట్టుకుని నిలబడి అర్థిస్తున్న‌ట్లు చెప్పారు.ఇదిలా ఉండ‌గా నీటి స‌మ‌స్య‌తో పాటు హ‌స్తీనాను ఎండ‌లు బెంబేలెత్తిస్తున్నాయి. ఢిల్లీలో 50 డిగ్రీల సెల్సియస్‌కు పైగా ఉష్ణోగ్రతలు న‌మోద‌వుతున్నాయి. వేడిగాలులు, వ‌డ‌దెబ్బ‌ల‌తో అనేక మంది ప్రాణాలు విడుస్తున్నారు. గ‌త నాలుగు రోజుల్లో ఢిల్లీ ప‌రిస‌ర ప్రాంతాల్లో 20 మందికి పైగా ప్రాణాలు విడిచారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: రాష్ట్రంలోని జలాశయాల్లో నీటినిల్వలు అడుగంటాయి. కృష్ణా, గోదావరి బేసిన్లలోని ప్రధాన జలాశయాల్లో కూడా నిల్వలు డెడ్‌ స్టోరేజీ స్థాయికి పడిపోయాయి. రాష్ట్రంలో 2015–16 తర్వాత ఇంతగా నీటి సమస్య రావడం ఇదే తొలిసారి. ఎగువ రాష్ట్రాల్లోని కృష్ణా నది పరీవాహక ప్రాంతాల్లో వర్షాభావంతో శ్రీశైలం, నాగార్జునసాగర్‌ జలాశయాలకు 2023–24 నీటి సంవత్సరం (వాటర్‌ ఇయర్‌ – జూన్‌ నుంచి మే వరకు)లో తగిన వరద రాలేదు. నిజానికి మొదట్లో రాష్ట్రంలో సాధారణం కంటే 5 శాతం అధిక వర్షపాతం నమోదైనా.. అక్టోబర్‌ తర్వాత వానలు జాడ లేకుండా పోయాయి. గత ఏడాది అక్టోబర్‌ నుంచి మార్చి మధ్య సాధారణ వర్షపాతంతో పోల్చితే.. 56.7 శాతం లోటు వర్షపాతం నమోదైంది. దీనితో జలాశయాల్లోకి కొత్త నీరు చేరక.. ఉన్న నీటి నిల్వలు శరవేగంగా అడుగంటిపోతూ వచ్చాయి. ప్రస్తుతం కృష్ణా, గోదావరి బేసిన్లలో 14 ప్రధాన జలాశయాలు డెడ్‌ స్టోరేజీకి చేరాయి. దీనితో మే, జూన్‌ నెలల్లో తాగునీటికి కూడా కటకట తప్పని పరిస్థితి నెలకొంది. ఒకవేళ జూన్‌లో వానలు ఆలస్యంగా మొదలైతే.. పరిస్థితి మరింత ఆందోళనకరంగా మారుతుందని అధికారవర్గాలు పేర్కొంటున్నాయి.    ‘కృష్ణా’లో ఏడేళ్ల తర్వాత మళ్లీ కరువు..  ఏడేళ్ల తర్వాత ప్రస్తుత వాటర్‌ ఇయర్‌లో కృష్ణా బేసిన్‌ ప్రాజెక్టులకు అతి తక్కువ ఇన్‌ఫ్లో వచ్చింది. శ్రీశైలం జలాశయానికి ఏటా సగటున వెయ్యి నుంచి రెండు వేల టీఎంసీల వరద వస్తుందని అంచనా. కానీ 2015–16లో అతి తక్కువగా 71 టీఎంసీలే చేరింది. ఆ తర్వాత మళ్లీ 2023–24లో 144.36 టీఎంసీలు మాత్రమే వరద వచ్చింది. ఇక నాగార్జునసాగర్‌కు కూడా సాధారణంగా వెయ్యి నుంచి రెండు వేల టీఎంసీలు రావాల్సి ఉండగా.. 2015–16లో కేవలం 72 టీఎంసీలు.. ఆ తర్వాత మళ్లీ తక్కువగా ఈసారి 147 టీఎంసీలు వరద మాత్రమే వచ్చింది.    కనీస నిల్వలూ కరువే!  శ్రీశైలం జలాశయంలో సాగునీటి అవసరాలకు ఉండాల్సిన కనీస నిల్వ మట్టం (ఎండీడీఎల్‌) 854 అడుగులుకాగా.. ఇప్పటికే 810 అడుగులకు పడిపోయింది. నిల్వలు 34.29 టీఎంసీలకు పడిపోయాయి. నాగార్జునసాగర్‌ కనీస నిల్వ మట్టం (ఎండీడీఎల్‌) 510 అడుగులుకాగా.. ప్రస్తుతం 511.5 అడుగుల వద్ద ఉంది. నిల్వలు 134.23 టీఎంసీలకు తగ్గిపోయాయి. అయితే ఇందులో వాడుకోగల నీళ్లు అతి తక్కువే. ఇక జూరాల ప్రాజెక్టు కనీస మట్టం 1033 అడుగులకుగాను.. ఇప్పటికే 1031.27 అడుగులకు పడిపోయింది.    గోదావరిలో మూడేళ్ల కనిష్టానికి వరదలు  గోదావరి నది బేసిన్‌ పరిధిలోని ప్రాజెక్టులకు ఈ ఏడాది ఇన్‌ఫ్లోలు గణనీయంగా తగ్గాయి. ఇంత తక్కువ వరదలు రావడం మూడేళ్ల తర్వాత ఈసారే. కీలకమైన శ్రీరాంసాగర్‌ ప్రాజెక్టుకు 2023–24లో 203.73 టీఎంసీల వరద మాత్రమే వచ్చింది. 2019–20 తర్వాత ఇంత తక్కువ వరద రావడం ఇదే తొలిసారి. 2022–23లో 593 టీఎంసీలు, 2021–22లో 678 టీఎంసీలు, 2020–21లో 368 టీఎంసీలు వచ్చింది. ఎల్లంపల్లి ప్రాజెక్టుకు కూడా 2019–20 తర్వాత ఈసారి అతితక్కువగా 396 టీఎంసీల వరద మాత్రమే వచ్చింది. ప్రస్తుతం జలాశయంలో 7.53 టీఎంసీల నిల్వలు మాత్రమే ఉన్నాయి. 20.1 టీఎంసీల గరిష్ట నీటి నిల్వ సామర్థ్యమున్న ఈ ప్రాజెక్టులో గత ఏడాది ఇదే సమయానికి 12.26 టీఎంసీల నీళ్లు ఉండటం గమనార్హం. ఇక ఈ ఏడాది మిడ్‌ మానేరు ప్రాజెక్టుకు 45 టీఎంసీల వరద మాత్రమే వచ్చింది. దిగువ మానేరుకు సైతం 2019–20 తర్వాత అతితక్కువగా ఈ ఏడాది 78 టీఎంసీలే ఇన్‌ఫ్లో నమోదైంది.     ఒకేసారి వచ్చి.. లాభం లేక..  గోదావరిపై ప్రధాన ప్రాజెక్టుల్లోకి వందల టీఎంసీల్లో నీరు వచ్చినట్టు లెక్కలు చెప్తున్నా.. అదంతా భారీ వరద కొనసాగే కొద్దిరోజుల్లోనే కావడం గమనార్హం. అప్పుడు ప్రాజెక్టుల గేట్లు ఎత్తడంతో నీరంతా దిగువకు వెళ్లిపోయింది. తర్వాత వానలు లేక ఇన్‌ఫ్లో లేకుండా పోయింది. ప్రాజెక్టులు అడుగంటే పరిస్థితి వచ్చింది.  మంజీరా వెలవెల  సంగారెడ్డి జిల్లాలోని మంజీరా రిజర్వాయర్‌లోనూ నీళ్లు అడుగంటుతున్నాయి. హైదరాబాద్‌ జంట నగరాలకు మంజీరా నుంచి తాగునీరు సరఫరా అవుతుంది. ఏప్రిల్‌ తొలివారంలోనే ఇలా ఉంటే.. మే వచ్చే సరికి నీటి సరఫరా పరిస్థితి ఏమిటన్న ఆందోళన వ్యక్తమవుతోంది. 

‘వాస్తవానికి దేశంలో సమృద్ధిగా నీటి వనరులున్నాయి. వీటిని సాగు యోగ్యత ఉన్న భూములకు అందించాల్సి ఉంది. 24 గంటలు విద్యుత్‌ సరఫరా చేయగల వనరులు ఉన్నాయి. దేశం మొత్తం వ్యవసాయానికి ఉచిత విద్యుత్‌ ఇవ్వొచ్చు.  ప్రస్తుతం తెలంగాణలో వ్యవసాయానికి 24 గంటల నాణ్యమైన కరెంటు ఇస్తున్నాం. నేను చెప్పేది అబద్ధమైతే ఒక్క నిమిషం కూడా సీఎం పదవిలో ఉండను. – సీఎం కేసీఆర్‌ సాక్షి, హైదరాబాద్‌: దేశ ప్రజలకు ఇప్పటికీ తాగు, సాగునీరు సరిగా అందడం లేదని బీఆర్‌ఎస్‌ అధినేత ముఖ్యమంత్రి కె.చంద్రశేఖర్‌రావు విమర్శించారు. యువతకు ఉద్యోగాలు కూడా లేవని ధ్వజమెత్తారు. గోదావరి, కృష్ణా వంటి నదులున్నా మహారాష్ట్రకు నీటి సమస్య ఎందుకని నిలదీశారు. ‘దేశంలో ఇన్ని జీవనదులు ఉన్నా తాగేందుకు నీళ్లుండవా? పెద్దపెద్ద మాటలు మాట్లాడే పాలకులు కనీసం తాగేందుకు నీళ్లు కూడా ఇవ్వలేరా? రైతులు ఎందుకు ఆత్మహత్య చేసుకుంటున్నారు? సాగు, తాగునీరు అందించని పాపం ఎవరిది? ఇలాంటి ప్రభుత్వాలను కొనసాగించాలా? ఇంటికి పంపాలా?..’ అని ప్రశ్నించారు. సోమవారం మహారాష్ట్రలోని ఔరంగాబాద్‌ జబిందా మైదానంలో జరిగిన బీఆర్‌ఎస్‌ బహిరంగ సభలో కేసీఆర్‌ ముఖ్య అతిథిగా పాల్గొన్నారు. ఛత్రపతి శివాజీ మహరాజ్, బసవేశ్వరుడు, డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌తో పాటు పలువురు మరాఠా యోధులకు నివాళులర్పించారు. పార్టీలో చేరిన మాజీ ఎమ్మెల్యే అభయ్‌ పాటిల్‌తో పాటు ఆయన అనుచరులు, ఇతర నాయకులకు గులాబీ కండువాలు కప్పి బీఆర్‌ఎస్‌లోకి ఆహ్వానించారు. అనంతరం సభకు హాజరైన వారిని ఉద్దేశించి మాట్లాడారు.  మార్పు రాకుంటే దేశం ముందుకెళ్లదు..  ‘మహారాష్ట్ర పవిత్రభూమికి నమస్కారం. ముస్లిం మైనారిటీలకు రంజాన్‌ శుభాకాంక్షలు. మరాఠా భూమి ఎందరో మహానుభావులకు జన్మనిచ్చింది. ముంబై దేశ ఆర్థిక రాజధాని. కానీ తాగేందుకు నీళ్లుండవా? ఔరంగాబాద్, అకోలాలో తాగునీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. దేశం పురోగమిస్తోందా? తిరోగమిస్తోందా? ఏం జరుగుతోందో ఎవరికీ అర్థం కావట్లేదు. ధనవంతులు మరింత ధనవంతులు అవుతున్నారు. పేదలు మరింత పేదలుగా మారుతున్నారు. ఇది ఇలాగే కొనసాగాలా? చికిత్స చేయాలా? ఇంకెంత కాలం పరిష్కారం కోసం ఎదురుచూడాలి? ఆత్మహత్యలు చేసుకునే పరిస్థితి కల్పిస్తున్నా ఊరుకోవాలా? భయపడుతుంటే ఇంకా భయపెట్టిస్తారు. ధైర్యంగా పోరాడితేనే సమస్యలకు పరిష్కారం లభిస్తుంది. అన్నివర్గాలకు సరైన న్యాయం దక్కాల్సిందే. మార్పు రాకుంటే దేశం ముందుకెళ్లదు. అనివార్యమైన మార్పును తీసుకురావడం కోసమే బీఆర్‌ఎస్‌ పుట్టింది. ఒక కులం, మతం, వర్గం కోసం ఆవిర్భవించలేదు. బీఆర్‌ఎస్‌కు ఒక లక్ష్యం ఉంది. మార్పు వచ్చే వరకు పార్టీ పోరాటం ఆగదు. నిజాయితీగా మేం చేసే పోరాటానికి విజయం తథ్యం. మహారాష్ట్రలో బీఆర్‌ఎస్‌ అధికారంలోకి వస్తే ప్రతి ఇంటికీ నీరు ఇస్తాం. కొత్త పార్టీ అనగానే కొందరు అపవాదులు సృష్టిస్తారు. ఎన్ని అవాంతరాలు సృష్టించినా వెనకడుగు వేసే ప్రసక్తే లేదు..’ అని కేసీఆర్‌ స్పష్టం చేశారు.  అబద్ధమైతే సీఎం పదవిలో నిమిషం కూడా ఉండను  ‘వాస్తవానికి దేశంలో సమృద్ధిగా నీటి వనరులున్నాయి. వీటిని సాగు యోగ్యత ఉన్న భూములకు అందించాల్సి ఉంది. 24 గంటలు విద్యుత్‌ సరఫరా చేయగల వనరులు ఉన్నాయి. దేశం మొత్తం వ్యవసాయానికి ఉచిత విద్యుత్‌ ఇవ్వొచ్చు. నేను చెప్పేది అబద్ధమైతే ఒక్క నిమిషం కూడా సీఎం పదవిలో ఉండను. తెలంగాణలో మంచినీటి సమస్య లేకుండా చేశాం. తెలంగాణ రాకముందు రోజుకు 3 గంటలే కరెంటు ఉండేది. ఒక్కోసారి అది కూడా ఉండేది కాదు. ప్రస్తుతం తెలంగాణలో వ్యవసాయానికి 24 గంటల నాణ్యమైన కరెంటు ఇస్తున్నాం. భూముల రిజిస్ట్రేషన్లు పావుగంటలో అవుతున్నాయి. రైతు చనిపోతే బీమా కల్పిస్తున్నాం. ఇవి మహారాష్ట్రలో ఎందుకు అమలు కావడం లేదు? తెలంగాణలో సాధ్యమైనప్పుడు మహారాష్ట్రలో ఎందుకు సాధ్యం కాదు? ఎందుకంటే ప్రధాని, రాష్ట్రాల సీఎంలకు ఆ పనిచేసే సామర్థ్యాలు లేవు..’ అని కేసీఆర్‌ విమర్శించారు.   కొత్త లక్ష్యాలు, కొత్త సంకల్పంతో ముందుకు సాగాలి  ‘నా మాటలు ఇక్కడ విని ఇక్కడే మరిచిపోకండి. గ్రామాలకు వెళ్లి చర్చ చేయండి. మీ ఇంటివాళ్లు, స్నేహితులు, వీధిలో ఉన్న వారితో చర్చించండి. దేశంలో ఉండాల్సిన స్థితిలో ఉందా? లేదా? అనే విషయంపై చర్చ పెట్టాలి. లక్ష్యం లేని ప్రయాణం ఎక్కడికి వెళుతుంది? దేశం కొత్త లక్ష్యాలు, కొత్త సంకల్పంతో ముందుకు సాగాల్సిన అవసరం ఉంది. స్వాతంత్య్రం వచ్చి 75 సంవత్సరాలు అయ్యింది. అయినా ఎక్కడి సమస్యలు అక్కడే ఉన్నాయి. శంభాజీనగర్‌లో వారానికోసారి నీళ్లు వస్తాయా? మహారాష్ట్రలో కేబినెట్‌ ఉంటుంది. చీఫ్‌ సెక్రటరీ ఉండరా?..’ అని ప్రశ్నించారు.  తెలంగాణ మోడల్‌ అమలు చేస్తే ఎందుకు వస్తా?  ‘కేసీఆర్‌కు మహారాష్ట్రలో ఏం పని అని ఫడ్నవీస్‌ అంటున్నారు. తెలంగాణ లాంటి మోడల్‌ మహారాష్ట్రలో తీసుకొస్తే నేనెందుకు వస్తాను? మహారాష్ట్రలో దళితబంధు, రైతుబంధు అమలు చెయ్‌.. 24 గంటల కరెంటు ఇవ్వు. రైతుబంధు, రైతుబీమా కల్పించండి. ఇవన్నీ అమలు చేస్తే మహారాష్ట్రకు రానే రాను. అంబేడ్కర్‌ జన్మించిన నేలపై దళితులను పట్టించుకోరా? దళితబంధు లాంటి పథకం మహారాష్ట్రలో ఎందుకు అమలు చేయరు?..’ అని నిలదీశారు.   ప్రజల ఆకాంక్ష గెలవాలి  ‘దేశంలో పరివర్తన రావాల్సిన అవసరం ఉంది. ఒక పార్టీ గెలిస్తే.. మరో పార్టీ ఓడిపోవడం పరివర్తన కాదు. ఎవరు గెలిచినా సమస్య అపరిష్కృతంగానే ఉంటోంది. అందువల్ల పార్టీలు గెలవడం ముఖ్యం కాదు.. ప్రజల ఆకాంక్ష గెలవడం ముఖ్యం.  పరివర్తన రానంత కాలం ఈ దేశం ఇలాగే కునారిల్లుతుంది. ఎంత త్వరగా మేల్కొంటే.. అంత తర్వగా బాగుపడతాం..’ అని కేసీఆర్‌ అన్నారు. నూతనంగా నిర్మించే పార్లమెంటుకు అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని డిమాండ్‌ చేశారు.     అభయ్‌ పాటిల్‌ ఇంటికి కేసీఆర్‌  హైదరాబాద్‌ నుంచి ఔరంగాబాద్‌ సభకు వెళ్లిన కేసీఆర్, విమానాశ్రయం నుంచి నేరుగా వైజాపూర్‌ మాజీ ఎమ్మెల్యే అభయ్‌ పాటిల్‌ ఇంటికి చేరుకున్నారు. ఆయనకు అక్కడ అపూర్వ స్వాగతం లభించింది. మహారాష్ట్రలో బీఆర్‌ఎస్‌ పార్టీ ఆఫీసు ఏర్పాటు చేస్తామని ఆయన ఈ సందర్భంగా చెప్పారు. కేసీఆర్‌ వెంట పార్టీ ఎంపీలు కేశవరావు, రంజిత్‌ రెడ్డి, సంతోష్‌ కుమార్, ఎమ్మెల్సీలు మధుసూదనాచారి, దేశపతి శ్రీనివాస్, కడియం శ్రీహరి, ఎమ్మెల్యే బాల్క సుమన్‌ ఉన్నారు.   

రోజురోజుకూ ఎండ తీవ్రతరం అవుతోంది. గిరిజనులకు తాగునీటి కష్టాలు మిగుల్చుతోంది. నీటికోసం కిలోమీటర్ల మేర కాలినడకన వెళ్లి చెలిమ నీటిని తెచ్చుకునే పరిస్థితి నెలకొంది. బావులు, కాలువలు ఎండిపోవడంతో ఆ నీరే దిక్కయింది. చిన్నాపెద్దా తేడా లేకుండా గంటలకొద్దీ నిరీక్షించి వచ్చే కొద్దిపాటి నీటి కోసం తంటాలు పడుతున్నారు. ఆదిలాబాద్‌ జిల్లా బేల మండలం టెంబ్రిగూడలో వందమంది గిరిజనులు నివసిస్తున్నారు. వీరంతా నీటికోసం అల్లాడుతున్నారు. కిలోమీటరు దూరంలోని చెలిమ వద్దకు వెళ్లి నీరు తెచ్చుకోవలసి వస్తోంది.       – సాక్షి ఫొటోగ్రాఫర్, ఆదిలాబాద్‌ నెత్తిన బిందెలు ఎత్తుకొని నడిచి వెళ్తున్న గ్రామస్తులు

‘ఇంటి ముందుకు నీళ్లు రావాలి. అది నా లక్ష్యం’ అంది షారుకళ. 22 ఏళ్ల ఈ పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్‌ స్టూడెంట్‌   తమిళనాడులో జరిగిన స్థానిక ఎన్నికల్లో   యంగెస్ట్‌ పంచాయతీ ప్రెసిడెంట్‌గా గెలుపొందింది. తెన్‌కాశీ సమీపంలోని తన ఊరి చుట్టుపక్కల ఎప్పుడూ నీళ్ల కోసం అవస్థలే. ఆ నీటి కోసం ఆమె నిలబడింది. ‘రాజకీయాల్లో యువత రావాలి. పనులు ఇంకా బాగా జరుగుతాయి’ అంటోంది. తమిళనాడులో ‘కరువు’ ఆధార్‌ కార్డ్‌ తీసుకుంటే దాని మీద అడ్రస్‌ ‘తెన్‌కాశీ’ అని ఉంటుంది. నీటి కటకట ఎక్కువ ఆ ప్రాంతంలో. హటాత్‌ వానలు కురిస్తే కొన్ని పల్లెలు దీవులు అవుతాయి. తెన్‌కాశీకి సమీపంలో ఉండే లక్ష్మీయూర్‌లో పుట్టిన షారుకళ చిన్నప్పటి నుంచి ఇదంతా చూస్తోంది. వాళ్ల నాన్న రవి సుబ్రహ్మణ్యం రైతు. తల్లి స్కూల్‌ టీచర్‌. వాళ్లిద్దరూ ఒక్కోసారి చుట్టుపక్కల ఊళ్లలో నీటి బాధలు చూళ్లేక సొంత డబ్బులతో ట్యాంకర్లు తిప్పారు. కాని అది ఒకరిద్దరి వల్ల జరిగే పని కాదు. ఏం చేయాలి? అవును.. ఏం చేయాలి అనుకుంటుంది షారుకళ. ఎన్నికలొచ్చాయి తమిళనాడులో ఇప్పుడు స్థానిక సంస్థల ఎన్నికలు జరుగుతున్నాయి. ఇటీవల ఆ రాష్ట్రంలో పరిపాలనా సౌలభ్యం కోసం 9 కొత్త జిల్లాలు ఏర్పాటు చేశారు. తెన్‌కాశీ కూడా జిల్లా అయ్యింది. అన్ని చోట్ల స్థానిక ఎన్నికలు ఊపు మీద జరిగాయి. ‘ఇది మంచి చాన్స్‌ అనుకుంది’ షారుకళ. కోయంబత్తూరులోని హిందూస్తాన్‌ యూనివర్సిటీలో పి.జి చేస్తున్న షారుకళ సెలవలకు ఇంటికి వచ్చి ఈ తతంగం మొదలైనప్పటి నుంచి నేను కూడా ఎలక్షన్స్‌లో నిలబడతా అని చెప్పసాగింది. సరదాకి చెబుతోంది అనుకున్నారు తల్లిదండ్రులు. నామినేషన్స్‌ సమయానికి ఆమెకు స్థానిక నాయకుల మద్దతు దొరకడంతో తల్లిదండ్రులు ఆశ్చర్యంగానే సరేనన్నారు. షారుకళ నామినేషన్‌ వేసింది. ఆమె ఊరు వెంకటపట్టి పంచాయతీ కిందకు వస్తుంది. ఆ పంచాయితీకి గత 15 ఏళ్లుగా గణేశన్‌ అనే వ్యక్తి ప్రెసిడెంట్‌గా ఉన్నాడు. అతడు మరణించడం వల్లా, ఆ స్థానం ఈసారి స్త్రీలకు రిజర్వ్‌ కావడం వల్ల అతని భార్య ప్రధాన పోటీదారు అయ్యింది. ఆమెతో పాటు మరో ముగ్గురు మహిళలు కూడా నామినేషన్స్‌ వేశారు.   గట్టి అభ్యర్థి షారుకళ కాని షారుకళ వెరవలేదు. ఢీ అంటే ఢీ అంది. ప్రత్యర్థులు ఊరికే ఉండలేదు.  ఆమె మీద బాగా ప్రతికూల ప్రచారం చేశారు. ‘ఆ అమ్మాయి చదువుకోడానికి పట్నం వెళ్లిపోతుంది. లేదంటే రేపో మాపో పెళ్లి చేసుకుని వెళ్లిపోతుంది. అప్పుడేం చేస్తారు’ అని ప్రచారం చేశారు. ‘ఆ అమ్మాయికి పొగరు. వాళ్ల ఇంటికి వెళితే కుక్కను వదులుతుంది’ అనీ ప్రచారం చేశారు. కాని షారుకళ అందరినీ కలిసింది. ‘మన పంచాయితీలోని ప్రతి ఊళ్లో ప్రతి గడప దగ్గరకు నీళ్లు వచ్చేలా చేయడం కోసం ఎన్నికల్లో నిలబడ్డాను’ అని చెప్పింది. ‘మన ఊళ్లల్లో పిల్లలు బాగా ఆటలాడతారు. వారి కోసం గ్రౌండ్స్‌ ఏర్పాటు చేయాలి. విద్యార్థుల కోసం లైబ్రరీలు ఏర్పాటు చేయాలి. పార్కులు కూడా కావాలి. ఇవన్నీ నేను గెలిస్తే ఏర్పాటు చేస్తాను’ అని షారుకళ చెప్పింది. ‘యువతకు అవకాశం ఇవ్వండి. చేసి చూపిస్తారు’ అని చెప్పింది. మహిళలు చాలామంది షారుకళను అభిమానించారు. ‘మా ఇంటి ఆడపిల్లలా ఉన్నావు. నీకే ఓటేస్తాం’ అన్నారు. గెలుపు వెంకటపట్టి పంచాయతీలో మొత్తం 6,362 ఓట్లు ఉన్నాయి. ప్రత్యర్థి మహిళకు 2,540 ఓట్లు వచ్చాయి. ఆమె మీద 796 ఓట్ల మెజారిటీతో షారుకళ గెలిచింది. మరో ముగ్గురు మహిళలకు డిపాజిట్లు లేవు. గ్రామస్తులు ఆమెకు రంగులు జల్లి దండలు వేసి సత్కరించుకున్నారు. ‘అమ్మా.. మాతో ఉండు. మా సమస్యలు నెరవేర్చు’ అని చెప్పుకున్నారు. ‘ఆ... ఆ అమ్మాయికి ఏం తెలుసు... రేపటి నుంచి వాళ్ల నాన్న ఆట ఆడిస్తారు’ అనే మాటలు షారుకళ చెవిన పడ్డాయి. వెంటనే షారుకళ ‘మన పంచాయతీకి నేను మాత్రమే ప్రెసిడెంట్‌. మా నాన్నో, లేదా మా ఇంటి మగవాళ్లో నా మీద గాని నా పదవి మీద గాని పెత్తనం చేయరు. నిర్ణయాలు నావే. ప్రజలు నాతోనే మాట్లాడాలి’ అని స్పష్టం చేసింది.  ఆ అమ్మాయి స్పష్టత, ఆత్మవిశ్వాసం, సంకల్పం చూస్తుంటే భవిష్యత్తులో క్రియాశీల రాజకీయాల్లో పెద్ద పేరు అవుతుందని అనిపిస్తోంది.

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని నివాసాలన్నింటికీ కుళాయి కనెక్షన్లు ఇవ్వాలన్న లక్ష్యంతో ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం 2021–22 ఆరి్థక సంవత్సరం వార్షిక ప్రణాళిక సిద్ధం చేసింది. ఈ వార్షిక ప్రణాళికను శుక్రవారం వీడియో కాన్ఫరెన్స్‌ ద్వారా కేంద్రానికి సమర్పించింది. రాష్ట్రంలోని గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో 95.66 లక్షల కుటుంబాలు నివసిస్తుండగా 47.13 శాతం కుటుంబాలకు మంచినీటి కుళాయి కనెక్షన్లున్నాయి. ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో 32.47 లక్షల కుళాయి కనెక్షన్లు ఇవ్వాలని ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. జల్‌జీవన్‌ మిషన్‌ కింద గత ఏడాదిన్నర కాలంలో 14.34 లక్షల కొళాయి కనెక్షన్లు ఇచ్చారు. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో రాష్ట్రంలోని 13 జిల్లాలు, 17,044 గ్రామాలను ‘హర్‌ ఘర్‌ జల్‌’గా రూపొందించాలని ఆంధ్రప్రదేశ్‌ ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. రాష్ట్రంలో ఇప్పటివరకు 1,217 గ్రామాలను ‘హర్‌ ఘర్‌ జల్‌’ గా ప్రకటించారు.   ఏపీకి జాతీయ కమిటీ ప్రశంస  ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రూపొందించిన వార్షిక కార్యాచరణ కార్యక్రమాన్ని పరిశీలించిన జాతీయ కమిటీ నీటి కొరత ఎదుర్కొంటున్న ప్రాంతాలు, షెడ్యూల్‌ కులాలు, తెగల వారు ఎక్కువగా నివసిస్తున్న ప్రాంతాలు, కరవు ప్రాంతాలు, నీరు అవసరమైన ప్రాంతాలు, సంసద్‌ ఆదర్శ్‌ గ్రామ్‌ యోజన కిందకి వచ్చే గ్రామాలపై ప్రత్యేక దృష్టిసారించాలని సూచించింది. 2020 అక్టోబర్‌ 2వ తేదీన ప్రారంభించిన 100 రోజుల కార్యాచరణ కింద 41,653 పాఠశాలలు, 42,722 అంగన్‌వాడీ కేంద్రాలు, 11,948 గ్రామ పంచాయతీ కార్యాలయాలు, 14,383 ఆరోగ్య కేంద్రాలకు మంచినీటిని పూర్తిగా పైపుల ద్వారా సరఫరా చేస్తున్న ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రాష్ట్రాన్ని జాతీయ కమిటీ అభినందించింది. 2024 నాటికి గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ప్రతి ఇంటికి పైపుల ద్వారా నీరు సరఫరా చేయాలన్న లక్ష్యంతో కేంద్ర ప్రభుత్వం జల్‌జీవన్‌ మిషన్‌ పథకాన్ని అమలు చేస్తోంది. ఈ మిషన్‌ మార్గదర్శకాల మేరకు ఆంధ్రప్రదేశ్‌ 7,131 గ్రామాల్లో ఏర్పాటుచేసిన నీరు, పారిశుధ్య కమిటీలు మంచినీటి పథకాలు ఎక్కువకాలం సమర్థంగా పనిచేసేలా చూసి నీటిసమస్య పరిష్కారానికి దోహదపడే విధంగా కార్యక్రమాలకు రూపకల్పన, నిర్వహణ, యాజమాన్య పద్ధతుల్లో కీలకంగా వ్యవహరిస్తున్నాయి.   54,568 మందికి శిక్షణ  గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో నీటి వనరులను పటిష్టం చేయడం, సరఫరాను మెరుగు పరచడం, వ్యర్థ జలాలను శుద్ధిచేసి తిరిగి వినియోగించడం వంటి అంశాలకు జల్‌జీవన్‌ మిషన్‌ ప్రాధాన్యత ఇస్తోంది. ఇందుకోసం జిల్లా, ఉప జిల్లా స్థాయిలో 408 మంది నిపుణులను నియమించాలని ఆంధ్రప్రదేశ్‌ నిర్ణయించింది. ఇంజనీరింగ్‌ అనుభవం ఉన్న 54,568 మంది సిబ్బంది, వివిధస్థాయిల అధికారులు, గ్రామ కమిటీల సభ్యులు, స్వయంసహాయక సంఘాల సభ్యులకు ప్రభుత్వం శిక్షణ ఇచ్చింది. 18,536 మందికి ప్లంబింగ్, ఎలక్ట్రికల్, పంపుల నిర్వహణల్లో శిక్షణ ఇచ్చి జల్‌జీవన్‌ మిషన్‌ కింద చేపట్టే నీటి ప్రాజెక్టుల నిర్వహణకు వినియోగించాలని నిర్ణయించింది. ప్రతి గ్రామంలో ఐదుగురు మహిళలకు నీటి నాణ్యత పరీక్ష పరికరాల వినియోగంలో శిక్షణ ఇవ్వనున్నారు. నీటి నాణ్యతను పరిశీలించడానికి రాష్ట్రంలో 9 ప్రయోగశాలలుండగా.. సబ్‌ డివిజన్‌ స్థాయిలో 69 పరీక్ష కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేసే ప్రతిపాదనలను ప్రభుత్వం పరిశీలిస్తోంది. గ్రామాల్లో మంచినీటి సరఫరా పరిశీలన, యాజమాన్యం కోసం సెన్సార్‌ ఆధారిత పరికరాలను వినియోగించాలని రాష్ట్రానికి జాతీయ కమిటీ సూచించింది.   

సాక్షి, అమరావతి: రాష్ట్రంలో కరవు ప్రాంతాలను సుభిక్షం చేసే దిశగా ప్రభుత్వం వడివడిగా అడుగులు వేస్తోంది. అందులో భాగంగా చిత్తూరు జిల్లాలో తీవ్ర దుర్భిక్ష ప్రాంతాలైన పశ్చిమ మండలాలకు కృష్ణా వరద జలాలను తరలించి.. తాగు, సాగు నీటి సమస్యలను శాశ్వతంగా పరిష్కరించడానికి సిద్ధమైంది. హంద్రీ–నీవాలో అంతర్భాగమైన పుంగనూరు బ్రాంచ్‌ కెనాల్‌ (పీబీసీ) నుంచి 8 టీఎంసీలను తరలించి.. కురుబలకోట మండలం ముదివేడులో 1.5, పుంగనూరు మండలం నేతిగుంటపల్లిలో 1, సోమల మండలం ఆవులపల్లిలో 3.5 టీఎంసీల సామర్థ్యంతో కొత్తగా నిర్మించే రిజర్వాయర్లలో నిల్వ చేయనుంది. తద్వారా కొత్తగా 70 వేల ఎకరాలు, చెరువుల కింద 40 వేల ఎకరాల ఆయకట్టుకు నీళ్లందించాలని నిర్ణయించింది. మిగిలిన 2 టీఎంసీలను పీలేరు, కుప్పం, తంబళ్లపల్లె, మదనపల్లె, పుంగనూరు, పలమనేరు నియోజకవర్గాల పరిధిలోని 33 మండలాల ప్రజలకు తాగు నీరు సరఫరా చేయాలని నిర్ణయించింది. ఈ పనులకు రూ.2,144.50 కోట్లతో గతేడాది సెపె్టంబర్‌ 2న ప్రభుత్వం పరిపాలన అనుమతి ఇచ్చింది. ఇందులో రూ.1,554.21 కోట్ల వ్యయంతో (మిగతాది భూ సేకరణకు) 36 నెలల్లో ఈ పనులు పూర్తి చేసేలా టెండర్‌ షెడ్యూళ్లను జ్యుడిషియల్‌ ప్రివ్యూకు పంపింది. ఆమోదం రాగానే టెండర్‌ నోటిఫికేషన్‌ జారీ చేసి.. గడువులోగా పనులను పూర్తి చేసేందుకు కసరత్తు చేస్తోంది.     మూడు రిజర్వాయర్లకు నీటి తరలింపు ఇలా..   – వైఎస్సార్‌ కడప జిల్లాలో గాలేరు–నగరి సుజల స్రవంతి పథకం ప్రధాన కాలువలో 56 కి.మీ. నుంచి రోజుకు రెండు వేల క్యూసెక్కుల చొప్పున హంద్రీ–నీవా ప్రధాన కాలువలోకి ఎత్తిపోస్తారు. దీన్ని చక్రాయిపేట ఎత్తిపోతలగా పిలుస్తారు. ఇందులో 450 క్యూసెక్కులను రాయచోటి నియోజకవర్గం సాగు, తాగునీటి అవసరాల కోసం సరఫరా చేస్తారు.  – మిగతా 1550 క్యూసెక్కుల్లో 800 క్యూసెక్కులను హంద్రీ–నీవా రెండో దశలోని పుంగనూరు బ్రాంచ్‌ కెనాల్‌(పీబీసీ)కు, 750 క్యూసెక్కులను అడవిపల్లి రిజర్వాయర్‌కు తరలిస్తారు.  – అడవిపల్లి రిజర్వాయర్‌ నుంచి రోజుకు 800 క్యూసెక్కుల చొప్పున 120 రోజుల్లో 8 టీఎంసీలను పీబీసీకి తరలిస్తారు. పీబీసీలో 125.4 కి.మీ వద్ద నుంచి గ్రావిటీ ద్వారా కొత్తగా 1.5 టీఎంసీల సామర్థ్యంతో చిత్తూరు జిల్లా పశ్చిమాన కురుబలకోట మండలం ముదివేడు వద్ద నిర్మించే రిజర్వాయర్‌ను నింపుతారు. ఈ జలాశయం కింద 20 వేల ఎకరాల కొత్త ఆయకట్టుకు నీళ్లందిస్తారు. 15 వేల ఎకరాల పాత ఆయకట్టును స్థిరీకరిస్తారు.  – పీబీసీలో 180.4 కి.మీ నుంచి నీటిని ఎత్తిపోసి.. పుంగనూరు మండలం నేతిగుంటపల్లి వద్ద ఒక టీఎంసీ సామర్థ్యంతో నిర్మించే రిజర్వాయర్‌ను నింపుతారు. ఈ రిజర్వాయర్‌ కింద కొత్తగా పది వేల ఎకరాలకు నీళ్లందిస్తారు. ఐదు వేల ఎకరాల పాత ఆయకట్టును స్థిరీకరిస్తారు.  – పీబీసీలో 210 కి.మీ నుంచి గ్రావిటీపై నీటిని తరలించి.. సోమల మండలం ఆవులపల్లి వద్ద 3.50 టీఎంసీల సామర్థ్యంతో నిర్మించే రిజర్వాయర్‌ను నింపుతారు. ఈ రిజర్వాయర్‌ పనులకు రూ.667.20 కోట్లు ప్రభుత్వం మంజూరు చేసింది. దీని ద్వారా కొత్తగా 40 వేల ఎకరాల ఆయకట్టుకు నీళ్లందిస్తారు. 20 వేల ఎకరాల పాత ఆయకట్టును స్థిరీకరించనున్నారు.     

సాక్షి, సిటీబ్యూరో:ఎండాకాలం.. నీటి సమస్య.. నీటిని వీలైనంత పొదుపుగా వాడాలి అని జలమండలి అధికారులు నిత్యం చెబుతుంటారు. అయితే నగరంలోని మంచినీటి పైప్‌లైన్లకు చాలా చోట్ల లీకేజీలున్నాయి. దీంతో నీరంతా వృథా అవుతోంది. స్థానికులు అక్కడక్కడా ఇలా స్నానాలు చేస్తుంటారు. మరి నీరు కలుషితమైతే దానిని ఆపేదెలా? జరిగే ప్రమాదాలకు బాధ్యులెవరు?

అనంతపురం రూరల్‌: అనంతపురం రూరల్‌ మండల పరిధిలోని పాపంపేట, విద్యానగర్, ఎంఎన్‌ఆర్‌ కాలనీ, కక్కలపల్లి కాలనీ పంచాయతీలోని నీటి సమస్య తీరనుంది. ఆయా గ్రామాలకు పీఏబీఆర్‌ పైపులైన్‌ ద్వారా   నీటిని అందించడానికి గురువారం ప్రభుత్వం జీవో జారీ చేసింది.  ఫలించిన ఎమ్మెల్యే ప్రకాష్‌రెడ్డి కృషి గత ఎన్నికల్లో తాము అధికారంలోకి వస్తే పీఏబీఆర్‌ పైపులైను ద్వారా అక్కంపల్లి, పాపంపేట, విద్యారణ్య నగర్, కక్కలపల్లి కాలనీ పంచాయతీలోని పలు కాలనీలకు పీఏబీఆర్‌ ద్వారా నీళ్లను తీసుకొచ్చి ప్రతి ఇంటికి తాగునీరు అందిస్తామని తోపుదుర్తి ప్రకాష్‌రెడ్డి హామీ ఇచ్చారు. ఇందులో భాగంగా ఆయా గ్రామాలకు రోజుకు 22 లక్షల లీటర్ల నీరు అందించే విధంగా ప్రభుత్వం జీవో జారీ చేసింది. దీంతో తమ గ్రామాల్లో నెలకొన్న నీటి సమస్య తీరిందని, ఆయా గ్రామాల ప్రజలు ఆనందం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. 

సాక్షి, సంగారెడ్డి: నియోజకవర్గ ప్రజలకు ఏమైనా సమస్యలు ఉంటే నేరుగా తన ఇంటికే వచ్చి విన్నవించుకునేలా ఏర్పాట్లు చేశానని సంగారెడ్డి ఎమ్మెల్యే జగ్గారెడ్డి అన్నారు. బుధవారం దసరా వేడుకలలో పాల్గొన్న ఆయన మీడియాతో మాట్లాడుతూ.. నవంబర్ నుంచి సంగారెడ్డిలోని తన ఇంటి వద్ద ప్రజా దర్బార్‌ నిర్వహించనున్నట్లు ఆయన తెలిపారు. 14 ఏళ్లుగా తనకు సిద్దిపేట ఎమ్మెల్యే, ఆర్థిక మంత్రి హరీష్ రావుకు మాటలు లేకపోయినా ప్రజా సంక్షేమం కోసం మాట్లాడాల్సి వచ్చిందన్నారు. నియోజకవర్గంలో ఐఐటీ తీసుకొచ్చానని, తాను పార్టీలకు తల వంచనని, ప్రజలకే తల వంచుతానని ఈ సందర్భంగా చెప్పుకొచ్చారు. సంగారెడ్డి ప్రజల నీటి సమస్యను తీరుస్తానని ఆయన హామీ ఇచ్చారు. ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ సంగారెడ్డి నియోజకవర్గాన్ని అభివృద్ధి చేయాలని కోరారు. అలా చేస్తే బతికినన్ని రోజులు కేసీఆర్‌కు రుణపడి ఉంటానని అన్నారు.  తల్లిదండ్రులు మరణించిన తర్వాత వారి ఫోటోలకు  మొక్కితే లాభం లేదనీ, వారు బ్రతికుండగానే సేవ చేయాలని హితవు పలికారు. తన తల్లి ఎంతో కష్టపడి తనను జీవితంలో ఇంతవాణ్ని చేసిందని చెప్పుకొచ్చారు. అయితే ఇప్పుడు తన తల్లి ఆరోగ్య పరిస్థితి బాగా లేని కారణంగా తన సతీమణి నిర్మల బాగోగులు చూసుకుంటుందని తెలిపారు. తనకు పెద్దగా ఆస్తిపాస్తులు లేవనీ, కోట్లాది రూపాయల అప్పు ఉందనీ ఎమ్మెల్యే జగ్గారెడ్డి పేర్కొన్నారు. 

సాక్షి, అనుమసముద్రంపేట (నెల్లూరు): గత టీడీపీ ప్రభుత్వ పాలనలో తాగునీటి ఎద్దడి నెలకొన్న సమయంలో పట్టించుకోకపోవడంతో ప్రస్తుతం గ్రామాలలో తాగునీటి సమస్య జఠిలమైంది. 2019 ఎన్నికలకు ముందు టీడీపీ నాయకులు, అధికారులు తాగునీటి కోసం ట్యాంకులు కడుతున్నట్లు గ్రామాలలో హడావుడి చేశారు. కొద్దిగా పనులు ప్రారంభించిన అనంతరం వాటిని వదిలేశారు. అప్పటి నుంచి ఇప్పటి వరకు వర్షాధార పరిస్థితులు లేకపోవడం, భూగర్భజలాలు అడుగంటడంతో పాటు ఎక్కడా తాగేందుకు మంచినీరు దొరకడం లేదు. ఆత్మకూరు నియోజకవర్గంలోని పడకండ్ల, యర్రబల్లి, చేజర్ల మండలంలోని కొల్లపనాయుడుపల్లి, ఏఎస్‌పేట మండలంలోని పందిపాడు, జమ్మవరం, సీబీవరం, కాకర్లపాడు ప్రాంతాలలో తాగునీటి కోసం అలమటిస్తున్నారు. అయితే కొన్ని ప్రాంతాలలో ఎంజీఆర్‌ హెల్ప్‌లైన్‌ సమాచారం అందుకున్న మంత్రి మేకపాటి గౌతమ్‌రెడ్డి ట్యాంకర్ల ద్వారా గ్రామాలకు తాగునీటిని అందిస్తున్నారు. కానీ ఏఎస్‌పేట మండలం జమ్మవరం పంచాయతీ కాకర్లపాడు గ్రామంలో తాగునీరు అందక నక్కలవాగులో చలమలు తీసి ఆ నీటిని తాగుతూ దాహం తీర్చుకుంటున్నారు. ఇదే గ్రామంలో నక్కలవాగు దాదాపు గ్రామానికి రెండు కిలోమీటర్ల దూరం ఉన్నప్పటికీ మహిళలు సైతం అక్కడకు వెళ్లి నీరు తెచ్చుకునేవారు. ప్రస్తుతం అక్కడ కూడా నీరు లేకపోవడంతో గ్రామంలోని బోర్ల వద్ద ఫ్లోరైడ్‌ నీటిని తెచ్చుకుని తాగుతుండడంతో కొంత మందికి కిడ్నీ వ్యాధులు వస్తున్నట్లు ఇటీవల డాక్టర్లు సైతం నిర్థారించారు. గ్రామంలోని గిరిజన కుటుంబానికి చెందిన యాకసిరి పెంచలయ్యకు రెండు కిడ్నీలు చెడిపోయి మంచంలో ఉన్నారు. కాకర్లపాడు గ్రామంలో దాదాపు 400 కుటుంబాలు ఉండగా దాదాపు 300 కుటుంబాల వారు మినరల్‌ వాటర్‌పైనే ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు. క్యాన్‌ రూ.10 వెచ్చించి ప్రతిరోజు ఇంటికి 3 క్యాన్లను వేసుకుంటున్నారు. ఈ విషయంపై గతంలో ఎన్నోసార్లు అధికారులకు తెలిపినప్పటికీ ఎవరూ స్పందించకపోవడం విశేషం. ప్రస్తుత ప్రభుత్వమైనా స్పందించాలని ప్రజలు కోరుతున్నారు. ఆదుకుంటున్న ఎంజీఆర్‌ హెల్ప్‌లైన్‌ రాష్ట్ర పరిశ్రమలశాఖ మంత్రి మేకపాటి గౌతమ్‌రెడ్డి ఏర్పాటుచేసిన ఎంజీఆర్‌ హెల్ప్‌లైన్‌ ద్వారా అనేక గ్రామాలలో నీటి సమస్యలు తీరుస్తున్నారు. ఈ విషయం తెలుసుకున్న కాకర్లపాడు, జమ్మవరం గ్రామస్తులు తాము సైతం ఎంజీఆర్‌ హెల్ప్‌లైన్‌కు సమాచారం అందించడమే కాక ఆ గ్రామాలకు చెందిన వైఎస్సార్‌సీపీ నాయకులు త్వరలో మేకపాటి గౌతమ్‌రెడ్డి దృష్టికి సమస్యను తీసుకెళ్లి శాశ్వత మంచినీటి సౌకర్యం కలిగించేలా కోరనున్నట్లు సమాచారం. మినరల్‌ వాటర్‌ కొనుగోలు చేస్తున్నాం రోజుకు మూడు నీటి క్యాన్లు కొనుగోలు చేస్తున్నాం. పనికి వెళ్లి వచ్చిన కూలి డబ్బులు నీటికే సరిపోతున్నాయి. బోరింగ్‌లో నీళ్లు తాగితే కాళ్లు, చేతులు నెప్పులు వస్తుండడంతో తాగడం మానేశాం. – యాకసిరి కృష్ణమ్మ, గిరిజన కాలనీ ట్యాంకు కడతామని చెప్పారు 2019 ఎన్నికలకు ముందు గ్రామంలో వాటర్‌ ట్యాంకు కడుతున్నామంటూ టీడీపీ వాళ్లు నిర్మాణం చేపట్టారు. అయితే ట్యాంకు పూర్తి కాకపోగా తాగునీటి సమస్య మాత్రం తీరలేదు. నక్కల వాగే దిక్కయింది. చలమలు లోడి తాగునీరు తెచ్చుకుని సేద తీరుతున్నాం. ఇప్పటి ప్రభుత్వమైనా స్పందించి శాశ్వత మంచినీటి పథకానికి దారి చూపాలి  – తాళ్లూరు కొండయ్య, గిరిజనకాలనీ

సాక్షి ప్రతినిధి, శ్రీకాకుళం : గత ప్రభుత్వం వాటర్‌ గ్రిడ్‌ల పేరుతో చేసిన హడావుడి అంతా ఇంతా కాదు. వేల కోట్ల రూపాయలతో ప్రతిపాదనలు తయారు చేయించి, డీపీఆర్‌లు సిద్ధం చేసి, బాహుబలి సెట్టింగ్‌ల మాదిరిగా డిజైన్‌లు చూపించి ప్రజల్ని ఊహల్లో ఊరేగించింది. పదవిలో ఉన్నంతవరకు వాటర్‌ గ్రిడ్‌ల ఊసు లేదు. ఆ ప్రతిపాదనలు గుర్తుకు రాలేదు. కానీ ఎన్నికలకు రెండు నెలల ముందు హడావుడి చేసింది. వాటర్‌ గ్రిడ్‌లను మళ్లీ తెరపైకి తెచ్చింది. పోనీ అదేనా పూర్తిగా చేయలేదు. రూ.3600 కోట్లతో తొలుత ప్రతిపాదించిన ప్రాజెక్టును పక్కన పెట్టి రూ.1783 కోట్లతో కొత్త ప్రాజెక్టును రూపకల్పన చేసింది. దాన్ని రూ.1000 కోట్లకు కుదిస్తూ ఫిబ్రవరి 21న అనుమతి ఇచ్చింది. దాంట్లో రూ.510 కోట్లకు టెండర్లు పిలిచి, కాంట్రాక్ట్‌ ఖరారు చేసింది. ఇదంతా చూస్తే టీడీపీ ప్రభుత్వానికి ఎంత చిత్తశుద్ధి ఉందో అర్థమవుతుంది. ప్రతీ ఇంటికి తాగునీరు ఇవ్వాలన్న సంకల్పం లేదని తేటతెల్లమైంది. ఆర్భాటంపై తప్ప ఆచరణలో శ్రద్ధ చూపించలేదు. మొత్తానికి ఐదేళ్లు చేసిన మోసాలను గుర్తు చేసుకున్న ప్రజలు ఎన్నికల్లో గట్టిగా బుద్ధి చెప్పారు. మాటిస్తే నిలబెట్టుకుంటారనుకున్న వైఎస్సార్‌సీపీని గెలిపిం చారు. వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డిని ముఖ్యమంత్రిగా చేసుకున్నారు. ఇంకేముంది ఇచ్చిన మాటను నిలబెట్టుకోవడమే కాకుండా దానికి మించి చేస్తూ శభాష్‌ అన్పించుకుంటున్నారు. కిడ్నీ బాధితులున్న ఉద్దానంకు అధికారంలోకి వస్తే శుద్ధ జలాలు అందిస్తానని హామీ ఇచ్చారు.  తాగునీరే అక్కడ సమస్యని నివేదికలు చెబుతుండటంతో ఉద్దానం సమస్యకు పరిష్కా రం శుద్ధ జలాలు సరఫరాయే మార్గమని భావించా రు. బాధ్యతలు స్వీకరించిన 90రోజుల్లో మాట నిలబెట్టుకున్నారు. ఉద్దానానికి రూ. 600కోట్లతో తాగునీటిని ప్రాజెక్టును ప్రాంభించారు. ఒక్క ఉద్దానమే కాదు జిల్లా అంతటికీ తాగునీటిని అందించాలని, ఇంటింటికి కుళాయి ద్వారా సరఫరా చేయాలన్న ఆలోచనకు వచ్చారు.  మనసులో తట్టడమే తరువా యి కార్యరూపంలో పెట్టారు. జిల్లాను యూనిట్‌గా చేసుకుని రూ.3672.50కోట్లతో వాటర్‌గ్రిడ్‌ను ఏర్పా టు చేయాలని నిర్ణయించారు. అందుకు తగ్గ డీపీఆర్‌ను త్వరితగతిన తయారు చేయించడమే కాకుం డా గ్రీన్‌ సిగ్నల్‌ కూడా ఇచ్చారు. ఇంకేముంది చిక్కోలు తాగునీటి సమస్య తీరనుంది. -నిబంధనల మేరకు ప్రతి వ్యక్తికి రోజుకు  అందించాల్సిన నీరు : 70 లీటర్లు  -జిల్లాలో ఎక్కడా ఆ పరిస్థితి లేదు  -రోజుకు 40 లీటర్లు మేర అందించే గ్రామాలు : 1000 -10 లీటర్లలోపు అందించే గ్రామాలు : 400 -నీటి వనరులు లేని గ్రామాలు : 22   గత ప్రభుత్వ ప్రణాళిక..  ప్రతీ వ్యక్తికి రోజుకి 70 లీటర్లు అందిస్తామని చెబు తూ రూ.1783 కోట్లతో 24 మండలాల్లోని 1861 గ్రామాలకు పరిమితం చేస్తూ ప్రతిపాదనలు రూపొం దించారు. దీన్ని రూ.1000 కోట్లకు పరిమితం చేసి పరిపాలన అనుమతి ఇచ్చారు. ఇందులో 510 కోట్లతో పనులకు ఎన్నికలకు రెండు నెలలు ముందు టెండర్లు పిలిచి, ఖరారు  చేశారు. ఈ ప్రణాళికలో నగరం, పట్టణాలను పరిగణనలోకి తీసుకోలేదు. ఉద్దానంలోని 7 మండలాలకు పూర్తిగా తాగునీటిని సరఫరా చేయడంతో పాటు  మిగతా 17 మండలాల్లోని 11 సమగ్ర రక్షిత మంచినీటి పథకాలను బలోపేతం చేయాలని నిర్ణయించింది. దీనివలన పలు గ్రామాలకు పాక్షికంగా తాగునీరు అందనుంది.  వైఎస్‌ జగన్‌ ప్రభుత్వ ప్రణాళిక .. జిల్లాలోని 38 మండలాలకు విస్తరించారు. ప్రతీ వ్యక్తి కి రోజుకి 100 లీటర్లు శుద్ధ జలాలు అందించాలని లక్ష్యంగా నిర్ధేశించారు. 1141 పంచాయతీల పరిధిలో ని 4207 ఆవాసాల్లో 5.66 లక్షల కుటుంబాలకు శుద్ధ  జలాలను అందించేందుకు నిర్ణయించారు. నగర, పట్టణ, మండల, గ్రామాలకు శుద్ధ జలాలు అందించాలని కార్యాచరణ రూపొందించారు. యుద్ధ ప్రాతి పదికన డీపీఆర్‌ తయారు చేయించారు. రూ. 3672.50 కోట్లతో రూపకల్పన చేసిన వాటర్‌ గ్రిడ్‌ ప్రాజెక్టుకు గ్రీన్‌సిగ్నల్‌ ఇచ్చారు. రాష్ట్రంలో తొలి విడతలోనే ఈ  పనులు పూర్తి చేయాలని ఆదేశాలు కూడా ఇచ్చారు. వాటర్‌ గ్రిడ్‌లో భాగంగా చేపట్టనున్న చర్యలు..  జిల్లాలో హిరమండలం, పారాపురం, సింగిడి, ఆఫ్‌షోర్, మడ్డువలస జలాశయాలను తాగునీటి వనరులుగా అభివృద్ధి చేయనున్నారు. తోటపల్లి జలాయశం ప్రాజెక్టు నీటిని కూడా వినియోగిస్తారు. వంశధార, నాగావళి ,మహేంద్రతనయ నదుల్లో అవసరమైన నీటి బావుల నిర్మాణాలు చేపడుతారు. తాగునీటి  వనరులు దూరంగా ఉన్న ప్రాంతాల్లో చెరువులను జలాశయాలుగా అభివృద్ధి చేయనున్నారు. నగరం, పట్టణం, గ్రామాల్లో అమలవుతున్న రక్షిత మంచినీటి పథకాను అనుసంధానం చేస్తారు. అంతేకాకుండా భూగర్భ జలాలు కలుషితమవడంతో భూ ఉపరిత జలాలనే తీసుకోనున్నారు. నేరుగా ఉపరితల జలాలు అందుబాటులోకి తేవడం( ఇన్‌ఫిల్టరేషన వెల్స్‌ నిర్మించి అందుబాటులోకి తెచ్చుకోవడం)పై దృష్టి సారిస్తారు. దీనివల్ల సహజ సిద్ధంగా శుద్ధి అవుతుంది. అలాగే, కాలువల నుంచి నేరుగా నీటి ట్యాంకుల్లోకి మళ్లిస్తారు. శుద్ధి కేంద్రాల ద్వారా శుద్ధి చేసి ఇంటింటికి సరఫరా చేస్తారు. తీరనున్న తాగునీటి కష్టాలు..  జిల్లాలో తాగునీటి సమస్యపై ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి ప్రత్యేక దృష్టి సారించారు. ఉద్దానానికే పరిమితం అనుకున్న ప్రాజెక్టును జిల్లా అంతటికీ విస్తరించారు. యుద్ధ ప్రాతిపదికన డీపీఆర్‌ తయారు చేయించారు. రూ.3,672.50 కోట్లతో రూపొందించిన వాటర్‌ గ్రిడ్‌ ప్రాజెక్టుకు గ్రీన్‌ సిగ్నల్‌ ఇచ్చారు. నగరం, పట్టణం, గ్రామం అనే తేడా లేకుండా అన్ని ప్రాంతాల్లోనూ ఇంటింటి కుళాయి ద్వారా తాగునీరు సరఫరా చేసేందుకు అవకాశం ఉంటుంది. ఆమేరకు రాజధానిలో జరిగిన సమీక్షలో దిశానిర్దేశం చేశారు.  – టి.శ్రీనివాసరావు, ఎస్‌ఈ,  గ్రామీణ రక్షిత మంచినీటి సరఫరా విభాగం   జిల్లాలో ఉన్న నీటి వనరులు సమగ్ర రక్షిత మంచినీటి పథకాలు     :      37 సింగిల్‌ రక్షిత మంచినీటి పథకాలు    :     1090 సౌరశక్తి పథకాలు     :                          177 కమ్యూనిటీ ట్రీట్‌మెంట్‌ ప్లాంట్లు     :           6 చేతి పంపులు     :                              15,624  

భూగర్భ జాలాలు అడుగంటిన నేపథ్యంలో వర్షాలు సరిగ్గా పడని ప్రాంతాల్లోని పండ్ల తోటల రైతులు తీవ్ర ఆందోళనలో ఉన్నారు. లోకసాని పద్మారెడ్డి కూడా వారిలో ఒకరు. నల్లగొండ జిల్లా చందంపేట మండలం పోలేపల్లి గ్రామ పరిధిలో పద్మారెడ్డికి 80 ఎకరాల భూమి ఉంది. ఇందులోబత్తాయి తదితర తోటలు ఉన్నాయి. తోటలకు నీటి కొరత తీర్చుకునేందుకు గత కొన్నేళ్లుగా మొత్తం 247 బోర్లు వేసిన రైతు పద్మారెడ్డి. ఈ ఏడాది తీవ్ర వర్షాభావం వల్ల బోర్లలో నీరు ఆఫ్‌ ఇంచ్‌కు తగ్గిపోయాయి. ఈ దశలో తెలంగాణ విశ్రాంత ఇంజనీర్ల సంఘం అధ్యక్ష ప్రధాన కార్యదర్శులు సంగెం చంద్రమౌళి (98495 66009), మేరెడ్డి శ్యాంప్రసాద్‌రెడ్డి (99638 19074), వాటర్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ ఫోరం నిపుణుడు శంకరప్రసాద్‌ (90003 00993) సూచన మేరకు జూలై 5–6 తేదీల్లో తమ 80 ఎకరాల్లో, వాలుకు అడ్డంగా ప్రతి 50 మీటర్లకు ఒక వరుసలో, కందకాలు తవ్వించారు. అదృష్టం కొద్దీ కందకాలు తవ్విన కొద్ది రోజుల్లోనే 3 రోజుల పాటు మంచి వర్షాలు కురిశాయి. పొలాల్లో కురిసిన ప్రతి చినుకూ కందకాల ద్వారా అంతకుముందెన్నడూ లేని విధంగా భూమిలోకి ఇంకింది. భూగర్భ జల మట్టం పెరిగింది. గతంలో ఆఫ్‌ ఇంచ్‌ పోసే బోర్లు ఇప్పుడు 2.5 ఇంచులు ఫుల్లుగా పోస్తుండడంతో పద్మారెడ్డి పరమానందభరితుడయ్యారు. అనూహ్యంగా ఇంత సులువుగా, ఇంత తక్కువ రోజుల్లో భూగర్భ జల మట్టం పెరగడం తనను ఆశ్చర్యపరచిందని ఆయన అన్నారు. ఈ స్ఫూర్తితో గుంటిపల్లి దగ్గర ఉన్న మరో 30 ఎకరాల్లో కూడా కందకాలు తీయిస్తున్నామన్నారు. సాగు నీటి భద్రత కోసం కందకాల ఆవశ్యకత గురించి ప్రచారం చేస్తున్న సాక్షి దినపత్రిక, టీవీ యాజమాన్యాలకు, తెలంగాణ విశ్రాంత ఇంజనీర్ల సంఘం నేతలకు పద్మారెడ్డి(99481 11931) కృతజ్ఞతలు తెలిపారు.

తిరుమలలో నీటి సమస్య జటిలమవుతోంది. ప్రస్తుత నీటి నిల్వలు మరో 50 రోజులకు సరిపోతాయి. శ్రీవారి వార్షిక బ్రహ్మోత్సవాల నాటికి నీటి నిల్వలు పూర్తిగా అడుగంటి పోయే ప్రమాదం ఉంది. కళ్యాణిడ్యాం, కండలేరు, తెలుగుగంగ కూడా డెడ్‌ స్టోరేజ్‌కి చేరాయి. తిరుమలకు ప్రత్యామ్నాయంగా నీటిని తరలించే అవకాశం కూడా లేకపోవడంతో ప్రస్తుతం ఉన్న నీటి వాడకాన్ని పొదుపుచేసే పనిలో అధికారులు నిమగ్నమయ్యారు. వరుణదేవుడిపై గంపెడాశలు పెట్టుకుని కాలం నెట్టుకొస్తున్నారు.  సాక్షి, తిరుమల: తిరుమలకు నీటినందించే జలాశయాల్లో నీరు అడుగంటిపోయింది. విధిలేని పరిస్థితుల్లో టీటీడీ పొదుపు చర్యలు పాటిస్తోంది. దగ్గర్లో వర్షాలు రాకుంటే బ్రహ్మోత్సవాల నాటికి తీవ్ర ఇబ్బందులు తప్పేటట్లు లేదు. అఖిలాండకోటి బ్రహ్మాండ నాయకుడైన శ్రీవారి దర్శనార్థం నిత్యం వేల సంఖ్యలో భక్తులు తిరుమలకు తరలివస్తుంటారు. సాధారణ రోజుల్లో 70 వేల మందికి పైగా భక్తులు తరలివస్తుంటారు. సెలవు రోజుల్లో ఈ సంఖ్య లక్ష వరకు చేరుకుంటుంది. దీనికితోడు భక్తులకు సేవలందించే ఉద్యోగులు, స్థానికులు మరో 20 వేల మంది వరకు తిరుమలలో నివాసం ఉంటున్నా రు. వీరందరికి తాగునీటి సౌకర్యం కల్పిం చేందుకు 1963 నుంచి దశల వారీగా తిరుమలలో గోగర్భం, పాపవినాశనం, ఆకాశగంగ, కుమారధార, పసుపుధార జలాశయాలను టీటీడీ నిర్మించింది. ఇవేగాక తిరుపతి కళ్యాణి డ్యాం నుంచి, బోర్ల ద్వారా కూడా నీటిని తిరుమలకు టీటీడీ తరలిస్తోంది. గోగర్భం డ్యాంలో 2,683 లక్షల గ్యాలన్లు, పాపవినాశనంలో 5,167 లక్షల గ్యాలన్లు, ఆకాశగంగలో 670 లక్షల గ్యాలన్లు, కుమారధారలో 3,962 లక్షల గ్యాలన్లు, పసుపుధారలో 1,295 లక్షల గ్యాలన్లు నీటిని నిల్వ చేయవచ్చు. తిరుమలకు సంబంధించి నిత్యం 30 నుంచి 40 లక్షల గ్యాలన్లు వరకు నీటి వాడకం ఉంటుంది. కానీ గత ఏడాది ఎన్నడూ లేని విధంగా తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితి నెలకొంది. తిరుమలలో సగటు స్థాయిలో కూడా వర్షాలు కురవలేదు. ఈ ఏడాది కూడా ఇప్పటివరకు వర్షాలు లేవు. తిరుమలలోని అన్ని జలాశయాల్లో నీటి నిల్వలు పూర్తిగా అడుగంటాయి. ప్రస్తుతం గోగర్భం, ఆకాశగంగ, పాపవినాశనం జలాశయాల్లో నీటి నిల్వలు పూర్తిగా అడుగంటి పోగా కూమార, పసుపు ధార జంట ప్రాజెక్టుల్లో దాదాపు 2వేల లక్షల గ్యాలన్లు నీటి నిల్వలు ఉన్నాయి. నీటి ఎద్దడి సమస్య కొత్తది కాదు తిరుమలలో నీటి ఎద్దడి సమస్య ఇప్పుడు కొత్తగా వచ్చింది ఏమీ కాదు. 2002 సంవత్సరంలో కూడా తీవ్ర వర్షభావం కారణంగా తిరుమలలోని జలాశయాలన్నీ పూర్తిగా అడుగంటిపోయాయి. అప్పట్లో ట్యాంకర్ల ద్వారా టీటీడీ తిరుమలకు నీటిని తరలించింది. దీంతో మేల్కొన్న ప్రభుత్వం భక్తుల అవసరాల దృష్ట్యా తిరుమలకు తిరుపతి నుంచి నీటిని తరలించేందుకు పైపులైను నిర్మించింది. కళ్యాణిడ్యాం నుంచి నీటిని భక్తుల అవసరాల కోసం తరలించేందుకు అనుమతించడంతో పాటు బోర్ల ద్వారా 2 లక్షల గ్యాలన్ల నీటిని తరలించింది. కానీ ఈ ఏడాది ఇప్పటికే కళ్యాణిడ్యాంలో కూడా నీరు అడుగంటిపోయింది. కండలేరు నుంచి తెలుగు గంగ నీటిని తిరుమలకు తరలించాలని నిర్ణయించినప్పటికీ కండలేరులో కూడా నీటి నిల్వలు డెడ్‌ స్టోరేజ్‌కి చేరుకోవడంతో నీటి సమస్య తీవ్ర రూపం దాల్చుతోంది. ప్రస్తుతం తిరుమలలోని జలాశయాల్లో ఉన్న నిల్వల మేరకు మరో 50 రోజుల పాటు ఎలాంటి ఇబ్బందులు లేవంటున్నారు అధికారులు. తిరుమలలో వర్షాలు సా«ధారణంగా ఈశాన్య రుతుపవనాలు కాలంలో కాకుండా నైరుతి రుతు పవనాల సమయంలో కురుస్తాయి. అంటే తిరుమల జలాశయాల్లో నీరు చేరే వర్షాలు అక్టోబర్‌ నుంచి ప్రారంభమవుతాయి.  ప్రస్తుతం అధికారుల లెక్కల మేరకు ఆగస్టు మాసం మధ్యంతరానికి నీటి నిల్వలు పూర్తిగా అడుగంటిపోతాయి. బ్రహ్మోత్సవాల నాటికి పరిస్థితి మరింత తీవ్రం సెప్టెంబర్‌ చివరలో శ్రీవారి వార్షిక బ్రహ్మోత్సవాలు ప్రారంభం కానుండడంతో ఈ ఏడాది తిరుమలలో తాగునీటి కష్టాలు తప్పేలా లేవు. నీటి ఎద్దడి తరుముకొస్తుండడంతో తిరుపతి నుంచి నీటి తరలింపునకు సంబంధించి సాధ్యాసాధ్యాలను గుర్తించేందుకు జిల్లా యంత్రాంగంతో టీటీడీ ఉన్నతాధికారులు మంతనాలు జరుపుతున్నారు. రానున్న నీటి ఎద్దడిని నివారించేందుకు త్వరలోనే జిల్లాస్థాయి అధికారులతో టీటీడీ ఈవో అనిల్‌కుమార్‌ సింఘాల్‌ సమీక్షా సమావేశం నిర్వహించనున్నారు. ముంచుకొస్తున్న నీటి సమస్యను ఎదుర్కొనేందుకు ముందుగా కళ్యాణిడ్యామ్‌ వద్ద ఉన్న బోర్ల నుంచి సాధ్యమైనంత నీటిని ప్రతిరోజు తిరుమలకు పంపింగ్‌ చేయాలని నిర్ణయించారు. అక్కడ నీరు డెడ్‌ స్టోరేజ్‌కి చేరుకోవడంతో ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లపై అధికారులు దృష్టిపెట్టారు. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితుల నేపథ్యంలో ప్రతిచోటా నీరు డెడ్‌ స్టోరేజ్‌ లెవల్‌కు చేరుకోవడంతో తిరుమలకు నీటిని తరలించే మార్గాలన్నీ దాదాపు మూసుకుపోయాయి. ప్రస్తుతానికి ఉన్న నీటి ద్వారా దాదాపు 50రోజులు ఎలాంటి ఇబ్బందులు ఉండవని అటు తర్వాత మాత్రం ఏడుకొండలవాడే దిక్కు అన్నట్లుగా ఉంది పరిస్థితి. పైకి మేకపోతు గాంభీర్యం ప్రదర్శిస్తున్నా అంతా ఆకాశం వైపు ఆశగా ఎదురుచూస్తున్నారు. ఏడుకొండలవాడు కనికరించపోతాడా.. వర్షం కురవకపోతుందా.. జలాశయాలు నిండకపోతాయా.. సమస్య తీరకపోతుందా.. అని అధికారులు ఆశగా ఎదురుచూస్తున్నారు. మానవ ప్రయత్నం ద్వారా చేయాల్సిందంతా చేసేయడంతో అధికారులు ఇక వరుణదేవుడిపై భారం మోపారు. నీటి పొదుపు చర్యలు తీవ్ర నీటి ఎద్దడి నేపథ్యంలో  ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లు చేసే అవకాశం కూడా లేకపోవడంతో తిరుమలలో టీటీడీ నీటి పొదుపు చర్యలను మొదలుపెట్టింది. ఇప్పటికే మఠాలు, హోటళ్లకు కేవలం రోజుకు 4గంటలకు మాత్రమే నీటిని పంపిణీ చేస్తోంది. కాటేజీల్లో నీటి నియంత్రణ చేస్తోంది. ఇక స్థానికులు, ఉద్యోగులు నివాసం ఉండే ప్రాంతాల్లో వారానికి ఒకసారి నీటిని వదులుతోంది. దీంతో స్థానికులు, ఉద్యోగులు నీటికోసం తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. 

సాక్షి బెంగళూరు : భవిష్యత్‌లో బెంగళూరు నగరం మరో చెన్నైగా మారనుందా? అంటే అవుననే సమాధానాలు వినిపిస్తున్నాయి. ప్రస్తుతం నీటి కటకటతో చెన్నై నగరం తీవ్ర కష్టాలు పడుతోంది. ఇదే తరహాలో బెంగళూరుకు కూడా తాగునీటి ముప్పు పొంచి ఉంది. ఇప్పటికే తీవ్ర వర్షాభావం వల్ల కావేరి నీరు దాదాపుగా లభ్యత తగ్గిపోతూ వస్తోంది. చాలా అపార్టుమెంట్లకు కావేరి నీరు లభించడం లేదు. నగరవాసులు ప్రస్తుతం కావేరి నీరు కంటే బోరు నీళ్లు, వాటర్‌ ట్యాంకర్ల మీదే ఎక్కువగా ఆధార పడుతున్నారు.  పరిస్థితి ఇలాగే కొనసాగితే మరో చెన్నైగా మారడానికి ఎంతో సమయం పట్టదని విశ్లేషకులు హెచ్చరిస్తున్నారు.  వేగంగా తగ్గుతున్న భూగర్భజలాలు.. చెన్నై నగరానికి నీటిని సరఫరా చేసే నాలుగు రిజర్వాయర్లు పూర్తిగా ఎండిపోయాయి. దీంతో చెన్నై నగరానికి నీటి సరఫరా చేయడం ఆ రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి చాలా కష్టసాధ్యంగా మారింది. పొరుగింటికి అంటుకున్న మంట పక్కనే ఉన్న మన ఇంటికి చేరడానికి ఎక్కువ సమయం పట్టదన్న రీతిగా బెంగళూరుకు నీటి కష్టాలు త్వరలోనే సంభవించే విధంగా ఉన్నాయి. బెంగళూరులో కూడా ప్రస్తుతం నీటికి ఇబ్బందులు ఎదురవుతున్నాయి. ప్రజలు రాత్రిబవళ్లు నీటి గురించి ఆలోచించాలిన పరిస్థితి దాపురించింది. బెంగళూరులో 40కి పైగా బోర్‌వెల్స్‌లోని నీరు ఒకే నెలలో అడుగంటాయి. భూగర్భ జలాలు దాదాపుగా తగ్గిపోయాయి. ప్రస్తుతం 600 అడుగుల లోతుకు తవ్వినప్పటికీ చుక్క నీరు పడని పరిస్థితి ఉంది.  రెండు మూడు రోజులకొకసారి కావేరి నీరు.. నీటి కొరత కారణంగా నీటిని డబ్బులు చెల్లించి కొనుగోలు చేయాల్సిన పరిస్థితి వస్తోంది. నీటి ట్యాంకర్‌ కోసం ఆర్డర్‌ చే స్తే వెంటనే లభించడం లేదు. 20 లీటర్ల ఒక క్యాన్‌ నీరు రూ. 10 చెల్లిస్తే కానీ దొర కడం లేదు. బెంగళూరులో రెండు, మూ డు రోజులకొకసారి కావేరి నీటిని అ«ధికారులు వదులుతున్నారు. ఆ వచ్చే నీరు కూడా ఒక గంట మాత్రమే వస్తోంది. నగరంలో దాదాపు 70 శాతం అపార్టుమెంట్లకు కావేరి నీరు ఇప్పటికే అందడం లేదు. అధికారిక లెక్కల ప్రకారం నగరంలో దా దాపుగా 75 వేల అపార్టుమెంట్లు ఉం డగా.. అందులో 22 వేల అపార్టుమెంట్లకు మాత్రమే కావేరి నది అందుతోంది. మిగిలిన వారు వాటర్‌ ట్యాంకర్లు, బోరుబావుల మీదే ఆధారపడుతున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో శరావతి నది నీటిని కూడా బెంగళూరుకు తరలించాలని రాష్ట్ర ప్రభు త్వం ఆలోచన చేస్తోంది. అయితే శివమొ గ్గ జిల్లా పలు సంఘాలు, రాజకీయ పార్టీలు ఈ నిర్ణయాన్ని తప్పుపడుతున్నారు. మలేనాడు ప్రాంతానికి ప్రాణధారమైన శరావతి నీటిని బెంగళూరుకు తరలిస్తే శివమొగ్గ, చిక్కమగళూరు, ఉడుపి వంటి జిల్లాలకు తాగు నీటి ఎద్దడి ఏర్పడుతుంది. రుతుపవనాల ప్రభావంతో వర్షాలు పడుతాయని ఆశగా ఎదురు చూసిన రాష్ట్ర జనాలకు తీవ్ర నిరాశ ఎదురయింది. దీంతో తీవ్ర వర్షాభావం పరిస్థితుల్లో శరావతి నీటిని బెంగళూరుకు తరలిస్తే తమ పరిస్థితి ఏంటని మలేనాడు ప్రాంతవాసులు హెచ్చరిస్తున్నారు.  విపరీతమైన పారిశ్రామీకరణ వల్లే.. మరోవైపు బెంగళూరు నగరం ఎంతో వేగంగా విస్తరిస్తున్న రీత్యా విపరీతమైన పారిశ్రామీకరణ చోటుచేసుకుంది. ఈ క్రమంలో బెంగళూరులో అనేక చెట్లను తొలగించాల్సి వచ్చింది. పలు చెరువులను పూడ్చి అక్కడ ఆకాశహరŠామ్యలను నిర్మించారు. భవిష్యత్తు అవసరాల దృష్ట్యా, అభివృద్ధి పేరిట సహజ సంపదనను నాశనం చేస్తూ పోయారు. కెంపేగౌడ నిర్మించిన వందలాది చెరువులు ప్రస్తుతం అంతరించిపోయాయి. దీంతో వర్షాభావం పరిస్థితులు తలెత్తి ప్రస్తుతం నీటికటకటకు దారితీసింది. ప్రస్తుతం నగరానికి నీటిని సరఫరా చేసే కేఆర్‌ఎస్, హేమావతి, హారంగి, కబిని జలాశయాల్లో నీరు దాదాపుగా అడుగంటే స్థితిలో ఉంది. గత జూన్‌ నెలలోనూ ఈ జలాశయాల్లోకి నీరు వచ్చి చేరలేదు. మున్ముందు కూడా ఇన్‌ఫ్లో లేకపోతే బెంగళూరుకు నీటి ఇక్కట్లు తప్పవు. భూగర్భ జలాలు అడుగంటిపోవడంతో పాటు నగర ఉష్ణోగ్రతలు క్రమక్రమంగా పెరుగుతున్నాయి. బెళ్లందూరు వంటి చెరువుల్లో ఈ ఉష్ణోగ్రత పుణ్యమా అని అప్పుడప్పుడు నిప్పులు కక్కుతున్నాయి. ఆయా చెరువుల్లో మంటలు వ్యాపిస్తున్నాయి. కొన్ని చెరువుల్లో అయితే నీరే ఉండడం లేదు. ఒకవేళ ఉన్న కాలుష్య నీటి వల్ల ఎవరికీ ప్రయోజనం కాకుండా పోతోంది. పరిస్థితులు ఇలాగే కొనసాగితే బెంగళూరు నగరం నరకకూపంగా మారనుందనడంలో అతిశయోక్తి లేదు.   

సాక్షి, చెన్నై: చెన్నైలో రోజు రోజుకి పెరుగుతున​ నీటి సంక్షోభం అక్కడి ప్రజలతోపాటు ఐటీ సంస్థలను కూడా బెంబేలెత్తిపోతున్నాయి. నీటి సమస్యను తట్టుకోలేక కోన్ని ఐటీ కంపెనీలు ఉద్యోగులను ఆఫీసులకు రాకుండా ఇం‍టి నుంచే పని చేయాలని కోరాయి. ‍నీటి సమస్య తీవ్రతరం కావడం.. తమ కార్యాలయాల్లో కనీస అవసరాలకు కూడా నీళ్లు దొరికే పరిస్థితి లేకపోవడంతో ఉద్యోగులకు ఐటీ కంపెనీలు ‘వర్క్‌ ఫ్రమ్‌ హోమ్‌’ వెసులుబాటు కల్పిస్తున్నాయి. ఐటీ కంపెనీలే కాదు.. చెన్నైలోని రెస్టారెంట్లు కూడా నీటి సంక్షోభంతో చేతెలెత్తేసే పరిస్థితి నెలకొంది. వినియోగదారులకు తగినంత నీటిని అందుబాటులో ఉంచలేక పలు రెస్టారెంట్లు కేవలం టిఫిన్లు మాత్రమే ఆఫర్‌ చేస్తున్నాయి. నీరు అందుబాటులో లేకపోవడంతో భోజనం సదుపాయం కల్పించలేకపోతున్నామని చెప్తున్నాయి. అంతేకాకుండా రెస్టారెంట్లు పనిగంటలు కూడా గణనీయంగా తగ్గించాయి. దీంతో ప్రజలు, టూరిస్టులు అవస్థలు పడుతున్నారు.  ఇప్పటికే మద్రాస్‌ హైకోర్టు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని నీటి సంక్షోభం మీద నివేదికను కోరినట్లు సమాచారం. నీటి సంక్షోభం వల్ల అనేక సంస్థలు మూసివేయబడ్డాయని, ఐటీ కంపెనీలయితే ఉద్యోగులను ఇంటి నుంచే పనిచేయించుకునే పరిస్థతికి దిగజారాయని, ఇవేవి పట్టించుకోకుండా అవినీతితో బిజీగా ఉన్న మున్సిపల్‌ మంత్రి వేలుమణి దీనికి సమాధానం చెప్పాలని ప్రతిపక్ష నేత, డీఎంకే అధినేత ఎంకే స్టాలిన్‌ డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. మున్సిపల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ మంత్రి  ఎస్పీ వేలుమణి రాజీనామా చేయాలని, లేదంటే ఆయనను కేబినెట్ నుంచి బర్తరఫ్‌ చేయాలని ముఖ్యమంత్రి పళనిస్వామిని స్టాలిన్ డిమాండ్‌ చేశారు.

మిర్యాలగూడ : నాగార్జునసాగర్‌ ఎడమకాల్వ ఆయకట్టు పరిధిలో చెరువులు నింపడానికి నేరుగా తూములను ఏర్పాటు చేయనున్నారు. సాగర్‌ ప్రాజెక్టు నిర్మాణ సమయంలో ఎడమకాల్వ పరిధిలో ఉన్న చెరువులను నింపడానికి ప్రత్యేకంగా తూములు ఏర్పాటు చేయకపోయినా నీరు పుష్కలంగా లభ్యం కావడం వల్ల ఆయకట్టులో చెరువులు నిండేవి. కానీ ఇటీవల వర్షాభావ పరిస్థితుల కారణంగా సాగర్‌ జలాశయంలోకి నీరు చేరడం లేదు. దాంతో ఎడమకాల్వకు నీటిని విడుదల చేయలేని పరిస్థితి వచ్చినా కనీసం చెరువులు నింపడానికి నీటిని విడుదల చేయాల్సి వస్తోంది. కాగా కాల్వ నుంచి నేరుగా చెరువులకు తూములు లేకపోవడం వల్ల మేజర్‌ కాల్వలకు నీటిని విడుదల చేస్తే నీరు చెరువుకు చేరకుండా వృథాగా పోతోంది. దీంతో ఎన్‌ఎస్‌పీ అధికారులు కాల్వలకు నేరుగా తూములు ఏర్పాటు చేసి ఆయకట్టు పరిధిలోని చెరువులు నింపడానికి కసరత్తు చేస్తున్నారు. ప్రభుత్వ ఆదేశాల మేరకు ఆయకట్టులో ఉన్న మొత్తం చెరువులపై ఇటీవల సర్వే పూర్తిచేశారు. సర్వే ఆధారంగా ఎడమకాల్వకు నేరుగా తూములు ఏర్పాటు చేయడానికి ముమ్మర కసరత్తు చేస్తున్నారు. ఆయకట్టులో మొత్తం 417 చెరువులు..  నాగార్జునసాగర్‌ ఎడమకాల్వ ఆయకట్టు పరిధిలోని నల్లగొండ, సూర్యాపేట జిల్లాల్లో 173 గొలుసుల పరిధిలో 309 గొలుసుకట్టు చెరువులు, 108 ఒంటరి చెరువులు, మొత్తం 417 చెరువులు ఉన్నాయి. ఈ చెరువులన్నింటిపై ఎన్‌ఎస్‌పీ అధికారులు సర్వే చేశారు. ఈ సర్వే ఆధారంగా 309 గొలుసుకట్టు చెరువుల్లో 151 చెరువులకు మాత్రమే ప్రస్తుతం తూములు ఉన్నట్లు తేలింది. కాగా 22 చెరువులకు భూసేకరణ చే యాల్సి ఉందని, 20 చెరువులకు కాల్వలకు లేవని, 50 చెరువులు ఎన్‌ఎస్‌పీ ఆయకట్టు ప రిధిలో లేవని, 13 చెరువులు ఆక్రమణకు గురైనట్లు తెలింది. కాగా మరో 53 చెరువులకు కొ త్తగా తూములు ఏర్పాటు చేయడానికి ఏర్పా ట్లు చేస్తున్నారు. అదే విధంగా 108 ఒంటరి చెరువుల్లో 52 చెరువులకు కాల్వలతో పాటు పంట పొలాల మీదుగా వెళ్లే నీరు చేరుతుంది. ఒక చెరువుకు భూసేకరణ సమస్య, 16 చెరువులకు కాల్వలు తీసే పరిస్థితి లేదు. ఐదు చె రువులు ఆక్రమణకు గురయ్యాయని, 23 చెరువులు ఆయకట్టు పరిధిలో లేవనితే లింది. కాగా 11 ఒంటరి చెరువులకు తూముల ఏర్పాటుకు కసరత్తు సాగుతుంది.   64 చెరువులకు 45 కొత్త తూములు.. మొత్తం 417 చెరువుల్లో కొన్నింటికి తూములు ఉండడంతో పాటు ఇతర సమస్యల కార ణం ఉండగా ప్రస్తుతం 64 చెరువులకు 45 తూములను ఏర్పాటు చేసి ఈ వేసవిలో సా గర్‌ ఎడమకాల్వ నుంచి నేరుగా చెరువులకు నీటిని నింపేందుకు చర్యలు చేపడుతున్నారు. 35 గొలుసుల పరిధిలోని 53 గొలుసుకట్టు చెరువులకు, 11 ఒంటరి చెరువులకు తూములు ఏర్పాటు చేయనున్నారు. అందుకు గాను ఇటీవలనే ఎన్‌ఎస్‌పీ అధికారులు టెండర్లు సైతం పిలిచారు. కొత్తగా ఏర్పాటు చేసే తూముల్లో నల్లగొండ జిల్లాలోని నాగార్జునసాగర్‌ నియోజకవర్గంలో నాలుగు, మిర్యాలగూడ నియోజకవర్గంలో 13, హుజూర్‌నగర్‌ నియోజకవర్గంలో 11, కోదాడ నియోజకవర్గంలో 17 తూములున్నాయి. వాటి పరిధిలో 64 చెరువులకు నీటిని అందించనున్నారు.   నేరుగా నీరు చేరేలా చర్యలు సాగర్‌ ఎడమకాల్వ ఆయకట్టు పరిధిలోని చెరువుల్లో నేరుగా తూముల ద్వారా నీటిని నింపడానికి ప్రణాళికలు సిద్ధం చేశాం. ఆయకట్టు పరిధిలోని చెరువులను సర్వే నిర్వహించాం. నేరుగా తూములు లేని చెరువులను గుర్తించాం. అందుకు కొత్తగా 64 చెరువులకు 45 తూములు ఏర్పాటు చేసి నీటిని నింపుతాం. అందుకోసం టెండర్లు కూడా పిలిచాం. తూములు ఏర్పాటు చేస్తే నేరుగా చెరువులను నింపే అవకాశం ఉంటుంది.     – నాగేశ్వర్‌రావు, ఈఈ, ఎన్‌ఎస్‌పీ మిర్యాలగూడ

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: ప్రభుత్వం ఎంతో ప్రతిష్టాత్మకంగా నిర్మిస్తున్న డబుల్‌ బెడ్‌రూమ్‌ ఇళ్ల కాలనీల్లో కనీస సౌకర్యాలు కరువయ్యాయి. దీంతో ఇళ్ల నిర్మాణం పూర్తయినప్పటికీ లబ్ధిదారులకు కేటాయించలేని పరిస్థితి నెలకొంది. జీహెచ్‌ఎంసీ ఆధ్వర్యంలో గ్రేటర్‌లో లక్ష డబుల్‌ బెడ్‌రూమ్‌ ఇళ్ల నిర్మాణం చేపట్టిన ప్రభుత్వం... అవి పూర్తయ్యేలోగా ‘డబుల్‌’ కాలనీల్లో తాగునీరు, విద్యుత్, రోడ్లు, ఫైర్‌ స్టేషన్లు, పోలీస్‌ స్టేషన్లు, సీసీ టీవీలు, కమ్యూనిటీ హాళ్లు, అంగర్‌వాడీ కేంద్రాలు, ప్రాథమిక వైద్య కేంద్రాలు తదితర ఏర్పాటు చేయాలని భావించింది. అయితే జీహెచ్‌ఎంసీకి ఇళ్ల నిర్మాణ ఖర్చులు మాత్రమే ప్రభుత్వం ఇస్తోంది. మౌలిక సదుపాయాలకు అవసరమైన నిధులపై స్పష్టత లేకపోవడంతో జీహెచ్‌ఎంసీ అధికారులు ఈ విషయాన్ని ప్రభుత్వం దృష్టికి తీసుకెళ్లారు. ఈ నేపథ్యంలో ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శి సంబంధిత శాఖలఅధికారులతో ఏడాది క్రితం సమావేశం నిర్వహించారు. ఆయా సదుపాయాలు కల్పించేందుకు సిద్ధంగా ఉండాలని, అందుకు అవసరమైన ప్రతిపాదనలు పంపించాలని సూచించారు. అందుకు అనుగుణంగా ఆయా శాఖలు వివరాలు అందజేయగా, జీహెచ్‌ఎంసీ వాటిని క్రోడీకరించి ఆయా పనులకు దాదాపు రూ.616 కోట్లు ఖర్చువుతుందని నిర్ణయించింది. ఈ మేరకు పరిపాలన అనుమతులతో పాటు సంబంధిత శాఖలకు నిధులు చెల్లించాలని కోరుతూ ప్రభుత్వానికి ఏడెనిమిది నెలల క్రితమే నివేదిక అందజేసింది. అయితే కారణం ఏదైనప్పటికీ ఇప్పటి వరకు ప్రభుత్వం నుంచి స్పందన రాలేదు. నిధులకు సంబంధించి ఆయా శాఖలకు ఎలాంటి ఉత్తర్వులు రాకపోవడంతో పనులు ప్రారంభం కాలేదు. ప్రభుత్వం పరిపాలన అనుమతులు, నిధులు మంజూరు చేయనిదే తాము పనులు చేపట్టలేమని ఆయా శాఖలు పేర్కొంటున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో ఇళ్లు పూర్తయినా మౌలిక సదుపాయాలు లేనిదే లబ్ధిదారులకు కేటాయించే పరిస్థితి లేకపోవడంతో ప్రభుత్వం త్వరిత్వగతిన నిర్ణయం తీసుకోవాలని భావించిన జీహెచ్‌ఎంసీ అధికారులు... ఆ మేరకు ప్రభుత్వానికి విన్నవించినట్లు తెలిసింది. ఆయా శాఖలు మొత్తం లక్ష డబుల్‌ బెడ్‌రూమ్‌ ఇళ్ల కాలనీలకు ప్రతిపాదనలు సమర్పించాయి. ప్రస్తుతం 10వేల ఇళ్ల నిర్మాణం పూర్తకాగా... మరో 35 వేల ఇళ్లు తుది దశలో ఉన్నాయి. కనీసం ఇళ్లు పూర్తయిన కాలనీల్లోనైనా మౌలిక సదుపాయాలు కల్పించనిదే ప్రభుత్వ ప్రయోజనం నెరవేరదని అధికారులు పేర్కొంటున్నారు. వృథాగా మారిన జేఎన్‌ఎన్‌యూఆర్‌ఎం తదితర ఇళ్ల పరిస్థితిని ఈ సందర్భంగా ప్రస్తావిస్తున్నారు.  ఇవీ ప్రతిపాదనలు...    ♦ హైదరాబాద్, రంగారెడ్డి, మేడ్చల్, సంగారెడ్డి జిల్లాల్లోని 109 ప్రాంతాల్లోని డబుల్‌ బెడ్‌రూమ్‌ ఇళ్ల కాలనీలకు కనీస మౌలిక సదుపాయాలు కల్పించేందుకు ఆయా శాఖలు సమర్పించిన ప్రతిపాదనలు ఇలా ఉన్నాయి.    ♦ టీఎస్‌ఏపీడీసీఎల్‌: విద్యుత్‌ ఏర్పాట్లకు రూ.235.40 కోట్లు. ♦ జలమండలి: ఓఆర్‌ఆర్‌ లోపల తాగునీటి సరఫరాకు రూ.158.65 కోట్లు. ♦ ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌అండ్‌ఎస్‌: ఓఆర్‌ఆర్‌ వెలుపలి కాలనీలకు తాగునీటి ఏర్పాట్లకు రూ.77.40 కోట్లు.   ♦ హెచ్‌ఎండీఏ: జీహెచ్‌ఎంసీ వెలుపలి ప్రాంతాల్లోని కాలనీలకు అప్రోచ్‌ రోడ్లకు రూ.94.30 కోట్లు.   ♦  డిజాస్టర్‌ రెస్పాన్స్‌ అండ్‌ ఫైర్‌ సర్వీసెస్‌: 10 ఫైర్‌ స్టేషన్ల ఏర్పాటుకు రూ.26.16 కోట్లు.   ♦ రాచకొండ పోలీస్‌ కమిషనరేట్‌: 7 పోలీస్‌ అవుట్‌ పోస్టులు, 36 లొకేషన్లలో సీసీటీవీ కెమెరాల ఏర్పాటుకు రూ.11.26 కోట్లు.   ♦ హైదరాబాద్‌ పోలీస్‌ కమిషనరేట్‌: 3 పోలీస్‌ అవుట్‌ పోస్టులు, 32 లొకేషన్లలో సీసీటీవీ కెమెరాల ఏర్పాటుకు రూ.7.34 కోట్లు.   ♦  సైబరాబాద్‌ పోలీస్‌ కమిషనరేట్‌: 3 పోలీస్‌ అవుట్‌ పోస్టులు, 19 లొకేషన్లలో సీసీటీవీ కెమెరాల ఏర్పాటుకు రూ.5.50 కోట్లు. ♦ అన్నీ కలిపి మొత్తం వ్యయం: రూ.616.01 కోట్లు.   ♦  ఇంకా ఇతర ప్రభుత్వ విభాగాల నుంచి ప్రతిపాదనలు అందాల్సి ఉంది. 

సాక్షి, సిటీబ్యూరో/సోమాజిగూడ:  ప్రతిష్టాత్మాక నిజామ్స్‌ ఇనిస్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ మెడికల్‌ సైన్స్‌ (నిమ్స్‌)లోని రోగులకు  నీటి కష్టాలు తప్పడం లేదు. దాహమేస్తే తాగేందుకే కాదు...సర్జరీ తర్వాత చేతులు కడుక్కునేందుకు నీరులేక పోవడంతో సోమవారం పలు విభాగాల్లో చికిత్సలు వాయిదా వేయాల్సి వచ్చింది. ఎండాకాలంలో నీటి అవసరాలపై అధికారులు ముందే ఓ అంచనాకు రాలేక పోవడం, సంపుల్లోకి చేరుతున్న నీటిని, వాటి నిల్వలను పరిశీలించక పోవడం, సరఫరా అయిన నీటిని కూడా సద్వినియోగం చేసుకోక పోవడమే ప్రస్తుత దుస్థితికి కారణం. నీటికోసం ఆస్పత్రి నెలకు రూ. 50 లక్షల చొప్పున ఏడాదికి రూ.ఆరు కోట్ల వరకు ఖర్చు చేస్తుంది. కానీ రోగుల నిష్పత్తికి తగినంత నీటిని అందించలేక పోతోంది. ఫలితంగా రోగులే బయటి నుంచి బాటిళ్లను కొనుగో లు చేయాల్సి వస్తుంది. ఇలా ఒక ఐదు లీటర్లకు రూ. వంద వరకు ఖర్చు చేయాల్సి వస్తుంది. ఆశతో వచ్చి..నిరాశతో వెనుతిరిగిన రోగులు నిజానికి శని, ఆదివారాల్లో రోగుల రద్దీ తక్కువగా ఉంటుంది. ప్రతి సోమవారం రద్దీ ఎక్కువగా ఉంటుంది. జలమండలి నుంచి వచ్చే నీటి సరఫరా, ట్యాంకుల్లో నిల్వల పరిశీలన, వార్డులకు సరఫరా కోసం ఆస్పత్రిలో ఆరుగురు సిబ్బందిని నియమించారు. ఉన్నతాధికారుల పర్యవేక్షణ లోపం, నీటిసంపులోని నిల్వలను ఎప్పటికప్పుడు పరిశీలించక పోవడం వల్ల ఆదివారం సాయంత్రం నుంచి కుళాయిల్లో నీటిసరఫరా నిలిచిపోయింది. ఈ విషయం తెలియక అప్పటికే సర్జరీలకు ప్లాన్‌ చేసుకున్న వైద్యులు, చికిత్సల కోసం ఉదయం ఐదు గంటలకే ఆపరేషన్‌ థియేటర్ల ముందుకు చేరుకున్నారు. తీరా చికిత్స తర్వాత వైద్య సిబ్బంది చేతులకు శుభ్రం చేసుకునేందుకు నీరు లేదని తెలిసి చికిత్సలను వాయిదా వేయాల్సి వచ్చింది. ఇలా సర్జికల్‌ ఆంకాలజీ, యూరాలజీ, నెఫ్రాలజీ, న్యూ రో సర్జరీ, కార్డియాలజీ, తదితర విభాగాల్లో చిన్నాపెద్ద అన్ని కలిపి 60 సర్జరీల వరకు వాయిదా పడ్డాయి. ప్రస్తుతం సగం మంది వైద్యులు వేసవి సెలవుల్లో ఉన్నారు. నీరులేక ఉన్నవాళ్లు కూడా సర్జరీలు చేయలేని పరిస్థితి నెలకొంది.   ఉగ్గబట్టుకోవాల్సిందే ఉస్మానియా, గాంధీ వంటి ఇతర ఆస్పత్రులతో పోలిస్తే నిమ్స్‌ కొంత భిన్నమైంది. స్వయం ప్రతిపత్తి కలిగిన సంస్థ మాత్రమే కాదు దీనికి చైర్మన్‌గా స్వయంగా సీఎం కొనసాగుతుంటారు. కార్పొరేట్‌ ఆస్పత్రులతో పోలిస్తే..ఇక్కడ వైద్య ఖర్చులు తక్కువగా ఉండటం, మెరుగైన వైద్యసేవలు అందుతుండటం, అనేక మంది నిపుణులు అందుబాటులో ఉండటంతో రోగులు ఎక్కువగా ఇక్కడికే వస్తుంటారు. 1500 పడకల సామర్థ్యం ఉన్న ఆస్పత్రి అవుట్‌పేషంట్‌ విభాగానికి రోజుకు సగటున రెండు వేల మందికిపైగా వస్తుంటారు. పదిహేను వందలకుపైగా రోగులు ఇన్‌పేషంట్లు చికిత్సలు పొందతుంటారు. ఒక్కో రోగికి ఒక సహాయ కుడు ఉంటారు. మూత్రశాలలు, మరుగుదొడ్లకు కూడా నీటి సరఫరా లేకపోవడంతో దుర్వాసన వెదజల్లుతు న్నాయి. జనరల్‌ వార్డుల్లోనే కాదు పేయింగ్‌ రూమ్‌ల్లోనూ ఇదే దుస్థితి. మూత్రశాలలు కంపుకొడుతుండటంతో అత్యవసర పరిస్థితుల్లో రోగులు ఉగ్గబట్టుకోవాల్సి వస్తుంది.  ఇదిలా ఉండగా రోగులు, వైద్యులు రోజంతా నీరు లేక ఇబ్బంది పడటంతో అధికారులు మేల్కొని సాయంత్రానికి సమస్యను పరిష్కరించారు. మంగళవారం నుంచి సమస్య రాకుండా చూస్తామని పేర్కొన్నారు. 

సాక్షి బెంగళూరు: కర్ణాటక రాష్ట్రవ్యాప్తంగా భయంకరమైన కరువు పీడిస్తోంది. గతేడాది వర్షాలు లేకపోవడంతో చాలా ప్రాంతాల్లో తాగునీటి సమస్య ఏర్పడింది. ఫలితంగా పలు ప్రాంతాల వాసులు వలస పోతున్నారు. పశువులు, గొర్రెలను సంతలో అమ్ముకుని బెంగళూరు, మైసూరు తదితర నగరాలకు వచ్చి ఫ్యాక్టరీల్లో పని చేస్తున్నారు. వేసవి ప్రారంభమైన నాటి నుంచి రోజురోజుకూ తాగునీటి సమస్య ఎక్కువ కావడంతో జనాలు వలస వెళ్లడం తప్ప ప్రత్యామ్నాయం లేకుండా పోయింది. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా సుమారు 3,122 ప్రాంతాల్లో తాగునీటి సమస్య వేధిస్తోంది. పలు గ్రామాల్లో సుమారు ఐదు కిలోమీటర్ల దూరం వెళ్లి నీళ్లు తెచ్చుకుంటున్నారు. కాగా పలు తోటల్లో వ్యవసాయ బోర్లు ఎండిపోయాయి. దీంతో పంటలు కూడా తడవని పరిస్థితి ఏర్పడింది. అంతేకాకుండా గృహప్రవేశాలు, వివాహాలు కూడా వాయిదా దాఖలాలు అక్కడక్కడా చూడవచ్చు. అన్నింటికీ సమస్యే   ఏప్రిల్, మే నెలల్లో గ్రామాల్లో జరగాల్సిన జాతరల హడావుడి నీటికొరతతో తగ్గిపోయింది. వేసవి సెలవుల్లో విద్యార్థులు బం ధువుల ఊర్లకు వెళ్లలేని పరిస్థితి ఏర్పడింది. బళ్లారిలో 10 రోజులకు ఒకసారి నీళ్లు వస్తున్నాయి. చాలా జిల్లాల్లో బోర్లు ఎండిపోయాయి. కుళాయిల్లో నీళ్లు బంద్‌ అయ్యా యి. హోటళ్లు, హాస్టళ్లు మూసుకోవాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. డబ్బులు వెచ్చించి కొనుగోలు చేస్తే కానీ గొంతు తడవని పరిస్థితి నెలకొంది. ఉత్తర, మధ్య కర్ణాటకలోనే సమస్య అధికంగా ఉంది.  అన్ని జిల్లాల్లో దాహాకారాలు   ♦ ఆలమట్టి జలాశయం నుంచి విజయపుర జిల్లాకు నీళ్లు అంతంత మాత్రంగానే వస్తున్నాయి. ఫలితంగా జిల్లా వ్యాప్తంగా ప్రజలు ట్యాంకర్‌ నీటిపైనే ఆధారపడ్డారు. ♦ భాగల్‌కోటె జిల్లాలో మూడు నదులు ప్రవహిస్తున్నప్పటికీ నీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. సమీపంలోని ప్రాంతాలకు వెళ్లి నీళ్లు తెచ్చుకోవాల్సిన పరిస్థితి. ♦ బెళగావి జిల్లా చిక్కోడిలో ఈ ఏడాది మార్చి ఆరంభం నాటి నుంచి నీటి సమస్య ఏర్పడింది. జిల్లా వ్యాప్తంగా 1,330 వాటర్‌ ప్లాంట్లు ఏర్పాటు చేశారు. అయితే నీటి వసతి లేకపోవడంతో నిరుపయోగంగా మారాయి.   ♦ దావణగెరె జిల్లాలో 1,000 అడుగుల లోతు వరకు బోర్లు వేసినా నీళ్లు రావడం లేదు. దీంతో ట్యాంకర్‌లను అద్దెకు తీసుకుని నీళ్లు తరలిస్తున్నారు. ఈక్రమం లో నెలకు రూ.2.16 కోట్లు బాడుగ చెల్లించాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది.   ♦ రాయచూరు జిల్లాలో తుంగ, కృష్ణా నదులు ప్రవహిస్తున్నప్పటికీ నీటి సమస్య వేధిస్తూనే ఉంది. జిల్లా వ్యాప్తంగా కేవల నాలుగు గ్రామాలకు మాత్రమే ట్యాంకర్‌ల ద్వారా నీటిని అందజేస్తున్నారు.   ♦ తుమకూరు జిల్లాలో నీటి సమస్య నివారణ నిమిత్తం 505 బోరుబావులను ప్రక్షాళన చేశారు. అయితే 192 బావుల్లో నీళ్లు లభించలేదు. మిగతా వాటిలో నీళ్లు రావడంతో మోటార్లు బిగించి నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. ♦ బళ్లారి జిల్లాలో 10 రోజులకు ఒకసారి నీళ్లు లభిస్తున్నాయి. ఫలితంగా జిల్లా వాసులు తీవ్ర ఇబ్బందులకు గురవుతున్నారు. జిల్లా కేంద్రంలోని పలు వార్డుల్లో నీటి సమస్య వేధిస్తోంది. నీటి కోసం వేసిన బోర్లలో 65 సఫలం కాగా.. 177 విఫలమయ్యాయి.   ♦ దక్షిణ కన్నడ జిల్లాలోని మంగళూరు గత 2016 తరహాలో కరువు ఏర్పడింది. నగదు వెచ్చించినా నీళ్లు దొరకని పరిస్థితి. అంతేకాకుండా ట్యాంకర్‌ను ఉదయం బుక్‌ చేస్తే సాయంత్రానికి వస్తుంది. మూడు ట్యాంకర్లు ఆర్డర్‌ చేస్తే ఒక ట్యాంకర్‌ నీటిని పొందవచ్చు. గత 2016లో కూడా ఇదే పరిస్థితి ఉన్నట్లు స్థానికులు చెబుతున్నారు. ♦ శివమొగ్గ జిల్లాలో గాజనూరు, భద్ర, వరాహి, చక్ర, సావేహక్లు, లింగనమక్కి, తలకళలె ఆనకట్టలు ఉన్నా.. నీటి సమస్య ఎక్కువగానే ఉంది. జిల్లా వ్యాప్తంగా 216 గ్రామాల్లో తాగునీటి సమస్య వేధిస్తోంది. ♦ ఉత్తర కన్నడ జిల్లాలో మూడు దశాబ్దాల తర్వాత నీటి కొరత అధికమైంది. అంకోలా, కారవార నగరాలకు గంగావళి నది నుంచి నీళ్లు వస్తాయి. అయితే గత మూడు దశాబ్దాల కాలంలో ఈ నగరాలకు తొలిసారిగా నీటి సమస్య ఏర్పడింది.   ♦ చిత్రదుర్గ జిల్లాలో నీటి కోసం నిత్యం ధర్నాలు చేస్తూనే ఉన్నారు. అయితే ఎలాంటి ఫలితం లేకుండా పోతోంది. సమస్య మరింత తీవ్రం అవుతోంది తప్ప తగ్గుముఖం పట్టలేదు.   ♦ కొప్పళ జిల్లాలో బహద్దూర్‌ బండి గ్రామంలో నీటి కోసం గొడవలు జరుగుతున్నాయి. నిత్యం జగడం పడితే కానీ నీరు సంపాదించలేని పరిస్థితి. కొప్పళ నగరంలో 10 – 15 రోజులకు ఒకసారి నీళ్లు వస్తున్నాయి.   ♦ మైసూరు జిల్లాలో కావేరి, కబిని నదులు ఉన్నప్పటికీ నీటి సమస్య ఉంది. మైసూరు నగరంలో తాగునీటి సమస్య లేకున్నా.. జిల్లాలోని పలు ప్రాంతాల్లో వేధిస్తోంది.   ♦ పనులు లేక వలసలు వెళ్లడం చూశాం.. కానీ నీళ్లు లేక వలస వెళ్తున్న వారి సంఖ్య రాష్ట్రంలో భారీగా పెరిగిపోతోంది. పలు గ్రామాల్లో సుమారు ఐదు పది కిలోమీటర్ల దూరం వెళ్లి నీళ్లు తెచ్చుకుంటున్నారు. నదుల పక్కనున్న జిల్లాల్లోనూ కటకట నెలకొంది.

రాయదుర్గం: నీటి సమస్య తీర్చాలని కోరుతూ గోపన్‌పల్లి రాజీవ్‌నగర్‌ మహిళలు బిందెలతో రోడ్డెక్కిన సంఘటన సోమవారం చోటు చేసుకుంది. రోడ్డుపై బిందెలు, బకెట్లు వరుసగా పెట్టి నిరసన తెలుపడంతో ఇరువైపులా గంటన్నరపాటు వాహనాలు నిలిచిపోవడంతో ట్రాఫిక్‌ జామ్‌ అయింది. విషయం తెలియడంతో చందానగర్‌ పోలీసులు, గచ్చిబౌలి జలమండలి అధికారులు జోక్యం చేసుకోవడంతో వివాదం సద్దుమణిగింది. ఇందుకు సంబధించిన వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి. గోపన్‌పల్లిలోని రాజీవ్‌నగర్‌లో నాలుగు నెలల క్రితం తాగునీటి పైప్‌లైన్లు వేసి ఇంటింటికి కుళాయి కనెక్షన్‌ ఇవ్వడంతో కేవలం 30 ఇళ్లకు మాత్రమే నీటి కుళాయి కనెక్షన్లు తీసుకున్నారు. మిగతావారు ఇప్పటి వరకు తీసుకోలేదు. కాగా ఇటీవలి వరకు బోరు పని చేసినా అది కూడా వట్టిపోవడంతో నీటి సమస్య ఎదురైంది. దీంతో మహిళలు బిందెలు, బకెట్లు పట్టుకొని ప్రధాన రోడ్డుపైకి వచ్చి రోడ్డుకు అడ్డంగా బిందెలు, బకెట్లు పెట్టి వాహనాలను నిలిపివేశారు. దీంతో గంటన్నరపాటు ట్రాఫిక్‌ జామ్‌ ఏర్పడింది. ఈ విషయం తెలుసుకున్న చందానగర్‌ పోలీసులు అక్కడికి చేరుకొని స్థానికులతో చర్చించారు. అనంతరం జలమండలి గచ్చిబౌలి సెక్షన్‌ మేనేజర్‌ వెంకట్‌రెడ్డి కూడా జోక్యం చేసుకోవడంతో స్థానికులు శాంతించారు. అనంతరం అరగంటపాటు తాటునీటి సరఫరా చేశారు. కాగా బోరునుబాగు చేసి నీటి సరఫరా జరిగేలా చూడాలని స్థానికులు కోరుతున్నారు.గోపన్‌పల్లిరాజీవ్‌నగర్‌లో దరఖాస్తు చేసుకున్న వారందరికీ మంచినీటి కనెక్షన్లు ఇస్తామని జలమండలి గచ్చిబౌలి మేనేజర్‌ వెంకట్‌రెడ్డి తెలిపారు. గోపన్‌పల్లి ప్రాంతంలో రోజువిడిచి రోజు గంటా ఇరవై నిమిషాలపాటు నీటి సరఫరా చేస్తున్నామన్నారు. 

జిల్లాలో తాగునీటి ఎద్దడి తీవ్రంగా ఉంది. వరుసగా మూడేళ్ల నుంచి వర్షాలు లేకపోవడంతో నీటి వనరులు పూర్తిగా అడుగంటాయి. వేసవిలో నీటి సమస్య ఉండే అవకాశం ఉన్న సంగతి తెలిసినా ప్రభుత్వం ఎలాంటి ముందస్తు చర్యలు తీసుకోలేదు. బోరుబావులు, రక్షిత మంచినీటి ప«థకాలకు మరమ్మతులు చేయలేదు. దీంతో నీటి సరఫరా చేసే వ్యవస్థ దెబ్బతింది. ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు క్షేత్ర పర్యటన చేసి వాస్తవ పరిస్థితులకు అనుగుణంగా చర్యలు తీసుకోవాల్సి ఉన్నా నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహిస్తున్నారనేఆరోపణలున్నాయి. నెల్లూరు, ఉదయగిరి: తాగునీటి అవసరాల కోసం జిల్లాలోని పలు పంచాయతీల్లో అందుబాటులో ఉన్న నిధులను అధికారపార్టీ నేతలు ఎన్నికలకు ముందు అరకొరగా పనులు చేసి ఉన్న కాస్త పైసలు కాజేశారు. దీంతో  పంచాయతీ ఖాతాల్లో బ్యాలెన్స్‌ నిండుకుంది. దీంతో బోర్లకు, తాగునీటి మోటార్లకు మరమ్మతులు చేపట్టేందుకు వీలు లేకుండా ఉందని ఆయా గ్రామాల ప్రజలు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. జిల్లాలో 940 గ్రామ పంచాయతీలు, 3,120 ఆవాస ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. వీటిలో ప్రస్తుతం అధికారంగా 320 గ్రామాల్లో నీటి సమస్య ఉందని అధికారులు చెబుతున్నారు. వాస్తవంగా అంతకంటే రెట్టింపు సంఖ్యలో ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం 148 ట్యాంకర్లు ద్వారా నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. అవసరాల మేరకు సరఫరా జరగడం లేదని పలు గ్రామాల ప్రజలు వాపోతున్నారు. మూగ జీవాల పరిస్థితి మరింత దారుణంగా ఉంది. తాగేందుకు నీరు లేక అనేక మంది పశుపోషకులు తక్కువ ధరకే వాటిని తెగనమ్ముకుంటున్నారు. మెట్టలో దారుణం డెల్టా ప్రాంతంలో తాగునీటి సమస్యతో పోల్చుకుంటే మెట్టలో మరింత దారుణంగా ఉంది. కొన్ని గ్రామాల్లో  బిందెడు నీటి కోసం పనులు మానుకొని అదే పనిలో ఉండాల్సి పరిస్థితి. ఉదయగిరి నియోజకవర్గంలో 400 ఆవాస ప్రాంతాలు ఉంటే వీటిలో 280 గ్రామాల్లో నీటి సమస్య ఉంది. ప్రస్తుతం 108 ఆవాస ప్రాంతాల్లో మాత్రమే నీటి సరఫరా ట్యాంకర్లు ద్వారా చేస్తున్నారు. వింజమూరు, ఉదయగిరి, కొండాపురం, కలిగిరి సీతారామపురం, రాపూరు, డక్కిలి, పొదలకూరు, వెంకటగిరి, సైదాపురం, ఏఎస్‌ పేట, సూళ్లూరుపేట తదితర మండలాలలో నీటి తీవ్రత అధికంగా ఉంది. ఈ ప్రాంతాల్లో వర్షాలు లేక నీటి వనరులైన చెరువులు, బావులు, బోరుబావులు పూర్తిగా ఎండిపోయాయి. పైగా ఎండ తీవ్రత 47 డిగ్రీలకు చేరుకోవడంతో కాస్త ఉన్న నీటì జాడలు కూడ వట్టిపోతున్నాయి. సముద్ర తీర ప్రాంత గ్రామాలు కూడ నీటి కోసం అల్లాడిపోతున్నాయి. వింజమూరు, ఉదయగిరి పట్ణణాలలో తీవ్రర çనీటి సమస్య నెలకొంది. ట్యాంకర్లు ద్వారా నీరు సరఫరా చేసినా ప్రజల అసరాలను తీర్చే పరిస్థితి లేదు. పట్టించుకోని ప్రభుత్వం కొన్ని గ్రామాల్లో నీటి కోసం ప్రమాదఘంటికలు మోగుతున్నా అధికారులకు, ప్రభుత్వానికి చీమకుట్టినట్లు కూడా లేదు. పంచాయతీల్లో నీటి అవసరాల కోసం నిల్వ ఉంచిన నగదును అధికారపార్టీ నేతలు వివిధ రకాల పనులు చేసి నిబంధనలకు విరుద్ధుంగా కాజేశారు. పైగా పంచాయతీ ఖాతాల్లో ఉన్న నగదును ప్రభుత్వం ఎన్నికలకు ఓటరు తాయిలాల కోసం వాడేసింది. దీంతో తీవ్ర నగదు కొరత ఏర్పడింది. చిన్న పనులు చేయాలన్నా డబ్బు లేకçపోవడంతో సమస్య పరిష్కారం కావడం లేదు. పైగా నెలలు తరబడి బిల్లులు పెండింగ్‌లో ఉండడంతో పనులు చేసేందుకు ఏవరూ ముందుకు రావడం లేదు. దీంతో సమస్య పరిష్కారం కావడం లేదు. తాగునీటి సమస్యనివారణకు చర్యలు తాగునీటి సమస్యను పరిష్కరించేందుకు ప్రత్యేక చర్యలు తీసుకుంటున్నాం. ఇప్పటికే అవసరమైన ప్రాంతాలకు ట్యాంకర్లు ద్వారా నీరు సరఫరా చేస్తున్నాం. ఎక్కడైనా అవసరమైతే స్థానికంగా ఉన్న ఎంపీడీఓను కలసి వినతిపత్రం అందజేయాలి– శ్రీనివాసరావు, ఈఈ

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: హైదరాబాద్‌కు చెందిన నగేశ్‌ సంపర్క్‌ క్రాంతి ఎక్స్‌ప్రెస్‌లో ఢిల్లీ బయలుదేరాడు. రాత్రి భోజనం ముగించుకున్నాక రైలు వాష్‌రూమ్‌కు వెళ్లాడు. కానీ అక్కడ నీళ్లు రావడం లేదు, వెలుపల హ్యాండ్‌ వాష్‌ దగ్గర పరిశీలించాడు, అక్కడా అదే కథ. మరో బోగీకి వెళ్లి చూసినా, పరిస్థితిలో మార్పులేదు. కాసేపట్లో ప్రయాణికుల్లో అలజడి మొదలైంది. అత్యవసరాలకు కూడా నీళ్లు లేకపోవడమేంటని వారు సిబ్బందిని నిలదీశారు. రైలులో నీళ్లు అయిపోయాయని, మధ్యలో నింపే వెసులుబాటు కూడా లేదని, ఏదైనా ప్రధాన స్టేషన్‌లో నింపాలంటే అరగంట సమయం పడుతుందని, అంతసేపు రైలును ఆపలేమని చెప్పి చేతులెత్తేయటంతో జనం ఆగ్రహంతో సిబ్బందిపై ఫిర్యాదు చేశారు.  ఇది ఈ ఒక్క రైలుకే పరిమితం కాదు. దూరప్రాంతాలకు వెళ్లే అన్ని రైళ్లలో తరచూ ఏర్పడే సమస్యే. గత వేసవి కాలంలో మొత్తం రైలు ఫిర్యాదుల్లో 42 శాతం ఇవే కావటం విశేషం. మెరుగైన ప్రయాణం సంగతి దేవుడెరుగు, రైళ్లలో కనీసం నీళ్లు కూడా ఉండవు అన్న అపవాదును భారతీయ రైల్వే మూటగట్టుకుంది. ఇంతకాలం తర్వాత దీనికి విరుగుడు మొదలుపెట్టింది. ఇప్పుడు ఇక నీటి సమస్య ఉండదు.  కేవలం నాలుగు నిమిషాల్లో...  రైలు ప్రయాణంలో నీటి ప్రాధాన్యం ఎంతో ప్రత్యేకంగా చెప్పాల్సిన అవసరం లేదు. తాగునీరైతే కొనుక్కుంటారు. కానీ వాడుక నీరు లేకుంటే ఇబ్బంది అంతాఇంతా కాదు. దూరప్రాంతాలకు వెళ్లేవారి అవస్థలు ఎన్నో. ఇటీవలి వరకు ప్రయాణికులను ఈ సమస్య వెంటాడింది. ప్రారంభ స్టేషన్‌లో నిండుగా నీటిని నింపిన తర్వాత వేసవి సమయాల్లో ఆ నీళ్లు వేగంగా అయిపోయేవి. మళ్లీ ఆ నీటిని నింపాలంటే అన్ని స్టేషన్‌లలో వసతి ఉండేది కాదు. వసతి ఉన్నా రైలు మొత్తం నీటిని నింపాలంటే కనీసం 25 నిమిషాల నుంచి అరగంట పట్టేది. అంతసేపు రైలును నిలపడం వీలు కానందున, కొంత నీటినే నింపేవారు. కాస్త దూరం వెళ్లగానే అవి అయిపోయేవి. దీంతో గమ్యం చేరుకునేవరకు నీళ్లు లేకుండానే రైలు వెళ్లాల్సి వచ్చేది. ప్రయాణికుల నుంచి కుప్పలుతెప్పలుగా ఫిర్యాదులు వస్తుండటంతో ఎట్టకేలకు రైల్వే మేల్కొంది.  ఇప్పుడు ప్రధాన స్టేషన్‌లలో ‘క్విక్‌ వాటరింగ్‌ సిస్టం’ను ఏర్పాటు చేస్తోంది. ఇప్పటికే సికింద్రాబాద్, కాచిగూడ, విజయవాడల్లో ఏర్పాటు చేశారు. త్వరలో మిగతా ప్రధాన స్టేషన్‌లలో ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. ఇందుకోసం బోగీల్లో నీళ్లు నింపే పాత పైప్‌లైన్‌లు మార్చి కొత్తవి ఏర్పాటు చేశారు. ఒక్కోచోట నాలుగు చొప్పున 40 హెచ్‌పీ సామర్థ్యం ఉన్న మోటార్లు అమర్చారు. ఈ పైప్‌లైన్‌ నుంచి బోగీలకు చిన్న పైప్‌లను అమర్చి మోటారు అన్‌ చేయగానే కేవలం నాలుగు నిమిషాల్లో మొత్తం రైలులోని నీటి ట్యాంకులు నిండిపోతాయి. పైగా ఒకేసారి అన్ని బోగీల్లో నీళ్లు నిండుతాయి. మరో లైన్‌లో నిలబడిన రైలుకు కూడా అదే సమయంలో నీళ్లు నింపేలా ఏర్పాటు చేశారు. వెరసి నాలుగు నిమిషాల్లో రెండు రైళ్లలో ట్యాంకులు నింపేయొచ్చన్నమాట. నీళ్లు అయిపోయిన రైలు వచ్చి ఆగి.. తిరిగి బయలుదేరేంత సమయంలోనే నీటిని నింపేస్తారు. కొద్దిరోజుల క్రితమే ఇది అందుబాటులోకి వచ్చింది.   ఈ వ్యవస్థను సెన్సార్లు, రిమోట్‌లతో అనుసంధానించారు. నీళ్లు నిండగానే సెన్సార్లు గుర్తించి ఆటోమేటిక్‌గా పంపింగ్‌ నిలిచిపోయేలా చేస్తాయి. ఈ పనిని పర్యవేక్షించేందుకు ప్రత్యేకంగా మనుషులు ఉండాల్సిన అవసరం కూడా లేదు. మోటారు వద్ద ఉండే వ్యక్తి రిమోట్‌ సాయంతో దాన్ని ఆపరేట్‌ చేయొచ్చు. అంతకుముందు పంపింగ్‌ సామర్థ్యం లేక ఒక బోగీ నిండాక మరో బోగీ నింపాల్సి వచ్చేది. పైప్‌లైన్‌కు లీకేజీల వల్ల నీళ్లు కూడా వృథాగా పోయేవి.   - ఈ ప్రాజెక్టు కోసం రైల్వే బోర్డు గతేడాది రూ.300 కోట్లు విడుదల చేసింది. ప్రధాన స్టేషన్‌లకు రూ.2 కోట్లు చొప్పున కేటాయింపులు చేసింది. ఏప్రిల్‌లో పనులు పూర్తయి ఇటీవలే అందుబాటులోకి వచ్చింది.  - ఒక్కో బోగీకి 1,600 లీటర్ల సామర్థ్యం ఉన్న నీటి ట్యాంకులుంటాయి. గరిష్టంగా పెద్ద రైలులో 40 వేల లీటర్ల నీళ్లు అందుబాటులో ఉంటాయి. గతంలో ఇన్ని నీళ్లు నింపాలంటే దాదాపు అరగంట పట్టేది. కొత్త వ్యవస్థతో ఇది 4 నిమిషాల్లో పూర్తవుతుంది.  - దేశవ్యాప్తంగా 142 స్టేషన్‌లలో ఈ వ్యవస్థ అందుబాటులోకిరాగా, దక్షిణ మధ్య రైల్వేలో సికింద్రాబాద్, కాచిగూడ, విజయవాడల్లో ప్రారంభించారు. త్వరలో మిగతా ప్రధాన స్టేషన్‌లలో ఏర్పాటు చేస్తారు.

భీమవరం (ప్రకాశం చౌక్‌): పశ్చిమ డెల్టా కాలువలు అధ్వానంగా మారాయి.. ఏళ్ల తరబడి ఆధునికీకరణకు నోచుకోక రైతులను ఇబ్బందులు పెడుతున్నాయి. వేసవిలో కాలువలను ఆధునికీకరిస్తాం అని పాలకులు చెబుతున్నా.. ఏటా అంతంతమాత్రంగానే పనులు జరగడం పరిపాటిగా మారిపోయింది. దివంగత సీఎం వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డి హయాంలో డెల్టా ఆధునికీకరణకు శ్రీకారం చుట్టారు. ఆయన హయాంలో పనులు కూడా చకచకా జరిగా యి. తర్వాత వచ్చిన ప్రభుత్వాలు ఆధునికీకరణపై దృష్టి సారించకపోవడంతో నిధులు మురిగిపోయాయి. తెలుగుదేశం ప్రభుత్వ ఐదేళ్ల పాలనలోనూ ఆధునికీకరణ పనులు నామమాత్రంగానే జరిగాయి. అధ్వానంగా పంట కాలువలు పశ్చిమ డెల్టా పరిధిలో 11 ప్రధాన కాలువలు, వాటి బ్రాంచ్‌ కెనాల్స్‌ కింద 5,29,962 ఎకరాల ఆయకట్టు ఉంది. దీనిలో నికర ఆయకట్టు 4,60,000 ఎకరాలు కాగా చేపల చెరువులు 69,962 ఎకరాలు ఉన్నాయి. పదేళ్లుగా దాదాపు అన్ని కాలువలు పూడుకుపోవడం, కర్రనాచుతో నిండిపోవడం, గట్లు బలహీనంగా మారడంతో ముంపు సమయంలో గండ్లు పడే పరిస్థితి ఉంది. కొన్ని కాలువలు చెత్తాచెదారాలతో మురుగు కాలువలను తలపించేలా మారిపోయాయి. ఆయా కారణాలతో పొలాలకు సాగునీరు సక్రమంగా అందడం లేదు. నీరు ఉధృతంగా వచ్చినప్పుడు కొన్నిచోట్ల కర్రనాచు వల్ల నీరు ముందుకు పారక గట్లు తెగుతున్నాయి. అటువంటి సమయాల్లో పొలా ల్లోకి ముంపు నీరు చేరి రైతులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. పదేళ్ల క్రితమెప్పుడో కాలువ పూడికతీత పనులు జరిగాయి. ఆ ఆతర్వాత ఎన్నడూ పూరిస్థాయిలో పనులు జరిగిన దాఖలాలు లేవు. పనులు నామమాత్రం డెల్టా కాలువల ఆధునికీకరణ పనులకు నిధులున్నా అధికారులు, ప్రజాప్రతినిధుల నిర్లక్ష్యంతో అంతంతమాత్రంగానే జరిగాయి. అధునికీకరణ పేరు చెప్పి ఒక వియ్యర్‌ నిర్మాణం చేపట్టడం, ఒకటి, రెండు గట్లను పటిష్టం చేయడంతో సరిపెడుతున్నారు. జారిపోతున్న గట్లకు రివిట్‌మెంట్‌ నిర్మాణ పనులు చేయడం లేదు. ఈ ఏడాది రూ.30 కోట్ల వరకు..  ఈఏడాది వేసవిలో కాలువల ఆధునికీకరణకు సుమారు రూ.30 కోట్ల వరకు నిధులు మంజూరైనట్టు నీటిపారుదల శాఖ అధికారులు చెబుతున్నారు. అయితే పనులకు టెండర్లు పిలిచినా కాంట్రాక్టర్లు ఆసక్తి చూపడం లేదు. సక్రమంగా బిల్లులు రాకపోవడంతో ఇరిగేషన్‌ పనులు చేసేందుకు కాంట్రాక్టర్లు మక్కువ చూ పడం లేదు. దీంతో టెండర్లకు స్పందన కరువయ్యింది. ఈ ఏడాదీ అనుమానమే..! జిల్లాలో ఎన్నికల కోడ్‌ అమలులో ఉండటంతో మళ్లీ టెండర్లు పిలిచేందుకు అవకాశం లేదు. ఈ నెల 23న ఎన్నికల ఫలితాలు వచ్చిన తర్వాత ప్రభుత్వ ఆదేశాల మేరకు టెండర్లు పిలుస్తారా? లేక అధికారులు నేరుగా టెండర్లు పిలిచి పనులు అప్పగిస్తారా? అన్నదానిపై స్పష్టత లేదు. ఈక్రమంలో వేసవి ఆధునికీకరణ పనులపై రైతుల్లో సందేహాలు నెలకొన్నాయి. ఆధునికీకరణ పనులు జరగకపోతే సాగునీటి ఇక్కట్లు తప్పవని, కాలువ గట్లు తెగిపోవడం ఖాయమని రైతులు ఆందోళన చెందుతున్నారు.} డ్రెయినేజీ శాఖలోనూ ఇదే తంతు పశ్చిమ డెల్టా పరిధిలో మురుగు నీటి డ్రెయిన్లూ అధ్వానంగానే ఉన్నాయి. పూడుకుపోయి, తూడు, చెత్తాచెదారంతో నిండి ఉన్నాయి. దీంతో ముంపు సమయాల్లో పొలాల్లో నీరు బయటకు పారడం లేదు. డ్రెయినేజీ గట్లు బలహీనంగా ఉండటంతో పాటు చాలాచోట్ల ఆక్రమణలో ఉన్నాయి. డ్రెయినేజీ పనులు చేసేందుకు కాంట్రాక్టర్లు ముందుకు రావడం లేదు. బిల్లుల పెండింగ్‌ ప్రధాన కారణంగా కనిపిస్తోంది. గతేడాది డ్రెయిన్ల అభివృద్ధికి సంబంధించి సుమారు రూ.50 కోట్ల విలువైన పనులకు టెండర్లు పిలిస్తే రూ.20 కోట్ల పనులకు టెండర్లు దాఖలు కాలేదు. ఈ ఏడాది సుమారు రూ.10 కోట్ల విలువైన పనులకు టెండర్లు పిలిస్తే కాంట్రాక్టర్లు ముందుకు రాలేదు. ఎన్నికల కోడ్‌ ముగిసిన తర్వాత అధికారులు మరోమారు టెండర్లు పిలవనున్నారు.   పూడిక తీత పనులు చేపట్టాలి మా గ్రామం ఆయకట్టు జీ అండ్‌ వీ పంట కాలువ నీటిపై ఆధారపడి ఉంది. అయితే పంట కాలువలో కర్రనాచు తీవ్రంగా ఉండటం వల్ల సాగునీరు కిందకు పారడం లేదు. దీంతో నీరు గట్లు దాటి పైకి రావడంతో గండ్లు పడుతున్నాయి. మట్టి, కంకర బస్తాలతో అడ్డుకట్ట వేసుకుంటున్నాం. కాలువ పూడిక తీసి సుమారు 10 ఏళ్లు కావడంతో పూడుకుపోయింది. ఈ వేసవిలో అయినా కాలువ పూడికతీత పనులు చేస్తే రైతులకు మేలు జరుగుతుంది. – పోలుకొండ మోహన్‌రావు, రైతు, కొండేపూడి  స్పందన అంతంతమాత్రం కాలువల ఆధునికీకరణ కోసం ఎన్నికల కోడ్‌కు ముందు కొబ్బరికాయ కొట్టిన పనులు జరుగుతున్నాయి. నరసాపురం, పాలకొల్లు ప్రాంతాల్లో కాలువలకు సంబంధించి పనులు చేస్తున్నాం. పశ్చిమ డెల్టా ఆధునికీకరణ పనులకు సుమారు రూ.30 కోట్లు మంజూరు చేశారు. ఈ పనులకు సంబంధించి టెండర్లు పిలిచినా కాంట్రాక్టర్ల నుంచి స్పందన తక్కువగా ఉంది. ఎన్నికల కోడ్‌  ముగిసిన తర్వాత మళ్లీ టెండర్లు పిలుస్తాం. అత్యవసరమైన పనులను చేయడానికి చర్యలు తీసుకుంటాం. – ఎం.దక్షిణామూర్తి, ఇరిగేషన్‌ శాఖ ఈఈ, శెట్టిపేట, నిడదవోలు మండలం ఎవరూ ముందుకు రాలేదు  ఈ ఏడాది డ్రెయినేజీ అభివృద్ధి పనుల నిమిత్తం సుమారు రూ.10 కోట్లకు టెండర్లు పిలిచినా కాంట్రాక్టర్లు ఎవరు ముందు రాలేదు. మళ్లీ టెండర్లు పిలవడానికి ప్రస్తుతం ఎన్నికల కోడ్‌ అడ్డంకిగా మారింది. ఎన్నికల కోడ్‌ ముగిసిన వెంటనే టెండర్ల ప్రక్రియ చేపడతాం. కాంట్రాక్టర్లు ముందుకువస్తే వారికి పనులు అప్పగించి డ్రెయిన్లు అభివృద్ధి చేస్తాం. కాంట్రాక్టర్లు ముందుకురాకపోతే ఉన్నతాధికారుల అదేశాల మేరకు తదుపరి చర్యలు తీసుకుంటాం. – పి.నాగార్జునరావు, డ్రెయినేజీ శాఖ ఈఈ, భీమవరం   

 అచ్చంపేట: పెద్ద పులుల సంరక్షణ ప్రాంతమైన నల్లమలలో వన్యప్రాణులు తాగునీటికి అల్లాడుతున్నాయి. అమ్రాబాద్‌ టైగర్‌ రిజర్వ్‌ ప్రాజెక్టులో నీటి వనరులు వట్టిపోయాయి. ఐదేళ్లుగా నల్లమలలో సాధారణ వర్షపాతం కూడా నమోదు కాలేదు. దీంతో నీటివసతి ఉన్న ప్రాంతాలకు వన్యప్రాణులు వస్తున్నాయి. పంట పొలాలు, బోరు బావులు, చెరువుల వద్దకు వస్తున్నాయి. ప్రతి ఏటా ఏప్రిల్, మే నెలలో ఎండ తీవ్రత ఎక్కువగా ఉండేది. ఈసారి నెల రోజుల ముందే ఎండలు ఎక్కువగా ఉండడంతో సమస్య మరింత ఉత్పనమైంది. అభయారణ్య ప్రాంతంలోని వన్యప్రాణులకు ఎండకాలంలో తాగునీటి సమస్య తీర్చేందుకు అటవీశాఖ ప్రతి ఏటా రూ.లక్షల నిధులు ఖర్చు చేస్తోంది. ఈ నిధులతో వన్యప్రాణుల దాహార్తి తీరుస్తున్నామని బాహాటంగా చెబుతున్నా.. వాటికి నీరు అందడం లేదు. అటవీశాఖ పూర్తిస్థాయిలో వన్యప్రాణులకు నీటి వసతి కల్పిస్తే నీటి కోసం గ్రామాల వైపు జంతువులు ఎందుకు వస్తాయన్న భిన్న అభిప్రాయాలు వ్యక్తం అవుతున్నాయి. జంతువులు సాధారణంగా ఆహార అన్వేషణలో భాగంగా 4కి.మీ. పరిధిలో తిరుగుతాయి. నల్లమలను అనుసరించి 140 కి.మీ. పరిధిలో కృష్ణానది ప్రవహిస్తుంది. అటవీ ప్రాంతంలో నిరంతరం నీళ్లు ఉండే సహజ జల వనరుల దగ్గర ఎక్కువగా ఉంటాయి. అటవీ సరిహద్దు గ్రామాలైన మన్ననూర్, మద్దిమడుగు, బాణాల, బిల్లకల్లు, లక్ష్మిపల్లి, అప్పాయిపల్లి, ఎర్రపెంట, చెన్నంపల్లి, వట్టువర్లపల్లి, సార్లపల్లి, కుడి చింతలబైలు, ఉడిమిళ్ల, తిర్మలాపూర్‌(బీకే) తదితర గ్రామాల్లో వ్యవసాయ పొ లాల్లో ఉండే బోర్ల వద్దకు దుప్పులు, ఎలుగుబంట్లు వస్తున్నట్లు గ్రామస్తులు తెలిపా రు. బల్మూర్‌ మండలం బిల్లకల్లు అటవీ ప్రాంతంలోని రుసుల చెరువులో మాత్ర మే కొద్దిగా నీరు ఉంది. అత్యధికం గా వన్యప్రాణులు అక్కడి వస్తుంటాయి. వేసవిలో వన్యప్రాణులకు తాగునీటి వసతి ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు అటవీశాఖ అధికారులు ఆర్భాటంగా ప్రకటించుకోవడమే తప్ప ఎక్కడ కూడా అమలు చేయడం లేదన్న విమర్శలు వస్తున్నాయి.  అటవీశాఖ చెబుతున్న ఏర్పాట్లు ఇవే..  వన్యప్రాణుల తాగునీటి సమస్య అధిగమించడానికి గతంలో అటవీశాఖ నల్లమ ల ప్రాంతంలో 36 సాసర్లు ఏర్పాటు చేశా రు. వన్యప్రాణులు, జీవరాశులు సంచరించే ప్రాంతాల్లో గతేడాది 428 సాసర్లు నిర్మించడంతో పాటు పాతవాటికి కూడా మరమ్మతులు చేపట్టారు. వీటిని అత్యధికంగా రోడ్డు, వాహనాలు వెళ్లగలిగే ప్రాం తాల్లో నిర్మించారే గానీ లోతట్టు ప్రాం తంలో ఏర్పాటు చేయడం లేదు. వీటితో చాలా వరకు ప్రయోజనం తక్కువగా ఉం టుంది. అత్యధికంగా ఇవి పర్హాబాద్‌ నుం చి వ్యూపాయింట్, అప్పాపూర్, మల్లాపూ ర్, భౌరాపూర్, రాంపూర్, మేడిమల్కల రోడ్డు మార్గంలో ఉన్నాయి. పర్హాబాద్‌ వ ద్ద ఏర్పాటు చేసిన సోలార్‌ డిఫ్‌వెల్‌ పం పింగ్‌ సిస్టమ్‌తో ట్యాంకర్‌కు నీటిని నింపి వన్యప్రాణులకు తాగునీటి వసతి కల్పిం చాలి. రోజుకు ఒక ట్యాంకరు ద్వారా నీటి సరఫరా చేస్తున్నాం అని అటవీ శాఖ అ«ధికారులకు చెబుతున్నా.. రెండు, మూడు రోజులకు ఒకసారి కూడా వెళ్లడం లేదు. ట్యాంకర్ల ద్వారా అటవీ జంతులవుల దాహార్తి తీరుస్తున్నామని అటవీ శాఖ లెక్కలు చెబుతున్నాయి గానీ అదీ ఆచరణంలో సక్రమంగా అమలు కావడం లేదు. అత్యధికంగా వన్యప్రాణులు తిరిగే ప్రదేశమైన పిచ్చకుంట్ల చెరువు, రాళ్లవాగు, గుడేశ్వరం, తాళ్లచెరువు నీళ్లులేక ఎండిపోయాయి. లోతట్టు అటవీ ప్రాంతంలో సాసర్ల ఏర్పాటు లేకపోవడంతో అక్కడ తాగునీరు లేక వన్యప్రాణులు బయటికి వస్తున్నాయి.  సాసర్లలో నీటిని పోయిస్తున్నాం..  జంతువులకు నీటికి ఇబ్బంది లేదు. నారాయణపేట, మహబూబ్‌నగర్‌ జిల్లా పరిధిలో ఉన్న అడవుల్లో 71 సాసర్లు, నాలుగు సోలార్‌ పంపులు ఏర్పాటు చేశాం. ట్రాక్టర్ల ద్వారా నీటిని సరఫరా చేస్తున్నాం. ఉమ్మడి జిల్లాలోని అభయారణ్య ప్రాంతంలో అటవీశాఖ తరుఫున జంతువుల కోసం సాసర్లలో నీటిని పోయిస్తున్నాం.  – గంగారెడ్డి, డీఎఫ్‌ఓ, మహబూబ్‌నగర్‌

మూడేళ్లుగా వెంటాడుతున్న తీవ్ర వర్షాభావం.. తాగునీటి ఎద్దడి నివారణకు కొరవడిన ముందు చూపు.. కొత్తగా ఒక్కబోర్‌ వెల్‌ మంజూరు చేయకపోవడం.. సీపీడబ్ల్యూ స్కీం (తాగునీటి పథకాలు)లకు సంబంధించి కాంట్రాక్టర్లకు సకాలంలో ప్రభుత్వం నిధులు విడుదల చేయలేదు. దీంతో పట్టణాలతో పాటు పల్లె సీమలు దాహంతో అల్లాడి పోతున్నాయి. బిందెడు తాగునీటి కోసం పనులు మానుకుని ఉండాల్సిన పరిస్థితి జిల్లాలో నెలకొంది. పరిస్థితిని చక్కదిద్దాల్సిన ప్రభుత్వం నిధులను పక్కదారి పట్టించి ప్రజల సమస్యలను గాలికొదిలేసింది. నెల్లూరు(అర్బన్‌): జిల్లాలో తాగునీటి ఎద్దడి తీవ్రంగా ఉంది. నీటి ఒనరుల జాడ కనిపించడంలేదు. ఎక్కువ శాతం బావులు అడుగంటి పోయాయి. చెరువులు ఎండిపోయాయి. ఇప్పటికే 41 నుంచి 42 డిగ్రీలతో ఎండలు మండుతున్నాయి. 46 మండలాలను కరువు ప్రాంతాలుగా ప్రకటించారే తప్ప ప్రజల తాగునీటి ఎద్దడికి ఎలాంటి రక్షణ చర్యలు చేపట్టలేదు. బిందెడు నీటి కోసం అవస్థలు పడుతున్నారు.  ఇది చాలదన్నట్టు  మూగజీవాలకు గుక్కెడు నీరు, కాస్త దాణా అందించలేక ప్రజలు తమ పశువులను కబేళాలకు అమ్ముకుంటున్న పరిస్థితి జిల్లాలో నెలకొంది.          మెట్ట ప్రాంతాల్లో మరీ దారుణం ప్రధానంగా ఉదయగిరి, సీతారామపురం, మర్రిపాడు, దుత్తలూరు, వరికుంటపాడు, కొండాపురం, కలిగిరి, వింజమూరు, ఏఎస్‌పేట, రాపూరు, డక్కిలి, వెంకటగిరి , సైదాపురం, పొదలకూరు తదితర ప్రాంతాల్లో తాగునీటి ఎద్దడి మరీ తీవ్రంగా ఉంది. ఈ ప్రాంతాల్లో బావులు అడుగంటి పోయాయి. ఉదయగిరిలోని బసినేనిపల్లి, కిష్టంపాడు తదితర ప్రాంతాల్లో పొలాల్లోకి రెండు కిలో మీటర్లు నడిచి వెళ్లి నీరు తెచ్చుకుంటున్న పరిస్థితులు కనిపిస్తున్నాయి. కావలి, జలదంకిమండలాల్లో కొన్ని ప్రాంతాల్లో తాగునీటి ఎద్దడి అధికంగా ఉంది. డీవీ సత్రం మండలంలో సముద్ర తీర ప్రాంతాల గ్రామాలైన మీజూరు, ఏరికాడు, కారికాడు తదితర ఏడు గ్రామాల్లో తాగునీటి కోసం తహ తహ లాడుతున్నారు. మూలన పడుతున్న సీపీడబ్ల్యూ స్కీంలు ప్రజల దాహార్తిని తీర్చేందుకు రెండు నుంచి నాలుగు ఆవాసిత ప్రాంతాలకు కలిపి ప్రభుత్వం ఏర్పరచిన సమగ్రరక్షిత నీటిపథకాలు జిల్లాలో 35 ఉన్నాయి. వాటిలో ఒకదానిని మినీ పంపింగ్‌ స్కీంగా మార్చారు. మిగతా 34లో గూడూరు డివిజన్‌లోని తుమ్మూరు–విన్నమాల గ్రామం, కొండాపురంలో మరొక సీపీడబ్ల్యూ పథకాలు పూర్తిగా మూలన పడ్డాయి. మరమ్మతులకు కూడా పనికి రాకుండా పోయాయి. మిగతా 32 స్కీముల ద్వారా 134 హ్యాబిటేషన్స్‌లో రోజూ నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. మరో 30 గ్రామాల్లో రెండు రోజులకోసారి నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. మొత్తం మీద 320 గ్రామాల్లో నీటి ఎద్దడి నెలకొని ఉండగా కేవలం 134 ప్రాంతాల్లోనే సరఫరా చేస్తూ మిగతా ప్రాంతాల సంగతి గాలికొదిలేశారు.         పంచాయతీల డబ్బు ప్రభుత్వం కబ్జా .. 8 నెలలుగా బిల్లుల కోసం ఎదురు చూపులు గ్రామాల్లో తాగునీటి పథకాల నిర్వహణకు సంబంధించి కేంద్ర ప్రభుత్వం ఇస్తున్న 14 వ ఆర్ధిక సంఘం నిధులను వినియోగిస్తున్నారు. తాగునీటి పథకాల నిర్వహణ కోసం పంచాయతీల దగ్గర సరిపడా ఆర్థిక సంఘం నిధులున్నాయి. వీటిని పంచాయతీ అధికారులు జిల్లా పరిషత్‌(జెడ్పీ)  కార్యాలయానికి చెల్లిస్తున్నారు. జెడ్పీ అధికారులు తాగునీటి పథకాల నిర్వహణ కోసం వసూలు చేసిన డబ్బును ట్రెజరీలో జమ చేస్తున్నారు. వాస్తవానికి స్థానిక సంస్థల నిధులను ట్రెజరీలో జమ చేయాల్సిన అవసరం లేదు. అయితే ప్రభుత్వం ఆ నిధులను కావాలనే ట్రెజరీలో జమ చేయాలనే నిబంధనలు తెచ్చిపెట్టింది. 26వ తేదీ డిశంబర్‌ 2018న సీపీడబ్ల్యూ స్కీం నిర్వహణ కాంట్రాక్టర్లకు నాలుగు నెలల బకాయిలు చెల్లించేందుకు జెడ్పీ అధికారులు  చెక్కులిచ్చారు. ఆ చెక్కులను జనవరి –2019లో ఆన్‌లైన్‌లో అప్‌లోడ్‌ చేస్తే కంప్యూటర్‌ యాక్సెప్ట్‌ చేసేసింది. ఇలా యాక్సెప్ట్‌ చేసిన రెండు, మూడు రోజుల్లోనే కాంట్రాక్టర్ల ఖాతాలో నిధులు జమకావాల్సి ఉంది. అయితే నేటికీ జమకాలేదు. ఇప్పటికే ఎనిమిది నెలలుగా ఆ బిల్లుల కోసం కాంట్రాక్టర్లు ఎదురు చూస్తున్నా ఒక్క పైసా విడుదల కాలేదు. కారణాన్ని పరిశీలిస్తే స్థానిక సంస్థల సొమ్మును ప్రభుత్వం కబ్జా చేసేసింది. ఇతర పథకాలకు డైవర్ట్‌ చేసింది. దీంతో కాంట్రాక్టర్లకు ఇవ్వలేక పోతోంది. ఇప్పటికే  రూ.1.10 కోట్ల బకాయిలు జిల్లాలో కాంట్రాక్టర్లకు ప్రభుత్వం చెల్లించాల్సి ఉంది. ఒక్కో కాంట్రాక్టర్‌కు 15 నుంచి రూ.20 లక్షల వరకు బకాయిలున్నాయి. దీంతో కాంట్రాక్టర్లు అప్పులు చేసి నిర్వహణ చేపట్టాల్సి రావడంతో స్కీంల మరమ్మతులను గాలికొదిలేస్తున్నారు. దాహం తీర్చే చర్యలు ఏవీ? గ్రామ ప్రజల దాహార్తి తీర్చేందుకు అక్కడక్కడా ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు అరకొర చర్యలు చేపట్టారే తప్ప పూర్తి స్థాయిలో గొంతు తడిపే చర్యలు చేపట్టలేదు. జిల్లాలో కొత్తగా ఒక్క చేతిపంపును ఏర్పాటు చేయలేదు. పాత చేతిపంపుల్లో పూడిక తీసే చర్యలు చేపట్టలేదు. కొన్ని గ్రామాల్లో రక్షిత నీటి ట్యాంకర్లను మంజూరు చేసినా అవి ఏళ్ల తరబడి పూర్తవ్వడం లేదు.  ప్రభుత్వం నీటి కొరత తీర్చేందుకు అత్యవసరం కింద  విడుదల చేసిన నిధులు శూన్యం. అరకొర విడుదల చేసినా అవి గత ఏడాది టాంకర్ల ద్వారా సరఫరా చేసిన కాంట్రాక్టర్లకే చాల్లేదు. కొన్ని ఉదాహరణలు ♦ కోవూరు  సీపీడబ్ల్యూ స్కీంను నాసిరకంగా నిర్మించడంతో అది రెండు, మూడు రోజులకోసారి మరమ్మతులకు గురవుతోంది. ఇదే విషయాన్ని స్థానిక జెడ్పీటీసీ చేజర్ల వెంకటేశ్వరరెడ్డి ఇటీవల జరిగిన జెడ్పీ సర్వసభ్య సమావేశంలో లేవనెత్తి రచ్చ చేశాడు. ♦ ఉదయగిరి పంచాయతీలో వారం రోజులుగా తీవ్ర నీటిఎద్దడి నెలకొంది. మండల కేంద్రమైన వరికుంటపాడులో భూగర్భ జలాలు అడుగంటి బోర్లలో నీరు రావడంలేదు. సీతారామపురం మండలంలో పలు చోట్ల పొలాల్లోని బావులవద్దకు వెళ్లి నీరు తెచ్చుకోవాల్సిన దుస్థితి. అక్కడ కూడా నీరు అడుగంటి అందడం లేదు. జలదంకి మండలం గట్టుపల్లిలో ఇదే పరిస్థితి ♦ డీవీ సత్రంలోని తొగరాముడి,  ఏరికాడు, కారికాడు, ద్వారకాపురం, మీజూరులో తాగునీటికి అష్ట కష్టాలు పడుతున్నారు. కోట, వాకాడులో ఇదే పరిస్థితి నెలకొంది. ♦ ఆత్మకూరు మండలం నల్లపరెడ్డిపల్లె బీసీ కాలనీ(చివరి ప్రాంతం) వాసులకు నీరందడం లేదు. ♦ దగదర్తి మండలం ఉప్పలపాడులో ఏడాది నుంచి తాగునీటి ట్యాంకర్‌ నిర్మాణం పూర్తి కాలేదు. ఇక్కడ రాజ్యసభ సభ్యుడు వేమిరెడ్డి ప్రభాకర్‌రెడ్డి ఏర్పాటు చేసిన మినరల్‌ వాటర్‌ ప్లాంటే దిక్కు. తాగునీటి ఎద్దడి నివారణకుప్రత్యేక ప్రణాళిక జిల్లాలో తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితుల నేపథ్యంలో తాగునీటి ఎద్దడిని నివారించేందుకు ప్రత్యేక ముందస్తు  ప్రణాళికను సిద్ధం చేశాం. నిధుల కొరత లేదు. జనవరి వరకు ట్యాంకర్లు ద్వారా నీటిని సరఫరా చేసిన వారందరికీ బిల్లులు ఇచ్చాం. ఇప్పటికే 134 ప్రాంతాల్లో తాగునీటిని టాంకర్ల ద్వారా సరఫరా చేస్తున్నాం. ఎక్కడైనా నీటి ట్యాంకర్లు అవసరమైతే ఎంపీడీఓ ద్వారా మండల కమిటీని కలిసి అర్జీ ఇస్తే చాలు. సమస్యను తీరుస్తాం. అలాగే పశువులకు నీటిని సరఫరా చేసేందుకు పశుసంవర్ధక శాఖ డాక్టర్‌ ద్వారా లెటర్‌ తెచ్చుకోవాలి.– నాగజ్యోతి, ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్, ఎస్‌ఈ

సాక్షి, సిటీబ్యూరో :నగరం గొంతెండుతోంది. తాగునీటి కోసం తండ్లాడుతోంది. ఎండలు మండిపోతుండడంతో సమస్య తీవ్రరూపందాలుస్తోంది. జలాశయాల్లో సరిపడా నీటి నిల్వలున్నా...నిర్వహణ లోపాలతోనే ఈ పరిస్థితి నెలకొంది. గతంతో పోలిస్తే పరిస్థితిలో కొంత మార్పు వచ్చినప్పటికీ... ప్రజాఅవసరాలకు అనుగుణంగా సరఫరా లేకపోవడం స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది. రోజు విడిచి రోజు సరఫరా జరగడం లేదనిధ్రువపడింది. ‘సాక్షి’ మంగళవారం నగరంలో పరిశీలించగా ఈ మేరకు వెల్లడైంది. బస్తీలు, కాలనీలకు అరకొర నీటిసరఫరా, కలుషిత జలాల సరఫరా తదితర సమస్యలు కళ్లకు కట్టాయి. వాస్తవానికి ప్రతి వేసవిలో ఉన్నతాధికారులు డివిజన్ల వారీగా పరిస్థితిని సమీక్షించాల్సి ఉన్నప్పటికీ కార్యాలయాలకేపరిమితమయ్యారనే విమర్శలు వినిపించాయి. కిందిస్థాయి సిబ్బందే సరఫరా రోజు, సమయాలు నిర్ణయించే పరిస్థితినెలకొందనే ఫిర్యాదులు వచ్చాయి. ఒక్కో గుడిసెకుమూడు బిందెలు బంజారాహిల్స్‌:  జూబ్లీహిల్స్‌ డివిజన్‌ పరిధిలోని నందగిరిహిల్స్‌ను ఆనుకొని ఉన్న గురుబ్రహ్మనగర్‌ మురికివాడలో తాగునీటి ఎద్దడి తీవ్రరూపం దాల్చింది. నెల రోజులుగా సరిపోయేన్ని నీళ్లు సరఫరా కాకపోవడంతో స్థానికులు చుట్టుపక్కల అపార్టుమెంట్లకు వెళ్లి బిందెడు నీటిని అడుక్కోవాల్సి వస్తోంది. రోజు విడిచి రోజు నీళ్లు వస్తున్నా పావుగంట కూడా వదలకపోవడంతో ఒక్కో గుడిసెకు మూడు బిందెలు కూడా రావడం లేదు. ఇక్కడ బోర్‌ ఉన్నా భూగర్భజలాలు అడుగంటడంతో ఇబ్బందులు తప్పడం లేదు. బంజారాహిల్స్‌ మాజీ కార్పొరేటర్‌ బి.భారతి నివసించే రోడ్‌ నెం.14లోని లంబాడి బస్తీలో నీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది.  మల్కాజిగిరి:  నియోజకవర్గం పరిధిలో దాదాపు అన్ని ప్రాంతాల్లో లో ప్రెషర్‌తో నీరు సరఫరా అవుతోంది. మరికొన్ని ప్రాంతాలలో తాగునీరు కలుషితమవుతోంది. వినాయకనగర్‌ డివిజన్‌ వాజ్‌పేయి నగర్‌లో తాగునీటి సమస్యతో ప్రజలు తిప్పలు పడుతున్నారు. లో ప్రెషర్‌తో నీరు సరఫరా అవుతోందని ఆరోపిస్తున్నారు.  యాప్రాల్‌లో... రాజీవ్‌గృహకల్ప, భరత్‌నగర్‌లో నీటి పైప్‌లైన్‌ అసలే లేదు. ఏళ్ల తరబడి ట్యాంకర్లపైనే ఆధారపడాల్సిన దుస్థితి. 15, 20 రోజులకు ఒక సారి ట్యాంకర్‌ వస్తోంది. దీంతో 4 నుంచి 5 డ్రమ్ములు ఒక కుటుంబం సరి పెట్టుకుంటున్నామని, ఈ నీటిని స్నానాలు, తాగేందుకు వినియోగించుకోవాల్సి వస్తోందని అంటున్నారు.  సమయపాలన లేదు చింతల్‌:  చింతల్‌ వాటర్‌ వర్క్స్‌ డివిజన్‌ నాలుగు సెక్షన్ల పరిధిలో ఉదయం 6 గంటలకు ప్రారంభం కావాల్సిన నీటి సరఫరా అర్ధరాత్రి వరకు కొనసాగిస్తున్నారు. ఐదు రోజులకు ఒకసారి నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. గాజులరామారం రిజర్వాయర్‌ పరిసర ప్రాంతాల్లో దేవేందర్‌నగర్, మల్లారెడ్డినగర్, కైసర్‌నగర్, రోడామేస్త్రీనగర్, మెట్‌కానిగూడ తదితర ప్రాంతాల్లో ఐదురోజులకు ఒకసారి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. అన్ని సెక్షన్లలో సమయపాలన పాటించడం లేదు. సూరారం తదితర ప్రాంతాల్లో 5 రోజులకు ఒకసారి, కొన్ని ప్రాంతాల్లో వారానికి ఒకసారి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది.   మొదటి అరగంట కలుషితం అంబర్‌పేట:  నియోజకవర్గంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో ఏళ్ల తరబడి లో ప్రెషర్‌తో నీటి సరఫరా జరుగుతోంది.   ♦ అంబర్‌పేట డివిజన్‌ న్యూ ప్రేమ్‌నగర్‌లోని 2–3–647/ఎ/300 ప్రాంతంలో 10వ తేదీ నుంచి తాగునీటి సరఫరా లేదు. స్థానికులు ఫిర్యాదు చేసినా ఫలితం లేదు.   ♦ బాగ్‌అంబర్‌పేట డివిజన్‌లో పోచమ్మబస్తీ సమీపంలో మంగళవారం కలుషిత తాగునీరు సరఫరా అయింది.   ♦ బాగ్‌అంబర్‌పేట మల్లికార్జున్‌ నగర్‌లో ముందస్తు సమాచారం లేకుండా నీటి సరఫరా బంద్‌ చేశారు.   ♦ నల్లకుంట డివిజన్‌లో విజ్ఞాన్‌పురి బస్తీలో.. తిలక్‌నగర్‌బస్తీ, చైతన్యనగర్‌ కాలనీ, భాగ్యనగర్‌లో ట్యాంకర్ల ద్వారానే నీరు సరఫరా అవుతోంది.  లో ప్రెషర్‌తో సరఫరా  లో ప్రెషర్‌తో తాగునీరు సరఫరా అవుతోంది. వచ్చే నీళ్లు కూడా గంటకంటే ఎక్కువగా రావడం లేదు. వేసవి కావడంతో ఇంట్లోని బోరు పూర్తిగా ఎండిపోయింది. నీటి కొరతతో తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నాం.     – ఎ.సుజాత, మోతిమార్కెట్‌ చాలీచాలని నీళ్లు అడ్డగుట్ట: ఒక పక్క చాలీచాలని నీళ్లు మరో పక్క కలుషిత నీటి సరఫరా కారణంగా అడ్డగుట్ట డివిజన్‌లోని బి సెక్షన్‌ వాసులు కష్టాలు పడుతున్నారు. అడ్డగుట్ట డివిజన్‌లోని బి సెక్షన్‌ ఇంటి నెం. 10–4–బి/146 సమీప ప్రాంతంలో లో ప్రెషర్‌తో నీళ్లు సరఫరా అవుతున్నాయి. నల్లా నీటిలో మురుగు నీళ్లు సరఫరా అవుతున్నా అధికారులు పట్టించుకోవడం లేదని స్థానికులు ఆరోపిస్తున్నారు.  ఐదు రోజులకోసారి.. కంటోన్మెంట్‌:  సికింద్రాబాద్‌ కంటోన్మెంట్‌ బోర్డుకు స్వతహాగా నీటి వనరులు లేకపోవడంతో తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలోని జలమండలి ద్వారా నీటిని కొనుగోలు చేసి ప్రజలకు సరఫరా చేస్తోంది. ప్రస్తుతానికి రోజుకు 50 లక్షల గ్యాలన్ల చొప్పున 11 వేర్వేరు రిజర్వాయర్ల ద్వారా నీటిని విడుదల చేస్తున్నారు. దీంతో బోయిన్‌పల్లి పరిధిలోని 1, 6 ఆరు వార్డుల్లో మినహా, మిగతా ఆరు వార్డులో మూడు నుంచి ఐదురోజులకోసారి మాత్రమే నీటిని విడుదల చేస్తున్నారు. పది రోజుల క్రితం జలమండలి ఎండీ కంటోన్మెంట్‌ బోర్డు కార్యాలయంలో అధికారులతో సమీక్ష చేసి అదనంగా రోజుకు 13 లక్షల గ్యాలన్ల చొప్పున విడుదల చేసేందుకు అంగీకరించారు. ఈ మేరకు నీటి మోతాదును పెంచితే అన్ని ప్రాంతాల్లో రెండ్రోజులకోసారి నీరు విడుదల చేసే అవకాశముంది. మంగళవారం కంటోన్మెంట్‌లో మెజారిటీ ప్రాంతాల్లో నీటి సరఫరా లేదు. కేవలం 20 శాతం బస్తీలు, కాలనీల్లో మాత్రమే నీటి సరఫరా జరిగింది. బిందెనక బిందెపెట్టి! ♦ బోయిన్‌పల్లిలో ఐదు రోజులకు ఒకసారి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది.   ♦ జూబ్లీహిల్స్‌ డివిజన్‌లోని గురుబ్రహ్మనగర్‌ మురికివాడలో ఒక్కో గుడిసెకు కేవలం 3 బిందెల నీళ్లే వస్తున్నాయి.    ♦ గచ్చిబౌలిలోని బంజారానగర్, దీప్తిశ్రీనగర్‌లలో కేవలం అరగంట పాటే నీటి సరఫరా అవుతోంది. ఇక్కడి పాపిరెడ్డినగర్‌ కాలనీలో దుర్గామాత దేవాలయం సమీపంలో కనెక్షన్లు ఉన్నా నీటి సరఫరా జరగడం లేదు.   ♦ కాప్రా, ఉప్పల్‌ సర్కిల్‌ పరిధిలో 23 ఎంజీడీ లు డిమాండ్‌ ఉండగా... 17–18 ఎంజీడీలే సరఫరా అవుతోంది.    ♦ యాప్రాల్‌లోని రాజీవ్‌ గృహకల్ప, భరత్‌నగర్‌లలో నీటి పైప్‌లైన్‌లు అసలే లేవు. ఏళ్ల తరబడి ట్యాంకర్లపైనే ఆధారపడాల్సిన దుస్థితి నెలకొంది. 15–20 రోజులకు ఒకసారి ట్యాంకర్‌ వస్తోంది. ఒక్కో కుటుంబం 4–5 డ్రమ్ముల నీటిని పట్టుకొని వాటినే అన్ని అవసరాలకు సరిపెట్టుకుంటోంది.    ♦ అంబర్‌పేట డివిజన్‌ న్యూప్రేమ్‌నగర్‌లోఈ నెల 10 నుంచి నీటి సరఫరా జరగడం లేదు. స్థానికులు ఫిర్యాదు చేసినా అధికారులు పట్టించుకోవడం లేదు.   ♦ బాగ్‌అంబర్‌పేట మల్లికార్జుననగర్‌లో ముందస్తు సమాచారం లేకుండా నీటిసరఫరా ఆపేశారు.    అరగంట మాత్రమే.. ఉప్పల్‌: ఉప్పల్, కాప్రా సర్కిల్, బోడుప్పల్, పీర్జాదిగూడ మున్సిపాలిటీల పరిధిలో నీటి కటకట మొదలైంది. కాప్రా సర్కిల్‌ పరిధిలో దాదాపు 50 శాతం గోదావరి జలాలు సరఫరా అవుతుండేవి.. అయితే మంజీరా, సింగూరు ఎండిపోవడం వల్ల గోదావరి జలాలను మళ్లించారు. దీంతో నీళ్లు సరిపోక ఇక్కడి ప్రజలు నీటికి తిప్పలు పడుతున్నారు. ప్రస్తుతం కాప్రా, ఉప్పల్‌ సర్కిల్‌ పరిధిలో 23 ఎంజీడీల నీరు డిమాండ్‌ ఉండగా ప్రస్తుతం 17 నుండి 18 ఎంజీడీల నీరు మాత్రమే సరఫరా అవుతోంది. గోదావరి జలాలుమళ్లించడం వల్ల జలమండలి అధికారులు కాప్రా, ఉప్పల్‌ సర్కిల్‌ పరిధిలో రోజు విడిచి రోజు గంట సరఫరా చేసే బదులు కొన్ని ప్రాంతాల్లో అరగంట మాత్రమే సరఫరా అవుతోంది. ఉప్పల్‌ న్యూ విజయపురి కాలనీ, శాంతినగర్, విజయపురి కాలనీ, లక్ష్మారెడ్డి కాలనీ, సూర్యనగర్‌కాలనీ, సరస్వతినగర్, ఇందిరానగర్, గాంధీనగర్‌ తదితర ప్రాంతాల్లో కలుషిత జలాల సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. ఉప్పల్, కాప్రా సర్కిళ్ల పరిధిలో 63 వేల కనెక్షన్లు ఉన్నాయి. ఉప్పల్‌ సర్కిల్‌ ప్రాంతంలో 28 వేల నీటి కనెక్షన్లు ఉండగా కాప్రా సర్కిల్‌ పరిధిలో 35 వేల కనెక్షన్లు ఉన్నాయి. దాదాపు ఉప్పల్‌ సర్కిల్‌ పరిధిలో సమయపాలన లేకుండా నీరు వదలడంతో ఎందుకు ఉపయోగం కాకుండా పోతున్నట్లు స్థానికులు ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు.   నిజాం కాలం నాటి పైప్‌లైన్‌ చార్మినార్‌: పాతబస్తీలో నీటి కొరత ఎక్కువగా ఉంది. పాతబస్తీలోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో ఇంకా నిజాం కాలం నాటి తాగునీటి పైపులైన్‌ వ్యవస్థ కొనసాగుతోంది. ప్రధాన రోడ్లలో ప్రాజెక్టు పనులు జరిగినా అంతర్గత బస్తీల్లో ఇంకా పాత పైపులైన్‌ ద్వారానే నీటి సరఫరా అవుతోంది. కుళాయిల్లో వచ్చే కలుషిత నీటి సరఫరాతో స్థానికులు అనారోగ్యాలకు గురవుతున్నారు. దాంతో 20 లీటర్ల నీటి క్యాన్లను బహిరంగ మార్కెట్‌లో ఖరీదు చేస్తున్నారు. నీటి సరఫరా ప్రారంభమైన చాలా సేపటి వరకు కలుషితంగా వస్తుండటంతో పాతబస్తీ ప్రజలకు తిప్పలు తప్పడం లేదు.   చుక్క చుక్కకూ నిరీక్షణే... ఎల్‌బీనగర్‌: ఎల్‌బీనగర్‌జోన్‌ పరిధిలో నీటి సరఫరా అస్తవ్యస్థంగా ఉంది. రోజు విడిచి రోజు నీరు సరఫరా అవుతున్నా ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. రోజు వారిగా ఎల్‌బీనగర్‌ సర్కిల్‌ పరిధిలో 32ఎంజీడీ నీరు సరఫరా అవుతోంది. లో ప్రెషర్‌తో కారణంగా మహిళలు వాగ్వాదానికి దిగుతున్నారు. చుక్క నీటికి నిరీక్షించాల్సి వస్తోందని మహిళలు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.   ♦ లింగోజిగూడ డివిజన్‌లోని మజీద్‌గల్లిలో మురుగు నీరు సరఫరా అవుతోంది.   ♦ హయత్‌నగర్‌లో కలుషిత నీరు సరఫరా అవుతోంది. సమయపాలన లేకుండా.. కూకట్‌పల్లి (జోన్‌బృందం):  కూకట్‌పల్లి సర్కిల్‌ పరిధిలో కొన్ని బస్తీల్లో సమయపాలన లేకుండా నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. కొన్ని ప్రాంతాల్లో నిద్రలేని రాత్రులు గడుపుతూ నీటి కోసం నిరీక్షిస్తున్నారు. మరి కొన్ని బస్తీల్లో పూర్తిగా నీటి సరఫరా లేకుండా పోయింది. రిజర్వాయర్‌ దగ్గర ఉన్న ప్రాంతాల్లో కూడా నీటి సరఫరాకు కనీసం పైపులైన్లు లేకపోవటం గమనార్హం.   ♦ ఆల్విన్‌కాలనీ డివిజన్‌ ఎల్లమ్మబండ, ఎన్‌టీఆర్‌నగర్‌లలో నీటి ట్యాంకు ఉపయోగంలో లేదు. ♦ జేఎన్‌ఎన్‌యుఆర్‌ఎం గృహ సముదాయాల్లో కనీసం నీటి పైపులైన్లు కూడా వేయడం మరిచారు. ప్రైవేట్‌ ట్యాంకర్లను ఆశ్రయించి నీటిని నిల్వ చేసుకోవాల్సిన పరిస్థితి.   ♦ వివేకానందనగర్‌ డివిజన్‌ రిక్షాపుల్లర్స్‌ కాలనీలో మురుగు చేరి కలుషిత జలాలు సరఫరా అవుతున్నాయి.   ♦ బాలానగర్‌ డివిజన్‌ రాజీవ్‌గాంధీనగర్‌లో నాలుగు నెలల నుంచి మురుగు నీరు సరఫరా అవుతోంది.   ♦ మూసాపేట డివిజన్‌లో అర్ధరాత్రి వేళలో సరఫరా అవుతోంది.   ఏళ్లుగా అవే అవస్థలు మేడ్చల్‌: మేడ్చల్‌ మున్సిపాలిటీ పరిధిలోని కిందిబస్తీ, ఆర్టీసీ కాలనీ, వినాయక్‌నగర్, ఎన్‌జీవోస్‌ కాలనీల్లో నీటి సమస్యతో ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు.   ♦ శామీర్‌పేట్‌ మండలంలోని ఉద్దెమర్రి, కేశవరం, లక్ష్మాపూర్, పొన్నాల్, అద్రాస్‌పల్లి, శామీర్‌పేట్‌ గ్రామాల్లో నీటి సరఫరా సక్రమంగా లేదు. జవహర్‌నగర్‌లోని శాంతినగర్, అంబేడ్కర్‌నగర్, గబ్బిలాలపేట్, బీజేఆర్‌నగర్, మోహన్‌రావు నగర్, వికలాంగుల కాలనీ, మోహన్‌రావు నగర్‌ తదితర కాలనీల్లో నీటి సరఫరా సక్రమంగా లేదు.   ♦ కీసర మండలంలోని నాగారం, దమ్మాయిగూడ గ్రామాల్లో నీటి కొరత నెలకొంది. ఆయా కాలనీవాసులు ప్రైవేటు ట్యాంకర్ల వద్ద నీటిని కొనుగోలు చేస్తున్నారు.   ♦ ఘట్‌కేసర్‌ పట్టణంలోని సాయినగర్‌ కాలనీలో నీటి సరఫరా కావడం లేదు. మెయిన్‌ రోడ్డులో ఉన్న హోటళ్లకు ఎక్కువ నీరు సరఫరా అవుతోంది. నీటి సరఫరా సమయంలో కొన్ని ఇళ్ల యజమానులు మోటార్లు బిగించడంతో చివరన ఉన్న ఇళ్ల వారికి నీరు సరఫరా కావడం లేదు. 

కడప అగ్రికల్చర్‌: జిల్లాలో ఖరీఫ్, రబీ సీజన్లలో సాగు చేసిన పంటలు తీవ్ర వర్షాభావంతో ఎండిపోయి పెట్టుబడి కూడా తీరక రైతులు నష్టపోయారు. ఈ పరిస్థితిని గుర్తించిన ప్రభుత్వం ఖరీఫ్‌లో కరువు పీడిత జిల్లాగా ప్రకటిస్తూ 51 మండలాల్లో కరువు నెలకొన్నట్లు తెలిపారు. అయితే జిల్లా యంత్రాంగం 22 మండలాల్లోనే కరువు ఉన్నట్లు తేల్చారు. రబీలో 51 మండలాలకు 43 మండలాలలో కరువు నెలకొన్నట్లు లెక్కలు కట్టారు.ప్రకటన కొంత మేరకు ఉపశమనం కలిగిస్తున్నా ప్రభుత్వ తీరు పరిశీలిస్తే రైతులకు నిరాశ కలుగుతోంది. ప్రకటన వెలువరించాక సాయం చేయాలనే ఆలోచన ప్రభుత్వానికి కలుగకపోవడాన్ని రైతు సంఘాలు దుమ్మెత్తి పోస్తున్నారు. ఇది ఇలా ఉండగా 2015నవంబరు, 2015 మే, 2016 డిసెంబరు నెలల్లో అకాల వర్షాల వల్ల పంటలు పోయాయి. దీనికి సంబంధించి రూ.60.55 ఇన్‌పుట్‌ సబ్సిడీ (పంట పెట్టుబడి రాయితీ) ఇంత వరకు ప్రభుత్వం ఇవ్వకుండా నిర్లక్ష్యం చేస్తోందని రైతులు దుమ్మెత్తి పోస్తున్నారు. ఈ విషయమై జిల్లా వ్యవసాయశాఖ కార్యాలయానికి ప్రతి రోజు ఏదో ఒక మండలం నుంచి రైతులు అధికారుల వద్దకు రావడం ప్రభుత్వం నుంచి రాగానే మీ ఖాతాలకు పడుతుంది పొండి అని చెప్పగానే ఇంటికి దారి పట్టడం షరామూలుగా మారింది. కానీ ఏళ్లు గడుస్తున్నా రైతు ఖాతాలకు సొమ్ములు చేరిందిలేదు. సాధారణంగా ప్రకృతి విపత్తులు సంభవించినప్పుడు కరువు మండలాల్లో రైతులు నష్టపోయిన పంటలకు పరిహారాన్ని చెల్లించడం, ఇతరత్రా సాయం ప్రకటించడం జరుగుతుంది. కానీ ప్రభుత్వం రైతులు వీటిని అడగకుండా ఉంటే చాలని అనుకుంటోందని రైతు సంఘాలు ఆరోపిస్తున్నాయి. ఇన్‌పుట్‌ సబ్సిడీ, బీమా సొమ్ములు రైతులకు చెల్లించాలని జిల్లాకు మంగళవారం వస్తున్న రాష్ట్ర వ్యవసాయశాఖ కమీషనర్‌ మురళీధరరెడ్డికి రైతు సంఘాలు విజ్ఞప్తి చేస్తున్నాయి. రూ.115.58 కోట్ల ఇన్‌ఫుట్‌ సబ్సిడీ ఎప్పుడిస్తారో గత ఏడాది ఖరీఫ్‌లో తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితుల కారణంగా జిల్లాలో 51 మండలాల్లో 22 మండలాలను కరువు మండలాలుగా ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. జిల్లాలో ఖరీఫ్‌ సీజన్‌లో 393 మిల్లీ మీటర్ల సాధారణ వర్షం కురవాల్సి ఉండగా కేవలం 202 మిల్లీమీటర్లు కురిసింది. ఈ సీజన్‌లో 1,33,556 హెక్టార్ల సాధారణ పంటల సాగు కావాల్సి ఉండగా కేవలం 47,171 హెక్టార్లలో మాత్రమే సాగు చేశారు. వానలు లేకపోవడంతో పంటలు ఎండిపోయాయి. వివరాలను సేకరించి పంపితే పరిహారం అందిస్తామని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చెప్పింది. దీంతో 22 మండలాల్లో పంటలకు నష్టం జరిగిందని నివేదికలు తయారు చేసి కలెక్టర్‌ హరికిరణ్‌ ద్వారా ప్రభుత్వానికి జిల్లా వ్యవసాయశాఖ గత ఏడాది నవంబరు నెల 21న పంపింది. రూ.15.58 కోట్ల పెట్టుబడి రాయితీ రైతులు నష్టపోయారని నివేదికల్లో పేర్కొన్నారు. వెంటనే నివేదికలు పంపితే పరిహారం ఇస్తామని చెప్పి కూడా ప్రభుత్వం ఏ మాత్రం స్పందించకపోవడాన్ని రైతు సంఘాలు విమర్శిస్తున్నాయి. ఖరీఫ్‌ సీజన్‌తోపాటు 2015 నవంబరు నెలలో అకాల వర్షాల కారణంగా రూ.44 కోట్లు, 2015 మే నెలలో రూ.30 లక్షలు, 2016 డిసెంబర్‌లో 1.27 లక్షలు నష్టం సంభవించింది. మొన్న రబీలో 1,37,154 హెక్టార్లలో ప్రధాన పంటలైన బుడ్డశనగ, వేరుశనగ, జొన్న, పొద్దుతిరుగుడు, మొక్కజొన్న, దనియాలు దెబ్బతిన్నాయి. అయితే పంట దిగుబడులను (క్రాప్‌ కటింగ్‌) జిల్లా వ్యవసాయ గణాంక అధికారులు, ఫసల్‌ బీమా కంపెనీ ప్రతినిధులు లెక్కకడుతున్నారు. కానీ పంటకోత ప్రయోగంలో దిగుబడులు ఏ మాత్రం రాలేదని స్పష్టమవుతోంది. పంట సాగు కోసం చేసిన పెట్టుబడులు రూ.100 కోట్లు నేలపాలయ్యాయని రైతులు ఆందోళన చెందుతున్నారు. ఖరీఫ్, రబీ సీజన్లలో నష్టం సంభవించినా ఇంతవరకు పరిహారం ప్రభుత్వం మంజూరు చేయకుండా నిర్లక్ష్యం వహిస్తోందని రైతు సంఘాలు నిప్పులు చెరుగుతున్నాయి. గతంలో ఎప్పుడూ ఇలా లేదు  దివంగత ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డి ప్రభుత్వంలో బీమా నష్టం జరిగిందని జిల్లా నుంచి కాగితాలు పోగానే వెంటనే పరిహారం వచ్చేది. రుణమాఫీ కూడా ఒకేసారి ఇచ్చారు. కానీ ఈ ప్రభుత్వంలో పంటల బీమా, ఇన్‌పుట్‌ సబ్సిడీ కోసం ఎదురు చూడాల్సి వస్తోంది. నేను ఏటా ఐదు ఎకరాల్లో రబీలో బుడ్డశగన, ప్రొద్దుతిరుగుడు పంటలను సాగు చేస్తున్నాను. 2012 నుంచి ఇప్పటి వరకు బీమా పూర్తి స్థాయి అందుకోలేదు.     –సుధాకర్‌రెడ్డి, రైతు కొత్తపల్లె, పెండ్లిమర్రి మండలం. ఉన్నతాధికారులు చర్యలు తీసుకోవాలి ఖరీఫ్, రబీ సీజన్లలో తీవ్ర వర్షాభావం వల్ల పంటలు దెబ్బతిని రైతులు కోట్ల రూపాయలు నష్టపోయారు. బ్యాంకుల్లో అప్పులు చెల్లించలేక తంటాలు పడుతున్నారు. ఇన్‌పుట్‌ సబ్సిడీ నాలుగైదు సంవత్సరాలుగా రాలేదు. అయినా ప్రభుత్వానికి కనికరం లేకుండా పోయింది. రాష్ట్ర వ్యవసాయశాఖ ఉన్నతాధికారులు చర్యలు తీసుకోవాలి.–సంబటూరు ప్రసాదరెడ్డి, రైతు విభాగం అధ్యక్షుడు, వైఎస్సార్‌ సీపీ ఎన్నోసార్లు వినతి పత్రాలు ఇచ్చాం జిల్లాలో 2012 నుంచి 2018 వరకు పంటల బీమా, ఇన్‌పుట్‌ సబ్సిడీ రైతులకు సక్రమంగా చెల్లించలేదని రాష్ట్ర వ్యవసాయశాఖామంత్రి సోమిరెడ్డి చంద్రమోహన్‌రెడ్డికి ఎన్నోసార్లు వినతి పత్రాలు ఇచ్చాం.   పట్టించుకోలేదు. జిల్లాలోని రైతులు బీమా కోసం ప్రీమియం చెల్లించి ఏళ్ల తరబడి ఎదురు చూడాలా?  ప్రభుత్వంపై పోరాటం చేస్తాం.–చంద్ర, జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి, ఏపీ రైతు సంఘం.

జిల్లాలో వ్యవసాయ బోర్లు దాదాపు 1.75 లక్షలు ఉన్నాయి. భూగర్భజలాలు పడిపోవడం వల్ల ప్రస్తుతం చాలా వరకు ఎత్తిపోయాయి. మంచి వర్షాలు వస్తే గానీ ఇవి రీచార్జ్‌ అయ్యే పరిస్థితి లేదు. కర్నూలు(అగ్రికల్చర్‌):జిల్లాలో భూగర్భ జలాల పరిస్థితి ఆందోళనకరంగా ఉంది. కొన్ని ప్రాంతాల్లో వివిధ కారణాల వల్ల భూగర్భ జలాలు పెరిగినా..అత్యధిక ప్రాంతాల్లో మాత్రం గత ఏడాదితో పోలిస్తే అట్టడుగుకు చేరుకున్నాయి. వెయ్యి అడుగులకు పైగా బోర్లు వేసినా నీటిధార బయటకు రావడం లేదు. జల సంరక్షణ పేరుతో మూడేళ్లుగా ఫాంపాండ్లు, చెక్‌డ్యాంల మరమ్మతులు, బోర్‌వెల్‌ రీచార్జ్‌ స్ట్రక్చర్లు తదితర పనులను చేపడుతున్నారు. మరోవైపు నీరు–చెట్టు కార్యక్రమం కింద కోట్లాది రూపాయలు ఖర్చు చేశారు. ఇవేవీ భూగర్భ జలాల పెరుగుదలకు దోహదపడలేదు. జల సంరక్షణ పనులన్నీ కాగితాలకే పరిమితమయ్యాయి. నిధులన్నీ అధికార పార్టీ నేతలు, కాంట్రాక్టర్ల జేబుల్లోకి వెళ్లినట్లు విమర్శలున్నాయి. వర్షాభావమే కారణం  2018–19లో నందికొట్కూరు, పాములపాడు మండలాల్లో మాత్రమే సాధారణ వర్షపాతం నమోదైంది. మిగిలిన 52 మండలాల్లో వర్షాలు నామమాత్రంగానే కురిశాయి. ఆదోని డివిజన్‌లో  51 శాతం, కర్నూలు 39 శాతం,నంద్యాల డివిజన్‌లో 59 శాతం తక్కువగా వర్షపాతం నమోదైంది. జిల్లా మొత్తమ్మీద సాధారణం కంటే 48.3 శాతం తక్కువగా వర్షాలు పడ్డాయి. దీనివల్ల చెరువులు, కుంటలు, వాగులు, వంకల్లో చుక్కనీరు లేకుండా పోయింది. వర్షాలు తగ్గిపోవడం, జల సంరక్షణ పనులు అంతంత మాత్రం కావడంతో భూగర్భజలాలు వేగంగా పడిపోతున్నాయి. గత ఏడాది ఏప్రిల్‌ 15తో పోలిస్తే  ప్రస్తుతం జిల్లాలో సగటున 3.29 మీటర్ల మేర పడిపోయాయి. గత ఏడాది సగటున 8.86 మీటర్ల లోతులో ఉండగా..ఈసారి 12.15 మీటర్లకు చేరాయి. ఈ మండలాల్లో ఆందోళనకరం 14 మండలాల్లో భూగర్భ జలాల పరిస్థితి ఆందోళనకరంగా తయారైంది. హొళగుందలో సగటున 15.02 మీటర్లు, ఆళ్లగడ్డ 17.30, మిడుతూరు 16.35, ఆస్పరి 15.87, కొలిమిగుండ్ల 19.26, రుద్రవరం 17.13, మద్దికెర 20.10, ఓర్వకల్లు 16.80, నందికొట్కూరు 23.55, బేతంచెర్ల 24.13, పాములపాడు 31.30, డోన్‌ 31.35, ప్యాపిలి 31.40, కోసిగిలో సగటున 32.90 మీటర్ల లోతుకు భూగర్భజలాలు తగ్గిపోయాయి.  147 ఫిజోమీటర్ల ద్వారా పరిశీలన 147 గ్రామాల్లోని బోర్లకు ఫిజో మీటర్లు అమర్చి.. వాటిని ఆన్‌లైన్‌తో అనుసంధానం చేశారు. వీటి ద్వారా భూగర్భజలాల పరిస్థితిపై వివరాలు ప్రతి రెండు గంటలకు ఒకసారి సీఎం డ్యాష్‌ బోర్డుకు చేరతాయి. ఫిజో మీటర్లతో పాటు గత నెల నుంచి మాన్యువల్‌గానూ భూగర్భజలాల స్థితిని పరిశీలిస్తున్నారు. ప్రాజెక్టులు, నీటి పారుదల వసతి ఉన్న కొన్ని ప్రాంతాల్లో కొంత మేర పెరిగినా.. మిగిలిన అన్ని ప్రాంతాల్లోనూ వేగంగా పడిపోతున్నాయి. దీనివల్ల వందలాది గ్రామాల్లో ప్రజలు కన్నీటి కష్టాలను ఎదుర్కొంటున్నారు. 15 రోజులకు ఒకసారి కూడా నీళ్లు దొరకని పరిస్థితి ఉంది. గ్రామాల్లో దాహం దాహం పల్లెల్లో నీటి కష్టాలు రోజురోజుకూ తీవ్రమవుతున్నాయి. పట్టణాల్లోనూ ఇదే పరిస్థితి. ఇప్పటికే దాదాపు 90 గ్రామాలకు ట్యాంకర్లతో నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. మరో 50 గ్రామాలకూ ట్యాంకర్లు పంపాల్సిన పరిస్థితులు ఉత్పన్నం అవుతున్నాయని అధికారులు చెబుతున్నారు. మొత్తమ్మీద 250కు పైగా గ్రామాల్లో నీటి ఎద్దడి నెలకొంది. కర్నూలు, డోన్, గూడూరు తదితర పట్టణాల్లో కూడా ఇబ్బందులు తలెత్తుతున్నాయి. శివారు ప్రాంతాల్లో మరీ కష్టంగా మారుతోంది. పరిస్థితి ఆందోళనకరం భూగర్భజలాల పరిస్థితి ఆందోళనకరంగా ఉంది. హంద్రీ–నీవా, ఇతర నీటిపారుదల వల్ల ఆరు మండలాల్లో మెరుగ్గా ఉన్నా.. మిగిలిన అన్ని ప్రాంతాల్లో ఆందోళనకరమే. గత ఏడాది ఏప్రిల్‌తో పోలిస్తే ఈ సారి  3.26 మీటర్ల లోతుకు పడిపోయాయి. వేసవిలో తాగునీటి అవసరాలకు మినహా ఇతరత్రా బోర్లు వేయరాదు. – రఘురామ్, డిప్యూటీ డైరెక్టర్,భూగర్భ జలవనరుల శాఖ మండలాల వారీగా భూగర్భజలాల పరిస్థితి  0–8 మీటర్ల లోతులో ఉన్న మండలాలు సి.బెళగల్, కృష్ణగిరి, కర్నూలు, వెలుగోడు, ఆలూరు, చిప్పగిరి, దేవనకొండ, హాలహర్వి, మంత్రాలయం, బండిఆత్మకూరు, గోస్పాడు, కోవెలకుంట్ల, నంద్యాల, అవుకు 8–15 మీటర్లలో.. ఆత్మకూరు, గూడూరు, జూపాడుబంగ్లా, కల్లూరు, కోడుమూరు, కొత్తపల్లి, పగిడ్యాల, వెల్దుర్తి, ఆదోని, గోనెగండ్ల, కౌతాళం, నందవరం, పత్తికొండ, పెద్దకడబూరు, తుగ్గలి, ఎమ్మిగనూరు, బనగానపల్లె, చాగలమర్రి, దొర్నిపాడు, మహానంది, పాణ్యం, సంజామల, ఉయ్యలవాడ, శిరివెళ్ల, గడివేముల   15– 20 మీటర్లలో.. మిడుతూరు, ఓర్వకల్లు, శ్రీశైలం, ఆస్పరి, హొళగుంద, ఆళ్లగడ్డ, రుద్రవరం, కొలిమిగుండ్ల   20 మీటర్ల కంటే లోతులో.. బేతంచెర్ల, నందికొట్కూరు, పాములపాడు, ప్యాపిలి, డోన్, కోసిగి, మద్దికెర   

గుక్కెడు నీటికోసం ‘అనంత’ అల్లాడిపోతోంది. భూగర్భజలాలు పూర్తిగా అడుగంటగా బిందెనీటి కోసం జనం అష్టకష్టాలు పడుతున్నారు. రక్షిత మంచినీటి పథకాలన్నీ దిష్టిబొమ్మలుగా మారగా..    ప్రజలు పనులు మానుకుని నీటియుద్ధాలు చేస్తున్నారు. ఏటా ఇదే సమస్య నెలకొంటున్నా ఉన్నతాధికారులు మాత్రం శాశ్వత పరిష్కారం చూపడం లేదు. అధికారులంతా ఎన్నికల విధుల్లో నిమగ్నం కాగా.. రెండు నెలలుగా పల్లెలు జలం కోసం ఘొల్లుమంటున్నాయి.   అనంతపురం, టవర్‌క్లాక్‌ : భూగర్భజలం పాతాళంలోకి పడిపోయింది. కరువుకు నిలయమైన ‘అనంత’లో ఏటా అనావృష్టి నెలకొనడంతో జలం...జటిలంగా మారింది. జిల్లాలో 63 మండలాలుండగా.. 1003 గ్రామ పంచాయతీలున్నాయి. ప్రతి వేసవిలోనూ పల్లెవాసులు నీటి చుక్కకోసం అష్టకష్టాలు పడుతున్నారు. పాతాళంలో జలం అనంతపురం రూరల్, చెన్నేకొత్తపల్లి, రామగిరి, వజ్రకరూరు, పుట్లూరు. గుత్తి, గుంతకల్లు, కనగానపల్లి మండలాల్లో భూగర్భజలాలు పూర్తిగా ఇంకిపోయాయి. ఈ మండలాల్లోని వారంతా వేసవి వచ్చిందంటే తీవ్ర తాగునీటి ఎద్దడితో అల్లాడిపోతారు. బిందె నీటికోసం మండుటెండలో కి.మీ దూరం నడవాల్సిన దుస్థితి నెలకొంది. ఏటా ఇదే సమస్య నెలకొంటున్న అధికారులు మాత్రం చర్యలు తీసుకోవడం లేదు. శాశ్వత పరిష్కారం చూపని సర్కార్‌ జేసీ నాగిరెడ్డి తాగునీటి పథకం ద్వారా  వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డి  తన హయాంలో మూడు నియోజకవర్గాలకు తాగునీరు ఇవ్వాలని సంకల్పించారు. ఆ మేరకు నిధులు విడుదల చేసి పనులు కూడా వేగవంతంగా చేయించారు. కానీ ఆ తర్వాత అధికారంలోకి వచ్చిన టీడీపీ ప్రభుత్వం ఈ పథకాన్ని పూర్తిగా నిర్లక్ష్యం చేసింది. దీంతో ఆయా నియోజకవర్గాల్లో తీవ్ర తాగునీటి ఎద్దడి నెలకొంది. మరోవైపు వైఎస్సార్‌ హయాంలోనే రూపుదిద్దుకున్న శ్రీరామరెడ్డి తాగునీటి పథకం నిర్వహణను టీడీపీ సర్కార్‌ గాలికొదిలేయడంతో పల్లెలన్నీ గొంతుతడిపే చుక్కనీటి కోసం తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నాయి. తీవ్ర నీటి ఎద్దడి నెలకొన్న గ్రామాలకు ట్యాంకర్ల ద్వారా నీరు సరఫరా చేస్తున్నట్లు అధికారులు చెబుతున్నా...అవి ఎందుకూ చాలడం లేదని జనం చెబుతున్నారు. పైగా అరకొర నీటి సరఫరా వల్ల నీటికోసం ఘర్షణ పడాల్సిన పరిస్థితులు నెలకొంటున్నాయంటున్నారు. డేంజర్‌ జోన్‌లో ఉన్న గ్రామాలు భూగర్భజలం పూర్తిగా అడుగంటడంతో జిల్లాలోని 31 గ్రామాలు డేంజర్‌జోన్‌లోకి వెళ్లిపోయాయి. అనంతపురం రూరల్‌ మండలంలోని ఎంబీపల్లి, చెన్నేకొత్తపల్లి మండలంలోని ఎర్రోనిపల్లి, ఎర్రోనిపల్లి తాండకు, గంగినేపల్లి తండా, ఫ్యాదిండి, వెళ్ళుదుర్తి, రామగిరి మండలంలోని గరిమేకపల్లి, కొండాపురం, వజ్రకరూరు మండలంలో కొనకొండ్ల, పుట్టపర్తి మండలంలో సి.వెంగన్నపల్లి, పుట్లూరు, పి.చింతపల్లి, చింతలపల్లి, బాలపురం, ఎం.కాండాపురం, కుండగారికుంట, గోపరాజుపల్లి, చింతకుంట్ల, తుకపల్లి, నాగిరెడ్డిపల్లి, గుత్తి మండలం కె.ఊబిచెర్ల, ఉటకల్లు, బేదపల్లి, ఊబిచెర్ల, జక్కలచెరువు, టి.కొత్తపల్లి, గుంతకల్లు మండలంలో మల్లెనపల్లి, ఎన్‌.కొట్టాలకు, మొలకలపెంట, కనగానపల్లి మండలంలోని వేపకుంటల్లో తీవ్ర తాగునీటి ఎద్దడి నెలకొన్నట్లు ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులే చెబుతున్నారు. ఆయా గ్రామాలకు ట్యాంకర్ల ద్వారా తాగునీరు సరఫరా చేస్తున్నట్లు వెల్లడించారు. కానీ అరకొర నీటి సరఫరాతో అల్లాడిపోతున్నట్లు ప్రజలు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఏటా వేసవిలో తాగునీటి సమస్య తలెత్తుతున్నా...అధికారులు కంటి తుడుపు చర్యలతో సరిపెడుతున్నారని వాపోతున్నారు.

జిల్లాలో తాగునీటి సమస్య తీవ్ర రూపం దాల్చుతోంది. తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితుల వల్ల భూగర్భ జలాలు అడుగంటిపోయాయి. పాలకుల నిర్లక్ష్యంతో ఉన్న నీటి వనరులను అందుబాటులోకి తీసుకురాలేని పరిస్థితి. ఎన్టీఆర్‌ సుజలం పథకం ద్వారా ప్రతి కుటుంబానికి రూ.2లకే 20 లీటర్ల తాగునీరు ఇస్తామన్న చంద్రబాబు హామీ అటకెక్కింది. ఫలితంగా సామాన్యుడికి తాగునీటి కోసం అదనపు భారం తప్పడం లేదు. సాక్షి, తిరుపతి: జిల్లాలో 1,363 పంచాయతీలు, 11,189 గ్రామాలు ఉన్నాయి. అధికారిక లెక్కల ప్రకారం 1,965 గ్రామాల్లో మంచినీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. అనధికారికంగా చూస్తే ఈ సంఖ్య రెట్టింపుగా ఉంది. అయినా అధికారులు మాత్రం తాగునీటి సమస్య తీవ్రతను బయటకు పొక్కకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకుంటున్నారు. నగరి, ఏర్పేడు మండలంలోని నల్లపాలెం, చెన్నంపల్లి, పెన్నగడ్డం, పెనుమల్లం గ్రామాల్లో భూగర్భ జలాలు ఉన్నా.. గాజులమండ్యం పారిశ్రామిక వాడ నుంచి వెలువడే వ్యర్థాల కారణంగా నీరు కలుషితమైంది. దీంతో ఆ గ్రామాల ప్రజలు ప్రతి రోజూ మినరల్‌ వాటర్‌ క్యాన్లు కొనుగోలుచేసుకోవాల్సిన దుస్థితి ఏర్పడింది. వాగులు, వంకలు, నదుల్లో ఇసుకను విచ్చలవిడిగా తోడెయ్యడంతో పరిసర ప్రాంతాల్లో భూగర్భ జలాలు పడిపోయాయి. నిలువెత్తు నిర్లక్ష్యం పాలకులు, అధికార యంత్రాంగ నిర్లక్ష్యం కారణంగా జిల్లాలో అనేక బోర్లు మరమ్మతులకు నోచుకోక మూలనపడ్డాయి. నీరు ఉన్నా వినియోగించుకోలేని దుస్థితి. గ్రామాల్లో వాటర్‌ హెడ్‌ ట్యాంకులు ఉన్నా నిరుపయో గంగా దర్శనమిస్తున్నాయి. వాటికి నీటిని సరఫరా చేయాల్సిన బోర్లు పనిచెయ్యకపోవడంతో ట్యాంకులు దిష్టిబొమ్మలా మారాయి. 1,965 గ్రామాలకు 1,641 ట్యాంకర్లతో నీటిని సరఫరా చేస్తున్నట్లు అధికారులు చెబుతున్నారు. ఇందుకోసం మూడు నెలల కాలంలో రూ.6 కోట్లకు పైగా ఖర్చు చేసినట్లు చెబుతున్నారు. అయితే ఆ గ్రామాల్లో కేవలం 25శాతం కుటుంబాలకు మాత్రమే నీరు అందుతోందని, మిగిలిన 75శాతం మంది కుటుంబాలకు నీరు అందడం లేదని ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. పాలకుల నిర్లక్ష్యం..ప్రైవేటు ట్యాంకర్లకు కాసుల వర్షం కాలువలు, ప్రాజెక్టులు పూర్తి చేసి తాగునీటి సమస్య తీరుస్తానని ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు జిల్లాకు వచ్చిన ప్రతిసారీ పదే పదే ఊకదంపుడు ఉపన్యాసాలు ఇచ్చి వెళ్తుంటారు. హంద్రీ–నీవా కాలువకు నీరు ఇచ్చినా ఆ నీరు కేవలం కాలువ సాగడానికే సరిపోయాయి. ఐదేళ్ల కాలంలో పూర్తిచేసే అవకాశం ఉన్నా.. గాలేరు–నగరి పూర్తి చెయ్యలేదు. బాలాజీ రిజర్వాయర్, సోమశిల స్వర్ణముఖి కాలువలు పనులు ఎక్కడవేసిన గొంగళి అక్కడే అన్నచందంగా తయారయ్యాయి. దీంతో ప్రైవేటు ట్యాంకర్ల నిర్వాహకులకు నీటిని అమ్ముకుని సొమ్ము చేసుకుంటున్నారు. విచ్చలవిడిగా బోర్లు వేసి నీటిని తోడుకుని అమ్ముకుంటున్నా పట్టించుకునే దిక్కులేదు. డబ్బాల్లో మురుగు నీళ్లు జిల్లా వ్యాప్తంగా విచ్చలవిడిగా మినరల్‌ వాటర్‌ ప్లాంట్లు ఏర్పాటు చేసుకుని నిబంధనలకు విరుద్ధంగా నీటిని విక్రయిస్తున్నారు. పేరుకు మినరల్‌ వాటర్‌ ఆ నీరు తాగితో గొంతు నొప్పి.. జలుబు వంటి రోగాలు వస్తున్నాయి. నిబంధనలకు విరుద్ధంగా రకరకాల పేర్లతో మినరల్‌ వాటర్‌ ప్లాంట్లు ఏర్పాటు చేసుకుంటున్నా సంబంధిత అధికారులు పట్టించుకోవడం లేదు. వాటర్‌ ప్లాంట్ల యాజమాన్యం వద్ద నెలనెలా మామూళ్లు పుచ్చుకుని వదిలేస్తున్నారు. మొత్తంగా జనం మంచినీటి సమస్యతో సతమతమవుతున్నా అటు పాలకులు.. ఇటు అధికార యంత్రాంగం పట్టించుకోకపోవడం దారుణం.

మెదక్‌ రూరల్‌: పల్లెల్లో తాగునీటి గోసను అధిగమించేందుకు గ్రామ సర్పంచ్‌లు భగీరథ ప్రయత్నాలు చేస్తున్నారు. ఓట్లేసి గెలిపించిన ప్రజలకు నీటి సమస్యలు తలెత్తనీయకుండా జవాబుదారితనంగా వ్యవహరిస్తున్నారు. వేసవిలో నీటి ఎద్దడిని తీర్చేందుకు పల్లెల్లో కొనసాగుతున్న ప్రయత్నాల పై కథనం.. మెదక్‌ మండలంలో 19 గ్రామ పంచాయతీలు ఉన్నాయి. ప్రతి ఏడాది ఎండాకాలం వచ్చిందంటే చాలు ఓ వైపు భానుడి భగభగలు మరోవైపు నీటి కోసం తంటాలు పడటం ప్రజలకు పరిపాటిగా మారింది. దీన్ని దృష్టిలో పెట్టుకొని తెలంగాణా ప్రభుత్వం అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకంగా మిషన్‌భగీరథ పథకాన్ని ప్రవేశపెట్టి ప్రతి గ్రామంలో ట్యాంకులను ఏర్పాటుచేసింది. పల్లెల్లో సింగూరు నీటిని అందించేందుకు ప్రణాళిక సిద్ధం చేసింది. కాని కాలం కరుణించక ఈ సారి వర్షాలు సరిగ్గా కురువలేదు. దీంతో భూగర్భజలాల అడుగంటాయి. చెరువులు, కుంటలు వట్టిపోయాయి. నీటి మట్టం అందనంత కిందికి పడిపోయింది. ప్రభుత్వ, ప్రవేట్‌ బోర్లు చాలా వరకు ఎండిపోయాయి. దీంతో పల్లెల్లో నీటి కష్టాలు ప్రారంభమవుతున్న తరుణంలో నూతనంగా ఎన్నికైన సర్పంచ్‌లు అధికారుల సహకారంతో నీటి సమస్యను అధిగమించేందుకు క్రియాశీలక పాత్ర పోషిస్తున్నారు. ఓటేసిన ప్రజలకు నీటి సమస్య తలెత్తనీయకుండా పటిష్ఠమైన చర్యలు చేపడుతున్నారు. ఒక్కొక్కరు ఒక్కో విధంగా ప్రయత్నాలు చేస్తూ ప్రజలు నీటికోసం రోడ్డెక్కకుండా చర్యలు చేపడుతున్నారు. మిషన్‌ భగీరథ నీళ్ళు అందరికీ అందాలనే ఉద్ధేశ్యంతో పలు చోట్ల అవగాహన లేమితో కొందరు తొలగించిన చెర్రలను తిరిగి వేయింస్తున్నారు. దీంతో నీరు అందరికి సమానంగా వెళ్తాయి. అలాగే పాడయిన బోర్లను ఫ్లష్షింగ్‌ చేయించడం, అద్దెకు బోర్లు తీసుకోవడం, లీకేజీలను అరికట్టడం, కట్‌వాల్స్‌ ఏర్పాటు చేసి నీటినివిడుదల చేయడం వంటి ప్రయత్నాలను చేస్తూ సమస్య పరిష్కారానికి కృషి చేస్తున్నారు. నీటి వృథాను అరికట్టి నీటిని పొదుపుగా వాడుకోవాలని ప్రజలకు అవగాహన కల్పిస్తున్నారు. గ్రామాల్లో సమస్యలు తలెత్తనీయకుండా సర్పంచ్‌లు బాధ్యతాయుతంగా విధులు నిర్వర్తిస్తుండటం పట్ల పలువరు హర్షంవ్యక్తం చేస్తున్నారు. ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లు.. నీటి సమస్యను పరిష్కరించేందుకు ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లను చేస్తున్నాము. ఇప్పటికే రెండు బోర్లను అద్దెకు తీసుకోగా, ఇటీవల ఒక బోర్‌ను వేశాము. నీటి సమస్య తలెత్తనీయకుండా చర్యలు చేపడుతున్నాము. గ్రామస్తులందరికీ నీటిని సరఫరా చేసేందుకు మిషన్‌ భగీరథ పైప్‌లైన్‌ కలిపాము. నీటి కోసం గ్రామస్తులు రోడ్డు పైకి రాకుండా బాధ్యతాయుతంగా వ్యవహరిస్తూ సమస్య పరిష్కారానికి కృషి చేస్తున్నాము. నీటి వృథాను అరికట్టేందుకు ప్రజలకు అవగాహన కల్పిస్తున్నాము.  – దొడ్లె లక్ష్మి, సర్పంచ్, తిమ్మానగర్‌  నీటి సమస్య తలెత్తనీయకుండా చర్యలు.. వేసవిలో నీటి సమస్యను అధిగమించేందుకు పటిష్ఠ చర్యలు చేపడుతున్నాము. పాడయిన బోర్లను ఫ్లష్షింగ్‌ చేయించాము. తొలగించిన మిషన్‌ భగీరథ చెర్రలను వేయించి నీటిని కంట్రోల్‌ చేశాము. దీంతో రెండు రోజులకోసారి మిషన్‌ భగీరథ నీళ్ళు అందరికి సమానంగా వస్తున్నాయి. కట్‌వాల్స్‌ ఏర్పాటు చేశాము. అద్దెకు ఓ బోరును మాట్లాడిపెట్టాము. అదనంగా పైప్‌లను సైతం వేయడం జరిగింది. నీటి సమస్య ఉత్పన్నం కాకుండా ముమ్మరంగా ప్రయత్నాలు చేస్తున్నాము. ఏమైనా సందేహాలు ఉంటే అధికారుల నుంచి తగు సలహాలు, సూచనలు తీసుకుంటున్నాము.  – సరోజ, సర్పంచ్, మల్కాపూర్‌

సాక్షి, మర్రిపూడి (ప్రకాశం):  మహానేత వైఎస్సార్‌ పాలన ఓ స్వర్ణయుగం..అడిగిన వాడికి..అడగని వాడికి లేదనకుండా పెట్టిన చేయ్యి అది. ప్రజలకు ఉపయోగపడే కార్యక్రమాలకు కోట్ల రూపాయలను ఖర్చు చేసి మహానేత వారి గుండెల్లో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయాడు. మహానేత హయాంలో మర్రిపూడి, సీఎస్‌పురం, పామూరు, కనిగిరి, పెదచెర్లోపల్లి, వెలిగండ్ల మండలాల్లో తాగునీటి ఇక్కట్లు తీర్చేందుకు రూ.91 కోట్లతో పథకాన్ని రూపొందించి ప్రజల దాహార్తి తీరిస్తే.. ప్రస్తుత పాలకులు ఆ పథకాన్ని గాలికొదిలేశారు. ఫలితంగా ఈ మండలాల పరిధిలోని గ్రామాలన్నీ దాహార్తితో అలమటిస్తున్నాయి. తాగునీటి కోసం ప్రజలు గొంతెతున్నా వారి గోడు ఆలకించే ప్రజాప్రతినిధులు, అధికారులు కరువవుతున్నారు. తాగునీటికి నిత్యం ఎన్ని తిప్పలో.. రామతీర్థం జలాలు అందకపోవడంతో తాగునీటికి తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. అధిక ధర వెచ్చించి బబుల్‌ నీరుకొనుగోలుచేయాల్సివస్తోందని ప్రజలు వాపోతున్నారు. ఆ బబుల్‌ వాటర్‌ అందుబాటులో లేని వారు పీపాలు, బిందెలు పట్టుకొని ట్రాక్టర్ల సాయంతో పొలాల్లో ఉన్న బోర్ల వద్దకు పరుగులు తీయాల్సి వస్తోంది. మరికొందరు ద్విచక్రవాహనాలపై దూర ప్రాంతాలకు వెళ్లి తాగునీటికి తంటాలుపడుతున్నారు. వేసవి నేపథ్యంలో అధికారులు ట్యాంకర్ల సాయంతోనేనైనా గ్రామాల్లో తాగునీటి సమస్యను తీర్చాలని మండల ప్రజలు కోరుతున్నారు. పథకం లక్ష్యం..పక్కదారి టీడీపీ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన తరువాత ఈ పథకం గురించి పట్టించుకునే వారే కరువయ్యారు. పథకంలోభాగంగా ఏర్పాటు చేసిన పైపులు నిత్యం లీకులు కావడంతో నీరు కలుషితమై సక్రమంగా సరఫరా కాలేదు. దీనికి తోడు స్కీం నిర్వహణ బాధ్యతలను కాంట్రాక్టర్లకు అప్పగించారు. దీనికి తోడు స్కీం పరిధిలో పనిచేస్తున్న కాంట్రాక్టు సిబ్బందికి నెలల తరబడి జీతాలు ఇవ్వకపోవడంతో వారు పూర్తిస్థాయిలో విధులు నిర్వహించలేకపోతున్నారు. మండలంలోని వల్లాయపాలెం, మర్రిపూడి, తదితర గ్రామ శివారుల్లో డీఆర్‌పీ 600 పైపులైన్‌ పగిలి నీరు వృథాగా పోతున్నాయి. అలాగే గుండ్లసముద్రం, గంగపాలెం, కూచిపూడి తదితర గ్రామాల్లో పైపులు లీకై నీరు కలుషితం కావడం నిత్యకృత్యమైంది. దీంతో ఆ పథకం పరిధిలో 241 గ్రామాలకు రామతీర్థం నీరు పూర్తిస్థాయిలో సరఫరా కావడం లేదు. రామతీర్థం రిజర్వాయర్‌ నుంచి రూ.91 కోట్లతో..  వైఎస్‌ హయాంలో మర్రిపూడిలో నిర్మించిన తాగునీటి పథకం దివంగత ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ రాజశేఖర్‌రెడ్డి 2008లో రూ.91 కోట్లు వెచ్చించి రామతీర్ధం రిజర్వాయర్‌ నుంచి మర్రిపూడి, సీఎస్‌పురం, పామూరు, కనిగిరి, పెదచెర్లోపల్లి, వెలిగండ్ల మండలాలకు పైపులైన్ల ద్వారా తాగునీరు సరఫరా చేశారు. అందులో భాగంగా రూ. 5 కోట్లు వెచ్చించి మర్రిపూడి గ్రామశివారులో రక్షిత మంచినీటి పథకం ఏర్పాటు చేశారు. ప్రతిరోజు రెండు లక్షల లీటర్లు శుద్ధిచేసి మండలంలోని 33 గ్రామాలకు తాగునీరు అందించేలా పథకాన్ని రూపకల్పన చేశారు. ఆయన అకాల మరణం తరువాత ఈ పథకానికి నిర్లక్ష్యపు జబ్బు సోకింది. వైఎస్‌ అకాల మరణం తర్వాత అప్పటి నీటిపారుదల శాఖమంత్రి పిన్నమనేని వెంకటేశ్వర్లు మర్రిపూడిలో తాగునీటి పథకాన్ని ప్రారంబించారు. తాగునీటి పథకం ఫేస్‌ 1 కింద కనిగిరి, పీసీపల్లి, మర్రిపూడి మండలాలల్లోని 139 గ్రామాలకు, ఫేస్‌ 2 కింద వెలిగండ్ల, పామూరు మండలాలలోని 102 గ్రామాలకు తాగునీరు ఇవ్వాలని ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు ప్రణాళిక రూపొందించారు. అయితే ఆ తరువాత పాలకులు పథకంపై పూర్తిగా నిర్లక్ష్యం చేశారు.

సాక్షి, బుచ్చిరెడ్డిపాళెం: గత కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వ హయాంలో మండలంలోని తాగునీటి సమస్యను పరిష్కరించేందుకు వవ్వేరు పైలెట్‌ ప్రాజెక్ట్‌ను మంజూరు చేశారు. కాంట్రాక్టర్‌ నాసిరకంగా పనులు చేపట్టడంతో మూణ్ణాళ్లకే పైపులైన్లు దెబ్బతిని ప్రాజెక్ట్‌ నిరుపయోగంగా మారింది. 2015 మార్చి 3న మండల సర్వసభ్య సమావేశానికి హాజరైన ఎమ్మెల్యే పోలంరెడ్డి శ్రీనివాసులరెడ్డి దృష్టికి ప్రజాప్రతినిధులు సమస్యను తీసుకెళ్లగా, వారం రోజుల్లోగా మరమ్మతులు చేయించి తాగునీటి సరఫరాను అందించేందుకు చర్యలు తీసుకుంటామని హామీ ఇచ్చారు. ఆ తరువాత పట్టించుకోకపోవడంతో ప్రజల దాహార్తి తీరలేదు. మండలంలోని అన్ని పంచాయతీల్లో తాగునీటి సమస్యను పరిష్కరించేందుకు ఏడేళ్ల క్రితం రూ.3.75 కోట్లతో జొన్నవాడ వద్ద పెన్నానదిలో పైలెట్‌ ప్రాజెక్ట్‌ నిర్మించాలని నిర్ణయించి నివేదికలు పంపారు. ఆ తరువాత ప్రతిపాదనల్లో మార్పులు చేశారు. వవ్వేరు వద్ద రూ.2.5 కోట్లతో ప్రాజెక్ట్‌ను నిర్మించి కనిగిరి రిజర్వాయర్‌ నీటిని సరఫరా చేయాలని నిర్ణయించారు. కనిగిరి రిజర్వాయర్‌ నీటిని శుద్ధిచేసి పైప్‌లైన్‌ ద్వారా ట్యాంకులకు అందించి సరఫరా చేయాలన్నది ప్రాజెక్టు లక్ష్యం. నాసిరకంగా పైప్‌లైన్‌ నిర్మాణం పైలెట్‌ ప్రాజెక్ట్‌ను దక్కించుకున్న కాంట్రాక్టర్‌ నిర్మాణ పనులను నాసిరకంగా చేశారు. ప్రాజెక్ట్‌ నుంచి వాటర్‌ట్యాంకులకు నీటిని సరఫరా చేసే పైపులైన్‌కు నాసిరకమైనవి వేశారు.దీనికితోడు భూమిలో రెండు అడుగుల లోతులో మాత్రమే పైప్‌లను అమర్చారు. దీంతో పైపులైన్లు తరచూ పగిలిపోతూ పైలెట్‌ ప్రాజెక్ట్‌ నిరుపయోగంగా మారింది. దాహం..దాహం   వేసవిలో మండల ప్రజలు దాహంతో అలమటిస్తున్నారు. బుచ్చిరెడ్డిపాళెం మేజర్‌ పంచాయతీతో పాటు నాగాయగుంట, మునులపూడి, కట్టుబడిపాళెం, పెనుబల్లి, కాళయకాగొల్లు, మినగల్లు, జొన్నవాడ, తదితర గ్రామాల్లో తాగునీరు అందడం కష్టంగా మారుతోంది. దీంతో తాగునీటికి ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. పరిష్కారం శూన్యం 2015 మార్చి 3న జరిగిన మండల సర్వసభ్య సమావేశానికి హాజరైన ఎమ్మెల్యే పోలంరెడ్డి శ్రీనివాసులరెడ్డి దృష్టికి పైలెట్‌ ప్రాజెక్టు సమస్యను ఎంపీటీసీ సభ్యులు, సర్పంచ్‌లు తీసుకొచ్చారు. వేసవిలో దాహార్తిని తీర్చడమే లక్ష్యమని చెప్పే మీరు, నిరుపయోగంగా ఉన్న పైలెట్‌ ప్రాజెక్టును ఎందుకు పట్టించుకోవడం లేదని ప్రశ్నించారు. స్పందించిన పోలంరెడ్డి మాట్లాడుతూ వారంలోగా ప్రాజెక్ట్‌ సమస్యను పరిష్కరిస్తామని హామీ ఇచ్చారు. ఆ దిశగా చర్యలు తీసుకోవాలని అధికారులకు ఆదేశించారు. ఆ తరువాత పట్టించుకోలేదు. దీంతో పైలెట్‌ ప్రాజెక్ట్‌ పూర్తిగా వినియోగంలోకి రాని పరిస్థితి నెలకొంది. ఫలితంగా ప్రజలు తాగునీటికి ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. తాగునీటికి అల్లాడుతున్నాం  పైలెట్‌ ప్రాజెక్టు ద్వారా తాగునీరు ట్యాంకులకు అందడం లేదు. ఎన్నిసార్లు చెప్పినా అధికారులు పట్టించుకోవడం లేదు. మెయింట్‌నెన్స్‌ కింద లక్షలు విడుదలవుతున్నా ప్రజలకు మాత్రం తాగునీరు అందడం లేదు. – ఈదూరు నరేంద్రబాబు, కట్టుబడిపాళెం మాటలు తప్ప చేతలేవీ నేతలు, అధికారులు మాటలు చెప్పడం మినహా చేసిందేమీ లేదు. ఐదేళ్లుగా పైలెట్‌ ప్రాజెక్ట్‌ నీటిని అందిస్తామని చెబుతూ ఉన్నారు..వింటూనే ఉన్నాం. ప్రతి వేసవిలో తాగునీటికి ఇబ్బందులు తప్పడం లేదు. ఎన్నిసార్లు సమస్యను విన్నవించినా ఫలితం లేదు. – చంద్రగిరి రాజశేఖర్, నాగాయగుంట సమస్య పరిష్కారానికి చర్యలు తీసుకుంటాం పైలెట్‌ ప్రాజెక్టు పరిస్థితిపై సంబంధిత అధికారులతో మాట్లాడుతాం. పైప్‌లైన్‌లు మరమ్మతులకు గురైన విషయం నా దృష్టికి వచ్చింది. మరమ్మతులు చేయించి తాగునీటి సమస్యను పరిష్కరిస్తాం.    –డీవీ.నరసింహారావు, ఎంపీడీఓ 

సాక్షి, సింగరాయకొండ(ప్రకాశం): అభివృద్ధి అనేది ఆ కాలనీలో బూతద్దం వేసి వెతికినా కనిపించదు. నాలుగు తాటాకులతో వేసిన చిన్న చిన్న పూరి గుడిసెలు, ఏళ్ల తరబడి పూడుపోయిన మురుగు కాలువలు, మంచినీటి కోసం కిలోమీటర్‌ దూరం ప్రయాణం..ఇదీ ఊళ్లపాలెం ఎస్టీ కాలనీ దుస్థితి. ఏళ్ల తరబడి కనీస వసతులు కరువై కాలనీవాసులు పడే ఇక్కట్లు అన్నీ ఇన్నీ కావు. మౌలిక వసతులు మృగ్యం.. ఎస్టీ కాలనీలో సుమారు 100 వరకు పక్కా గృహాలు ఉన్నాయి. వీటిలో సగానికి పైగా ఎస్టీలు పూరి గుడిసెల్లో నివసిస్తున్నారు. వీరికి చదువు లేకపోవడంతో పాటు ప్రజాసాధికారిక సర్వేలో నమోదు కాక ప్రభుత్వ పథకాల ద్వారా లబ్ధి చేకూరడం లేదు. వీరు కూలినాలి చేసుకుని జీవిస్తుంటారు. తాగునీటికి తిప్పలు కాలనీవాసులు తీవ్ర తాగునీటికి తీవ్ర ఇబ్బంది పడుతున్నారు. తాగునీటికి సుమారు అరకిలోమీటర్‌ దూరంలోని కొత్తపాలెం ఎన్టీఆర్‌ సుజల వాటర్‌ప్లాంట్‌ నుంచి 20 లీటర్ల క్యాన్‌ రూ.5 చొప్పున కొనుగోలు చేస్తున్నారు. వాడుకనీటికి తీవ్ర ఇబ్బంది పడుతున్నారు. ప్రస్తుతం నాలుగురోజులకు ఒకసారి మాత్రమే కుళాయిల ద్వారా అరకొరగా నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. పంచాయతీల్లో ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని సరఫరా చేస్తున్నా కాలనీకి మాత్రం ట్యాంకర్లు సక్రమంగా రావడంలేదని కాలనీవాసులు వాపోతున్నారు. కాలనీలోని మురుగుకాలువలను ఏళ్ల తరబడి పూడిక తీయలేదు. దీంతో మురుగునీరు పారే అవకాశం లేకుండా పోయింది. పూరి గుడిసెలే శరణ్యం.. బేస్‌మెంట్‌ దశలో నిలిచిపోయిన పక్కా గృహం  కాలనీవాసులకు గతంలో సునామీ సందర్భంగా స్వచ్ఛంద సంస్థ ఆధ్వర్యంలో పక్కా గృహాలు నిర్మించారు. ఇంకా చాలా మంది నేటికి పూరి గుడిసెలో నివాసం ఉంటున్నారు. ఇటీవల సుమారు 30 మందికి ఎన్టీఆర్‌ హౌసింగ్‌  పథకం కింద పక్కా గృహాలు మంజూరయ్యాయి. ఒక్కో ఇంటికి ప్రభుత్వం రూ.2.25 లక్షల ఆర్థిక సహాయం చేస్తోంది. అయితే వీరికి ఇళ్లు కట్టుకునే ఆర్థిక స్థోమత లేకపోవడంతో గ్రామానికి చెందిన టీడీపీ నాయకుడు వీరికి ఇళ్లు కట్టిస్తానని ముందుకు వచ్చి కొంతమందికి పునాదుల కోసం గుంటలు తవ్వి వదిలేయగా, మరి కొంతమందికి బేస్‌మెంటు వేసి వదిలేశారు. అదేమంటే ఇటుకరాయి కావాలి రూ.10 వేలు ఇవ్వాలని డిమాండ్‌ చేస్తున్నారని, అంతమొత్తం ఇచ్చుకునే స్థోమత లేకపోవడంతో ఇళ్ల నిర్మాణం అర్ధాంతరంగా ఆగిపోయిందని కాలనీవాసులు వాపోయారు. మరి కొంతమంది అయితే నివాసముంటున్న పూరి గుడిసె పూర్తిగా దెబ్బతినడంతో గత్యంతరం లేక స్వచ్ఛభారత్‌ కింద నిర్మించిన మరుగుదొడ్లలో నివాసం ఉంటున్నామని ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. పాఠశాలలోనూ సమస్యలే కాలనీలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఉంది. ఈ పాఠశాల విద్యార్థులు వాడుకనీటి కోసం నాలుగురోజులకు ఒకసారి వచ్చే రక్షితమంచినీటి పథకం కుళాయిలపైనే ఆధారపడుతున్నారు. పాఠశాలలో బోరు మరమ్మతులకు గురైనా పట్టించుకునే వారే కరువయ్యారు. మరుగుదొడ్లు కూడా అధ్వాన్నంగా ఉన్నాయి. దీంతో విద్యార్థులు ఆరుబయటే మూత్ర విసర్జన చేయాల్సిన దుస్థితి నెలకొంది. ఇప్పటికైనా అధికారులు స్పందించి ఇబ్బందులు తీర్చి కాలనీలో కనీస మౌలిక వసతులు కల్పించేందుకు కృషి చేయాలని కాలనీవాసులు కోరుతున్నారు.

ఏటా జనాభా పెరుగుతున్నారు. నివాసాలు విస్తరిస్తున్నాయి. ఎప్పుడో ఏర్పాటు చేసిన మంచినీటి పథకాలే ఇప్పటికీ కొనసాగుతున్నాయి. కొత్త పథకాల ఏర్పాటుపై ప్రభుత్వానికి చిత్తశుద్ధి లేదు. కేవలం ప్రకటనలు... అనవసర సమావేశాల ఆర్భాటాలు... ఏమీ ఇవ్వకపోయినా.. ఏదో ఇచ్చామని నమ్మించే ప్రయత్నాలు... ఇవి తప్ప జనం బాధలు పట్టించుకునే తీరిక పాలకులకు లేదు. వేసవి వచ్చిందంటే చాలు... జలజగడాలు పెరిగిపోతున్నాయి. నీటికోసం కిలోమీటర్ల దూరం ప్రయాణాలు తప్పనిసరిగా మారుతోంది. ఇదేదో కొండల్లోనో... గిరిజన ప్రాంతాల్లోనో అనుకుంటే పొరపాటు పడ్డట్టే. మైదాన ప్రాంతాల్లోనూ ఈ సమస్యలు తప్పడం లేదు. విజయనగరం, రామభద్రపురం(బొబ్బిలి): వేసవి కాలం ముంచుకొస్తోంది. అప్పుడే పల్లెల్లో దాహం కేకలు మిన్నంటుతున్నాయి. తాగునీటికోసం జనం అల్లాడిపోతున్నారు. అయినా ఇవేవీ పాలకులకు పట్టడం లేదు. అదనపు రక్షిత మంచినీటి పథకాలు మంజూరు చేసి ఇంటింటికీ కుళాయి ఏర్పాటు చేస్తామని గొప్పగా చెప్పిన పాలకులు దానిని అమలు చేయడంలో పూర్తిగా విఫలమయ్యారు. ఫలితం... పథకం లేని గ్రామాలు,ప్రజలు ఎక్కువగా ఉన్న చోట మొక్కుబడి పథకం ద్వారా సరఫరా అవుతున్న నీరు చాలక నానా ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. అదనపు పథకాల ఊసే మరిచారు పాలకుల ఆదేశాలతో అధికారులు జిల్లా వ్యాప్తం గా రూ.1200 కోట్లతో ప్రతిపాదనలు తయారు చేయగా ఎస్‌కోట, గజపతినగరం, చీపురుపల్లి, విజయనగరం నియోజకవర్గాలకు మాత్రమే అదనపు రక్షిత మంచినీటి పథకాల ఏర్పాటుకు రూ.300 కోట్లు మంజూరయినట్లు సమాచారం. మిగిలిన నియోజకవర్గాలకు మంజూరు చేయకపోగా... మంజూరైన నియోజకవర్గాలలో ప««థకాల నిర్మాణానికి ఇప్పటికీ టెండర్లు పిలవలేదంటే దీనిపై ఏపాటి చిత్తశుద్ధి ఉందో స్పష్టమవుతోంది. అదనపు రక్షితమంచినీటి పథకాలు మంజూరైతే ఇంటింటి కుళాయి వస్తుందని, తాగునీటికి ఇబ్బం ది తీరిపోతుందని కలలు గన్న ప్రజల ఆశలు అడియాశలుగానే మిగిలిపోతున్నాయి. బొబ్బిలి నియోజకవర్గంలోని నాలుగు మండలాల్లో రక్షిత మంచినీటి పథకాలు లేని గ్రామాలకు అధి కారులు సుమారుగా రూ.120 కోట్ల అంచనా వ్యయంతో ప్రతిపాదనలు రూపొందించి పం పారు. ఏళ్లు గడుస్తున్నా అవి కాగితాలకే పరి మితమయ్యాయి. నియోజకవర్గానికి ప్రాతిని« ద్యం వహిస్తున్నది సాక్షాత్తూ మంత్రి సుజ య్‌కృష్ణ రంగారావు అయినా ఇక్కడి ప్రజల కు తాగునీటి కష్టాలు తప్పడం లేదు. సమావేశాల్లో అధికారులు ఏ సమస్యలూ లేవని చెప్తే అదే నిజమనుకుంటున్నారు తప్ప... క్షేత్రస్థాయిలో మహిళలు పడుతున్న అవస్థలేమీ పట్టించుకోవడం లేదు. ఊటనీటితో అనారోగ్యం పలు గ్రామాలు నదికి ఆనుకుని ఉన్నాయి. అక్కడివారు చెలమల్లో నీటిని తోడుకుని తెచ్చుకుని తమ అవసరాలు తీర్చుకుంటున్నారు. ఇదెంతవరకు సురక్షితమో అధికారులే చెప్పాలి. ఊట నీటితో రోగాలు విస్తరిస్తాయన్న విషయం అందరికీ తెలిసిందే. అయినా వాటిని పెడచెవిన పెట్టి అత్యవసర పరిస్థితుల్లో ఆ నీటినే తెచ్చుకుని అవసరాలు తీర్చుకుంటున్నారు. పాలకులు ఇప్పటికైనా స్పందించి పల్లెల్లో నెలకొన్న తాగునీటి సమస్యకు శాశ్వత పరిష్కారం చూపాలని గ్రామీణులు కోరుతున్నారు. నీటి సమస్య పట్టించుకోవట్లేదు మా గ్రామంలో మంచి నీటి పథకం పనులు ప్రారంభించి రెండేళ్లు అయింది. ఏదో పూర్తి చేశారంటే నీటిని మాత్రం సరఫరా చేయలేదు. తాగునీటికి నానా అవస్థలు పడుతున్నాం. మా గ్రామ సమీపంలో ఉన్న నర్సరీ యజమానులను బతిమలాడి మంచి నీరు తెచ్చుకోవలసి వస్తోంది. పాలకులు కనీసం పట్టించుకోవడంలేదు.– ఐ.కళావతి, పాడివానివలస, రామభద్రపురం మండలం

సాక్షి, బూర్గంపాడు: భద్రాద్రి కొత్తగూడెం జిల్లాలోని 23 మండలాల్లో ఈ ఏడాది నెలకొన్న వర్షాభావపరిస్థితులతో తాగునీటికి ఇబ్బందులు తప్పటం లేదు. అదేవిధంగా సాగునీరు అందక రైతులు పంటల సాగును తగ్గించారు. సాగుచేసిన పంటలకు కూడా  సరిపడా నీరందని పరిస్థితులు ఉత్పన్నమయ్యాయి. జిల్లాలో కేవలం బోర్లు, విద్యుత్‌ మోటార్ల కిందనే రబీ పంటలు సాగు చేపట్టారు. భూగర్భజలాలు అడుగంటడంతో పంటలకు  సరిపడా నీరు అందటం లేదు. అదేవిధంగా వలస ఆదివాసీ గ్రామాల్లో ఇప్పటికే తాగునీటికి కటకట ఏర్పడింది. మారుమూల గ్రామాల ప్రజలు సమీపంలోని వాగులు, వంకలు ఎండిపోవటంతో అక్కడే లోతుగా చెలిమలు తీసి తాగునీటిని తెచ్చుకుంటున్నారు. మార్చి మొదటి వారంలోనే ఇలాంటి పరిస్థితులుంటే మే నెలలో ఎలాంటి ఇబ్బందులు పడాల్సి వస్తుందనే ఆందోళనలో ప్రజలున్నారు. రోజు రోజుకు పెరుగుతున్న భూగర్భ జలాల క్షీణత  గత ఏడాదితో పోల్చితే ఈ ఏడాది భూగర్భజలాలు గణనీయంగా పడిపోయాయి . జిల్లాలో భూగర్భ జలాల క్షీణత రోజురోజుకు ఎక్కువవుతుది. ఎండల తీవ్రత పెరిగిపోవడంతో భూగర్భజలాల వినియోగం ఎక్కువైంది. రబీలో సాగుచేసిన పంటలకు నిరంతర ఉచిత విద్యుత్‌తో సాగునీరు అందిస్తున్నారు. దీంతో భూగర్భజలాలపై తీవ్ర ప్రభావం పడింది. జిల్లాలోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో బోర్లలో నీరు రానటువంటి పరిస్థితులున్నాయి. గుండాల, పినపాక, బూర్గంపాడు, చర్ల, దుమ్ముగూడెం మండలాల్లో సాగునీటికి ఇబ్బందులు మొదలయ్యాయి. రబీలో సాగుచేసిన పంటలు చేతికందుతాయనే నమ్మకం రైతుల్లో సన్నగిల్లుతుంది.  వరిపంటకు నీటి ఎద్దడి తప్పని పరిస్థితులు కనిపిస్తున్నాయి. మేతకు అలమటిస్తున్న పశువులు  వర్షాభావ పరిస్థితుల్లో పంటల సాగు తగ్గిపోవటంతో పశుగ్రాసానికి తీవ్ర కొరత ఏర్పడింది. ఎన్నడూ లేనివిధంగా ఈ ఏడాది ఒక ఎకరం మాగాణిలో వరిగడ్డి రూ.8 వేలు పలికింది. ఎండుగడ్డి కొరతతో పాటు పశువులు పొలాలకు వెళ్లి మేసేందుకు ఎక్కడా మేతలేదు. మేతకు వెళ్లిన పశువులు కనీసం తాగేందుకు వాగులు, వంకలు, చెరువులు, కుంటల్లో చుక్కనీరు లేదు. ఒక పశువు మేతకు రోజుకు యాభై నుంచి వంద రూపాయలు ఖర్చుచేయాల్సిన పరిస్థితి ఉంది. దీంతో రైతులకు పశుపోషణ భారంగా మారుతుంది. ఈ పరిస్థితుల్లో రైతులు పశువులను తెగనమ్ముకుంటున్నారు. మండుతున్న ఎండలు  వర్షాభావ పరిస్థితుల నేపథ్యంలో ఈ ఏడాది మార్చిలోనే ఎండలు మండిపోతున్నాయి. ఎండల తీవ్రతకు భూగర్భజలాలు గణనీయంగా పడిపోతున్నాయి. రోజురోజుకు ఎండ తీవ్రత పెరిగిపోతుంది. గ్రామాలలో తాగునీటికి ఇబ్బందులు ఏర్పడుతున్నాయి. మిషన్‌ భగీరథ పనులు పూర్తికాకపోవటంతో తాగునీటికి గ్రామాల్లో ఇబ్బందులు తప్పటం లేదు. తాగు, సాగునీటి ఇబ్బందులపై ప్రభుత్వం ముందస్తు జాగ్రత్తలు తీసుకోవాల్సిన ఆవసరముంది. అదేవిధంగా పశుగ్రాసం కొరతను నివారించేందుకు ప్రభుత్వం సబ్సిడీపై రైతులకు పశువుల మేత, దాణా అందించాలని రైతులు కోరుతున్నారు.   

సీతానగరం: మండలంలోని సువర్ణముఖీనదిపై బగ్గందొరవలస మంచినీటి పథకం పాడవ్వడంతో పలు గ్రామాల ప్రజలు పది రోజులుగా అవస్థలు పడుతున్నారు. బగ్గందొరవలస వద్ద 2007లో రూ. 7 కోట్ల వ్యయంతో 38 గ్రామాలకు తాగునీరు సరఫరా చేసేవిధంగా పైలెట్‌ ప్రాజెక్ట్‌ పథకానికి అప్పటి ముఖ్యమంత్రి వైఎస్సార్‌ నిధులు మంజూరు చేశారు. అప్పట్లోనే రెండు విడతలుగా పథకాన్ని నిర్మించాలని ఉన్నతాధికారులు భావించారు. మొదటి విడతగా 24 గ్రామాలకు తాగునీరు సరఫరా చేయడానికి వీలుగా బగ్గందొరవలస వద్ద ట్యాంక్‌ ఏర్పాటు చేయడంతో పాటు బగ్గందొరవలస నుంచి బగ్గందొరవలస, బీకే పురం, తామరఖండి, కాశీపేట, బక్కుపేట, అంటిపేట మీదుగా 10 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న లచ్చయ్యపేట వరకు.. చినబోగిలి జంక్షన్‌ నుంచి అనంతరాయుడుపేట, ఏగోటివలస, దయానిధిపురం, పీబీపేట గ్రామాల మీదుగా 12 కిలోమీటర్ల దూరాన ఉన్న జయంతిరాయపురం వరకు.. కాశీపేట జంక్షన్‌ నుంచి పణుకుపేట, రంగంపేట, 5 కిలోమీటర్ల దూరాన ఉన్న కె. సీతారాపురం వరకు.. అలాగే అంటిపేట నుంచి వెంకటాపురం మీదుగా వీబీపేట వరకు పైప్‌లైన్లు అమర్చారు. ఆయా గ్రామాల శివారుల్లో  ఓవర్‌హెడ్‌ ట్యాంక్‌లు రూ. 3. 5 కోట్ల వ్యయంతో 2009 ఫిబ్రవరి నాటికి ఏర్పాటు చేసి 24 గ్రామాలకు తాగునీరు సరఫరా చేశారు. మరో ఐదు గ్రామాలకు తాగునీరు సరఫరా చేయాల్సి ఉన్నా సరఫరా కాలేదని ఆయా గ్రామాల ప్రజలు ఆరోపిస్తున్నారు. పథకం ప్రారంభించినప్పటి నుంచి 19 గ్రామాలకు తాగునీరు తాగునీరు సరఫరా చేయాలని నిర్ధారించి పనులు చేపట్టారు. అప్పటినుంచి అరకొర నీటి సరఫరే తప్ప పూర్తిస్థాయిలో నీరు సరఫరా కావడం లేదు. ప్రస్తుతం మంచినీటి పథకం పాడవ్వడంతో బగ్గందొరవలస, బీకేపురం, తామరఖండి, కాశీపేట, బక్కుపేట, అంటిపేట, లచ్చయ్యపేట, చినబోగిలి, అనంతరాయుడుపేట, ఏగోటివలస, తదితర గ్రామాలకు తాగునీరు సరఫరా కావడం లేదు. ఇప్పటికైనా అధికారులు స్పందించి తాగునీటి సమస్యను పరిష్కరించాలని ఆయా గ్రామాల ప్రజలు కోరుతున్నారు.  ఆ సంఘటన మరువలేం.. పైలెట్‌ ప్రాజెక్ట్‌ పథకం నీటి నుంచి తాగునీరు సక్రమంగా సరఫరా కాకపోవడంతో 2014లో గ్రామ శివారున ఉన్న చెరువు నీరు తాగాల్సి వచ్చింది. ఆ సమయంలో చెరువు నీరు కలుషితం కావడంతో ఐదుగురు మృతి చెందారు. మళ్లీ అలాంటి పరిస్థితి రాకముందే తాగునీటి సరఫరాను పునరుద్ధరించాలి.– పి. నాగభూషణరావు, మాజీ సర్పంచ్, అంటిపేట తప్పని ఇక్కట్లు మాగ్రామంలో ఉన్న బోర్లలో నీరు లభ్యత తక్కువ. దీంతో అంద రం బగ్గందొరవలస మంచినీటి పథకంపైనే ఆధారపడుతున్నాం. పది రోజులుగా తాగునీరు సరఫరా కాకపోవడంతో ఇబ్బంది పడుతున్నాం. విషయాన్ని అధికారులకు తెలియజేసినా ఎవ్వరూ పట్టించుకోవడం లేదు.  – వై. సత్యనారాయణ, రైతు, ఏగోటివలస

నగరవాసి గొంతెండుతోంది.. నాలుగు బిందెల నీటికి నరకం చూడాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది. ఎప్పుడో మే నెలలో తలెత్తే నీటి ఎద్దడి ఈ సారి మార్చిలోనే చుట్టుముట్టింది. పాలకుల నిర్లక్ష్యం.. అధికారుల పర్యవేక్షణ లోపంతో జనం ‘చుక్కలు’ చూస్తున్నారు. రెండు రోజులకోసారి నీరు సరఫరా చేయడం.. అదీ అరగంటే కావడంతో నగరం లోని చాలా ప్రాంతాల్లో తాగునీటికోసం ప్రజలు తీవ్ర ఇక్కట్లు పడుతున్నారు. కొన్ని కాలనీలకు ట్యాంకర్ల ద్వారా నీరు సరఫరా చేస్తున్నా.. అవి అందరికీ సరిపడక ఘర్షణలు చోటు చేసుకుంటున్నాయి. అనంతపురం న్యూసిటీ: నగరానికి తాగునీటి సమస్య తలెత్తకుండా దివంగత ముఖ్యమంత్రి డాక్టర్‌ వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డి 2005లోనే రూ.67 కోట్లతో పీఏబీఆర్‌ పైప్‌లైన్‌ ఏర్పాటు చేశారు. 2.50 లక్షల పైచిలుకు జనమున్న ‘అనంత’కు రాబోయే 50 ఏళ్ల వరకు ఎలాంటి నీటి సమస్య రానివ్వకుండా చర్యలు తీసుకున్నారు. కానీ ఇప్పటి పాలకులు నిర్లక్ష్యం..అధికారుల బాధ్యతారాహిత్యం కారణంగా ప్రజలకు గుక్కెడు నీరందక అల్లాడిపోతున్నారు. కొన్ని ప్రాంతాల్లో రెండురోజులకోసారి వచ్చే నీరు సైతం సక్రమంగా సరఫరా కావడం లేదు. దీంతో ప్రజలు నీటిని కొనుగోలు చేయాల్సిన దుస్థితి నెలకొంది. ఏటా రూ.2 కోట్ల ఖర్చు చేసినా.. నగరానికి నీటి సరఫరా చేసేందుకు నగరపాలక సంస్థ ఏటా రూ.2 కోట్ల వరకు ఖర్చు చేస్తోంది. నగరంలో పైప్‌లైన్‌ నిర్వహణ, మరమ్మతుల కోసం ప్రతినెలా రూ.5 లక్షల నుంచి రూ.10 లక్షల వరకు ఖర్చు చేస్తున్నట్లు నగరపాలక సంస్థ అధికారులు చెబుతున్నారు. అయినప్పటికీ చాలా ప్రాంతాల్లో నెలకొన్న తాగునీటి సమస్యకు పరిష్కారం చూపలేకపోతున్నారు. కనీసం చెడిపోయిన బోర్ల స్థానంలో కొత్త వాటిని ఏర్పాటు చేయడం లేదు. అందువల్లే పలు ప్రాంతాల్లో తాగునీటి సమస్య తలెత్తుతోంది. ప్రజాప్రతినిధులు మాత్రం రూ.వందల కోట్ల అభివృద్ధి చేశామని, ఒక్కో మనిషికి రోజుకు 135 లీటర్ల నీటిని అందిస్తున్నామని చెబుతున్నా... అది కాగితాలకే పరిమితమవుతోంది. ఇప్పటికైనా పాలకులు, అధికారులు మేలుకోకపోతే వేసవిలో తాగునీటి సమస్య మరింత జఠిలంగా మారనుంది. అదే జరిగితే జనం మరింత ఇబ్బందులు ఎదుర్కోవాల్సిన పరిస్థితి తలెత్తుతుంది. తాగునీరు కొనాల్సిందే నగరంలో 50 డివిజన్లు ఉండగా...అధిక సంఖ్యలోని ప్రజలు తాగునీటిని (మినరల్‌ వాటర్‌) కొనుగోలు చేస్తున్నారు. బిందె రూ 7, క్యాన్‌ రూ 10 చొప్పున వెచ్చించి కొంటున్నారు. నగరపాలక సంస్థ తాగునీరు సక్రమంగా సరఫరా చేయకపోవడంతోనే మినరల్‌ వాటర్‌ కొనాల్సి వస్తోందని చెబుతున్నారు. ట్యాంకర్ల ద్వారా సరఫరా నీరు సమృద్ధిగా సరఫరా చేస్తున్నామని నగరపాలక సంస్థ అధికారులు చెబుతున్నా... చాలా ప్రాంతాల వారు నీటి కోసం జనం తిప్పలు పడుతున్నారు. మంగళవారి కాలనీ, పాతూరు, ఆస్పత్రి వెనుకవైపు కొట్టాలు, కొవూర్‌నగర్, లక్ష్మీనగర్, ఎర్రనేలకొట్టాలు, మురికివాడలకు నీటిని ట్యాంకర్ల ద్వారా సరఫరా చేస్తున్నట్లు సాక్షాత్తు నగరపాలక సంస్థలోని నీటి సరఫరా అధికారులే చెబుతున్నారు. ఈ లెక్కన మిగతా ప్రాంతాల్లో పరిస్థితి ఏమిటన్నది ఊహించుకోవచ్చు. చాలా ప్రాంతాలకు అరగంట మాత్రమే నీరు సరఫరా చేస్తుండడంతో జనం తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. ఈ పరిస్థితుల్లోనే నగరంలో నీటి వ్యాపారం జోరందుకుంది. ప్రచార ఆర్భాటమే ఎమ్మెల్యే వైకుంఠం ప్రభాకర్‌ చౌదరి, మేయర్‌ స్వరూప ప్రచార ఆర్భాటాలకే సమయం కేటాయిస్తున్నారన్న విమర్శలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. రూ.వందల కోట్లతో అభివృద్ధి చేశామని గొప్పలు చెప్పుకోవడం తప్పితే...జనానికి సరిపడా నీరందించలేని పరిస్థితిలో ఉన్నారు. సాక్షాత్తూ  మేయర్‌ స్వరూప ప్రాతినిథ్యం వహిస్తున్న 20వ డివిజన్‌లోని మిస్సమ్మ కాలనీలోనే నీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. ఎమ్మెల్యే ఇంటికి కూతవేటు దూరంలో ఉండే మంగళవారి కాలనీలో నీటి ఎద్దడితో జనం తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. అయినా ప్రజాప్రతినిధులకు ఇవేమీ పట్టడం లేదు.   కెనాల్‌కు వెళ్లి తెచ్చుకున్నాం ఈమె పేరు రత్న. 9వ డివిజన్‌ భవానీనగర్‌లో ఉంటోంది. నగరపాలక సంస్థ నీరు సరఫరా చేయకపోవడంతో నీటిని కొనుగోలు చేసి తీసుకెళ్తోంది. రెండ్రోజులకోసారి కూడా నీళ్లు సరిగా సరఫరా చేయడం లేదని... ఇక తాగునీటి కష్టాలు చెప్పుకుంటే తీరేవి కావంటోంది. నీళ్లు రాక కెనాల్‌కు వెళ్లి తెచ్చుకున్న సందర్భాలు ఎన్నో ఉన్నాయని చెబుతోంది. ఎన్నికల ముందు ఓట్ల కోసం ఎగబడతారని, మూడేళ్లుగా నీరు సరిగా రాకున్నా ఎవరూ పట్టించుకోవడం లేదని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తోంది. ఈ సారి ఓట్లడిగేందుకొస్తే అప్పుడు చెబుతానని ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తోంది.   నీటి ఎద్దడి నెలకొన్న ప్రాంతాలు మున్నానగర్, రాణినగర్, బాపనవీధి, ఆసార్‌ వీధి, రాజమ్మ కాలనీ, వినాయకనగర్, ఉమానగర్, మంగళవారి కాలనీ, భవానీనగర్, భాగ్యనగర్, నీరుగంటి వీధి, అశోక్‌నగర్, బాలకృష్ణ కొట్టాలు, ప్రకాష్‌రోడ్డు, మల్లీశ్వరి రోడ్డు, హరిజన వాడ, కొవూర్‌నగర్, లక్ష్మీనగర్, 5, 6 రోడ్లలోని ఎక్స్‌టెన్షన్‌ ప్రాంతాల్లో రెండ్రోజులకోసారి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. అది కూడా అంతంతమాత్రమే కావడంతో జనం తాగునీటి కోసం తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు.

 సాక్షి, భీమదేవరపల్లి(హుస్నాబాద్‌): జిల్లాకు సాగు నీటి గండం వచ్చింది. అవసరానికి మించి నీటిని తోడేస్తుండడంతోనే ఈ దుర్భర పరిస్థితి ఏర్పడింది. ఏప్రిల్, మే నెలల్లో రావాల్సిన సాగు నీటి కొరత ఫిబ్రవరి చివరి నుంచే మొదలైంది. ఇప్పటికే వ్యవసాయ, బోరుబావుల్లో గణనీయంగా నీటి మట్టం తగ్గిపోయింది. ఏడు మండలాల్లో బోరుబావుల తవ్వకాలతోపాటు అత్యధికంగా నీటిని వినియోగిస్తున్నట్లు భూగర్భజల శాఖ అధికారులు చెబుతున్నారు. పరిస్థితి ఇలాగే ఉంటే రాబోవు రోజుల్లో పరిస్థితి మరింత జఠిలంగా అవుతుందని హెచ్చరిస్తున్నారు.  జిల్లాలో మొత్తం 11 మండలాలు ఉండగా.. వీటి పరిధిలో 28,000 వ్యవసాయ బోరుబావులు, 32,000 వ్యవసాయ బావులున్నాయి. సాధారణ సాగు విస్తీర్ణం 24,768 హెక్టార్లు ఉండగా యాసంగిలో 23,728 హెక్టర్లలో వివిధ పంటలు సాగు చేస్తున్నారు. ఇందులో వరి 12,605 హెక్టార్లు, మొక్కజొన్న 9986 హెక్టార్లు, వేరుశనగ 553 హెక్టార్లరు. రైతులు ప్రధానంగా యాసంగిలో వరి, మొక్కజొన్న తదితర పంటలను సాగు చేస్తున్నారు. నిరంతర ఉచిత విద్యుత్‌ అందుబాటులోకి వచ్చిన నాటి నుంచి సాగు నీటి వినియోగం పెరిగినట్లు తెలుస్తోంది. దీనికి తోడు వర్షం నీటిని నిల్వ ఉంచకపోవడంతో కొరత ఏర్పడుతోంది. గత ఏడాదితో పోల్చితే ఈ ఏడాది నెల రోజుల మందుగానే సాగు నీటి సమస్య మొదలైంది. యాసంగిలో వేసిన పంటను కాపాడుకోవడానికి కొత్తగా బోర్లు వేయించడంతోపాటు వ్యవసాయ బావులు తవ్విస్తున్నారు. పలు గ్రామాల్లో 600 ఫీట్ల వరకు బోరు వేసినా నీటి జాడ కనిపించడంలేదు. దీనిని బట్టి పరిస్థితి నీటి వినియోగం ఎమేరకు ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. ముఖ్యంగా భీమదేవరపల్లి మండలంలో ఈ పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి.  అత్యధికంగా నీటి వినియోగం చేసే గ్రామాలు జిల్లాలో అత్యధికంగా సాగు నీటిని వినియోగి స్తున్న గ్రామాలను అధికారులు గుర్తించారు. అందులో భీమదేవరపల్లి మండలంలోని గట్లనర్సింగపూర్, భీమదేవరపల్లి, కొప్పుర్, కొత్తకొండ, మల్లారం, మాణిక్యాపూర్, ముల్కనూర్, ముస్తఫా పూర్, ముత్తారం, ధర్మసాగర్‌ మండలంలో జానకిపురం, మల్లక్కపల్లి, నారాయణగిరి, ఎల్కతుర్తి మండలంలో బావుపేట, దండెపల్లి, జీల్గుల, పెంచికల్‌పేట, తిమ్మాపూర్, వల్భాపూర్, హసన్‌పర్తి మండలంలో దేవన్నపేట, జయగిరి, లక్నవ రం, పెంబర్తి, ఐనవోలు మండలంలో గర్మిల్లపల్లి, ఐనవోలు, పంతని, పున్నేల, సింగారం, కమలా పూర్‌ మండలంలో భీంపల్లి, దేశరాజుపల్లి, గూనిపర్తి, ఖాజిపేట మండలంలో మడికొండ, తరాలపల్లి, ఖిలా వరంగల్‌ మండలంలో గాదేపల్లి, స్తంభంపల్లి, వసంతాపూర్, వేలేరు మండలం లో మల్లికుదుర్ల, వేలేరు ఉన్నాయి. ఫిబ్రవరిలోనే తగ్గిన నీటి మట్టం జిల్లాలో గతేడాది ఫిబ్రవరిలో భూగర్భజల నీటి మట్టం 8.33 మీటర్లు ఉండగా ఈ ఏడాది 9.52 మీటర్లకు చేరింది. గతేడాదితో పోల్చుకుంటే 1.19 మీటర్ల లోతుకు పడిపోయింది. ఇప్పటికే భానుడు తన ప్రతపాన్ని చూపిస్తుండగా ఇక మార్చి, ఏప్రిల్, మే నెలల్లో ఎండలు మరింత ఉగ్రరూపం దాల్చనున్నాయి. దీంతో సాగు నీరు విషయం పక్కనబెటితే తాగు నీటికి సైతం తీవ్ర ఇబ్బందులు తప్పెలా లేవు. పైలెట్‌ ప్రాజెక్టుగా భీమదేవరపల్లి భూగర్జ జలాలను పెంపొందిచడంలో భాగంగా భీమదేవరపల్లి మండలాన్ని పైలెట్‌ ప్రాజెక్ట్‌గా ఎంపిక చేశారు. ఇందులో కొప్పుర్, గట్లనర్సింగపూర్, కొత్తకొండ, ముల్కనూర్, ముస్తఫాపూర్‌ గ్రామాలను ఎంపిక చేశారు. ఆయా గ్రామాల్లో చెక్‌ డ్యాంలు, చెరువుల్లో కృత్రిమ ఇంకుడు బోరుబావులను నిర్మించనున్నారు. 150 ఫీట్ల వరకు బోరుబావులను తవ్వనున్నారు. దీంతో భూగర్భ జలాలు పెరిగి ఖరీఫ్‌లో సాగు నీరు అధికం కావడానికి ఈ కృత్రిమ ఇంకుడు బోరుబావులు ఉపయోగపడునున్నాయి. ఒక్కో కృత్రిమ ఇంకుడు బోరుబావి నిర్మాణానికి ప్రభుత్వం రూ.లక్ష నుంచి రూ.1.50లక్షల వరకు వెచ్చించనున్నారు. ఆయా గ్రామాల్లో రైతులతో సభలు నిర్వహించి ఎక్కడ కృత్రిమ ఇంకుడు బోరుబావుల తవ్వకం చేపట్టాలనే అంశంపై తీర్మానాలు చేయనున్నారు. ఈ మేరకు ఇటీవల కొత్తకొండలో సమావేశం నిర్వహించారు. నూతన బోర్లు, బావులకు చెక్‌.. భూగర్జ జలాలు తగ్గిపోతుండడంతో జిల్లాలోని ఏడు మండలాల పరిధిలో 37 గ్రామాలను బ్లాక్‌ లిస్టులో పెట్టినట్లు అధికారులు చెబుతున్నారు. ఆ యా గ్రామాల్లో నూతనంగా బోరులు వేయొద్దని, బావుల తవ్వకం చేపట్టవద్దని హెచ్చరిస్తున్నారు. ఒక వేళ వేసినట్‌లైతే కేసులు నమోదు చేయడంతోపాటు జరిమానాలు సైతం విధించనున్నారు.

రోజురోజుకు అడుగంటుతున్న భూగర్భ జలమట్టాలు తీవ్ర ఆందోళన కలిగిస్తున్నాయి. రెండేళ్లుగా వర్షాభావ పరిస్థితుల నేపథ్యంలో బోర్లు, బావులు వట్టిపోతున్నాయి. వేసవి ప్రారంభం కాకముందే గ్రామాల్లో తాగునీటి కష్టాలు ఆరంభమయ్యాయి. సాగునీటి సంగతి దేవుడెరుగు గాని కనీసం గుక్కెడు తాగునీరు దొరికే పరిస్థితి కనిపించడం లేదు.   సాక్షి, వికారాబాద్‌:వరుసగా రెండేళ్లుగా వరుణుడు ముఖం చాటేయడంతో చెరువులు, కుంటల్లో నీరు రాలేని దుస్థితి నెలకొంది. ఈనేపథ్యంలో సాగు విస్తీర్ణం తగ్గిపోయింది. కరువు భయం జనాన్ని పట్టిపీడిస్తోంది. అదేవిధంగా జిల్లాలో భూగర్భ జలమట్టాలు కనిష్టస్థాయికి చేరుకున్నాయి. ఈ సాధారణ వర్షపాతం 750 మిల్లీమీటర్లు కాగా ఇప్పటివరకు కేవలం 475 మిల్లీమీటర్లు మాత్రమే నమోదైంది. సుమారుగా 40 శాతం తక్కువ వర్షం కురిసింది. గత సంవత్సరం కంటే ఈ సీజన్‌లో సుమారుగా 6 మీటర్ల లోతుకు (18 అడుగులు) పైగా భూగర్భజలాలు పాతాళానికి వెళ్లాయంటే పరిస్థితి ఎంత భయంకరంగా ఉందో ఊహించుకోవచ్చు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం 2018 జనవరి 1నుంచి వ్యవసాయానికి నిరంతర విద్యుత్‌ను సరఫరా చేస్తోంది. దీంతో రైతులు అవగాహన లేకుండా ఇష్టానుసారంగా విద్యుత్‌ పంపుసెట్లను వినియోగిస్తున్నారనే ఆరోపణలు వినిపిస్తున్నాయి. జిల్లాలో భౌగోళిక పరిస్థితుల ప్రకారం వర్షాకాలంలో సగటున 6 మీటర్లు, వేసవిలో 12 మీటర్లలోపు భూగర్భ నీటి మట్టాలు ఉండాలి. అయితే, ప్రస్తుతం సగటున 40 మీటర్లకుపైగా పడిపోయా యి. ఇక ఎండల తీవ్రత పెరిగితే ఏప్రిల్, మే నెలలో గంగమ్మ మరింత లోపలికి వెళ్లిపోతుందేమోనని రైతులు ఆందోళనచెందుతున్నారు. నెలనెలా లోలోపలికి..   జిల్లాలోని భూగర్భ జలశాఖ ప్రతినెలా నీటి మట్టాలను నమోదు చేస్తోంది. గణాంకాలను పరిశీలిస్తే నీటి మట్టాలు ప్రతినెలా పడిపోతున్నాయి తప్పా ఎక్కడా పెరిగిన దాఖలాలు లేవు. జిల్లాలోని 18 మండలాల్లో ఇదే పరిస్థితి నెలకొంది. 4 మండలాల్లో 40 మీటర్ల లోతులో, మరో 7 మండలాల్లో 20 మీటర్ల కంటే లోతులో భూగర్భ జలాల లభ్యత ఉందని అధికారులు చెబుతున్నారు. జిల్లాలోని మరో 6 మండలాల్లో నీటి లభ్యత 18 మీటర్ల లోతుల్లో ఉంది. ఈ లెక్కల ప్రకారం రానున్న సమీప రోజుల్లో నీటికి కటకట తప్పదేమోననే భావన కలుగుతోంది. గతేడాది జనవరిలో జిల్లాలో సాధారణంగా నీటి లభ్యత 11 మీటర్లలోతులో ఉండగా, ప్రస్తుతం అది 40 మీటర్లకు పైగానే చేరుకుంది. అంటే సుమారుగా 29 మీటర్లకు పైగా నీటి మట్టం తగ్గింది. వికారాబాద్, బంట్వారం, కొడంగల్, దోమ మండలాల్లో ఈ సీజన్‌లో భూగర్భజల నీటిమట్టం సుమారుగా 25 మీటర్లకు పైగా లోతులో ఉంది. అదేవిధంగా మోమిన్‌పేట ధారూరు, యాలాల, తాండూరు మండలాల్లో 22 మీటర్ల లోతులో ఉంది. రోజురోజుకూ గంగమ్మ పాతాళంలోకి వెళ్తున్న నేపథ్యంలో నీటిని పొదుపుగా వినియోగించుకోవడం ఒక్కటే మార్గమని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.   బోరుబండ్లకు భలే గిరాకీ..  జిల్లాలోని ఆయా గ్రామాల్లో మొత్తం 55,436 వ్యవసాయ విద్యుత్‌ కనెక్షన్లు ఉన్నాయి. వీటిలో సుమారుగా 3 వేలకు పైగా బోరుబావులు ఇప్పటికే ఎండుముఖం పట్టాయి. మరో 8వేల పైచిలుకు బోర్లలో నీళ్లు తక్కువగా వస్తున్నాయి. ఇక పట్టణాల్లో గృహావసరాలకు సుమారుగా ప్రతి ఇంటికీ ఒక బోరు ఉంది. ఇకపోతే తాగునీటి అవసరాలకు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో సుమారుగా 5వేల చేతిపంపులు, 775 రక్షిత మంచినీటి పథకాలు, 162 సీపీడబ్ల్యూ, ఎంపీడబ్ల్యూ నీటి సరఫరా పథకాలు కొనసాగుతున్నాయి. వీటితో జిల్లాలోని 9.4 లక్షల జనాభాకు నిత్యం తాగునీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. మిషన్‌ భగీరథ నీరు ఇప్పటికే సుమారుగా జిల్లాలోని 70 శాతం ఆవాసాలకు సరఫరా అవుతున్నాయి. వేసవిలో నీటిమట్టం గణనీయంగా తగ్గిపోవడం, వ్యవసాయ బోర్లు, బావు లు వట్టిపోతున్న నేపథ్యంలో బోరు డ్రిల్లింగ్‌ వాహనాలకు భళే గిరాకీ ఏర్పడింది.     ప్రస్తుతం 1000 అడుగుల మేర తవ్వించినా నీరు రాలేదని పరిస్థితి నెలకొంది. ప్రతి ఫీట్‌ డ్రిల్లింగ్‌కు వంద ఫీట్ల వరకు రూ.60 ధర కాగా, ఆ తర్వాత ప్రతి అడుగుకు రూ.70 వసూలు చేస్తున్నారు నిర్వాహకులు. ఈనేపథ్యంలో సుమారుగా రెండు లక్షలకు పైగా ఖర్చవుతోందని రైతులు ఆందోళన చెందుతున్నారు.

ఆదిలాబాద్‌రూరల్‌: వేసవిని దృష్టిలో ఉంచుకొని ఆదిలాబాద్‌ మున్సిపాలిటీలో ప్రజల దాహార్తిని తీర్చేందుకు అధికారులు ముందస్తు ప్రణాళిక సిద్ధం చేశారు. ప్రతీ సంవత్సరం వేసవిలో తాగునీటి సమస్య ఎదురైతే మున్సిపాలిటీ పరంగా పరిష్కరించేందుకు సాధారణ నిధులు కేటాయించి వేసవి ప్రణాళికను మున్సిపల్‌ ఇంజినీర్‌ అధికారులు రూపొందిస్తారు. ఇందులో భాగంగా ఈ ఏడాది కూడా యాక్షన్‌ ప్లాన్‌ రెడీ చేశారు. త్వరలో జరిగే మున్సిపల్‌ కౌన్సిల్‌ సమావేశంలో దీనికి ఆమోదం లభించనుంది. ఆమోదం అనంతరం వేసవి ప్రణాళిక నిధుల వినియోగానికి లైన్‌ క్లియర్‌ అవుతుంది. మున్సిపాలిటీలో ప్రస్తుతం రెండురోజులకోసారి తాగునీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు.  దాహార్తి తీర్చేందుకు ప్రణాళిక పట్టణ ప్రజల దాహార్తి తీర్చేందుకుమున్సిపాలిటీ అధికారులు ప్రణాళిక రూపొందించారు. ఇందులో భాగంగానే ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని సరఫరాకు రూ.10లక్షలు వినియోగించేందుకు మున్సిపల్‌ కౌన్సిల్‌లో ఆమోదం తీసుకోనున్నారు. అలాగే ఎక్కడైనా పైప్‌లైన్‌లు పగిలి నీటి సరఫరా నిలిచిపోతే వెంటనే వాటి మరమ్మతు కోసం అత్యవసరంగా ఈ నిధులు వినియోగించనున్నారు. పట్టణంలో 25 వేల కుటుంబాలు ఆదిలాబాద్‌ పాత మున్సిపాలిటీ పరిధిలో 2015 సమగ్ర కుటుంబ సర్వే ప్రకారం 25 వేల కుటుంబాలు ఉన్నాయి. పట్టణ ప్రాంత ప్రజల దాహార్తిని తీర్చడానికి మావల, లాండసాంగ్వి సమీపంలోని వాగుల నుంచి నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. మున్సిపాలిటీలో రోజుకు ఒక్కొక్కరికి 135 లీటర్ల నీటిని అందించాల్సి ఉంటుంది. ఈ లెక్కన ప్రతీరోజు పట్టణానికి 19 మిలియన్‌ లీటర్ల నీళ్లు అవసరం. కానీ ప్రస్తుతం ఆయా సంప్‌హౌస్‌ల నుంచి కేవలం 12 మిలియన్‌ లీటర్ల నీళ్లను మాత్రమే పట్టణానికి సంప్‌ చేస్తున్నట్లు అధికారులు తెలిపారు. దీంతో ఒక్కొక్కరికి కేవలం 90 లీటర్ల నీటిని మాత్రమే అందిస్తున్నారు. పాత పైపులైన్‌ కావడంతో లీకేజీలు అధికమవుతుండంతో రోజు విడిచి రోజు సరఫరా చేస్తున్నారు. ప్రస్తుతం ఆదిలాబాద్‌ మున్సిపాలిటీలో 25వేల కుటుంబాలు ఉన్నా కేవలం 13వేల కుటుంబాలకు మాత్రమే నల్లా కనెక్షన్లు ఉన్నాయి. మిగతా 12వేల కుటుంబాల్లో నల్లాలు లేవు. రూ.100కే నల్లా కనెక్షన్‌ అందిస్తామని ప్రభుత్వం ప్రకటించడంతో వీరు కూడా కనెక్షన్‌ తీసుకునే అవకాశం ఉంది. అప్పుడు మరింత నీటి కొరత ఏర్పడనుంది.  11,700 కిలో లీటర్ల సరఫరా  ఆదిలాబాద్‌ పాత మున్సిపాలిటీ పరిధిలో 25వేల కుటుంబాలు ఉండగా ఇందులో 1.17కోట్ల జనాభా ఉంది. వీరి దాహార్తి తీర్చడానికి 8 ఓహెచ్‌ఆర్‌ పాత ట్యాంకులు ఉండగా.. మరో 5 కొత్త ట్యాంకులు నిర్మిస్తున్నారు. కొత్తగా నిర్మిస్తున్న ట్యాంకులు ఈ వేసవిలోపు పూర్తయ్యేలా కనిపించడం లేదు. ఈ సారి కూడా వేసవిలో నీటి ఎద్దడి తలెత్తేలా ఉంది. ఆయా ఓహెచ్‌ఆర్‌ ట్యాంకుల్లో ప్రతీరోజు 11,700 కిలో లీటర్ల సామర్థ్యం నీరు నిల్వ కానుంది. సెంట్రల్‌ పబ్లిక్‌ హెల్త్‌ ఇంజినీర్‌ (సీపీహెచ్‌ఈవో) ప్రకారం ప్రతీ ఒక్కరికి రోజుకు 135 లీటర్ల నీటిని సరఫరా చేయాలి. ఈ లెక్కన ప్రస్తుతం ఉన్న జనాభాకు ప్రతీరోజు 19 మిలియన్‌ లీటర్ల (ఒక కోటి 90లక్షల) నీళ్లు అవసరం ఉంటుందని అధికారులు చెబుతున్నారు. ఇదిలా ఉండగా ప్రస్తుతం పట్టణంలో 170 కిలో మీటర్ల మేరకు పైపులైన్‌ వేసేందుకు ప్రణాళిక సిద్ధం చేసుకోగా.. ఇప్పటి వరకు 156 కిలోమీటర్ల మేర పైపులైన్‌ వేశామని అధికారులు పేర్కొంటున్నారు. ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేశాం ప్రస్తుతం ఉన్న ఓహెచ్‌ఆర్‌ ట్యాంకుల ద్వారా పట్టణ ప్రజలకు ప్రతీరోజు నీటిని సరఫరా చేయలేం. అందుకే రెండు రోజులకో సారి చేస్తున్నాం. కొత్తగా 5 ఓహెచ్‌ఆర్‌ ట్యాంకులు నిర్మిస్తున్నా ఇందులో ఒక ఓహెచ్‌ఆర్‌ ట్యాంకు మాత్రమే పూర్తయ్యేలా ఉంది. మిగతా ఓహెచ్‌ఆర్‌ ట్యాంకులు వేసవిలోగా పూ ర్తి అయ్యేలా కనిపించడం లేదు. పట్టణ ప్రజల దా హార్తిని తీర్చేందుకు రూ.10లక్షల వరకు అవసరమవుతాయి. ఇందుకోసం ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేశాం. త్వరలో జరగబోయే కౌన్సిల్‌లో ఆమోదం తీసుకుంటాం.  – మారుతిప్రసాద్, మున్సిపల్‌ కమిషనర్, ఆదిలాబాద్‌  

ఇక్కడ కనిపిస్తున్న పొలం మహబూబ్‌నగర్‌ రూరల్‌ మండలం మాచన్‌పల్లికి చెందిన రైతు మల్లు వెంకటేశ్వర్‌రెడ్డిది. ఇతనికి 20 ఎకరాల పొలం ఉంది. నాలుగు బోర్లు ఉన్నాయి. అయితే వర్షాభావ పరిస్థితుల కారణంగా నాలుగు బోర్లలో రెండింట్లో నీటిమట్టం పడిపోయింది. మరో రెండు బోర్లలో అంతంతమాత్రంగానే నీళ్లు వస్తున్నాయి. ఇరవై ఎకరాల రైతు గత రబీ సీజన్‌లో నాలుగున్నర ఎకరాల్లో వరి పంట సాగు చేస్తే ఈ ఏడాది రబీలో నీళ్లు లేక కేవలం అర ఎకరంలో సాగుచేస్తున్నాడు. రైతులందరికీ ఇదే పరిస్థితి. ప్రతిఏటా సాగు విస్తీర్ణం తగ్గిపోతుందనడానికి ఇదొక నిదర్శనం. వర్షాలు కురవక భూగర్భ జలాలు పడిపోతుండటంతో రైతులు వ్యవసాయానికి దూరమవుతున్నారు. కోయిల్‌సాగర్‌ బ్యాక్‌ వాటర్‌ను మహబూబ్‌నగర్‌ రూరల్, కోయిలకొండ మండలాల్లోని  చెరువుల్లోకి నింపితే రైతులు పంటలను సాగు  చేసుకునే అవకాశం ఉంది. మహబూబ్‌నగర్‌ రూరల్‌: జిల్లాలో భూగర్భ జలమట్టం రోజురోజుకు పడిపోతోంది. ఆరేళ్లుగా తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి. ఈ కారణంగా నీటిమట్టం పాతాళానికి చేరింది. జిల్లాలోని అన్ని మండలాల్లో దాదాపు సమస్య ఇలాగే ఉంది. 2013లో కురిసిన భారీ వర్షం తప్పా మళ్లీ ఆ స్థాయిలో వర్షాలు కురవలేదు. అప్పటి నుంచి ఈ పరిస్థితులు తలెత్తాయి.  ఇప్పటికే చెరువులు, కుంటలు, వాగులు, బోరుబావులు వట్టిపోయి పంటల సాగు కష్టతరంగా మారింది. ప్రస్తుత రబీ సీజన్‌లో సాగు చేసిన వరి, వేరుశనగ, జొన్న, శనగ తదితర పంటల పరిస్థితి ప్రశ్నార్థకంగా మారింది. దీంతో రైతులు దిక్కుతోచని స్థితిలో కొట్టుమిట్టాడుతున్నారు. వేసవి రాకముందే..  వేసవి రాకముందే జిల్లాలో ప్రమాద ఘంటికలు కనిపిస్తున్నాయి. సమృద్ధిగా వర్షాలు పడకపోవడం, మరోవైపు 24 గంటల విద్యుత్‌ సరఫరాతో బోరుబావుల్లో ఉన్న కొద్దిపాటి నీరు విచ్చలవిడిగా వినియోగించుకుంటున్నారు. ప్రధానంగా చిన్ననీటి వనరులు చెరువులు, కుంటలు, బోరుబావులు వట్టిపోతున్నాయి. రైతులు రబీ పంటలపై ఆశలు వదులుకున్నారు. కనీసం పశువులకు నీరు దొరకే పరిస్థితి కూడా కనిపించడం లేదని ఆందోళన చెందుతున్నారు. అన్నం పెట్టే రైతన్నకు వివిధ పంటల సాగులో చేతినిండా పని లేకుండా పోవడంతో ఇతర పనులపై ఆధార పడాల్సి వస్తోంది. కోయిల్‌సాగర్‌ ప్రాజెక్టు నుంచి ఈ ఏడాది సాగుకు నీరు వదలరాదని సంబంధిత అధికారులు క్రాప్‌ హాలీడే ప్రకటించారు. ఈ కారణంగా అక్కడ కూడా పంటల సాగుకు నీటి సమస్య ఎదురవుతోంది. బోరుబావుల కింద మాత్రం రైతులు సేద్యం చేస్తున్నారు. ఆ బోర్లు కూడా ఎప్పుడు ఎండిపోతాయో చెప్పలేని పరిస్థితి. ఇలాంటి కారణాలతో సాగు విస్తీర్ణం తగ్గిపోతోంది. గతంలో ఐదు ఎకరాలు సాగు చేసిన రైతులు ప్రస్తుతం రెండు ఎకరాలు కూడా సాగు చేయలేని పరిస్థితుల్లో ఉన్నారు. తగ్గిన సాగు విస్తీర్ణం  జిల్లాలో ఈ ఏడు రబీ సీజన్‌లో పంటల సాగు విస్తీర్ణం పూర్తిగా తగ్గిపోయింది. గత ఏడాది వరి 22,500 హెక్టార్లు, వేరుశనగ 17వేల హెక్టార్లు, జొన్నలు 1000 హెక్టార్లు, శనగ వంటి చిరు ధాన్యాలు మొత్తం 1,930 హెక్టార్ల విస్తీర్ణంలో సాగు చేశారు. ఈ ఏడు రబీ సీజన్‌లో వరి 15వేల హెక్టార్లు, వేరుశనగ 7,700 హెక్టార్లు, జొన్నలు 744 హెక్టార్లు, శనగలు 545 హెక్టార్లు, చిరు «ధాన్యాల వంటి పంటలు 1,415 హెక్టార్లు మాత్రమే సాగు చేశారు. కానీ వర్షాభావ పరిస్థితుల కారణంగా రైతులంతా తమ బోరుబావుల్లో ఉన్న నీటిని బట్టి డ్రిప్‌ పద్ధతిని వినియోగిస్తూ ఆరుతడి పంటలు పండిస్తున్నారు.  పాతాళానికి చేరిన జలం  భూగర్భజలాలు లోలోతుకు పడిపోతున్నాయి. వర్షాభావ పరిస్థితుల కారణంగా గత ఏడాదితో పోలిస్తే ఈ ఏడాది మరీ పాతాళానికి వెళ్లిపోయాయి. ఖరీఫ్‌ గట్టెక్కినా రబీ పరిస్థితి దారుణంగా ఉంది. సాగునీటితోపాటు తాగునీటికీ సైతం ఇబ్బందులు తప్పేలా లేవు. జిల్లాలో గత సంవత్సరం జనవరిలో భూగర్భ జలాలు 11.69 మీటర్ల వద్ద ఉండగా 2019 జనవరిలో 15.87 మీటర్లకు పడిపోయాయి. అంటే గత ఏడాదితో పోలిస్తే నీటి లభ్యత 4.18 మీటర్లకు పడిపోయింది. నారాయణపేట మండలం అప్పారెడ్డిపల్లిలో భూగర్భజలాలు మరింత లోతుకు చేరాయి. జిల్లాలో ఏ గ్రామంలో లేని విధంగా ఇక్కడ 15.79 మీటర్ల లోతుకు పడిపోయాయి. అదేవిధంగా గండీడ్‌ మండలం సల్కార్‌పేటలో 15.10 మీటర్లు, మహబూబ్‌నగర్‌ అర్బన్‌ మండలంలో 11.88 మీటర్లు,  ఊట్కూర్‌ మండలం పులిమామిడి గ్రామంలో 8.65 మీటర్ల వరకు భూగర్భ జలాలు పడిపోయాయి. గత సంవత్సరం జనవరి నుంచి ఈ సంవత్సరం జనవరి వరకు ప్రతినెలా భూగర్భ జలాలు పడిపోవడమే తప్ప పెరగలేదు. మహబూబ్‌నగర్, నారాయణపేట జిల్లాల్లోని 26 మండలాల్లో భూగర్భ జలాలు ప్రమాదకర స్థాయికి చేరాయి. వర్షాభావ పరిస్థితులు ఈ విధంగానే ఉంటే నీటి ఎద్దడి తప్పదు. వర్షపు నీటిని నిలువ చేస్తేనే..  వర్షపు నీటిని నిలువ చేయడంతో పాటు ఈ ప్రాంతం నుంచి వెళ్లే జీవనదులు, వాటికి అడ్డుగా ఆనకట్టలు కడితేనే భూగర్భ జలాలు పెరిగే అవకాశం ఉంది. మహారాష్ట్ర, కర్నాటక రాష్ట్రాల నుంచి ఉమ్మడి మహబూబ్‌నగర్‌ జిల్లా మీదుగా వెళ్లే వరద నీటికి అడ్డుకట్ట వేసి సద్వినియోగం చేసుకుంటనే ఈ సమస్యకు శాశ్వత పరిష్కార మార్గం ఉంది. ఈ విషయంపై జిల్లాస్థాయి అధికారులు, పాలకులు తక్షణ చర్యలు తీసుకోవాల్సిన అవసరముంది.  ఆరుతడి పంటలు సాగు చేసుకోవాలి  వర్షాభావ పరిస్థితులతో భూగర్భజలాలు అడుగంటి బోరుబావులు, చెరువులు, కుంటలు ఎండిపోతున్నాయి. ఈ పరిస్థితుల్లో రైతులు ఆరుతడి పంటల సాగుపై దృష్టి సారించాలి. నీటిని పొదుపుగా డ్రిప్‌ను వినియోగిస్తూ ఆరుతడి పంటలు, చిరు ధాన్యాలు సేద్యం చేసుకుంటే తక్కువ నీటితో ఎక్కువ దిగుబడులు సాధించవచ్చు.  – సుచరిత, జిల్లా వ్యవసాయ అధికారి

వేసవి ఇంకా ప్రారంభం కాకనే తాగునీటి సమస్య తీవ్రరూపం దాలుస్తోంది. ఇప్పటికే 140 గ్రామాలకు ట్యాంకర్ల ద్వారా నీరు సరఫరా చేస్తున్నారు. ఎండలు ముదిరితే పరిస్థితి ఏంటని తల్చుకుంటేనే గొంతులో తడారి పోతోందని ఇప్పటికే నీటి ఎద్దడి ఎదుర్కొంటున్న ప్రాంతాల మహిళలు ఆందోళన చెందుతున్నారు. ఈ వేసవిలో ఉపశమనం కలిగించడానికి అధికారులు తమవంతు ప్రయత్నంగా వేసవి ప్రణాళికలు సిద్ధం చేశారు. రూ.17కోట్లు ఇస్తే వేసవిలో నీటిఎద్దడిని నివారించగలమని ప్రతిపాదనలు పంపారు. అనంతపురం సెంట్రల్‌: అనంతపురం అసలే కరువు జిల్లా. ఈ ఏడాది మరింత దుర్భర పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి. గతంలో ఎన్నడూ లేని విధంగా 45శాతం లోటు వర్షపాతం నమోదైంది. ఈ సమయానికి 18 మీటర్ల లోతులో ఉండాల్సిన భూగర్భజలాలు 23 మీటర్ల లోతులో ఉన్నాయి. వేసవిలో ఇంకా అడుగంటిపోయే ప్రమాదం నెలకొంది. ప్రస్తుతం వేసవి ఇంకా పూర్తిగా రానేలేదు. ఇప్పటికే 140 గ్రామాలకు నీళ్లను ట్యాంకర్లతో అందిస్తున్నారు. మార్చి, ఏప్రిల్‌ నెలల్లో జిల్లాలో తాగునీటి సమస్య తీవ్రరూపం దాల్చే ప్రమాదాలు కొట్టొచ్చినట్లు కనిపిస్తున్నాయి. వర్షాభావం వల్ల భూగర్భజలాలు పూర్తిగా అడుగంటి పోతున్నాయని ప్రజలు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఎన్నికల సమయం...దారి మళ్లిన నీళ్లు ఈ ఏడాది వర్షాభావానికి పాలకుల స్వార్థం తోడవడం జిల్లా ప్రజలకు శాపంగా మారింది. హెచ్చెల్సీ, హంద్రీనీవా సుజల స్రవంతి ప్రాజెక్టు ద్వారా వచ్చిన నీళ్లు దారి మళ్లాయి. ముఖ్యంగా  హంద్రీనీవా ద్వారా కొన్ని చెరువుల్లో మాత్రమే నీళ్లు ఉన్నాయి. ఎన్నికల సమయం కావడంతో సీఎం చంద్రబాబునాయుడు ఇటీవల జిల్లాకు వచ్చి కదిరి సమీపంలోని చెర్లోపల్లి రిజర్వాయర్‌ నుంచి నీటిని కుప్పంకు మళ్లించారు. జిల్లాలో చెరువులన్నీ నింపిన తర్వాతే కుప్పంకు తీసుకుపోవాలని ప్రతిపక్ష వైఎస్సార్‌సీపీ నాయకులు డిమాండ్‌ చేస్తున్నా పాలకులు పెడచెవిన పెడుతున్నారు. గతంలో కన్నా ఈ ఏడాది తక్కువ చెరువులు నింపారు. పీఏబీఆర్‌ కుడికాలువ కింద కేవలం 0.8 టీఎంసీలు వదిలి మమ అనిపించారు. చెరువులు కూడా తడపకుండానే ముగించారు. వేసవిలో నీటిఎద్దడి గ్రామాలు 500లకు పైమాటే ఈ ఏడాది జిల్లాలో 500 గ్రామాలకు పైగా తీవ్ర తాగునీటి ఎద్దడితో అగచాట్లు ప్రమాదం ఉన్నట్లు అంచనాలున్నాయి. అధికారికంగానే 350 గ్రామాలను గుర్తించారు. వాటన్నింటికీ ట్యాంకర్లతో నీరందించాల్సి వస్తుందని భావిస్తున్నారు. అయితే ఇలా సరఫరా చేసేందుకు కూడా సమీపంలో నీటి వసతి దొరకడం కూడా గగనంగా మారుతోంది. ఇదిలా ఉంటే గతేడాది నీరందించిన కాంట్రాక్టర్లకు ఇప్పటికీ బిల్లులు చెల్లించలేదు. దాదాపు రూ.4కోట్లకు పైగా బకాయి పడినట్లు తెలుస్తోంది. వాటిని చెల్లించాలని కాంట్రాక్టర్లు ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ కార్యాలయం చుట్టూ తిరుగుతున్నారు. ఈ ఏడాది నీరు సరఫరా చేయడానికి వారు సుముఖత వ్యక్తం చేయడం లేదు. ఈ నేపథ్యంలో ఈ ఏడాది వేసవిలో తాగునీటి ఎద్దడిని ఎదుర్కొనేందుకు రూ.17కోట్లు అవసరమని ప్రభుత్వానికి ప్రతిపాదనలు పంపారు. నీటి ఎద్దడిని నివారిస్తాం తాగునీటి ఎద్దడి నివారణకు రూ.17కోట్లతో ప్రతిపాదనలు పంపాం. ఏ గ్రామంలోనైనా తాగునీటి సమస్య ఉంటే మా దృష్టికి వచ్చిన 24 గంటల్లో ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లు చేసే విధంగా యంత్రాంగాన్ని సిద్ధం చేస్తున్నాం. ఏ సమయంలోనైనా నా నెంబర్‌ 91001 22100కు ఫోన్‌ చేస్తే తక్షణం నీటి సమస్యను పరిష్కరించేందుకు చర్యలు తీసుకుంటా.– హరేరామనాయక్, ఎస్‌ఈ, ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌

వర్షాభావంతో భూగర్భ జలాలు అడుగంటిపోతున్న తరుణంలో యాంసంగి పంటకు సాగునీటిని అందించాలని సర్కారు నిర్ణయించింది. రైతాంగానికి వెన్నుదన్నుగా నిలిచి వ్యవసాయాన్ని బలోపేతం చేసేందుకు ఏటా రెండు పంటలకు సాగు నీటిని అందించే ప్రణాళికలు సిద్ధం చేసింది. ఈ మేరకు ఎస్సారెస్పీ పరిధిలో సాగులో ఉన్న ఆయకట్టు ప్రాంత ఎమ్మెల్యేలతో బుధవారం నీటిపారుదల శాఖ అధికారులు హైదరాబాద్‌లోని జలసౌధలో సమావేశం నిర్వహించారు. రబీసాగుకు నీటి విడుదల, ఎస్సారెస్పీ పునరుజ్జీవ పనుల పురోగతిపై చర్చించారు.   – సాక్షిప్రతినిధి, కరీంనగర్,      సాక్షిప్రతినిధి, కరీంనగర్‌: ఎస్సారెస్పీపై హైదరాబాద్‌లో నిర్వహిం చిన సమావేశంలో పలు అంశాలపై సుదీర్ఘంగా చర్చించారు. ప్రస్తుతం ఎస్సారెస్పీలో ఉన్న నీటి నిల్వలు, కాల్వల ద్వారా అందించేందుకు నీటి లభ్యత, సాగు విస్తీర్ణం పెంచేందుకు ఎస్సారెస్పీ సామర్థ్యం పెంపు పనుల పురోగతి, ప్రాజెక్టు పునరుజ్జీవ పథకానికి నిధుల కేటాయింపు తదితర అంశాలపై చర్చ జరిగింది. ముఖ్య మంత్రి కేసీఆర్‌ ఆదేశాల మేరకు ఎస్సారెస్పీ పనులు జూన్‌ 30వ తేదీ లోపు పూర్తి చేయాలని అధికారులకు ఎమ్మెల్యేలు సూచించారు. నిధులు వంద శాతం ఖర్చుచేయడంతో పాటు పనుల పురోగతి చూపించాల్సి ఉంటుందని తెలిపారు. ప్రాజెక్టు పునరుజ్జీవ పనులు వేగవంతంగా చేపట్టడంతో పాటు రబీలో చెరువులు, కుంటలు అధికారికంగా నింపి ఒక్క ఎకరం నేల కూడా ఎండిపోకుండా చూడాలని అధికారులకు సూచించారు. 14.40 లక్షల ఎకరాలకు నీరు.. గత ప్రభుత్వాలు ప్రాజెక్టులో పుష్కలంగా నీళ్లు ఉన్నప్పుడు కూడా ఆరు లక్షల ఎకరాలకు మించి నీరు ఇవ్వలేదని, తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఏర్పడ్డాక ఎస్సారెస్పీ ద్వారా 14.4 లక్షల ఎకరాలకు సాగునీటిని అందించడం జరుగుతుందని ఎమ్మెల్యేలు పేర్కొన్నారు. ఎత్తయిన ప్రాంతాలకు లిఫ్టుద్వారా సాగునీటిని అందించే విధంగా అధికారులు కార్యాచరణ రూపొందించాలన్నారు. తెలంగాణ ఏర్పాటు తర్వాత కొత్త ఆయకట్టుతో పాటు ఎస్సారెస్పీ సామర్థ్యం పెంపు కోసం ప్రాజెక్టు ఆ«ధునికీకరణకు కూడా నిధులు కేటాయించి సాగు విస్తీర్ణం పెంచుతున్నామన్నారు. ప్రాజెక్టు సామర్థ్యం పెంపుతో పాటు ఎస్సారెస్పీ కాలువల సామర్థ్యాన్ని 3000 క్యూసెక్కుల నుంచి 6000 క్యూసెక్కులకు పెంచడం జరిగిందని వెల్లడించారు. పునరుజ్జీవ పనులను ఎప్పటికప్పుడు పర్యవేక్షిస్తూ జూన్‌ నెలాఖరులోపు ఎట్టి పరిస్థితుల్లోనూ పూర్తి చేస్తే వర్షాకాలంలో ప్రాజెక్టు నీటితో కలకలాడే అవకాశం ఉందన్నారు. పనుల్లో ఎలాంటి జాప్యం జరగకుండా క్షేత్రస్థాయిలో పనిచేసే అధికారులను అప్రమత్తం చేయాల్సిన అవసరం ఉందన్నారు. ప్రతిరోజు టార్గెట్‌ పెట్టుకొని పనుల్లో వేగం పెంచి గడువులోపు పూర్తిచేయడమే లక్ష్యంగా పనిచేయాలని సూచించారు. ఎండాకాలంలోపు గౌరవెల్లి వరకు... మిడ్‌ మానేరు నుంచి గౌరవెళ్లి వరకు జరుగుతున్న పనులు ఎండాకాలం లోపే పూర్తి చేసే విధంగా కార్యాచరణ చేపట్టాలని ఎమ్మెల్యేలు ఇరిగేషన్‌ అధికారులను కోరారు. కాలువల తవ్వకం కోసం భూసేకరణతో పాటు ఉన్న ఇతర సమస్యలన్నింటినీ పరిష్కరించి వీలైనంత త్వరగా పనులు పూర్తి చేయాలని తెలిపారు. తెలంగాణ ప్రభుత్వం ప్రతిష్టాత్మకంగా గోదావరినదిపై చేపట్టిన కాళేశ్వరం రివర్స్‌ పంపింగ్‌ నీళ్లు వర్షాకాలం వరకు అందుతాయని ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు. కాళేశ్వరం నీళ్లు అందితే ఇక తెలంగాణలో నీటి కొరత అనేదే ఉండదని తెలిపారు. పోచంపాడ్‌ నుంచి ఖమ్మం వరకు 14.40 లక్షలతో పాటు ఎత్తైన ప్రాంతాలకు లిఫ్ట్‌ల ద్వారా నీరు అందిస్తామని వెల్లడించారు. జరుగుతున్న సాగునీటి ప్రాజెక్టుల పనులు యుద్ధప్రాతిపదికన పూర్తి చేయాలని సమావేశంలో చర్చించారు. 10 నుంచి ఎల్‌ఎండీ నీటి విడుదల కరీంనగర్‌ లోయర్‌ మానేరు డ్యాం (ఎల్‌ఎండీ) కింద సాగయ్యే ఆయకట్టు పంటలకు ఫిబ్రవరి 10 నుంచి ఒక తడి నీరు విడుదల చేస్తామని మాజీ మంత్రి, హుజూరాబాద్‌ ఎమ్మెల్యే ఈటల రాజేందర్‌ అన్నారు. అధికారులు, ఎమ్మెల్యేలతో జరిగిన సమావేశంలో ఆయన మాట్లాడారు. గత ప్రభుత్వాల హయాంలో 5లక్షల ఎకరాల కంటే ఎక్కువ నీళ్లు ఇవ్వలేని పరిస్థితి నుంచి తెలంగాణ ప్రభుత్వం అధికారం చేపట్టాక ఎస్సారెస్పీ ద్వారా 14లక్షల 40 వేల ఎకరాలకు నీళ్లు ఇస్తున్నామని, రబీ పంటకు కూడా అదే స్థాయిలో నీటిని విడుదల చేస్తామని స్పష్టం చేశారు. ఇప్పటికే తవ్విన కాల్వలకు 3వేల క్యూసెక్కుల కెపాసిటీ నుంచి 6వేల క్యూసెక్కుల నీరు వదిలి పరీక్షించడం జరిగిందన్నారు. డిస్ట్రిబ్యూషన్‌ కెనాల్స్‌ను బలోపేతం చేసుకోవాల్సి ఉందన్నారు. సీఎం ఆదేశాల మేరకు అధికారికంగా చెరువులు, కుంటలు నింపాలన్నారు. తద్వారా భూగర్భ జలాలు, మత్స్య సంపద పెరుగుతుందని తెలిపారు. జూన్‌ 30 వరకు కేటాయించిన నిధులు 100 శాతం ఖర్చు చేయాలని, అవసరం అయితే మరిన్ని నిధులు తెచ్చుకుంటామన్నారు. కొన్ని చోట్ల భూ సేకరణలో సమస్యలు ఉన్నాయని, వాటిపైన పూర్తి దృష్టి సారిస్తామన్నారు. వర్షాకాలనికి గౌరవెళ్లి వరకు నీళ్లు తీసుకెళ్తామని తెలిపారు. పనులు ఎక్కడా ఆగలేదని, వేగంగా జరిగేలా ప్రజాప్రతినిధులం కృషి చేస్తున్నామని అన్నారు. కాళేశ్వరం నీళ్లు వీటికి అనుసంధానం కాబోతున్నాయని, చివరి ఆయకట్టు వరకు నీళ్లు ఇస్తామని స్పష్టం చేశారు. ఈఎన్‌సీ మురళీధర్‌ నేతృత్వంలో జరిగిన సమావేశానికి మాజీ మంత్రి, ఎమ్మెల్యే ఈటల రాజేందర్, ఎంపీ వినోద్‌కుమార్, ఎమ్మెల్యేలు  ఎర్రబెల్లి దయాకర్, సోలిపేట రామలింగారెడ్డి, రసమయి బాలకిషన్, వి.సతీష్‌బాబు, సుంకే రవిశంకర్, నన్నపనేని నరేందర్, సీతక్క, ఆరూరి రమేష్, ఇరిగేషన్‌ డెవలప్మెంట్‌ కార్పొరేషన్‌ చైర్మన్‌ ఈద శంకర్‌రెడ్డి హాజరయ్యారు.   

ఆకలేసినా, దప్పికేసినా చెప్పుకోలేని మూగజీవాలు అడవుల్లో విలవిలలాడిపోతున్నాయి. తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితుల్లో అడవుల్లో చుక్కనీరు దొరక్క మూగజీవాల గొంతెండుతోంది. చర్యలు తీసుకోవాల్సినఅధికారులు నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరిస్తుండడంతో నీటి కోసం జనావాసాల్లోకి వస్తున్న వన్యప్రాణులు వేటగాళ్ల ఉచ్చులో చిక్కి, వాహనాలుఢీకొని మృత్యువాత పడుతున్నాయి. వన్యప్రాణుల సంరక్షణ కోసంవిడుదలవుతున్న నిధులు ఏమవుతున్నాయో అంతుపట్టడం లేదు. వైఎస్‌ఆర్‌ జిల్లా, బద్వేలు అర్బన్‌ : బద్వేలు నియోజకవర్గంలో లంకమల అభయారణ్యం, పెనుశిల అభయారణ్యం, నల్లమల అభయారణ్యాలు విస్తరించి ఉన్నాయి. సుమారు 30 వేల హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉన్న ఈ అడవుల్లో వివిధ రకాల జంతుజాలం నివసిస్తోంది. వీటిలో అత్యంత అరుదైన కలివికోడి, పెద్దపులి, హనీబ్యాడ్జెర్‌ వంటి జంతువులు కూడా ఉన్నాయి. వణ్యప్రాణి సంరక్షణ చట్టం కింద ఆయా అడవుల్లోని జంతువులను సంరక్షించేందుకు ఏటా ప్రభుత్వం నిధులను విడుదల చేస్తుంది. ఆ నిధులతో అడవుల్లో సాసర్‌పిట్లు ఏర్పాటు చేసి అందులో నీటిని నింపడం, అడవుల చుట్టూ వన్యప్రాణులు బయటికి రాకుండా కందకాలు తవ్వించడం వంటి పనులు చేపట్టాలి. అయితే ప్రభుత్వం సకాలంలో నిధులు కేటాయించకపోవడం, అటవీ అధికారుల నిర్లక్ష్యం కారణంగా చర్యలు చేపట్టడం లేదు. జనావాసాల్లోకి .. అడవుల్లో వన్యప్రాణులకు నీరు అందించేందుకు గాను లంకమల, పెనుశిల, నల్లమల అభయారణ్యాలలో సుమారు 65కు పైగా సాసర్‌పిట్లు ఏర్పాటు చేశారు. అయితే సాసర్‌పిట్లలో నీటిని నింపి జంతువుల దాహార్తిని తీర్చాల్సిన అధికారులు నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరిస్తుండడంతో చేసేది లేక నీటి కోసం వన్యప్రాణులు జనావాసాల్లోకి వస్తున్నాయి. ఈ సమయంలో వాహనాలు ఢీకొని చనిపోవడం, వేటగాళ్ల ఉచ్చులో చిక్కి మరణించడం వంటి సంఘటనలు జరుగుతున్నాయి. బద్వేలు రేంజ్‌ పరిధిలోని జంగంరాజుపల్లె బీటులో బ్రహ్మంసాగర్‌ రిజర్వాయర్‌ వెనుకజల్లాల్లో ఉన్న ముత్తూటిసెల అటవీ ప్రాంతాల్లో నీటి కోసం వస్తున్న వన్యప్రాణులను నీటిలో విషపు గుళికలు కలిపి వేటాడుతున్నారు. అంతేకాకుండా జిల్లా సరిహద్దులోని గోపవరం మండల సమీపంలో, అట్లూరు మండల సమీపంలో వేటగాళ్లు పేట్రేగిపోతున్నారు. ఉచ్చులు వేసి వన్యప్రాణులను వేటాడి వాటి మాంసాన్ని విక్రయిస్తున్నారు. ఇటీవల కాలంలో అట్లూరు మండల పరిధిలో సుమారు నాలుగైదు పొడదుప్పిలు మృత్యువాతపడ్డాయి. అలాగే కాశినాయన మండలంలోని వరికుంట్ల గ్రామసమీపంలో తాగునీటి కోసం జనసంచారంలోకి వచ్చిన రెండు చిరుతలు విద్యుత్‌షాక్‌కు గురై మరణించాయి. ఇలా చెప్పుకుంటూపోతే నిత్యం ఎక్కడో ఒక చోట వన్యప్రాణులు మృత్యువాత పడుతూనే ఉన్నాయి. చర్యలు తీసుకుంటాం వన్యప్రాణుల సంరక్షణ కోసం అన్నిరకాల చర్యలు తీసుకుంటున్నాం. అడవుల్లోని సాసర్‌పిట్లలో తక్షణమే నీరందించే ఏర్పాట్లు చేస్తాం. అలాగే వన్యప్రాణుల వేటగాళ్లను గుర్తించి కఠినంగా శిక్షిస్తాం. – గురుప్రభాకర్, ప్రొద్దుటూరు డీఎఫ్‌ఓ

కనిగిరి:  మీరు ప్రజా సేవకులు.. పార్టీల కతీతంగా సమస్యలు పరిష్కరించండి.. రెండు వారాలుగా నీళ్లు కోసం ప్రజలు అల్లాడుతున్నారు.. సమస్య మీకు పట్టాదా.. ఎమ్మెల్యేకు తొత్తుగా పనిచేస్తే.. ప్రజలు ఇలానే రోడ్లక్కుతారంటూ వైఎస్సార్‌ సీపీ కనిగిరి నియోజకవర్గ ఇన్‌చార్జి బుర్రా మధుసూదన్‌ యాదవ్‌ అధికారులపై ధ్వజమెత్తారు. నీటి సమస్య పరిష్కరించాలంటూ కనిగిరి పట్టణంలోని దేవాంగనగర్‌వాసులు ఖాళీ బిందెలతో మంగళవారం రోడ్డుపై ధర్నా చేశారు. విషయం తెలుసుకుని అక్కడి వచ్చిన కమిషనర్‌ కేవీ పద్మావతిని ప్రజలు నిలదీశారు. మేము కూలీ నాలి చేసుకుని జీవించే వాళ్లం కనీసం తాగటానికి, వాడుక నీరు ఇవ్వడం లేదు.. రెండు వారాలుగా మున్సిపల్‌ నీళ్ల ట్యాంకర్లు మా వార్డుకు రావడం లేదు.. ఆఫీసుకు వచ్చి చెప్తే సమస్య పట్టించుకోరు.. ఇప్పుడు ఎందుకొచ్చారంటూ కమిషనర్‌ను ప్రశ్నించారు. చైర్మన్‌ ఒక్క సారికూడా మా గ్రామానికి రాలేదు.. మేం మనుషులం కాదా అంటూ మండిపడ్డారు. చైర్మన్, ఎమ్మెల్యే ఇద్దరు వచ్చి మా సమస్య పరిష్కరించేంత వరకు ఇక్కడి నుంచి కదలమంటూ రోడ్డుపై బైఠాయించారు. దీంతో కమిషనర్‌ పోలీసులకు సమాచారం ఇచ్చారు. ఎస్సై డి.ప్రసాద్‌ సిబ్బందితో సంఘటనా స్థలానికి వచ్చారు. ప్రజల కోసం పనిచేయండి.. ఇంతలో వైఎస్సార్‌ సీపీ నియోజకవర్గ ఇన్‌చార్జి బుర్రా మధుసూదన్‌ యాదవ్, పార్టీ శ్రేణులు ధర్నా ప్రదేశానికి చేరుకున్నారు. ప్రజలు నీటి సమస్యను బుర్రాకు వివరించారు. దీంతో ఆగ్రహించినా బుర్రా.. కమిషనర్‌ గారు.. మీరు ఏడాదికి కోటి రూపాయలు ట్యాంకర్ల ద్వార నీటి రవాణాకు ఖర్చు పెడుతున్నట్లు లెక్కలు చూపిస్తున్నారు.. మరీ ప్రజలకు నీళ్లేవీ.. మీరు.. అధికార పార్టీ ప్రజా ప్రతినిధులు అందరు కలిసి నిధులు మింగుతున్నారా..? అధికార పార్టీ నాయకుల ఇళ్లకు రోజు ట్యాంకర్లు.. అధికారపార్టీ వార్డులకు రోజు నీళ్లు.. మరీ పేదల పరిస్థితి ఏంటీ.. వాళ్లు ప్రజలు కాదా..? అని నిలదీశారు. దీనికి కమిషనర్‌ బదులిస్తూ కాంట్రాక్టర్‌ నిర్లక్ష్యం వల్ల తప్పు జరిగిందని.. రోజు ట్యాంకర్ల నీళ్లు సరఫరాకు చర్యలు తీసుకుంటామని చెప్పారు. తమకు ట్యాంకర్ల ద్వారా కాకుండా కొళాయిల ద్వారా నీళ్లు ఇవ్వాలని స్థానికులు పట్టుబట్టారు. కాలనీ వాసులంతా చైర్మన్‌కు, ఎమ్మెల్యేకు వ్యతిరేకంగా నినదించారు. దీంతో కమిషనర్‌ కాలనీలో డీప్‌బోర్‌ వెల్‌ వేసి కుళాయిల ద్వారా నీళ్లు ఇచ్చేందుకు చర్యలు తీసుకుంటామని హామీ ఇచ్చారు. ఈమేరకు స్థల పరిశీలన చేశారు. దీంతో సమస్య తాత్కలికంగా సద్దు మణిగింది. ధర్నా కారణంగా అరగంట సేపు ట్రాఫిక్‌ నిలిచిపోయింది. వివక్షత చూపితే ఆందోళన ఉధృతం చేస్తాం: బుర్రా మున్సిపల్‌ ట్యాంక్‌ల ద్వారా నీటి రవాణాలో అధికారులు వివక్షత చూపితే సహించేది లేదని బుర్రా మధుసూదన్‌ యాదవ్‌ హెచ్చరించారు. ధర్నా అనంతరం విలేకర్లతో మాట్లాడుతూ ప్రజలు నీటి సమస్యపై అల్లాడుతుంటే అధికార పార్టీ నాయకులు అభివృద్ధి ఢంకా కొట్టుకుంటున్నారని విమర్శించారు. మున్సిపాలిటీలో నీటి రవాణా మాటున కోట్ల రూపాయల దోపిడీ జరుగుతోందని ధ్వజమెత్తారు. అధికారులు అధికార పార్టీ కార్యకర్తల్లా పనిచేస్తూ.. ప్రజా సమస్యలను గాలికి వదులుతున్నారని ఆరోపించారు. మున్సిపల్‌ అధికారులు ఏక పక్షంగా వ్యహరించి.. ఎమ్మెల్యేకు, చైర్మన్‌కు తాబేదారులుగా పనిచేస్తున్నారని ఆరోపించారు. దేవాంగనగర్‌లో నీటి సమస్య త్వరగా పరిష్కరించక పోతే.. మున్సిపల్‌ ఆఫీసు వద్ద పార్టీ ఆధ్వర్యంలో ధర్నా చేస్తామని హెచ్చరించారు. కార్యక్రమంలో వైఎస్సార్‌ సీపీ జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి రంగనాయకులరెడ్డి, న్యాయవాదులు ఎస్‌కే అబ్దుల్‌గఫార్, సీహెచ్‌ సాల్మన్‌రాజు, పార్టీ జిల్లా సంయుక్త కార్యదర్శి కస్తూరిరెడ్డి, మండల అధ్యక్షుడు సంగు సుబ్బారెడ్డి తదితరులు పాల్గొన్నారు.

శ్రీకాకుళం, వీరఘట్టం: జిల్లాలో ఏటా వేసవిలో వన్యప్రాణులకు జీవన్మరణ పోరాటం తప్పడం లేదు. ఇవే అడవుల్లో గత కొన్నేళ్లుగా సంచరిస్తున్న ఏనుగులు.. దాహార్తిని తీర్చుకునేందుకు మైదాన ప్రాంతాలకు వచ్చినప్పుడు వీటి వల్ల ప్రజలకు ముప్పు తప్పడంలేదు. ఇటువంటి వింత పరిస్థితుల మధ్య వన్యప్రాణులు మత్యువాత పడుతుంటే.. ఏనుగుల గుంపు వల్ల ప్రాణ భయంతో పాటు ప్రజలు ఆర్థికంగా నష్టపోతున్నారు. ఇంత జరుగుతున్నా వన్యప్రాణులకు నీటి వసతి కల్పిం చడంలో అటవీశాఖ నిర్లక్ష్యం వహించడంతో జాతీ య సంపద అంతరించిపోతోంది. ప్రస్తుతం వేస వి సమీపిస్తున్న తరుణంలో వన్యప్రాణుల దాహార్తి తీర్చేందుకు ప్రత్యామ్నాయ చర్యలు చేపట్టాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది. ఏటా వేసవి తాపంతో దుప్పులు, జింకలు, అడవి పందులు దాహార్తిని తీర్చుకునేందుకు మైదాన ప్రాంతాలకు వచ్చి తరుచూ మత్యువాత పడుతున్నాయి. అలాగే వేటగాళ్ల తూటాలకు బలైపోయిన ఘటనలు ఉన్నాయి. వన్యప్రాణులు నిలయమైన వీరఘట్టం మండలం తూడి, వండువ కొండల్లో వీటి సంరక్షణకు అధికారులు పటిష్టమైన చర్యలు చేపట్టకపోవడం కూడా మరో కారణంగా పేర్కొనవచ్చు. రూ.1.62 కోట్లు వృథా జంతువుల దాహార్తిని తీర్చేందుకని గతేడాది జిల్లా వ్యాప్తంగా రూ.1.62 కోట్లతో 55 కిలోమీటర్లు పొడవునా అటవీ ప్రాంతంలో కందకాలు తవ్వా రు. అయితే వీటి వల్ల ఎటువంటి ప్రయోజనం లేదని ప్రజలు చెబుతున్నారు. వేసవిలో ఎండల తీవ్రతకు నదులు, గెడ్డలు, పెద్ద పెద్ద జలపాతాలే ఎండిపోతుంటే కందాకాల్లో నీరు ఎంతవరకు నిల్వ ఉంటుందనేది వారి వాదన. ఈ పరిస్థితుల్లో నీటి సౌలభ్యత లేక మైదాన ప్రాంతాలకు వస్తున్న మూగజీవాలు బలైపోతున్నాయి. మరోవైపు జిల్లా విస్తీర్ణం 5,837 చదరపు కిలోమీటర్లు కాగా.. ఇందులో అటవీ విస్తీర్ణం 616 చదరపు కిలోమీటర్లు. దీనిలో 70,350 హెక్టార్లలో అడవులు విస్తరించి ఉన్నాయి. వాస్తవానికి భూభాగంలో 33 శాతం అడవులు ఉంటే అక్కడ ప్రకృతి సంపదతో పాటు మానవాళి మనుగడకు ఎటువంటి ముప్పు ఉండదని శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్నారు. అయితే జిల్లాలో మాత్రం అడవులు కేవలం 10.55 శాతం మాత్రమే ఉన్నాయి. ఫలితంగా అడవుల విస్తీర్ణం తగ్గుతుండడంతో వన్యప్రాణులు మృతి చెందుతుండగా, ఏనుగుల భయంతో ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. పై గణాంకాల ప్రకారం అటవీ సంపదను మరింత పెంచాల్సిన ఆవశ్యకత ఏర్పడింది. ఇదీ పరిస్థితీ... జిల్లాలోని పాతపట్నం–టెక్కలి అటవీ ప్రాంతంలో ఎక్కువగా దుప్పి, జింక, గొండగొర్రె, కొండ మేక ఇలా నాలుగు రకాల జింకలు ఉన్నాయి. పాతపట్నంనకు సమీపంలో ఆంధ్రా–ఒడిశా సరిహద్దు అటవీ ప్రాంతంలో ఎక్కువగా దుమ్మలగుండు(తోడేళ్లు) సంచారం ఉంది. అలాగే ఇదే అటవీ రేంజ్‌లో రేసు కుక్కల సంచారం కూడా ఉంది. మొళియాపుట్టి మండలం జాడుపల్లి అటవీ ప్రాంతంలో కనుజులు ఎక్కువగా సంచరిస్తున్నాయి. అలాగే వీరఘట్టం మండలంలో 300 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో ఉన్న తూడి, వండువ కొండల్లో వందలాది వన్యప్రాణులు ఉన్నాయి. దుప్పి, అడ వి పందుల గుంపులు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఇవి సమీపంలో ఉన్న జీడి తోటలు, వరి చేలల్లో ఆహా రం కోసం తరుచూ వస్తుంటాయి. వర్షాకాలం, శీతాకాలంలో కొండలపైనే ఉన్నా.. వేసవి వచ్చిం దంటే మైదాన ప్రాంతాలకు నీటి కోసం వస్తుంటాయి. ఇటువంటి సమయాల్లో కొంతమంది వేటగాళ్లు మాటు వేసి, వన్య ప్రాణులను ప్రాణాలను హరిస్తున్నారు. గత నాలుగేళ్లలో... ♦ 2014లో వీరఘట్టం మండలం బొడ్లపాడు సమీపంలోని తోటల్లో వరి కంకులు తినడంతో దుప్పి మృతి చెందింది. ♦ 2015 నవంబర్‌లో తూడి తోటలో వరి కంకులు తిని, నీరందక మరో దుప్పి మృతి చెందింది. ఇవన్నీ స్ధానికులు గుర్తించినప్పుడు బయటపడినవి. అదే ఏడాది అడారులో మర్రి చెట్టు తొర్రలో నాటు బాంబులు కలకలం రేపాయి. ఈ నాటు బాంబులు వన్యప్రాణుల వేటకేననే అరోపణలు వ్యక్తమయ్యాయి. ♦ 2016 మార్చి 30న తలవరంలో దాహార్తిని తీర్చుకునేందుకు వచ్చిన ఓ జింక కుక్కల బారినపడి గాయాల పాలయ్యింది. పరిస్థితిని గమనించిన గ్రామస్తులు జింకను రక్షించి, అటవీ శాఖ అధికారులకు అప్పగించారు. ♦ 2017 ఏప్రిల్‌ 4న తూడి కొండ నుంచి దాహార్తి కోసం మైదాన ప్రాంతానికి వచ్చి రోడ్డు ప్రమాదంలో దుప్పి మృత్యువాత పడింది. ♦ అదే ఏడాది పాతపట్నం, మొళియాపుట్టి, సారవకోట ప్రాంతాల్లో అనేక దుప్పులు మృతిచెందాయి. ♦ 2018లో మొళియాపుట్టి వద్ద ఓ ఎలుగుబంటి అనుమానస్పద స్థితిలో మృతి చెందింది. ♦ పాతపట్నం మండలం జోడికొండ నుంచి దాహార్తిని తీర్చుకునేందుకు వచ్చిన చుక్కల దుప్పి మృతి చెందింది. కందకాల వల్ల ఎద్దడి తగ్గుతుంది గతేడాది కొండ ప్రాంతాల్లో తవ్విన కందకాలలో చాలా చోట్ల నీటి తడులు చేరాయి. వీటి వల్ల వన్య ప్రాణులకు వేసవిలో దాహార్తి తీరుతుంది. ఏనుగులు సంచారంపై అప్రమత్తంగా ఉన్నాం. తూడి–వండవ కొండల్లో నీటి తొట్టెల ఏర్పాటుపై ఉన్నతాధికారులకు నివేదికలు పంపించాం.– డి.జగదీష్, అటవీశాఖ రేంజ్‌ అధికారి, పాలకొండ

సాక్షి ప్రతినిధి, ఒంగోలు : నాగార్జునసాగర్‌లో నీరు ఉన్నా.. ఆయకట్టుకు సక్రమంగా సాగునీరు అందించని ప్రభుత్వం కనీసం వేసవిలో తాగునీరు అయినా అందిస్తుందా అన్న అనుమానాలు తలెత్తుతున్నాయి. పశ్చిమ ప్రకాశం పరిధిలోని యర్రగొండపాలెం, గిద్దలూరు, మార్కాపురం, కనిగిరి, కొండపి, కందుకూరు ప్రాంతాల్లో ఇప్పటికే తాగునీటి కష్టాలు తీవ్రరూపం దాల్చగా సాగర్‌ కుడికాలువ పరిధిలోని ప్రాంతంలోనూ సాగుతో పాటు తాగునీటి ఇబ్బందులు తప్పడం లేదు. సాగర్‌లో నీరున్నా ప్రభుత్వం తగినంతగా విడుదల చేయకపోవడంతోనే ఈ పరిస్థితి నెలకొంది. ఇప్పటికే జిల్లాలోని రామతీర్థం ప్రాజెక్టుతో పాటు 228 సమ్మర్‌ స్టోరేజ్‌ ట్యాంకులలో నీరు లేదు. తక్షణం వీటిని నింపితేనే కనీసం కొంత ప్రాంతానికైనా తాగునీరు అందే అవకాశం ఉంది. ప్రజా ప్రతినిధులు ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి తెచ్చి తక్షణం నీటి విడుదలకు కృషి చేయాల్సి ఉంది. జిల్లా వ్యాప్తంగా వేలాది గ్రామాల్లో ఇప్పటికే నీరు దొరికే పరిస్థితి లేదు. ప్రజలు ట్యాంకర్ల ద్వారా నిత్యావసరాలతో పాటు క్యాన్‌ల ద్వారా తాగునీటిని కొనుగోలు చేయాల్సి వస్తోంది. వర్షాకాలంలోనూ నీటి కష్టాలు తప్పలేదు. వేసవి వస్తుండడంతో నీటి ఇబ్బందులు రోజు రోజుకు పెరుగుతున్నాయి. ప్రభుత్వం ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని సరఫరా చేస్తున్నట్లు చెబుతున్నా మొక్కుబడిగా మాత్రమే ఇస్తున్నారు. ఒక్కో గ్రామంలో ఒకటి లేదా రెండు ట్యాంకర్ల నీటిని మాత్రమే ఇస్తుండడంతో అవి ఏమూలకు సరిపోవడం లేదు. నీటి సరఫరా పేరుతో జరుగుతున్న అక్రమాలే అధికంగా ఉన్నట్లు ఆరోపణలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. భూగర్భ జలాలు అడుగంటడంతో ఉన్న తాగునీటి పథకాలు నిరుపయోగంగా మారినట్లు అధికారులు చెబుతున్నారు. అక్కడక్కడా ఉన్న రైతుల బోర్ల నుంచి ప్రజలకు తాగునీటిని అందించాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది. వేసవిలో ఇది మరింత ఆందోళన కరంగా మారే పరిస్థితి కనిపిస్తోంది. మరోవైపు నాగార్జునసాగర్‌ కుడి కాలువ పరివాహక ప్రాంతంలోనూ నీటి కష్టాలు తప్పేలా లేవు. ఇప్పటికే  జిల్లాలోని 228 సమ్మర్‌ ట్యాంకుల్లో నీరు అడుగంటింది. సత్వరం చెరువులు సాగర్‌ జలాలతోనింపితేనే ప్రజలు తాగునీరు అందే పరిస్థితి ఉంటుంది. ఈ ఏడాది ఎగువన వర్షాలతో శ్రీశైలం, నాగార్జున సాగర్‌ ప్రాజెక్టులు నీటితో నిండాయి. సాగర్‌కు 582 అడుగుల మేర నీరు చేరింది. దీంతో వరితోపాటు ఆరుతడి పంటలకు నీటి ఇబ్బందులు ఉండవని ప్రభుత్వం సైతం ప్రకటించింది. వరిసాగు చేసుకోవాలని రైతులను ఆదేశించింది. ఏడాది ప్రారంభంలోనే రెండు పెద్ద ప్రాజెక్టులకు నీరు చేరడంతో తాగునీటికి ఇబ్బందులు ఉండవని అందరూ ఆశించారు. అయితే ప్రభుత్వం సాగర్‌ ఆయకట్టులో సగం ఆయకట్టుకు కూడా నీరివ్వక చేతులెత్తేసింది. ఇక తాగునీటిని కూడా పూర్తి స్థాయిలో జిల్లాకిచ్చే పరిస్థితులు కానరావడం లేదు. తాగునీటి కోసం 10 టీఎంసీలకు ప్రతిపాదన.. రామతీర్థం ప్రాజెక్టు ఇప్పటికే దాదాపు వట్టిపోయింది. 1.5 టీఎంసీల నీటిని రామతీర్థంలో నింపితేనే ఒంగోలు నగరంతో పాటు కందుకూరు, కొండపి ప్రాంతాలకు తాగునీరు అందే అవకాశం ఉంటుంది. దీంతో పాటు అద్దంకి బ్రాంచ్‌ కెనాల్‌ పరిధిలోని 128 చెరువులను యర్రగొండపాలెం, దర్శి, సంతనూతలపాడు, ఒంగోలు, కొండపి నియోజకవర్గాల పరిధిలోని 100 సమ్మర్‌ స్టోరేజ్‌ ట్యాంకులు మొత్తం 228 ట్యాంకులను నీటితో నింపాల్సి ఉంది. ఇందుకోసం  కనీసం 4.5 టీఎంసీల నీరు అవసరమని అధికారులు చెబుతున్నారు. ఈ మేరకు వారు ప్రభుత్వానికి ప్రతిపాదనలు ఇచ్చారు. గురువారం రాత్రికే బుగ్గవాగు నుంచి నీటిని విడుదల చేస్తే ఈనెల 19 శనివారం నాటికి జిల్లా సరిహద్దు 85/3 మైలు వద్దకు నీరు చేరుకుటుందన్నది అధికారుల అంచనా. అదే సమయంలో అటు ఏబీసీ పరిధిలోని పర్చూరు, అద్దంకి నియోజకవర్గాల్లోని చెరువులను నీటితో నింపాల్సి ఉందని అధికారులు చెబుతున్నారు. ప్రధాన కాలువ నుంచి జిల్లాకు నీరు చేరిన వెంటనే తొలుత రామతీర్థం ప్రాజెక్టులో కనీసం 1.3 టీఎంసీల నీటిని నిల్వ ఉంచాలని అధికారులు భావిస్తున్నారు. గుంటూరు, ప్రకాశం జిల్లాలో తాగునీటి అవసరాల కోసం 10 టీఎంసీల నీరు కావాలని ఉన్నతాధికారులు ప్రభుత్వానికి నివేదించారు. ఈమేరకు కనీసం 10 టీఎంసీల నీటిని సాగర్‌ నుంచి కుడి కాలువకు విడుదల చేయాల్సి ఉంది. ఇది జిల్లాకు ఎప్పటికి చేరుతుందన్నది ప్రశ్నార్థకంగా మిగిలింది. నిండుకున్న ఎస్‌.ఎస్‌.ట్యాంకులు.. ఒంగోలు నగరంలోని సమ్మర్‌ స్టోరేజ్‌ ట్యాంకుల్లోనూ నీరు అడుగంటింది. తక్షణం రామతీర్థం రిజర్వాయర్‌ ద్వారా ఇక్కడికి నీటిని తరలించాల్సి ఉంది. అలా అయితే ప్రజల దాహార్తి తీర్చే అవకాశం ఉంటుంది. మరో వైపు కుడి కాలువ పరిధిలో రైతులు సాగు చేసిన వరి, మిరప, సువాబుల్, జామాయిల్‌ ఇతర పంటలు సక్రమంగా నీరు అందక ఎండి పోతున్నాయి. దిగువకు తాగునీటి అవసరాల కోసం సాగర్‌ జలాలను విడుదల చేస్తే రైతులు ఆనీటిని పంటలకు మల్లించే అవకాశం లేకపోలేదు. ఇదే సమయంలో ఇటు ప్రజల దాహార్తిని తీర్చాల్సిన అవసరం ఉంది. సాగర్‌లో ఈ ఏడాది తగినంతగా నీరు చేరింది. అధికార పార్టీ ప్రజా ప్రతినిధులు, అధికారులు ముందు జాగ్రత్త వహించి ఇప్పటికే  రామతీర్థంతో పాటు   ట్యాంకులను నీటితో నింపాల్సి ఉంది. కాని ఆదిశగా ఎటువంటి చర్యలు తీసుకోలేదు. ఇప్పుడేమో ప్రభుత్వం ఎగువన నీరు లేదంటూ అడ్డంకులు పెడుతోంది. తక్షణం నీరు ఇవ్వక పోతే సాగైన పంటలు ఎండిపోవడంతో పాటు ఇటు ప్రజలకు తాగునీరు అందక మరింత ఇబ్బందులు పడే అవకాశం ఉంది. ఇప్పటికైనా అధికారపార్టీ ప్రజాప్రతినిధులు ఒట్టిమాటలతో ప్రజలను మభ్యపెట్టకుండా ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి పెట్టి జిల్లాకు తగినంత నీటిని విడుదల చేయించేందుకు కృషి చేయాలి.

సాక్షి, సిటీబ్యూరో: గ్రేటర్‌ దాహార్తిని తీరుస్తోన్న విలువైన తాగునీటి వృథాకు కారణమైన పైప్‌లైన్‌ లీకేజీలకు చరమగీతం పాడాలని జలమండలి నిర్ణయించింది. దశాబ్దాల క్రితం ఏర్పాటుచేసిన తాగునీటి పైపులైన్ల నాణ్యత, మన్నికను త్వరలో పరిశీలించనున్నారు. అమెరికా, సింగపూర్, ఇజ్రాయిల్‌ తదితర అభివృద్ధి చెందిన దేశాల్లో అమల్లో ఉన్న ‘స్మార్ట్‌బాల్‌’ టెక్నాలజీ ఆధారంగా  పురాతన తాగునీటి పైపులైన్ల లోపల ఉన్న పగుళ్లు, వాటి సామర్థ్యాన్ని నిర్ధారించాలని నిర్ణయించింది. ప్రధానంగా ఎనిమిదవ దశకంలో ఏర్పాటుచేసిన సింగూరు, మంజీరా పైపులైన్లతోపాటు 17 ఏళ్ల క్రితం ఏర్పాటు చేసిన కృష్ణా మొదటిదశ పైపులైన్లను ప్రయోగాత్మకంగా ఈ సాంకేతికత ఆధారంగా పరిశీలించనున్నారు. దీంతో వందల కిలోమీటర్ల దూరం నుంచి గ్రేటర్‌కు తరలిస్తోన్న విలువైన తాగునీరు పైపులైన్ల లీకేజీలతో వృథా కాకుండా పకడ్బందీ చర్యలు తీసుకోనుండడం విశేషం. తాగునీటి వృథా..వ్యథ ఇదీ.. మహానగరానికి వందలకిలోమీటర్ల దూరం నుంచి తరలిస్తోన్న సింగూరు, మంజీరా, కృష్ణా, గోదావరి జలాల్లో సుమారు 40 శాతం విలువైన తాగునీరు లీకేజీలు, చౌర్యం కారణంగా వృథా అవుతోంది. నిత్యం జలమండలి సరఫరా చేస్తున్న 440 మిలియన్‌ గ్యాలన్లలో 40 శాతం మేర సరఫరా నష్టాలున్నాయి. అంటే సుమారు 176 మిలియన్‌ గ్యాలన్ల జలాలు వృథాఅవుతున్నాయి. ఇందుకు ప్రధాన కారణం నీటిని తరలించే పురాతన తాగునీటి పైపులైన్లే. వీటిలో ఆర్‌సీసీ(రీ ఇన్‌ఫోర్స్‌డ్‌ సిమెంట్‌ కాంక్రీట్‌)తో తయారైనవే అధికంగా ఉన్నాయి. పైపులైను మార్గంలో వాటి పైనుంచి భారీ వాహనాలు వెళ్లిన ప్రతీసారీ లీకేజీలు ఏర్పడి ఫౌంటెన్లను తలపిస్తున్నాయి. పలుమార్లు ఈ నీరంతా ప్రధాన రహదారులపైకి చేరి ట్రాఫిక్‌ కష్టాలు ఎదురవుతున్నాయి. లీకేజీలకు మరమ్మతులు చేపట్టేందుకు రెండు, మూడు రోజులు పలు ప్రాంతాలకు నీటిసరఫరాను నిలిపివేయాల్సిన దుస్థితి తలెత్తింది. సుమారు 100 కి.మీ మార్గంలో పైపులైన్లకు తరచూ లీకేజీలు ఏర్పడుతున్నాయి. మరోవైపు పాతనగరంలో సుమారు 1100 కి.మీ మార్గంలో దశాబ్దాల క్రితం ఏర్పాటుచేసిన తాగునీటి పంపిణీ చేసే పైపులైన్లు (చిన్నపరిమాణంలోనివి)ఉన్నాయి. వీటికి కూడా లీకేజీల పరంపర తప్పడంలేదు.  స్మార్ట్‌ బాల్‌ సాంకేతికత పనిచేస్తుందిలా... రాడార్, జీపీఎస్‌ సాంకేతికత ఆధారంగా పనిచేసే బంతి ఆకృతిలో ఉన్న పరికరాన్ని పురాతన తాగునీటి పైపులైన్లలోనికి తీగ ద్వారా ప్రవేశపెడతారు. పైపులైన్‌ లోపలకు వెళ్లిన ఈ పరికరం భూగర్భంలో ఉన్న తాగునీటి పైపులైన్‌ గోడలను క్షుణ్ణంగా తనిఖీచేస్తుంది. జీపీఆర్‌ఎస్‌ సాంకేతికత ఆధారంగా ఈ దృశ్యాలను పైన ఉన్న కంప్యూటర్‌కు గ్రాఫ్‌ రూపంలో చేరవేస్తోంది. ఈ గ్రాఫ్‌ను నిపుణులు పరిశీలించడం ద్వారా పైపులైన్ల లోపల ఉన్న పగుళ్లు, దాని సామర్థ్యం, మన్నిక వంటి అంశాలను నిర్ధారించవచ్చు. అవసరమైన చోట మరమ్మతులకు తక్షణం చర్యలు తీసుకునే అవకాశం ఉంటుంది. పురాతన భారీ ఆర్‌సీసీ పైపులైన్ల స్థానంలో మైల్డ్‌స్టీల్‌(ఎంఎస్‌), చిన్న పరిమాణంలో ఉన్న ఆర్‌సీసీ పైపులైన్ల స్థానంలో డక్టైల్‌ ఐరన్‌(డీఐ)పైపులైన్లను ఏర్పాటుచేయాలని జలమండలినిర్ణయించింది. లీకేజీలకు చరమగీతం పాడేందుకే తాగునీటి పైపులైన్ల లీకేజీలను సమూలంగా నివారించేందుకు ముందుగా పురాతన పైపులైన్ల నాణ్యత,మన్నికను నిర్ధారించాలని నిర్ణయించాము. తద్వారా విలువైన తాగునీరు వృథా కాకుండా చర్యలు తీసుకోవడంతోపాటు కలుషిత జలాల నివారణ,తాగునీటి సరఫరాలో తరచూ తలెత్తే అంతరాయాలను పూర్తిగా నివారించవచ్చు. స్మార్ట్‌బాల్‌ సాంకేతికత వినియోగంతో సత్ఫలితాలుంటాయని భావిస్తున్నాము. – ఎం.దానకిశోర్,జలమండలి మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్‌

సరైన వానలు లేక ఏటేటా భూగర్భ జలాలు అడుగంటిపోతున్నాయి. దీంతో బోర్లు , బావులు, చెరువులు ఎండిపోతున్నాయి. వేసవికాలం పరిస్థితి మరీ దారుణంగా ఉంటుంది. కొన్ని గ్రామాల్లో తాగేందుకు గుక్కెడు మంచి నీళ్ళు కూడా దొరకని పరిస్థితి. కనీసం చేతి పంపు నీటితో నైనా గొంతు తడుపు కుందామనుకుంటే అవిమొరాయిస్తున్నాయి. నిధులను అధికారులు ఎక్కడ ఖర్చుచే స్తున్నారో ఏమో తెలియదు కానీ స్వాహచేస్తున్నారనేఆరోపణలు మాత్రం వినిపిస్తున్నాయి. సాక్షి, యాడికి: చేతి పంపుల మరమ్మతుల పేరుతో అధికారులు ధన దాహం తీర్చుకుంటున్నారు. కొంత మంది నాయకులు వీరికి సహకరిస్తున్నారు. తాడిపత్రి నియోజకవర్గంలో 4 మండలాల్లోని గ్రామాలన్నింటిలో మొత్తం దాదాపు 300 పైనే చేతి పంపులున్నాయి. వీటితో పాటు మోటార్ల ద్వారా నీరందించే బోర్లు మరో 200దాకా ఉన్నాయి. వాస్తవంగా ప్రతి 250బోర్లకు ఒక మెకానిక్‌ ఉండాలి. 500 బోర్లకు కూడా ఒక మెకానిక్‌ లేడు. దీంతో చేతి పంపుల నీటిపైనే ఆధారపడే గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో పరిస్థితి దారుణంగా ఉంది. ఇక్కడ మరమ్మతులకు గురైన చేతిపంపులు బాగు చేయాలంటే సంవత్సరాలు పడుతుంది. మెకానిక్‌ల కొరత ఒక కారణమైతే వచ్చిన నిధులు కొందరు అధికారులు, అధికార పార్టీ నాయకులు స్వాహా చేయడం మరో కారణంగా కనిపిస్తోంది. యాడికి మండలంలో 154 చేతిపంపులు ఉంటే వాటిలో 45 బోర్లు పనిచేస్తున్నాయి. మిగిలిన 89 బోర్లు మరమ్మతులకు లోనయ్యాయి. నిధులు కరిగిపోయినా పనిచేయని బోర్లు నియోజక వర్గంలో మొత్తం300 దాకా బోర్లుండగా వీటిలో చాలా బోర్లు చిన్నచిన్న మరమ్మతులతో నిరుపయోగంగా మారాయి. అయితే వీటిని ఉపయోగంలోకి తీసుకొచ్చి వేసవిలో నీటి ఎద్దడి తీర్చాలనే లక్ష్యంతో ఒక్కో బోరుకు ఏడాదికి రూ.2వేల (ఆరు నెలలకోసారి1000) చొప్పున విడుదల చేస్తోంది. ఈ సీజన్‌కు సంబంధించి ఒక్కో బోరుకు రూ.1000 చొప్పున అక్టోబర్‌లోనే ఎంపీడీఓ ఖాతాలోక్లి నిధులు విడుదలైనట్లు సమాచారం. వీటితో అదనపు పైపులు, బోరు మరమ్మతులు, మెకానిక్‌(కాంట్రాక్టర్‌æ)ల కూలీ ఖర్చులకు వెచ్చించాలి. కానీ చాలా చోట్ల బోర్ల మరమ్మతులు చేయకుండానే చేసినట్లు చూపి మింగేశారనే ఆరోపణలు వినిపిస్తున్నాయి. సొంత అవసరాలకు సామగ్రి జిల్లాలోని అనేక మంది అధికార పార్టీకి చెందిన సర్పంచులు , చేతిపంపులకు అదనపు పైపులు అవసరమని తీసుకెళ్ళారు. తర్వాత వాటిని వేయకుండా తమ సొంతానికి వాడుకుంటున్నారు. కొందరు పశువుల పాకలకు, రేకుల షెడ్లకు వినియోగించుకుంటున్నారు. ఈ విషయం అధికారులకు తెలిసినా చూడనట్లు వ్యవహరిస్తుండటం గమనార్హం. చాలా బోర్లు పనిచేయడం లేదు గ్రామంలో చాలా బోర్లు పనిచేయడంలేదు. దీంతో ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. అదనపు పైపులు కావాలని అధికారులకు చెప్పినా పట్టించు కోవడంలేదు. వీరారెడ్డిపల్లె బస్టాండులోనీరు దప్పిక ఐతే రెండు కి.మీ. దూరం వరకు పోయి దప్పిక తీర్చుకోవాల్సిందే. బస్టాండు దగ్గర ఉన్న చేతిపంపును మరమ్మతు చేయిస్తే నీటిసమస్య ఉండదు.–భీమేశ్వరెడ్డి, కమలపాడు తాజా మాజీ సర్పంచు, యాడికి సిబ్బంది లేక ఇబ్బందులు అక్కడక్కడా చేతి పంపులు దుస్థితికి చేరిన విషయం తెలిసిందే. చేతిపంపులు దెబ్బతిన్న విషయంపై సర్వే చేయిస్తాం. ఎక్కడైనా నీరుండి బోర్లు శిథిలమై ఉంటే వాటిని మరమ్మతులు చేయించడానికి చర్యలు తీసుకుంటాం. ఐతే మరమ్మతులు చేసేందుకు అవసరమైన సిబ్బందిలేరు. వీలైనంత వరకు వాటిని మరమ్మతులు చేసేందుకు చర్యలు తీసుకుంటాం. – ప్రవీణ్‌ కుమార్‌ ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ ఏఈ, యాడికి

కర్నూలు(అర్బన్‌): వేసవి రాకముందే జిల్లాలోని అనేక గ్రామాల్లో తాగునీటి సమస్య తీవ్రమైంది. ఈ ఏడాది ఆశించిన స్థాయిలో వర్షాలు కురవకపోవడంతో మెజారిటీ ప్రాంతాల్లో భూగర్భ జలాలు ఇంకిపోయాయి. దీనివల్ల తాగునీటి సమస్య రోజురోజుకు జటిలమవుతోంది. ఈ ఏడాది జూన్‌ నుంచి అక్టోబర్‌ వరకు జిల్లాలో సాధారణ వర్షపాతం 562.14 మిల్లిమీటర్లు కురవాల్సి ఉండగా, కేవలం 294.34 మి.మీ. కురిసింది. ఈ నేపథ్యంలో అనేక గ్రామాల్లో బిందెడు నీటి కోసం రెండు, మూడు కిలోమీటర్ల మేర నడవాల్సిన పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి. దీనికితోడు ఆయా గ్రామాల్లో గతంలో ఎప్పుడో నిర్మించిన వాటర్‌ ట్యాంకులు విస్తరించిన గ్రామాల పరిధికి అనుగుణంగా నీటిని అందించలేకపోతున్నాయి. పెరుగుతున్న జనాభాకు అనుగుణంగా ట్యాంకుల నిర్మాణం కూడా చేపట్టడం లేదు. ఈ కారణంగానూ గ్రామీణులు తాగునీటికి ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. తుంగభద్ర నదీతీర గ్రామాల్లోని ప్రజలను సైతం నీటి సమస్య వేధిస్తోంది. పనుల కోసం కాకుండా నీటి కోసం వ్యవసాయబోర్లు, బావుల వద్దకు వెళ్లాల్సిన పరిస్థితులు దాపురించాయి. మేజర్‌ గ్రామ పంచాయతీలు, పట్టణాల్లోనూ సమస్య అధికమవుతోంది. నిన్నటి వరకు కోడుమూరు మేజర్‌ పంచాయతీలో పది రోజులకు ఒకసారి నీటి సరఫరా జరిగేది. ప్రస్తుతం గాజులదిన్నె ప్రాజెక్టు నీటిని హంద్రీకి విడుదల చేయడంతో వారానికి రెండు సార్లు సరఫరా చేయగలుగుతున్నారు. గాజులదిన్నె నీరు కూడా హంద్రీకి డిసెంబర్‌ 15 వరకు మాత్రమే విడుదలయ్యే సూచనలుకనిపిస్తున్నాయి. అప్పటిలోపు ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలను అన్వేషించకుంటే తిరిగి కష్టాలు తప్పవు. వెల్దుర్తి మేజర్‌ పంచాయతీలో నీటి సరఫరా పరిస్థితి తాత్కాలికంగా కొంత మెరుగైనా, అనేక వార్డుల్లో ఇంకా కష్టాలు తీరలేదు. ఇదే మండలంలోని క్రిష్ణాపురం, కలుగొట్ల గ్రామాల్లో తీవ్ర ఇబ్బందులను ఎదుర్కొంటున్నారు. 9 ఆవాసాలకు ట్యాంకర్ల ద్వారా సరఫరా   ఇప్పటికే జిల్లాలోని తొమ్మిది ఆవాసాలకు ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని సరఫరా చేస్తున్నట్లు అధికారులు చెబుతున్నారు. ఆదోని డివిజన్‌లోని ఆరేకల్, తొగలగల్లు, దొడగొండ, బైలుపత్తికొండ, రాళ్లదొడ్డి, మూగతి, కర్నూలు డివిజన్‌లోని కే నాగులాపురం, కాజీపేట, చౌట్కూరు ఆవాసాలకు ట్యాంకర్ల ద్వారా  సరఫరా చేస్తున్నారు. డోన్‌ సబ్‌ డివిజన్‌ పరిధిలోని ఆవులదొడ్డి, రాచెర్ల గ్రామాలకు హైరింగ్‌ (బోర్లను అద్దెకు తీసుకుని) ద్వారా నీటిని అందిస్తున్నారు.   నాలుగున్నరేళ్లుగా ఇబ్బంది పడుతున్నాం నంద్యాల వాటర్‌ స్కీం పనిచేయకపోవడంతో నాలుగున్నరేళ్లుగా ఇబ్బందులు పడుతున్నాం. వాడుకునేందుకు నీటిని సమీపంలోని వ్యవసాయ బోర్లు, బావుల నుంచి తెచ్చుకుంటున్నాం. తాగునీరు మాత్రం ప్రతి రోజు డబ్బు పెట్టి కొనాల్సి వస్తోంది. ఈ పరిస్థితి నుంచి గట్టెక్కించాలని పలుమార్లు అధికారులు, ప్రజా ప్రతినిధులకు విన్నవించినా ఫలితం లేదు.– కె.నాగన్న, మాజీ సర్పంచ్, మల్లాపురం 

తొర్రూరు రూరల్‌: వరి చేలు పాలు పోసుకుంటున్నాయి.. ఆరుగాలం చెమట తీసిన రైతన్న గట్టెక్కే రోజుల దగ్గరపడ్డాయి. ఎదుగుతున్న పంట చేనును చూసి రైతన్న మురిసిపోతున్నాడు.. ఇంకో రెండు తడులు పెడితే చాలు పంట చేతికి అందుతుంది. ఎరువుల బస్తాల అప్పులు, షావుకారు మందు డబ్బాల బాకీలు, పోరగాండ్ల బడి ఫీజులు అన్నీపోనూ ఇంకో రూ.పది, పదిహేను వేలు మిగులుతాయని అన్నదాతలు లెక్కలు వేసుకుంటున్నారు. ఈ లోగా అనుకోని ఆప ద.. దిగువకు నీళ్లు ఇవ్వొద్దని జగిత్యాల రైతుల ఆందోళన మొదలైంది. రైతు ఐక్య వేదిక పేరుతో కాల్వ నీళ్లకు అడ్డం పడ్డరు. రైతాంగానికి అక్కడి రాజకీయ పార్టీ నేతలు మద్దతు పలికారు. కాల్వల నీళ్లు ఆగిపోతాయేమోనని ఇక్కడి రైతన్న గుండె పగులుతున్నాడు. దక్షిణ వరంగల్‌ ప్రాంతంలో కరువు తాండవిస్తోంది. వరుసగా వర్షాలు లేక పాలకుర్తి, వర్ధన్నపేట, మహబూబాబాద్‌ ప్రాంతా ల్లో పంట భూములు బీడువడ్డాయి. అప్పట్లో రబీ పంటలకు ఎస్సారెస్పీ జలాలు తీసుకొస్తానని పాలకుర్తి ఎమ్మెల్యే హోదాలో ఎర్రబెల్లి దయాకర్‌రావు  రైతులకు మాట ఇవ్వటంతో ఎస్సారెస్పీ ఆయకట్టు కింద ఉన్న రైతులంతా పంటలు సాగు చేశారు. ఎర్రబెల్లి మాట ఇచ్చినట్లుగానే  ప్రభుత్వం అక్టోబర్‌ 1 నుంచి ఎస్సారెస్పీ ప్రాజెక్టు నుంచి గోదావరి జలాలను విడుదల చేసింది. అధికారులు ఒక్కో చెరువు నింపు తూ వస్తున్నారు. దీంతో రైతుల ఆనందానికి పట్టపగ్గాలు లేకుండా పోయాయి. అందరూ పొలం పనుల్లో బిజీ అయ్యారు. జిల్లాలో 40 వేల ఎకరాల ఆయకట్టు మేర రైతాంగం సాగు చేసుకుంది.   చెరువులకు జల కళ.. డీబీఎం–60ప్రధాన కాల్వ ద్వారా రోజుకు 900 క్యూసెక్కుల నీటిని విడుదల చేస్తున్నారు. ఇప్పటి వరకు ఒక టీఎంసీ నీటిని కాల్వల్లోకి వదిలారు. పాలకుర్తి నియోజకవర్గంలోని తొర్రూరు, డోర్నకల్‌ నియోజకవర్గంలోని దంతాలపల్లి, నర్సింహులపేట, మరిపెడ మండలాల్లోని 49 చెరువులను నింపేలా 1 టీఎంసీ నీటిని విడుదల చేస్తున్నారు. సుమారు 45 కిలోమీటర్ల మేర ఉన్న ఈ కాల్వ ద్వారా నీటిని వివిధ గ్రామాల చెరువులకు సరఫరా చేస్తున్నారు. డీబీఎం–57 పరిధిలో రాయపర్తి మండలంలోని 6, తొర్రూరు మండలంలోని 3 చెరువులకు 100 ఎంసీఎఫ్‌టీ, బయ్యన్న వాగు రిజర్వాయర్‌కు నీటి మళ్లింపు ద్వారా డీబీఎం 61 పరిధిలోని 6 చెరువులు, డీబీఎం 63 పరిధిలోని 4 చెరువులు, డీబీఎం–61, డీబీఎం–67 పరిధిలోని కొడకండ్ల, పెద్దవంగర మండలాల్లోని ఒక్కో చెరువుకు 200 ఎంసీఎఫ్‌టీ నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. ఎస్సారెస్పీ ప్రధాన కాల్వలకు అనుబంధంగా ఉన్న ఉప కాల్వల ద్వారా రాయపర్తి, వర్ధన్నపేట, పర్వతగిరి మండలాల్లోని పలు గ్రామాలకు ఎస్సారెస్పీ జలాలు వెళ్తున్నాయి. ఇల్లంద సమీపంలోని డీబీఎం గేటు తీయడంతో ఉప కాల్వ నుంచి వర్ధన్నపేట, పర్వతగిరి చెరువులు సైతం నిండుతున్నాయి. రాయపర్తి మండలంలోని మైలారం రిజర్వాయర్‌కు భారీగా నీరు చేరుతుండడంతో ఈ మండలానికి సాగునీరు సమృద్ధిగా లభిస్తోంది. ఇక్కడ నుంచి బయ్యన్నవాగు రిజర్వాయర్‌ ద్వారా సూర్యపేట జిల్లాకు సైతం నీటిని విడుదల చేస్తున్నారు.  145 చెరువులకు జీవం.. వరంగల్‌ రూరల్, మహబూబాబాద్‌ జిల్లాల పరిధిలో ఉన్న 11 మండలాలకుగాను సుమారు 1.50 లక్షల ఎకరాల ఆయకట్టుకు సాగునీరు అందించాలనే ఉద్దేశంతో గోదావరి జలాలను వదిలారు. భూగర్భ జలాలు అడుగంటే పరిస్థితి ఉండటంతో దాని నుంచి బయటపడేందుకు నీటిని కాల్వల్లోకి వదులుతున్నారు. దాదాపు 145 చెరువులు నీటితో నిండుతున్నాయి. రోజుకు 2 వేల క్యూసెక్కుల చొప్పున నీటిని అధికారులు విడుదల చేస్తున్నారు. మహబూబాబాద్‌ జిల్లాలో 1,18,174 ఎకరాల ఆయకట్టు, వరంగల్‌ రూరల్‌ జిల్లాలో 32,636 ఎకరాల ఆయకట్టుకు సాగునీరు అందుతోంది. ఉత్తర తెలంగాణకు సాగు నీరందించే ఎస్సారెస్పీ ప్రాజెక్టు ద్వారా ఉమ్మడి వరంగల్‌తోపాటు ఆదిలాబాద్, ఖమ్మం, నల్లగొండ, నిజామాబాద్‌ జిల్లాలకు ప్రయోజనం కలుగుతోంది. 90 టీఎంసీల సామర్థ్యం కలిగిన ప్రాజెక్టు ద్వారా ఐదు పాత జిల్లాలకు 18 లక్షల ఎకరాలకు సాగు నీరు అందుతోంది. జగిత్యాల రైతుల ఆందోళన నేపథ్యంలో నీటిపారుదల శాఖ అధికారులు దిగువకు వచ్చే నీళ్లను నిలిపివేసి అక్కడి రైతాంగానికి ఇచ్చేందుకు మొగ్గు చూపుతున్నట్లు ప్రచారం జరుగుతోంది. అదే జరిగితే పాలు పోసుకునే దశలో ఉన్న వరి చేలు ఎండిపోవటం ఖాయంగా కనిపిస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో వరంగల్‌ దక్షిణ ప్రాంత రైతాంగం జల పోరాటానికి సిద్ధం కావాలనే ఆలోచనతో ఉంది. గతంలో దేవాదుల ఎత్తిపోతల ద్వారా చలివాగు రిజర్వాయర్‌లోకి నీటిని మళ్లించి మోటార్ల ద్వారా పాలకుర్తి, జనగామ ప్రాంతాలను నీళ్లందిస్తుండగా అక్కడి రైతులు ఓ రాజకీయ పార్టీ అండతో అప్పట్లో మోటార్లను బలవంతంగా బంద్‌ చేయించడంతో ఇక్కడి రైతుల పంట పొలాలు ఎండిపోయాయి. ఈ నేపథ్యంలో ఇప్పుడు కూడా అదే  జరుగుతుందేమోనని రైతులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.  రైతుల కష్టాలు చూసే..  మాది కరువు ప్రాంతం. వానలు సరిగా కురవవు. పంటను కాపాడుకోలేక రైతన్న పడుతున్న కష్టాన్ని స్వయంగా చూసిన. నేరుగా సీఎంను కలిసి రైతుల కన్నీటి గాథను వివరించిన. ఎస్సారెస్పీ నీళ్లు ఇచ్చి ఆదుకోండని ప్రాథేయపడిన. ఆయన తక్షణమే స్పందించి రోజుకు 900 క్యుసెక్కుల నీళ్లు ఇవ్వాలని ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు. చెరువులు నిండాయి. వరి చేలకు నీరందుతోంది. ఒక్క నా నియోజకవర్గంలోనే 45 వేల ఎకరాల మేర ఆయకట్టుకు నీరందుతోంది. రైతులు సంతోషంగా ఉన్నారు. పైన రాజకీయపరమైన ఆందోళనలు ఏవో జరుగుతున్నాయని తెలుస్తోంది. రైతులకు అన్యాయం చేస్తే మాత్రం ఊరుకునేది లేదు. ఎర్రబెల్లి దయాకర్‌రావు, పాలకుర్తి మాజీ ఎమ్మెల్యే  నీళ్లాపితే సావే దిక్కు..  ఇప్పుడైతే ఎస్సారెస్పీ నీళ్లు అందుతున్నాయి. వరి చేను పాలువోసుకుంటోంది. చెరువులకు నీళ్లు వచ్చి పంటకు పారుతోంది. కానీ ఎగువన రాజకీయం జరుగుతుందట. నీళ్లు ఆపుతారనే పుకార్లు అస్తున్నాయి. గీ టైంలో నీళ్లు ఆపితే సచ్చిపోవుడు తప్ప ఇంకోటి లేదు. – వెంకటసాయిలు, వెలికట్ట, తొర్రూరు బోరు బాగా పోస్తుంది.. గతంలో బోరు సన్నగా పోసేది. ఎకరాకు కూడా నీరు సరిపోయేది కాదు. ఎస్సారెస్పీ జలాలతో భూమిలో నీరు పెరిగి బోరు బాగా పోస్తుంది. మూడెకరాల మేర సాగు చేసిన పంటలకు నీరు సరఫరా అవుతున్నాయి. ప్రతి సీజన్‌లో గోదావరి నీరు సరఫరా చేస్తే బాగుంటుంది. – వెంకన్న, రైతు, మైలారం, రాయపర్తి   నా పంట బయటపడ్డట్టే.. గోదావరి నీళ్లతో చెరువు నిండింది. నా వరి పంట చేతికి అందుతోంది. ఎప్పుడో వర్షాలు పడితే చెరువులోకి నీళ్లు వచ్చేవి. లేకుంటే చెరువు ఎండిపోయేది. ఇక నా పంట చేతికి అందినట్టే. –జక్కుల ఐలయ్య, రైతు, ఈరవెన్ను  

గుంటూరు నగరం గొంతులో గరళం నింపుకొంది. భూగర్భ మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ (యూజీడీ) పనులతో రోడ్లను యథేచ్ఛగా తవ్వేశారు. ఈ పనులతో తాగునీటి పైపులైన్లు దెబ్బతిన్నాయి. ఫలితంగా పైపులైన్లలోకి మురుగుచేరి తాగు నీరు కలుషితమవుతోంది. కుళాయిల నుంచి వస్తున్న నీరు భరించలేని దుర్వాసన వెదజల్లుతోంది. సోమవారం పలు ప్రాంతాల్లో పైపులైన్ల నుంచి ఎర్రటి నీరు వచ్చింది. తాగునీటి సరఫరా ఇంత అధ్వానంగా ఉన్నా నగరపాలక సంస్థ ఇంజినీరింగ్‌ అధికారులు మాత్రం పట్టించుకోవడంలేదన్న ఆరోపణలు వినిపిస్తున్నాయి. మార్చి నెలలో తాగునీరు కలుషితమై అతిసార వ్యాధి ప్రబలి సుమారు 50 మంది వరకూ ప్రాణాలు కోల్పోయారు అయినా అధికారులు స్పందించడంలేదన్న ఆరోపణలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. నగరంపాలెం(గుంటూరు): గుంటూరు తూర్పు నియోజకవర్గం పరిధిలో గత మార్చి నెలలో మంచినీరు కలుషితమై డయేరియా వ్యాప్తి చెంది దాదాపు 30 మంది మరణించినా నగరపాలక సంస్థ అధికారులు  మొద్దు నిద్ర వీడటం లేదు. నగరంలో ఇంకా పలు ప్రాంతాల్లో కలుషితనీరు సరఫరా అవుతూనే ఉంది. నీరు దుర్వాసన వస్తున్నా పట్టించుకునే వారు లేరు. కలుషిత నీరు తాగటం వలన చిన్నపిల్లలు, వృద్ధులు తరుచుగా రోగాల బారిన పడుతున్నారు. దీంతో భయాందోళనతో రోజూ రూ.30 నుంచి 40 వెచ్చించి మినరల్‌ వాటర్‌ కొనుగోలు చేస్తున్నామని నగరవాసులు వాపోతున్నారు. యూజీడీ పైపులైన్ల కోసం తవ్విన గుంతలు నెలల తరబడి పూడ్చకపోవటంతో వాటిల్లో మురుగునీరు చేరి లీకుల ఉన్న పైపుల ద్వారా ఇళ్లలోకి కుళాయిల ద్వారా కలుషిత నీరు సరఫరా అవుతున్నాయి. దీనితో పలు ప్రాంతాల్లో తరుచు కలుషిత నీరు సరఫరా అవుతుంది. పట్టాభిపురంలో ఎర్రమట్టి నీరు సరఫరా పట్టాభిపురం ప్రాంతంలో సోమవారం మంచినీటి పైపులైన్లో ఎర్రమట్టి నీరు రావటంతో  స్థానికుల్లో కలకలం రేగింది. ప్రతిరోజు ఉదయం 5 గంటల ప్రాంతంలో ఇక్కడ నీరు సరఫరా అవుతుంది. తరుచుగా ఇక్కడ దుర్వాసన, మట్టితో కూడిన నీరు సరఫరా అవుతుండగా సోమవారం మాత్రం పూర్తిగా ఎర్రమట్టితో కూడిన నీరు సరఫరా అయింది. దాదాపు గంటన్నర వరకు పూర్తిగా మట్టినీరు వచ్చింది. స్థానికులు ఫిర్యాదు చేసినా పట్టించుకున్న నాథుడు లేరు. సమీప ప్రాంతంలో ఆదివారం కేబుల్‌ నెట్‌వర్క్‌ పనులు కోసం పైపులు ఏర్పాటు చేస్తుండగా పట్టాభిపురం 4వ లైనుకు మంచినీరు సరఫరా చేస్తున్న 90ఎంఎం డయా పైపులైను అడుగున్నర పైనే పగిలిపోయింది. ఈ విషయం ఇంజినీరింగ్‌ అధికారులు గమనించకుండా నీటిని విడుదల చేయటంతో కుళాయిల్లో ఎర్రమట్టి నీరు సరఫరా అయింది. నిర్లక్ష్యంగా ఇంజినీరింగ్‌ అధికారులు నగరంలో నీటిసరఫరాపై ఇంజినీరింగ్‌ అధికారులు పూర్తి నిర్లక్ష్యం వహిస్తున్నారని నగరవాసులు ఆరోపిస్తున్నారు. నగరంలోని శ్యామలానగర్, ఎస్‌వీఎన్‌ కాలనీ, పట్టాభిపురం, కేవీపీ కాలనీ, పాతగుంటూరు, ఐపీడీ కాలనీ, శివనాగరాజుకాలనీ, రాజీవ్‌గాంధీనగర్, గుంటూరువారితోట, శారదాకాలనీ, ముత్యాలరెడ్డి నగర్‌లోని చాలా వరకు ప్రాంతాల్లో కలుషితనీరు, దుర్వాసనతో కూడిన నీరు సరఫరా అవుతోందని తరుచుగా ఫిర్యాదులు అందుతున్నాయి. గత మార్చిలో డయేరియా సంఘటన జరిగిన తరువాత ఫిర్యాదులు వస్తే తక్షణమే పరిష్కరించేలా చర్యలు తీసుకోవాలని ఇంజినీరింగ్‌ అధికారులకు రాష్ట్ర స్థాయి అధికారులు స్పష్టమైన ఆదేశాలు జారీ చేశారు. నగరపాలక సంస్థ కమిషనర్‌ సైతం నీటి సరఫరా సమయంలో సంబంధిత రిజర్వాయర్‌ ఏఈలతో పాటు, డీఈలు, ఈఈలు, ఇంజనీరింగ్‌ సిబ్బంది వార్డుల్లో పర్యటించి పర్యవేక్షించాలన్నారు. పైపులైను లీకులు గమనిస్తే వెంటనే యుద్ధప్రాతిపదికన మరమ్మతులు చేయాలని, మురుగుకాల్వలో నుంచి వెళుతున్న మంచినీటి పైపులైనులు పక్కకు మార్చాలని ఆదేశించారు. క్షేత్రస్థాయిలో మాత్రం ఇవేమీ అమలుజరగటం లేదు. నామమాత్రంగా కొన్ని ప్రాంతాల్లో మాత్రమే పీహెచ్‌ వాల్యూను పరీక్షలు చేసి  చేతులు దులుపుకొంటున్నారు. సంబంధిత ఏఈలు సైతం డివిజన్లలో లీకులు గుర్తించటం, పాడైపోయిన పైపుల స్థానంలో నూతన పైపుల ఏర్పాటుకు ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేయటం వంటివి చేయడం లేదు. ఇక డివిజన్లలో యుజీడీ, సైడుకాల్వల ఏర్పాటుకు, ప్రైవేటు టెలికం సంస్థలు గుంతలు తీస్తున్నప్పుడు వారికి పైపులైన్లపై కనీస సమాచారం కానీ, క్షేత్రస్థాయిలో వారి పనులను పర్యవేక్షించటం కాని జరగటం లేదు. దీనివలనే ఎక్కువ ప్రాంతాల్లో పైపులకు లీకులు, మరమ్మతులు గురవుతున్నాయి. మురుగునీరు సరఫరాపై  స్థానికుల నుంచి ఫిర్యాదులు వచ్చినా ఇంజినీరింగ్‌ అధికారులు సక్రమంగా స్పందించటం లేదు. పురసేవ, 103 ద్వారా వచ్చే ఫిర్యాదులకు సైతం నూతన పైపులైన్లు ఏర్పాటు చేస్తాం అని, పాత పైపులు కాబట్టి లీకులు అవుతున్నాయని సమాధానం ఇచ్చి ఫిర్యాదులను పరిష్కరించకుండానే క్లోజ్‌ చేస్తున్నారు. ఇప్పటికైనా ఉన్నతస్థాయి అధికారులు స్పందించి మంచినీటి సరఫరాపై ప్రత్యేక దృష్టి సారించాలని నగరవాసులు కోరుతున్నారు.

తాగునీరు డ్రైనేజీ నీరును తలపిస్తోంది.. రంగుమారి దుర్గంధం వెదజల్లుతోంది..దేవుడా ఈ నీళ్లు ఎలా తాగాలంటూ గూడూరు పట్టణవాసులు ఘోషిస్తున్నారు.గూడూరు పట్టణంలో డిమాండ్‌ తగ్గట్టుగా తాగునీరు సక్రమంగా సరఫరా అయ్యేదిఅరుదు. అరకొరగా సరఫరా అవుతున్న నీరు కూడా దారుణంగా ఉంటోందనిప్రజలు ఆగ్రహిస్తున్నారు. నీటి సమస్యపై అధికారులు, ప్రజాప్రతినిధులుస్పందించడం లేదు. తరచూ పైపులైన్లు పగిలిపోతుండడంతో కండలేరునుంచి సరఫరా అవుతున్న నీరు కలుషితమవుతోంది. వర్షాలు సక్రమంగాకురవక భూగర్భజలాలు అడుగంటిపోయాయి. మున్సిపల్‌ నీరేదిక్కయింది. మురుగు నీరొస్తోందని అధికారులను ప్రజలు అడుగుతుంటేసమాచారం లేదంటూ తప్పించుకుంటున్నారు. గూడూరు: గూడూరు పట్టణానికి కండలేరు నుంచి తాగునీరు సరఫరా అవుతోంది. పైపులు నాసిరకంగా ఉండడంతో అవి తరచూ పగిలిపోతూ కలుషిత నీరు వస్తోంది. దీంతో పట్టణ ప్రజలు తాగునీటి కోసం తరచూ ఇబ్బందులు పడాల్సి వస్తోంది. ఆ లీకులను సరి చేయకపోవడంతో సరఫరా అవుతున్న నీరు కూడా కలుషితంగా మారి, మురుగు నీటిని తలపించేలా ఉంది. ఆ నీరే పట్టణ ప్రజలకు దిక్కవుతోంది. అసలే జ్వరాల తీవ్రతతో ఆస్పత్రుల పాలై అల్లాడుతుంటే, సరఫరా అవుతున్న కలుషిత నీరు తాగితే మరిన్ని జబ్బులు వచ్చి మంచాన పడతామని వారు వాపోతున్నారు. దీంతో విధి లేక క్యాన్‌ వాటర్‌నే కొని తాగాల్సి వస్తోందని, దీంతో ఖర్చు మరింత పెరిగిందని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. అధికారుల లెక్కల ప్రకారం ప్రస్తుతం గూడూరు పట్టణ జనాభా 78,700 ఉండగా 12,400 ఇళ్లు ఉన్నాయి. ఈ క్రమంలో పట్టణానికి ఒక రోజుకు 10 లక్షల మిలియన్‌ లీటర్ల నీరు అవసరం ఉంది. సగటున ఒక్కొక్కరికీ 100 లీటర్ల నీటిని అందజేయాల్సి ఉంది. ప్రస్తుతం అధికారికంగా 5,541 కుళాయి కనెక్షన్లు ఉన్నాయి. అనధికారికంగా అదే సంఖ్య ఉంటుందనడంలో అతిశయోక్తి లేదు. పగులుతున్న పైప్‌లైన్లు   కండలేరు నుంచి గూడూరుకు తాగునీటిని సరఫరా చేసే పైపులు నాసిరకమైనవి ఏర్పాటు చేయడంతో అవి పలు ప్రాంతాల్లో తరచూ పగిలిపోయి తాగునీటి సరఫరాకు అంతరాయం ఏర్పడుతూనే ఉంది. అలా పగిలిపోయిన పైప్‌లను తిరిగి మరమ్మతులు చేసే క్రమంలో సక్రమంగా చేయకపోవడంతోనే   ఆ ప్రాంతంలో లీక్‌ అయి మురుగు నీరు పైపుల్లోకి ప్రవహించి దుర్గంధభరితమైన తాగునీరు సరఫరా అవుతోంది. ఒక్కోసారి అసలు తాగునీరే సరఫరా కాక వాటి కోసం పడరానిపాట్లు పడాల్సి వస్తోం దని పట్టణ ప్రజలు వాపోతున్నారు. స్పందించాల్సిన ప్రజాత్రినిధులు, అధికారులు మిన్నకుండిపోతున్నారు.

ఉన్న చట్టాలనే సరిగా అమలు చేయడంలేదు.. మళ్లీ కొత్త చట్టాలతో బోలెడు నిబంధనలు.. ముందస్తు చర్చలు శూన్యం.. వారి నిర్ణయమే శిరోధార్యం.. టీచర్‌ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌ (ఉపాధ్యాయ పాలన), టీచర్స్‌ ట్రాన్స్‌ఫర్‌ యాక్ట్‌ (ఉపాధ్యాయ బదిలీలు) ప్రత్యేక చట్టాలకు సంబంధించి ఇటీవల ముసాయిదా బిల్లులను పాఠశాల విద్యాశాఖ వెబ్‌సైట్‌లో ఉంచారు. దీనిపై ఉపాధ్యాయుల అభిప్రాయాలను తెలపాల్సిందిగా కోరారు. కొత్త చట్టాలను తీసుకొస్తూ తమ జీవితాలతో ఆడుకుంటోందని, ప్రభుత్వ ఏకపక్ష నిర్ణయంపై ఉపాధ్యాయులు, సంఘాలు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నాయి. కడప ఎడ్యుకేషన్‌/బద్వేలు: ఉపాధ్యాయులకు సంబంధించి ఉన్న చట్టాలను ప్రభుత్వం అమలు చేయకపోగా కొత్తవి తేవడంపై ఉపాధ్యాయులు, సంఘాల నాయకులు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ప్రభుత్వ నియంతృత్వ ధోరణిపై అసహనం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. పొంతన లేని నిర్ణయాలతోపాటు కొత్తకొత్త చట్టాలను తీసుకొస్తూ తమ జీవితాలతో ఆటలాడుకుంటుందని వాపోతున్నారు. టీచర్‌ అడ్మిషన్‌(ఉపాధ్యాయ పాలన), టీచర్స్‌ ట్రాన్సఫర్‌ యాక్ట్‌ (ఉపాధ్యాయ బదిలీలు) ప్రత్యేక చట్టాలకు సంబంధించి ఇటీవల ముసాయిదా బిల్లులను పాఠశాల విద్యాశాఖ వెబ్‌సైట్‌లో ఉంచి ఉపాధ్యాయుల అభిప్రాయాలను తెలపాల్సిందిగా కోరారు. ఇందుకు సంబంధించి సెప్టెంబర్‌ నెలలో జరగనున్న అసెంబ్లీ సమావేశంలో బిల్లును ఆమోదించి, చట్టం చేయాలని ప్రభుత్వం ప్రయత్నం చేస్తోంది. దీనిపై ఉపాధ్యాయ సంఘాలతో మాటమాత్రమూ చర్చింకుండానే విద్యాశాఖ ఏకపక్షంగా బదిలీల ముసాయిదా చట్టాన్ని రూపొందించడంపై ఉపాధ్యాయులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. సంబంధిత విషయంలో కోర్టులు సైతం జోక్యం చేసుకోవడానికి వీలులేకుండా ప్రభుత్వం ప్రత్యేక చట్టాలు రూపొందించిందని ఆరోపిస్తుస్తున్నారు. గుడ్‌ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌ పేరుతో ప్రభుత్వం తీసుకొచ్చిన ఈ కొత్త చట్టాలతో జిల్లాలో పలు యాజమాన్యాలలో పనిచేస్తున్న దాదాపు 12 వేలమంది ఉపాధ్యాయులపై ప్రభావం చూపనుంది. సౌకర్యాలు శూన్యం జిల్లాలోని పలు పాఠశాలలకు సరైన సౌకర్యాలు లేక విద్యార్థులు అవస్థలు పడుతుంటే ప్రభుత్వం వాటి గురించి పట్టించుకోక పోగా ఉపాధ్యాయులకు కొత్తకొత్త చట్టాలెందుకని పలువురు విద్యావేత్తలు, మేధావులు ప్రభుత్వాన్ని ప్రశ్నిస్తున్నారు. విద్యార్థులకు కావాల్సిన అన్ని వసతులను కల్పించి తర్వాత ఉపాధ్యాయుల అడ్మినిస్ట్రేషన్‌ , బదిలీల చట్టాల గురించి ఆలోచించాలని వారు హితువు పలుకుతున్నారు. సర్వీస్‌ ఆధారంగా ఉపాధ్యాయులకు సంబంధించి పదోన్నతులు కల్పించాల్సిన ప్రభుత్వం దాని గురించి పట్టించుకోక పోవడం దారుణం అన్నారు. ఇప్పటికైనా ఉపాధ్యాయులకు సంబంధించిన హక్కులను అమలు చేసి తర్వాత నిర్ణయాలు తీసుకుంటే బాగుంటుందని పలువురు మేధావులు తెలియజేస్తున్నారు. బదిలీ విధానం ఇలా.. గత ఏడాది ఆగస్టు 2017 జరిగిన బదిలీల్లో ఉపాధ్యాయుల సర్వీస్‌పాయింట్లతోపాటు ప్రతిభ ఆధారిత పాయింట్లద్వారా బదిలీలు చేపట్టాలని ప్రభుత్వ నిర్ణయించింది. పనితీరు సూచికలు తొలగించాలని కోరుతూ ఉపాధ్యాయులు పెద్దఎత్తున ఆందోళన చేయడంతో ప్రభుత్వం దిగి వచ్చింది. బదిలీలపైన ఇంత గందరగోళం జరిగినా, ఉపాధ్యాయులు, సంఘాలురోడ్డు ఎక్కి ఆందోళన చేసినా ప్రభుత్వం అవన్నీ మరచిపోయి తిరిగి శాశ్వత బదిలీల చట్టం పేరుతో తీసుకొచ్చిన ముసాయిదాలో మళ్లీ అవే పాయింట్లు 70 శాతం మేర తీసుకోవడం వివాదాస్పదం అవుతుంది. ఉపాధ్యాయుల బయోమెట్రిక్‌హాజరుకు 10 పాయింట్లు, సంగ్రహణాత్మక పరీక్షల్లో విద్యార్థుల సామర్థ్యానికి 15 పాయింట్లు ఫ్రొఫిసిడల్‌ డెవలఫమెంట్‌ 15 పాయింట్లు, జాతీయ, రాష్ట్ర అవార్డులు పొందిన వారికి 5 పాయింట్లు, రీసోర్సు పర్సన్లుగా పనిచేసిన వారికి 5 పాయింట్లు, డిజిటల్‌ విద్యాబోధనలో పాల్గొన్నందుకు 15 పాయింట్లు, సైన్సు, లెక్కల ప్రదర్శన శాలలకు 5 పాయింట్లు స్టూడెంట్‌ ఎన్‌రోల్‌మెంట్‌కు 5 పాయింట్లు, మధ్యాహ్నం భోజన వివరాలను ఆన్‌లైన్‌లో పంపినందకు 5 పాయింట్లు, పాఠశాల యాజమాన్య సమావేశాలు నిర్వహించినందుకు 5 పాయింట్లు, పాఠశాల పరిసరాలను పరిశుభ్రంగా ఉంచుకున్నందుకు 4 పాయింట్లు, విద్యార్థులను డ్రాపౌట్స్‌గా మారకుండా చూసినందుకు 8 పాయింట్లు ఇలా వందపాయింట్లను ప్రామాణికంగా తీసుకుని బదిలీలు చేపట్టనున్నారు.  నియంతలా వ్యవహిరిస్తున్నప్రభుత్వం  ప్రస్తుత ప్రభుత్వ పాలన ఉపాధ్యాయుల మనోభావాలకు విరుద్ధంగా ఉంది. ఉపాధ్యాయ సంఘాల వాదనను పెడచెవిన పెడుతూ నియంతలా వ్యవహరిస్తోంది. ఎటువంటి శాస్త్రీయత లేని అసంబద్ధమైన విషయాలను ప్రమాణికంగా తీసుకుని ఉపాధ్యాయ బదిలీలకు ముడిపెట్టడం సరైయిందికాదు. చాలా పాఠశాలల్లో సర్వర్లు పనిచేయక బయోమెట్రిక్‌ హాజరులో ఇబ్బంది ఎదుర్కొంటుంటే పాయింట్లు పెట్టడం ఎంతమాత్రం సమంజసం కాదు. – శ్యాంసుందర్‌రెడ్డి, ఏపీటీఎఫ్‌ , రాష్ట్ర ఉపాధ్యక్షుడు ఆందోళన చేస్తాం  గత బదిలీల్లో ప్రతిభ ఆధారిత పనితీరు సూచికలు తొలగించాలని పెద్ద ఎత్తున ఆందోళన చేశాం. దీంతో దిగివచ్చిన ప్రభుత్వం తిరిగి అవే నిబంధనలనే బదిలీల చట్టంలో పొందుపరచడం అంటే ఉపాధ్యాయులను భయాంధోళనకు గురి చేయడమే. చట్ట నిబంధనలను సవరించకపోతే రాష్ట్రవ్యాప్తంగా పెద్ద ఎత్తున ఆందోళనకు సిద్ధమవుతాం. – రమణారెడ్డి, వైఎస్సార్‌టీఎఫ్‌  జిల్లా అధ్యక్షుడు  పాఠశాలకు సౌకర్యాలు కల్పించాలి  పాఠశాలల్లో సౌకర్యాలు కల్పించాలి. నేటికి చాలా పాఠశాలల్లో సరైన మరుగుదొడ్లు, మంచీనీటి సౌకర్యం లేక విద్యార్థులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. పాఠశాల నిర్వహణ పేరుతో ఇచ్చే గ్రాంటు కరెంటు బిల్లులకు సరిపోవడం లేదు. వాటి గురించి ఆలోచించాల్సిన ప్రభుత్వం ఉపాధ్యాయుల గురించి ఆలోచిస్తుంది. ఇదెక్కడి న్యాయం – బాలగంగిరెడ్డి, ఎస్టీయూ జిల్లా ఉపాధ్యక్షుడు  ఉపాధ్యాయులకు ప్రత్యేకమా...? కొంత కాలంగా పాయింట్ల విధానాన్ని ఉపాధ్యాయులు తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తున్నారు. 2017 బదిలీలలో పలు సమస్యలు ఉత్పన్నమయ్యాయి. దీనిపై నిరసన వ్యక్తం చేశారు. మరోసారి తెరపైకి పాయింట్ల విధానాన్ని తీసుకురావటం సరికాదు. ఏశాఖకు లేని పాయింట్ల విధాననం మాకే ఎందుకు పెట్టాలనుకుంటున్నారు. దీనిపై మా సంఘం రాష్ట్ర నాయకులకు వ్యతిరేకత తెలియజేస్తాం. – సీవీ ప్రసాద్, ఏపీటీఎఫ్‌ జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి విభేదాలు వచ్చే అవకాశముంది చాలా సార్లు యాప్‌లు సరిగా పని చేయక ఉపాధ్యాయులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. దీంతో వారికి సంబంధించిన అంశాలు అన్‌లైన్‌లో నమోదు కావు. హెచ్‌ఎంలకు పాయింట్లు వచ్చే అవకాశముంది. దీంతో పాయింట్లు రాని ఉపాధ్యాయులకు హెచ్‌ఎంలతో విభేదాలు ఏర్పడే అవకాశముంది. పాయింట్ల విధానంలో చాలా లోటుపాట్లు ఉన్నాయి. వీటన్నింటినీ పరిగణనలోకి తీసుకుని పాయింట్లు కేటాయిస్తే బాగుంటుంది.    – రామక్రిష్ణారెడ్డి, జాతీయ ఉత్తమ ఉపాధ్యాయుడు 

సాక్షి కడప : ప్రతి మనిషికి కనీస అవసరాలైన కూడు, గుడ్డ, నీడ ఎంతమందికి సమకూరుతున్నాయి. ప్రజలకు సంబంధించి సౌకర్యాల విషయంలో తీసుకుంటున్న ప్రత్యేక చర్యలు ఏమిటి? ప్రభుత్వాలు అవసరమైన అన్ని సౌకర్యాలు కల్పిస్తున్నాయా? లేదా ప్రజలు ఇంకా ఎలాంటి సమస్యలతో ఇబ్బంది పడుతున్నారు? అంగవైకల్యానికి సంబంధించి బాధితులెందరు? ఇతర అనేక సమస్యలకు జాతీయ నమూనా సర్వే కార్యాలయం (ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ఓ) సంస్థ ప్రత్యేకంగా సర్వే నిర్వహిస్తోంది. గ్రామీణ ప్రాంతాలతోపాటు పట్టణాల్లోనూ సిబ్బంది ద్వారా వివరాలు సేకరించే పనిలో నిమగ్నమైంది. ప్రతి ఏడాది అనేక అంశాలపై సర్వే చేస్తున్న కేంద్రం పరిధిలోని నేషనల్‌ శ్యాంపిల్‌ సర్వే కార్యాలయ సిబ్బంది జులై నుంచి జిల్లాలో తాగునీరు, పారిశుద్ధ్యం, అంగవైకల్యం, స్వచ్ఛబారత్‌ లాంటి కార్యక్రమాల అమలు తీరును తెలుసుకుంటున్నారు. ప్రాధాన్యత అంశాలపై సర్వే ఈ ఏడాది జులైలో మొదలైన సర్వే డిసెంబరు వరకు తాగునీరు, పారిశుద్ధ్యం, వసతి సౌకర్యం, అంగవైకల్యం తదితర ప్రాధాన్యత అంశాలపై కొనసాగుతుంది. ప్రజలు వ్యాధుల బారిన పడటం.. శిశు మరణాలు కూడా అధికంగా ఉండటాని కి కారణం సురక్షితం కాని తాగునీటి వినియోగం, బహిరంగ మల విసర్జన, మురుగు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు సరిగా లేకపోవడమేనని చెప్పవచ్చు. మౌలిక సదుపాయాల కల్పన, పారిశుద్ధ్యం ప్రక్షాళన చేపట్టడం ప్రభుత్వాల కర్తవ్యం. అయితే ఇవి ఎంతమాత్రం గ్రామీణ, పట్టణ స్థాయిలో అమలవుతున్నాయో తెలుసుకోవడంతోపాటు ఇతర కారణాలను కూడా సేకరిస్తున్నారు. అంగవైకల్యంపై వివరాల సేకరణ ఆధునిక సమాజంలో అంగవైకల్యం గల వారు సామాజికంగా, ఆర్థికంగా అసమానతలకు గురవుతున్నారు. పలు సంక్షేమ పథకాలు వారి కోసం అమలు చేస్తున్నారు. అయితే కుంటి, గుడ్డి, శారీరక వైకల్యం, బుద్ధి మాంద్యత, అటిజం తదితర మానసిక వైకల్యం రావడానికి పలు కారణాలను విశ్లేషిస్తున్నారు. అంతేకాకుండా అంగవైకల్యం గల వారికి పునరావాసం కల్పించే విషయానికి సంబంధించి అందుబాటులో ఉన్న అవకాశాల వివరాలను సర్వేలో సేకరిస్తున్నారు. స్వచ్ఛభారత్‌ అమలు తీరు తెన్నులపై కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రతిష్టాత్మకంగా చేపట్టిన స్వచ్ఛ భారత్‌ కార్యక్రమం అమలు తీరు తెన్నులపై జిల్లాలో సర్వే సాగుతోంది. స్వచ్ఛభారత్‌ అమలు తీరు తెన్నులతోపాటు వాటి ఫలితాలను విశ్లేషించి భవిష్యత్‌ ప్రణాళికలు రూపొందించేందుకు అనుగుణంగా నేషనల్‌ శ్యాంపిల్‌ సర్వే కార్యాలయం 76వ విడత సర్వేలో భాగంగా అనేక కీలక అంశాలను సేకరిస్తోంది స్వచ్ఛ భారత్‌కు సంబంధించిన మరుగుదొడ్లతోపాటు బహిరంగ మల విసర్జన, స్థానిక పరిస్థితులు, వనరులపై క్షుణ్ణంగా విశ్లేషిస్తున్నారు. నిష్ణాణుతులైన సిబ్బందితో సర్వే నేషనల్‌ శ్యాంపిల్‌ సర్వే కార్యాలయం సుశిక్షితులైన క్షేత్రస్థాయి సిబ్బందిని ఎంపిక చేసుకుని సర్వే చేస్తున్నారు. జిల్లాలో సుమారు 10 గ్రామీణ ప్రాంతాలతోపాటు ఎనిమిది పట్టణ ప్రాంతాల్లో బ్లాక్‌లలో తిరుగుతూ వివరాలు సేకరిస్తారు. సంబంధిత ప్రాంతాల్లో ఉన్న అన్ని కుటుంబాలను కలిసినా....వాటిలో లెక్కవేసి శాస్త్రీయ పద్ధతుల ద్వారా ఎంపిక చేసిన కొన్ని కుటుంబాల నుంచి సమగ్ర సమాచారాన్ని సేకరించి సంబంధిత షెడ్యూల్‌లలో నింపుతారు. ఇందుకోసం దాదాపు 10 మంది జూనియర్‌ స్టాటిస్టికల్‌ ఆఫీసర్లు, ఆరుగురు సూపర్‌వైజర్లు, 175 శ్యాంపిళ్లను సేకరించనున్నారు. సేకరించిన వివరాలను అత్యంత గోప్యంగా ఉంచుతారు.   సర్వేతో ఎన్నో ప్రయోజనాలు ఈ సర్వే ఫలితాల ఆధారంగా ఎన్నో ప్రయోజనాలు ఒనగూరనున్నాయి. ఆరు నెలల్లో సర్వేను పూర్తి చేసి సంబంధిత ఉన్నత కార్యాలయాలకు నివేదికలు పంపిస్తారు. దాని ఆధారంగానే కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు సంక్షేమ పథకాలు అమలు చేస్తాయి. సర్వే ఆధారంగా అక్కడి పరిస్థితులను అంచనా వేసి అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు చేపట్టడానికి అవకాశం కలుగుతుంది. ప్రజలు సహకరించాలి సరైన సమాచారం లేకుండా ఏ విషయంపైనైనా విధాన నిర్ణయాలు తీసుకోవడం చాలా కష్టం. ఈ సర్వే  విజయం, లక్ష్యసాధన ప్రజలు అందించే సహాయ సహకారాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. అసంపూర్తి, అసత్య సమాచారాన్ని అందించడం వల్ల ప్రణాళిక రూపకల్పన దెబ్బతినే అవకాశం ఉంది. కనుక ప్రజలంతా ఈ సర్వే ప్రాముఖ్యతను గుర్తించి తమ వద్దకు వచ్చే సర్వే సిబ్బందికి పూర్తి సహాయ సహకారాలు, కచ్చితమైన సమాచారాన్ని అందించి విజయవంతం చేయాలి. – మనోహర్, డైరెక్టర్, ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ఓ సర్వే

జక్రాన్‌పల్లి (నిజామాబాద్‌ రూరల్‌): మండలం లోని పెద్దవాగులో నిర్మించిన చెక్‌డ్యాం నుంచి నీ టి విడుదల గ్రామాల మధ్య జల జగడానికి దారి తీసింది. ఇరువైపుల నుంచి ప్రజలు పెద్ద సంఖ్య లో తరలి రావడంతో శనివారం తీవ్ర ఉత్కంఠ నెలకొంది. నీరు వదలాలని ఒకరు, వదలద్దని మరొకరు పట్టుబట్టడంతో పెద్ద వాగులో వాదులాట జరిగింది. అయితే, అధికారులు వేగంగా స్పందించడంతో ప్రస్తుతానికైతే జల వివాదం సద్దుమణిగింది. జక్రాన్‌పల్లి మండలంలోని కలిగోట్, చింతలూర్‌ గ్రామాల మధ్య గల పెద్దవాగులో ప్రభుత్వం రూ.3.50 కోట్లతో చెక్‌ డ్యాం నిర్మించింది. ఈ చెక్‌ డ్యాంకు కుడి వైపున మాటు కాలువ ద్వారా నడ్కుడ చెరువులోకి నీరు వెళ్లేలా ఆరు అడుగులతో కూడిన ఒక గే టు(షట్టర్‌)ను బిగించారు. అయితే, ఇటీవలి వర్షాలకు చెక్‌డ్యాం నిండడంతో బాల్కొండ ఎమ్మెల్యే ప్రశాంత్‌రెడ్డి చెక్‌ డ్యాంను ప్రారంభించి, షట్టర్‌ను తెరిచి నడ్కుడ చెరువులోకి నీటిని విడుదల చేశారు. గేటు మూసేయడంతో వివాదం..  అయితే, చెక్‌డ్యాంలో నిలువ ఉన్న నీరు వెళ్లిపోతుండడంతో కలిగోట్, చింతలూర్‌ గ్రామస్తులు శనివారం ఉదయం చెక్‌ డ్యాం వద్దకు వెళ్లి షట్టర్‌ను మూసివేశారు. ఈ విషయం తెలిసి నడ్కుడ గ్రామస్తులు పెద్ద సంఖ్యలో కలిగోట్‌ వద్దకు తరలి వచ్చారు. అప్పటికే అక్కడ కలిగోట్, చింతలూర్‌ గ్రామస్తులు ఉండడంతో ఏం జరుగుతుందోన్న ఆందోళన నెలకొంది. వాగులో గుమి గూడిన ఆయా గ్రామాల ప్రజలు వాగ్వాదానికి దిగారు. సమాచారమందుకున్న నీటిపారుదల శాఖ ఈఈ రాధాకిషన్‌రావు, డీఈలు నాగేశ్వర్‌రావు, గోపినాథ్, జక్రాన్‌పల్లి, వేల్పూర్‌ తహసీల్దార్లు సతీశ్‌రెడ్డి, అర్చన, ఆర్మూర్‌ రూరల్, ధర్పల్లి సీఐలు పాలగొల్లు రమణారెడ్డి,« చందర్‌రాథోడ్, జక్రాన్‌పల్లి, వేల్పూర్‌ ఎస్సైలు సురేశ్‌కుమార్, ప్రభాకర్‌ అక్కడకు చేరుకుని ఇరు వర్గాల వారికి సర్దిచెప్పారు. అనంతరం ఒక్కో గ్రామం నుంచి పది మంది చొప్పున ప్రజాప్రతినిధులు, వీడీసీ సభ్యులు, మంది రైతులతో అధికారులు రెండు గంటల పాటు చర్చలు జరిపారు.   నీళ్లు వదలాలి: నడ్కుడ వాసులు..  ఇరవై ఏళ్లుగా తాగు, సాగునీటికి ఎన్నో ఇబ్బందులను ఎదుర్కొన్నామని, చివరకు ప్రజాప్రతినిధుల సహకారంతో చెక్‌ డ్యాం నిర్మించుకుంటే ఇ ప్పుడు వచ్చి నీటిని అడ్డుకోవడం సరికాదని నడ్కుడ వాసులు తెలిపారు. 250 ఎకరాల విస్తీర్ణం లో ఉన్న చెరువులో ప్రస్తుతం ఒక్క నీటి బొట్టు లేదని, తాగునీరు కూడా దొరకడం లేదన్నారు. చె క్‌డ్యాం నిర్మాణ సమయంలోనే అడ్డు చెప్పకుండా కలిగోట్, చింతలూర్‌ గ్రామస్తులు ఇప్పుడు నీళ్లు వదలకుండా అడ్డుకోవడం సరికాదన్నారు. చెక్‌ డ్యాంకు నిర్మించిన గేటును తెరిచి నడ్కుడ చెరువులోకి నీటిని వదలి ఆదుకోవాలని కోరారు. ఒప్పుకోబోమన్న కలిగోట్, చింతలూరు గ్రామస్తులు..  అయితే, చెక్‌ డ్యాంలో నిల్వ ఉన్న నీటిని తరలించుకు పోతామంటే ఒప్పుకునేది లేదని కలిగోట్, చింతలూరు ప్రజలు స్పష్టం చేశారు. చెక్‌ డ్యాంలో నిల్వ ఉన్న నీరు కాకుండా అదనపు నీటిని వదిలితే తమకు అభ్యంతరం లేదని చెప్పారు. వాగు ప్రవ హించినప్పుడు, రామడుగు ప్రాజెక్టు సర్‌ప్లస్‌ వా టర్‌ వచ్చినపుడు మాత్రమే షట్టర్‌ ద్వారా నీళ్లు వదలాలని సూచించారు. వాగు పారకపోతే ఈ ప్రాంతం ఎడారిగా మారుతుందని, తాగు, సాగునీరుకు ఇబ్బందులు ఎదురవుతాయని తెలిపారు. అధికారులు పరిశీలించి ఇరు గ్రామాల రైతులకు న్యాయం జరిగేలా చూడాలన్నారు.   ఇరు వర్గాల వాదనలు విన్న అధికారులు ఉన్నతాధికారులకు ఫోన్‌లో పరిస్థితిని వివరించారు. అయితే, ఎలాంటి నిర్ణయం వస్తుందోనని ఇరు గ్రామాల ప్రజలు రెండు గంటల పాటు వేచి చూశారు. అనంతరం ఆర్మూర్‌ సీఐ రమణారెడ్డి మాట్లాడుతూ.. ఈ  విషయాన్ని ఉన్నతాధికారుల కు విన్నవించామని, వారి ఆదేశాల మేరకు నిర్ణయం చెబుతామన్నారు. ఉన్నతాధికారుల నిర్ణయం ప్రకారం ఇరు గ్రామాల ప్రజలు నడుచుకోవాలన్నారు. ఇరు గ్రామాల ప్రజలు సంయమ నం పాటించాలని, చట్టాన్ని ఎవరు చేతుల్లోకి తీసుకున్నా చర్యలు తప్పవని సూచించారు. ఎలాంటి నిర్ణయం వచ్చినా ప్రతి ఒక్కరు కట్టుబడి ఉండాలని పేర్కొన్నారు. దీంతో ఇరు గ్రామాల ప్రజలు వెనుదిరిగి వెళ్లిపోయారు. ఎలాంటి గొడవలు జరగకుండా పోలీసులు బందోబస్తు ఏర్పాటు చేశారు.

కొడంగల్‌ రూరల్‌ వికారాబాద్‌ : ‘వారం రోజులుగా తాగునీటి కోసం అల్లాడుతున్నాం. కొన్నాళ్లు బోరు సమస్య, మరికొన్నాళ్లు విద్యుత్‌ సమస్యతో నీటి కటకట ఏర్పడింది. ఎంతకీ అధికారులు స్పందించకపోవడంతో ధర్నాకు దిగాం.. ఓపిక నశించి రోడ్డెక్కాం’.. అంటూ బొంరాస్‌పేట మండలంలోని రేగడిమైలారం గ్రామస్తులు ఆవేదన వ్యక్తంచేశారు. తాగునీటి ఇబ్బందులను తీర్చాలని కోరుతూ గురువారం బీజాపూర్‌– హైదరాబాద్‌ అంతర్రాష్ట్ర హైవేపై ఖాళీ బిందెలతో రాస్తారోకో చేపట్టారు. రేగడిమైలారం పటేల్‌చెర్వు వద్ద ఉన్న తాగునీటి బోరుకు విద్యుత్‌ సరఫరా నిలిచిపోయి వారమైంది. ఇప్పటి వరకు అధికారులు, ప్రజాప్రతినిధులు పట్టించుకోలేదు. దీంతో మండిపోయిన మహిళలు ఖాళీ బిందెలతో ధర్నా చేపట్టారు. రోడ్డుపై బైఠాయించి నినదించారు. వీరి నిరసనతో వాహనాల రాకపోకలు స్తంభించి ట్రాఫిక్‌ అంతరాయం ఏర్పడింది. విషయం తెలుసుకున్న పోలీసులు సంఘటనా స్థలానికి చేరుకుని మహిళలను సముదాయించారు. ట్రాఫిక్‌ ఎస్‌ఐ మల్లారెడ్డి ట్రాన్స్‌కో ఏఈతో ఫోన్‌లో మాట్లాడారు. విద్యుత్‌ సమస్య తీరుస్తా మని ఏఈ సాంబయ్య హామీ ఇవ్వడంతో ఆందో ళన విరమించారు.  ట్రాన్స్‌కో ఏఈ సందర్శన  తాగునీటి సమస్యకు విద్యుత్‌ సమస్య అంతరా యం ఏర్పడిన విషయంపై ట్రాన్స్‌కో ఏఈ సాం బయ్య పరిశీలించారు. ఎస్‌ఐ మల్లారెడ్డితో మాట్లా డి విద్యుత్‌ సమస్య నెలకొన్న కాలనీలో విద్యుత్‌ తీగలను సరి చేయించారు. కానీ ట్రాన్స్‌ ఫార్మర్‌ చెడిపోవడంతో సమస్య మళ్లీ మొదటికి వచ్చింది. ట్రాన్స్‌ఫార్మర్‌ను మరమ్మతు చేయించి విద్యుత్‌ సమస్య తీరుస్తామని ఏఈ హామీ ఇచ్చారు. స్నానాలకూ తిప్పలే  తాగునీటి కోసం నేను నిత్యం నడవలేకపోతున్నా. రోడ్డు దాటి అవస్థలు పడుతుంటే ప్రజాప్రతినిధులు చూసి కూడా స్పందించడం లేదు. వృద్ధులు, చిన్నారులు నిత్యం అవస్థలు పడుతూ నీళ్లు తెచ్చుకుంటున్నాం. స్నానాలకు కూడా తిప్పలే ఉంది. తాగునీటి ఇబ్బందులకు శాశ్వత పరిష్కారం చూపాలి.  – ఆంజనేయులు, దివ్యాంగుడు, ఎస్సీకాలనీ వంటకు నీళ్ల కరువు  తాగడానికి నీళ్లు లేక వానకాలంలోనూ ఇబ్బంది పడుతున్నాం. ఒక దిక్కు నీళ్ల కోసం, మరో దిక్కు రోడ్డు పనులు జరుగుతున్నాయి. బిందెడు నీళ్ల కోసం దూరంలో ఉన్న బోరు నుంచి తెచ్చుకుంటున్నాం. ఇట్లా ఎన్నిరోజులు అవస్థలు పడాలే. వంట చేసుకునేందుకు చెంబెడు నీళ్లు లేని పరిస్థితి.  – సులోచన, బండమీది కాలనీ సమస్య పరిష్కరించాలి గ్రామంలో మిషన్‌ భగీరథ, రోడ్డు విస్తరణ పను లు ముమ్మరంగా సాగుతున్నాయి. దీంతో రోడ్డు కు ఇరువైపులా రాకపోకలు పెరిగి తాగునీటి పైపులైన్‌లు తెగాయి. తాగునీటి సమస్య ఏర్ప డింది. తాగునీటి బోర్లకు విద్యుత్‌ సరఫరా లైన్లు వేరేగా ఏర్పాటుచేసి సమస్య పరిష్కరించాలి.  – మొగులయ్య, రేగడిమైలారం  

సాక్షి, హైదరాబాద్‌ : కృష్ణా జలాల వినియోగంపై వేడి మొదలైంది. ఎగువ నుంచి దిగువ శ్రీశైలం ప్రాజెక్టులోకి భారీగా నీరు వస్తుండటం, ప్రాజెక్టు నిండేందుకు మరో 100 టీఎం సీలే అవసరం ఉండటంతో ఆ నీటిపై తెలుగు రాష్ట్రాలు దృష్టి సారించాయి. వీలైనంత ఎక్కువ నీరు పొందేలా పావులు కదుపుతున్నాయి. తమకు 21.5 టీఎంసీల మేర కావాలని కృష్ణా బోర్డుకు ఇప్పటికే ఆంధ్రప్రదేశ్‌ విన్నవించగా.. వచ్చే 4 నెలల కాలానికి 115 టీఎంసీలు అవసరమని తెలంగాణ వివరించింది. అయితే ప్రస్తుతానికి 2 నెలల అవసరాల ఇండెంట్‌ మాత్రమే ఇవ్వాలని బోర్డు సూచించడంతో ఆ వివరాలు పంపే పనిలో తెలంగాణ నిమగ్నమైంది.   సాగర్‌ సాగుకు 65 టీఎంసీలు  శ్రీశైలానికి ఇప్పటికే 88 టీఎంసీల కొత్త నీరు చేరడంతో ఆ నీటి వినియోగంపై ఇరు రాష్ట్రాలు దృష్టి పెట్టాయి. ఏపీ ఇప్పటికే తన అవసరాలకు సంబంధించి కృష్ణా బోర్డుకు ఇండెంట్‌ సమర్పించింది. పోతిరెడ్డిపాడు కింద 9 టీఎంసీలు, సాగర్‌ కుడి కాల్వ కింద 7.4 టీఎంసీలు, హంద్రీనీవాకు 5 టీఎంసీల చొప్పున తక్షణం కేటాయించాలని కోరింది. ఇండెంట్‌ సమర్పించిందే తడవుగా హంద్రీ–నీవా కింద 1,248 క్యూసెక్కుల నీటిని బుధవారం నుంచి తరలిస్తోంది. తెలంగాణ కూడా కల్వకుర్తి, సాగర్‌ కింద తాగు, సాగు నీటి అవసరాల వివరాలు తెప్పించుకుంది. కల్వకుర్తి కింద 3.50 లక్షల ఎకరాలకు నీరివ్వాలని నిర్ణయించినందున దానికి 33 టీఎంసీలు, తాగునీటికి 7 టీఎంసీలు కలిపి 40 టీఎంసీలు కావాలని అధికారులు నివేదించారు. నాగార్జునసాగర్‌ కింద సాగునీటి అవసరాలకు 50 టీఎంసీలు, ఏఎంఆర్పీ కింద సాగుకు 15 టీఎంసీలు, హైదరాబాద్, నల్లగొండ తాగునీటికి మరో 10 కలిపి 75 టీఎంసీలు కోరారు. కానీ ఆగస్టు అవసరాల వరకే పంపాలని బోర్డు సూచించడంతో ఆ మేరకు లెక్కలు కుదించి గురువారం తెలంగాణ లేఖ రాసే అవకాశం ఉంది. లేఖలు అందగానే బోర్డు సమావేశం ఏర్పాటు చేసి నీటి విడుదలపై నిర్ణయం తీసుకోనుంది.  రోజుకు 22 టీఎంసీలు  శ్రీశైలం ప్రాజెక్టు ఈసారి పూర్తి జలకళను సంతరించుకుంటోంది. 215.81 టీఎంసీల సామర్థ్యం గల ప్రాజెక్టులో గతేడాది ఈ సమయానికి 19.41 టీఎంసీలే నిల్వ ఉండగా ప్రస్తుతం 117.2 టీఎంసీల నీరు ఉంది. ఈ వారంలో సగటున రోజుకు 12 టీఎంసీలకుపైగా నీరొచ్చింది. ప్రస్తుతం 2.46 లక్షల క్యూసెక్కుల ప్రవాహం వస్తోంది. అంటే రోజుకు సగటున 22 టీఎంసీలు. ఎగువ ఆల్మట్టి నుంచి 1.45 లక్షల క్యూసెక్కులు, నారాయణపూర్‌ నుంచి 1.52 లక్షల క్యూసెక్కుల మేర స్థిరంగా ప్రవాహం వస్తుండటం.. దీనికి తుంగభధ్ర నుంచి 56 వేల క్యూసెక్కుల నీరు తోడవడంతో మరో ఏడెనిమిది రోజుల్లో ప్రాజెక్టు నిండే అవకాశం ఉంది. అదే జరిగితే గతేడాదికి భిన్నంగా అక్టోబర్‌కు బదులు జూలై చివర్లోనే నాగార్జునసాగర్‌కు నీటి విడుదలయ్యే అవకాశం ఉంది. సాగర్‌ సామర్థ్యం 312 టీఎంసీలు కాగా ప్రస్తుతం 133.37 టీఎంసీల నిల్వలున్నాయి.   కృష్ణా బేసిన్‌ ప్రాజెక్టుల్లోని నీటి నిల్వలు (టీఎంసీల్లో), ప్రవాహాలు (క్యూసెక్కుల్లో)  ప్రాజెక్టు           వాస్తవ నీటి నిల్వ        ప్రస్తుత నిల్వ    ఇన్‌ఫ్లో             ఔట్‌ఫ్లో        గతేడాది ఇదేరోజు నిల్వ  ఆల్మట్టి            129.72                  113.56        1,45,000        1,45,696        98.67  నారాయణపూర్‌    37.64                  32.61         1,44,796        1,52,765        32.95  తుంగభద్ర         100.86                  93.54          66,363           56,625          31.27  జూరాల            9.66                       8.73           1,80,000        1,94,986        6.70  శ్రీశైలం             215.81                   117.2         2,46,164        6,338            19.41  సాగర్‌            312.05                    133.37            0                 460            117.21 

సూళ్లూరుపేట: పట్టణంలో ప్రతి కుటుంబం తాగునీరు కొనుగోలు చేసి తాగాల్సిందే. పేట జనాభా సుమారు 48 వేలమంది. 15 వేల కుటుంబాలున్నాయి. జనాభా అవసరాలకు తగినట్టుగా తాగునీటి వనరుల్లేవు. మొత్తం పది ఓవర్‌హెడ్‌ ట్యాంకులున్నాయి. ఇందులో కొన్ని శిథిలమై ప్రమాదకరంగా మారడంతో కూల్చివేశారు. అధికారుల సమాచారం ప్రకారం సమ్మర్‌ స్టోరేజీ నుంచి, ఇతరవాటి నుంచి రోజుకు 16 లక్షల లీటర్ల నీటిని ప్రజలకు అందిస్తున్నారు. మున్సిపల్‌ పరిధిలో ఒక మనిషికి రోజుకు 70 లీటర్లు ఇవ్వాలి. ఈ లెక్కన 48 వేల మందికి సుమారు 34 లక్షల లీటర్లు ఇవ్వాలి. అయితే 10 లక్షల లీటర్లు కూడా అందించలేకపోతున్నారనే విమర్శలున్నాయి. పట్టణ శివారు ప్రాంతాల వారికి బిందెనీరు అందడం గగనంగా మారింది.  కొనాల్సిందే.. పట్టణంలో ప్రస్తుతం నీటి వ్యాపారం జోరుగా సాగుతోంది. మున్సిపాలిటీ 30 ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని విక్రయిస్తోంది. మన్నారుపోలూరు కేంద్రంగా తాగునీటి వ్యాపారం చేసే కంపెనీలు కోట్ల రూపాయలు గడిస్తుంటే ప్రజలు మాత్రం తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. పట్టణంలోని కళాక్షేత్రలో స్వజలధార కింద మున్సిపల్‌ స్థలంలో మున్సిపాలిటీ వనరులు, నీరు వాడుకుంటూ డాక్టర్స్‌ వాటర్‌ అనే సంస్థ నీటి వ్యాపారం చేస్తోంది. బిందెనీటిని రూ.4కు, 20 లీటర్ల క్యాన్‌ను రూ.15 విక్రయిస్తున్నారు. ఎన్టీఆర్‌ సుజల స్రవంతి కూడా ప్రకటనలకే పరిమితమైంది. 1వ వార్డు, 15వ వార్డు, 13వ వార్డుల్లో ప్లాంట్స్‌ ఏర్పాటుచేశారు. ప్రస్తుతం అనేక ప్రాంతాల్లో క్యాన్‌ను రూ.20కు, బిందెనీటిని రూ.5కు కొనుగోలు చేస్తున్నారు. ఓ అంచానా ప్రకారం నెలకు రూ.కోటి పైనే నీటి వ్యాపారం జరుగుతోంది.

వర్షాకాలం ప్రారంభమైనా పల్లెలు దాహార్తితో అల్లాడుతున్నాయి. తాగునీటి కోసం కొన్ని గ్రామాల్లో ట్యాంకులను ఆశ్రయిస్తుండగా, ఇంకొన్ని గ్రామాల్లో వ్యవసాయ బావుల వద్దకు పరుగులు తీస్తున్నారు. చాలా గ్రామాల్లో వాటర్‌ ట్యాంకులు లేక డైరెక్ట్‌ పంపింగ్‌ చేస్తుండడంతో కరెంటు ఉన్నపుడే నీటిని పట్టుకోవాల్సిన దుస్థితి నెలకొంది. మరికొన్ని గ్రామాల్లో మోటార్లు, తాగునీటి బోర్లు మరమ్మతులకు గురై నీటి కష్టాలు ఎదుర్కొంటున్నారు. పలమనేరు: నియోజకవర్గంలోని ఐదు మండలాల్లో 90 పంచాయతీలుండగా 500దాకా గ్రామాలున్నాయి. ఇందులో 55 గ్రామాలు తాగునీటి ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నాయి.  పలమనేరు మండలంలో పాలమాకులపల్లి, కమాలపురం, నడిమిదొడ్డిపల్లి, ఊసరపెంట, కృష్ణాపురం, సుబ్బనాయుడు ఇండ్లు, తొప్పనపల్లి తదితర గ్రామాల్లో నీటికి సమస్యలు తప్పడం లేదు. బైరెడ్డిపల్లి మండలంలోని బేలుపల్లి, గంగవరం మండలంలో పెద్ద ఉగిని, పెద్దపంజాణిలో అప్పినపల్లి, పెద్దవెలగటూరు తదితర గ్రామాల్లో తాగునీటికి ఇబ్బందిగా ఉంది. తాగునీటి సమస్య తాండవం               పీలేరు: పీలేరు మండలంలో పీలేరుటౌన్, ఇంది రమ్మ కాలనీ తోపాటు కావలిపల్లె, జాండ్ల పంచా యతీల్లో తాగునీటి సమస్య ఎక్కువగా ఉంది. కేవీపల్లె మండలంలో కుమ్మరపల్లె, తోటిహరిజనవాడ, రాములవారిపల్లె, గర్నిమిట్ట తదితర గ్రామాల్లో సమస్య అధికం. గుర్రంకొండ మండలంలోని రామాపురం, వంకాయలవారిపల్లె, గంగిరెడ్డిగారిపల్లె, రెడ్డివారిపల్లె, మామిళ్లవారిపల్లెలో ట్యాంకర్లతో నీటి సరఫరా చేస్తున్నారు. ఎగువ అమిలేపల్లి, టి.రాచపల్లె, కొత్తపల్లె, మర్రిపాడు, బోడుమల్లువారిపల్లె, మర్రిపాడు, భూమక్కవారిపల్లె, దళితవాడ, శ్రీనివాసపురం, నడిమికండ్రిగ, గెరికుంటపల్లె గ్రామాల్లోని తాగునీటి బోర్లలో భూగర్భజలాలు అడుగంటిపోయి తాగునీటి సమస్యతో జనం అల్లాడుతున్నారు. వాల్మీకిపురం మండలంలో నగిరిమడుగు, బురుజుగడ్డ, కొత్తపల్లె, దిగువబూడిదవేడు, సాకిరేవుపల్లె, విఠలం కుందేలువారిపల్లెలో తాగునీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. కలికిరి మండలంలో గుండ్లూరు, మల్‌రెడ్డిగారిపల్లె, చెరువుముందరకురవపల్లె, కొటాల, మహల్‌కొత్తపల్లె, కలికిరి ఇందిరిమ్మ కాలనీ, జంగంపల్లె, కర్రేవారిపల్లెలో సమస్య జటిలంగా ఉంది. తాగునీటి సమస్యపై ఎమ్మెల్యేకు ఫిర్యాదు.. రొంపిచెర్ల: రొంపిచెర్ల మండలంలోని మోటుమల్లెల గ్రామ పంచాయతీలోని వడ్డేవాండ్లపల్లె, వంకిరెడ్డిగారిపల్లె, పెద్దమల్లెల గ్రామంలోని దుస్సావాండ్లపల్లెలో తాగునీటి సమస్య ఎక్కువగా ఉంది. అలాగే చిచ్చిలివారిపల్లె పంచాయతీలోని రావిళ్లవారిపల్లె, లోకవారిపల్లె గ్రామాల్లో తాగునీటి సమస్య నెలకొంది. రావిళ్లవారిపల్లెలో తాగునీటి సమస్యపై 15 రోజుల క్రితం ఎమ్మెల్యే పెద్దిరెడ్డి రామచంద్రారెడ్డికి ఫిర్యాదు చేశారు. అలాగే వంకిరెడ్డిగారిపల్లెలోనూ తాగునీటి సమస్యను పరిష్కరించాలని వారం రోజుల క్రితం గ్రామంలో పర్యటించిన ఎంపీ పెద్దిరెడ్డి వెంకట మిథున్‌రెడ్డికి ఫిర్యాదు చేశారు. ఇక్కడ తాగునీటి బోరు వేసేందుకు చర్యలు తీసుకుంటామని ఎంపీ హామీ ఇచ్చారు. వరదయ్యపాళెంలో.. వరదయ్యపాళెం: మండలంలోని పెద్దపాండూరు పంచాయతీ  వెంగారెడ్డికండ్రిగ దళితవాడ, చిన్నపాండూరు పంచాయతీ  రామలక్ష్మమ్మ కండ్రిగలో తాగునీటి కోసం స్థానికులు ఇబ్బంది పడుతున్నారు. వెంగారెడ్డికండ్రిగలో రెండునెలల క్రితం బావిలో పూడిక పేరుకుపోవడంతో మోటార్లు కాలిపోయాయి. అధికారులు పట్టించుకోకపోవడంతో అప్పట్నుంచి తాగునీటి కోసం పడరానిపాట్లు పడుతున్నారు. దాహం తీర్చే వారేరీ..? సోమల: మండలంలోని తమ్మినాయునిపల్లె పంచాయతీ కురవపల్లె, నాయనివారిపల్లె, దళితవాడ సోమల పంచాయతీలోని బీసీ కాలనీ, తహసీల్దార్‌ కార్యాలయం వద్ద తాగునీటి సమస్య రాజ్యమేలుతోంది.  తమ్మినాయునిపల్లె పి.చెరుకువారిపల్లెకు రెండేళ్లుగా తాగునీటి సమస్య ఉంది. బీసీ కాలనీకి నీటి సరఫరా పైపులైన్లు సక్రమంగా లేక, తరచూ బోరు మరమ్మతుకు గురవుతుండడంతో గ్రామస్తులు పొలాల వద్ద నుంచి నీటిని తెచ్చుకుంటున్నారు. తహసీల్దార్‌ కార్యాలయం వద్ద ఉన్న బోరు మరమ్మతుకు గురై తహసీల్దార్, ఉపాధి, వెలుగు, గృహనిర్మాణ శాఖ, భవిత  కార్యాలయాలతో పాటు దిడ్డివారిపల్లె గ్రామస్తులు తాగునీటి కోసం ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. తాగునీటి కష్టాలు తప్పేనా..? శ్రీకాళహస్తి: నియోజకవర్గంలో పలు ప్రాంతా ల్లో తాగునీటి కష్టాలు తప్పడం లేదు. పట్టణంలో చెంచులక్ష్మికాలనీతో పాటు కాగితాల హరిజనవాడ, కైలాసనగర్‌కాలనీ, ఎంఎంవాడ తదితర ప్రాంతాల్లో ఇక్కట్లు పడుతున్నారు. శ్రీకాళహస్తి రూరల్‌ ప్రాంతంలో గొల్లపల్లి, మంగళపురి, గుండ్లకండ్రిగ, మేలచ్చూరు, టీఎంవీకండ్రిగ గ్రామాల్లో తాగునీటి ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. టీఎంవీకండ్రిగలో తరచూ పంచాయితీ మోటార్‌ మరమ్మతులకు గురికావడంతో నానా అవస్థలు పడుతున్నారు. ఏర్పేడు మండలంలోని పాగాలి, పాతవీరాపురం, మోదుగమాల, తొట్టంబేడు మండలంలోని శేషమనాయుడుకండ్రిగ, పిల్లమేడు, కల్లిపూడి, బోనుపల్లి, రేణిగుంట మండలం కరకంబాడి, తారకరామనగర్, రేణిగుంటలో తాగునీటికి కటకటలాడుతున్నారు.

‘‘పాఠశాలలో నీళ్లు లేవు.. మీ అమ్మాయి ఇబ్బందులకు గురవుతోంది. స్కూల్‌కు వచ్చి ఆమెను ఇంటికి తీసుకెళ్లండి. మళ్లీ నీటి పునరుద్ధరణ జరిగిన అనంతరం ఫోన్‌ చేస్తాం. అప్పుడు తీసుకురండి’’ అంటూ కస్తూర్బాగాంధీ పాఠశాల సిబ్బంది విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులకు ఫోన్‌ చెబుతున్నారు. పిల్లల తల్లిదండ్రులు పాఠశాల తీరుపై ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తూ తమ పిల్లల్ని తీసుకెళ్తున్నారు. ఈ పరిస్థితి మోమిన్‌పేట మండలం చంద్రాయన్‌పల్లిలోని కస్తూర్బాగాంధీ పాఠశాలలో ఉంది. మోమిన్‌పేట: నెల రోజులుగా తాగునీరు, వినియోగించడానికి నీరు లేక విద్యార్థినిలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. మూడు, నాలుగు రోజులకోమారు స్నానాలు చేస్తుండడంతో అనారోగ్యం బారిన పడుతున్నారు. స్వయంగా ఉపాధ్యాయులే విద్యార్థినిల తల్లిదండ్రులకు ఫోన్‌ చేసి పిల్లలను కొన్ని రోజులు ఇంటికి తీసుకెళ్లమని పురమాయిస్తున్నారంటే సమస్య ఎంత తీవ్రంగా ఉందో ఇట్టే తెలుస్తోంది. గ్రామానికి దూరంగా అడవిలో ఉన్న పాఠశాల కావడం నీరు లేక వ్యక్తిగత పనులకు ఆరు బయటకు వెళ్తున్నారు. రాత్రివేళ బహిర్భూమికి వెళ్లేందుకు విద్యార్థినులు భయాందోళనకు గురవుతున్నారు. ఈ దెబ్బకు విద్యార్థులు పాఠశాలను వీడుతున్నారు. పాఠశాల ఖాళీ అవుతున్నా ఉన్నతాధికారులు నెల రోజులుగా పట్టించుకోకపోవడంపై విద్యార్థినుల తల్లిదండ్రులు తీవ్ర ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.  సమస్య ఇది..  మోమిన్‌పేట మండలంలోని చంద్రాయన్‌పల్లి గ్రామంలో ఉన్న కస్తూర్బాగాంధీ పాఠశాలలో 6 నుంచి 10వ తరగతి వరకు 240 మంది విద్యార్థినులు చదువుకుంటున్నారు. 11 మంది ఉపాధ్యాయులు, 8 మంది ఇతర సిబ్బంది ఉన్నారు. ఈ పాఠశాల అంతటికి ఒకటే బోరు బావి ఉంది. గత ఏప్రిల్‌ వరకు బోరుబావిలో బాగానే వచ్చిన నీరు అకస్మాత్తుగా రావడం లేదు. జూన్‌లో పాఠశాల పునఃప్రారంభం కాగానే బోరులో ఉన్న మోటారు పని చేయడం లేదు. కొత్తగా ఇంకో మోటారు బిగిస్తే గంటకు 2 బిందెల నీరు కూడా రావడం లేదు. బోరుబావి అడుగున కూలిపోవడంతో నీటికి కటకట ఏర్పడింది. తిరిగి ఫ్లషింగ్‌ లేదా కొత్త బోరు వి తవ్వించాలి. నెల గడుస్తున్నా చర్యలు ఏవి తీసుకోకపోవడంతో విద్యార్థినుల బాధలు చెప్పలేనివి. పాఠశాల ఇన్‌చార్జి ప్రత్యేకాధికారి ఉన్నతాధికారుల దృష్టికి తీసుకువెళ్లినా చలనం లేదు. దీంతో ఉపాధ్యాయులు విద్యార్థుల కష్టం చూడలేక వారి తల్లిదండ్రులకు ఫోన్‌ చేశారు. మీ పిల్లల్ని ఇంటికి తీసుకెళ్లండి.. ఇక్కడ నీటి సమస్య ఉందని చెప్పారు. దీంతో తల్లిదండ్రులు వచ్చి విద్యార్థులను ఇళ్లకు తీసుకెళ్తున్నారు. పరిస్థితి ఇలాగే ఉంటే వారంలో పాఠశాల పూర్తిగా ఖాళీ కావడం ఖాయంగా తెలుస్తోంది. అయితే దీనిపై విద్యార్థినిల తల్లిదండ్రులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఇలాగే కొనసాగితే పదో తరగతి విద్యార్థినిల సంగతేమిని ప్రశ్నిస్తున్నారు. సమస్య వెంటనే పరిష్కరించి విద్యార్థులకు సక్రమంగా బోధన కొనసాగేలా చూడాలని విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు కోరుతున్నారు.

సాక్షి, అనంతపురం : సినీ హీరో, హిందూపురం ఎమ్మెల్యే నందమూరి బాలకృష్ణకు సొంత నియోజకవర్గంలోనే చేదు అనుభవం ఎదురైంది. తాగునీటి సమస్యను తెలియజేస్తూ మహిళలు ఖాళీ బిందలతో ఆయన ముందు నిరసన తెలిపారు. నియోజవర్గంలోని చిలమత్తూరులో శుక్రవారం ఎమ్మెల్యే బాలకృష్ణ పల్లె బాట కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా అక్కడికి చాలా మంది మహిళలు తమ సమస్యలు తెలియజేయడానికి రాగా.. వారిని పట్టించుకోకుండా ఆయన ప్రసంగించారు. దీంతో ఆగ్రహానికి లోనైన మహిళలు ఆయన ప్రసంగాన్ని అడ్డుకునే ప్రయత్నం చేశారు. ఇక ఎమ్మెల్యే పర్యటన నేపథ్యంలో పోలీసులు అత్యుత్సాహం ప్రదర్శించారు. తాగు నీటి సమస్యను విన్నవించేందుకు ఖాళీ బిందెలతో వచ్చిన మహిళల నుంచి సీఐ వెంకటేశ్వర్లు వాటిని లాక్కున్నారు. సీఐ, ఎమ్మెల్యే తీరుపై నియోజక వర్గ ప్రజలు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

మొగల్తూరు : జిల్లాకు సుదూరంగా ఉన్న మండలం మొగల్తూరు. ఈ తీరప్రాంత మండలంలోని 17 గ్రామాల్లో తాగునీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. గుక్కెడు నీటి కోసం ప్రజలు అల్లాడుతున్నారు. వారం రోజులుగా ఈ మండలంలోని గ్రామాల ప్రజలకు తాగునీరందడం లేదు. కాలువలో పుష్కలంగా నీరున్నా గుక్కెడు నీరందక ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. మండలంలో ఏ గ్రామం చూసినా తాగునీటి సమస్యే. తాగునీటి సమస్య తీర్చేందుకు కోట్లాది రూపాయలు ఖర్చు చేసి సమస్య పరిష్కరించామని ప్రజాప్రతినిధులు చెప్పుకుంటుండగా వారికి అధికారులు వంత పాడుతున్నారు. కానీ క్షేత్రస్థాయిలో పరిస్థితులు దారుణంగా ఉన్నాయి. చుట్టూ నీరున్నా తాగేందుకు ఉపయోగం లేక గుక్కెడు నీటి కోసం రోజులుగా ఎదురు చూస్తున్నారు. ప్రతి గ్రామంలోనూ సమస్యే మండలంలోని కేపీ పాలెం, కాళీపట్నం, మొగల్తూరులో భారీ మంచినీటి ప్రాజెక్టులు ఉన్నాయి. శేరేపాలెం, కొత్తపాలెం, జగన్నాథపురం గ్రామాల్లో పంచాయతీ చెరువులున్నాయి. కేపీ పాలెం ప్రాజెక్టు ద్వారా కేపీ పాలెం నార్త్, కేపీపాలెం సౌత్, పేరుపాలెం నార్త్, పేరుపాలెం సౌత్, ముత్యాలపల్లి, మోడి, వారతిప్ప, కొత్తకాయలతిప్ప గ్రామాలకు నీరందించాల్సి ఉంది. కాళీపట్నం ప్రాజెక్టు ద్వారా కాళీపట్నం తూర్పు, పడమర, పాతపాడు, జగన్నాథపురం, కోమటితిప్ప, వారతిప్ప గ్రామాలకు నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. అయితే కాళీపట్నం ప్రాజెక్టులో పైపులు మరమ్మతులకు నోచుకోకపోవడంతో వారం రోజులుగా నీరందడంలేదని గ్రామస్తులు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఒక పక్క వేసవిని తలపించేలా ఎండలు కాస్తున్నా తమ దాహార్తిని తీర్చడంలో అధికారులు విఫలమయ్యారని గ్రామస్తులు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. మొగల్తూరు ప్రాజెక్టులో ఇలా.. ఇక మొగల్తూరు ప్రాజెక్టు ద్వారా మొగల్తూరు, రామన్నపాలెం, శేరేపాలెం, కొత్తపాలెం గ్రామాలతో పాటు 32 శివారు ప్రాంతాలకు నీరందించాల్సి ఉంది. ప్రస్తుతానికి మొగల్తూరుకు మాత్రమే నీరందిస్తున్నారు. విద్యుత్‌ మోటార్‌ సమస్య కారణంగా నీరు సరఫరా కావడం లేదు. దీంతో రామన్నపాలెం, శేరేపాలెం, కొత్తపాలెం గ్రామాలకు సరఫరా నిలిచిపోయింది. దీంతో ఆయా గ్రామాల ప్రజలకు తాగునీటికి అవస్థలు పడాల్సి వస్తోంది.తాగునీటిని టిన్నులతో కొనుగోలు చేసుకుంటున్నారు. ముత్యాలపల్లి పంచాయతీకి సరఫరా కావల్సిన తాగునీరు గత వారం రోజులుగా అందకపోవడంతో గ్రామస్తులు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. పనులు మానుకుని చుక్కనీటి కోసం ఎదురు చూడాల్సి వస్తుందని మహిళలు వాపోతున్నారు. వారానికోసారి నీరిచ్చినా గ్రామస్తులు అనేకమంది అనధికారికంగా మోటార్లు బిగించుకోవడంతో దిగువ ప్రాంతానికి నీరందడంలేదని, అనధికారకంగా బిగించుకున్న మోటార్లు తొలగించాలని కోరుతున్నారు. అనధికారిక మోటార్లు తొలగించాలి తమ ప్రాంతంలో అనేకమంది అనధికారిక మోటార్లు వేసుకోవడంతో దిగువ ప్రాంతానికి నీరందడంలేదు. ఈ విషయాన్ని అ«ధికారుల దృష్టికి ఎన్నిసార్లు తీసుకుని వెళ్లినా స్పందించడంలేదు. వేసవిని తలపించేలా ఎండలు కాస్తుంటే తాగు నీరందించాల్సిన అధికారులు నిమ్మకు నీరెత్తినట్లు వ్యవహరిస్తున్నారు.– మల్లాడి కొండమ్మ, కాళీపట్నం

కందకాలు తవ్వుకున్నందు వల్లనే ఈ వేసవిలో తమ తోటలో నీటికి కరువు లేకుండా బోర్లు నిరాటంకంగా నీటిని అందిస్తున్నాయని ఉద్యాన తోటల ప్రకృతి వ్యవసాయదారుడు మంచికట్ల సత్యం ఘంటాపథంగా చెబుతున్నారు. యాదాద్రి భువనగిరి జిల్లా ఆలేరు మండలం పటేల్‌గూడెం వద్ద 13 ఎకరాల్లో బొప్పాయి, దానిమ్మ, జామ, మామిడి తోటలను ఆయన సాగు చేస్తున్నారు. వాననీటి సంరక్షణ ప్రాధాన్యాన్ని గుర్తెరిగిన ఈ రైతు.. పండ్ల మొక్కలు నాటక ముందే కందకాలు తవ్వుకొని సాగునీటి భద్రత పొందడం విశేషం. 2016 జూలైలో భూమిని కొనుగోలు చేశారు. కందకాల గురించి ‘సాక్షి సాగుబడి’ ద్వారా తెలుసుకున్న ఆయన తెలంగాణ విశ్రాంత ఇంజినీర్ల సంఘం గౌరవాధ్యక్షులు సంగెం చంద్రమౌళి(98495 66009), వర్కింగ్‌ ప్రెసిడెంట్‌ దామోదర్‌రెడ్డి(94407 02029)లను వెంటబెట్టుకెళ్లి వారి సూచనల ప్రకారం కందకాలు తవ్వించుకున్నారు. 3 బోర్లు వేయించారు. కందకాలలో నుంచి పొంగిపొర్లిన నీరు వృథాగా పోకుండా చూసుకోవడానికి నీటి కుంటను సైతం  తవ్వించారు. భూమి వాలు ఎక్కువగా ఉన్నచోట 30 మీటర్లకు ఒక వరుసలో, వాలు తక్కువగా ఉన్నచోట 50 మీటర్లకు ఒక వరుసలో.. మీటరు లోతు, మీటరు వెడల్పున పొలం అంతటా కందకాలు తవ్వించారు. కందకాల మధ్యలో ట్రాక్టర్లు, బండ్లు వెళ్లడానికి 20 మీటర్ల మేరకు ఖాళీ వదిలారు. కందకాలు తవ్విన తర్వాత అనేకసార్లు వర్షాలు కురవడంతో నీరు పుష్కలంగా భూమిలోకి ఇంకిందని, అందువల్లనే ఈ ఎండాకాలం కూడా తమ బోర్లు  ఒకటిన్నర ఇంచుకు తగ్గకుండా, నిరంతరాయంగా నీటిని అందిస్తున్నాయని సత్యం వివరాంచారు. 2017లో నెలరోజులు వర్షాలు అదేపనిగా కురిసినప్పుడు కూడా చుక్క నీరు తోట దాటి బయటకుపోలేదని, అందువల్లే సాగునీటికి ఢోకాలేకుండా ఉందన్నారు. బోర్ల నుంచి ముందు నీటిని ప్లాస్టిక్‌ షీట్‌ వేసిన నీటి కుంటలోకి తోడి పెట్టుకొని.. అవసరం మేరకు పండ్ల తోటలకు అందిస్తున్నారు. తమ ప్రాంతంలోని తోటల్లో బోర్లు కొన్ని ఎండిపోగా, మిగతావి ఆగి ఆగి పోస్తున్నాయని, తమకు ఆ సమస్య రాకపోవడానికి కందకాలే కారణమని సత్యం భావిస్తున్నారు. భూమి మీద పడిన ప్రతి చినుకునూ కందకాల ద్వారా భూమి లోపలికి ఇంకింపజేసుకుంటే రైతులకు నీటి కొరత అనే సమస్యే రాదన్నారు. అయితే, రైతులు కందకాల ప్రాధాన్యం గురించి తెలుసుకోలేకపోవడం ఆశ్చర్యకరంగా ఉందని సత్యం(79810 82542) అంటున్నారు.

బురాన్‌దొడ్డి(సి.బెళగల్‌) : ‘‘అయ్యా మేము నాలుగేళ్లుగా తిరుగుతున్నా పింఛన్‌ ఇవ్వడం లేదు. మేము సచ్చాక పింఛన్‌ ఇవ్వాలనుకున్నారా..?’’ అంటూ వృద్ధులు ఎమ్మెల్యే మణిగాంధీని, అధికారులను నిలదీశారు. బుధవారం మండల పరిధిలోని బురాన్‌దొడ్డిలో సర్పంచ్‌ రామకృష్ణ ఆధ్వర్యంలో పంచాయతీ నోడల్‌ అధికారి, ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ ఏఈ గోనెనాయక్‌ జెడ్పీ హైస్కూల్‌ ఆవరణలో నవనిర్మాణ దీక్ష కార్యక్రమం నిర్వహించారు. ముఖ్య అతిథిగా ఎమ్మెల్యే హాజరయ్యారు. మండల ప్రత్యేకాధికాధికారి ప్రసాదరావు, ఎంపీడీఓ సిద్ధాలింగమూర్తి, తహసీల్దార్‌ అన్వర్‌హుసేన్, ఆర్‌అండ్‌బీ ఏఈ ఫణీరామ్, ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ ఏఈ సంక్షేమ పథకాలను ప్రజలకు వివరించారు. ఈ సందర్భంగా వృద్ధులు గంగన్న, జాన్, వితంతువులు వరలక్ష్మి, సువర్ణ, మైబూబాబీ, గొల్లలదొడ్డి గ్రామానికి చెందిన వృద్ధురాలు నాగమ్మ పింఛన్‌కోసం కార్యాలయాల చుట్టూ తిరుగుతున్న పట్టించుకోవడం లేదని వాపోయారు. గ్రామంలో తాగడానికే నీళ్లు లేవని గ్రామస్తులు దేవరాజు, మాదన్న, ఆనంద్‌ తదితరులు అధికారులను నిలదీశారు. అదేవిధంగా గ్రామంలోని ఎస్సీలకు శ్మశానానికి స్థలం కేటాయించాలని చంద్రన్న, సుంకన్నలు అధికారులను  కోరారు. కార్యక్రమంలో ఎంపీపీ నాగమనెమ్మ, అధికారులు పాల్గొన్నారు.

బెజవాడలో భానుడు ఉగ్రరూపం దాల్చుతున్నాడు. రోజురోజుకు ఎండలు మండుతున్నాయి. 47 డిగ్రీల వరకు ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. ఓ పక్క మండుటెండతో ప్రజలు ఉక్కిరిబిక్కిరి అవుతుంటే మరో పక్క గుక్కెడు నీరు దొరక్క నగరవాసుల గొంతులెండిపోతున్నాయి. ట్యాంకర్ల వద్ద బిందెడు నీరు పట్టుకోవాలంటే భగీరధ ప్రయత్నం చేయాల్సి వస్తుందని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. కొండ ప్రాంతాల్లో  నివసించే వారి పరిస్థితి దయనీయంగా ఉంది. రెండు మూడు రోజులకొకసారి కూడా నీళ్లు రాకపోవడంతో రోజువారీ అవసరాలూ తీర్చుకోలేకపోతున్నామని వాపోతున్నారు. గొంతు తడవక ఎక్కిళ్లు వస్తున్నాయంటున్నారు. సాక్షి, అమరావతి బ్యూరో : రాజధాని నేపథ్యంలో నగరంలో ప్రస్తుత జనాభా  దాదాపు 15 లక్షల వరకు చేరింది  పెరుగుతున్న జనాభాతో పాటు ఇతర ప్రాంతాల నుంచి వచ్చే వారి సంఖ్య క్రమేపీ పెరగటం, శివారు ప్రాంతాల్లో నూతన గృహ సముదాయాలు ఏర్పడటంతో తాగునీటి డిమాండ్‌ పెరిగింది. శివారు ప్రాంతాల్లోని రామలింగేశ్వరనగర్, ప్రకాష్‌నగర్, భవానీపురం, కరెన్సీనగర్‌లో ఇటీవల కాలంలో భవన నిర్మాణాలు  ఎక్కువయ్యాయి. పెరిగిన జనాభాకు అనుగుణంగా నీటి సరఫరా కావడం లేదు. కొండప్రాంతాలైన వన్‌టౌన్‌లోని ఆంజనేయవాగుసెంటర్, చిట్టినగర్, భవానీపురం, ఎర్రకట్ట, గుణదల గంగిరెద్దుల దిబ్బ ప్రాంతం, మాచవరం, గుణదల,  మొగల్రాజపురం, క్రీస్తురాజపురం ప్రాంతాలతోపాటు పటమట, ఆటోనగర్, భవానీపురం, కృష్ణలంక, ప్రకాష్‌నగర్, సింగ్‌నగర్‌లోని ఇందిరానాయక్‌నగర్‌ ప్రాంతంలో తాగునీటి కోసం జనం అలమటిస్తున్నారు.  ఆయా ప్రాంతాల్లో పాత పైపులైన్లు ద్వారానే నీటి సరఫరా కొనసాగుతోంది. డిమాండ్‌కు అనుగుణంగా నీటిని సరఫరా చేయలేకపోతున్నారు. చాలా ప్రాంతాల్లో మూడు–నాలుగు అంగుళాల పైపులే ఉంటున్నాయని, వీటిని తొలగించి ఆరు అంగుళాల పైపులు మార్చాలని స్థానికులు డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు.  పురోగతి లేని పనులు... కార్పొరేషన్‌ పరిధిలోని  59 డివిజన్లలో అ«ధికారులు సమ్మర్‌ యాక్షన్‌ ప్లాన్‌ను అధికారులు సిద్ధం చేసినప్పటికీ పూర్తిస్థాయిలో నీటి ఎద్దడిని నిరోధించటంలో అధికారులు విఫలమయ్యారని విమర్శలొచ్చాయి. 14వ ఫైనాన్స్‌ కమిటీ నుంచి నిధులు ఖర్చు చేయటానికి పాలకపక్షం సిద్ధమయినప్పటికీ  కొండప్రాంతాల్లో, స్లమ్‌ ఏరియాల్లో రిజర్వాయర్ల నిర్మాణం, వాటర్‌ట్యాంకుల నిర్మాణాల విషయంలో అధికారులు  నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరిస్తున్నారని కొందరు కార్పొరేటర్లు ఆరోపిస్తున్నారు. దీనిపై ఇటీవల మేయర్‌ కోనేరు శ్రీధర్‌కు కార్పొరేటర్ల నుంచి పలు ప్రతిపాదనలు వచ్చాయి.  32వ డివిజన్‌లో 5 ఎంజీడీ ప్లాంట్‌కు ఇన్‌టెక్‌వెల్‌ నిర్మాణం, హెడ్‌ వాటర్‌వర్క్స్‌లోని 5 ఎంజీడీ ప్లాంట్‌ నిర్మాణం, 28వ డివిజన్‌లోని హౌసింగ్‌బోర్డు కాలనీలో 1500 కేఎల్‌ఎస్‌ఆర్‌ నిర్మాణం, 53వ డివిజన్‌లో ఎక్సెల్‌ప్లాంట్‌ హౌసింగ్, పక్కనే ఉన్న గద్దె వెంకటరామయ్యనగర్‌లో 1000 కేఎల్‌ కెపాసిటీ తాగునీటి నిర్మాణం చేయాలని తలపెట్టారు. ఇప్పటి వరకు పనుల పురోగతి లేదు.   2వ డివిజన్‌లోని కనకదుర్గా నగర్‌ కాలనీ, రామచంద్రనగర్, ఇతర క్రాస్‌ రోడ్లకు 400 ఎంఎం డయాట్రంక్‌లైన్‌ వేయటం, 12వ డివిజన్‌లోని పటమట లంకలోని 1500 కెఎస్‌ఎస్‌ఆర్‌ నిర్మాణం, 2వ డివిజన్‌లోని గురునానక్‌కాలనీలో 1000 కేఎల్‌ కెపాసిటీ ఈఎల్‌ఎస్‌ఆర్‌ నిర్మాణం, 19వ డివిజన్‌లోని నిమ్మతోట కొండ ప్రాంతంలో 200 కేఎల్‌ కెపాసిటీ జీఎల్‌ఎస్‌ఆర్‌ నిర్మాణం చేపట్టేదుకు అధికారులు ప్రణాళికలు రూపొందించారు. వేసవి ముగుస్తున్నా ఇప్పటి వరకు అక్కడ తలపెట్టిన పనుల్లో ఎలాంటి çపురోగతిలేదు. కొండపైకి నీరు కష్టమే... ఆయా ప్రాంతాల్లో సమ్మర్‌ యాక్షన్‌ప్లాన్‌ కింద రూ. 15 కోట్లు నిధులు ఖర్చుచేస్తున్నట్లు పాలకులు చేసిన ప్రకటనలు నీటి మూటలుగా మిగిలిపోయాయి. ఇప్పటి వరకు సమ్మర్‌ యాక్షన్‌ప్లాన్‌లో కొండప్రాంతాల్లో నీరు కొండపైకి ఎక్కేందుకు బూస్టర్లు కొత్తవి ఏర్పాటు చేయటం, పాతవి మరమ్మతులుకు చేయాలని ప్రకటించారే తప్పా వాటి ఆయా యంత్రాలు యథాతథంగా మరమ్మతులు జరుగుతునే ఉన్నాయి. ఆయా పనులకు, బూస్టర్ల కొనుగోలు/మరమ్మతులు, ఇతర పనులకు ఇప్పటి వరకు రూ. కనీసం రూ. 5 కోట్లు కూడా ఖర్చుచేసిన దాఖలాలు లేవని ప్రతి పక్ష సభ్యులు ఆరోపిస్తున్నారు. కొండ ప్రాంతవాసులంటే చులకన కొండప్రాంతవాసులంటే ప్రభుత్వానికి, అధికారులకు చులకన భావం ఉన్నట్లుంది. రెక్కాడితే గానీ డొక్కాడని ప్రజలు నివసించే ప్రాంతంలో అర్ధరాత్రిపూట తాగునీరు సరఫరా చేస్తున్నారు. దీనికితోడు నీళ్లు ఇచ్చేది కూడా గంట మాత్రమే. అవసరమైన మేరకు నీరు సరఫరా చేయటంలో అధికారులు విఫలమయ్యారు. వేసవిలో ట్యాంకర్లను ఏర్పాటు చేయాల్సి ఉన్న మూడు–నాలుగు రోజులకు ట్యాంకర్లు వస్తున్నాయి. మా గోడు పట్టించుకునే నాథుడే కరువయ్యాడు.     – కె. ఆంజనేయులు, చిట్టినగర్‌

సీసలి గ్రామ మహిళలు  మాది సీసలి సమీపంలోని ఎస్సీ కాలనీ. సుమారు 700 కుటుంబాలకు ఇళ్లు లేక, తాగునీటి సౌకర్యం లేక అవస్థలు పడుతున్నాం అంటూ వడ్ల మాణిక్యం, గారం మరియమ్మ, బూడి స్వరూపాణి తదితరులు జగన్‌మోహన్‌రెడ్డిని కలుసుకుని తమ గోడు చెప్పుకున్నారు. మీరు అధికారంలోకి వచ్చిన తరువాత న్యాయం చేయాలంటూ జననేతకు విజ్ఞప్తి చేశారు.

నెల్లూరు(అర్బన్‌): గత సమావేశాలకు భిన్నంగా జిల్లాలోని గ్రామీణ ప్రాంత ప్రజలు ఎదుర్కొంటున్న నీటి ఎద్దడిపై జెడ్పీ సర్వసభ్య సమావేశంలో సుదీర్ఘ చర్చ జరిగింది. దర్గామిట్టలోని నూతన జెడ్పీ కార్యాలయంలో శనివారం జరిగిన సర్వసభ్య సమావేశంలో చైర్మన్‌ బొమ్మిరెడ్డి రాఘవేంద్రరెడ్డి మాట్లాడారు. మాజీ ఎమ్మెల్యే ఆనం వివేకానందరెడ్డి సంతాప సభలో ప్రజాప్రతినిధులందరూ పాల్గొనాల్సి ఉండటంతో అత్యవసరమైన నీటి ఎద్దడి అనే అంశంపై మాత్రమే సభ్యులు చర్చిం చాలని కోరారు. మిగిలిన అంశాలను వాయిదా వేశారు. మంత్రులు సోమిరెడ్డి చంద్రమోహన్‌రెడ్డి, పొంగూరు నారాయణ తాగునీటి ఎద్దడి నివారణకు కృషి చేయాలని కోరారు. నీటి ఎద్దడి, ఉన్న నిధులు, తాగునీటి పథకాలపై మా ట్లాడాల్సిందిగా ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ ఎస్‌ఈ కృష్ణారెడ్డికి బొమ్మిరెడ్డి సూచించారు. రెండేళ్లుగా జిల్లాలో తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితులు నెలకొన్నాయని, ఈ ఏడాది మే, జూన్‌ నెలల్లో 300 గ్రామాల్లో తాగునీటి సమస్యలు వస్తాయని అంచనా వేశామని, ఎద్దడి నివారణ కోసం రూ.9.05 కోట్లతో ప్రతిపాదనలు ప్రభుత్వానికి పంపామని కృష్ణారెడ్డి బదులిచ్చారు. మూడు నెలల క్రితం జరిగిన సమావేశంలోనూ ఇదే అంశాన్ని చెప్పారని, ఇప్పుడూ అదే చెప్పడం సరికాదని జెడ్పీ చైర్మన్‌ ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. ప్రభుత్వం నుంచి నిధులు వచ్చాయా..? మీ దగ్గర ఎంత నిధులున్నాయో సభలో మంత్రుల ముందే చెప్పాలని కోరారు. తమ వద్ద రూ.రెం డు కోట్లు ఉన్నాయని, సమస్య ఉన్న చోట వాడుకోవచ్చని ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ ఎస్‌ఈ తెలిపారు. కొత్తగా బోర్లు వేసే దానికి అనుమతి లేదని, ప్రస్తుతం 20 గ్రామాలకు ట్యాంకర్ల ద్వారా తాగునీటిని సరఫరా చేస్తున్నామన్నారు. దీం తో మంత్రి సోమిరెడ్డి మాట్లాడుతూ.. అనుమతుల్లేవని ఎలా అంటారంటూ పొంతన లేకుండా మాట్లాడారు. అత్యవసరమైతే బోర్లు వేయాలని, ఈ విషయంలో కలెక్టర్‌తో మాట్లాడుకొని సమస్యను పరిష్కరించాలని జేసీ వెట్రిసెల్వికి సూచించారు. పొంతన లేని సమాధానాలు ఫ్రీజింగ్‌తో తాగునీటి పథకాలకు 14వ ఆర్థిక సంఘ నిధులను ఖర్చు పెట్టలేని పరిస్థితి ఏర్పడటం దారుణమని ఎమ్మెల్యే కాకాణి గోవర్ధన్‌రెడ్డి చెప్పారు. ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ ఎస్‌ఈ సైతం ఫ్రీజింగ్‌ వల్ల తాగునీటికి ఖర్చు పెట్టలేని పరిస్థితి ఏర్పడిందని తెలిపారు. దీంతో సోమిరెడ్డి అడ్డు తగులుతూ.. ఫ్రీజింగ్‌ను తొలగించామని, ఆర్థిక సంఘానికి చెందిన 30 శాతం నిధులను గ్రామాల్లో తాగునీటి సరఫరా, పైపుల మరమ్మతులకు ఖర్చు చేసుకోవచ్చన్నారు. ఇదే విషయాన్ని సభలో తెలపాలంటూ ఎస్‌ఈకి సోమిరెడ్డి సూచించడ ంతో.. ఫ్రీజింగ్‌ తొలగించారని ఇక ఇ బ్బ ంది లేదని బదులిచ్చారు. దీంతో మరో సారి మంత్రుల మాటలకు అధికారుల చె ప్పే దానికి పొంతన లేకుండా పోయిం ది. సీపీడబ్ల్యూ స్కీమ్‌         అవినీతిపై దుమారం జిల్లాలో ఏర్పాటు చేసిన సమగ్ర తాగునీటి పథకం(సీపీడబ్ల్యూ)లో అవినీతి రాజ్యమేలిందని అధికార పార్టీకి చెందిన కోవూరు జెడ్పీటీసీ చేజర్ల వెంకటేశ్వరరెడ్డి ఆరోపించారు. జిల్లాలో 35 చోట్ల ఒకే కాంట్రాక్టర్‌ పనులు చేపట్టారని, 2015లో కోవూరులో రూ.ఐదు కోట్లతో ప్రారంభమైన పథకంలో మోటార్‌ ఆన్‌ చేస్తే పైప్‌లైన్లు పగిలిపోతున్నాయని విమర్శించారు. అలాంటి కాంట్రాక్టర్‌ను బ్లాక్‌లిస్ట్‌లో పెట్టాలని ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ ఎస్‌ఈని సోమిరెడ్డి ఆదేశించారు. మొదట ఎంత అవినీతి జరిగిందో నిగ్గుతేల్చాలని ఎమ్మెల్సీ విఠపు బాలసుబ్రహ్మణ్యం డిమాండ్‌ చేశారు. పెన్నా బ్యారేజీకి దిగువన ఉన్న 17 గ్రామాల్లో భూగర్భజలాలను పెంచేందుకు, కలుషిత నీటిని అరికట్టేందుకు నదిలో నీటిని వదలాలని కోవూరు ఎమ్మెల్యే పోలంరెడ్డి శ్రీనివాసులురెడ్డి డిమాండ్‌ చేశారు. విద్యుత్‌ శాఖ ఎస్‌ఈకి     మందలింపు 20 రోజుల క్రితం వచ్చిన పెనుగాలులకు తమ పంచాయతీలో ఒక విద్యుత్‌ స్తంభం నేలకొరిగిందని, ఇప్పటికీ స్తంభాన్ని మార్చలేదని దుత్తలూరు జెడ్పీటీసీ మల్లికార్జున తెలిపారు. వెంటనే స్తంభాన్ని మార్చాల్సిందిగా మంత్రి సూచించారు. పాఠశాల స్థాయిలో ప్లస్‌     2 బోధన ప్రారంభించాలి గత జెడ్పీ సమావేశాల్లో తీసుకున్న నిర్ణయానికి అనుగుణంగా నిరుపేద విద్యార్థులకు ఈ ఏడాది నుంచే పాఠశాల స్థాయిలో పది నియోజకవర్గాల్లో ఇం టర్‌ విద్యను ప్రారంభించాలని మంత్రి పొం గూరు నారాయణకు బొమ్మిరెడ్డి సూచిం చారు. గతంలో ఏకగ్రీవంగా తీర్మానం చేశామని, ప్లస్‌ 2 విద్యను ప్రవేశపెట్టాలని ఎమ్మెల్సీ బీద రవి చంద్ర కోరారు. ప్రభుత్వంతో మాట్లాడి నిర్ణయం తీసుకుం టానని మంత్రి నారాయణ తెలిపారు. జెడ్పీ వైస్‌ చైర్మన్‌ పొట్టేళ్ల శిరీష, సీఈఓ సుబ్రహ్మణ్యం, జెడ్పీటీసీలు, ఎంపీటీసీలు, అధికారులు  తదితరలు పాల్గొన్నారు. ఆనం వివేకాకు ఘన నివాళి నెల్లూరు(అర్బన్‌): సుదీర్ఘ రాజకీయ చరిత్ర, తనకంటూ ఒక ప్రత్యేకతను చా టుకొని జిల్లా ప్రజల మనస్సుల్లో చెరగని ముద్ర వేసిన ఆనం వివేకానందరెడ్డి మృతికి జెడ్పీ సర్వసభ్య సమావేశంలో స భ్యులు, మంత్రులు, ప్రజాప్రతినిధులు, అధికారులు ఘనంగా నివాళులర్పి ంచారు. తొలుత రెండు నిమి షాలు మౌనం పాటించారు. అనంతరం ఆనం కుటుం బసభ్యులకు తమ సా నుభూతిని తెలియజేశారు. తొలుత జెడ్పీ చైర్మన్‌ బొమ్మిరెడ్డి రాఘవేంద్రరెడ్డి మాట్లాడారు. రాజకీయాల్లో విలక్షణ నా యకుడు ఆనం వివేకా అన్నారు. చిన్నపిల్లల్లో పిల్లాడిగా, వీఆర్‌ విద్యా సంస్థల కార్యదర్శిగా, కరస్పాండెంట్‌గా, సిం హపురి సేవాసమితి స్పోర్ట్స్‌ స్థాపకుడిగా, ప్రజా సమస్యల పరిష్కారంలో చు రుకైన నాయకుడిగా ఆనం వివేకానందరెడ్డి పేరుపొందారన్నారు. రాజకీయంగా విభేదాలున్నా వ్యక్తిగతంగా మంచి సంబంధాలు కలిగిన ప్రజా మనిషి అని మంత్రి సోమిరెడ్డి గుర్తుచేసుకున్నారు. ఎమ్మెల్యే కాకాణి గోవర్ధన్‌రెడ్డి మా ట్లాడుతూ.. వివేకానందరెడ్డి మృతి జిల్లా ప్రజానీకానికి, వ్యక్తిగతంగా తనకు పూడ్చలేని లోటన్నారు. నెల్లూరు కోసం, కుటుంబం కోసం ఉన్నత రాజకీయ పదవులు వదులుకున్న వ్యక్తి, అపర చాణక్యుడు అన్నారు. తాను జెడ్పీ చైర్మన్‌గా ఉన్నప్పుడు సభకు వచ్చి అనేక సూచనలిస్తూ తన ఉన్నతికి సలహాలిచ్చేవారని గుర్తుచేసుకున్నారు. జెడ్పీటీసీలు వెంకటశేషయ్య, చేజర్ల వె ంకటేశ్వరరెడ్డి, ఎంపీపీ సత్యనారాయణ సంతాపం తెలియజేశారు.

చింతలమానెపల్లి(సిర్పూర్‌): పల్లె ప్రజల గొంతెండుతోంది. గుక్కెడు నీటి కోసం జనం పడరాని పాట్లు పడుతున్నారు. అందులోనూ మహిళల అవస్థలు వర్ణానాతీతం. ఆ గ్రామంలో తాగునీటి ఇక్కట్లకు ఈ చిత్రాలే నిదర్శనం. చింతలమానెపల్లి మండలం బాబాసాగర్‌ గ్రామంలో రక్షిత మంచినీటి పథకం నీరు కలుషితంగా మారగా.. తాగేందుకు వినియోగించలేని పరిస్థితి. దీనికి తోడు గ్రామంలో చేతి పంపుల చుట్టూ మురుగు నీరు నిలిచి ఉండడంతో వాటినీ ఉపయోగించడం లేదు. దీంతో కొత్తవాడ, కమ్మరివాడ, సాత్పుతె వాడ ప్రజలు స్థానిక ఉన్నత పాఠశాలలోని చేతిపంపునీటిని తాగునీటిగా వినియోగిస్తున్నారు. కాగా పాఠశాలకు వేసవి సెలవుల కారణంగా గేటుకు తాళం వేయడంతో మహిళలు ఇలా గోడ దూకి నీళ్లు తెచ్చుకోవాల్సిన దుస్థితి. ఇప్పటికైనా అధికారులు స్పందించి నీటి ఇక్కట్లు తీర్చాలని గ్రామస్తులు కోరుతున్నారు.

విస్సన్నపేట(తిరువూరు): మంచినీటి సమస్య పరిష్కరించాలని కోరుతూ మండల కేంద్రంలోని రాజీవ్‌కాలనీవాసులు మంగళవారం సత్తుపల్లి– విస్సన్నపేట ప్రధాన రహదారిపై మహిళలు ఖాళీబిందెలతో రాస్తారోకో చేశారు. తమ కాలనీకి గత నెల రోజులుగా తాగునీరు సక్రమంగా సరఫరా కావటం లేదని ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. ఒహెచ్‌ఆర్‌ ద్వారా పంచాయతీ ఆధ్వర్యంలో నీరు సరఫరా కావటం లేదని ఎన్నిసార్లు  అధికారులకు ఫిర్యాదు చేసినా పట్టించుకోవటంలేదని ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. అసలే వేసవి ఎండలు అధికంగా ఉన్నాయని, తాగేందుకు నీరు దొరక్క దాహార్తితో అలమటిస్తున్నామని ఆవేదన చెందారు. సుదూర ప్రాంతాలకు వెళ్లి తాగునీరు తెచ్చుకోవాల్సి వస్తుందని వాపోయారు. పంచాయతీ ఈవో సరోజిని దృష్టికి సమస్య తీసుకెళ్లినా తగిన రీతిలో స్పందించలేదని విమర్శించారు. తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో రోడ్డుపైకి రావాల్సి వచ్చిందని చెప్పారు. మహిళలకు సీపీఎం నాయకులు మద్దతు తెలిపారు. ఎస్‌ఐ బి.తులసీధర్‌ రాస్తారోకో ప్రదేశానికి చేరుకొని మహిళలకు నచ్చజెప్పి విరమింపజేశారు. అధికారులను పిలిపించి మాట్లాడారు. ఈవోపిఆర్డీ శంకరరావు, ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ ఏఈ చక్రధర్‌ స్థానికులతో సంప్రదింపులు చేశారు. త్రీపేజ్‌ కరెంట్‌తో మోటారు నడుస్తున్నందున తగిన విధంగా విద్యుతు సరఫరా లేకపోవటంతో ఓహెచ్‌ఆర్‌ నిండటం లేదని వారు చెప్పారు. రాజీవ్‌కాలనీలో ఉన్న చేతి పంపునకు సింగిల్‌పేజ్‌ మోటారు అమర్చి తాగునీరు సరఫరా చేసేందుకు కృషి చేస్తామని హమీ ఇవ్వటంతో ఆందోళన విరమించారు.

సాక్షి, మెదక్‌: జిల్లాలో అధికారికంగా 160 గ్రామాల్లో నీటి సమస్య ఉన్నట్లు అధికారులు గుర్తించారు.  కానీ వాస్తవంగా 200 పైచిలుకు గ్రామాల్లో నీటి సమస్య ఉంది. దీనికి తోడు భగీరథ పనులు కూడా ఆశించిన స్థాయిలో జరగడం లేదు. ఇటీవల పనులను పరిశీలించిన మంత్రి హరీశ్‌రావు  పనుల పురోగతి దృష్ట్యా ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. ఇలా చేస్తే కాంట్రాక్టర్‌కు  జరిమానా విధించాలని ఆదేశించారు.  దీన్ని బట్టి అర్థంచేసుకొవచ్చు పనులు జరుగుతున్న తీరు.  ప్రస్తుతం జిల్లాలో నీటి మట్టం 19 మీటర్ల లోతుకు చేరింది. గత ఏడాదికంటే 3 మీటర్ల లోతుకు భూగర్భ జలాలు పడిపోయాయి.  పాపన్నపేట మండలంలో 27 గ్రామాలు, హవేళిఘణాపూర్‌లో 23, మెదక్‌లో 37, రామాయంపేటలో 26, నిజాంపేటలో 19, చిన్నశంకరంపేటలో 28 గ్రామాల్లో నీటి సమస్య ఉంది. అయితే చేగుంట, రేగోడ్, అల్లాదుర్గం, రేగోడ్, మనోహరాబాద్, కౌడిపల్లి, చిల్పిచెడ్‌ మండలాల్లో సైతం నీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. ఈ మండలాల్లో అన్ని కలిపి వంద గ్రామాల్లో నీటి సమస్య నెలకొన్నట్లు తెలుస్తోంది.  పాపన్నపేట కేజీబీవీలో ఉన్న బోరుబావి ఎండిపోవడంతో విద్యార్థులకు కూడా ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. ఒక్కోరోజు విద్యార్థినులు స్నానం కూడా చేయలేని పరిస్థితి.  నర్సాపూర్‌ ఎమ్మెల్యే సొంత గ్రామం  కౌడిపల్లిలో కూడా తాగునీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. దీంతోపాటు మండలంలోని పలు గ్రామాల్లో ఇదే పరిస్థితి. ప్రజలు ఇన్ని కష్టాలు పడుతున్నా అధికారులు, ప్రజాప్రతినిధులు పట్టించుకోవడం లేదు. మొక్కుబడిగా ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటి సరఫరా చేస్తున్నారే తప్ప సరిపడా మాత్రం ఇవ్వడం లేదు.  ఇప్పటికే హవేలిఘణాపూర్‌ మండలంలోని పోచమ్మరాల్, పోచమ్మరాల్‌ తండాలో మంచినీటి సమస్యను తీర్చాలని ప్రజలు రెండుసార్లు మెదక్‌ – బోధన్‌ ప్రధాన రహదారిపై భారీ రాస్తారోకో చేపట్టారు. సమస్య తీవ్రంగా ఉంది.. చిన్నశంకరంపేట మండలంలోని జంగరాయితండా, మిర్జాపల్లి, శేరిపల్లి, గవ్వలపల్లి, సంకాపూర్, ఖాజాపూర్‌ గిరిజన తండాలు. హవేళిఘణాపూర్‌ మండలంలో పోచమ్మరాల్, పోచమ్మరాల్‌ తండా, బూర్గుపల్లి, హవేళిఘణాపూర్‌ తండా, గంగాపూర్, సర్థన.  చేగుంట మండలంలో కంసాన్‌పల్లి, చిన్నశివనూరు. రేగోడ్‌ మండలంలో పెద్దతండా, పాపన్నపేట మండలంలో నర్సింగరావుపల్లి, లింగాయపల్లి, సోమ్లా, డాక్యా, రజ్యా, దూమ్లా తండా మెదక్‌ మండల పరిధిలోని శివాయిపల్లి తండా, మల్కాపూర్, మల్కాపూర్‌ తండా, పాతూర్, రాయిన్‌పల్లి, కోంటూరు, వెంకటాపూర్, రాయిన్‌పల్లి, మక్తాభూపతిపూర్‌ , నర్సాపూర్‌ మండలంలో కౌడిపల్లి, కూకుట్లపల్లి కాగా  బ్రాహ్మణపల్లి, నాగులపల్లి తదితర గ్రామాలలో మిషన్‌ భగీరథ  ద్వారా నీటి సరఫరా చేస్తుండగా ప్రజలకు సరిపడా నీరు రాకపోవడంతో ఇబ్బందులు పడుతున్నారు.  చిట్కుల్, గౌతాపూర్‌  తండా, ఫైజాబాద్, కొల్చారం మండలంలో రంగంపేట, అంసాన్‌పల్లి, తుక్కాపూర్, వరిగుంతం, కొంగోడు, తోపాటు పలు తండాలలో నీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. నీటి ఇబ్బందులతో సతమతం మా తండాలో తీవ్రమైన నీటి కొరత ఉంది. ఇక్కడ మూడు మినీ ట్యాంకులు ఉన్నాయి. కానీ వాటికి నీటి çసరఫరా లేదు. తండాలోని మహిళలు, చిన్న, పెద్ద అందరూ  నీటి కోసం వ్యవసాయ బోర్లను ఆశ్రయిస్తున్నాం. ప్రతి ఏడాది ఇదే పరిస్థితి. ఐనా మమ్మల్ని పట్టించుకున్న వారు లేరు.  –రాట్ల నిర్మల, ఎర్రమట్టి తండా

గద్వాల : ఎండాకాలం ప్రారంభంలోనే తాగునీటి కష్టాలు తీవ్రమయ్యాయి. భూగర్భజలాలు అడుగంటిపోవడంతో బోర్లు పనిచేయడం లేదు. రిజర్వాయర్లు వట్టిపోయాయి. కృష్ణానదిలో నీటి ప్రవాహం కనిపించడం లేదు. చెరువులు, కుంటలు, బావులు ఎండిపోయే పరిస్థితి వచ్చింది. ఫలితంగా జిల్లాలోని గద్వాల, అయిజ మున్సిపాలిటీల పరిధిలో వేసవికి ముందే తాగునీటి ఇబ్బందులు ప్రారంభమయ్యాయి. అయినా, ఇప్పటివరకు ఎలాంటి ముందస్తు చర్యలు కరువయ్యాయి. తీరా అత్యవసర సమయంలో నిధులు మంజూరుకాకపోవడం, కేటాయింపు అరకొరగా ఉండటమే దీనికి ప్రధాన కారణం. మరోవైపు వేసవి రాకముందే పట్టణాల్లో నివసిస్తున్న ప్రజలకు అరకొర నీరు సరఫరా చేస్తున్నారు. కొన్ని ప్రాంతాలో రోజువిడిచి రోజు నీటి సరఫరా చేస్తుండగా.. మరికొన్ని ప్రాం తాల్లో ట్యాంకర్ల ద్వారా అందిస్తున్నారు.   అయిజలో తాగునీటి సమస్య జఠిలం   అయిజలో తాగునీటి సమస్య జఠిలంగా మారింది. అక్కడ ఉన్న బోరుబావులు అ డుగంటాయి. భూగర్భజలాలు వేగంగా పడిపోతుండటంతో తాగునీటితో పాటు ఇతర అవసరాలకు నీరు సరిపోవడంలేదు. ఇప్పటికే ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని కొనుగోలు చేస్తున్నారు. గద్వాల పట్టణ ప్రజలకు తాగునీటిని అందించడానికి కృష్ణా ఫిల్టర్‌బెడ్, జమ్ములమ్మ ఫిల్టర్‌ బెడ్‌లు ఉన్నాయి. నదిలో నీరు లేకపోవడంతో కృష్ణా ఫిల్టర్‌ బెడ్‌ ద్వారా సరఫరా అయ్యే కాలనీలకు తాగునీరు అరకొరగా అందనుంది. జమ్ములమ్మ రిజర్వాయర్‌లో ప్రస్తుతం నీరు సమృద్ధిగా ఉన్నప్పటికీ రానున్న రోజుల్లో అడుగంటే పరిస్థితి ఉంది. ఇప్పటికే జూరాల కాలువకు నీటి సరఫరా నిలిపివేశారు. దీంతోపాటు గద్వాల పట్టణ శివారులో తాగునీటి ఇక్కట్లు నెలకొన్నాయి. ఇక్కడ తాగునీటి సరఫరా అరకొరగా ఉండటం వలన ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులకు గురవుతున్నారు. ట్యాంకర్ల ద్వారా తాగునీటిని సరఫరా చేయడానికి అధికారులు చర్యలు తీసుకుంటున్నారు.  సమస్యాత్మక పట్టణాల గుర్తింపేదీ?   గద్వాల, అయిజ పట్టణాల్లో తాగునీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉన్నట్లు పబ్లిక్‌ హెల్త్, మున్సిపల్‌ శాఖ అధికారులు గుర్తించాల్సి ఉండగా... ఆ దిశగా కార్యాచరణ చేయలేదు. గతేడాది మాత్రం ఆయా పట్టణాల్లో తాగునీటి కోసం ఎక్కువగా ఇబ్బందులు ఉన్నట్లు గుర్తించి ప్రణాళికలు సిద్ధం చేశారు. అయితే ఈ ఏడాది ముందుగానే ఎద్దడి మొదలైన తాగునీటి అవసరాలపై చర్యలు లేకపోవడం ఆ ప్రాంతవాసులకు ఆందోళన కలిగిస్తోంది.  మిషన్‌ భగీరథ మీదనే భారం...  నీటి ఎద్దడి ఉన్న ప్రాంతాలకు తాగునీటితో పాటు ఇతర అవసరాలకు నీరు ఇవ్వడానికి మిషన్‌ భగీరథ కిందనే నీటిని అందించాలని నిర్ణయించినట్లు సమాచారం. ఈ మేరకు ఉన్నతాధికారులు ఆ నీటిని తీసుకోవడానికి అధిక ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నట్లు తెలిసింది. జూరాల దగ్గర ఉన్న గ్రిడ్‌ ద్వారా ఇప్పటికే ట్రయల్‌ రన్‌ పూర్తి చేశారు. మిషన్‌ భగీరథ ద్వారా నీటిని మున్సిపాలిటీలకు సరఫరా చేయడానికి చర్యలు తీసుకుంటున్నారు. ఇప్పటికే గద్వాల పట్టణ శివారులో నిర్మించిన ట్యాంకులు, సంపుల్లోకి నీటిని తీసుకొని, అక్కడి నుంచి పాత పద్ధతిలోనే నీటిని తీసుకునేలా చర్యలు చేపట్టారు. అయిజ పట్టణానికి మాత్రం భగీరథ నీరు ఇంకా ఆలస్యం అయ్యే అవకాశం ఉంది.  నీటి అవసరాలు తీరేనా?   గద్వాల, అయిజ మున్సిపాలిటీల పరిధిలో తాగునీటి అవసరాలు తీవ్రంగా మారగా.. అధికారులు మాత్రం ఈ వేసవిలోనే మిషన్‌భగీరథ కింద నీటిని అందించాలని నిర్ణయించారు. నీటి అవసరాలు తీర్చే అవకాశం ఉందా లేదా అనేది ఇప్పటికీ అనుమానంగా ఉంది. అయితే ప్రతి వేసవిలో తాగునీటి అవసరాలు తీర్చడానికి తీసుకోవాల్సిన ముందస్తు చర్యలు ఆయా పట్టణాల్లో కనిపించడం లేదు.   ప్రతిపాదనలు పంపిస్తాం   నీటి ఎద్దడి నివారణ చర్యలపై ఇప్పటివరకు ఎలాంటి ప్రతిపాదనలు చేయలేదు. గతేడాది తరహాలోనే ప్రజల నీటి అవసరాలను తీర్చడానికి ప్రత్యామ్నాయ చర్యలు తీసుకుంటాం. ఆ దిశగా ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేసి కలెక్టర్‌కు నివేదిస్తాం. మిషన్‌ భగీరథ కింద నీటిని ఇవ్వడానికి సైతం ఆ శాఖ అధికారులు చర్యలు తీసుకుంటున్నారు. వేసవిలో నీటి సమస్యలు రాకుండా చర్యలు తీసుకుంటాం.   – ఇంతియాజ్‌ అహ్మద్, డీఈ, గద్వాల మున్సిపాలిటీ  సమస్య తీరడంలేదు   తాగునీటి సమస్య పరిష్కరించాలని అధికారులను, ప్రజాప్రతినిధులను  వేడుకుంటున్నా పట్టించుకోవడంలేదు. తాగునీరు సరఫరా కాకపోవడంతో చాలామంది అయిజలో ఫిల్టర్‌ నీటిని కొని తాగుతున్నారు. దుర్గానగర్‌కు ఇంతవరకు కుళాయి కనెక్షన్‌లు ఇవ్వలేదు. చేతిపంపులు ఎండిపోయాయి. ఒకటే బోర్‌వెల్‌లో నీళ్లున్నాయి. దానికి పవర్‌మోటార్‌ ఏర్పాటు చేసి తాగునీటి సరఫరా చేస్తున్నారు. మోటార్‌ కాలిపోయినప్పుడల్లా నీళ్లు దొరకవు. ఎండాకాలంలో అధికారులు వాటర్‌ ట్యాంకర్లు ఏర్పాటు చేయాలని కోరుతున్నాం.               – మాణిక్యమ్మ, దుర్గానగర్, అయిజ  

కథలాపూర్‌(వేములవాడ): వేములవాడ ఎమ్మెల్యే రమేశ్‌బాబు వైఫల్యంతోనే నియోజకవర్గంలోని గ్రామాల్లో నీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉందని బీజేపీ రాష్ట్ర ఆర్గనైజింగ్‌ సెక్రెటరీ ఆది శ్రీనివాస్‌ అన్నారు. సోమవారం మండలంలోని పోసానిపేట గ్రామంలో ఆయన మాట్లాడారు. గ్రామాల్లో భూగర్భజలాలు అడుగంటిపోయి తాగునీటికి ప్రజలు, సాగునీటికి రైతులు ఇబ్బందులు పడుతున్నా  ప్రభుత్వానికి చీమకుట్టినట్లయిన లేదని మండిపడ్డారు. కలిగోట సూరమ్మ రిజర్వాయర్‌ను నింపి అక్కడి నుంచి కథలాపూర్, మేడిపెల్లి మండలాల చెరువులకు నీరు వదలాలని ప్రజలతో కలిసి ఆందోళనలు చేసినా.. మా మాట వినకపోవడం, ప్రభుత్వానికి, పాలకులకు ముందుచూపు లేకపోవడంతో ఈ దౌర్భాగ్యపు పరిస్థితి నెలకొందని దుయ్యబట్టారు. మిషన్‌భగీరథ పథకాన్ని అడ్డుపెట్టుకొని నీటి సమస్య ఉన్న ప్రాంతాల్లో బోరుబావులు ఏర్పాటు చేయకపోవడంపై ప్రభుత్వం తీరును తప్పుబట్టారు. సమావేశంలో కిసాన్‌మోర్చా జిల్లా అధ్యక్షుడు కొడిపెల్లి గోపాల్‌రెడ్డి, బీజేవైఎం మండలాధ్యక్షుడు పులి హరిప్రసాద్, నాయకులు వెలిచాల సత్యనారాయణ, కాయితి నాగరాజు, ప్రసాద్, సురేశ్‌ పాల్గొన్నారు.

ఈ చిత్రంలో కనిపిస్తున్న బోరుని ఉదయగిరి మండలం కొట్టాలపల్లిలో వారం రోజుల క్రితం వేశారు. 480 అడుగుల లోతులో ఇంచ్‌ నీరు పడింది. అవి కూడా తాగేందుకు పనికిరాని ఉప్పునీరు. గతంలో ఇదే గ్రామంలో వందడుగులు బోరు వేస్తే పుష్కళంగా నీరు పడేది. కానీ ఇప్పుడు పరిస్థితి పూర్తిగా తలకిందులైంది. గ్రామంలో 70 కుటుంబాలున్నాయి. రెండు రక్షిత మంచినీటి పథకాలు, రెండు చేతిపంపుల్లో నీరు పూర్తిగా ఇంకిపోయింది. దీంతో గ్రామానికి చెందిన రామారావు, చెన్నకేశవుల కుటుంబాలు వలసవెళ్లాయి. ప్రస్తుతం ఈ గ్రామస్తులు గుక్కెడు మంచినీరు కావాలన్నా రెండు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న అడవి పేరంటాలమ్మ ఆలయం సమీపంలో ఏర్పాటు చేసిన వాటర్‌ప్లాంటుకు పరుగు పెట్టవలసిందే.    ఉదయగిరి: ఉదయగిరి నియోజకవర్గంలోనే పెద్ద పట్టణమైన వింజమూరులో తాగునీటి కష్టాలు మొదలయ్యాయి. పట్టణంలోని 35 వేల జనాభా ఇప్పటికే నీటి కోసం తంటాలు పడుతున్నారు. రక్షిత మంచినీటి పథకాల్లో నీరు అడుగంటింది. చాలామంది ఇళ్లల్లో వేసుకున్న బోర్లలో కూడా నీరు తగ్గిపోయింది. గతేడాది మే నెలలో ఇదే పట్టణంలో నీటి సమస్య తలెత్తగా ట్యాంకర్ల ద్వారా సరఫరా చేశారు. అయితే ఈ ఏడాది ఏప్రిల్‌ నుంచే నీరు సరఫరా చేయాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది. ముందుముందు ఈ సమస్యను ఎలా ఎదుర్కోవాలనే బెంగ అటు ప్రజల్లోనూ, ఇటు అధికారుల్లోనూ స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది. జిల్లాకు అధిక వర్షపాతాన్నిచ్చే ఈశాన్య రుతుపవనాలు ముఖం చాటేయడంతో నవంబరు, డిసెంబరు నెలల్లో వర్షాలు కురవలేదు. దీంతో జిల్లాలోని 95 శాతం చెరువులకు నీరు చేరలేదు. కేవలం డెల్టా ప్రాంతాలకు మాత్రమే సోమశిల ద్వారా నీరు సరఫరా అయ్యింది. ఉదయగిరి, కావలి, ఆత్మకూరు, వెంకటగిరి నియోజకవర్గాల్లోని మెట్ట ప్రాంతాల్లో తీవ్ర నీటికొరత పొంచి ఉంది. ఉదయగిరి నియోజవర్గంలో ఒక్క జలదంకి మండలం మినహా మిగతా ప్రాంతాల్లో ఈ ప్రభావం కనిపిస్తోంది. వలసబాట పట్టిన పల్లెలు   తాగునీటి సమస్యతో ఉదయగిరి నియోజకవర్గంలోని సీతారామపురం, ఉదయగిరి, వరికుంటపాడు మండలాల్లోని పలు కుటుంబాలు వలసబాట పట్టాయి. నియోజకవర్గంలోని సుమారు 360 గ్రామాల్లో ఈ వేసవిలో తాగునీటి సమస్య తలెత్తే అవకాశమున్నట్లు అధికారులు గుర్తించారు. అలాగే జిల్లాలో 2700 ఆవాసాల్లో నీటి సమస్య పొంచివుందని ముందస్తు అంచనా వేశారు. తాగునీటి సమస్యను ఎదుర్కొనేందుకు ప్రణాళికలు సిద్ధం చేయాలని ఇటీవల జరిగిన అధికారుల సమావేశంలో కలెక్టర్‌ ఆదేశించారు. ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని సరఫరా చేసేందుకు రూ.10 కోట్లు కేటాయిస్తున్నట్లు వెల్లడించారు. అయితే గతేడాది ట్యాంకర్ల ద్వారా నీరు సరఫరా చేసిన యజమానులకు ఇంతవరకు నిధులు విడుదల చేయకపోవడంతో ఈ ఏడాది సరఫరా చేసేందుకు ఎవరూ ముందుకురావడం లేదు. పశువుల పరిస్థితీ అంతే   పాడి రైతులకు ఈ ఏడాది కలిసి రాలేదు. కరువు నేపథ్యంలో పశుగ్రాసం కొరత వేధిస్తోంది. అలాగే పశువులకు తాగునీరు దొరకడం కష్టంగా మారింది. దీంతో చాలామంది పాడి రైతులు గేదెలను తక్కువ ధరకు అమ్ముకుంటున్నారు. కొందరు గొర్రెలు, మేకల కాపరులు సుదూర ప్రాంతాల నుంచి నీరు తెచ్చి డ్రమ్ముల్లో నిల్వ చేసుకుని వినియోగిస్తున్నారు. అధికారులు ముందస్తు జాగ్రత్తలు తీసుకోకపోతే వచ్చే రెండు నెలల్లో పరిస్థితులు మరింత దారుణంగా ఉండనున్నాయి.  పంటలు ఎండిపోయాయి వ్యవసాయ బోర్లలో నీరు లేక పంటలు ఎండిపోయాయి. పశువులకు మేత దొరకడం లేదు. బోర్ల నుంచి గుక్కెడు నీరు వచ్చే పరిస్థితి లేదు. మా గ్రామంలో ఉన్న నాలుగు బోర్లు పూర్తిగా ఎండిపోయాయి. దీంతో రెండు కిలోమీటర్లు వెళ్లి నీరు తెచ్చుకోవాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది.  ఇంత ఇబ్బంది పడుతున్నా అధికారులకు మా గోడు పట్టడం లేదు. –  గడ్డం చంద్రకుమారి, కొట్టాలపల్లి

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: కృష్ణా, గోదావరి నదులు రెండేళ్ల పాటు ఎండిపోయినా హైదరాబాద్‌లో తాగునీటికి ఇబ్బంది లేకుండా పక్కా ప్రణాళికతో రిజర్వాయర్లు నిర్మిస్తున్నామని మున్సిపల్‌ శాఖ మంత్రి కేటీఆర్‌ వెల్లడించారు. రాజధానిలో మంచినీటి సమస్య పరిష్కారానికి రూ.1,900 కోట్లతో 1,900 కిలోమీటర్ల మేర పైపు లైన్లు వేస్తున్నామని చెప్పారు. బుధవారం అసెంబ్లీ ప్రశ్నోత్తరాల సమయంలో సభ్యులు అడిగిన ప్రశ్నలకు మంత్రి సమాధానమిచ్చారు. ఔటర్‌ రింగురోడ్డు లోపల ఉన్న 190 గ్రామాలు, ఆవాసాలకు ‘మిషన్‌ భగీరథ’నీళ్లు అందిస్తున్నామని చెప్పారు. కుత్బుల్లాపూర్‌ నియోజకవర్గం పరిధిలో గుట్టలు, రాళ్లు ఉండటంతో పనుల్లో జాప్యం జరుగుతోందని స్థానిక ఎమ్మెల్యే వివేకానందగౌడ్‌ సభ దృష్టికి తీసుకురాగా.. ప్రత్యేక రాక్‌ కటింగ్‌ బృందం ఏర్పాటు చేసి పనులు వేగవంతం చేస్తామని మంత్రి హామీ ఇచ్చారు. దండు మల్కా పురం గ్రామంలో చిన్న, సూక్ష్మ తరహా పారి శ్రామిక పార్కు ఏర్పాటు చేస్తున్నామని, ఇప్పటికే 343 ఎకరాల భూ సేకరణ పూర్తయిందని.. దీని ద్వారా 12 వేల మందికి ప్రత్యక్షంగా, 24 వేల మందికి పరోక్షంగా ఉపాధి లభిస్తుందని సభ్యులు అడిగిన మరో ప్రశ్నకు సమాధానంగా చెప్పారు.   పెళ్లి రోజునే చెక్కులు:మంత్రి జోగు రామన్న పెళ్లయిన 6 నెలలకు కూడా కల్యాణలక్ష్మి చెక్కులు అందడం లేదని, బీసీలకు ఇంతవరకు బడ్జెట్‌ ఇవ్వలేదని సభ్యులు అజ్మీరా రేఖ, పువ్వాడ అజయ్‌కుమార్‌ సభ దృష్టికి తీసుకొచ్చారు. చెక్కుల మంజూరులో అధికారులు అవినీతికి పాల్పడుతున్నారని మరో సభ్యుడు జాఫర్‌ హుస్సేన్‌ ఆరోపించారు. దీనిపై మంత్రి జోగు రామన్న సమాధానమిస్తూ.. పెళ్లి రోజునే లబ్ధిదారులకు కల్యాణ లక్ష్మి, షాదీముబారక్‌ పథకం చెక్కులు అందేలా మార్గదర్శకాలు రూపొందిస్తున్నా మని చెప్పారు. చెక్కుల మంజూరులో అవకతవకలకు పాల్పడే అధికారులపై చట్టపరమైన చర్యలు తీసుకుంటామన్నారు. సింగరేణి గనుల కోసం సేకరిస్తున్న భూముల్లో పట్టా భూములకే పరిహారం ఇస్తున్నారని, అసైన్డ్‌ భూములకు ఇవ్వడం లేదని సభ్యులు సండ్రవెంకట వీరయ్య, సున్నం రాజయ్య, చిన్నయ్య ప్రశ్నించారు. దీనికి మంత్రి జగదీశ్‌రెడ్డి సమాధానమిస్తూ.. రెవెన్యూ విషయాలు జిల్లా కలెక్టర్లే చూసుకుంటున్నారని, అభ్యంతరాలుంటే వారితో మాట్లాడి పరిష్కరించుకోవాలని సూచించారు.  

నూజివీడు :  పట్టణంలోని ట్రిపుల్‌ఐటీలో నీటి సమస్యతో విద్యార్థులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. అవసరాలకు నీళ్లు సరి పడా రాకపోవడంతో తరగతులకు సై తం ఆలస్యంగా వెళ్లాల్సివస్తోంది. నూజి వీడు ట్రిపుల్‌ఐటీలో ఉన్న నూజివీడు, శ్రీకాకుళం ట్రిపుల్‌ ఐటీలకు సంబంధించిన విద్యార్థులు 8500 మంది ఉన్నారు. వీరితో పాటు మరో వెయ్యి మంది వరకు సిబ్బంది, వారి కుటుంబ సభ్యులున్నారు. విద్యార్థులకు వండి పెట్టడానికి 8 మెస్‌లు ఉన్నాయి. నీటి సమస్య కారణంగా ముఖ్యంగా విద్యార్థులకు కాలకృత్యాలు తీర్చుకోవడానికి తీవ్ర జాప్యం కలుగుతోంది. ఉదయం 8.30 గంటల కల్లా తరగతులకు వెళ్లాల్సి ఉండటం, ఆలస్యంగా వెళ్లితే తరగతులకు రానివ్వని నేపథ్యంలో హాస్టల్‌ గదులకే పరిమితం కావాల్సి వస్తోంది.  కృష్ణా జలాల అరకొర సరఫరానే కారణమా..? ట్రిపుల్‌ ఐటీ క్యాంపస్‌లో ఉంటున్న విద్యార్థులు, సిబ్బంది, వారి కుటుంబ సభ్యులు ఉన్న 9,500 మందికి ప్రతి రోజూ దాదాపు 10 నుంచి 12 లక్షల లీటర్ల నీళ్లు అవసరమవుతాయి. అయి తే క్యాంపస్‌లో 22 బోర్లు ఉన్నప్పటికీ చాలినన్ని నీళ్లు అందించలేని పరిస్థితుల్లో ట్రిపుల్‌ఐటీ అధికారులు నూజివీడు మున్సిపాలిటీతో కృష్ణా జలాల సరఫరాకు సంబంధించి రెండేళ్ల క్రితమే ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నారు. వెయ్యి లీటర్లకు రూ.36 చెల్లించేలా, రోజుకు 15 లక్షల లీటర్లు సరఫరా చేయాలని ఒప్పందంలో పేర్కొనడంతో పాటు అడ్వాన్స్‌గా ట్రిపుల్‌ ఐటీ నూజివీడు మున్సిపాలిటీకి రూ.98 లక్షలను సైతం ఇవ్వడం జరిగింది. కృష్ణా జలాలను సరఫరా చేసినందుకు గాను ప్రతి నెలా దాదాపు రూ.8 లక్షలు చెల్లిస్తోంది. గత నెల రోజులుగా రోజుకు 15 లక్షల లీటర్లకు గాను, కేవలం 3 నుంచి 4 లక్షల లీటర్ల నీళ్లు మాత్రమే వస్తుండటంతో నీటి సమస్య ఉత్పన్నమైంది. కృష్ణా జలాల పథకానికి సంబంధించి విజయవాడ నుంచి నూజివీడుకు వచ్చే ప్రధాన పైప్‌లైన్‌ వెంబడి దాదాపు 10 నుంచి 12 చోట్ల లీకేజీలు ఏర్పడి కృష్ణా జలాలు వృథాగా పోతున్నాయి. దీంతో ఇటు పట్టణానికి, అటు ట్రిపుల్‌ ఐటీకి సరిపడా రావడం లేదు. దీంతో ట్రిపుల్‌ ఐటీకి సరఫరా చేయాల్సిన నీటిని తగ్గించేస్తున్నారు. ఈ పరిస్థితుల్లో ఏర్పడిన నీటి కొరతను అధిగమించడానికి గాను ట్రిపుల్‌ ఐటీ అధికారులు రెండు ట్యాంకర్లు ఏర్పాటు చేసి బోర్లలోని నీటిని ట్యాంకర్లలో నింపి తీసుకెళ్లి సం పులను నింపుతున్నారు. ఇలా రాత్రి, పగలు కలపి రోజుకు 30 ట్యాంకర్లు వరకు సరఫరా చేస్తుండటంతో ఇబ్బందులు కొద్దిగా మాత్రమే తగ్గాయి. ప్రస్తుతం మార్చి నెలలో పరిస్థితి ఇలా ఉంటే ఏప్రిల్‌లో ఎలా ఉంటుందోనని ట్రిపుల్‌ఐటీ విద్యార్థులు, సిబ్బంది ఆం దోళన చెందుతున్నారు. ఇప్పటికే భూ గర్భ జలాలు పడిపోయిన నేపథ్యంలో ఉన్న బోర్లు ఎంతకాలం ఆడతాయో తెలియని పరిస్థితి నెలకొంది. ఒకవేళ క్యాంపస్‌లోని బోర్లలో నీళ్లు అడుగంటిపోతే సమీపంలోని మామిడి తోటల్లో ఉన్న బోర్ల నుంచైనా ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని సరఫరా చేయాలని, ఇటీవల సేకరించిన భూమిలో ఉన్న నాలుగు బోర్లను వినియోగంలోకి తీసుకువచ్చే ప్రయత్నాలు ప్రారంభించాలని వీసీ ఆచార్య వేగేశ్న రామచంద్రరాజు ఇంజినీరింగ్‌ అధికారులకు తెలిపారు. 

భద్రాచలం: నిండు గోదావరి నది ఎండిపోయింది. నీళ్లు లేక పూర్తిగా అడుగంటింది. భద్రాచలం వద్ద గురువారం 4.8 అడుగుల నీటిమట్టం ఉంది. గోదావరి వద్ద నూతన బ్రిడ్జి పనుల కోసమని అడ్డుకట్ట వేయడం వల్లనే ఆమాత్రం నీటిమట్టం ఉంది. మిగతా చోట్ల గోదావరి పిల్లకాల్వలా కనిపిస్తోంది. గోదావరిలో ప్రస్తుతం నీళ్లు లేక ఇసుక తిన్నెలు కనిపిస్తున్నాయి. ఇప్పుడే ఇలా ఉంటే, వేసవి కాలం పూర్తయ్యే నాటికి గోదావరిలో నీళ్లు ఉండడం కష్టమేనని ఈ ప్రాంత వాసులు అంటున్నారు. గతేడాది మార్చి 1న, భద్రాచలం వద్ద 6.6 అడుగుల నీటిమట్టం నమోదు కాగా, మే నెలలో 5 అడుగుల నీటిమట్టం ఉంది. 2016 మే 31న అతి తక్కువగా 3.4అడుగుల కనిష్ట స్థాయికి చేరింది. ప్రస్తుతం మార్చి మొదటి వారంలోనే నీటిమట్టం పూర్తిగా అడుగంటింది. ఈ ఏడాది పూర్తి స్థాయిలో వర్షాలు లేకపోవడంతో గోదావరి నదికి వరదలు కూడా రాలేదు. మొదటి ప్రమాద హెచ్చరికకు కూడా చేరువ కాలేదు. ఇలాంటి పరిణామాలు గోదావరి నీటిమట్టంపై ప్రభావం చూపాయి. ఈ సంవత్సరం ఎండల తీవ్రత కూడా ఎక్కువగానే ఉండే అవకాశాలు ఉన్నాయని వాతావరణ శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్నారు. ఇదే జరిగితే గోదావరిలో నీళ్లు పూర్తిగా అడుగంటే ప్రమాదముంది. ఈ ప్రభావంతో పరివాహక ప్రాంతంలో తాగునీటి ఎద్దడి నెలకొననుంది. ఇప్పటికే బోరుబావుల్లో నీళ్లు పూర్తి స్థాయిలో రావట్లేదు. అడవులు అంతరించుకుపోతుండడం, ఏజెన్సీ ప్రాంతంలో జామాయిల్‌ సాగు విపరీతంగా పెరుగుతుండడం, ఇసుక తోడేస్తుండడం వల్ల ఏడాదికేడాదికి నీళ్లు అడుగంటిపోతున్నాయి.

నగర ప్రజలకు తక్కువ ధరకే స్వచ్ఛమైన తాగునీటిని అందించేందుకు ఉద్దేశించిన ‘వాటర్‌ ఏటీఎంలు’ నిరుపయోగంగా మారాయి. ఏ టైంలోనూ ఈ మిషన్లలో నీరు నింపడం లేదు. ప్రజల దాహార్తి తీరడం లేదు. నగరం నలుమూలలా 92 ఎనీటైం వాటర్‌ మిషన్ల ఏర్పాటులో శ్రద్ధ చూపిన జీహెచ్‌ఎంసీ...నిర్వహణ తీరును పర్యవేక్షించడం మరిచిపోయింది. దీంతో మినరల్‌ వాటర్‌ లభిస్తుందని ఆశించిన ప్రజలకు నిరాశే మిగిలింది. చాలా చోట్ల వాటర్‌ ఏటీఎంల వద్ద చెత్తా చెదారం పేరుకుపోయి అధ్వానంగా తయారయ్యాయి. కొన్ని సంస్థలకు ప్రత్యేకంగా ఈ కియోస్క్‌ల ఏర్పాటుకు అనుమతినివ్వడంతోపాటు...స్థలం కూడా జీహెచ్‌ఎంసీ కేటాయించింది. జలమండలి ఉచితంగా నీరు సరఫరా చేసేలా ఒప్పందం కుదిరింది. అయినా ఫలితం లేకుండా పోయింది.    సాక్షి, సిటీబ్యూరో: నగరంలో ప్రజలకు తక్కువ ధరకే స్వచ్ఛమైన తాగునీటిని అందించేందుకు శ్రద్ధ చూపిన జీహెచ్‌ఎంసీ.. వాటి నిర్వహణను మాత్రం గాలికొదిలేసింది. నిర్వహణ గురించి తమకేమీ తెలియనట్లు వ్యవహరిస్తోంది. తాము వాటర్‌ ఏటీడబ్లు్య(ఎనీటైమ్‌ వాటర్‌) కియోస్క్‌లు ఏర్పాటు చేస్తామంటూ కొన్ని సంస్థలు జీహెచ్‌ఎంసీని సంప్రదించాయి. ఆర్‌ఓ ప్లాంట్ల ద్వారా శుద్ధి చేసే నీరు శ్రేయస్కరం కాదని, తమ సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో మినరల్‌ వాటర్‌ వస్తుందంటూ ప్రచారం చేయడంతో వాటి ఏర్పాటుకు అంగీకరించారు. ఆమేరకు ఎక్స్‌ప్రెషన్‌ ఆఫ్‌ ఇంటరెస్ట్‌(ఈఓఐ)ఆహ్వానించారు. వచ్చిన సంస్థల్లో రెండింటిని ఎంపిక చేశారు. ఎంత నీటికి ఎంత ధర వసూలు చేయాలో నిర్ణయించారు. అంతే తప్ప రెగ్యులర్‌గా వాటిని నిర్వహిస్తారా.. నిర్వహించని పక్షంలో ఎలాంటి చర్యలు తీసుకోవాలి అనేవేవీ లేకుండానే ఏటీడబ్లు్యల ఏర్పాటుకు అనుమతించారు. ఒప్పందం మేరకు, జీహెచ్‌ంఎసీ పరిధిలో 300 చదరపు అడుగుల స్థలాన్ని జీహెచ్‌ఎంసీ అప్పగిస్తే.. జలమండలి నుంచి నీటిని ఉచితంగా సేకరించి, తమ సాంకేతికతతో మినరల్‌ వాటర్‌గా మార్చి ప్రజలకు తక్కువ ధరకు అందజేస్తామన్నారు. అలా గ్రేటర్‌లోని వివిధ ప్రాంతాల్లో 92 వాటర్‌ కియోస్క్‌లను ఏర్పాటు చేశారు. వాటిల్లో చాలా చోట్ల పనిచేయడం లేదు. కొన్ని చోట్ల వాటి చుట్టూ చెత్తాచెదారం చేరినా పట్టించుకునే నాథుడే లేడు. ప్రజల సదుపాయం కోసమని కోరినంత స్థలాన్నిచ్చిన జీహెచ్‌ఎంసీ అవి పనిచేస్తున్నాయా, లేదా..అనేవాటిని పట్టించుకోలేదు. వాటి నిర్వహణపై తమకేమీ సంబంధం లేనట్లు వ్యవహరిస్తోంది. జలమండలి నీటిని ఉచితంగా ఇచ్చినప్పటికీ, రవాణా మాత్రం నిర్వాహకులే చూసుకోవాలని తెలిపినట్లు సమాచారం. దాంతో చాలాచోట్ల నిర్వాహకులు నిర్వహణను వదిలేసినట్లు తెలుస్తోంది. ప్రజలకు సదుపాయం కల్పించాల్సిన  రెండు ప్రభుత్వ విభాగాలు ఈ వ్యవహారంలో వేటికవిగా తమకేమీ పట్టనట్లు వ్యవహరిస్తున్నాయి. తరచూ సిటీ కన్జర్వెన్స్‌ సమావేశాలు నిర్వహిస్తున్న అధికారులు ఈ అంశంపై తగిన నిర్ణయం కోవాలని.. వస్తున్నది వేసవి అయినందున ప్రజల దాహం తీర్చేందుకు వాటర్‌ కియోస్క్‌లు ఎల్లవేళలా పనిచేసేలా తగిన చర్యలు తీసుకోవాలని ప్రజలు కోరుతున్నారు.  అధికారుల సమాచారం మేరకు కూకట్‌పల్లి రైతుబజార్, ఎన్టీఆర్‌ గార్డెన్,  ఇందిరాపార్కు, మౌలాలి, చక్రిపురం, చర్లపల్లి, రామంతాపూర్‌లోని గాంధీనగర్, సత్యనారాయణస్వామిగుడి, ఇండిరానగర్, వివేక్‌నగర్‌ డిమార్ట్‌ దగ్గర, మున్సిపల్‌ ఆఫీస్‌(ఆనంద్‌నగర్‌), నాగోల్‌ గవర్నమెంట్‌ స్కూల్, డెయిరీ, ఎన్జీఓస్‌ కాలనీ, దిల్‌సుఖ్‌నగర్‌(ఆంధ్రాబ్యాంక్‌), మెహదీపట్నం తదితర ప్రాంతాల్లో కియోస్కీలు ఉన్నాయి.

కామారెడ్డి క్రైం: మనిషికి తన స్వార్థమే ముఖ్యమైపోయింది. ఎవరెలా పోతే తనకేంటి అనుకునేవారే నేటి కాలంలో ఎక్కువ. తోటి మనిషికి కష్టమొచ్చినా పట్టించుకోరు. అలాంటిది జంతు వు గురించి ఆలోచించేవారెవరు. ఒకప్పుడు ఉమ్మడి జిల్లా దట్టమైన అడవులకు పెట్టింది పేరు. దశాబ్దకాలంగా జిల్లాలో అడవుల విస్తీర్ణం దారుణంగా పడిపోయింది. రోజురోజుకీ పరిస్థి తి అధ్వానంగా మారుతోంది. ఎక్కడికక్కడ అడవులు ఆక్రమణలకు గురవుతున్నాయి. అటవీ ప్రాంతాల్లోని సహజ సంపదను దోపిడీ చేస్తున్న దీ మనిషే. వన్యప్రాణికి అడవుల్లో ఆహారం అటుంచితే కనీసం నీళ్లు దొరకడం లేదు. అడవి లో కడుపు మాడ్చుకుంటున్న ప్రాణులు జనావాసాల్లోకి వస్తూ దాడులు, ప్రమాదాలకు గురై మృత్యువాత పడుతున్నాయి. అక్రమ కలప ర వాణా, అటవీ భూముల ఖబ్జా, అడవులను హరిస్తుండగా వేటగాళ్ల ఉచ్చులో పడుతూ ఎన్నో వన్యప్రాణులు మనుగడను కోల్పోతున్నాయి. అడవుల రక్షణకుగానీ, వన్యప్రాణుల సంరక్షణకు గానీ అటవీశాఖ చేపడుతున్న చర్యలు మాత్రం శూన్యం. ఇందులో క్షేత్రస్ధాయిలోని అధికారుల నిర్లక్ష్యం స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది. అంతరిస్తున్న అడవులు.. ఉమ్మడి జిల్లాలోని నిజామాబాద్‌ డివిజన్‌ పరిధిలో 52,113 హెక్టార్లు, ఆర్మూర్‌ పరిధిలో 33,778 హెక్టార్లు, కామారెడ్డి, బాన్సువాడ అటవీ డివిజన్‌ల పరిధిలో 82,173 హెక్టార్ల అడవులు ఉన్నాయి. కామారెడ్డి డివిజన్‌ పరిధిలో 4 రేంజ్‌లు, బాన్సువాడ పరిధిలో 4 రేంజ్‌లున్నా యి. వాటి పరిధిలో 35 సెక్షన్‌లు, 120 బీట్‌లు ఉన్నాయి. ఇటీవల నిర్వహించిన జంతు గణన లో ఉమ్మడి జిల్లాలో 82 చిరుతలు, 165 ఎలుగుబంట్లు, 185 జింకలు, 32 మనుబోతులలో పా టు ఇతర జంతువులు ఉన్నట్లుగా అధికారులు గుర్తించారు. ఇదివరకటితో పోలిస్తే వన్యప్రాణుల సంఖ్య భారీగా తగ్గింది. అడవులు అంతరిస్తుండటంతో ఉన్న కొద్దిపాటి అడవుల్లో వన్య ప్రాణుల మనుగడకు తగిన పరిస్థితులు లేకపోవడమే ఇందుకు కారణం. దశాబ్ద కాలంగా జిల్లాలో 40 శాతం అడవులు అన్యాక్రాంతానికి గురైనట్లు రికార్డులు చెబుతున్నాయి.  ఎలుగుబంటి దాడులు..   ఏటా ఎలుగుబంటి దాడి ఘటనలు జిల్లాలోని చాలాచోట్ల జరుగుతున్నాయి. వేసవి ప్రారంభ మైందంటే అడవిలో ఏం దొరకని పరిస్ధితి. తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో ఆహారం, నీళ్లకోసం గ్రామా లు, పంటపొలాల్లోకి వస్తున్నాయి. జనం భయ బ్రాంతులకు గురి కావడమే కాకుండా జంతు వులు ప్రమాదాల బారిన పడుతున్నాయి.  మరెన్నో జంతువులు..   ఇప్పడికే కోతులు అడవులు వదిలి పట్టణాలు, గ్రామాలకు చేరుకున్నాయి. కోతుల బెడద తీ వ్రంగా ఉందని గ్రామస్తులు ఇబ్బందులకు గురి కావడం చూస్తూనే ఉన్నాం. అడవి పందులు ఆహారం కోసం పంట పొలాలపై పడి ధ్వంసం చేస్తున్నాయని రైతులు వాపోతున్నారు. నెమళ్లు అడవుల్లో నీరు, ఆహారం దొరక్క ప్రధాన రహదారుల వెంట, గ్రామాల్లో దర్శనమిస్తున్నాయి. ఇవే కాక వేటగాళ్ల ఊచ్చు లో పడి మరెన్నో అటవీ జంతువులు బలవుతు న్నాయి. ఇది వరకు అటవీ జంతువులకు వేసవిలో తాగునీటి వసతికి సాసర్‌ పిట్‌లను ఏర్పా టు చేశారు. ఒక్క కామారెడ్డి డివిజన్‌ పరిధిలోనే 80 సాసర్‌ పీట్‌లను నిర్మించారు. అయితే వాటి నిర్వహణపై చాలా చోట్ల నిర్లక్ష్యం జరిగింది. భవిష్యత్తులో వీటి నిర్వహణ మెరుగుపడాల్సిన అవసరం చాలా ఉంది. ఉన్నతాధికారులు వన్యప్రాణులకు ఆహారం, నీటి సౌకర్యాలు కల్పించే విషయంలో మరింత దృష్టి సారించాలి. లేదంటే ఎన్నో ప్రాణులు పూర్తిగా అంతరించిపోయే ప్రమాదం ఉందని పలువురు భావిస్తున్నారు.    ♦ గతేడాది మేలో కామారెడ్డి మండలం గర్గుల్‌లోకి చొరబడిన ఎలుగుబంటి హంగామా సృష్టించింది. అటవీశాఖ అధికారులు మూ డు గంటలపాటు శ్రమించి ఎలుగుబంటిని బోనులో బంధించారు.   ♦ గత అక్టోబర్‌లో సదాశివనగర్‌ మండలం యాచారం, ఉత్తనూరులకు సమీపంలోని పంటపొలాల్లో ఉపాధిహామీ కూలీలు, రైతులపై ఎలుగుబంటి దాడి చేసిన సంఘటనలు రెండు చొట్ల వెలుగు చూసాయి.   ♦ ఈసారి జనవరిలో గాంధారి మండలం గుర్జాల్‌తండా సమీపంలో ఎలుగుబంటి దాడిలో ఐదుగురు గాయపడ్డారు. ♦ ఇటీవల తాడ్వాయి మండలం కన్‌కల్‌ శివారులోని పంట పొలాల్లోకి వచ్చిన ఎలుగుబంటి నలుగురిని గాయపర్చింది. జింకలు, మనుబోతుల మృతి.. ♦ మొన్నటికి మొన్న నీళ్ల కోసం వచ్చిన మూడు మనుబోతు(నీల్‌గాయ్‌)లు నిజాంసాగర్‌ మండలం సింగితం రిజర్వాయర్‌ కాలువలో పడి బయటకు రాలేకపోయాయి. స్థానికులు, అధికారులు వాటిని బయటకు తీశారు. ఒక నీల్‌గాయ్‌కి తీవ్రంగా గాయాలయ్యాయి. ప్రథమ చికిత్స చేసి వాటిని దగ్గర్లోని అటవుల్లోకి వదిలేశారు.   ♦ లింగంపేట మండలం మెంగారం శివారులో నవంబర్‌ 23న పం ట చేనులోకి వచ్చిన కొండగొర్రెను గ్రామస్తులు పట్టుకుని అధికారులకు సమాచారం ఇ చ్చారు. వారు సకాలం లో స్పందించక అది మృతి చెందింది. ఈ వ్యవహారంపై అప్పట్లో ఉన్నతాధికారులు విచారించారు.   ♦ గతేడాది లింగంపేట మండలం శెట్‌పల్లి అడవుల్లో దాహార్తి తీర్చు కునేందుకు వచ్చి మనుబోతు సాసర్‌పిట్‌లో పడి మృతి చెందింది.   ♦ మద్నూర్‌ మండలంలో గతేడాది సెప్టెంబర్‌లో జరిగిన సంఘటన ల్లో మూడు జింకలు రోడ్లపై వాహనాలు ఢీకొని మృతి చెందాయి. ప్రమాదాల బారిన చిరుతలు.. ♦ ఇటీవల చిరుతలు జనావాసాలపైపు రావడం పెరిగింది. రెండు నెలల వ్యవధిలో మూడు చిరుతలు మృతి చెందాయి. జిల్లాలో అడవుల వెంబడి ఉన్న చాలా గ్రామాల శివారు ప్రాంతాల్లో నిత్యం చిరుతల సంచారం ఉన్నట్లుగా ఫిర్యాదులు వస్తూనే ఉన్నాయి. ♦ గత జూలైలో ఆహారం కోసం వచ్చిన ఓ చిరుత మల్లారం ప్రాంతంలోని కరెంట్‌ స్తంభం ఎక్కి విద్యుత్‌షాక్‌తో చనిపోయింది.   ♦ నెల క్రితం సిర్నాపల్లి అటవీప్రాంతంలో గుర్తుతెలియని రైలు ఢీకొన్న ఓ చిరుతను అధికారులు వైద్యం అందించి కాపాడే ప్రయత్నం చేసినా ఫలితం లేకుండాపోయింది.   ♦ వారం క్రితం జగ్గారావుఫారం వద్ద గుర్తుతెలియని వాహనం ఢీకొని ఓ చిరుత అక్కడికక్కడే మృతి చెందిన విషయం తెల్సిందే.   ♦ గతంలో గాంధారి మండలం మాతుసంగెం శివారులోని ఓ కుంట పొదల్లో దూరిన చిరుత గ్రామస్తుల దాడిలో మృతిచెందింది.

నగరంలో నీటి సమస్య లేకుండా చేసేందుకు జలమండలి కసరత్తు చేస్తోంది. వచ్చే వేసవిలో తాగునీటికి ఎలాంటి డోకా లేదని భరోసా ఇస్తోంది. కృష్ణా, గోదావరి జలాలే కాకుండా...అత్యవసర పరిస్థితుల్లో  హిమాయత్‌సాగర్, ఉస్మాన్‌సాగర్‌ జంట జలాశయాల నుంచి సైతం నీటిని సరఫరా చేసేందుకు ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు. హడ్కో నిధులతో 11 శివారు మున్సిపల్‌ సర్కిళ్ల పరిధిలో చేపట్టిన పట్టణ మిషన్‌ భగీరథ పనులు కొలిక్కిరావడంతో  వెయ్యి కాలనీలు, బస్తీలకు సైతం రోజువిడిచి రోజు ఇక తాగునీరందుతుంది.      సాక్షి,సిటీబ్యూరో: మహానగరం ఇపుడు త్రివేణీ సంగమంగా భాసిల్లుతోంది. కృష్ణా, గోదావరి జలాలే కాదు.. అత్యవసర పరిస్థితుల్లో ఈసీ..మూసీ..ఎగువన నిర్మించిన జంట జలాశయాలు హిమాయత్‌సాగర్, ఉస్మాన్‌ సాగర్‌ నీటిని సైతం  నగరం నలుమూలలకు కొరత లేకుండా సరఫరా చేసే అవకాశం ఉంది. నీటి సరఫరాకు వీలుగా కృష్ణా, గోదావరి రింగ్‌మెయిన్‌ పైప్‌లైన్లు అందుబాటులోకి రావడంతో ఈ  వేసవిలో గ్రేటర్‌ నలుమూలల్లో నవసిస్తోన్న సిటీజన్లకు పానీపరేషాన్‌ ఉండబోదని జలమండలి భరోసానిస్తోంది. ప్రభుత్వ ఆదేశాల మేరకు ప్రస్తుతానికి కృష్ణా, గోదావరి జలాలను మాత్రమే నగర తాగునీటి అవసరాలకు వినియోగిస్తున్న విషయం విదితమే. కాగా  ఏప్రిల్‌ రెండోవారం నాటికి నాగార్జున సాగర్‌ జలాశయంలో నీటిమట్టాలు 510 అడుగులకు దిగువనకు చేరినప్పటికీ గ్రేటర్‌కు తరలిస్తోన్న కృష్ణా జలాలకు ఢోకా లేకుండా అత్యవసర పంపింగ్‌ ఏర్పాట్లు చేస్తోంది. అంతేకాదు గతేడాది రూ.1900 కోట్ల హడ్కో నిధులతో 11 శివారు మున్సిపల్‌ సర్కిళ్ల పరిధిలో చేపట్టిన పట్టణ మిషన్‌ భగీరథ పనులు కొలిక్కివచ్చాయి. ఆయా సర్కిళ్లలో నూతనంగా 1900 కి.మీ మేర పైపులైన్లు...54 భారీ స్టోరేజి రిజర్వాయర్లు నిర్మించారు. ఇవన్నీ దాదాపు పూర్తికావచ్చాయి. పైపులైన్‌ పనులు పూర్తయిన ప్రాంతాల్లో నూతనంగా వెయ్యి కాలనీలు, బస్తీలకు ప్రధాన నగరంతో సమానంగా రోజువిడిచి రోజు తాగునీటిని అందించేందుకు జలమండలి సన్నాహాలు చేస్తోంది. మరోవైపు గ్రేటర్‌ పరిధిలో గతేడాదితో పోలిస్తే జనవరి చివరినాటికి హైదరాబాద్‌ జిల్లా పరిధిలో సరాసరి 0.36 మీటర్లు...రంగారెడ్డి జిల్లా పరిధిలో సరాసరి 4 మీటర్ల మేర భూగర్భజలమట్టాలు పెరగడం విశేషం.  కృష్ణా జలాలకు అత్యవసర పంపింగ్‌..గోదావరికి నో ఫికర్‌.. ప్రభుత్వ ఆదేశాల మేరకు జంటజలాశయాలు హిమాయత్‌సాగర్, ఉస్మాన్‌సాగర్‌ జలాశయాల నీటిని ప్రస్తుతానికి నగర తాగునీటి అవసరాలకు వినియోగించడం లేదు. సింగూరు, మంజీరా జలాశయాల నుంచి నీటి తరలింపును సైతం పరిమితంగానే ఉంది.  దీంతో గ్రేటర్‌కు ఇప్పుడు కృష్ణా, గోదావరి జలాలే ప్రాణాధారమయ్యాయి. ప్రస్తుతం గ్రేటర్‌ దాహార్తిని తీరుస్తోన్న కృష్ణా జలాలను నాగార్జునసాగర్‌ నుంచి అక్కంపల్లి..కోదండాపూర్‌ మీదుగా గ్రేటర్‌కు తరలిస్తున్నారు. సాగర్‌ గరిష్ట మట్టం 590 అడుగులు కాగా.. ప్రస్తుతం నీటిమట్టం 525 అడుగులుగా ఉంది. అయితే ఇరిగేషన్‌ అవసరాలకు సాగర్‌జలాలను ఈసారి విరివిగా వినియోగించనున్న నేపథ్యంలో నీటిమట్టాలు ఏప్రిల్‌ రెండోవారం నాటికి 500 అడుగులకు చేరుకునే అవకాశం ఉందని నీటి పారుదల శాఖ చీఫ్‌ ఇంజినీర్‌ తాజాగా జలమండలి అధికారులకు లేఖ రాశారు. ఈనేపథ్యంలో సాగర్‌బ్యాక్‌వాటర్‌(పుట్టంగండి)వద్ద గతేడాది ఏర్పాటు చేసిన తరహాలోనే 10 భారీమోటార్లతో నీటిని తోడి గ్రేటర్‌కు నిత్యం 270 మిలియన్‌ గ్యాలన్ల కృష్ణా జలాలను అత్యవసర పంపింగ్‌ చేసేందుకు వీలుగా ఏర్పాట్లు చేసుకోవాలని ఈ లేఖలో సూచించారు. ఈనేపథ్యంలో సుమారు రూ.3.5 కోట్లతో ఈ ఏర్పాట్లను చేయనున్నట్లు జలమండలి వర్గాలు ‘సాక్షి’కి తెలిపాయి. కాగా నగరానికి ఎల్లంపల్లి జలాశయం నుంచి గోదావరి జలాలను తరలిస్తున్నారు. ఈ జలాశయం గరిష్టమట్టం 485.560 అడుగులుగా ఉంది. ప్రస్తుతం నీటినిల్వలు 479.200 అడుగుల మేర ఉన్నాయి. ఈ జలాశయం నుంచి నిత్యం నగర తాగునీటి అవసరాలకు 130 మిలియన్‌ గ్యాలన్ల నీటిని తరలించేందుకు ఎలాంటి ఇబ్బందులు ఉండవని జలమండలి అధికారులు స్పష్టంచేస్తున్నారు. కాగా మొత్తంగా ఆయా జలాశయాల నుంచి నిత్యం గ్రేటర్‌ నగరానికి 432 మిలియన్‌ గ్యాలన్ల జలాలను తరలిస్తున్నారు. ఈ వేసవిలో నీళ్లు ఫుల్లు   రాబోయే వేసవిలో కృష్ణా, గోదావరి జలాలకు ఎలాంటి ఢోకా ఉండదు. శివారు మున్సిపల్‌ సర్కిళ్ల పరిధిలో హడ్కో పనులు పూర్తికావడంతో నూతనంగా వెయ్యి కాలనీలు, బస్తీలకు దాహార్తి దూరం కానుంది. ఆయా ప్రాంతాల్లో నూతనంగా సుమారు 70 వేల వరకు ఇంటింటికీ నల్లా కనెక్షన్లు ఏర్పాటు చేయనున్నాం. నిరుపేదలకు రూ.1 కే నల్లా కనెక్షన్‌ మంజూరు చేస్తాం. మార్చి నెల నుంచి ప్రధాననగరంతో సరిసమానంగా శివార్లకు తాగునీటిని సరఫరా చేస్తాం.   – ఎం.దానకిశోర్,జలమండలి మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్‌

సాక్షిప్రతినిధి, నిజామాబాద్‌: వేసవి ప్రారంభానికి ముందే జిల్లాలో నీటి ఎద్దడి నెలకొంది. ముఖ్యంగా సిరికొండ, ధర్పల్లి తదితర మండలాల్లోని పలు గ్రామాల్లో తాగునీటి కోసం ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. ఎండలు ముదరక ముందే ఈ పరిస్థితులు నెలకొంటే, మండు వేసవిలో నీటి సమస్య మరింత తీవ్ర రూపం దాల్చనుంది. ఈ నేపథ్యంలో నీటి ఎద్దడి నివారణకు గ్రామీణ నీటి సరఫరా శాఖ (ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌) వేసవి కార్యాచరణ ప్రణాళికను రూపొందిస్తోంది. జిల్లాలో ఏయే గ్రామాల్లో తాగునీటి సమస్య ఉంది.. ఎద్దడి తీవ్రంగా ఉన్న నివాసిత ప్రాంతాలు.. ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని సరఫరా చేయాల్సిన అవసరం ఏర్పడే ప్రాంతాలను గుర్తించే పనిలో అధికారులు నిమగ్నమయ్యారు. ఎండలు ముదిరితే పని చేయకుండా పోయే తాగునీటి పథకాల గుర్తింపు, బోర్లు అద్దెకు తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఎన్ని గ్రా మాల్లో ఉంటుంది.. తదితర వివరాలను సేకరిస్తున్నారు. పూర్తి స్థాయిలో ప్రణాళికను రూపొందించాక నిధులు మంజూరు చేయాలని కోరుతూ ప్రభుత్వానికి ప్రతి పాదనలు పంపించేందుకు కసరత్తు చేస్తున్నారు. కాగా, ఇప్పటికే ఈ కార్యచరణ ప్రణాళిక రూపొందించి ప్రభుత్వానికి ప్రతిపాదనలు పంపాల్సి ఉండగా, ఆలస్యమైంది. ఇప్పటి కే తాగునీటి సమ స్య ప్రారంభమైన ఈ తరుణంలో ప్రణాళికలు రూపకల్పన దశలో ఉండటం.. వాటి ప్రతిపాదనలు ప్రభుత్వానికి పం పడం.. ఈ ప్రతిపాదనలను పరిశీలన.. నిధుల మంజూరు.. పనుల ప్రారంభం వంటి ప్రక్రియ అంతా పూర్తయ్యే సరికి నీటి ఎద్దడి తీవ్ర రూపం దాల్చనుంది. మండల సమావేశాలు.. వేసవి కార్యాచరణ ప్రణాళికను రూ పొందించేందుకు అన్ని మండలాల్లో ప్రత్యేక సమావేశాలు నిర్వహించాలని గ్రామీణ నీటి సరఫరా శాఖ పర్యవేక్షక ఇంజినీర్‌ డి.రమేశ్‌ ఈ నెల 10న అన్ని మండలాల ఎంపీడీవోలకు ఆదేశాలు జారీ చేశారు. ఆయా మండలాల ఎంపీపీలు, జెడ్పీటీసీలు, సర్పంచ్‌లతో చర్చించి నీటి ఎద్దడి నెలకొనే ప్రాంతాలను గుర్తించాలని ఆదేశాల్లో పేర్కొన్నారు. ఈ మేరకు ఎంపీడీవోలు సమావేశాలు నిర్వహిస్తున్నారు. అన్ని మండలాల నుంచి వచ్చిన ప్రతిపాదనల మేరకు ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ ఎగ్జిక్యూటివ్‌ ఇంజినీర్లు అంచనాలు రూపొందిస్తున్నారు. ఈ మేరకు అవసరమైన నిధుల కోసం కలెక్టర్‌ ద్వారా ప్రభుత్వానికి ప్రతిపాదనలు పంపాలని భావిస్తున్నారు. వీలైతే గ్రిడ్‌ నుంచే.. గ్రామీణ నీటిపారుదల శాఖ ఉమ్మడి నిజామాబాద్‌ జిల్లా పరిధిలో మొత్తం 860 నివాసిత ప్రాంతాలను గుర్తించారు. ఈ ప్రాంతాలు శ్రీరాంసాగర్‌ ప్రాజెక్టు గ్రిడ్‌ పరిధిలోకి రాగా, మరో 785 నివాసిత ప్రాంతాలు సింగూరు గ్రిడ్‌ పరిధిలో ఉన్నట్లు గుర్తించారు. వీటిలో వాటర్‌ గ్రిడ్‌ ద్వారా ఈ వేసవిలోనే తాగునీటిని సరఫరా చేయడానికి వీలున్న నివాసిత ప్రాంతాలను గుర్తిస్తామని ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ పర్యవేక్షక ఇంజినీర్‌ రమేశ్‌ ‘సాక్షి’తో పేర్కొన్నా రు. ఆయా ప్రాంతాలకు గ్రిడ్‌ ద్వారానే నీటిని సరఫరా చేసే అంశాన్ని పరిశీలిస్తున్నామని చెప్పారు. గ్రిడ్‌ పనులు కొన్ని గ్రామాల్లో చివరి దశకు చేరుకుంటున్నాయని తెలిపారు. 

వేసవి ప్రారంభానికి ముందే మన్యంలో దాహం కేకలు వినిపిస్తున్నాయి. నీటి వనరులు రోజురోజుకూ అడుగంటుతుండడంతో ప్రజలు ఆందోళన చెందుతున్నారు. మున్ముం దు ఎలా ఉంటుందోనని కలవరపడుతున్నారు. వివిధ గ్రామాలకు నీటిని సరఫరా చేసేందుకు ఏర్పాటు చేసిన ఊట బావుల్లో కొన్ని ఇప్పటికే అడుగంటాయి. ఇదే పరిస్థితి కొనసాగితే సమగ్ర గిరిజనాభివృద్ధి సంస్థ పరిధిలో 150కి పైగా గ్రామాల్లో తీవ్రమైన నీటి ఎద్దడి ప్రమాదం పొంచిఉందని గిరి     పుత్రులు చెబుతుండగా..    మండువేసవిలో కూడా నీటి సమస్య లేకుండా ప్రణాళికలు సిద్ధం చేస్తున్నామని అధికారులంటున్నారు. సీతంపేట: రానున్న వేసవిలో ఏజెన్సీ గ్రామాల వాసులకు నీటి కష్టాలు వెంటాడే పరిస్థితులు కనిపిస్తున్నాయి.  ఇప్పటికే పలు గ్రామాల గిరిజనులు గుక్కెడు నీటి కోసం ఆపసోపాలు పడుతున్నారు. కొన్ని గ్రామాల్లో ఊటబావులు (గ్రావిటేషన్‌ ఫ్లో) అడుగంటడంతో ఏం చేయాలో తెలియని పరిస్థితిని ఎదుర్కొంటున్నారు. ఇప్పటికే కురసింగి, బర్నగూడ, ఎగువదరబ, గుడ్డిమీదగూడ, మండదీసరిగూడ తదితర గ్రామాల్లో ప్రజలు నీటి కష్టాలు ఎదుర్కొంటున్నారు. ఎండల తీవ్రత పెరిగితే ఎగువ లోవగూడ, గాలికుప్పగూడ, దబరగూడ, రామానగరం, చింతలగూడ, నాయుడుగూడ, పెద్దగూడ, వెంకటిగూడ, పెద్దగూడ, కారిమానుగూడ, చింతమానుకాలనీ, జగ్గడుగూడ తదితర గ్రామాల్లో నీటి ఎద్దడి తీవ్రమయ్యే పరిస్థితులు కనిపిస్తున్నాయి. టీపీఎంయూ మండలాలైన భామిని, మందస, మెళియాపుట్టి, పాతపట్నం, హిరమండలం, కొత్తూరు తదితర మండలాల్లోని గిరిజన గ్రామాల్లో  కూడా నీటి ఎద్దడి ఎక్కువగా ఉండే సూచనలున్నాయి. నీటి కొరతను ఎదుర్కొంటున్నామని ఇప్పటికే గిరిజన దర్బార్‌లో పలువురు వినతులు అందించారు. 150 గ్రామాలపైనే... ఐటీడీఏ పరిధిలోని 20 మండలాల్లో 1250కి పైగా గ్రామాలుండగా.. వీటిలో సగానికి పైగా కొండపైనే ఉన్నాయి. 4 వేలకు పైగా బోర్లు, 2 వేల బావులు, 200 గ్రావిటేషన్‌ ఫ్లో (ఊటబావుల ట్యాంకులు),  250 వరకూ రక్షిత పథకాలతోపాటు 48 సోలార్‌ రక్షిత పథకాలు ఉన్నాయి. వీటిలో చాలా నీటి వనరులు ఇప్పటికే అడుగంటడంతో ప్రస్తుతం వీరంతా గెడల్డపై ఆధారపడుతున్నారు. మరికొద్దిగా ఎండలు తీవ్రమైతే 150కు పైగా గ్రామాల్లో నీటి కష్టాలు ప్రజలను వెంటాడే అవకాశాలున్నాయి. ఏప్రిల్, మే నెలల్లో రావాల్సిన నీటి ఎద్దడి ఇప్పటినుంచే ఆరంభమవ్వడంతో గిరిజనులు ఆందోళన చెందుతున్నారు. ఎత్తైన కొండలపై ఉన్న గ్రామాల గిరిజనులు గుక్కెడు నీటికోసం తహతహ లాడుతున్నారు. కారణం ఆయా గ్రామాలకు బోర్లు వేయడానికి రిగ్గులు వెళ్లకపోవడం, ఏదో ఒకలా వెళ్లినా నీరు పడక పోవడం, నీటి ఊటలు అడుగంటడం వంటి కారణాలతో నీటి ఎద్దడి ఉంటుంది. నీరు లభ్యంకాక.. ఊటగెడ్డల్లోని కలుషిత జలాలను గిరిజనులు తెచ్చుకొని వ్యాధులబారిన పడిన సందర్భాలు గతంలో చోటుచేసుకున్నాయి. ఈసారి ముందే జల వనరులు అడుగంటుతుండడంతో గిరిజనులు పరిస్థితిని చూసి బెంబేలెత్తిపోతున్నారు. వేసవికి ముందే నీటి ఎద్దడి ప్రారంభం కావడానికి ఈ సంవత్సరం మన్యంలో సరైన వర్షాలు లేకపోవడంతో భూగర్భజలాలు అడుగంటడమే కారణంగా అధికారులు విశ్లేషిస్తున్నారు. 

వ్యవసాయానికి 24గంటల విద్యుత్‌ సరఫరాతో రైతుల ఇక్కట్లు తీరుతాయనుకుంటే మరింత పెరిగాయి. నిరంతర విద్యుత్‌తో రైతులందరూ విచ్చలవిడిగా విద్యుత్‌ మోటార్లను ఉపయోగిస్తుండడంతో బావుల్లోని నీరు అడుగంటింది. నీటి కోసం రైతులు గంటల తరబడి బావుల వద్ద పడిగాపులు పడాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. విద్యుత్‌ ఉన్నా.. బావుల్లో నీరు లేక పొలాలు ఎండిపోతున్నాయి. కరీంనగర్‌ (రూరల్‌) : కరీంనగర్‌ మండలంలో ఈ రబీ సీజన్‌లో 6500 ఎకరాల్లో వరి పంటను సాగు చేశారు. ఎస్సారెస్పీ కాలువ నీటి విడుదలతో పలువురు రైతులు ఆరుతడి పంటలకు బదులుగా వరి పంటను సాగు చేసేందుకు మొగ్గు చూపారు. ఒకవైపు కాలువ నీరు, మరోవైపు నిరంతర విద్యుత్‌ సరఫరాతో ఈ రబీ సీజన్‌లో పంటలు పండుతాయని ఆశించిన రైతాంగానికి ఆదిలోనే అడ్డంకి ఏర్పడింది. గత నెల 25నుంచి మొదటి విడత కాలువ నీరు విడుదల చేసినప్పటి నుంచి ఇప్పటివరకు 4విడతలుగా ఆయకట్టు చివరి రైతులకు నీరందని దుస్థితి. గతేడాది వర్షభావ పరిస్థితులతో బావుల్లో భూగర్భజలాలు అడుగంటాయి. ఉపయోగపడని నిరంతర విద్యుత్‌ గత నెల 1నుంచి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం వ్యవసాయానికి 24గంటల విద్యుత్‌ను సరఫరా చేస్తోంది. నిరంతర విద్యుత్‌ సరఫరాను చేసేందుకు వీలుగా 10సబ్‌స్టేషన్లలో ప్రత్యేకంగా పీటీఆర్‌లను ఏర్పాటు చేశారు. ఉమ్మడి కరీంనగర్‌ మండలంలో మొత్తం 8వేల వ్యవసాయ విద్యుత్‌ కనెక్షన్లున్నాయి. గతేడాది వర్షాలు సమృద్ధిగా కురవకపోవడంతో ప్రస్తుతం భూగర్భజలాలు అడుగంటాయి. విద్యుత్‌ ఉన్నా.. పలువురు రైతుల వ్యవసాయ బావుల్లోని నీరు రెండు,మూడు గంటలకే సరిపోతున్నాయి. మళ్లీ నీటి కోసం ఐదారు గంటలపాటు వేచి చూడాల్సిన పరిస్థితి. బావుల్లో సరిపడే నీరు లేక పొలాలన్నీ ఎండిపోతున్నాయి. కొందరు రైతులు పొలమంతా పారే పరిస్థితి లేక ఉన్న నీటితో సగం పొలానికి మాత్రమే ఉపయోగిస్తూ పంటను కాపాడుకుంటున్నారు. కొందరు రైతులు చివరి ప్రయత్నంగా పంటలను కాపాడుకునేందుకు బావుల్లో పూడిక తీయిస్తుండగా.. మరికొందరు సైడ్‌బోర్లు వేయిస్తున్నారు. గొర్రెలు మేపుతున్నా ఎకరం పొలంలో వరి నాటు వేశా. బావిలో నీరు లేక పొలాలన్నీ ఎండుతున్నాయి. వంతులవారీగా సరిపడే నీరందకపోవడంతో 30గుంటలు విడిచిపెట్టి మిగిలిన 10గుంటలకు నీరు పెడుతున్నా. గొర్రెలకు మేత లేక ఎండిన పొలంలో వారం రోజుల నుంచి గొర్రెలను మేపుతున్నా. – కూకట్ల ఎల్లయ్యయాదవ్, రైతు, మొగ్ధుంపూర్‌ బావిలో నీరు లేక.. ఎకరం 20గుంటల్లో వరి నాటేశా. నీరు సరిపోవడం లేదు. కరెంట్‌ ఉన్నా బావిలో నీరు లేదు. మోటార్‌ పెట్టిన రెండు గంటలకే అయిపోతున్నాయి. పొలమంతా పారక 20గుంటలు విడిచిపెట్టా. చివరి వరకు మిగిలిన ఎకరం పొలం కూడా పారుతదో లేదో తెలుస్తలేదు. – మైలారం నాగరాజు, రైతు, మొగ్ధుంపూర్‌

కొత్తగూడెం (అర్బన్‌) : పట్టణంలోని బాబుక్యాంపు ఏరియాలో సమస్యలతో ప్రజలు అవస్థలు పడుతున్నారు. ఎన్నిసార్లు  అధికారులకు ఫిర్యాదులు చేసినా కూడా పట్టించుకోవడం స్థానికులు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. పారిశుద్ధ్యం అస్తవ్యస్తంగా మారడం వలన ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. బాబుక్యాంపులో ఇటీవల జరిగిన రోడ్డు విస్తరణ పనుల్లో భాగంగా ఇరువైపులా డ్రెయినేజీల నిర్మాణం చేపట్టారు. అందులో భాగంగా రోడ్డు తవ్వకాలలో వెలువడిన మట్టి డ్రెయినేజీలలో పూడుకుపోయి మురికి నీరు ముందుకు వెళ్లే అవకాశం లేకుండా పోయింది. డ్రెయినేజీలలో మురికి నీరు నిండిపోయి  దుర్వాసన వెదజల్లుతోంది. స్థానికులు  చెత్తచెదారం  రోడ్డుపై, డ్రైనేజీలలో వేయడం వలన మురికి నీరు ముందుకు వెళ్లే అవకాశం లేదు. దీని వలన దోమలు, ఈగలు వ్యాప్తి చెందుతున్నాయని పేర్కొం టున్నారు. డ్రైనేజీలో పేరుకపోయిన మట్టి, చెత్తను తొలగించి మురికి నీరు ముందుకు వెళ్లే విధంగా చర్యలు తీసుకోవాలని అధికారులకు ఫిర్యాదులు చేసినా పట్టించుకోవడం లేదని వాపోతున్నారు. బాబుక్యాంపు  పరిధిలోని చెమన్‌బస్తీ, బర్మాక్యాంపు ఏరియాలలో డ్రైనేజీలు లేక రోడ్లపైనే మురికి నీరు పారుతుంది.    ప్రమాదభరితంగా సంపులు  బాబుక్యాంపు ఏరియాలోని కొన్ని విధుల్లో మ్యాన్‌ హోల్స్‌ ప్రమాదభరితంగా ఉండడం వలన  ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. రాత్రి సమయంలో తెలియని వారు అందులో పడి గాయాలపాలవుతున్నారు. సం పుపై మూతలు ఏర్పాటు చేయాలని  సంబంధిత అధికారులు, సిబ్బందికి ఫిర్యాదు చేసినా పట్టించుకోవడం లేదంటున్నారు. ఇప్పటికైనా అధికారులు స్పందించి సంపుపై మూతను ఏర్పాటు చేయాలని కోరుతున్నారు. పారిశుద్ధ్య వ్యవస్థను మెరుగుపర్చాలి   బర్మాక్యాంపు, చమన్‌బస్తీ  ఏరియాల్లో పారిశుద్ధ్య వ్యవస్థను  మెరుగు పర్చాలి. కొన్ని చోట్ల డ్రైనేజీలు లేకపోవడం వలన రోడ్లపై మురికి నీరు పారుతుంది.   – అనసూర్య, బాబుక్యాంపు సంపులపై మూతలు ఏర్పాటు చేయాలి  సింగరేణి పంపులకు సంబంధించిన సంపులు రోడ్ల వెంబడి ఉన్నాయి. వాటిపై మూతలు లేకపోవడం వలన ప్రమాదాలు జరుగుతున్నాయి.  చిన్నపిల్లలు పడితే ప్రాణనష్టం  జరిగే అవకాశముంది.  – సరిత, బాబుక్యాంపు 

నార్నూర్‌ : వేసవి కాలం ప్రారంభానికి ముందే గిరిజన గ్రామాల్లో తాగు నీటి ఎద్దడి నెలకొంది. తాగు నీటి సౌకర్యం లేక బిందేడు నీటి కోసం అష్టకష్టాలు పడుతున్నారు. నీటి సమస్యను పరిష్కారించాలని 40 ఏళ్లుగా వెడుకుంటున్నా పట్టించుకోనే నాథుడే కరువయ్యారని సుంగాపూర్‌ తండా, కొలాంగూడ, గోండుగూడ గ్రామాలకు చెందిన గిరిజనులు  వాపోతున్నారు. మూడు గుడాలకు కలిపి కొలాంగూడలో ఒక్కటే చేతిపంపు ఉంది. గత 40 ఏళ్లుగా నీటి సమస్య ఉన్నప్పటికీ 30 ఏళ్లుగా ఒక చేతి పంపు నీటిని మూడు గూడాల గిరిజనులు వాడుకుంటున్నారు. ఒక చేతి పంపు మీద దాదాపు 500 కుటుంబాలు ఆధారపడాల్సి వస్తోంది. నీటి కోసం తప్పని గోస... చోర్‌గావ్‌ గ్రామ పంచాయతీ పరిధిలోని సుంగాపూర్‌ తండా 200, కొలాంగూడలో 150, గోండుగూడలో 160 కుటుంబాలు నివాసం ఉంటున్నాయి. మూడు గూడాలకు నీటి సౌకర్యం లేదు. కొలాంగూడలోని ఒక చేతి పంపు వద్ద బారులు తీరి నీటిని పట్టుకుంటారు. బిందేడు నీటి కోసం గంట ఆగాల్సి వస్తొందని గిరిజన మహిళలంటున్నారు. నీటి కోసం గోడవలు సైతం అవుతున్నాయని మహిళలు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. నీటి సమస్య తీర్చాలని అధికారులు, పాలకుల దృష్టికి తీసుకువెళ్లినా పట్టించుకోవడం లేదు. మిషన్‌ భగీరథ పథకం ద్వారా ఇంటింటికి నల్లా ద్వారా నీటిని సరఫరా చేస్తామని చెప్పినా ప్రభుత్వం ఇప్పటి వరకు కనీసం పైపులైన్‌ పనులు కూడా మొదలపెట్టలేదని గిరిజనులంటున్నారు. ఇప్పటికైనా  అధికారులు, పాలకులు స్పందించి మూడు గూడాలకు తాగు నీటి సౌకర్యం కల్పించాలని గిరిజన గ్రామస్తులు కోరుతున్నారు.  చాలా గోసైతాంది... మాకు తాగటానికి నీళ్లు లేవు. నీటి కోసం చాలా గోసైతాంది. రోజు బిందే నీటి కోసం గంట ఆగాల్సి వస్తోంది. ఎమ్మెల్యే, ఎంపీలు పట్టించుకోవాలి. మా  ఊళ్లకు నీటి సౌకర్యాన్ని కల్పించాలి. మా గోసను తీర్చాలి. నీళ్ల ట్యాంక్‌ ఏర్పాటు చేసి నీటి సరఫరా చేయాలి.  –  కొడప నాగు, సుంగాపూర్‌ ఒక చేతిపంపుతో ఇబ్బంది..  మూడు గూడాలకు ఒక చేతి పంపు మాత్రమే ఉంది. తాగడానికి స్నానానికి ఇక్కడి నుంచే నీటిని తీసుకువెళ్తాం. ఉదయం నుంచి సాయంత్రం వరకు బిందేలతో బారులు తీరాల్సి వస్తోంది. బిందేడు నీళ్ల కోసం అష్టకష్టాలు పడాల్సి వస్తోంది.  – అయ్యుబాయి, కొలాంగూడ   నీటి సమస్య తీర్చాలి...  గత 40 ఏళ్లుగా నీటి కోసం ఆరిగోస పడుతూనే ఉన్నాం. అధికారులు, జిల్లా కలెక్టర్‌ దష్టికి తీసుకెళ్లినా పట్టించుకోవడం లేదు. ఎండకాలంలో ప్రత్యామ్నాయంగా ట్రాక్టర్‌ల ద్వారా నీటి సరపరా చేసి చేతులు దులుపుకుంటున్నారు. శాశ్వతంగా పరిష్కరించాలి.  – గణేష్, గిరిజన నాయకుడు 

చేతిలో బిందెలు.. పొడవాటి క్యూ.. ముఖాల్లో ఆందోళన!  ఇలాంటి సీన్లు మామూలుగా ఎక్కడ కనిపిస్తుంటాయి?  ఇంకెక్కడ.. భారత్‌లో.. లేదంటే ఇతర ఆసియా దేశాల్లో!  వాతావరణ మార్పుల ప్రభావమనండి.. ఇంకోటి ఏదైనా అనండి..  అచ్చం ఇలాంటి సీన్లే దక్షిణాఫ్రికాలోని కేప్‌టౌన్‌లోనూ కనిపించనున్నాయి!  ఇంకో రెండు నెలల్లో.. కచ్చితంగా చెప్పాలంటే ఏప్రిల్‌ 16 నుంచి  నల్లా నీళ్లు బంద్‌ అని అక్కడి ప్రభుత్వం ప్రకటించేసింది కూడా!  ఎందుకొచ్చింది ఈ కష్టం.. మనకేంటి చెబుతోంది పాఠం..? పోగొట్టుకుంటేగానీ.. ఒక వస్తువు అసలు విలువ తెలియదంటారు. మిగిలిన వాటి మాటెలా ఉన్నా.. మన మనుగడకు ప్రాణాధారమైన నీటి విషయంలో మాత్రం ఇది అక్షరాలా వర్తిస్తుంది. నెలకు రెండు వానలు కురిసే కాలం ఎప్పుడో పోయింది కాబట్టి నీటి విషయంలో ఇప్పుడు మరింత జాగ్రత్తగా ఉండాలి. పాపం ఈ విషయం కేప్‌టౌన్‌ ప్రజలకు కొంచెం ఆలస్యంగా తెలిసొచ్చింది. వరుసగా మూడేళ్లపాటు కాటేసిన వర్షాభావం పుణ్యమా అని దక్షిణాఫ్రికాలోనే రెండో అతిపెద్ద నగరమైన కేప్‌టౌన్‌కు మంచినీరు అందించే రిజర్వాయర్లన్నీ నిండుకున్నాయి.. పొదుపుగా వాడుకోండర్రా అని ప్రజలకు రెండేళ్ల నుంచి చెవినిల్లు కట్టుకుని పోరినా ఫలితం లేకపోవడంతో కేప్‌టౌన్‌ కార్పొరేషన్‌ కఠిన చర్యలకు ఉపక్రమించింది. ఏప్రిల్‌ 16 నుంచి నల్లాలో నీళ్లు రావని ప్రకటించేసింది. బదులుగా నగరం మొత్తమ్మీద అక్కడక్కడా వాటర్‌ ట్యాంకర్ల వంటివి ఏర్పాటు చేస్తామని.. ఒక్కో వ్యక్తి రోజుకు 25 లీటర్ల నీళ్లు పట్టుకునేందుకు ఇక్కడ అనుమతిస్తారు. నల్లాలు బంద్‌ అయ్యే రోజుకు కేప్‌టౌనీయులు పెట్టుకున్న పేరు ‘డే–జీరో’!  మన పరిస్థితి ఏంటి!  కేప్‌టౌన్‌ జనాభా నలభై లక్షలే కానీ.. దానికి రెండున్నర రెట్లు ఎక్కువ జనాభా ఉన్న హైదరాబాద్‌ స్థాయిలో నీటి వాడకం ఉంటుంది. సరే.. వారి గోల మనకెందుకు అనుకుంటే.. హైదరాబాద్‌ సహా తెలుగు రాష్ట్రాలు, భారతదేశంలోని మహానగరాల్లోనూ డే–జీరో తరహా పరిస్థితులు ఏర్పడే రోజులు ఎక్కువ దూరంగా ఏమీ లేవు. ఇప్పటికే మహానగరాల్లో నీళ్లొచ్చేది రెండు రోజులకు ఒకసారి. అదీ ఒకట్రెండు గంటలు మాత్రమే. హైదరాబాద్‌కైతే వందల కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న గోదావరి, కృష్ణా నదుల నుంచి నీటిని మళ్లించుకుంటున్నాం. బెంగళూరుకు కావేరి నుంచి.. చెన్నైకు ఇంకో నది నుంచి నీరు తెచ్చుకుంటున్న విషయం తెలిసిందే. వాతావరణ మార్పుల కారణంగా ఒకట్రెండేళ్లు వర్షాలు తగ్గితే.. నీటి కోసం అలమటించాల్సిందే! తాగునీరు కాకుండా మిగిలిన అవసరాల కోసం మనం పాటిస్తున్న పద్ధతులు మాత్రం ఏదో ఒకరోజు కేప్‌టౌన్‌ కంటే అధ్వానమైన పరిస్థితులు సృష్టించక మానవు. ఇంటింటికి ఒక బోరుబావి.. లెక్కాపత్రం అస్సలు లేని విధంగా వాడకంతో ఇప్పటికే నగరాల్లో భూగర్భ జలాలు పాతాళానికి చేరుకున్న విషయం తెలిసిందే. గత ఏడాది అక్టోబర్‌ నాటికి హైదరాబాద్‌లో భూగర్భ జలమట్టం ఉపరితలం నుంచి సుమారు 8 మీటర్ల దిగువకు పడిపోయాయి. ఆ నెలలో భారీ వర్షాలు కురిసినా.. తక్కువ కాలంలో ఎక్కువ వానలు పడటంతో నీళ్లేవీ భూమిలోకి ఇంకలేదు. నగరంలో కొన్నిచోట్ల వెయ్యి అడుగుల లోతు వరకూ బోర్లు వేస్తున్నా నీళ్లు రాకపోవడం చూస్తూనే ఉన్నాం. ఇంకోవైపు.. ప్రభుత్వాలు కోట్లకు కోట్లు ఖర్చు పెట్టి ఎక్కడెక్కడి నుంచో నీళ్లు తరలిస్తూండటం వల్ల ప్రజలకు అసలు సమస్య తెలియడం లేదు. వాతావరణ మార్పుల కారణంగా రానున్న రోజుల్లో నీటికి మరింత కటకట తప్పదని శాస్త్రవేత్తలు ఇప్పటికే ఎన్నోసార్లు హెచ్చరించారు. అరకొర వానలు.. అకాల వరదలతో రిజర్వాయర్లలో నీటి నిల్వలకు గ్యారంటీ లేకుండా పోయిందన్నది మన ఇటీవలి అనుభవమే.    – సాక్షి, హైదరాబాద్‌ మరి తరుణోపాయం?  చాలా సింపుల్‌. ఉన్ననీటిని వీలైనంత పొదుపుగా వాడుకోవడమే. రెండేళ్ల క్రితం అమెరికాలోని కాలిఫోర్నియాలో వర్షాభావం ఏర్పడినప్పుడు అక్కడి రిజర్వాయర్లలోకి కోట్లకు కోట్ల ప్లాస్టిక్‌ బంతులు గుమ్మరించారు. ఆవిరైపోయే నీటిని కొంతైనా మిగిల్చుకునేందుకు చేసిన ప్రయత్నం అది. ఇక 75 శాతం ఎడారి ప్రాంతమున్నప్పటికీ వినూత్న పద్ధతుల్లో వ్యవసాయం చేస్తూ పండ్లు, కాయగూరలను ఎగుమతి చేసుకుంటున్న ఇజ్రాయెల్‌ విజయగాథలు అందరికీ తెలిసినవే. ఇంకోవైపు చైనాలో నీటి ఆవిరిని అడ్డుకోవడంతోపాటు కాలుష్యరహితమైన సౌర విద్యుత్తు ఉత్పత్తి కోసం అక్కడి ప్రభుత్వం ఓ సరస్సు మొత్తాన్ని సోలార్‌ ప్యానెల్స్‌తో కప్పేసింది. అంతెందుకు గుజరాత్‌లోని నర్మదా డ్యామ్‌ కాలువలపై సోలార్‌ ప్యానెల్స్‌ ఏర్పాటు చేయడంపై ఎన్నో కథనాలు వెలువడ్డాయి. ఇలాంటి వినూత్న, ఆచరణ సాధ్యమైన పద్ధతులు అనేకం వాడకంలోకి రావాలి. ఇప్పటివరకూ నిర్లక్ష్యం చేసిన వాటర్‌ రీసైక్లింగ్‌నూ పెద్ద ఎత్తున చేపట్టాలి. డిమాండ్‌ లేకపోవడంతో హైదరాబాద్‌ నగర పాలక సంస్థ నీటి రీసైక్లింగ్‌ను ఆపేసే పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి. మొత్తమ్మీద చూస్తే.. పొదుపు మంత్రం.. రీసైక్లింగ్‌ మాత్రమే సుస్థిర జల భవిష్యత్తుకు ఉన్న ఏకైక మార్గం!

ఆదిలాబాద్‌ కల్చరల్‌ : ఆదిలాబాద్‌ మున్సిపాలిటిలో ప్రతి ఏడాది నీటిఎద్దడి సర్వసాధారణంగా మారింది. పట్టణంలోని 36 వార్డుల్లోనూ ప్రజలు నీటికష్టాలు పడుతూనే ఉన్నారు. ముందస్తుగా పాలకులు చర్యలు తీసుకోవడంలో ప్రతి ఏడాది విఫలమవుతూనే ఉన్నారు. రెండేళ్లుగా మూలకే విద్యుత్‌ లేని సమయంలో నీటిసరఫరాలో ఇబ్బందులు తలెత్తకుండా రెండేళ్ల కిందట రూ.50 లక్షలతో కిల్లోస్కర్‌ కంపెనీ జనరేటర్‌ను కొనుగోలు చేశారు. అప్పటినుంచి దానిని ఉపయోగించే ప్రయత్నం మాత్రం చేయడం లేదు. సాంకేతిక సమస్యతో జనరేటర్‌ను వినియోగించడం లేదని చెబుతున్నప్పటికీ పంప్‌హౌస్‌లో వినియోగించే బోర్లు పాతవి కావడంతో సరిపడా సామర్థ్యం లేక మూలనపడినట్లు చెబుతున్నారు. జనరేటర్‌ వినియోగించక పోవడంతో కాలనీల్లో గత ఏడాది సైతం నీటి కష్టాలు తప్పలేదు. దీనికి తోడు  ఈ జనరేటర్‌లో 100 లీటర్లకు పైగా డీజిల్‌ ఉన్నట్లు సమాచారం. ప్రస్తుతం ఈ డీజిల్‌ ఉందా లేదా అని ప్రజలు అనుమానం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. కొత్తబోర్లతో సమస్యతీరేనా? గతంలో బోర్లు పాతవిగా ఉండటంతో జనరేటర్‌ స్టార్ట్‌ చేసేందుకు బోర్ల సామర్థ్యం లేకపోవడంతో ఏళ్లుగా నిరీక్షించాల్సి వచ్చింది. ప్రస్తుతం బల్దియాలో 13వ ఆర్థిక నిధుల నుంచి రూ.92 లక్షలతో 125 హెచ్‌పీల సామర్థ్యం గల 3 బోర్లను కొనుగోలు చేసినట్లు అధికారులు చెబుతున్నారు. అత్యవసర పరిస్థితుల్లో జనరేటర్‌ను పూర్తిస్థాయిలో స్టార్ట్‌ చేసెందుకు సామర్థ్యం సరిపోతుందని సమాచారం. దీంతో జనరేటర్‌ను సైతం వినియోగించుకునే అవకాశాలు కనిపిస్తున్నాయి.   ఈ ఏడాదైన రోజువారిగా నీరందేనా? మున్సిపాలిటిలోని 36 వార్డుల్లో  లక్ష 75 వేల వరకు జనాభా ఉన్నారు. 12,600లకు పైగా నల్ల కనెక్షన్‌లు ఉన్నాయి. ఇందులో సుమారు 8 వేలకు పైగా మురికివాడల్లోనే ఉంటాయి. నీటికోసం ప్రతిరోజు ప్రజలు నిరీక్షించాల్సిన పరిస్థితులున్నాయి. గత పదేళ్ల కిందట  నీటి సరఫరా చేసినట్లుగానే  ఈ ఏడాది నీటి సరఫరా ఇవ్వాలని ప్రజలు డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. నీటిఎద్దటి లేకుండా చర్యలు విద్యుత్‌ లేని సమయంలో నీటి సరఫరాలో ఎటువంటి ఇబ్బందులు కలగకుండా చర్యలు తీసుకుంటున్నాం. గతంలో సాంకేతిక పరమైన కారణాలతో జనరేటర్‌ పనిచేయలేదు. కొత్తమోటర్లు కొనుగోలు చేసి బిగించాం. త్వరలో కిర్లోస్కర్‌ కంపెనీవాళ్లను పిలిపించి జనరేటర్‌ స్టార్ట్‌ చేసేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నాం. ఈఏడాది ఉపయోగంలోకి వస్తుంది. – నవీన్‌కుమార్, మున్సిపల్‌ ఏఈ నిరుపయోగంగా ఉన్న జనరేటర్‌

భూత్పూర్‌ : మండల కేంద్రంలోని ఉన్నత పాఠశాలలో తాగునీటికి విద్యార్థులు నానా తంటాలు పడుతున్నారు. ఉన్నత పాఠశాలలో 6వ తరగతి నుంచి 10వ తరగతి వరకు ఐదు వందలకు పైగా విద్యనభ్యసిస్తున్నారు. ఇదివరకు పాఠశాలలో ఉన్న చేతిపంపునకు మోటార్‌ బిగించి నీటి సరఫరా చేసేవారు. క్రమక్రమంగా వర్షాలు పడకపోవడంతో బోరు వట్టిపోయింది. దీంతో పంచాయతీ వారు నూతనంగా బోరు వేసి మోటారు బిగించారు. కొన్నిరోజులపాటు నీరు వచ్చినా.. ఈ విద్యాసంవత్సరం ప్రారంభంలో ఉపాధ్యాయ ఎమ్మెల్సీ కాటేపల్లి జనార్దన్‌ నిధులతో మంజూరైన వాటర్‌ ఫిల్టర్‌ను జూన్‌ 25న మంత్రి లక్ష్మారెడ్డి, ఎమ్మెల్సీ కాటేపల్లి, ఎమ్మెల్యే ఆల వెంకటేశ్వర్‌రెడ్డి వచ్చి ప్రారంభించారు. వాటర్‌ ఫిల్టర్‌ ప్రారంభించిన వారానికే బోరు వట్టిపోయింది. ఫలితంగా విద్యార్థులకు నీటి సమస్య మొదటికొచ్చింది.    పాఠశాల బయటే మూత్రవిసర్జన  ఉన్నత పాఠశాలలో నీరు లేకపోవడంతో పాఠశాల బయటనే విద్యార్థులు మూత్రవిసర్జనకు వెళ్తున్నారు. మధ్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీనీలకు సైతం వంట చేయడానికి ఇబ్బందిగా మారింది. విద్యార్థులు చేసేదిలేక ఇంటి నుంచి బాటిళ్లలో నీరు తెచ్చుకుని మధ్యాహ్న భోజన సమయంలో అదే నీటిని తాగుతున్నారు. ఇం టర్‌వెల్‌ సమయంలో హోటల్‌ వద్దకు వెళ్లి తాగాల్సిన దుస్థితి నెలకొంది. పంచాయతీ బోరు దూరంగా ఉండటంతో పాఠశాలకు నీరందించేందుకు వీలులేకుండా పోయింది.   కొత్త బోరు వేయాలి  స్కూళ్లు తెరిచిన వారం రోజుల నుంచి నీళ్లు రావడంలేదు. స్కూల్లో ఉన్న బోరు ఎండిపోయింది. తాగడానికి నీళ్లు లేవు. బాటిల్‌ కొని ఇంటినుంచి నీళ్లు తెచ్చుకుంటున్నాం. కొత్త బోరు వేయాలి. నీళ్లు లేకపోతే ఇబ్బందిగా ఉంటుంది.                           – సునీత, 9వ తరగతి  ఇంటినుంచి తెచ్చుకుంటున్నాం  స్కూల్‌లో నీళ్లు లేకపోవడంతో ఇంటి వద్ద నుంచి నీళ్లు తెచ్చుకుంటున్నాం. క్లాస్‌ మధ్యలో దాహం వేస్తే నీళ్లు లేకపోవడంతో దాహం తీర్చుకోలేకపోతున్నాం. మూత్రశాలలు ఉన్నా.. నీళ్లు లేక బహిరంగ ప్రదేశానికి వెళ్లాల్సి వస్తోంది.        – రాజశేఖర్, 9వ తరగతి 

నేరడిగొండ : అధికారుల నిర్లక్ష్యం, ప్రజాప్రతినిధుల అలసత్వం ప్రజల పాలిట శాపంగా మారుతోంది. నేరడిగొండ మండలంలోని రాజు గ్రామపంచాయతీ పరిధిలో గల ఇస్పూర్‌ చిన్నగోండుగూడలో సమస్యలు తిష్ట వేయడంతో ప్రజలు నానా ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. 50 మంది జనాభా ఉన్న ఈ గ్రామంలో తాగునీటి సమస్య, విద్యుత్‌ ట్రాన్స్‌ఫార్మర్‌ వ్యవస్థ అధ్వానంగా మారడంతో ప్రజలు నిత్యం నరకయాతన అనుభవిస్తున్నారు. ఇక్కట్లు గ్రామంలో శీతాకాలంలోనే తాగునీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. గ్రామస్తులు గ్రామ సమీపంలో ఉన్న చెలిమెల నీటిని తాగునీటి కోసం ఉపయోగిస్తున్నారు. అయినా మండల స్థాయి అధికారులు, ప్రజాప్రతినిధులు సందర్శించిన దాఖలాలు లేవని వారు ఆరోపిస్తున్నారు. గ్రామంలో ఏర్పాటు చేసిన చేతిపంపు పనిచేయకపోవడంతో అదే గ్రామానికి చెందిన సిడాం రాము రూ.3లక్షలు వెచ్చించి ఐదు బోర్లు వేయించినా తాగునీటి సమస్య తీరలేదని వారు వాపోతున్నారు. అధికారులకు పలుమార్లు విన్నవించినా పట్టించుకోకపోవడంతో గ్రామ సమీపంలో చెలిమె ఏర్పాటు చేసుకొని కలుషిత నీటినే తాగాల్సి దుస్థితి ఏర్పడిందని వారు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. గ్రామానికి విద్యుత్‌ సమకూర్చినా ఇంటికి విద్యుత్‌ తీసుకోవడానికి అనువుగా లేకపోవడంతో గ్రామస్తులందరు ట్రాన్స్‌ఫార్మర్‌ నుంచి విద్యుత్‌ తీసుకోవడంతో ఎప్పుడు ఏ ప్రమాదం జరుగుతుందోనని ఆందోళన చెందుతున్నారు.    గ్రామంలో అధ్వానంగా వీధులు  గ్రామంలో పలు వీధులు అధ్వానంగా మారడంతో ఉండడానికి అవస్థలు పడుతున్నామని గ్రామస్తులు వాపోతున్నారు. వేసవికాలం వచ్చిందంటే తాగునీటి సమస్య జఠిలమవుతుందని, అధికారులకు విన్నవించినా మా గ్రామానికి ఇప్పటివరకు ఏ అధికారి వచ్చిన దాఖలాలు లేవని వారు వాపోతున్నారు. వేసవి ప్రారంభానికి ముందే గ్రామంలో తాగునీటి సమస్య పరిష్కరించాలని గ్రామస్తులు కోరుతున్నారు.  సమస్యలు పరిష్కరించాలి  గ్రామంలో తాగునీటి సమస్యతో చాలా ఇబ్బందులు పడుతున్నాం. గ్రామ సమీపంలో ఉన్న చెలిమెల నీరే దిక్కవుతుంది. అధికారులు స్పందించి ప్రత్యామ్నాయంగా తాగునీటిని అందించి ఆదుకోవాలి.   – సిడాం జయవంత్‌రావు, గ్రామస్తుడు  దినమంతా చెలిమెల వద్దే  ఉదయం నుంచి సాయంత్రం వ రకు  చెలిమెల వద్దే ఉంటున్నాం. గత్యంతరంలేక కలుషితమైన నీటినే తాగుతున్నాం. ఫలితంగా అనారోగ్యం బారిన పడుతున్నాం. అధికారులు స్పందించి తాగునీటి సమస్య పరిష్కరించాలి.  – సిడాం కవిత, గ్రామస్తురాలు   సమస్య మా దృష్టికి రాలేదు  ఇస్పూర్‌ చిన్నగోండుగూడలో ఉన్న తాగునీటి సమస్య మా దృష్టికి రాలేదు. ప్రత్యామ్నాయంగా ట్యాంకర్ల ద్వారా తాగునీటిని అందిస్తాం. ఇతర సమస్యలు ఉంటే సంబంధిత అధికారులు పరిష్కరించేలా చర్యలు తీసుకుంటాం.  – ప్రభాకర్, ఈవోపీఆర్డీ, నేరడిగొండ 

మేడారం సమ్మక్క–సారలమ్మ మహా జాతరలో భక్తులకు తాగునీటి ఇబ్బందులు తప్పడం లేదు. తల్లుల దర్శనం కోసం క్యూ లైన్లలో నిల్చున్న వారు గుక్కెడు నీళ్ల కోసం అల్లాడుతున్నారు. జాతరలో తాగునీటి వసతి కల్పించేందుకు ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ శాఖకు  ప్రభుత్వం రూ.19.80 కోట్లను కేటాయించింది. ఇందులో సుమారు రూ.10 కోట్ల వరకు తాగునీటి వసతికి వెచ్చించారు. కాగా, గత జాతరలో ఏర్పాటు చేసిన బ్యాటరీ ఆఫ్‌ ట్యాప్స్‌ ద్వారానే నీళ్లను అందిస్తున్నారు. కేవలం మిషన్‌ భగీరథ నీళ్లపైనే ఆశలు పెట్టుకుని అధికారులు కాలం వెళ్లదీస్తున్నారనే ఆరోపణలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి.  –ములుగు క్యూ లైన్లలో ఇబ్బందులు భక్తులు సోమవారం భారీగా గద్దెలకు చేరుకోవడంతో రద్దీ ఎక్కువై అమ్మల దర్శనం ఆలస్యమైంది. మధ్యాహ్నం కావడంతో ఎండ ఎక్కువగా ఉండి తాగునీటి కోసం ఇబ్బందులు పడ్డారు. ముఖ్యంగా చంటి పిల్లల పరిస్థితి అగమ్యగోచరం. క్యూలో భక్తుల కోసం డ్రమ్ములు, నల్లాల ద్వారా నీటిని అందిస్తామన్న అధికారులు ఇప్పటి వరకు ఆదిశగా ఎలాంటి చర్యలు తీసుకోలేదు. వంటావార్పునకు.. భక్తులు నీళ్ల కోసం పరుగులు పెట్టాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది. ఆర్టీసీ బస్‌పాయింట్, నార్లాపూర్, చింతల్‌క్రాస్, వెంగళాపురం, పడిగాపురం, కొత్తూరు, కన్నెపల్లి, ఊరట్టం ప్రాంతాల్లో  నీళ్లులేక ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. కొంత మంది ప్రైవేట్‌ వాహనాల ద్వారా సమీపంలోని బోరింగ్‌ పంపులు, ట్యాప్స్‌ల ద్వార నీటిని తీసుకొస్తున్నారు. మరి కొందరు వాగు నీళ్లను వంటలకు వాడుతున్నారు.  మినరల్‌ వాటర్‌ క్యాన్‌కు రూ.70 ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ తరుఫున డిమాండ్‌ మేర మంచినీరు అందకపోవడంతో ఇదే అదునుగా భావించిన వ్యాపారులు మినరల్‌ వాటర్‌ క్యాన్ల ధరలను అమాంతంగా పెంచేశారు. 20 రోజుల క్రితం క్యాన్‌కు రూ.15 నుంచి రూ.20 ధర పలుకగా ప్రస్తుతం ఆ ధర రూ.50 నుంచి రూ.70 దాకా పలుకుతూ ఉండడం విశేషం.  ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లు చేస్తేనే.. మిషన్‌ భగీరథ పథకంలో భాగంగా మేడారానికి వచ్చే భక్తులకు ఈ సారి శుద్ధమైన గోదావరి జలాలను అందించాలని ప్రభుత్వం యంత్రాంగం భావించింది. అనుకున్న విధంగానే పనులను వేగవంతం చేసింది. కానీ, అధికారుల ప్రయత్నం సఫలమయ్యేలా కనిపించడం లేదు.  ఇంగ్లిష్‌ మీడియం పాఠశాల సమీపంలో 4 లక్షల లీటర్ల కెపాసిటీతో ఓవర్‌ హెడ్‌ ట్యాంకును నిర్మించింది. ఇదంతా బాగానే ఉన్నా అధికారులు నీటిని అందించని పక్షంలో  ప్రభుత్వం మీద తీవ్ర వ్యతిరేకత వచ్చే అవకాశం ఉంది. ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు స్పందించి ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లు లేదా భగీరథ పథకం ద్వార నీటిని అందిస్తే మేలని భక్తులు సూచిస్తున్నారు.  మంచినీటికి ఇబ్బందులు పడుతున్నాం..  జాతరలో మంచినీటి సౌకర్యం ఉంటుంనే భావనతో ఇంటి నుంచి నీళ్లను తీసుకురాలేదు. తీరా ఇక్కడికి వచ్చాక నీళ్లు అందుబాటులో లేవు. మినరల్‌ వాటర్‌ ప్లాంట్‌కు వెళితే ఎక్కడా లేని ధరలు చెబుతున్నారు. దీంతో ఏం చేయాలో తోచడం లేదు. తాగడానికి, వంట చేయడానికి రెడ్డిగూడెం సమీపంలోని నల్లాల దగ్గరకు వచ్చాం. నీళ్లు బాగాలేకున్నా తాగుతున్నాం.     విజయ, సికింద్రాబాద్‌ 

వ్యవసాయానికి 24 గంటల విద్యుత్‌తో కొత్త చిక్కు వచ్చి పడింది. శ్రీరాంసాగర్‌ నుంచి విడుదల చేస్తున్న నీరంతా ఆయకట్టు ఎగువనే వినియోగమవుతోంది. నిరంతర విద్యుత్‌ సరఫరాతో.. రైతులు మోటార్ల ద్వారా కాకతీయ కాలువ నుంచి నీటిని తోడేస్తున్నారు. దీనివల్ల ఆయకట్టు చివరి భూములకు నీరందక రైతులు గగ్గోలు పెడుతున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో ప్రాజెక్టు నుంచి నీటి విడుదల సమయంలో విద్యుత్‌ సరఫరాను క్రమబద్ధీకరించాలని ప్రభుత్వం భావిస్తోంది. నీటిని విడుదల చేసినప్పుడు విద్యుత్‌ సరఫరాను 9 గంటలకు తగ్గించాలని, మిగతా సమయాల్లో నిరంతరాయంగా సరఫరా చేయాలని యోచిస్తోంది. సాక్షి, హైదరాబాద్‌: నిరంతరాయ విద్యుత్‌ సరఫరా కారణంగా శ్రీరాంసాగర్‌ ప్రాజెక్టు చివరి ఆయ కట్టుకు నీటి గోస తలెత్తింది. కాలువ ద్వారా విడుదల చేస్తున్న నీటిని ఎగువ ప్రాంతాల్లోని రైతులు మోటార్లు పెట్టి లాగేస్తుండడంతో దిగువకు నీటి రాక తగ్గిపోయింది. దీనిపై చివరి ఆయకట్టు రైతులు ఆందోళన వ్యక్తం చేయడంతో ప్రభుత్వం దృష్టి సారించింది. నీటి విడుదల సమయంలో ఎగువ ఆయకట్టు ప్రాంతాల్లో విద్యుత్‌ను తొమ్మిది గంటలకే పరిమితం చేయాలని యోచిస్తోంది. ఐదున్నర లక్షల ఎకరాలకు నీరిచ్చే ప్రణాళిక గతేడాది డిసెంబర్‌లో ఎస్సారెస్పీ, లోయర్‌ మానేరు డ్యామ్‌ (ఎల్‌ఎండీ)లలో నీటి నిల్వలకు అనుగుణంగా రబీకి నీరందించే ఆయకట్టును ఖరారు చేశారు. అప్పటికే ఎస్సారెస్పీలో లభ్యతగా ఉన్న 55.16 టీఎంసీలకు తోడు సింగూరు నుంచి మరో 5 టీఎంసీలు విడుదల చేసి.. మొత్తంగా 60.16 టీఎంసీలు వినియోగించుకోవాలని నిర్ణయించారు. ఇందులో 15 టీఎంసీలను కాకతీయ కాల్వ ద్వారా ఎల్‌ఎండీకి విడుదల చేశారు. మిగతా లభ్యత నీటిలో తాగునీటికి 6.5 టీఎంసీలు పక్కనపెట్టి.. 28.88 టీఎంసీలను ఆన్‌ అండ్‌ ఆఫ్‌ పద్ధతిన 4 లక్షల ఎకరాలకు ఇవ్వాలని నిర్ణయించారు. ఇక ఎల్‌ఎండీ నీటిలో మిషన్‌ భగీరథకు 6.16 టీఎంసీలు కేటాయించారు. మరో 9.53 టీఎంసీలను డిసెంబర్‌ 15 నుంచి మార్చి 14 వరకు ఆన్‌ అండ్‌ ఆఫ్‌ పద్ధతిన 1.6 లక్షల ఎకరాలకు ఇచ్చేలా ప్రణాళిక వేశారు. నీరంతా ఎగువనే ఖాళీ.. ఎస్సారెస్పీ నుంచి రోజుకు 6 వేల క్యూసెక్కుల మేర నీటిని వదిలితే... కాకతీయ కాల్వ 68వ కిలోమీటర్‌ వద్ద ఉన్న తాళ్లపేట, మేడిపల్లి ప్రాంతానికి వచ్చేసరికే 2 వేల క్యూసెక్కులకు తగ్గిపోతోంది. అక్కడి నుంచి దిగువన 116వ కిలోమీటర్‌ వరకు వెయ్యి క్యూసెక్కుల నీరు కూడా రావడంలేదు. ఇదేమిటని అధికారులు పరిశీలించగా.. రైతులు మోటార్లు పెట్టి కాల్వ నుంచి నీటిని తోడుకుంటున్నట్లు గుర్తించారు. ఎస్సారెస్పీ నుంచి 68వ కిలోమీటర్‌ వరకు ఏకంగా 2,600 మోటార్లు ఉండగా.. దిగువన మరో 700 మోటార్లు ఉన్నట్లు తేల్చారు. 24 గంటల విద్యుత్‌ సరఫరా ఉండడంతో రైతులు భారీగా నీటిని తోడేస్తున్నారని, దీంతో దిగువకు నీటి రాక తగ్గిపోతోందని గుర్తించారు. రోజూ ఈ మోటార్ల ద్వారా సుమారు 800 క్యూసెక్కుల నీటిని వినియోగించుకుంటున్నట్లు అంచనా వేశారు. ఎల్‌ఎండీ దిగువన కూడా.. ఎల్‌ఎండీ దిగువన కూడా ఇదే పరిస్థితి కనిపిస్తోంది. ఇక్కడ 1.60 లక్షల ఎకరాల ఆయకట్టు కోసం 2,200 క్యూసెక్కుల నీటిని వదులుతుండగా... దిగువకు వచ్చే సరికి 500 క్యూసెక్కులు కూడా ఉండటం లేదు. కొన్ని చోట్ల చివరి ఆయకట్టు వరకు నీరే రావడం లేదని రైతులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. రెండు, మూడు కిలోమీటర్ల పొడవునా.. ప్రాజెక్టు కుడి, ఎడమ గట్ల పరిధిలోని బాల్కొండ నియోజకవర్గం మొండోరా, తిమ్మాపూర్, ఉప్పలూర్‌లతోపాటు జగిత్యాల, కోరుట్ల నియోజకవర్గాల్లో నీటి వినియోగం ఎక్కువగా ఉంది. కాల్వల వద్ద మోటార్లు పెట్టి.. రెండు, మూడు కిలోమీటర్ల దూరంలోని పొలాలకు కూడా పైప్‌లైన్లు వేసి నీటిని తరలిస్తున్నట్లు అధికారులు గుర్తించారు. వరి సాగు పెరగడంతో.. ఎస్సారెస్పీ ఆయకట్టు పరిధిలో 70:30 నిష్పత్తిన వరి, ఆరుతడి పంటలకు నీరివ్వాలని ప్రణాళిక వేశారు. కానీ ఎగువన రైతులంతా వరి సాగుకే మొగ్గు చూపడంతో.. ఈ నిష్పత్తి కాస్తా 85ః15గా మారింది. దీంతో ఎగువ నీటి వినియోగం మరింత పెరిగింది. క్రమబద్ధీకరణకే ప్రభుత్వం మొగ్గు ఎస్సారెస్పీ చివరి ఆయకట్టు రైతుల ఆందోళ న నేపథ్యంలో 24 గంటల విద్యుత్‌పై నీటి పారుదల శాఖ ఇటీవల సమీక్ష నిర్వహించి.. రైతుల అభిప్రాయాలను తెలుసుకుంది. ఈ మేరకు 24 గంటల విద్యుత్‌ను క్రమబద్ధీకరిస్తే సాగు నీటి విషయంలో ఇబ్బందులు తప్పు తాయన్న యోచనకు వచ్చింది. ముఖ్యంగా ఎస్సారెస్పీ నుంచి దిగువకు నీటిని విడుదల చేసే సమయంలో ఆయకట్టు ఎగువ ప్రాంతాల్లో వ్యవసాయ విద్యుత్‌ సరఫరాను 24 గంటల నుంచి 9 గంటలకు పరిమితం చేయాలని నిర్ణయించింది. దీనివల్ల ఎగువన నీటి వినియోగం తగ్గి.. దిగువకు లభ్యత పెరుగుతుందని భావిస్తోంది. అదే నీటి విడుదలను నిలిపేసిన సమయంలో మాత్రం పూర్తిగా 24 గంటల విద్యుత్‌ సరఫరా చేయాలని యోచిస్తోంది. దీనిపై నాలుగు రోజుల కింద ప్రయోగాత్మకంగా ప్రధాన కాల్వల పరిధిలో 9 గంటల పాటు విద్యుత్‌ సరఫరాను తగ్గిస్తే దిగువకు ఏకంగా 400 క్యూసెక్కుల ప్రవాహం పెరిగినట్లుగా గుర్తించారు. దీంతో విద్యుత్‌ సరఫరాను క్రమబద్ధీకరించాలని నిర్ణయానికి వచ్చినట్లు ప్రభుత్వ వర్గాలు వెల్లడించాయి. ప్రభుత్వ పెద్దల ఆమోదం తర్వాత దీనిని అమలు చేసే అవకాశముంది. దీనికితోడు వ్యవసాయ, రెవెన్యూ, పోలీసు శాఖలతో కాల్వలపై నిరంతర పర్యవేక్షణ జరిపించాలని నీటి పారుదల శాఖ నిర్ణయించింది. చివరి భూముల రైతుల్లో గుబులు ఎగువ నుంచి నీరు సరిగా రాక పోతుండటంతో ఎస్సారెస్పీ ఆయకట్టు చివరి ప్రాంతం (టెయిల్‌ ఎండ్‌)లోని.. పెద్దపల్లి, రామగుండం పరిధిలోని డి–83, డి–86 కాల్వలకు, జగిత్యాలలోని కొన్ని ప్రాంతాలకు నీటి కొరత ఏర్పడుతోంది. దీంతో ఆయా ప్రాంతాల్లో రైతులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

సర్కార్‌ బడుల్లో మౌలిక సదుపాయాలు లేవనడానికి ఈ చిత్రంలో వరుసగా నడిచి వెళ్తూ కనిపిస్తున్న విద్యార్థులే నిదర్శనం. పోలాకి మండలం చీడివలస ప్రభుత్వం ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలో వీరంతా చదువుతున్నారు. ఇక్కడ ఉన్న బోరు సుమారు ఆరు నెలల క్రితం పాడవ్వడంతో విద్యార్థులకు నీటి కష్టాలు ప్రారంభమయ్యాయి. మధ్యాహ్నం భోజనం చేసిన తర్వాత కంచాలు, చేతులు కడుక్కోవడానికి నీరు అందుబాటులో లేదు. దీంతో చేసేది లేక పాఠశాలకు సమీపంలో రోడ్డు ఆవలవైపు ఉన్న సాగునీటికాలువ వద్దకు వెళ్లి కంచాలు కడ్డుక్కోవాల్సిన దుస్థితి ఎదుర్కొంటున్నారు. సుమారు ఆరు నెలలుగా ఇదే పరిస్థితి. పిల్లల వెంట ఓ ఉపాధ్యాయుడు తోడుగా వెళ్లి..వస్తుండడం దినచర్యగా మారింది. బోరు పాడైన విషయాన్ని ఇటీవల జరిగిన మండల సర్వసభ్య సమావేశంలో ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారుల దృష్టికి సర్పంచ్‌ ముద్దాడ రాము తీసుకెళ్లినప్పటికీ ఫలితం లేదు. విద్యార్థులకు కష్టాలు తీరలేదు.   అధికారులు స్పందించి నీటి సమస్య నుంచి తమ పిల్లలను గట్టెక్కించాలని తల్లిదండ్రులు కోరుతున్నారు.    


 – తీవ్ర వర్షాభావంతో పైకి రానుంటున్న పాతాళగంగమ్మ
 – ఎండిపోతున్న తాగునీటి వనరులు
 – నేటికీ 330 గ్రామాలకు ట్యాంకర్లతో నీటి సరఫరా
 – సెంటీ మీటరు కూడా పెరగని జలాలు
 
 అనంతపురం సిటీ : జిల్లాలో ఈ ఏడాది తీవ్ర వర్షాభావం నెలకొనడంతో ప్రజానీకం తీవ్ర దుర్భిక్ష పరిస్థితులను ఎదుర్కొంటున్నారు. భూగర్భ జలాలు పూర్తిగా అడుగంటడంతో అటు రైతులే కాదు.. తాగునీటికి అన్ని వర్గాల ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. దాదాపు 30 మండలాల వరకూ తాగునీటికి ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటుంటే అందులో సమస్యాత్మకంగా మారిన 24 మండలాల్లో పరిస్థితి దయనీయంగా మారింది. దీంతో ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు ట్యాంకర్లతో నీటిని సరఫరా చేస్తున్నా ఆశించిన ఫలితాలను ఇవ్వలేదు. గతంతో పోలిస్తే వర్షాకాలంలో కూడా జిల్లా ప్రజలు ఈ పరిస్థితిని ఎదుర్కోవడం ఇదే తొలిసారి. ఈ విషయాన్ని ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు కూడా నిర్ధారిస్తున్నారు.
 
 ఏటా ఫిబ్రవరి నుంచి ఏప్రిల్, మే నెలాఖరు వరకూ మాత్రమే ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు నీటి ఇబ్బందులు ఎదుర్కొనే వారు. ఈ సమయంలో తాగునీటి ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్న గ్రామాలకు ట్యాంకర్ల సహాయంతో, వ్యవసాయబోర్లను లీజుకు తీసుకుని నీటిని సరఫరా చేసేవారు. అయితే ఈ ఏడాది మాత్రం వర్షాకాలంలో ప్రారంభమై దాదాపు మూడు నెలలు కావస్తున్నా తాగునీటి విషయంలో మార్పు రాలేదు కదా రోజురోజుకూ జఠిలమవుతోంది. గతంలో ఎన్నడూ లేనంతగా ఈ ఏడాది పూర్తిగా వరుణుడు ముఖం చాటేయడం, వచ్చినా పెద్దగా భూగర్భజలాలు పెరిగేంత పడకపోవడంతో ఈ పరిస్థితి తలెత్తింది. ఆగస్టు గడుస్తున్నా చెప్పుకోదగ్గ స్థాయిలో ఒక్క వర్షం కురవలేదు. దీంతో భూగర్భజలాలు వేసవిలో కంటే అట్టడుగు స్థాయికి పడిపోయాయి.
 
 అటు వ్యవసాయ రంగానికి సంబంధించిన బోర్లతో పాటు ప్రజలకు తాగునీరందించే పంచాయతీ బోర్లు కూడా ఎండిపోయాయి. ఫలితంగా గ్రామాల్లో వేసవి పరిస్థితులు తలపిస్తున్నాయి. నీళ్ల కోసం నేటికీ వ్యవసాయ బోర్లను ఆశ్రయిస్తున్నారు. దాదాపు 1400 గ్రామాలకు అధికారులు ట్యాంకర్లతో నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు. నెలాఖరు వరకూ వర్షం కురవకపోతే ఈ గ్రామాల సంఖ్య పెరిగే అవకాశముందని ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు భావిస్తున్నారు.
 
 ఈ (ఆగష్టు) నెలలో కూడా వర్షం పడకపోవడంతో తాగునీటి వనరులపై దెబ్బ పడుతోంది. భూగర్భ జలాలు 81 మీటర్లకు పడిపోయినట్లు అధికారిక నివేదికలు వెల్లడిస్తున్నాయి. గతేడాది కంటే మూడు నుంచి నాలుగు మీటర్ల లోతుకు భూగర్భజలాలు పడిపోవడంతో వందలాది బోర్లు ఎండిపోయాయి. ఈ ఏడాది తాగునీటికి సంబంధించిన మొత్తం 1240 బోర్లు ఎండిపోయినట్లు సమాచారం. ఈ ప్రాంతాల్లో ప్రత్యామ్నాయ చర్యలు చేపడుతున్నట్లు అధికారులు పేర్కొన్నారు. ఈ గడ్డు పరిస్థితుల నుంచి ఎలా గట్టెక్కాలన్నదే ప్రస్తుతం అందరిని ఆందోనకు గురిచేస్తోంది. ఇప్పటికైనా జిల్లా అధికారులు స్పందించి తాగునీటి సమస్యని పరిష్కరించేందుకు చర్యలు తీసుకోవాలని ప్రజలు కోరుతున్నారు. 


 ఎవరిదీ పాపం అని నిలదీస్తున్నారు కానినాడ నగరపాలక సంస్థ పౌరులు. రూ.1993 కోట్ల నిధులతో కేంద్ర ప్రభుత్వం స్మార్ట్‌ సిటీగా తీర్చిదిద్దడానికి ముందుకు వచ్చింది. ఇందులో రూ.75 కోట్లతో డ్రైనేజీ వ్యవస్థను చక్కదిద్దేందుకు అవకాశం ఉంది. టీడీపీ ప్రభుత్వం చిత్తశుద్ధి లోపం ఫలితంగా నిధులు మంజూరుకు నోచుకోలేదు. ఈ నగరానికి పాలక వర్గం లేకపోవడంతో అడిగే నాథుడే లేకుండా పోయారు. ఎన్నికలు ఏడేళ్ల ముందే జరిగి ఉంటే ఈ దుస్థితి ఉండేది కాదని నగరవాసులు భావిస్తున్నారు. 


 – నీళ్లు లేక ‘ఎక్స్‌రే’లు తీయని వైనం  
 – శిశువులకు స్నానం చేయించడానికీ ఇబ్బంది
 – సమస్య తెలిసినా ట్యాంకులన్నీ ఖాళీగా ఉంచిన వైనం
 – ఎమ్మెల్యే దృష్టికి తీసుకెళ్లినా ఫలితం శూన్యం
 
 నీళ్లు లేకుంటే ఎక్స్‌రేలు తీయరా? ఇదేంటబ్బా.. ఇసిత్రం.. మేమెప్పుడూ ఇనలేదే.. అయినా సార్లు సెప్పినారు కదా.. రేపొద్దాం పదండి ! ఇదీ ప్రభుత్వ సర్వజనాస్పత్రిలో రోగులు, వారి కుటుంబ సభ్యులకు తలెత్తిన సందేహాలు. అవును..ఇది నిజం. నీటి సరఫరా లేకపోవడంతో పీడియాట్రిక్, సర్జికల్, గైనిక్‌ వార్డుల్లోని రోగులతో పాటు ఎక్స్‌రేలు తీయించుకునేందుకు వచ్చిన వారూ ఇబ్బందిపడ్డారు.
 - అనంతపురం మెడికల్‌
 
 సర్వజనాస్పత్రిలో గైనిక్‌ వార్డు భవనంపైన ఉన్న నీటి ట్యాంక్‌ నుంచి సదరు వార్డుతో పాటు ఎక్స్‌రేలు తీసే మూడు గదులకు నీరు సరఫరా అవుతుంది. మంగళవారం ఉదయం ట్యాంక్‌లో నీళ్లు లేకపోవడంతో ఎక్స్‌రేలు తీసేందుకు ఇబ్బందులు ఎదురయ్యాయి. ప్రత్యేకంగా డ్రమ్ములను ‘డార్క్‌ రూం’లలో ఏర్పాటు చేసుకున్నా అందరికీ ఎక్స్‌రేలు తీయలేకపోయారు. ఎంఎల్‌సీ, ఆరోగ్య శ్రీ కింద వచ్చిన రోగులకు మాత్రమే ఎక్స్‌రేలు తీశారు. ఔట్‌పేషెంట్స్‌గా వచ్చిన ఏ ఒక్కరికీ తీయలేదు.  
 
 ముందే తెలిసినా.. పట్టించుకోలేదా?
 అనంతపురానికి పీఏబీఆర్‌ నుంచి సరఫరా అవుతున్న నీటి పైప్‌లైన్‌ల లీకేజీల మరమ్మతుల కారణంగా సోమ, మంగళవారాల్లో నీటి సరఫరా ఉండదని గత శుక్రవారమే అధికారులు ప్రకటించారు. దీనిపై ఆస్పత్రి యాజమాన్యం ముందుచూపుతో వ్యవహరించి సంప్‌తో పాటు అన్ని వార్డుల వద్ద ఉన్న ట్యాంక్‌లను నీటితో నింపలేకపోయారు. ఫలితంగా రోగులకు నీటి కష్టాలు తప్పలేదు. గైనిక్‌ వార్డులో ఉన్న 50 మందికి పైగా శిశువులకు మంగళవారం స్నానం చేయించేందుకు నానా తిప్పలు పడ్డారు. బాత్‌రూంలకు వెళ్లేందుకు ఇబ్బంది పడ్డారు. నీరు కోసం బయట సులభ్‌ కాంప్లెక్స్‌ను ఆశ్రయించారు.
 
 స్పందించని ఎమ్మెల్యే
 ఆస్పత్రిలో నీటి కష్టాలపై సూపరింటెండెంట్‌ డాక్టర్‌ జగన్నాథ్‌ ఉదయాన్నే ఎమ్మెల్యే ప్రభాకర్‌ చౌదరి దృష్టికి తీసుకెళ్లారు. నగర పాలక సంస్థ కమిషనర్‌తో మాట్లాడారు. అత్యవసరంగా పది ట్యాంకర్లు ఇస్తే ఎలాంటి ఇబ్బంది లేకుండా ఉంటుందని కోరారు. ఇందుకు సరేనన్న అధికారులు కేవలం రెండు ట్యాంకర్లు మాత్రమే పంపారు. ఆ నీటిని సంప్‌లో నింపారు. వాస్తవానికి సంప్‌ నుంచి ట్యాంకులకు నీటిని పంపింగ్‌ చేయాలంటే కనీసం ఐదు ట్యాంకర్లు అవసరం. కానీ రెండే రావడంతో ఆ నీరు ఎందుకూ పనికి రాకుండాపోయింది. మిగిలిన ట్యాంకర్ల కోసం అధికారులకు ఫోన్‌లు చేసినా ‘అదిగో..ఇదిగో’ అంటూ రోజంతా గడిపేశారు. బుధవారం నీరు అందుబాటులోకి రాకుంటే పరిస్థితి మరింత తీవ్రంగా మారే అవకాశం ఉంది.


 
 క్లోజర్‌ పనుల దారి పనులదే
 
  అసత్యాలు రాస్తున్నారంటూ మండిపాటు
 
 ‘దుమ్మురేపిన హామీలు–దమ్ముకేవి నీళ్లు’ సాక్షి కథనంపై 
 
 చినరాజప్ప చిందులు  
 
 సాక్షి ప్రతినిధి, కాకినాడ :
 జిల్లాలో పంట కాలువలకు ఒకటో తేదీనే సాగునీరు ఇచ్చేశాం.. ఖరీఫ్‌ సాగుకు  రైతులు ఇబ్బంది పడకూడదనే రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. అక్కడక్కడా కాలువ పనులు జరుగుతున్నా సాగునీటి సరఫరాకు ఎటువంటి అంతరాయం లేదు. అయినా కొన్ని పత్రికలు పనిగట్టుకుని అవాస్తవాలు రాస్తున్నాయని కాకినాడ ఆర్‌అండ్‌బి అతిథి గృహంలో శనివారం ఏర్పాటుచేసిన విలేకర్ల సమావేశంలో ఉప ముఖ్యమంత్రి, హోం మంత్రి నిమ్మకాలయ చినరాజప్ప పాత్రికేయులపై విరుచుకుపడ్డారు. చినరాజప్పకు కోపం రావడానికి ‘సాక్షి’లో శనివారం ‘దుమ్మురేపిన హామీలు–దమ్ముకేవి నీళ్లు’ శీర్షికన  ప్రచురితమైన కథనమే కారణమైంది. కాలువలకు నీరు విడుదలచేసి రెండు వారాలు గడిచినా ఇప్పటి వరకు సాగునీరందని ఆయకట్టు పరిస్థితులపై ఫొటోలతో సహా ‘సాక్షి’లో ప్రచరితమవడంతో చినరాజప్పకు చిర్రెత్తుకు వచ్చింది.
 జిల్లా కేంద్రం కాకినాడలో ఎన్టీఆర్‌ ట్రస్టు పేరుతో పార్టీ జిల్లా కార్యాలయం కోసం అతి తక్కువ ధరకు సొంతం చేసుకున్న జెడ్పీ స్థలాన్ని మంత్రులు యనమల రామకృష్ణుడు, చినరాజప్ప పరిశీలించారు. అనంతరం చినరాజప్ప విలేకర్లతో మాట్లాడుతుండగా సాగునీరు సరఫరా సక్రమంగా జరగక రైతులు ఎదుర్కొంటున్న ఇబ్బందులపై పాత్రికేయులు పలు ప్రశ్నలు సంధించారు. అంతే హోంమంత్రి చినరాజప్పకు ఒక్కసారిగా కోపం కట్టలుతెంచుకుని మీరేమి మాట్లాడుతున్నారంటూ రుసరుసలాడారు. గతంలో ఎప్పుడూ లేనిది ఈ నెల ఒకటోతేదీ నాడే సాగునీరు విడుదల చేశాం ... అయినా ఇంకా సాగునీరందడం లేదని ఓ పత్రికలో (సాక్షి పేరు ఎత్తకుండా)ల్లో చూశానని, అవి అసత్యాలు రాస్తున్నాయని  మండిపడ్డారు. క్లోజర్‌ పనులు జరుగుతుంటే పంట పొలాలకు సాగునీరు ఎలా సరఫరా అవుతుందనే ప్రశ్నకు పనులు దారి పనులవే, సాగునీరు దారి సాగునీరిదేనని చెప్పుకు వస్తూ అయినా మీకు వచ్చిన ఇబ్బంది ఏమిటంటూ విలేకర్లపై ఒకింత అసహనం వ్యక్తం చేశారు. పంట పొలాలకు నీరు ఇచ్చేసినా ఇవ్వలేదని ఎలా రాస్తారంటూ ఎదురు ప్రశ్నించారు. క్లోజర్‌ పనులు జరుగుతున్నా సాగునీరు పూర్తిగా సరఫరా అవుతోందని చెప్పుకొచ్చారు. ఇదే విషయమై వివాదాలు లేకుండా అమలాపురం పరిసర ప్రాంతాల్లో కమిటీలు కూడా వేశామని చినరాజప్ప చెప్పారు.  
  


 
  
 
  దశాబ్దాలుగా భర్తీకి నోచుకోని లస్కర్‌ పోస్టులు
 
  గాడి తప్పుతున్న సాగునీటి సరఫరా
 
  ​‍శివారు ఆయకట్టుకు తప్పని ఇబ్బందులు
 
  ఇప్పటికైనా నియామకాలు చేపట్టాలని రైతుల వేడుకోలు.
 
 .
 ఓ రైల్వే లైను పటిష్టంగా ... ప్రమాదరహితంగా ఉండాలంటే గ్యాంగ్‌మెన్ల నిరంతర పర్యవేక్షణ అవసరం. రైల్వే పట్టాను ప్రతి అంగుళం నిశితంగా పరిశీలించి లోపాలుంటే సరిచేస్తేనే ఆ రైలు సురక్షితంగా గమ్యస్థానానికి చేరుకుంటుంది. అలాగే గలగల పారే నీరు కూడా.  ఎటువంటి అవరోధాలు లేకుండా చివరి ఆయకట్టు వరకూ నీరు జలజలా పారితేనే పంటకు ఊపిరందుతుంది. చివరి నీటిబొట్టు కడవరకూ చేరాలంటే గ్యాంగ్‌ మెన్లలాగే పర్యవేక్షించే లస్కర్లుండాలి. కానీ ఈ పోస్టుల నియామకంపై నిషేధం ఉండడంతో సాగుకు ఇబ్బందులు తలెత్తుతున్నాయి.
 .
 డెల్టా లాకులు మంజూరైన పోస్టులు ఖాళీలు
 ఈస్ట్రన్‌ 14 174 92
 సెంట్రల్‌ 17 198 110
 వెస్ట్రన్‌ 27 306 221
 హెడ్‌వర్క్స్‌ –– 221 131
 .
 రాయవరం (మండపేట):
 సాగునీటి వ్యవస్థను అజమాయిషీలో కీలకపాత్ర పోషించే లస్కర్‌ పోస్టుల నియామకంపై నిషేధం ఉండడంతో నీటిపారుదల వ్యవస్థ అస్థవ్యస్తంగా తయారవుతోంది. శివారు పంట పొలాలకు సాగునీరు సక్రమంగా అందడానికి లస్కర్‌ వ్యవస్థను బ్రిటిష్‌ వారి హయాంలో ప్రవేశ పెట్టగా నేటి పాలకులు పట్టించుకోకపోవడంతో కాలువల వ్యవస్థ దెబ్బతినే పరిస్థితి నెలకొంది. దీన్ని  మళ్లీ పునరుద్ధరిస్తే కాలువలు, గట్లు, స్లూయిస్‌లు, లాకులు వంటివాటికి రక్షణ ఏర్పడి శివారు ఆయకట్టుకు కూడా నీరందే అవకాశం ఉందని నీటి పారుదలరంగ నిపుణులు చెబుతున్నారు. 
 .
 ఖాళీల భర్తీలో నిర్లక్ష్యం...
 నీటి ఎద్దడి సమయంలో ముఖ్యంగా దాళ్వాను సాగునీటి సంఘాలు, రైతులు, అధికారులు కలిసి ఉమ్మడిగా గట్టెక్కించాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడుతోంది. అయితే ప్రతి పంటకూ అదేవిధంగా వ్యవహరించాలంటే సాధ్యమయ్యే పనికాదు. గోదావరిలో పుష్కలంగా నీరున్నా కాలువలు, పొలాలకు సక్రమంగా సాగునీరు సరఫరా చేయాలంటే క్షేత్రస్థాయిలో లస్కర్లు, గంటా కళాసీలు ఎంతో కీలకం. ఎప్పటికప్పుడు నీటి ప్రవాహాన్ని రైతుల అవసరరాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని సాగునీరు పంపిణీ చేయాల్సి ఉంటుంది. నీటి ప్రవాహానికి అడ్డంకులు లేకుండా ఎప్పటికప్పుడు పర్యవేక్షిస్తేనే సాగునీరు పొలాలకు సాఫీగా చేరుతుంది. 
 .
  రైతులతో మిళితమైన లస్కర్ల వ్యవస్థ...                                                                                                                రైల్వేలైన్‌ వెంబడి పర్యవేక్షించే కీమెన్‌ పోస్టుల మాదిరిగానే పంట కాలువల పరిరక్షణకు లస్కర్‌ల అవసరం ఎంతో ఉంది. ప్రధాన పంట కాలువలు, మురుగు కాలువలతోపాటు మంచినీటి చెరువులకు కూడా కాపలా ఉండేవారు. పంట సమయంలో రాత్రి సమయాల్లో కూడా వాటర్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ చేయాల్సిన బాధ్యత వీరిపైనే ఉంది. అందుకే బ్రిటిష్‌ హయాం నుంచి రైతులతో లస్కర్ల వ్యవస్థ మిళితమై ఉండడంతో పంట పండగానే లస్కర్లకు కొంత ధాన్యాన్ని బహుమానంగా ఇచ్చే ఆచారం కూడా ఉంది. ప్రస్తుతం ఇదే పోస్టులో పేరు మార్పు చేసి కొన్ని పోస్టుల్లో హెల్పర్లు, మజ్దూర్లుగా పని చేస్తున్నారు. ప్రధాన కాల్వల పరిధిలోని పలుచోట్ల ఉన్న లాకుల వద్ద లాక్‌ సూపరింటెండెంట్‌ ఉండేవారు. ఆయనే దానికి అధిపతి. లాక్‌ సూపరింటెండెంట్‌ కింద మైలు కూలీలు, లస్కర్లు, గంటా కళాసీలు పని చేయాల్సి ఉంటుంది. 
 .
  ప్రధాన విధులివీ..
 పంట కాలువలను పరిరక్షిస్తూ వీరు కాలువ వెంబడి పర్యటించడం వీరి విధి. కాలువ పరిధిలో అపారిశుద్ధ్యం, చెత్తా చెదారం వంటి వాటిని ప్రజలు వేస్తే వారి అజమాయిషీతో నిషేధించేంవారు. పంట కాలువలోకి కలుషిత నీటిని వదిలితే చర్యలు తీసుకునే వారు. కాలువల్లో వ్యర్థాలు వేసినా శిక్ష తప్పదనే విధంగా ఉండేది. పంట కాలువల నుంచి అక్రమంగా తూరలు నిర్మించి నీటిని తోడుకోవడం వంటి వాటిని అరికట్టడం వీరి చేతుల్లోనే ఉండేది. గోదావరి, కృష్ణా డెల్టాల్లో ఈ విధానం అత్యంత పకడ్బందీగా అమలు జరిగేది. 1997లో అప్పటి టీడీపీ ప్రభుత్వం నీటి పంపిణీ వ్యవస్థలో భారీ మార్పులు చేసి, నీటి వ్యవస్థపై పెత్తనాన్ని నీటి సంఘాలకు అప్పగించింది. 
 .
 ఇదీ దుస్థితిదీ...
  గోదావరి డెల్టాలో ఈస్ట్రన్, సెంట్రల్, వెస్ట్రన్‌ డెల్టాలున్నాయి. ఈస్ట్రన్‌ డెల్టాలో 174 లస్కర్‌ పోస్టులకు 82, సెంట్రల్‌ డెల్టాలో 198 పోస్టులకు 80 మంది, వెస్ట్రన్‌ డెల్టాలో 306 పోస్టులకు 85 మంది విధులు నిర్వర్తిస్తున్నారు. ఈ హెడ్‌వర్క్స్‌లో 221 మంది లస్కర్లు ఉండాల్సి ఉండగా 90 మంది విధులు నిర్వర్తిస్తున్నారు. ఈ వ్యవస్థలో నియామకాలు జరగకపోవడంతో రిటైరయిన వారి స్థానంలో కొత్త పోస్టుల నియామకం దాదాపుగా నిలిచి పోయింది.
 .
 పోస్టులను భర్తీ చేయాలి..
 నీటి వ్యవస్థలో లస్కర్ల విదానం రైతులకు ఎంతో మేలు కలిగిస్తుంది. పంట కాలువల పరిరక్షణకు ఈ వ్యవస్థ ఉత్తమం. అక్రమ తూరలు, కలుషిత వ్యర్ధాలు కాలువల్లోకి వదలకుండా పరిరక్షించే లస్కర్ల వ్యవస్థను పునరుద్ధరించాల్సిన బాధ్యత ప్రభుత్వంపై ఉంది. వెంటనే ఖాళీగా ఉన్న ఈ పోస్టులను ప్రభుత్వం భర్తీ చేయాలి. – కొవ్వూరి త్రినాథరెడ్డి, వైఎస్సార్‌సీపీ రైతు విభాగం కార్యనిర్వాహక ప్రధాన కార్యదర్శి, పసలపూడి, రాయవరం మండలం. 
 .
 తాత్కాలిక పద్ధతిపై నియామకాలు..
 లస్కర్ల నియామకాలు నిలిపివేశారు.కాలువల వెంబడి పరిరక్షించే ఈ పోస్టులపై నిషేధం ఉంది. గత 17 సంవత్సరాలుగా నియామకం జరగలేదు. అత్యవసర సమయాల్లో తాత్కాలిక సిబ్బందిని నియమిస్తున్నాం. లస్కర్‌ పోస్టులు ఖాళీగా ఉన్నచోట తాత్కాలిక పద్ధతిపై నియమిస్తున్నారు. – బి.రాంబాబు, ఎస్‌ఈ, నీటిపారుదల శాఖ.  
  


 - రెండురోజులుగా నీటిసరఫరా నిల్‌
 - మరమ్మతుల్లో ‘శ్రీరామరెడ్డి’ పైప్‌లైన్‌
 - ఇబ్బంది పడుతున్న పట్టణ ప్రజలు
 
 హిందూపురం అర్బన్‌ : హిందూపురం పట్టణంలో తాగునీటి ఎద్దడి కష్టాలు తీరేలా లేవు. పట్టణానికి తాగునీరు సరఫరా చేస్తున్న శ్రీరామరెడ్డి పథకానికి సంబంధించిన పైపులు మరమ్మతులకు గురి కావడంతో రెండు రోజులుగా నీటి సరఫరా బంద్‌ అయింది. ఇంకా రెండు, మూడురోజులు నీటి సరఫరాలో అంతరాయం ఉండవచ్చని అధికారులు చెబుతున్నారు. ఈ పరిస్థితుల్లో పట్టణంలోని అన్ని వార్డులకు ట్యాంకర్లతోనే నీటిని అందించాల్సి వస్తోంది. ప్రతిరోజు సుమారు 12 ఎంఎల్‌డీ పట్టణానికి అవసరం ఉండగా కలెక్టర్‌ సూచనలతో శ్రీరామరెడ్డి పథకం ద్వారా 5 ఎంఎల్‌డీ నీరు వస్తోంది. ట్యాంకర్ల ద్వారా 3 ఎంఎల్‌డీ వరకు సరఫరా అవుతోంది. వీటితోనే అతికష్టంగా సాగుతుండగా నాలుగు రోజులు నీటిసరఫరా బంద్‌ అయితే పరిస్థితి ఇంకెలా ఉంటుందో అని ప్రజలు ఆవేదన చెందుతున్నారు. పట్టణ శివారు వార్డుల్లోని ఆటోనగర్, త్యాగరాజనగర్, ధన్‌రోడ్డు, సుగూరు, రహమత్‌పురం, హమాలీ కాలనీ, అంబేడ్కర్, ముద్దిరెడ్డిపల్లి తదితర ప్రాంతాల్లో నీటి ఎద్దడి తీవ్రతరమైంది.
 
 అదనపు ట్రిప్పులు పంపిస్తున్నాం : రమేష్, మున్సిపల్‌ ఇంజినీర్‌
 శ్రీరామరెడ్డి పథకం ద్వారా నీటి సరఫరా బంద్‌ అయినప్పటి నుంచి అన్ని వార్డులకు ట్యాంకర్ల ద్వారా అదనపు ట్రిప్పులతో అందిస్తున్నాం. ఏ వార్డులో నీటి ఇబ్బంది ఉందని తెలిపితే వెంటనే ట్యాంకర్లు పంపించే ఏర్పాట్లు చేశాం. రెండు రోజుల్లో పైప్‌లైన్‌ మరమ్మతులు పూర్తయి నీటిసరఫరా పునరుద్ధరణ అవుతుందని ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు తెలియజేశారు.


 
 సాధారణం కన్నా 11.8 శాతం తక్కువ వర్షపాతం నమోదు
 
 32 మండలాల్లో జీరో శాతం వర్షం నమోదు
 
 అడుగంటుతున్న భూ గర్భ జలాలు  
 
 వాన రాకకోసం జనం ఎదురుచూపులు
 
 చినుకమ్మా... వాన చినుకమ్మా
 నేల సిన్నబోయి సూడు బతుకమ్మా
 మేఘాలపై దాగుండిపోకమ్మా
 ఆగ మేఘాల మీద రావమ్మా 
 కంటిమీద కునుకు లేదమ్మా
 పల్లె కన్నీరు పెడుతోంది చూడమ్మా
 ఎండిపోయిన రైతు గుండెను ముద్దాడి
 కుండపోతగా కురిసిపోవమ్మా... అంటూ జిల్లా ప్రజలు వాన కోసం ఆశతో ఎదురు చూస్తున్నారు. భూగర్భ జలాలు అడుగంటడంతో ఇటు తాగుకు... అటు సాగుకు కష్టాలు ప్రారంభమయ్యాయి.
  
 అమలాపురం :
 ఈ ఫొటో  చూశారా? అంబాజీపేట మండలం తొండవరంలోని ఒక కొబ్బరితోటలోని మోటారు. వైనతేయ నదీ తీరానికి అర కిలో మీటరు దూరంలో ఉంది. దీని సామర్ధ్యం నాలుగు అంగుళాలు కాగా కేవలం రెండు అంగుళాలు మాత్రమే నీరు వస్తోంది. భూ గర్భ జలాలు అడుగంటడంతో నీటి ఉరవడి తగ్గిందని రైతు వాపోతున్నాడు. 10 నుంచి 12 గంటల సమయం తోడితే ఎకరాకు సంమృద్ధిగా నీరందించే అవకాశముండగా ఇప్పుడు రెట్టింపు సమయం పడుతోంది. ఇక్కడే కాదు.. అనావృష్టి పరిస్థితుల వల్ల జిల్లాలో భూగర్భ జలాలు అడుగంటుతున్నాయి. మెట్ట.. ఏజెన్సీ.. డెల్టా.. కోనసీమ అనే తేడా లేదు.. అన్నిచోట్ల ఇదే స్థితి. మెట్ట ప్రాంతాల్లో ఐదు నుంచి ఎనిమిది అడుగుల చొప్పున డెల్టాలో మూడు నుంచి ఐదు అడుగుల చొప్పున భూగర్భ జలాలు అడుగంటాయని అంచనా. 
  
 ఈ ప్రాంతాల్లో
 లోటు వర్షం ఇలా...
 జిల్లాలో ఈసారి మెట్ట, ఏజెన్సీ, డెల్టా అనే తేడా లేదు. ఆయా ప్రాంతాల్లో పలు మండలాల్లో లోటు వర్షం కురిసింది. జూ¯ŒS ఒకటి నుంచి మార్చి 15 వరకు పరిశీలిస్తే...ఈ మండలాల్లో లోటు వర్షం నమోదయింది.
 మెట్టలో : రాజవొమ్మంగి, తుని, తొండంగి, రౌతులపూడి, గొల్లప్రోలు, శంకవరం, ప్రత్తిపాడు, సీతానగరం, కోరుకొండ, గోకవరం, జగ్గంపేట, పెద్దాపురం, ప్రత్తిపాడు, కొత్తపల్లి, సామర్లకోట, రంగంపేట, గెద్దనాపల్లి, రాజానగరం. 
 డెల్టాలో : కాకినాడ రూరల్, అర్బన్, రాజమహేంద్రవరం అర్బన్, రూరల్, కడియం, మండపేట, పెదపూడి, కరప, తాళ్లరేవు, కాజులూరు, రామచంద్రపురం, రాయవరం, కపిలేశ్వరపురం, ఆలమూరు.
 కోనసీమలో : ఆత్రేయపురం, రావులపాలెం, కె.గంగవరం (పామర్రు), కొత్తపేట, పి.గన్నవరం, అంబాజీపేట, అయినవిల్లి, ముమ్మిడివరం, ఐ.పోలవరం, కాట్రేనికోన, ఉప్పలగుప్తం, అమలాపురం, అల్ల వరం, మామిడికుదురు, రాజోలు, మలికిపురం, సఖినేటిపల్లి మండలాల్లో లోటు వర్షం నమోదయింది. 
 మెట్టలో కోటనందూరు, రౌతలపూడి, కోరుకొండ, ప్రత్తిపాడు వంటి మండలాల్లో గడిచిన మూడేళ్లుగా లోటు వర్షం పడుతోంది. వర్షాభావం వల్ల భూగర్భ జలాలు అడుగంటడంతో రైతులు ప్రస్తుత వేసవిలో పడరానిపాట్లు పడుతున్నారు. ఈ ఏడాది కూడా సాధారణ వర్షమే అంటున్నా.. లోటు వర్షం తప్పదని రైతుల ఆందోళన. అదే జరిగితే మెట్టలో బోరుబావులపై వ్యవసాయం ముందుకు సాగదని వాపోతున్నారు. జలాలు అడుగంటడంతో తోటల్లో.. పొలాలకు నీరు పెట్టేందుకు రైతులు ఇబ్బంది పడుతున్నారు. మెట్టలో గంటకు మించి నీరు రాని పరిస్థితి నెలకొనగా..కోనసీమలో తోటలు తడిసేందుకు రెట్టింపు సమయం పడుతోంది.
  


 – నేటికి 679 గ్రామాలకు చేరని తాగు నీటి పథకాలు
 – 165 గ్రామాలకు ట్యాంకర్లతో నీటి సరఫరా
 –  అడుగంటి పోయిన చేతి పంపులు 2487
 –  మరమ్మతులకు నోచుకోని చేతి పంపులు 872  
 
 భూగర్భజలాలు అడుగంటి.. బోర్లు ఎండిపోవడంతో నీటి కష్టాలు రెట్టింపయ్యాయి. తాగడానికి గుక్కెడు నీరు దొరక్క జనం అలమటిస్తున్నారు. వేసవిలో నీటి ఎద్దడి తలెత్తనీయబోమని, 24 గంటల్లోగా సమస్య పరిష్కరిస్తామని చెప్పిన పాలకులు, అధికారులు మాటలు నీటిమూటలయ్యాయి. జిల్లాలో అత్యధిక గ్రామాల్లో తాగునీటి ఎద్దడి నెలకొంది. - అనంతపురం సిటీ
 
 జిల్లాలో 56 రక్షిత మంచినీటి పథకాలు ఉన్నాయి. పది సమ్మర్‌ స్టోరేజ్‌ ట్యాంకులున్నాయి. రోజుకు 1.05 టీఎంసీల తాగునీరు సరఫరా అవుతున్నట్లు ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు చెబుతున్నారు. సగటున ఒక మనిషికి రోజుకు 30 లీటర్లకు మించి నీరు అందించలేని పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి. 1,795 గ్రామాలకు మాత్రమే నీరు సరఫరా అవుతోంది. 679 గ్రామాలకు తాగునీటి పథకాలు లేకపోవడంతో ఆయా గ్రామాల ప్రజలు సొంతంగా బోర్లు వేసుకుని నీరు సమకూర్చుకోవాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది.
 
 స్కీములెన్నున్నా..
 జిల్లాలో అతిపెద్దదైన శ్రీరామిరెడ్డి తాగునీటి పథకం కింద 936 గ్రామాలకు తాగునీరు సరఫరా చేయాల్సి ఉన్నా 836 గ్రామాలకు మాత్రమే సరఫరా చేస్తున్నారు. కాగా ఈ పథకాన్ని గత ప్రభుత్వం వారికి అనుకూలమైన వ్యక్తులకు కాంట్రాక్టు ఇచ్చిందన్న అక్కసుతో ఓ ప్రజాప్రతినిధి తన బలాన్ని ఉపయోగించి స్కీమ్‌ని ఏడు పాయలుగా చీల్చేందుకు ప్రభుత్వం నుంచి అనుమతులు తెచ్చుకున్నారు. అనుకున్న మేరకు ప్రస్తుతం ఈ స్కీమ్‌ ఏడుగురు కాంట్రాక్టర్ల చేతుల్లోకి వెళ్లిపోయింది. అయినా నీటి సరఫరాలో ప్రజలకు ఊరట కలగలేదు. ఒక్క గ్రామానికి కూడా అదనంగా నీరివ్వలేక పోతున్నారు. మెయిన్‌ పైప్‌లైన్‌ మరమ్మతులు ఇప్పటికీ జరుగుతూనే ఉన్నాయి. దీంతో ఈ పథకం నుంచి కూడా నీటి సరఫరాకు తీవ్ర అంతరాయం ఏర్పడుతోంది. ఇక జేసీ నాగిరెడ్డి పథకం 514 గ్రామాలకు, సత్యసాయి వాటర్‌ సప్లయ్‌ స్కీమ్‌ 571 గ్రామాలకు నీటిని సరఫరా చేస్తున్నాయి.
 
 చేతి పంపులు:
 జిల్లాలోని 63 మండలాలకు కలిపి 12,674 చేతి పంపులు ఉన్నాయి. వాటిలో వేసవి రాగానే భూగర్భ జలాలు అడుగంటి పోయి నీరు రానివి 2,487 ఉండగా, ఇప్పటిదాకా పని చేయని చేతి పంపులు 872 ఉన్నాయి. ఇంకా 630కి పైగా చేతిపంపుల కోసం బోర్లు వేయాలన్న వినతులు అధికారులకు జిల్లా వాసులు అందించినట్లు తెలుస్తోంది.
 
 ట్యాంకర్లతో సరఫరా
 ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు జిల్లాలోని 1003 గ్రామ పంచాయతీలకు గాను కేవలం 165 గ్రామాలకు మాత్రమే తాగునీటిని ట్యాంకర్లతో సరఫరా చేస్తున్నట్లు చెబుతున్నారు. రోజుకు ఈ గ్రామాలకు 971 ట్రిప్పుల నీటిని సరఫరా చేస్తున్నట్లు రికార్డుల్లో చూపుతున్నారు. ఇక 99 గ్రామాల్లో రోజుకు 127 ట్రిప్పుల నీటిని పశువులకు తాగేందుకు సరఫరా చేస్తున్నట్లు రికార్డుల్లో పొందుపరిచారు. వాస్తవానికి  ఈ సంఖ్య ఎక్కువగా ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. ఈ లెక్కల్లో కూడా తక్కువ చేసి చూపాల్సిందిగా అధికారపార్టీ నుంచి ఒత్తిళ్లు వచ్చినట్లు సమాచారం.
 
 స్పెషల్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ ప్యాకేజీ
 జిల్లాలో తాగునీటి సమస్య తీవ్రం కావడంతో కలెక్టర్‌ స్పెషల్‌ డెవలప్‌ మెంట్‌ ప్యాకేజీ కింద రూ.53 కోట్లు ఇచ్చారని ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులు చెబుతున్నారు. ఈ నిధులతోనే స్పెషల్‌ డ్రైవ్‌ చేపట్టి చాలా చేతి పంపులను మరమ్మతులు చేయించగలిగామన్నారు. ఇంకా పనులు జరుగుతున్నాయని వారంటున్నారు.


 ప్రభుత్వ సర్వజనాస్పత్రి వార్డుల్లో వాటర్‌ కూలర్లు ఉన్నప్పటికీ నీళ్లు రావడం లేదు. ఫలితంగా నిత్యం ఆస్పత్రికి వచ్చే వందలాది మంది రోగులు, వారి బంధువులు గుక్కెడు నీటికీ అవస్థలు పడుతున్నారు. బాటిళ్లు తీసుకుని ఆస్పత్రి ఆవరణలో ఉన్న తాగునీటి ప్లాంట్‌ వద్దకు పరుగు తీస్తున్నారు. దాహమేసిన ప్రతిసారీ ఇక్కడికి రావాలంటే ఇబ్బందిగా ఉందని, వేసవి నేపథ్యంలో వార్డుల్లోనే మంచినీటి సౌకర్యం కల్పించాలని వారు కోరుతున్నారు.
 - అనంతపురం మెడికల్‌


 ► పశ్చిమ ప్రకాశంలో తాగునీటి సమస్య తీవ్రతరం
 ► మూడేళ్లుగా ముందుకు సాగని వెలిగొండ ప్రాజెక్టు పనులు
 ► వచ్చే బడ్జెట్‌లో వెయ్యి కోట్లు కేటాయించాలి
 ► ప్రభుత్వాన్ని డిమాండ్‌ చేసిన ఎంపీ వైవీ సుబ్బారెడ్డి  
 
 గిద్దలూరు : వెలిగొండ ప్రాజెక్టు నిర్మాణం పూర్తయితేనే జిల్లాలో తాగు, సాగు నీటి సమస్యకు పరిష్కారం లభిస్తుందని ఎంపీ వైవీ సుబ్బారెడ్డి చెప్పారు. ప్రధానంగా పశ్చిమ ప్రకాశంలో తాగునీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉందన్నారు. దీన్ని అధిగమించేందుకు దివంగత ముఖ్యమంత్రి ప్రారంభించిన వెలిగొండను పూర్తి చేయాలని, ఇందుకోసం రానున్న బడ్జెట్‌లో రూ.1000 కోట్లు మంజూరు చేయాలని ఆయన రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని డిమాండ్‌ చేశారు. గిద్దలూరులోని వైఎస్సార్‌సీపీ కార్యాలయంలో శనివారం ఆయన విలేకర్లతో మాట్లాడారు.
 
 ఆ నిధులు పాతబిల్లులకే సరి...: అధికారంలోకి వచ్చిన సంవత్సరానికే ప్రాజెక్టును పూర్తి చేస్తానని చెప్పిన ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు మూడేళ్లవుతున్నా పనులు ముందుకు కదల్లేదని ఎంపీ వైవీ విమర్శించారు. ఏటా రూ.75కోట్లు, రూ.153కోట్లు, రూ.200కోట్లు చొప్పున నిధులు కేటాయించి ప్రాజెక్టు పనులను అడ్డుకున్నారని ఆరోపించారు. ఇంత తక్కువ నిధులు కాంట్రాక్టర్ల పాతబిల్లులు చెల్లించేందుకే సరిపోవన్నారు. వరుసగా మూడేళ్ల పాటు కరువు ఉంటే ముందస్తు చర్యలు తీసుకోవాల్సిన ప్రభుత్వం నేటికీ ప్రత్యామ్నాయ చర్యలు ఆలోచించకపోవడం దారుణమన్నారు. గిద్దలూరులో గుండ్లమోటు, బైరేనిగుండాల ప్రాజెక్టులను పూర్తి చేసేందుకు కాంట్రాక్టర్లపై తగిన చర్యలు తీసుకోవాలని కోరారు.
 
 ప్రకాశంపై వివక్ష తగదు..: కృష్ణా నుంచి జిల్లాకు ఆరు టీఎంసీల సాగర్‌ జలాలు కేటాయిస్తే ఇందులో నాలుగు టీఎంసీలు రాబట్టుకోలేని దౌర్భాగ్యస్థితి జిల్లాలో ఉందని ఎంపీ పేర్కొన్నారు. ఆ నీటితో 250 చెరువులు మాత్రమే నింపారని, మరో 120 చెరువులు నింపాల్సి ఉందన్నారు. ఇక నీరు వస్తుందో లేదో తెలియదని ఎంపీ ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. రాష్ట్రంలో 13 జిల్లాల్లో అనంతపురం తర్వాత అత్యంత కరువు జిల్లా ప్రకాశం అని, జిల్లా ప్రజలకు కాపాడుకోవాల్సిన అవసరం టీడీపీకి లేనట్లు వ్యవహరిస్తోందని ఆరోపించారు. కేవలం అమరావతి, పట్టిసీమ, పురుషోత్తముని ప్రాజెక్టు అంటూ కొన్నింటిని పట్టుకుని వేలాడుతూ.. ప్రజలను గాలికొదిలేశారని మండి పడ్డారు. జిల్లాపై వివక్షత చూపుతున్నారన్నారు. జిల్లాలో ప్లోరైడ్‌ ప్రభావితం ఎక్కువగా ఉందని, ఇప్పటి వరకు 420మంది కిడ్నీ వ్యాధితో మృతి చెందారని ఆవేదన చెందారు.
 
 ప్రజల ప్రాణాలతో సర్కారు చెలగాటం..: ఏడాది కాలంగా జిల్లాలో డయాలసిస్‌ కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయాలని కోరుతున్నా ప్రభుత్వం పట్టించుకోలేదని, జనవరి 18న వైఎస్సార్‌సీపీ అధ్యక్షుడు వైఎస్‌.జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి జిల్లాకు వస్తున్నారని తెలిసి మూడు కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు హడావుడిగా ప్రకటించిన ప్రభుత్వం రెండు నెలలవుతున్నా ఏర్పాటు కాలేదన్నారు. దీనిపై కేంద్ర వైద్య, ఆరోగ్యమంత్రి నడ్డాతో తాను మాట్లాడానని చెప్పారు.    జిల్లాలో డయాలసిస్‌ కేంద్రం ఏర్పాటుకు తన ఎంపీ నిధుల నుంచి రూ.12లక్షలు కేటాయించానని అయినప్పటికీ ప్రభుత్వం చొరవ చూపడం లేదని ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. ప్రభుత్వం ప్రజల ప్రాణాలతో చెలగాటమాడుతోందన్నారు. ఐదు రాష్ట్రాల్లో జరిగిన ఎన్నికల్లో ప్రభుత్వాలపై ఎలాంటి వ్యతిరేకత వచ్చిందో అంతకు మించిన వ్యతిరేకత టీడీపీ ప్రభుత్వంపై ఉందన్నారు. ఇప్పటికైనా కళ్లు తెరిచి ప్రజలకు మెరుగైన సేవలందించేందుకు ముందకురావాలని హితవు పలికారు. సమావేశంలో వైఎస్సార్‌సీపీ నియోజకవర్గ సమన్వయకర్త ఐవీ రెడ్డి, మాజీ ఎమ్మెల్యే పిడతల సాయికల్పనారెడ్డి, పార్టీ నాయకులు అభిషేక్‌రెడ్డి, కె.వి.రమణారెడ్డి, యేలం వెంకటేశ్వరరావు, చెన్ను విజయ, జజ్జల ఆనందరావు రెడ్డి విజయభాస్కర్‌రెడ్డి, నాయకులు పాల్గొన్నారు.


 ► ఇప్పటి నుంచే అధికారులు శ్రద్ధ పెట్టాలి
 ► జూనియర్‌ కళాశాలలుగా రెండ్యాల, మూడు చెక్కలపల్లి, తాడ్వాయి ఆశ్రమ పాఠశాలలు
 ► గిరిజన సంక్షేమ అభివృద్ధి సమావేశంలో మంత్రి అజ్మీరా
 ► వచ్చే నెలలో పూర్తి స్థాయి ఐటీడీఏ సమావేశం
  
 ఏటూరునాగారం/ఎస్‌ఎస్‌ తాడ్వాయి : 
 ఏజన్సీ ప్రజలకు తాగునీటి సమస్యల తలెత్తకుండా చూడాలి.. ఒక్క గొంతూ ఎండొద్దు.. అధికారులు ఇప్పటి నుంచే ప్రత్యే శ్రద్ధ చూపాలని గిరిజన సంక్షేమశాఖ మంత్రి అజ్మీరా చందూలాల్‌ సూచించారు. తాడ్వాయి ఆశ్రమ పాఠశాలలో కలెక్టర్‌ మురళి అధ్యక్షతన గిరిజన సం క్షేమ అభివృద్ధి సమావేశం గురువారం జరగగా ఆయన మాట్లాడారు. ఈ సమావేశానికి ఐటీడీఏ పరిధిలోని గిరిజన మండలాల ప్రజాప్రతినిధులు, ఎమ్మెల్యేలను పిలవాలనుకున్నా నూతన జిల్లా, అధికారుల అవగాహన లోపం వల్ల పిలవలేక పోయామన్నారు.
  
 ఇది ఐటీడీఏ పాలక మండలి సమావేశం కాదని గిరిజన సంక్షేమ అభివృద్ధి సమావేశం మాత్రమేనన్నారు. వచ్చే నెలలో పూర్తి స్థాయిలో పాలకమండలి సమావేశం నిర్వహిస్తామని చెప్పారు. ఏజన్సీ గ్రామాల్లో తీవ్రంగా ఉన్న తాగునీటి సమస్యను పరిష్కరించాలని ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్‌ అధికారులను ఆదేశించారు. రెడ్యాల, మూడు చెక్కలపల్లి, తాడ్వాయి ఆశ్రమ బాలికల పాఠశాలలను ఈ జూన్‌ నుంచి జూనియర్‌ కళాశాలలుగా అప్‌గ్రేడ్‌ చేస్తున్నందున ఏర్పాట్లుచేయాలని చెప్పారు. 
  
 విద్య, ట్రైబల్‌ వెల్ఫేర్‌ ఇంజనీరింగ్‌..
 మహబూబాబాద్‌ ఎంపీ సీతారాంనాయక్‌ మాట్లాడుతూ హన్మకొండ జులైవాడ హాస్టల్‌లో గోళాలపై బస్త సంచులు కప్పిన నీటిని తాగున్నారని, నేను నిధులు ఇస్తా వాటర్‌ ప్లాంట్‌ పెట్టమని చెప్పినా ఎందుకు పెట్టలేదని ట్రైబల్‌ వెల్ఫేర్‌ ఈఈ కోటిరెడ్డిని ప్రశ్నించారు. గిరిజన పిల్లలకు అవసరమైన డ్యూయల్‌ బెడ్స్‌ ఏర్పా టు చేయించడంలో అధికారులు నిర్లక్ష్యం చూపొద్దన్నారు. గిరిజన బాలిక, బాలుర డిగ్రీ విద్యార్థుల కోసం రెసిడెన్షియల్స్‌ నిర్మించడానికి ప్రణాళికలను తయారు చేయాలన్నారు.
  
 జిల్లాకు కేటాయించిన ఈజీఎస్‌ నిధులను కలెక్టర్‌ నేరుగా గ్రామపంచాయతీలకు అప్పగించడం వల్ల జెడ్పీటీసీలు ఉత్సవ విగ్రహాలుగా మిగిలా రని జెడ్పీ ఫ్లోర్‌ లీడర్‌ సకినాల శోభన్‌ అన్నారు. 10 శాతం జెడ్పీ, 15 మండల పరిషత్, 75 గ్రామ పంచాయతీలకు కేటాయించాలని ఈజీఎస్‌ చెబుతున్నా కలెక్టర్‌ మాత్రం నిధులను మొత్తం పంచాయతీలకు అప్పగించడం బాధాకరమన్నారు. మంత్రి చందూలాల్‌ కల్పించుకొని జెడ్పీటీసీలు ఇచ్చిన ప్రతిపాదనల ప్రకారం పనులకు అనుమతులు ఇచ్చి, నిధులు కేటాయించే విధంగా చూడాలన్నారు. 
 వైద్య శాఖ ..
 జిల్లాలో 25 ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలు, నాలు గు సామాజిక ఆస్పత్రులు ఉన్నాయని డీఎంహెచ్‌ఓ అప్పయ్య వెల్లడించారు. కొత్తగూడ, గూడూరు, మంగపేట, ఏటూరునాగారం మం డలాల్లో సబ్‌ సెంటర్ల కోసం అనుమతులు వచ్చాయని, వాటి నిర్మాణాలు చేపట్టాలని కోరా రు. ఎనిమిది పీహెచ్‌సీలను 24/7గా అప్‌గ్రేడ్‌ చేసి నిత్యం వైద్యులు అందుబాటులో ఉంటు న్నారని చెప్పారు.
  
 జిల్లాలో మూడు నెలల్లో 256 డెలివరీలు చేశామని, ఐటీడీఏ పరిధి పీహెచ్‌సీలకు ఉన్న 12 అంబులెన్స్‌లకు మూడు నెలలు గా అద్దె చెల్లించడం లేదని, గతంలోనూ చెల్లించకపోతే ఐటీడీఏ నుంచి ఇచ్చామని జేసీ అమయ్‌కుమార్‌ మంత్రికి వెల్లడించారు. ములుగు, ఏటూరునాగారం సామాజిక ఆస్పత్రికి రెండు అంబులెన్స్‌లు ఇప్పించాలని డీఎంహెచ్‌ఓ మం త్రిని కోరారు.  ఏటూరునాగారం సామాజిక ఆస్పత్రిని 50 పడకల చేర్చినా మందులు 30 పడకల వరకే వస్తున్నాయని జెడ్పీటీసీ వలియా బీ తెలపగా మిగతావి కూడా వచ్చేలా చూస్తామని డీసీహెచ్‌ఎస్‌ గోపాల్‌ వివరించారు. 
  
 బెల్ట్‌షాపులను రద్దు చేయాలి 
 ఏజన్సీలో గుడుంబాను, బెల్ట్‌షాపులను అరికట్టాలని  ఏటూరునాగారం ఎంపీపీ మోహరున్నీసా కోరారు. ఎక్సైజ్‌ సూపరింటెండెంట్‌ శశిధర్‌ను మంత్రి పిలిచి బెల్ట్‌షాపులను ఎందుకు నియంత్రించడం లేదని ప్రశ్నించగా రాతపూర్వకంగా ఫిర్యాదులు రావడం లేదన్నారు. అయితే, మీరు చర్యలు తీసుకున్నదెప్పుదని అన్నారు. ఆ తర్వాత అటవీ ఉత్పత్తులు ఎన్ని రకాలు కొంటున్నారు.. గిరిజనులకు ఏ విధమైన ఉత్పత్తుల ఆదాయం కల్పిస్తున్నారో పది రోజుల్లో రిపోర్టు ఇవ్వాలని జీసీసీ డీఎం ప్రతాప్‌రెడ్డిని ఎంపీ ఆదేశించారు.
  
 జిల్లాలో 1.57 లక్షల కుటుంబాలుండగా కేవలం 30వేల కుటుంబా లకు మాత్రమే మరుగుదొడ్లు ఉన్నాయని ఈఈ నిర్మల చెప్పగా.. అందరికీ ఎప్పుడు కట్టిస్తారని ఎంపీ ప్రశ్నించారు. 2017 సెప్టెంబర్‌  వరకు 395 గ్రామాలకు మిషన్‌ భగీరథ కింద నీటిని అందిస్తామని ఈఈ తెలిపారు. రామప్ప కింద ఉన్న గ్రామాలకు నీటిని ఎందుకు అందించడం లేదని ఈఈని ప్రశ్నించిన మంత్రి పది, పదిహేను రోజుల్లో అందించాలని ఆదేశించారు. సమావేశంలో ములుగు సబ్‌కలెక్టర్‌ గౌతమ్‌ తదితరులు పాల్గొన్నారు. 


 
 డెల్టా శివార్లలో అన్నదాతల అగచాట్లు
 
 ముందస్తు సమాచారం లేకుండా వంతులవారీ విధానం
 
 మోటార్లతో తంటాలు పడుతున్న రైతులు
 
 తామే అపర భగీరథులమని.. వేల, లక్షల కోట్ల రూపాయలు తెచ్చి.. ఒక్క రైతు కూడా ఇబ్బంది పడకుండా.. ఒక్క ఎకరం కూడా ఎండకుండా నీరిచ్చేస్తామని పాలకులు చెబుతున్నారు. కానీ, చుక్కనీరందే దారి లేక.. కళ్లముందే పంటలు ఎండిపోతూంటే చూడలేక.. శివారు రైతు కంట కన్నీరు ఒలుకుతోంది. ముందస్తు సమాచారం లేకుండా అధికారులు వంతులవారీ విధానం అమలు చేయడంతో గోదావరి డెల్టా రైతులు.. అదునుకు పదును అందక వాడిపోతున్న వరిపైరును చూసి ఏలేరు రైతులు ఆవేదనకు గురవుతున్నారు.
  
 అమలాపురం :
 గోదావరి డెల్టాలో రబీ శివారు ఆయకట్టుకు నీటి ఎద్దడి ఏర్పడుతోంది. సెంట్రల్‌ డెల్టాలో ఇప్పటికే సాగునీరందక అక్కడి రైతులు నానాపాట్లూ పడుతున్నారు. నాట్లు పడుతున్న సమయంలో ముందస్తు సమాచారం లేకుండా ఇరిగేష¯ŒS అధికారులు వంతులవారీ విధానం అమలులోకి తేవడంతో ఈ దుస్థితి నెలకొంది. దీనికితోడు గోదావరిలో సహజ జలాల రాక పడిపోవడంతో ఆయకట్టు శివారు రైతులు సాగునీటి కోసం ఆందోళన చెందుతున్నారు.
 గోదావరి డెల్టాలో ఈ ఏడాది 4.80 లక్షల ఎకరాల్లో రబీ సాగు జరుగుతోందని అధికారులు చెబుతూ వచ్చారు. అయితే వాస్తవ ఆయకట్టు 4 లక్షల ఎకరాలు మాత్రమే. ఇందుకు 80 టీఎంసీల వరకూ సాగునీరు అవసరం కాగా, గత ఏడాది 65 టీఎంసీలతోనే రబీ పండించారు. అయితే సుమారు 50 వేల ఎకరాల్లో దిగుబడి దెబ్బతింది. ఈ ఏడాది గోదావరి ఇ¯ŒSఫ్లో ఆశాజనకంగా ఉండడంతో నీటి ఎద్దడి ఉండదని అధికారులు భావించారు. కానీ వారం పది రోజులుగా నదిలో ఇ¯ŒSఫ్లో అనూహ్యంగా పడిపోయింది.
 పడిపోతున్న సహజ జలాలు
 ధవళేశ్వరం బ్యారేజ్‌ వద్ద శుక్రవారం ఇ¯ŒSఫ్లో 7,460 క్యూసెక్కులుగా నమోదైంది. వచ్చిన నీటిని వచ్చినట్టు కాలువలకు వదిలేస్తున్నారు. తూర్పు డెల్టాకు 2,200, మధ్య డెల్టాకు 1,430, పశ్చిమ డెల్టాకు 3,830 క్యూసెక్కుల చొప్పున ఇస్తున్నారు. ఇ¯ŒSఫ్లోలో సీలేరు నుంచి వచ్చేది 4,199.79 క్యూసెక్కులు కాగా, 3,260.21 క్యూసెక్కులు మాత్రమే సహజ జలాలు. నిపుణుల అంచనా ప్రకారం ఫిబ్రవరి 15 నాటికి సహజ జలాల రాక 1,500 క్యూసెక్కులకు పడిపోతుంది. పైగా బ్యారేజ్‌ వద్ద 13.64 మీటర్లవద్ద ఉండాల్సిన పాండ్‌ లెవెల్‌ 13.35 మీటర్లకు పడిపోయింది. ఇటు ఇ¯ŒSఫ్లో, అటు పాండ్‌లెవెల్‌ తగ్గడం అధికారులను ఆందోళనకు గురి చేస్తోంది.
 శివారుకు అందని నీరు
 ఇ¯ŒSఫ్లో తగ్గడంతో మూడు రోజుల నుంచి డెల్టాలో వంతులవారీగా సాగునీరందిస్తున్నారు. అయితే ఈ విషయాన్ని ఆయకట్టు రైతులకు చెప్పడంలో ఇరిగేష¯ŒS, వ్యవసాయ అధికారులు నిర్లక్ష్యం వహించారు. మధ్య డెల్టాలో ఇంకా 20 శాతం, తూర్పు డెల్టాలో 10 శాతం నాట్లు పడాల్సి ఉంది. చాలాచోట్ల సంక్రాంతి తరువాతే ఎక్కువగా నాట్లు పడ్డాయి. ఈ చేలకు నీరు చాలా అవసరం. నాట్లు వేసిన తరువాత చేలల్లో ఐదు సెంటీమీటర్ల చొప్పున నీరు పెడతారు. వంతులవారీ విధానం గురించి ముందుగా చెప్పి ఉంటే రైతులు కొంతవరకూ చేలల్లో నీరు నిల్వ పెట్టుకునేవారు. పైగా పంటబోదెలు అధ్వానంగా ఉండడంతో నీరు శివారుకు చేరడం లేదు. ఐ.పోలవరం మండలం కేశనకుర్రు; అంబాజీపేట మండలం పుల్లేటికుర్రు, గంగలకుర్రు; అమలాపురం మండలం బండారులంక, భట్లపాలెం; ఉప్పలగుప్తం మండలం రాఘవులుపేట, ఎస్‌.యానాం, కూనవరంతోపాటు మామిడికుదురు, పి.గన్నవరం, మలికిపురం, సఖినేటిపల్లి; తూర్పు డెల్టాలో తాళ్లరేవు, కరప, కాజులూరు, కె.గంగవరం మండలాల్లోని శివారు భూముల్లో సాగునీటి ఎద్దడి నెలకొంది. దీంతో చాలామంది రైతులు మోటార్లతో డ్రైన్ల నుంచి, భూగర్భం నుంచి నీరు తోడుకుంటున్నారు. 
  


 కృష్ణా : పంట నష్టపరిహారంలో అధికారులు వివక్ష చూపుతున్నారని కృష్ణా జిల్లా రైతులు వైఎస్‌ జగన్‌ వద్ద ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. గురువారం ఉదయం గన్నవరం విమానాశ్రయానికి చేరుకున్న ఆయనను బాపులపాడు, గన్నవరం మండలాల రైతులు కలిశారు.
 
 మినుము పంటకు తెగుళ్లు సోకి తీవ్రంగా నష్టపోయామని రైతులు జగన్‌ దృష్టికి తీసుకువచ్చారు. పరిహారం కోసం చేసిన సర్వేలో అధికారులు వివక్ష చూపుతున్నారని...కేవలం అధికార పార్టీ నేతల పొలాల్లోనే సర‍్వే చేస్తున్నారన్నారు. ఏలూరు కాల్వ కింద శివారు భూములకు సాగునీరు అందక తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నామని రైతులు జగన్‌కు తెలిపారు. ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి తెచ్చి సమస్యలను పరిష్కారించేందుకు కృషి చేస్తామని వైఎస్‌ జగన్‌ రైతులకు హామీ ఇచ్చారు.


 హైదరాబాద్: జీవో నెంబర్ 111పై 20 ఏళ్ల పోరాటం ఫలించిందని మాజీ మంత్రి, కాంగ్రెస్ పార్టీ సీనియర్ నాయకురాలు సబితా ఇంద్రారెడ్డి చెప్పారు. హైదరాబాద్లో శనివారం ఆమె మీడియాతో మాట్లాడుతూ జీవో నెంబర్ 111ను పునః సమీక్షించే అధికారాన్ని రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి ఎన్జీటీ ఇచ్చిందన్నారు. జీవోను పునః సమీక్షించాలని గ్రీన్ ట్రిబ్యునల్ ఆదేశాలివ్వడాన్ని స్వాగతిస్తున్నామన్నారు. వెంటనే ప్రభుత్వం స్పందించి నివేదిక ఇవ్వాలని సబితా సూచించారు.  
 
 
 హిమాయత్‌సాగర్, ఉస్మాన్‌సాగర్ పరివాహక ప్రాంతాల్లోని 84 గ్రామాలకు నీరు అందించే అంశంపై జీవో నెంబర్ 111లో పేర్కొన్నారు. దీనిపై అధ్యయనం చేసేందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఇప్పటికే ప్రత్యేక కమిటీని ఏర్పాటు చేసిన విషయం తెలిసిందే.


 
 రక్షిత నీటి పథకాల నిర్మాణంలో జాప్యం 
 
 స్థలం లేకుండానే ఓవర్‌హెడ్‌ ట్యాంకుకు సీఎం శంకుస్థాపన
 
 ఐదు నెలలైనా పరిష్కారం కాని సమస్య
 
  
 గలగలా పారే గోదారి చెంతనే ఉన్నా రాజమహేంద్రవరంలోని పలు ప్రాంతాలు దాహార్తితో అల్లాడుతున్న దుస్థితి. ప్రణాళికల్లో లోపాలు.. అధికారుల అలక్ష్యంతో చాలా పథకాలు శంకుస్థాపనలకే పరిమితమవుతున్నాయి. మరికొన్నిటికి ఇతర సమస్యలు అవరోధాలుగా మారుతున్నాయి. ఫలితంగా చెంతనే ఉన్న గోదారి గంగ.. ఇక్కడి ప్రజల గొంతులను తడపలేని పరిస్థితి ఏర్పడుతోంది.
  
 సాక్షి, రాజమహేంద్రవరం :
 రాజమహేంద్రవరం నగరాన్ని ఆనుకుని ఏడాది పొడవునా గోదారమ్మ పరవళ్లు తొక్కుతున్నా నగరవాసులకు తాగునీటి తిప్పలు తప్పడం లేదు. ఏటా దాదాపు 3 వేల టీఎంసీల జలాలు సముద్రంలో వృథాగా కలుస్తున్నాయి. అందులో పిసరంత వాడుకున్నా నగర ప్రజల తాగునీటి సమస్య తీరుతుంది. అయితే ప్రభుత్వ అలక్ష్యం, ఇంజినీరింగ్‌ అధికారుల అవగాహనా రాహిత్యం నగర ప్రజలకు శాపంగా మారాయి. నగరంలో తలపెట్టిన తాగునీటి సరఫరా పథకాల నిర్మాణం ఎక్కడి వేసిన గొంగళి అక్కడే అన్న చందంగా తయారైంది. ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు శంకుస్థాపన చేసిన పథకాలు కూడా శిలాఫలకాలకే పరిమితమయ్యాయి.
 నాలుగేళ్లుగా..
 నగరంలో తాగునీటి సమస్యను కొంతవరకైనా పరిష్కరించడానికి వీలుగా 2012లో కోటిలింగాల ఘాట్‌ వద్ద 10 ఎంఎల్‌డీ సామర్థ్యంతో ప్లాంట్‌ నిర్మాణం తలపెట్టారు. ఇది ఇప్పటివరకూ పూర్తి కాలేదు. ఇక్కడ నీటిని తోడే ప్రదేశం (ఇన్‌టేక్‌ పాయింట్‌) ఎంపికలో ఇంజినీరింగ్‌ అధికారుల అవగాహనా రాహిత్యం స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది. అధికారులు ఎంపిక చేసిన ఇన్‌టేక్‌ పాయింట్‌లో వరద సీజన్‌లో నీరు పుష్కలంగా ఉంటుంది కానీ వేసవిలో లభించదు. పనులు ప్రారంభించిన తర్వాత ఈ విషయం గుర్తించడంతో నగర పాలక సంస్థ ప్రస్తుత కమిషనర్‌ ఈ పనులు నిలిపివేయించారు. ఏడాది పొడవునా నీటి లభ్యత ఉండే ప్రాంతం కోసం అన్వేషిస్తున్నారు. కోటిలింగాల ఘాట్‌ నుంచి పుష్కరఘాట్‌ వైపు లా హాస్పిన్‌ హోటల్‌ వద్ద ఇన్‌టేక్‌ పాయింట్‌ నిర్మించాలని యోచిస్తున్నారు. కోటిలింగాల ఘాట్‌లోని ప్లాంట్‌ నుంచి ఇక్కడకు సుమారు అర కిలోమీటర్‌ దూరం ఉంది. ఇక్కడ నీటిని తీసుకోవడానికి పైపులు నిర్మించాల్సి ఉంది.
 స్థలం లేకుండానే..
 నగరంలోని 45, 46, 47, 48, 49 డివిజన్లలో నీటి సమస్య తీవ్రంగా ఉంది. ఇక్కడ రోజు విడిచి రోజు నీరు వస్తోంది. ఈ సమస్యను తీర్చేందుకు 48వ డివిజన్‌ సారంగధర మెట్ట వద్ద ఓవర్‌హెడ్‌ ట్యాంకు నిర్మించాలని ప్రతిపాదించారు. గత మే నెలలో రూ.2.83 కోట్లతో 15 వేల కిలోలీటర్ల సామర్థ్యంతో ఓవర్‌హెడ్‌ ట్యాంకు నిర్మాణానికి సీఎం శంకుస్థాపన చేశారు. దేవాదాయ శాఖ స్థలంలో ట్యాంకు నిర్మించాలని నగరపాలక సంస్థ అధికారులు నిర్ణయించారు. కోటిలింగాల ఘాట్‌ ప్లాంట్‌ నుంచి ఇక్కడకు రూ.80 లక్షలతో పైపులైన్లు కూడా వేశారు. అయితే స్థల సమస్యతో ట్యాంక్‌ నిర్మాణం ముందుకు సాగలేదు. స్థలాన్ని విక్రయించాలన్నా, లీజుకు ఇవ్వాలన్నా హైకోర్టు అనుమతి కావాలని దేవాదాయ శాఖ నిబంధనలు పేర్కొంటున్నాయి. దీంతో ఈ స్థలాన్ని కొనుగోలు చేయడమో లేదా లీజుకు తీసుకోవడమో చేయాలని కార్పొరేషన్‌ భావిస్తోంది. ఓవర్‌హెడ్‌ ట్యాంక్‌ నిర్మాణానికి శంకుస్థాపన చేసి ఐదు నెలలవుతున్నా లీజు ఒప్పందం జరగకపోవడం గమనార్హం. తాజాగా స్థలంపై హక్కును తెలుపుతూ దేవాదాయ శాఖ బోర్డు కూడా ఏర్పాటు చేసింది. సాధారణంగా స్థలం ఎంపిక జరిగిన తర్వాతే ఏదైనా ప్రాజెక్టు చేపడతారు. కానీ అధికారులు ముందుగా స్థలాన్ని ఎంపిక చేయకపోవడంతో ట్యాంక్‌ నిర్మాణం ముందుకు సాగడంలేదు. ఫలితంగా ఐదు డివిజన్ల ప్రజలు తాగునీటికి తిప్పలు పడుతున్నారు. 
  
 ఒప్పందం చేసుకోవాల్సి ఉంది
 సారంగధర మెట్ట వద్ద దేవాదాయ శాఖ స్థలంలో ట్యాంక్‌ నిర్మించాలని నిర్ణయించాం. స్థలాన్ని విక్రయించబోమని ఆ శాఖ చెబుతోంది. లీజుకు తీసుకోనున్నాం. ఇందుకు ఒప్పందం చేసుకోవాల్సి ఉంది. త్వరలోనే ఈ ప్రక్రియ పూర్తవుతుంది. కోటిలింగాల ఘాట్‌ 10 ఎంఎల్‌డీ ప్లాంట్‌ ఇన్‌టేక్‌ పాయింట్‌ వద్ద ఎల్లప్పుడూ నీటి లభ్యత ఉండదు. అందుకే లా హాస్పిన్‌ హోటల్‌ వద్ద ఇన్‌టేక్‌ పాయింట్‌ ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించాం. పదో డివిజన్, 50వ డివిజన్‌లోని గాంధీపురం క్వారీ ఏరియా, సారంగధర మెట్ట వద్ద మూడు ఓవర్‌హెడ్‌ ట్యాంకులు పూర్తయితే నగరంలో నీటి సమస్య ఉండదు.
 – వి.విజయరామరాజు, కమిషనర్, రాజమహేంద్రవరం నగర పాలక సంస్థ
  
 కార్పొరేషన్‌ నుంచి లేఖ వచ్చింది 
 దేవాదాయ శాఖ స్థలం విక్రయించాలంటే హైకోర్టు అనుమతి కావాలి. అనుమతి వస్తే ఆ భూమికి సమానమైన భూమి ఇవ్వడం లేదా మార్కెట్‌ విలువ ఆధారంగా నగదు చెల్లించాలి. హైకోర్టు అనుమతితో దీర్ఘకాలిక లీజు ఇస్తాం.  సారంగధరమెట్ట వద్ద స్థలాన్ని విక్రయించాలని లేదా లీజుకు ఇవ్వాలని కార్పొరేషన్‌ లేఖ రాసింది. దీనిని పై అధికారులకు పంపాం. అక్కడ నుంచి సమాధానం రావాల్సి ఉంది. 
 – డీఎల్‌వీ రమేష్‌బాబు, అసిస్టెంట్‌ కమిషనర్, దేవాదాయ శాఖ  


 న్యూయార్క్: నీరు లేకుండా ప్రాణికి భూమి మీద మనుగడే లేదు. ప్రపంచంలోని పలు ప్రాంతాల్లో నీటి వనరులు అందుబాటులో ఉండడం, లేకపోవడం మధ్య ఇప్పటికీ ఎంతో వ్యత్యాసం ఉంది. ఆగస్టు 28వ తేదీన ప్రారంభమైన ప్రపంచ నీటి వారోత్సవాల సందర్భంగా శాస్త్రవేత్తలు, వాణిజ్యవేత్తలు, విధాన నిర్ణేతలు, సామాజిక సంస్థలు నీటికి సంబంధించిన పలు అంశాలపై దృష్టిని కేంద్రీకరించాయి. వాటిలో కొన్ని ప్రధానమైన అంశాలు ఇలా ఉన్నాయి.
  
 1. భూగోళంపై అందుబాటులోవున్న నీటి వనరుల్లో కేవలం 0.5 శాతం నీరు మాత్రమే మానవ వినియోగానికి పనికొస్తోంది. 
  
 2. 2030 సంవత్సరానికి మానవ వినియోగానికి మరో 40 శాతం నీరు అవసరమని మ్యాక్ కిన్సే అండ్ కంపెనీ అంచనా వేసింది. 
  
 3. ప్రపంచంలో 65 కోట్ల మంది ప్రజలకు ఇప్పటికీ సురక్షిత నీరు అందుబాటులో లేదు. 
  
 4. ప్రపంచవ్యాప్తంగా సురక్షిత మంచినీరు అందుబాటులో లేకపోవడం వల్ల డయేరియాతో ఏటా 8,42,000 మంది పిల్లలు, పెద్దలు మృత్యువాత పడుతున్నారు. 
 
 5. ఆఫ్రికాలోని 42 శాతం వైద్య సౌకర్యాలకు సురక్షిత నీరు అందుబాటులో లేదు. 
  
 6. 1990 నుంచి 2015 మధ్య కాలంలో సబ్ సహారా ఆఫ్రికాలో రోజుకు 47 వేల మందికి మాత్రమే సురక్షిత మంచినీరు అందుబాటులోకి వచ్చింది. 
  
 7. ప్రపంచంలో 147 దేశాలు మాత్రమే మంచినీరు లక్ష్యాన్ని సాధించగలిగాయి. చైనాలో 50 కోట్ల మంది ప్రజలకు మాత్రమే మంచినీరు అందుబాటులో ఉంది. 
  
 8. ప్రపంచంలోని ప్రజలందరికి సురక్షితమైన నీరు అందించడం ఐక్యరాజ్యసమితి సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యాలో ఒకటి. 
  
 9. ప్రపంచంలో 90 శాతం నీరు వ్యవసాయ అవసరాలకే వినియోగం అవుతోంది. సెప్టెంబర్ రెండవ తేదీతో ప్రపంచ నీటి వారోత్సవం ముగియనున్న తరుణంలో భారత్‌లోని పలు రాష్ట్రాల్లో వర్షాలు కురుస్తుండడం శుభ పరిణామం. 


 కడప: శ్రీశైలం జలాశయం నుంచి రాయలసీమకు నీళ్లు విడుదలచేయాలని డిమాండ్ చేస్తూ కడప కలెక్టరేట్ వద్ద ఈనెల 29న చేయాలని తలపెట్టిన మహా ధర్నాను సెప్టెంబర్ 3వ తేదీకి వాయిదా వేసినట్లు వైఎస్సార్‌సీపీ జిల్లా అధ్యక్షుడు ఆకెపాటి అమరనాథరెడ్డి చెప్పారు. జిల్లా ఎమ్మెల్యేలతో కలిసి ఆదివారం ఇక్కడ ఆయన విలేకరులతో మాట్లాడారు.
 
 3వ తేదీ జరిగే మహాధర్నాలో వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ అధ్యక్షుడు, ప్రతిపక్షనేత వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి పాల్గొంటారని చెప్పారు. ఈ ధర్నాకు అఖిలపక్షనేతలందరూ సంఘీభావం తెలిపారని పేర్కొన్నారు. ఈ విలేకరుల సమావేశంలో వైఎస్సార్‌సీపీ ఎమ్మెల్యేలు రవీంద్రనాథరెడ్డి, రఘురామిరెడ్డి, అంజద్‌బాషా తదితరులు పాల్గొన్నారు.


 
 రైతుల పట్ల పాలకులకు కొరవడిన చిత్తశుద్ధి
 
 వైఎస్సార్‌ సీపీ జిల్లాఅధ్యక్షుడు కన్నబాబు
 
 కరప మండలంలో కాలువలు, చేల పరిశీలన
 
  
 విజయరాయుడుపాలెం(కరప): 
 నీటి యాజమాన్య కమిటీ వైఫల్యం వల్లే కరప మండలంలో సాగునీటి సమస్య ఎదురైందని వైఎస్సార్‌ కాంగ్రెస్‌ పార్టీ జిల్లాఅధ్యక్షుడు, మాజీ ఎమ్మెల్యే కురసాల కన్నబాబు అన్నారు. మండలంలోని విజయరాయుడుపాలెం, పెద్దాపురప్పాడు గ్రామాల్లో గురువారం ఆయన రైతులతో కలసి పంటపొలాలను, కాలువలను పరిశీలించారు. కాలువల్లో నీటిమట్టం పెరిగినా పంటపొలాలు తడవడం లేదని రైతులు ఆవేదన వ్యక్తంచేశారు. ‘మీరు ఎమ్మెల్యేగా ఉన్నప్పుడు నీటి ఎద్దడి రాగా ఎప్పటికప్పుడు ఇరిగేషన్‌ అధికారులతో చర్చించి, సాగునీరందించేందుకు చర్యలు తీసుకునేవారు. ఇప్పుడు పట్టించుకునేవారే లే’రని వాపోయారు. ఆందోళన పడవద్దని, పూర్తిస్థాయిలో సాగునీరు సరఫరా చేసేందుకు ఇరిగేషన్‌ అధికారులతో సంప్రదిస్తానని  కన్నబాబు భరోసా ఇచ్చారు. ఈ సందర్భంగా ఆయన విలేకర్లతో మాట్లాడుతూ గోదావరిలో పుష్కలంగా నీరున్నా ఇక్కడ సాగునీటి ఎద్దడి ఏమిటని ప్రశ్నించారు. నేటి పాలకుల్లో రైతుల పట్ల చిత్తశుద్ధి కొరవడిందన్నారు. నీటి యాజమాన్య కమిటీ వైఫల్యంతో పాటు అధికారుల నిర్లక్ష్యం కనబడుతోందన్నారు. కాలువలోకి వచ్చిననీరంతా కిందకే పోతోందని, డీపీలు మూయించి వేసి, రాత్రి సమయంలో కాపలా పెట్టించాలని, అప్పుడే పంటపొలాలు తడుస్తాయని రైతులు తెలిపారు. ఇరిగేషన్‌ ఈఈ అప్పలనాయుడుతో సంప్రదించి, నీరొచ్చేలా చర్యలు తీసుకోమని కోరినట్టు కన్నబాబు తెలిపారు. కాపవరం వంతెనవద్ద సెంట్రింగ్‌ తొలగించి, పంటకాలువలోని తూడుకాడ, గుర్రపుడెక్క తొలగిస్తున్నామని, శుక్రవారానికల్లా నీరందుతుందని ఈఈ చెప్పారని రైతులకు తెలిపారు. రైతుల పక్షాన నిలబడి పంటపొలాలు తడిసేలా చూస్తామని, పరిస్థితిని చక్కదిద్దుతామని భరోసా ఇచ్చారు. నడకుదురు ఎంపీటీసీ జవ్వాది సతీష్, పెద్దాపురప్పాడు మాజీ సర్పంచ్‌ గొల్లపల్లి ప్రసాదరావు, రైతులు వెలుగుబంట్ల సీతారామరాఘవ, నున్న వెంకటేశ్వరరావు తదితరులు పాల్గొన్నారు.
  


 
 ఎండిపోయిన మంచినీటి బోర్లు
 
 మార్డి గ్రామాస్తులకు తప్పని అవస్థలు
 
 కల్హేర్‌: వర్షాకాలంలో సైతం నీటి కోసం కష్టాలు తప్పడం లేదు. మంచి నీటి పథకం బోర్లలో భూగర్భజలాలు వట్టిపోయాయి. దీంతో మండలంలోని మార్డి గ్రామాస్తులు తీవ్ర నీటి ఎద్దడిని ఎదుర్కొంటున్నారు. 3,500 జనాభా ఉన్న గ్రామాంలో మంచినీటి పథకం బోర్లు 10 వరకు ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం ఆరు బోర్లు ఎండిపోయాయి. నాలుగు సింగిల్‌ ఫేజ్‌ బోర్లు మాత్రమే పని చేస్తున్నాయి.
 వీటిలో కూడా కొద్దిపాటి నీరు మాత్రమే వస్తోంది. నీటి కోసం సింగిల్‌ఫేజ్‌ బోర్ల వద్ద మహిళలు రాత్రిపగలు గంటల తరబడిగా ఖాలీ బిందేలు పెట్టుకుని పడిగాపులు కాస్తున్నారు. గత వేసవిలో వ్యవసాయ బోరును అద్దెకు తీసుకుని నీటి సరఫరా చేశారు. వర్షకాలం రావడంతో రైతులు పంటలు సాగు చేశారు. దీంతో సాగుకు నీటి కష్టాలు వస్తాయన్న భయంతో ప్రజలకు తాగునీరు ఇవ్వడానికి జంకుతున్నారు.
 ప్రస్తుత సీజన్‌లో సరైన వర్షాలు పడకపోవడంతో బోర్లలో నీటి మట్టం పెరగలేదు. దీంతో రైతులు బోర్లు అద్దెకు ఇచ్చేందుకు ఆసక్తి చూపడం లేదు. అధికారులు, నీటి సమస్యను తీర్చేందుకు ప్రయత్నలు చేస్తున్నా ఫలించడం లేదు. నీటి సమస్య రోజురోజుకూ తీవ్రం కావాడంతో అధికారులు, ప్రజాప్రతినిధులకు గ్రామాస్తుల నుంచి చీవాట్లు తప్పడం లేదు.
 నీటి కోసం సింగిల్‌ ఫేజ్‌ బోర్ల వద్ద రాత్రి పూట జాగారం  చేస్తున్నారు. గ్రామంలోని ఏ వీధిలో చూసినా నీటి కోసం తిప్పలు పడుతున్నారు. వ్యవసాయ బోర్ల వద్దకు వెలితే రైతులు గొడవపడుతున్నారు. నీటి సమస్య పరిష్కారానికి చొరవ చూపాలని ఎమ్మెల్యే భూపాల్‌రెడ్డికి విన్నవించినా ఫలితం లేదని స్థానికులు ఆరోపించారు.


 మంత్రి ఉమా తీరుపై ఆగ్రహం వ్యక్తం చేసిన 
 వైఎస్సార్‌ సీపీ జిల్లా అధ్యక్షుడు పార్థసారథి
 కృత్తివెన్ను : 
 ఇరిగేషన్‌ మంత్రి దేవినేని ఉమా ఓ చేతకాని దద్దమ్మని వైఎస్సార్‌సీపీ జిల్లా అధ్యక్షుడు కొలుసు పార్థసారథి అన్నారు. శివారు ప్రాంతాలలో ప్రజలు తాగునీటి కోసం అలమటిస్తున్నా పట్టించుకోని ఉమా లాంటి వారికోసం ఎంత తక్కువ మాట్లాడుకుంటే అంత మంచిదని ఎద్దేవా చేశారు. కృత్తివెన్ను మండలం లక్ష్మీపురంలో తాగు, సాగునీటి కోసం వైఎస్సార్‌సీపీ పెడన నియోజకవర్గ సమన్వయకర్త ఉప్పాల రాంప్రసాద్‌ ఆధ్వర్యంలో మంగళవారం మహాధర్నా నిర్వహించారు. తొలుత పార్టీ కార్యకర్తలు రంగాబొమ్మ సెంటరు నుంచి లక్ష్మీపురం లాకుల వరకు ర్యాలీగా వచ్చారు. లాకుల వద్ద జాతీయ రహదారిపై పార్టీ నేతలతో కలసి బైఠాయించారు. రాష్ట్రంలో కరువు తాండవించడంలో చిత్రమేమి లేదని కరువు, చంద్రబాబు ఇద్దరూ అన్నదమ్ములని ఎద్దేవా చేశారు. రూ.వందల కోట్ల పట్టిసీమ పేరుతో దోపిడీ చేసి ఇప్పుడు గండికొట్టారంటూ చెప్పడం విడ్డూరమన్నారు. ఇంత పెద్ద ప్రాజెక్టు కాలువకు గండి కొడితే పట్టుకోలేని చేతకాని తనంలో ప్రభుత్వం ఉందంటూ దుయ్యబట్టారు. పుష్కరాల పేరుతో చంద్రబాబునాయుడు పాలన గాలికి వదిలేశారని విమర్శించారు. తీర ప్రాంతాలలో ఇన్ని నెలలుగా ప్రజలు తాగునీటి కోసం కష్టాలు పడుతుంటే జిల్లా కలెక్టర్‌ ఏం చేస్తున్నారని ప్రశ్నించారు. చంద్రబాబు కోటరీలో ఎమ్మెల్యేలు నిమిత్త మాత్రులేనని వీరికి ఎలాంటి ప్రాధాన్యం లేదంటూ సానుభూతి వ్యక్తం చేశారు. పుష్కరాలు ముగిసే లోపు కృత్తివెన్ను మండలంలోని శివారు ప్రాంతానికి నీరివ్వకపోతే పెద్ద ఎత్తున ధర్నా చేస్తామంటూ హెచ్చరించారు. 18 నెలలుగా తాగునీటికి ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నా టీడీపీ నాయకులు పట్టించుకోకపోవడం దారుణమని ఉప్పాల రాంప్రసాద్‌ అన్నారు. త్వరలో నీరవ్వకపోతే పార్టీ నేతృత్వంలో ఆందోళన తీవ్రతరం చేస్తామంటూ హెచ్చరించారు. తరువాత పార్టీ నేతలంతా పల్లెపాలెం, లక్ష్మీపురం, పెదచందాలలో అడుగంటిన తాగునీటి చెరువులను పరిశీలించారు. ధర్నాలో పార్టీ యువజన రాష్ట్ర కార్యదర్శి ఉప్పాల రాము, ఎంపీటీసీల సంఘ జిల్లా కార్యదర్శి పిన్నెంటి మహేష్, పార్టీ మండల కన్వీనర్‌ జల్లా భూపతిరాజు, సంయుక్త కార్యదర్శి వైధాని వెంకట్రాజు, యువజన మండలాధ్యక్షుడు పులగం రాము, పార్టీ జిల్లా యువజన కార్యదర్శి వెలివెల చినబాబు, బీసీ సెల్‌ జిల్లా అధ్యక్షుడు తిరుమాని శ్రీనివాస్, మండల కార్యదర్శి ముత్యాల రాధాకృష్ణ, ఎస్సీ సెల్‌ మండల కన్వీనర్‌ గూట్ల జయేశ్వరరావు, పార్టీ మండల కార్యదర్శులు కూనసాని రాంబాబు, కొల్లాటి కృష్ణ, నాయకులు గంధం నాగరాజు, దానియేలు, రాయపురెడ్డి శ్రీను పాల్గొన్నారు.
  


 సాక్షి, అమరావతి :
 నది ప్రవాహ సమయంలో భకు ్తలు చెంబులతో తడుపుకొని పుణ్యస్నానం అయ్యిందనేపించేవారు గతం లో. మరి ఇప్పుడో.. పరిస్థితి తారుమారు. కృష్ణా నది నీటిలో నిండా తడిసే అవకాశం లేదు. జల్లు స్నానాలతో పుణ్యస్నానాన్నిముగించుకోవాల్సిన పరిస్థితి. 2003 పుష్కరాల్లో గోదావరికి నీటి కొరత ఏర్పడింది. నరసాపురంలో తొలి సారి షవర్లతో స్నానాలకు తెరతీశారు. ఇప్పుడు కృష్ణా పుష్కరాల్లో ప్రకాశం బ్యా రేజి దిగువన అమలుకు సిద్దం చేశారు.  
 పుష్కల జలసిరిలో మూడు మునకలు వేస్తే పుష్కర స్నానం అని భక్తులు భావిస్తారు. 12 ఏళ్లకు ఒకమారు పుణ్యస్నానం చేసేందుకు ప్రజల సెంటిమెంట్‌ అంతా ఇంతా కాదు. అటువంటిది తల తడుపుకొనే అవకాశం లేకపోతే వారి మనోవేదన వర్ణనాతీతం. ప్రకాశం బ్యా రేజి దిగువన సాగర సంగమం వరకు కృష్ణా, గుంటూరు జిల్లాలకు చెందిన సు మారు 54కి పైగా ఘాట్లలో జలం లేదు. పుణ్యఫలం దక్కదని భక్తుల ఆం దోళన దృష్టిలో పెట్టుకుని ప్రతామ్నాయ మార్గాలతో ఆకట్టుకునే ప్రయత్నాల్లో చిత్రవిచిత్రాలు చోటు చేసుకుంటున్నాయి. 
 కృష్ణా జిల్లా  కేంద్రం బందరుకు ప్రధాన కాలువ ద్వారా కృష్ణా నది నీరు వచ్చే అవకాశం లేదు. కాలేఖాన్‌పేట సమీప నాగులేరులో మున్సిపల్‌ అధికారులు ట్యాంకర్లతో నీటిని తెచ్చిపోశారు. మంత్రి కొల్లు రవీంద్ర నియోజకవర్గం కావడంతో అత్యుత్సాహంతో నదిలో పుష్కర స్నానాన్ని కాలువలో చేయించాలని భావించారు. దాదా పు 20 నీటి ట్యాంకర్లు పోసినా నాగులేరు కాలువలో స్నానాలకు  నీరు సరిపడేలా లేదు. అధికార యంత్రాంగం రెం డు రోజుల వృధాప్రయాసకు తెరదించారు. 
 ప్రకాశం బ్యాకేజి ఎగువన దుర్గాఘాట్, పున్నమిఘాట్‌లలో నీరు సమృద్ధిగానే ఉంది. దిగువన కృష్ణవేణి ఘాట్, పద్మావతి ఘాట్‌లో నీరు తగి నంత లేదు. దాదాపు 2.1 కిలోమీటర్లు చిన్న పిల్ల కాలువలో కాంక్రీట్‌ ఫ్లోరింగ్‌ చేసి ఇసుక బస్తాలతో గట్టు వేసి నీరు వదులుతున్నా అవి మొదటి రోజు మోకాలి లో తు రావడమే గగనమైంది. రెండో రోజు నడుం వరకు వచ్చేలా విడుదల చేశారు. భక్తులు అసంతృప్తికి లోనవుతుండటంతో కృష్ణవేణి, పద్మావతి ఘాట్లలలో జల్లు(షవర్‌)స్నానాలు ఏర్పాటు చేశారు. 
 విజయవాడకు దిగువన యనమలకుదురు, పెదపులిపాక, చోడవరం, మద్దూరు ఘాట్లలోను విచిత్ర పరిస్థితి నెలకొంది. నదిలో గతంలో ఇసుక తవ్వకాలతో ఏర్పడిన గుంతల్లో నిలిచిన నీటితో పుష్కరస్నానం అయ్యిందనిపిస్తున్నారు. మురికినీటిలో రోగాల బారిన పడతామనే జల్లు స్నానాలు చేస్తున్నారు. అవనిగడ్డ(దివిసీమ) ప్రాంతంలో కొత్తపేటలో జల్లు స్నానాలు ఏర్పాటు చేశారు. తీర ప్రాంతంలోని కృష్ణా నది పాయలో సముద్రపు పోటుకు వచ్చే నీటిని గజ ఈతగాళ్లు డబ్బాలతో తెచ్చి ఇస్తే భక్తులు నెత్తిన పోసుకుంటున్నారు. గుంటూరు జిల్లాలోని దుగ్గిరాల మండలం వీర్లపాలెంలో బోరువేసి మోటారు ద్వారా జల్లు స్నానాలు ఏర్పాటు చేశారు. ప్రకాశం బ్యాకేజీ దిగువన గుంటూరు జిల్లాలో చాలా ఘాట్లలో కనీసం జల్లు స్నానాలు కూడా లేని పరిస్థితి నెలకొనడం కొసమెరుపు.  
  


 ప్రభుత్వ పాఠశాలను ‘కార్పొరేట్‌’కు ధీటుగా మారుస్తున్నాం.. అన్ని వసతులు కల్పిస్తున్నాం.. నూరు శాతం ఫలితాలే లక్ష్యం.. ఇదీ తరుచూ పాలకులు చెబుతున్నా మాట. కాని పాఠశాలల్లో మౌలిక వసతులు లేక విద్యార్థులు నానా అవస్థలు పడుతున్న దుస్థితి. 
  
 తేలప్రోలు(ఉంగుటూరు) : 
 స్థానిక జెడ్పీ పాఠశాలలో 450 మంది విద్యార్థులు చదువుతున్నారు. తరగతి గదులు అరకొరగానే ఉన్నాయి. తాగునీటి వసతి అంతంతమాత్రంగానే ఉంది. పూర్వ విద్యార్థుల ఆర్థిక సాయంతో ఏర్పాటు చేసిన కుళాయిలు పనిచేయడం లేదు. దీంతో విద్యార్థులు మధ్యాహ్న భోజనం చేసి ప్లేట్లు శుభ్రం చేసుకునేందుకు చెరువు దగ్గరకు వెళ్లాల్సి వస్తోందని ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. 
 మధ్యాహ్న భోజనానికి..
 పాఠశాలలో 210 మంది విద్యార్థులు భోజనం చేస్తున్నారు. భోజనం తయారు చేసేందుకు వంట ఏజెన్సీ నిర్వాహకులు అవస్థలు పడుతున్నారు. 
 ఇంటి వద్ద నుంచి తెచ్చుకోవాల్సిందే..
 మధ్యాహ్న భోజనం సమయంతో బాటిల్‌తో ఇంటి వద్ద నుంచి తెచ్చుకుంటున్నారు. అయితే ప్లేట్లు శుభ్రం చేసుకునేందుకు సమీపంలోని చెరువుకు వెళ్లాల్సి వస్తోందని విద్యార్థులు చెబుతున్నారు. 
 తాగునీటి ప్లాంట్‌ మూత..
 విద్యార్థుల అవసరాల దృష్ట్యా వల్లభనేని రమేష్‌చంద్, అరుణ చారిటబుల్‌ ట్రస్ట్‌ ఆధ్వర్యంలో సురక్షత మంచినీటి సరఫరా ప్లాంట్‌ను ఏర్పాటు చేశారు. డిసెంబరు, 23, 2015 ప్రారంభించారు. మూడు రోజుల మాత్రమే పని చేసింది. మోటారు రిపేరు కావడంతో అప్పటి నుంచి పట్టించుకున్న నాథుడే లేకుండా పోయారు. 
 రెండు రోజుల్లో సమస్య పరిష్కరిస్తాం : ప్రసాద్, హెచ్‌ఎం
  దాతలు సాయం ఏర్పాటు మెటీరియల్‌ను కొందరు ధ్వంసం చేస్తున్నారు. తాగునీటి సమస్య ఉంది. రెండు రోజుల్లో సమస్యను పరిష్కరిస్తా. 
  


 
 చేగుంటపై పగబట్టిన వరుణుడు!
 
 సాగుకు, తాగుకు తప్పని నీటి కష్టాలు
 
 30 శాతానికే పరిమితమైన వరి సాగు
 
 బోసిపోయిన చెరువులు, కుంటలు
 
 అత్యంత లోతుకు పడిపోయిన నీటి మట్టాలు
 
 ఆందోళనలో రైతులు, జనం
 
 చేగుంట: మండల ప్రజలు గడ్డుపరిస్థితులను ఎదుర్కొంటున్నారు. వర్షాలు లేక సాగు పనులు సాగక అటు రైతులు, తాగేందుకు నీరు దొరక్క ఇటు ప్రజలు తల్లడిల్లిపోతున్నారు. తెలంగాణలోనే భూగర్భ జలాలు అత్యధికంగా పడిపోయిన పది మండలాల్లో చేగుంట ఒకటి. వానలు లేక, బోరుబావుల్లోని నీరు సైతం అత్యంత లోతుకు పడిపోయాయి. నీరు లేక రైతులు పంటలకు దూరంగా ఉంటున్నారు. కనీసం 30 శాతం కూడా వరి సాగులోకి రావడం లేదు. మిగతా ప్రాంతాల్లో వర్షాలు ఆశాజనకంగా ఉన్నా ఒక్క చేగుంటలోనే వరుణుడు పగబట్టినట్టు ఉన్నాడు. వానల కోసం ఈ ప్రాంత రైతులు నిత్యం ఆకాశం వైపు చూస్తూ కాలం గడుపుతున్నారు.
 వర్షాభావ పరిస్థితులతోపాటు భూగర్భ జలమట్టాలు రోజురోజుకు పడిపోతున్నాయి. ఫలితంగా మండలంలో సాగుకు, తాగు నీటికి కష్టాలు ఎదురవుతున్నాయి. వరుసగా రెండేళ్లపాటు తగిన వర్షపాతం నమోదు కాకపోవడంతో మండలంలో కరువు ఛాయలు అలుముకున్నాయి.గత ఖరీఫ్‌లో సాగు విస్తీర్ణం సాధారణం కన్నా తక్కువగా నమోదు కావడం ఈ సారి కూడా సరైన వర్షాలు లేకపోవడంతో కనీసం 30 శాతం కూడా వరిసాగు చేయలేకపోయారు. గత ఏడాది జూలై నెలాఖరుకు 398 మిల్లీమీటర్ల వర్షపాతం నమోదు కావాల్సి ఉండగా 228 మిల్లీమీటర్ల వర్షపాతం మాత్రమే నమోదైంది.
 ఈ ఏడాది జూలై చివరి నాటికి 401 మిల్లీమీటర్ల వర్షపాతానికి గాను 248 మిల్లీ మీటర్లే కురిసింది. దీంతో ప్రస్తుత ఖరీఫ్‌లో వేయాల్సిన వరి నాట్లు ఆలస్యం కావడంతో మడుల్లోనే వరి నారు ముదిరి పోయే దశకు చేరుకుంది. గత ఏడాది వర్షాభావంతో ఎక్కడా చెరువులు, కుంటల్లో జలకళ సంతరించుకోక పోవడంతో భూగర్భ జలాలు పైకి రాకపోవడంతో వ్యవసాయ బోర్లతోపాటు తాగునీటికి ఇతర అవసరాలకు ఉపయోగపడే బోరుబావుల్లో నీరు అడుగంటి పోయింది. చిన్నశివునూర్‌, పెద్దశివునూర్, రాంపూర్, పోతాన్‌పల్లి గ్రామాల్లో వరి పంటలు ఎండిపోవడంతో పశువులను మేపాల్సిన పరిస్థితి నెలకొంది.
 
 తగ్గుతున్న పంటల సాగు విస్తీర్ణం
 గత ఏడాది ఖరీఫ్‌లో 2,200 హెక్టార్లలో వరి వేసుకోవాల్సి ఉండగా 1,700 హెక్టార్లలో, 6 వేల హెక్టార్లలో వేసుకోవాల్సిన మొక్కజొన్న 4 వేల హెక్టార్లలో మాత్రమే వేశారు. గత ఏడాది రబీలో నీటి కొరతతో ఆరుతడి పంటలనే సాగు చేశారు. ప్రస్తుత ఖరీఫ్‌లో 2,200 హెక్టార్లకు గాను ఇప్పటి వరకు 630 హెక్టార్లలోనే వరి నాట్లు వేసినట్టు అధికారులు తెలిపారు. 4,500 హెక్టార్లలో మొక్కజొన్న పంట వేయగా చివరి వరకు వర్షం సహకరిస్తుందో లేదోనని రైతులు ఆందోళన చెందుతున్నారు.
 
 బోర్లపై నిషేధం ఉన్నా...
 చేగుంట పట్టణంలో బోరుబావుల్లో 500 ఫీట్ల వరకు, గ్రామాల్లో 400 ఫీట్ల వరకు బోర్లు వేసినా నీళ్లు పడతాయనే నమ్మకం లేదు. బోరు బావుల తవ్వకంపై నిషేధం ఉన్నా రిగ్గు యజమానులు  గ్రామ స్థాయి రెవెన్యూ అధికారులు కుమ్మక్కై ఎడాపెడా బోరుబావులను తవ్వుతున్నారు. ఫిర్యాదులు చేసినప్పుడే జరిమానా విధిస్తూ చేతులు దులుపుకుంటున్నారు. వర్షాకాలంలోనూ మండలంలోని చాలా గ్రామాల్లో ట్యాంకర్ల ద్వారానే నీటి సరఫరా చేయాల్సిరావడం నీటి ఎద్దడికి నిదర్శనంగా చెప్పవచ్చు. ఆగస్టు మొదటి వారానికి చేరుకున్నా సరైన వర్షాలు లేకపోవడంతో చెరువులు, కుంటలు బోసిపోయాయి. ఇదే పరిస్థితి కొనసాగితే రాబోయే రోజుల్లో నీటి యుద్ధాలు తప్పకపోవచ్చని పలువురు ఆందోళన చెందుతున్నారు.
 
 ఇంతటి కరువు ఎన్నడు చూడలే...
 2002లో వర్షాలు కరువై పంటలకు ఇబ్బందికరమైన పరిస్థితి నెలకొంది. మళ్లీ ఇప్పుడు వర్షాలు లేక ఇబ్బందులు పడుతున్నం. మా పొలంలో గత ఏడాది సగం పంట మాత్రమే పండించగా ఈసారి ఇంకా వరి నాట్లు ప్రారంభించలేదు. ఈ పదిహేను రోజుల్లో వర్షం కురువకుంటే వరి పంటలకు కష్టకాలమే. - గడ్డమీద రాములు రైతు, చేగుంట
 
 ఆరుతడికీ నీరు కరువే
 మా గ్రామంలో భూగర్భ జలాలు పడిపోవడంతో ఆరుతడి పంటలు వేశాం. జూన్‌లో కూరగాయల పంటలను వేసుకొని తక్కువ నీటి వినియోగంతో పంటలు పండించాలని ప్రయత్నించినా వర్షాలు లేక బోర్లలో నీరు రావడంలేదు. నీటి కష్టంతో ఆరుతడి పంటలు సైతం సరిగ్గా దిగుబడి వస్తాయో లేదో అని భయపడుతున్నాం. - మహిపాల్‌రెడ్డి, రైతు, గొల్లపల్లి
  


 
 ముందుకు సాగని ఖరీఫ్‌
 
 గోదావరిలో నీరున్నా డెల్టా, పుష్కరలో ముందుకు సాగని సాగు
 
 ఏలేరు, పంపాలో కానరాని జలకళ
 
 కీలక సమయంలో కానరాని వరుణుడి కరుణ
 
 జూన్‌లో రెట్టింపు.. జూలైలో సగమే వర్షపాతం
 
  
 
  చుక్క నీరు లేక ఏలేరు ప్రాజెక్టు ఆయకట్టులో ఖరీఫ్‌ సాగు ప్రశ్నార్థకంగా మారింది. భూపతిపాలెం రిజర్వాయర్‌లో నీరున్నా.. ఆగస్టు ఒకటిన కానీ విడుదల చేసే అవకాశం లేదు. గోదావరిలో వేలాది క్యూసెక్కుల నీరు వథా పోతున్నా మంత్రిగారు రావాలంటూ పుష్కర ఎత్తిపోతల పథకం ద్వారా సాగునీరు విడుదల చేయడంలేదు. ఈ కారణంగా మెట్ట, ఏజెన్సీల్లో సాగు ముందుకు సాగడం లేదు.
 
  మూడు నాలుగు రోజుల ముందు వరకూ ఈ నెలలో జిల్లాలో పెద్దగా వర్షాలు లేవు. అయినప్పటికీ ఎగువ ప్రాంతాల్లో కురిసిన వానలతో గోదావరిలో వరద పోటెత్తింది. అయితే, అదే గోదావరి డెల్టాలో మొత్తం 40 శాతం కూడా ఖరీఫ్‌ వరి నాట్లు పడలేదు. తూర్పు డెల్టాలో ఖరీఫ్‌ కొంత ఆశాజనకంగా ఉన్నా.. మధ్య డెల్టాలో మాత్రం ముంపు భయంతో సుమారు 30 వేల ఎకరాల్లో రైతులు సాగుకు దూరమయ్యారు.
 
  ఈ ఏడాది రికార్డు స్థాయిలో వర్షాలు పడతాయని వాతావరణ శాఖ ముందే చెప్పింది. ఇది నిజమేనన్నట్టు కాస్త ఆలస్యంగా వచ్చినా నైరుతి ప్రభావంతో జూన్‌ నెలలో విస్తారంగా వర్షాలు పడ్డాయి. కీలకమైన జూలై నెలలో వరుణుడు ముఖం చాటేయడంతో.. తొలకరి సాగుకు సమాయత్తమైన రైతులు.. సాగు ముందుకు సాగుతుందో లేదోనని సందేహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
 
  
 అమలాపురం : 
 నైరుతి రుతుపవనాలకు తోడు ఉపరితల ఆవర్తన ద్రోణి పుణ్యమా అని జిల్లాలో జూన్‌ నెలలో భారీ వర్షాలు కురిశాయి. రైతులు తొలకరిపై భారీగా ఆశలు పెట్టుకున్నారు. అనావృష్టితో రెండేళ్లపాటు అష్టకష్టాలు పడ్డ మెట్ట, ఏజెన్సీ రైతులు.. ఈ ఏడాది మంచి దిగుబడి సాధించాలని ఆశించారు. కానీ అవసరమైన సమయంలో కరుణ చూపని వరుణుడు వారి ఆశలపై నీళ్లు చల్లాడు. జూన్‌లో రెట్టింపు కురిసి.. తొలకరిపై రైతుల్లో ఆశలు రేపిన వర్షం.. జూలైలో మాత్రం కురవాల్సినదానిలో సగం కూడా పడలేదు. జూలై ఒకటి నుంచి 23వ తేదీ (శనివారం) వరకూ సగటున 177.4 మిల్లీమీటర్ల వర్షపాతం నమోదు కావాలి. కానీ 103.3 మిల్లీమీటర్లు మాత్రమే నమోదైంది. ఏజెన్సీలోని చింతూరులో సాధారణంకంటే 2.5 మిల్లీమీటర్ల వర్షపాతం అధికంగా నమోదు కాగా.. మిగిలిన ఏజెన్సీ, మెట్ట మండలాల్లో ఆశించిన స్థాయిలో వర్షం లేదు. మెట్టలోని తొండంగి, గొల్లప్రోలు, శంఖవరం, ప్రత్తిపాడు, ఏలేశ్వరం, గోకవరం, రంగంపేట మండలాల్లో సగం వర్షం లోటే. ఈ నేపథ్యంలో జిల్లాలో సాగు ఒడుదొడుకులకు లోనవుతోంది. జిల్లాలో ప్రధాన పంటయిన వరి సాగు లక్ష్యం 5.69 లక్షల ఎకరాలు కాగా, ఇప్పటివరకూ 1.76 లక్షల ఎకరాల్లో మాత్రమే నాట్లు పడ్డాయి. మరోపక్క ఖరీఫ్‌లో జిల్లా రైతులు సాగు చేసే చిరుధాన్యాలు, అపరాలు, పత్తి, చెరకు పంటల సాగు సైతం ఇంకా 30 శాతం కూడా మించలేదు. సాగులో జరుగుతున్న ఈ అసాధారణ జాప్యంవల్ల.. అక్టోబర్, నవంబర్‌ నెలల్లో కురిసే  వర్షాలకు నష్టపోయే ప్రమాదముందని రైతులు ఆందోళన చెందుతున్నారు.
  
 గోదావరి డెల్టా ధవళేశ్వరం బ్యారేజ్‌ వద్ద ప్రస్తుత పరిస్థితి :
 తూర్పు డెల్టాకు నీటి విడుదల : 4,100 క్యూసెక్కులు 
 మధ్య డెల్టాకు : 2,000 క్యూసెక్కులు
 పశ్చిమ డెల్టాకు : 6,500 క్యూసెక్కులు
 సముద్రంలోకి : 1,57,711 క్యూసెక్కులు
 ఇన్‌ ఫ్లో : 1,69,848 క్యూసెక్కులు
 పాండ్‌ లెవెల్‌ : 13.81 మీటర్లు
 మొత్తం ఆయకట్టు : 10.16 లక్షల ఎకరాలు
 జిల్లాలో ఆయకట్టు : 5 లక్షలు ఎకరాలు
 
  తూర్పు డెల్టాలో నాట్లు జోరుగా పడుతున్నాయి. ఇక్కడ 70 శాతం నాట్లు పడ్డాయి. వెదజల్లు సాగు ఎక్కువగా జరుగుతోంది. రామచంద్రపురం, అనపర్తి, ఆలమూరు, రాజమహేంద్రవరం వ్యవసాయ సబ్‌ డివిజన్లలో సాగు జోరుగా సాగుతోంది. కాకినాడ, కరప సబ్‌ డివిజన్లలో కాస్త ఆలస్యమైంది.
 
  మధ్య డెల్టాలో సాగు పరిస్థితి మరీ దారుణం. ఇక్కడ కొత్తపేట, పి.గన్నవరం, ముమ్మిడివరం, అమలాపురం సబ్‌ డివిజన్లలో 20 శాతం కూడా నాట్లు పడలేదు. ముంపునకు భయపడి ముమ్మిడివరం, కాట్రేనికోన, ఉప్పలగుప్తం, అల్లవరం, అమలాపురం, సఖినేటిపల్లి, మలికిపురం, మామిడికుదురు మండలాల్లోని సుమారు 30 వేల ఎకరాల్లో సాగు జరిగే పరిస్థితి లేదు. మిగిలినచోట్ల కూడా సాగు ఆలస్యమయ్యే అవకాశముంది. ఆగస్టు 15 వరకూ నాట్లు పడనున్నాయి.
 
  పిఠాపురం బ్రాంచ్‌ కెనాల్‌(పీబీసీ)లో పరిస్థితి కూడా ఇలాగే ఉంది. గోదావరిలో వరద పోటు ఉన్నా పీబీసీ శివారుకు సాగునీరందడం లేదు. 41,700 ఆయకట్టు ఉండగా, ఇప్పటివరకూ 100 ఎకరాల్లో కూడా నాట్లు పడలేదు. కేవలం 25 వేల ఎకరాలకు సరిపడిన ఆకుమడి మాత్రమే వేశారు.
 
  
 ఏలేరు ప్రాజెక్టు
 ప్రాజెక్టు సామర్థ్యం : 24 టీఎంసీలు
 ప్రస్తుత నీటినిల్వ : 2.87 టీఎంసీలు
 
  ప్రాజెక్టు క్యాచ్‌మెంట్‌ ఏరియాలో అడపాదడపా వర్షాలు పడుతున్నాయి. ప్రస్తుత ఇన్‌ఫ్లో 350 క్యూసెక్కులు మాత్రమే. ఇలాగైతే జలాశయం నిండేదెప్పుడని రైతులు ఆందోళన చెందుతున్నారు.
 
 ప్రాజెక్టు పరిధిలో వాస్తవ ఆయకట్టు 53 వేల ఎకరాలు కాగా, సుమారు 67 వేల ఎకరాలు సాగవుతోందని అధికారుల అంచనా. ప్రత్తిపాడు, జగ్గంపేట, పెద్దాపురం, పిఠాపురం నియోజకవర్గాలకు చెందిన రైతులు ఈ ఆయకట్టుపై ఆధారపడుతున్నారు. ఆగస్టు మొదటి వారంలో కూడా సాగునీరు ఇచ్చే పరిస్థితి కనిపించడం లేదు.
 
  
 భూపతిపాలెం
 ప్రాజెక్టు గరిష్ట నీటిమట్టం : 204 మీటర్లు
 ప్రస్తుత నీటిమట్టం : 201.5 మీటర్లు
 ఈ ప్రాజెక్టు పరిధిలో వాస్తవ ఆయకట్టు 16 వేల ఎకరాలు. కానీ 11 వేల ఎకరాలకు మాత్రమే నీటి సరఫరా చేస్తున్నారు. నీరు సమృద్ధిగా ఉన్నా ఆయకట్టుకు విడుదల చేయడం లేదు. 10 శాతం నారుమడులు పడగా, నాట్లు ఒక్క శాతం కూడా పడలేదు.
  
 తాండవ
 ప్రాజెక్టు గరిష్ట నీటిమట్టం : 380 అడుగులు
 ప్రస్తుత నీటిమట్టం : 355 అడుగులు
 ఆయకట్టు : తూర్పు, విశాఖ జిల్లాల్లో కలిపి 51,234 ఎకరాలు
 జిల్లాలో ఈ ప్రాజెక్టు కింద ఆయకట్టులో మాత్రమే ఖరీఫ్‌ సాగు ఆశాజనకంగా ఉంది. 90 శాతం నాట్లు పూర్తయ్యాయి.
  
 పంపా
 గరిష్ట నీటిమట్టం : 106 అడుగులు
 ప్రస్తుత నీటిమట్టం : 88 అడుగులు
 గత ఏడాది ఇదే సమయానికి : 92 అడుగులు
 ఆయకట్టు : 12,500 ఎకరాలు
 పంపా దిగువన ఇప్పటివరకూ 200 ఎకరాల్లో నారుమడులు వేశారు. అది కూడా బోర్లు ఉన్న రైతులు మాత్రమే వేశారు. కొన్ని ప్రాంతాల్లో ఆకుమడులు ఎండిపోయాయి కూడా. ఆగస్ట్‌లో పుష్కర ఎత్తిపోతల నుంచి పంపాకు నీరు వస్తే తప్ప ఖరీఫ్‌ సాగయ్యే పరిస్థితి లేదు.
  
 పుష్కర ఎత్తిపోతలు
 సామర్థ్యం : 1,400 క్యూసెక్కులు
 ప్రస్తుత తోడకం : లేదు.
 ఈ పథకంపై 1.85 లక్షల ఎకరాల ఆయకట్టు ఆధారపడి ఉంది. రాజానగరం, జగ్గంపేట, ఏలేశ్వరం, తుని నియోజకవర్గాల పరిధిలో ఈ పథకం ద్వారా సాగు జరగాల్సి ఉంది. పంపా ఆయకట్టుకు కూడా దీనినుంచే సాగునీరు అందాలి. గోదావరికి వరదలు వచ్చి వందల టీఎంసీల నీరు సముద్రంలోకి వృథా పోతున్నా ఆయకట్టుకు మాత్రం నీరు విడుదల చేయడం లేదు. రాష్ట్ర ఇరిగేషన్‌ మంత్రి దేవినేని ఉమామహేశ్వరరావు వచ్చి మోటార్‌ స్విచ్‌ వేయాలని చెబుతూ అధికారులు ఇప్పటివరకూ సాగునీరు సరఫరా చేయకపోవడం విడ్డూరం.
  
 పంటలవారీగా సాగు వివరాలు (ఎకరాల్లో)
 పంట లక్ష్యం ఎంత సాగు శాతం
 వరి 5.69 లక్షలు 1.76 లక్షలు 31
 చిరుధాన్యాలు 3,675 466 13
 అపరాలు 9,781 3,276 33
 నూనెగింజలు 793.6 1,683 200
 పత్తి 53,701 16,978 32
 చెరకు 31,959 6,133 19
  


 ► నీటి ఎద్దడికి బాధ్యులపై చర్యలు తీసుకోవాలి
 ► తక్షణమే సర్కారు పరిష్కరించాలి
 ► కలెక్టర్ సీరియస్‌గా స్పందించాలి
 ---మాజీ మంత్రి సుదర్శన్‌రెడ్డి
 
 బోధన్: తెలంగాణను ఇచ్చింది కాంగ్రెస్ పార్టీయేనని.. ప్రజలు నీటి కోసం అవస్థలు పడుతుంటే.. తెలంగాణ సర్కారు అభివృద్ధి పేరిట గొప్పలతో కాలం వెళ్లదీస్తుందని మాజీ మంత్రి పి.సుదర్శన్‌రెడ్డి అన్నారు. బుధవారం ఆయన పట్టణంలోని పలు వార్డుల్లో పర్యటించి ప్రజల సమస్యలు తెలుసుకున్నారు. 19వ వార్డులో బోరు మోటారు ప్రారంభించారు.
 
 అనంతరం నీటి పారుదలశాఖ విశ్రాంతి భవనంలో విలేకరులతో మాట్లాడారు. రూ.వేల కోట్లతో ప్రారంభించిన వాటర్‌గ్రిడ్ పనులు అస్తవ్యస్తంగా సాగుతున్నాయని అన్నారు. గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాల్లో ప్రజలు, పశువులు తాగు నీటికి ఇబ్బందులు పడుతుంటే.. అధికార యంత్రాంగంలో ముందస్తు ప్రణాళిక, అప్రమత్తత లేకపోవడం ప్రభుత్వ పాలన తీరు, నిర్లక్ష్య వైఖరికి అద్దం పడుతోందని ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. లక్షకు పైగా జనాభా ఉన్న బోధన్ పట్టణంలో నీటి ఎద్దడితో ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతుంటే మున్సిపల్ అధికారులు నిర్లక్ష్యం వహిస్తున్నారని, నీటి ఎద్దడికి బాధ్యులైన మున్సిపల్ కమిషనర్, ఇంజినీరింగ్ విభాగం అధికారులపై చర్యలు తీసుకోవాలని డిమాండ్ చేశారు. కలెక్టర్ యోగతారాణా సీరియస్‌గా స్పందించాలన్నారు.
  
 వార్డుల్లో నీటి ఎద్దడి నివారణకు 30 మోటర్ల వితరణ
  పట్టణంలోని నీటి ఎద్దడితో ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్న సమస్యను తమ పార్టీతోపాటు ఇతర పార్టీల కౌన్సిలర్లు తన దృష్టికి తెచ్చారని మాజీ మంత్రి వెల్లడించారు. ప్రజల నీటి ఇబ్బందులను దృష్టిలో పెట్టుకుని సమస్య తీవ్ర ఉన్న వార్డుల్లో కొత్తగా వేసిన బోర్లకు సొంత డబ్బులతో 30 మోటర్లను అందించానని, తమ పార్టీ కౌన్సిలర్లు, ఆయా వార్డుల్లో నాయకులు బోర్లు వేయించి మరో 10 మోటార్లను బిగించారన్నారు. అనంతరం పట్టణంలోని గోశాల రోడ్డులో గల మున్సిపల్ 19వ వార్డులో బోరు మోటారును ప్రారంభించా రు. పలువార్డుల్లో పర్యటించిన ప్రజలతో సమస్యలను అడిగి తెలుసుకున్నారు. జిల్లా గ్రంథాలయ సంస్థ చైర్మన్ శ్రీనివాస్‌యాదవ్, కాంగ్రెస్ పార్టీ పట్టణ అధ్యక్ష, కార్యదర్శులు గుణప్రసాద్, అబ్బగోని గంగాధర్‌గౌడ్, కౌన్సిలర్లు దాము, పౌల్, మాజీ కౌన్సిలర్ నక్క లింగారెడ్డి, యూత్ కాంగ్రెస్ నేతలు నరేంధర్, విష్ణువర్ధన్‌రెడ్డి, ఫసియోద్దీన్, రమేశ్ పాల్గొన్నారు.
  


 దొనకొండ: లాతూర్‌... కరువు కోరల్లో చిక్కిన ప్రాంతం. ఈ పేరు విన్నా.. అక్కడి పరిస్థితులు గుర్తుతెచ్చుకున్నా ఒళ్లు గగుర్పొడుస్తుంది. అక్కడి ప్రజల వ్యథను చూసి మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం రైళ్లలో నీళ్లు సరఫరా చేయడంతో పాటు కర్ఫ్యూ విధించిన పరిస్థితులు మనం చూశాం.
 
 ఆ స్థాయిలో కాకపోయినా దొనకొండ ప్రాంతం మరో లాతూరును తలపిస్తోంది. చందవరం సమ్మర్‌ స్టోరేజ్‌ ట్యాంక్‌ అడుగంటడంతో ప్రజలు నీళ్లు తెచ్చుకునేందుకు రైళ్లలో 20 కిలోమీటర్లు ప్రయాణించి గజ్జలకొండకు వెళ్తున్నారు. 20 రోజులుగా దొనకొండలో ఇదే పరిస్థితి. గ్రామస్తులు ఉదయాన్నే వచ్చే గుంటూరు-కాచీగూడ, తెనాలి-మార్కాపురం రైళ్లలో ప్రయాణించి తాగునీటిని తెచ్చుకుంటున్నారు.
 
 అడుగంటిన చందవరం సమ్మర్ స్టోరేజ్ ట్యాంక్
 
 రైలులో నీళ్లు తెచ్చుకుంటున్న దొనకొండ ప్రజలు
  


 చెళ్లకెరె రూరల్ : కరువు పరిస్థితులను అధ్యయనం చేయడానికి వచ్చిన ముఖ్యమంత్రి సిద్దరామయ్యకు శుక్రవారం పట్టణంలోని నెహ్రూ సర్కిల్ వద్ద రైతు సంఘం పదాధికారులు వినతి పత్రాన్ని సమర్పించారు. ఈ సందర్భంగా రైతు సంఘం ప్రముఖుడు భూతయ్య మాట్లాడుతూ... తాలూకాలో ఎలాంటి శాశ్వత నీటి పారుదల సౌలభ్యాలు లేకపోవడం వల్ల రైతులు తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారని, చెరువులకు నీటిని అందించే భద్రా ఎత్తిపోతల పథకాన్ని వెంటనే అమలు చేయాలని డిమాండు చేశారు. 2015లో రైతులు పంటల బీమా ప్రీమియం చెల్లించినా బీమా మొత్తాన్ని రైతులకు చెల్లించలేదని, వెంటనే రైతుల పంటల బీమా మొత్తాన్ని చెల్లించాలని బ్యాంకు అధికారులకు ఆదేశించాలని కోరారు. పురసభ మాజీ సభ్యుడు ఆర్ ప్రసన్నకుమార్ మాట్లాడుతూ... తాలూకాలో సకాలంలో వర్షాలు కురవకపోవడంతో భూగర్భ జలాలు గణనీయంగా తగ్గిపోయాయన్నారు.
 
 దీంతో తాగునీటికి ఇబ్బందులు పడాల్సి వస్తోందని తాలూకాకు తాగునీటి కోసం ప్రత్యేక నిధులను మంజూరు చేయాలని కోరారు. వినతి పత్రం స్వీకరించిన అనంతరం ముఖ్యమంత్రి తాలూకాలోని దొడ్డ ఉళ్లార్తి గ్రామానికి వెళ్లి గ్రామంలోని గోశాలను పరిశీలించారు. తాలూకాలోని హీరేహళ్లి గ్రామంలో ఉపాధి హామీ పథకం పనులను పరిశీలించారు. కూలి కార్మికుల సమస్యలను వినకుండా వెళుతున్న ముఖ్యమంత్రిపై ఉపాధి హామి కూలీ కార్మికులు తీవ్ర ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. తమకు ఉపాధి హామీ కూలీ బకాయిలను అధికారులు చెల్లించలేదని కూలీ కార్మికుడు తిప్పేశ్ ముఖ్యమంత్రికి ఆరోపించారు.


  మాచవరం (రాయవరం) : వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ అధినేత వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి పిలుపు మేరకు సోమవారం జిల్లాలోని అన్ని మండల రెవెన్యూ, ఎంపీడీవో కార్యాలయాల వద్ద ధర్నాలు చేపట్టడంతోపాటు ఖాళీ బిందెలతో నిరసన తెలపాలని ఆ పార్టీ జిల్లా అధ్యక్షుడు కురసాల కన్నబాబు పిలుపునిచ్చారు. ఆదివారం మాచవరం వచ్చిన ఆయన విలేకర్లతో మాట్లాడారు. రాష్ట్రంలో కరువు పరిస్థితులు ఏర్పడినా సహాయక చర్యలు చేపట్టడంలో ప్రభుత్వం విఫలమైందన్నారు. వడదెబ్బకు  ప్రజలు మరణిస్తున్నా ఒక్కరికి కూడా పరిహారం ఇచ్చిన పాపాన పోలేదన్నారు. ప్రజల ఇబ్బందులపై తమ ఆందోళనతోనైనా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కళ్లు తెరిచే ప్రయత్నం చేస్తుందని ఆశిస్తున్నామన్నారు. పార్టీ శ్రేణులు, ఎమ్మెల్యేలు, ప్రజాప్రతినిధులు పెద్ద ఎత్తున పాల్గొని ఈ ఆందోళనలను విజయవంతం చేయాలని విజ్ఞప్తి చేశారు.
  
  ప్రజాస్వామ్యాన్ని పరిహసిస్తున్న చంద్రబాబు
  అధికారంలోకి వచ్చినప్పటి నుంచీ టీడీపీ ప్రభుత్వం ప్రజలను మోసగిస్తూ పాలన సాగిస్తోందని కన్నబాబు విమర్శించారు. ప్రజా సంక్షేమాన్ని పక్కన పెట్టి కేవలం వైఎస్సార్‌సీపీ ఎమ్మెల్యేలను కొనుగోలు చేయడానికే ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు అధిక ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నారని మండిపడ్డారు. సీఎం స్థాయి వ్యక్తి పార్టీ ఫిరాయింపులను ప్రోత్సహిస్తూ ప్రజాస్వామ్యాన్ని పరిహసిస్తున్నారన్నారు. ‘చంద్రబాబూ!త రాష్ట్రానికి ప్రత్యేక హోదా ఏది?’ అని ప్రశ్నించారు. ఏపీకి ప్రత్యేక హోదా ఉండదని కేంద్ర మంత్రి చెప్పడాన్ని ఆయన ప్రస్తావించారు. కేంద్ర ప్రభుత్వం మరోసారి తెలుగు ప్రజల నమ్మకాన్ని వమ్ము చేసిందన్నారు. బీజేపీ ప్రభుత్వంలో భాగస్వామిగా ఉన్న చంద్రబాబు ప్రభుత్వం దీనికి ఏం సమాధానం చెబుతుందని ప్రశ్నించారు. ప్రత్యేక హోదా ఇవ్వాలన్న డిమాండుతో తమ పార్టీ అధినేత జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి గుంటూరులో నిరశన దీక్ష చేపట్టినప్పుడు ఎద్దేవా చేసిన చంద్రబాబు సర్కార్ ఇప్పుడు ప్రజలకు ఏం చెబుతుందని ఎద్దేవా చేశారు. దమ్ముంటే కేంద్ర ప్రభుత్వం నుంచి టీడీపీ బయటకు వచ్చి ప్రత్యేక హోదాపై పోరాటం చేయాలని సూచించారు.
  
  రైతులు నష్టపోతున్నారు
  ప్రజా సమస్యలను పూర్తిగా విమర్శించిన చంద్రబాబునాయుడు రాజకీయాల్లో మునిగి తేలుతున్నారని కన్నబాబు విమర్శించారు. దీనివల్ల ప్రజలు తీవ్రంగా నష్టపోతున్నారన్నారు. ముఖ్యంగా రైతులు పండించిన పంటకు మద్దతు ధర దక్కక తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారన్నారు. బొండాలు ధాన్యం 75 కేజీల బస్తా రూ.1,020కి కొనుగోలు చేయడం లేదన్నారు. తక్షణమే అన్నదాతలను ఆదుకునేందుకు ప్రభుత్వం ముందుకు రావాలని ఆయన డిమాండ్ చేశారు. విలేకర్ల సమావేశంలో వైఎస్సార్‌సీపీ మండపేట నియోజకవర్గ కో ఆర్డినేటర్ వేగుళ్ల లీలాకృష్ణ, పార్టీ రాష్ట్ర కార్యదర్శి కర్రి పాపారాయుడు తదితరులు పాల్గొన్నారు.
  


 సాక్షి ప్రతినిధి, కాకినాడ : సాక్షాత్తు పంచాయతీరాజ్ శాఖా మంత్రి అయ్యన్నపాత్రుడే రాష్ట్రంలోని అన్ని ప్రాంతాల్లో కరువు నెలకొందని చెప్పారు. అయితే ఏటా వేసవిలో ఎదురయ్యే సాధారణ సమస్యలను పరిష్కరించడానికి అవసరమైన కనీస కార్యాచరణే కరువైన ప్రభుత్వం.. కరువు పరిస్థితుల్లో ప్రజానీకం కడగండ్లను తగ్గించడానికి గానీ, కనీసం వారి దాహార్తికి అవసరమైన నీటిని అందించడానికి గానీ ఏ మాత్రం సన్నద్ధంగా లేదు. జిల్లా అంతటా ఇదే పరిస్థితి కళ్లకు కడుతోంది.
  
  మెట్ట ప్రాంతంలోని జగ్గంపేట, ప్రత్తిపాడు, తుని నియోజకవర్గాల్లోని తాండవ, పంపా, ఏలేరు, సుబ్బారెడ్డిసాగర్, చంద్రబాబు సాగర్, పుష్కర తదితర ప్రాజెక్టులు చుక్క నీరు లేకుండా ఎండిపోయి బీళ్లను తలపిస్తున్నాయి. ఏజెన్సీలోనూ ఇలాంటి దుస్థితే కనిపిస్తోంది. అక్కడ భూపతిపాలెం, ముసురుమిల్లి, మద్దిగడ్డ ప్రాజెక్టులు అడుగంటాయి. అటు మెట్ట, ఇటు ఏజెన్సీలో సైతం మూగజీవాలకు కనీసం ఎండుగడ్డి కూడా గగగనమైపోతోంది. తాగునీటి ఎద్దడిని ఎదుర్కొంటున్న శివారు గ్రామాలు జిల్లాలో 1,058 వరకు ఉన్నాయి. వీటిలో 886 గ్రామాల్లో తాగునీటి ఎద్దడి ఉన్నట్టు ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్  అధికారులే లెక్క తేల్చారు.
  
  కోనసీమలోని తీర గ్రామాల్లో కూడా గుక్కెడు నీటి కోసం అక్కడి ప్రజలు పడుతున్న పాట్లు చెప్పనలవికాదు. కాట్రేనికోన, ఉప్పలగుప్తం, అల్లవరం, సఖినేటిపల్లి తదితర తీరప్రాంత మండలాల్లోని మత్స్యకార గ్రామాల వారు తాగునీటి కోసం అష్టకష్టాలు పడుతున్నారు. తాగునీటి ఎద్దడిని ఎదుర్కోవడానికి జిల్లా పరిషత్ కేవలం రూ.మూడు కోట్లు కేటాయించింది. ఇదే విషయాన్ని జెడ్పీ చైర్మన్ నామన రాంబాబు గడచిన వారం రోజులుగా జిల్లా అంతటా ఊదరగొడుతున్నారు. ఈ నిధులు ఎంత మంది దాహార్తిని తీరుస్తాయనేది వేచి చూడాల్సిందే.
  
  ప్రజల తరఫున వైఎస్సార్ సీపీ పోరు..
  ప్రజలు ఇన్ని కష్టాలు ఎదుర్కొంటున్నా జడత్వంతో పట్టించుకోని సర్కారులో చలనం తెచ్చే లక్ష్యంతో వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ అధ్యక్షుడు, శాసనసభలో ప్రతిపక్షనేత వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి.. తాగునీటి ఎద్దడిని, కరువు పరిస్థితులను ఎదుర్కొంటున్న మండలాల్లో ఆందోళనలకు పిలుపునిచ్చారు. ఆ పిలుపునందుకున్న పార్టీ జిల్లా అధ్యక్షుడు, మాజీ ఎమ్మెల్యే కురసాల కన్నబాబు ఆధ్వర్యంలో పార్టీ యావత్తు సోమవారం ఉదయం 10 గంటల ప్రాంతంలో చంద్రబాబు సర్కార్‌పై నిరసన గళాన్ని జిల్లా అంతటా వినిపించేందుకు సిద్ధమవుతోంది. కన్నబాబు ఇప్పటికే రెండు దఫాలు నియోజకవర్గాల కో ఆర్డినేటర్‌లు, రాష్ట్ర, జిల్లాస్థారుు పదవుల్లో ఉన్న నేతలు, ద్వితీయ శ్రేణి నాయకులతో మాట్లాడి ప్రజా భాగస్వామ్యంతో ఎమ్మార్వో లేదా ఎంపీడీఓ కార్యాలయాల ఎదుట ఖాళీ బిందెలతో ధర్నాలు నిర్వహించేందుకు ఏర్పాట్లు చేశారు.
  
  తాగునీటి ఎద్దడిని ఎదుర్కోకుండా మొద్దునిద్ర పోతున్న ప్రభుత్వాన్ని మేలుకొలిపేందుకు, మూగజీవాలపై కూడా కనికరం లేని కాఠిన్యాన్ని ఎండగట్టేందుకు మండలాల్లో ఆందోళనలు చేపట్టాలని ఆయన పార్టీ నేతలు, శ్రేణులను సమాయత్తం చేశారు. కన్నబాబు కాకినాడ రూరల్ మండలం సర్పవరం జంక్షన్‌లో జరిగే నిరసన కార్యక్రమంలో పాల్గొననున్నారు.
  
  రూ.10.44 కోట్లు అడిగాం.. రూ.2 కోట్లు వచ్చాయి..
  జిల్లాలో శివారు గ్రామాల్లో తాగునీటి వసతి కల్పించేందుకు రూ.10.44 కోట్లు అవసరమవుతాయని ప్రభుత్వానికి ప్రతిపాదించాం. ప్రస్తుతానికి రూ.రెండు కోట్లు విడుదలచేసింది. మిగిలిన నిధులు త్వరలో వస్తాయి. సమస్యను పూర్తిస్థాయిలో పరిష్కరిస్తాం.
  - పి.రాజేశ్వరరావు, ఎస్‌ఈ, ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్
  
  అవసరమైతే పశుగ్రాసం తెస్తాం..
  75 శాతం రాయితీపై రైతులకు సరఫరాచేసేందుకు 16 టన్నుల పచ్చిరొట్ట విత్తనాలు  సిద్ధం చేశాం. జిల్లాలో పశువుల మేతకు ఇబ్బంది లేకుండా చర్యలు తీసుకుంటాం. బోర్లు లేక నీటి లభ్యత లేదనే కారణంతో రైతులు పచ్చి రొట్ట విత్తనాలు తీసుకునేందుకు ముందుకు రావడం లేదు. మెట్ట ప్రాంతంలో భవిష్యత్‌లో ఏదైనా ఇబ్బంది వస్తే గడ్డి తీసుకువచ్చే ఏర్పాట్లు చేస్తున్నాం.
  - గాబ్రియేలు, జాయింట్ డెరైక్టర్, పశుసంవర్ధక శాఖ, కాకినాడ


 పేదల గోడు పట్టించుకోని జలమండలి  నీటి సరఫరాలో అసమానతలు
 సంపన్న ప్రాంతాలకు కావాల్సినన్ని నీళ్లు
 పేదలుండే ప్రాంతాలకు అరకొరగా సరఫరా
 గచ్చిబౌలిలో నెలకు 71 వేల లీటర్లు..
 సైదాబాద్‌లో మాత్రం 13వేల లీటర్లే
 హోటళ్లు, ఫంక్షన్‌హాళ్లకు చేరుతున్న ‘ఉచిత’ నీరు
 బస్తీలకు సరఫరా చేస్తున్నట్లుగా రికార్డులు
 కోలా, బీరు కంపెనీలకు పెరిగిన నీటి సరఫరా
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్: పాతాళానికి పడిపోయిన భూగర్భ జలాలు.. వట్టిపోయిన బోర్లు.. మండుతున్న ఎండలు.. ఓవైపు చుక్క నీటి కోసం తండ్లాడుతుంటే... జలమండలి నీటి పంపిణీ తీరు.. పేదలను మరింత ఇబ్బందుల్లోకి నెట్టేస్తోంది. జలమండలి వివక్ష కారణంగా రెక్కాడితే గాని డొక్కాడని నిరుపేదల గొంతెండుతోంది. సంపన్నులు నివాసముండే బంజారాహిల్స్, జూబ్లీహిల్స్, మాదాపూర్ వంటి ప్రాంతాలతోపాటు కోట్ల వ్యాపారం చేసే కోలా, బీరు కంపెనీలకు కావాల్సినన్ని నీళ్లు సరఫరా చేస్తున్న జలమండలి.. బస్తీలు,  పేదలుండే ప్రాంతాలకు అరకొరగా నీటిని సరఫరా చేస్తోంది. ఉదాహరణకు సంపన్నులు నివాసముండే గచ్చిబౌలి ప్రాంతంలో ప్రతి కుళాయికి నెలకు సగటున 71 వేల లీటర్ల నీటిని సరఫరా చేస్తుండగా... అల్పాదాయ వర్గాలు, పేదలు ఎక్కువగా ఉండే సైదాబాద్‌ప్రాంతంలో ప్రతి కుళాయికి కేవలం 13 వేల లీటర్లు మాత్రమే అందిస్తోంది. అంటే సంపన్నుల నల్లాలకు రోజూ 2,366 లీటర్లు ఇస్తూ.. పేదలకు మాత్రం 433 లీటర్లనే అందిస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో జలమండలి తీరుపై ఆగ్రహం వ్యక్తమవుతోంది.
 
 కంపెనీలకు ఫుల్లుగా నీళ్లు
 పేదలకు మంచినీళ్లు దొరక్క ఇబ్బందిపడుతోంటే... జలమండలి మాత్రం పెప్సీ, కోలా తదితర బేవరేజెస్, బ్రూవరీస్ కంపెనీలకు నీటిసరఫరాను మరింతగా పెంచడం గమనార్హం. ఇలాంటి ఏడు కంపెనీలకు నెలకు 17 కోట్ల లీటర్లను అందజేస్తున్నారు. వీటితోపాటు మొత్తంగా పరిశ్రమలకు కలిపి 50 వేల వరకు నల్లా కనెక్షన్లు ఉన్నాయి. వీటికి రోజూ 39.69 కోట్ల లీటర్లను అందిస్తున్నారు. గ్రేటర్ పరిధిలోని 6.74 లక్షల గృహ వినియోగ కనెక్షన్లకు 75.60 కోట్ల లీటర్లు, 1,470 మురికివాడల్లోని సుమారు 1.50 లక్షల నల్లా కనెక్షన్లకు కేవలం 18.90 కోట్లలీటర్ల నీటిని సరఫరా చేస్తున్నారు.
 
 శివార్లపై చిన్నచూపు
 శివారు ప్రాంతాలపైనా జలమండలి శీతకన్ను వేసింది. ప్రధాన నగరంలో రోజు విడిచి రోజు సరఫరా జరుగుతుండగా... శివారు ప్రాంతాల్లో నాలుగైదు రోజులకోసారి నీళ్లిస్తున్నారు. మల్కాజ్‌గిరి, కాప్రా ప్రాంతాల్లోని కొన్ని బస్తీలకైతే ఏకంగా పదిరోజులకోసారి నీరు అందుతుండడం ఆందోళనకరం. ఇక మంచినీటి సరఫరా నెట్‌వర్క్ విస్తరణ విషయంలోనూ శివారు ప్రాంతాలపై జలమండలి నిర్లక్ష్యం వహిస్తోంది. ప్రధాన నగరంలో 98 శాతం మందికి నల్లా కనెక్షన్లుండగా... శివార్లలోని కూకట్‌పల్లి, ఎల్బీనగర్, కుత్బుల్లాపూర్, మల్కాజ్‌గిరి, ఉప్పల్, శేరిలింగంపల్లి, రాజేంద్రనగర్ మున్సిపల్ సర్కిళ్ల పరిధిలో 60 శాతం మందికే నల్లా కనెక్షన్లున్నట్లు జలమండలి తాజా నివేదిక స్పష్టం చేసింది. అసలు మహానగరం పరిధిలో నల్లా కనెక్షన్లున్నది 8.74 లక్షల ఇళ్లకైతే... సుమారు 13.26 లక్షల నివాసాలకు కనెక్షన్లు లేకపోవడం గమనార్హం. వారంతా బోరుబావులు, ట్యాంకర్లపైనే ఆధారపడుతున్నారు.
 
 ట్యాంకర్ల విషయంలోనూ వివక్షే!
 జలమండలి పరిధిలో వాణిజ్య, గృహావసరాలకు నీటిని తరలించే ట్యాంకర్లు 751 ఉన్నాయి. అదే నిరుపేదలు నివసించే బస్తీలు, కాలనీలకు నీటిని సరఫరా చేసే ట్యాంకర్లు 199 మాత్రమే. ఇక బంజారాహిల్స్, జూబ్లీహిల్స్ ప్రాంతాలకు నీటిని సరఫరా చేసేందుకు జలమండలి 200 కమర్షియల్ ట్యాంకర్లను నడుపుతోంది. నారాయణగూడ డివిజన్‌లో కేవలం 2, మారేడ్‌పల్లి, సరూర్‌నగర్ ప్రాంతాల్లో బస్తీలకు ఉచితంగా నీటిని సరఫరా చేసే ట్యాంకర్లు ఐదు మాత్రమే ఉన్నాయి.
 
 ‘దారి’ తప్పుతున్న నీళ్లు..
 శివారు ప్రాంతాల్లోని బస్తీలకు చేరుకోవాల్సిన ఉచిత ట్యాంకర్ల నీళ్లు వ్యాపార సంస్థలు, హోటళ్లు, ఫంక్షన్‌హాళ్లకు చేరుతున్నాయి. అధికారులు ట్యాంకర్ యజమానులతో కుమ్మక్కై బస్తీలకు సరఫరా చేస్తున్నట్లుగా రికార్డుల్లో చూపుతూ గుట్టుచప్పుడు కాకుండా అమ్మేసుకుంటున్నారు. దీంతో బస్తీల ప్రజలు నీళ్లు అందక నానా ఇబ్బందులూ పడుతున్నారు. నీటి కోసం కూలిపనులకు వెళ్లడం కూడా మానుకుని చూస్తున్నవారు ఎందరో ఉన్నారు.
 
  ============
  ఇది మియాపూర్ పరిధిలోని హఫీజ్‌పేట ఫిల్లింగ్ పాయింట్. ఇక్కడి నుంచి ఎంఏనగర్, మక్తా మహబూబ్‌పేట్, సుభా, చంద్రబోస్‌నగర్, గోకుల్ ప్లాట్స్, పీఏనగర్, ఆదిత్యానగర్, హఫీజ్‌పేట, సాయినగర్‌యూత్ కాలనీ, న్యూ కాలనీ, నడిగడ తండా ప్రాంతాలకు జీహెచ్‌ఎంసీ ట్యాంకర్ల ద్వారా ఉచితంగా నీటిని సరఫరా చేస్తోంది. గురువారం మధ్యాహ్నం 11.30 గంటలకు హఫీజ్‌పేట ఫిల్లింగ్ పాయింట్‌లో ఓ ట్యాంకర్ నీళ్లు నింపుకొని వెళ్లి.. ఆల్విన్ కాలనీ చౌరస్తా సమీపంలోని అతిథి హోటల్‌కు సరఫరా చేస్తూ ‘సాక్షి’ కెమెరాకు చిక్కింది
 
  
  షాపూర్‌నగర్ రిజర్వాయర్ నుంచి బయలు దేరిన ట్యాంకర్ దేవేందర్‌నగర్‌లో ప్రజలకు ఉచితంగా నీటిని అందించాలి. కానీ డ్రైవర్ డ్రమ్ము నీటికి రూ.15 చొప్పున వసూలు చేస్తుండటం ‘సాక్షి’ కంటపడింది. ట్యాంకర్ల డ్రైవర్లు డబ్బులిచ్చినవారికే నీళ్లు పోస్తున్నారు. ఇళ్ల ముందున్న డ్రమ్ములను లెక్కిస్తూ డబ్బులు వసూలు చేస్తుండటం గమనార్హం.
 
  
  నీళ్ల ఖర్చు రూ.2వేలు దాటుతోంది
  ‘‘నీటి కోసం ప్రతినెలా రూ.2,500 ఖర్చు చేయాల్సి వస్తోంది. జలమండలి నుంచి రెండు, మూడు రోజులకోసారి, అదీ కొద్దిమొత్తంలోనే నీళ్లు సరఫరా చేస్తున్నారు. దీంతో ప్రైవేట్ ట్యాంకర్లపై ఆధారపడాల్సి వస్తోంది..’’
  - విశాల్, గౌతమీ ఎన్‌క్లేవ్
 
 
  సరఫరా వ్యవస్థ లేకనే..
  ‘‘పలు శివారు ప్రాంతాల్లో మంచినీటి సరఫరా వ్యవస్థ అందుబాటులో లేకపోవడంతో ఆ ప్రాంతాలకు నీటిసరఫరాలో అంతరం పెరుగుతోంది. ఆయా ప్రాంతాల్లో మంచినీటి సరఫరా వ్యవస్థ, స్టోరేజీ రిజర్వాయర్లు అందుబాటులోకి వచ్చాక నీటి సమాన పంపిణీ వీలవుతుంది. ఆ దిశగా ప్రయత్నాలు చేస్తున్నాం..’’
  - దానకిషోర్, జలమండలి ఎండీ
  
  ‘ఖరీదైన’ ప్రాంతాలకు నీటి సరఫరా తీరు..   (నెలకు.. వేల లీటర్లలో)
  ప్రాంతం    నీటి సరఫరా
  గచ్చిబౌలి        71
  మాదాపూర్    62
  మియాపూర్    51
  బంజారాహిల్స్    50
  తార్నాక        50
  గన్‌ఫౌండ్రీ        50
  నారాయణగూడ    49
  జూబ్లీహిల్స్    40
  
  నిరుపేదలుండే బస్తీల్లో నీటి సరఫరా తీరు (నెలకు.. వేల లీటర్లలో)
  ప్రాంతం        నీటి సరఫరా
  సైదాబాద్        13
  ఎస్పీఆర్‌హిల్స్    14
  జియాగూడ    15  
  ఆలియాబాద్    15
  గౌలిపురా        15
  ఆళ్లబండ        15
  యాకుత్‌పురా    15
  ఫాదర్‌బాలయ్యనగర్    15
  రాధిక(కాప్రా)    16
  మెట్టుగూడ    17
  
  లిక్కర్, కూల్‌డ్రింక్ కంపెనీలకు పెరిగిన నీటి సరఫరా (లీటర్లలో)
  కంపెనీ    జనవరి    ఫిబ్రవరి    మార్చి
  క్రౌన్‌బీర్    1,48,80,000    1,52,44,000    2,02,61,000
  సౌత్ ఏసియా బ్రూవరీస్    1,86,00,000    2,27,00,000    2,30,00,000
  యునెటైడ్ బ్రూవరీస్-1    1,11,60,000    1,04,40,000    1,11,60,000
  యునెటైడ్ బ్రూవరీస్-2    2,79,00,000    2,61,00,000    2,79,00,000
  పెప్సికోలా    3,72,00,000    3,13,20,000    3,72,00,000
  కోకాకోలా-1    3,34,80,000    3,13,20,000    3,34,80,000
  కోకాకోలా-2    1,39,50,000    1,30,50,000    1,39,50,000
  
  గ్రేటర్ క‘న్నీటి’ చిత్రం..
  విస్తీర్ణం: 625 చదరపు కిలోమీటర్లు
  జలమండలి సరఫరా చేస్తున్న నల్లా నీళ్లు:
  355 ఎంజీడీలు (134.19 కోట్ల లీటర్లు)
  మొత్తం నల్లా కనెక్షన్లు: 8.74 లక్షలు
  మొత్తం నివాసాలు: సుమారు 22 లక్షలు
  నల్లా కనెక్షన్లు లేనివి: సుమారు 13.26 లక్షల నివాసాలు
  (బోరుబావులు, ఫిల్టర్‌ప్లాంట్లు, ప్రైవేటు ట్యాంకర్లే వీరికి ఆధారం)
  జలమండలి నీటి సరఫరా వ్యవస్థ లేని కాలనీలు: సుమారు వెయ్యి
  బోరు బావులు:     25 లక్షలు (15 లక్షలు ఈ వేసవిలో వట్టిపోయాయి)
  జలమండలి ట్యాంకర్లు: 950
  ప్రైవేటు ట్యాంకర్లు: సుమారు 3,000
  బోరు నీళ్లను శుద్ధిచేసి విక్రయిస్తున్న వాటర్ ప్లాంట్లు:
  సుమారు 5,600
  శివార్లలో ప్రైవేటు ట్యాంకర్లు, వాటర్ ప్లాంట్ల వ్యాపారం:
  నెలకు సుమారు రూ.100 కోట్లు


 -    ఉచితంపై స్పష్టత ఇవ్వని ప్రభుత్వం
 -   పట్టించుకోని అధికారులు
 -   ఊటబావులు, బ్రిడ్జిల పక్కనే తవ్వకాలు
 -   వనరులు, కట్టడాలు ధ్వంసమయ్యే  ఆస్కారం
 -   భవిష్యత్‌లో తాగునీటికి తప్పని ముప్పు 
  
 బండెనక బండి కట్టి..పదహారు బండ్లు కట్టి..ఇసుక తోలేద్దాం రారండో అంటూ ఇసుకాసురులు జాతర చేసుకుంటున్నారు. వడ్డించేవాడు మనోడైతే చందాన ప్రభుత్వమే ఇసుక ఉచితం అంటూ ప్రకటించిన తరువాత..అదురు బెదురు లేకుండా ఇసుకతో సాగిపో..సొమ్ము చేసుకో..అంటూ ఒకర్ని చూసి మరొకరు ఇసుక అక్రమార్కులు చెలరేగిపోతున్నారు. వాల్టా చట్టానికి తూట్లు పొడుస్తూ దర్జాగా ఇసుకు తోలుకుపోతున్నారు.
  
  సాక్షి ప్రతినిధి, విజయనగరం: బ్రిడ్జి పక్కనే ఇసుక  తవ్వకాలు చేపడుతున్న దృశ్యమిది. ఎస్ కోట మండలంలలోని  మామిడిపల్లి వద్ద నిత్యం జరుగుతున్న తంతు ఇది. కోట్లాది రూపాయలతో కట్టిన వంతెనకు భవిష్యత్‌లో ముప్పు తప్పదని స్పష్టంగా తెలుస్తోంది. ఈ ఒక్కచోటే కాదు జిల్లా వ్యాప్తంగా జరుగుతున్న తంతు ఇది. బంగారు గుడ్డునిచ్చే బాతు వ్యవహారంలా తయారైంది ఉచిత ఇసుక వ్యవహారం. ఉచిత ఇసుక అనగానే అడ్డూ అదుపులేని తవ్వకాలతో  వనరులు, కట్టడాలు ధ్వంసమయ్యే ప్రమాదం ఏర్పడింది.
  
  ధ్వంసం తప్పదు
  తాంబూలాలిచ్చేశాం తన్నుకు చావండి అన్నట్టుగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఉచిత ఇసుక పాలసీని ప్రకటించింది. కానీ, దానికి సంబంధించి నియమ నిబంధనలు ప్రకటించలేదు. దీంతో వాల్టా చట్టమెక్కడా అమలు కావడం లేదు. ఇష్టారీతిన ఎక్కడికక్కడ ఇసుక తవ్వకాలు జరిగిపోతున్నాయి. బండి వెనుక బండి అన్నట్టుగా నదులు, గెడ్డల్లో  ట్రాక్టర్లు, లారీలు బారులు తీరుతున్నాయి. ఎక్కడ ఇసుక కనబడితే అక్కడ తవ్వేస్తున్నారు. పక్కన తాగునీటి పథకాల ఊట బావులు ఉన్నాయా? కల్వర్టులు ఉన్నాయా? కాజ్‌వేలు ఉన్నాయా? పెద్ద పెద్ద వంతెనలు ఉన్నాయా? అనేది  చూడకుండా, పట్టించుకోకుండా తెగబడి తవ్వేస్తూ నదుల్ని గుల్ల చేసేస్తున్నారు. ప్రభుత్వం ఎప్పుడైతే ఉచిత ఇసుక అన్నదో అధికారులు కూడా పట్టించుకోవడం మానేశారు.  
  
  అసలుకే ఎసరు
  జిల్లాలో నాగావళి, చంపావతి, గోస్తనీ, సువర్ణముఖి, వేగావతి వంటి నదులు ఉన్నాయి. వాటిలో 60వరకు భారీ మంచినీటి పథకాలు ఆధారపడి ఉన్నాయి. ఆ నదుల ఊట ద్వారానే పథకాలన్నీ రీచార్జ్ అవుతున్నాయి. ఇప్పుడా రీచార్జ్‌కే ముప్పు ఏర్పడింది. ఊటబావుల చుట్టూ ఇసుక తవ్వకాలు జరిపేస్తుండడంతో రీచార్జ్ అయ్యే ఇసుకే లేని దుస్థితి ఏర్పడుతోంది.దీంతో ఇప్పటికే చాలా పథకాల ఊటబావులు మూలకు చేరిపోయాయి. మిగతావి కూడా పనికిరాకుండా పోతే దాదాపు 10లక్షల మందికి తాగునీటి  ఇబ్బందులు తప్పవు. ఇక, నదులు, వాగులపై ఉన్న బ్రిడ్జిలకు ముప్పు తప్పదు.
  
  ప్రకటన ఇచ్చేసి చోద్యం చూస్తున్న సర్కారు?
  ఉచిత ఇసుక పాలసీ ప్రకటించినప్పుడు దాని విధివిధానాలు కూడా ప్రకటించాలి. ఎక్కడ తవ్వకాలు జరపాలి? ఎక్కడ జరపకూడదనే స్పష్టత ఇవ్వాలి. ఆమేరకు అధికారుల చేత గుర్తించి అధికారికంగా వెల్లడించాలి, అవసరమైతే తవ్వకాలకు అనువైన చోట బోర్డులు ఏర్పాటు చేయాలి. అధికారిక ప్రకటన కూడా విడుదల చేయాలి. కానీ అదేమీ చేయకుండా ఇసుక ఉచితమని గేట్లెత్తేసింది. ఇంకేముంది చెలరేగిపోతున్నారు. కొందరు రవాణా పేరుతో సొమ్ము చేసుకుంటున్నారు. పెత్తనంతో  మరికొందరు లబ్ధిపొందుతున్నారు. ప్రస్తుతం జిల్లాలో 75కి పైగా ప్రాంతాల్లో ఇసుక లభ్యత ఉంది. వాల్టా చట్టం ప్రకారం మూడు మీటర్లకు మించి ఇసుక ఉన్న ప్రాంతాల్నే తవ్వకాలకు అనుమతించాలి. ఆ లెక్కనైతే జిల్లాలో తొమ్మిదే ఉన్నాయి. కాసింత వెసులుబాటు కల్పిస్తే మరో పదో చోట్ల తవ్వకాలు  జరపొచ్చు.
  
  కానీ అంతకుమించి అనుమతిస్తే నదులు గుల్లై పక్కనున్న ఊటబావులు, వంతెనలు ధ్వంసమవుతాయి. ఇప్పుడదే జరుగుతోంది. అధికారులు ఎటువంటి గుర్తింపు, ప్రకటన చేయకపోవడంతో  మూడు మీటర్ల మందం లేని చోట్ల కూడా తవ్వకాలు జరిపేస్తున్నారు. అలాగే వంతెనలు, ఊటబావులకు 500మీటర్ల సమీపంలో తవ్వకాలు జరపకూడదని వాల్టా చట్టం హెచ్చరికలు ఉన్నా ఏ ఒక్కరూ పట్టించుకోవడం లేదు. కనీసం గుర్తు చేసిన అధికారులూ లేరు. దీంతో ఎక్కడికక్కడ ఇష్టారాజ్యంగా తవ్వకాలు జరిపేస్తుండడంతో వనరులు, ఆస్తులకు ముప్పు వాటిల్లే పరిస్థితి ఏర్పడింది.చెప్పాలంటే ఇసుకున్న ప్రతిచోట ఒక జాతరలా వాహనాల తాకిడి కన్పిస్తోంది. ఇప్పటికైనా స్పష్టత ఇవ్వకపోతే భారీ మూల్యం చెల్లించుకోక తప్పదు.


 నెలాఖరుకు జంట జలాశయాలు ఖాళీ
 13 ఏళ్ల తరవాత ఈ పరిస్థితి
 ఇప్పటికే కొన్ని డివిజన్లకు కోతలు షురూ
 బల్క్ కనెక్షన్లకు నీళ్లు బంద్ అంటూ జలమండలి లేఖలు
 కృష్ణా, గోదారి నీళ్లు రాకుంటే కటకటే
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్: మహానగరంలో నీటి కటకట మండు వేసవిని తలపిస్తోంది. శీతాకాలంలోనూ జనం గొంతెండుతోంది.  హైదరాబాద్ దాహార్తిని తీరుస్తున్న జలాశయాలు తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితులతో వట్టి పోతుండడంతో దాదాపు 13 ఏళ్ల తరువాత ఇలాంటి పరిస్థితి తలెత్తింది. ఈ సీజన్‌లో పుష్కలంగా నీటితో కళకళలాడాల్సిన జలాశయాలు అంతకంతకూ నిల్వలు తగ్గి బావురుమంటున్నాయి. హిమాయత్‌సాగర్, ఉస్మాన్‌సాగర్ (గండిపేట్)ల్లో నీటి నిల్వలు ఈ నెలాఖరుకి డెడ్ స్టోరేజికి చేరుకోనున్నాయి. మరో రెండు నెలల్లో సింగూరు, మంజీరా జలాశయాలదీ అదే దుస్థితి. దీంతో నగరానికి నీటి కోతలు మరింత తీవ్రమయ్యేలా ఉంది.
  
  ఈ నెలాఖరు నాటికి కృష్ణా మూడోదశ ద్వారా 90 ఎంజీడీలు, డిసెంబరు 15 నాటికి గోదావరి మొదటి దశ ద్వారా 172 ఎంజీడీల నీటిని తరలించని పక్షంలో నగరంలో పానీ పరేషాన్ తీవ్రం కానుంది. ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న నీటి నిల్వలను పొదుపుగా వాడుకునేందుకు జలమండలి పలు డివిజన్లకు నీటి కోతలు విధిస్తోంది. అంతేకాదు నగర శివార్లలో సింగూరు, మంజీరా జలాలు అందించే పలు గేటెడ్ కమ్యూనిటీలకు నీటి సరఫరా త్వరలో నిలిచిపోనుందని లేఖలు రాయడం మరింత ఆందోళన కలిగిస్తోంది. అక్టోబరులో 365 ఎంజీడీల నీటిని నగరవ్యాప్తంగా సరఫరా చేసిన బోర్డు.. నవంబరు తొలి వారంలో 358 ఎంజీడీలు మాత్రమే సరఫరా చేస్తోంది. డిసెంబరులో ఇది 354 ఎంజీడీలకే పరిమితం కానుందని ప్రకటించింది.
  
  అంతకంతకూ తగ్గుతూ...
  ఉస్మాన్‌సాగర్ (గండిపేట్) జలాశయం గరిష్ట మట్టం 1790 అడుగులకు గాను ప్రస్తుతం 1758.270 అడుగులకు, హిమాయత్‌సాగర్ గరిష్ట మట్టం 1763.500 అడుగుల నుంచి 1738.600 అడుగులకు పడిపోయింది. ఈ సీజన్‌లో ఈ రెండు జలాశయాల నుంచి రోజువారీగా 40 ఎంజీడీల నీటిని జలమండలి సేకరించేది. ప్రస్తుతం 15.70 ఎంజీడీలనే సేకరిస్తోంది. ఈ నెలాఖరుకి ఈ జలాశయాలు డెడ్ స్టోరేజికి చేరుకునే పరిస్థితి ఉండడంతో నీటిని సేకరించడం కష్ట సాధ్యమౌతుందని జలమండలి వర్గాలు ‘సాక్షి’కి తెలిపాయి. సింగూరు జలాశయం గరిష్ట మట్టం 1717.932 అడుగులకు ప్రస్తుతం 1679.580 అడుగుల వరకే నీళ్లున్నాయి. మంజీరా జలాశయంలో 1651.750 అడుగులకు ప్రస్తుతం 1641.300 అడుగుల వరకు నిల్వలున్నాయి.
  
  అక్కంపల్లి జలాశయం గరిష్ట మట్టం 245 మీటర్లకు 243.500 మీటర్లవరకే నిల్వలున్నాయి. నాగార్జునసాగర్ గరిష్ట మట్టం 590 అడుగులకు 510.500 అడుగుల వరకే నీళ్లున్నాయి. మొత్తంగా నగర దాహార్తిని తీర్చే అన్ని జలాశయాల్లో గరిష్టంగా 39.783 టీఎంసీల నీటి నిల్వ సామర్థ్యం ఉండగా.. ప్రస్తుతానికి 2.989 టీఎంసీలు మాత్రమే అందుబాటులో ఉండడం గమనార్హం. జలాశయాల ఎగువ ప్రాంతాల్లో తీవ్ర వర్షాభావ పరిస్థితులు, జలాశయాల్లో పూడిక పేరుకు పోవడం, వరద నీటిని తీసుకొచ్చే ఇన్ ఫ్లో చానల్స్ మూసుకుపోవడం వంటి కారణాలతో ఈ దుస్థితి వచ్చినట్టు నిపుణులు చెబుతున్నారు.
  
  మెదక్ జిల్లాలోని సింగూరు, మంజీరా జలాశయాల నుంచి జలమండలి 110 ఎంజీడీల నీటిని నగరానికి తరలిస్తోంది. దీనిపై నీటి పారుదల శాఖ అభ్యంతరం వ్యక్తం చేస్తోంది. వీటిల్లో నీటి మట్టాలు అనూహ్యంగా పడిపోవడంతో మెదక్ జిల్లా సాగునీటి అవసరాలకు ఉన్న నీళ్లు సరిపోవని పేచీ పెడుతున్నట్లు తెలిసింది. ఈ క్రమంలో గోదావరి నీళ్లు వచ్చే వరకు కోతలు విధించవద్దని నీటిపారుదల శాఖకు జలమండలి లేఖ రాసినట్లు సమాచారం.
  
  మీ బాధ మీరు పడండి..!  
  సింగూరు, మంజీరా జలాశయాల నుంచి వచ్చే నీటికి భారీగా కోత పడిన నేపథ్యంలో పలు గేటెడ్ కమ్యూనిటీలకున్న బల్క్ (బడా) కనెక్షన్లకు త్వరలో సరఫరా నిలిపివేస్తామని జలమండలి అధికారులు తాజాగా లేఖలు రాశారు. ప్రధానంగా నార్సింగి, మణికొండ ప్రాంతాల్లోని రాజపుష్ప తదితర 10 గేటెడ్ కమ్యూనిటీలు, పటాన్‌చెరు పరిధిలోని 235 బడా కనెక్షన్‌దారులకు ‘ప్రత్యామ్నాయ ఏర్పాట్లు మీరే చూసుకోవాలి’ అంటూ లేఖలు పంపారు. అయితే ప్రస్తుతం అందిస్తున్న నీటి పరిమాణంలో కోతలు విధించి నీటిని పొదుపుగా సరఫరా చేయనున్నట్లు జలమండలి ట్రాన్స్‌మిషన్ విభాగం చీఫ్ జనరల్ మేనేజర్ విజయ్‌కుమార్‌రెడ్డి ‘సాక్షి’కి తెలిపారు. వినియోగదారులను ముందస్తుగా అప్రమత్తం చేసేందుకే ఈ లేఖలు రాశామన్నారు.


 ♦ అధికారులపై మంత్రి పుల్లారావు అసహనం
 ♦ జిల్లాలో తాగు, సాగునీటికి ఇబ్బంది లేకుండా చూడాలని ఆదేశం
  
  గుంటూరు వెస్ట్ : మాటలు చెబుతున్నారు... పనులు కావడంలేదు... నిధులు మంజూరయ్యాయి... పనులు చేయకుండా ఉండడం మంచిది కాదు... ప్రజలకు సమాధానం చెప్పాల్సి ఉంటుంది.. అంటూ రాష్ట్ర వ్యవసాయశాఖ మంత్రి ప్రత్తిపాటి పుల్లారావు డీపీఓ వీరయ్య, డ్వామా పీడీ బాలాజీనాయక్, పీఆర్ ఎస్‌ఈ జయరాజ్‌లపై మంత్రి అసహనం వ్యక్తం చేశారు. జిల్లా పరిషత్ కార్యాలయంలోని సమావేశమందిరంలో మంగళవారం వ్యవసాయం, సాగు, తాగునీరు, ఇసుకరవాణా, ఎన్‌ఆర్‌ఈజీఎస్ పనులు తదితర అంశాలపై మంత్రి సమీక్ష నిర్వహించారు.
 
 మంత్రి పుల్లారావు మాట్లాడుతూ జిల్లాలో పీఆర్ రోడ్ల నిర్మాణం, ఎన్‌ఆర్‌ఈజీఎస్ పనులకు సంబంధించి నిధులు ఉన్నా... ఆశించినస్థాయిలో పను లు జరగడం లేదన్నారు. అభివృద్ధి పనులు చేపట్టడానికి ఉన్న ఇబ్బందులు ఏమిటని ఆయన ప్రశ్నించారు. ఆయా శాఖల అధికారులు సమన్వయంతో పనిచేసి అభివృద్ధి పనులు జరిగేలా చూడాలని కోరారు. జిల్లాలో ఎక్కడా సాగు, తాగునీటి సమస్య తలెత్తకుండా తగిన చర్యలు తీసుకోవాలని అధికారులను ఆదేశించారు. జిల్లాలోని చిలకలూరిపేట, సత్తెనపల్లి, మాచర్ల, వినుకొండ తదితర ప్రాంతాలలో తాగునీటి ఎద్దడి ఉన్నట్లు తన దృష్టికి వచ్చిందని చెప్పారు.
 
 ఓగులేరు వాగులో బోరు వేసి చిలకలూరిపేటకు తాగునీరు ఇచ్చేందుకు అవసరమైన చర్యలు తీసుకోవాలని కోరారు. శ్రీశైలం ప్రాజెక్టుకు లక్ష క్యూసెక్కుల నీరు వస్తున్నదని, దాని ద్వారా సాగర్‌కు నీరు వచ్చిన వెంటనే విడుదలకు తగిన చర్యలు తీసుకుని చెరువులను నింపేందుకు అధికారులు చర్యలు తీసుకోవాలన్నారు. ఇసుక రవాణాలో ఆరోపణలు వస్తున్నాయ ని, వాటిని నివారించి ప్రభుత్వ ఆదాయానికి గండిపడకుండా చూడాలని కోరారు. ఇసుక  అమ్మకాలలో వ్యాపారులను నిరోధించి, నిజంగా అవసరమైనవారు డి.డి ఇచ్చిన వెంటనే ఇసుక రవాణా అయ్యేలా చూడాలని మంత్రి ఆదేశించారు.
 
 వినుకొండ, బాపట్ల తదితర ప్రాంతాలలో ఎడ్లబండ్లపై ఇసుకను రవాణా చేసి వారి నుంచి ఇక నుంచి రూ.100 బదులుగా రూ.50 వసూలు చేయాలని మంత్రి సూచించారు. సమావేశంలో జిల్లా కలెక్టర్ కాంతిలాల్ దండే, జాయింట్ కలెక్టర్-2 ముంగా వెంకటేశ్వర్లు, జెడ్పీ సీఈఓ బి.సుబ్బారావు, వివిధ శాఖల అధికారులు పాల్గొన్నారు.
 
  వ్యవసాయ కార్మికులకు పనులు కల్పించాలి
  నవ్యాంధ్ర రాజధాని ప్రాంతంలోని 29 గ్రామాలలో వ్యవసాయ కార్మికులకు పనులు కల్పించాలని సీపీఐ రాష్ట్ర సహాయ కార్యదర్శి ముప్పాళ్ల నాగేశ్వరరావు కోరారు. జిల్లా పరిషత్ కార్యాలయంలో సమీక్షా సమావేశానికి హాజరైన వ్యవసాయశాఖ మంత్రి ప్రత్తిపాటి పుల్లారావుకు సీపీఐ నాయకులు మంగళవారం వినతిపత్రం అందజేశారు. రాజధాని ప్రాంతంలోని నిరుద్యోగ యువతకు అర్హతను బట్టి ప్రభుత్వ తత్సమాన ఉద్యోగాలను కల్పించాలని కోరారు. అసైన్డ్ భూముల సాగుదార్లకు పూర్తిప్యాకేజి అందించి, దేవాదాయ భూముల సాగుదారులైన కౌలురైతులకు కుటుంబానికి 300 గజాల స్థలాన్ని ప్రత్యేక ప్యాకేజిగా అందించాలన్నారు.
 
 గుంటూరు ప్రభుత్వ సమగ్ర వైద్యశాలలో  విధుల నుంచి తొలగించిన కార్మికులను తిరిగి తీసుకోవాలని, గత 3 నెలలుగా కార్మికులకు బకాయి పడిన వేతనాలను తక్షణమే చెల్లించాలని కోరారు. కార్యక్రమంలో సీపీఐ జిల్లా కార్యదర్శి జంగాల అజయ్‌కుమార్, నగర కార్యదర్శి మాల్యాద్రి, వెలుగూరి రాధాకృష్ణమూర్తి తదితరులు పాల్గొన్నారు.


 అల్లాదుర్గం రూరల్ (మెదక్): నీటి సమస్యపై అల్లాదుర్గం గ్రామస్తులు అగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. ఎంపీ వస్తున్నారని రోడ్డుపై బిందెలు పెట్టుకుని వాహనాన్ని అడ్డిగించి ఘెరావ్ చేశారు. ఈ ఘటన మెదక్ జిల్లా అల్లాదుర్గం పట్టణంలో ఆదివారం చోటు చేసుకుంది. జహీరాబాద్ ఎంపీ బీబీ పాటిల్ ఆదివారం మధ్యాహ్నం అల్లాదుర్గం చేరుకున్నారు. నీటి కొరతతో తీవ్ర ఇబ్బంది పడుతున్న స్థానికులు ఎంపీ వాహనాన్ని అడ్డుకుని ఖాళీ బిందెలతో ఘెరావ్ చేశారు.
 గ్రామంలో రెండు రోజుల కోసారి నీరు సరఫరా అవుతుందని, నాలుగు రోజులకోసారి స్నానాలు చేస్తున్నామని ఆయనకు తెలిపారు. ఎన్నిసార్లు విన్నవించినా అధికారులు పట్టించుకోవడం లేదని ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. దీనిపై స్పందించిన ఎంపీ పాటిల్ నీటి ఎద్దడి నివారణకు మూడు రోజుల్లో కొత్త బోరు వేయిస్తానని హామీ ఇచ్చారు.


 సాక్షి ప్రతినిధి, అనంతపురం: పొరుగు రాష్ట్రాలతో నీటి సమస్య ఉన్నందువల్లే పట్టిసీమ ఎత్తిపోతల ప్రాజెక్టును చేపట్టామని ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు పేర్కొన్నారు. సోమవారం అనంతపురం జిల్లా పర్యటనకు వచ్చిన చంద్రబాబు పెనుకొండ నియోజకవర్గంలోని గొల్లపల్లి రిజర్వాయర్ పనులను పరిశీలించారు. పనుల పురోగతిపై అధికారులు, కాంట్రాక్టర్లను ఆరా తీశారు. తర్వాత ఎన్‌ఎస్ గేటు సమీపంలో అకాల వర్షాలకు పంట నష్టపోయిన రైతుల పొలాలను పరిశీలించారు. తర్వాత రామగిరి మండలంలోని కుంటిమద్ది చెరువులో నీరు-చెట్టు కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించారు.
 
 ఈ మూడు కార్యక్రమాల్లో ప్రజలనుద్దేశించి చంద్రబాబు ప్రసంగించారు. పట్టిసీమను చేపట్టాలని పదేళ్ల కిందట కాంగ్రెస్‌కు ఆలోచన వచ్చి ప్రాజెక్టు పూర్తి చేస్తే ప్రస్తుతం రాయలసీమ సస్యశ్యామలమయ్యేదని సీఎం అన్నారు. అప్పట్లో వారికి ముడుపులపైనే ధ్యాస ఉండేదన్నారు. మహారాష్ట్ర, కర్ణాటక, తెలంగాణ రాష్ట్రాలతో నీటి సమస్య ఉందని, అందుకే పట్టిసీమను చేపట్టామని చెప్పారు. పట్టిసీమ ద్వారా కృష్ణా నదికి, అక్కడి నుంచి రాయలసీమలోని గాలేరు-నగరి, హంద్రీ-నీవాకు నీరు మళ్లించి రాయలసీమ నీటికష్టాలు తీరుస్తామని పునరుద్ఘాటించారు. గంగ-కావేరి నదులను అనుసంధానం చేయాలని కేంద్రం భావిస్తోందని, అలాగే రాష్ట్రంలో గోదావరి-కృష్ణా, గోదావరి-వంశధార, కృష్ణా-పెన్నాలను అనుసంధానం చేస్తామని చెప్పారు. రాష్ట్రంలో పశ్చిమగోదావరి జిల్లా తర్వాత ‘అనంత’లోనే తమకు ఓట్లు బాగా వచ్చాయని, ‘సీమ’లో తక్కిన మూడు జిల్లాలో కాస్త తగ్గాయని చెప్పారు.
 కలలో కూడా అనంతపురమే..
 గొల్లపల్లి రిజర్వాయర్ వద్ద చంద్రబాబు జన్మదిన వేడుకలు జరుపుకున్నారు. మంత్రులు, టీడీపీ ఎమ్మెల్యేలు, నాయకుల సమక్షంలో భారీ కేక్‌కట్ చేశారు. సర్వమత ప్రార్థనలు నిర్వహించారు. ఏసీగదుల్లో జన్మదినాన్ని జరుపుకోవచ్చునని, కానీ చైనా నుంచి వస్తుంటే హాంకాంగ్‌లో ఉన్నపుడు ‘అనంత’కు వెళ్లాలని అనిపించిందని, అందుకే వచ్చానన్నారు.


  సందర్భం
  
  ప్రాణహితను కాళేశ్వరంలో నిర్మించినా... ఎస్.పీ.ఎం(సిర్పూర్ కాగజ్‌నగర్)ను మూసేసినా... ఓపెన్‌కాస్ట్‌ల పేరుతో గ్రామాలను మాయం చేసినా... అవి పుట్టిన పేర్లే అస్తిత్వం కోల్పోతాయి. ఇది నవ తెలంగాణలో జరగడానికి వీల్లేదు. ఇందుకేనా తెలంగాణను తెచ్చుకున్నది?
  
  తెలంగాణలో పలు జిల్లాలకు ఎన్నో వరాలు కురిపిస్తున్న ముఖ్యమంత్రి కల్వకుంట్ల చంద్రశేఖర్‌రావు ఆదిలాబాద్ జిల్లాకు తీరని అన్యాయం చేస్తున్నారు. శతాబ్దాలుగా.. వెనుకబడిన ఆదివాసీలకు నిల యమైన మా జిల్లాకు కొత్తవి రావాల్సినవి రాకపోగా, ఉన్న వే పోతాయంటూ పిడుగులాం టి వార్తను ప్రజలనెత్తి మీద వేస్తున్నారు. దశాబ్దాల తరువాత దివంగత సీఎం వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి ప్రభు త్వం  ప్రాణహిత-చేవెళ్ల ప్రాజెక్టు పేరుతో పనులు చేపట్టి న తర్వాత ఈ జిల్లాలో ఇప్పటికే రూ.5వేల కోట్లను ఖర్చు చేశారు, కొద్ది రోజుల లోపలే జాతీయ హోదా వస్తుందని ఎంపీ కవిత ప్రకటన చేసిన విషయం తెలిసిం దే. కానీ మా జిల్లాలోని ప్రాణహిత నీళ్లను మాకు ఇవ్వ కుండా చేవెళ్ల వరకు తరలిస్తామని ముఖ్యమంత్రి కేసీఆరే ప్రకటించడం ఆదిలాబాద్ ప్రజలకు పిడుగులాంటి వార్తే అవుతుంది.
  తెలంగాణలో అధికారపార్టీకి ఏ జిల్లాలోనూ లేనంత ఎక్కువగా ఎమ్మెల్యే, ఎంపీలను ఆదిలాబాద్ జిల్లా ఇచ్చింది. ఇక్కడి ప్రజలు ఆంధ్రప్రాంతం నుండి వచ్చిన వ్యక్తిని రెండుసార్లు  ఎమ్మెల్యేగా గెలిపించారు. జిల్లాలోని చెన్నూర్, సిర్పూర్, పెద్దపల్లి నియోజకవర్గాల ప్రజలు స్థానికేతరులను దాదాపు 7 నుండి 8 సార్లు ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలుగా కూడా గెలిపించారు. కానీ నైజాం దగ్గర నుండి నిన్నటి దాకా పాలకులుగా ఉన్నవారు వెనుకబాటుకు గురైన ఈ ప్రాంతానికి నీళ్లు మాత్రం ఇవ్వకుండా అన్యాయం చేశారు.
 
  ఆదిలాబాద్ జిల్లా తెలంగాణ కశ్మీరం అని వర్ణించిన కేసీఆర్, లక్షల ఎకరాలకు నీరు అందిస్తామని చెప్పిన కేసీఆర్ ఇప్పుడు మాత్రం తుమ్మిడిహెట్టి నుండి ప్రాణహిత నది ద్వారా వచ్చేటటువంటి ఈ నీళ్లను ఇతర జిల్లాలకు పందేరం పెట్టి, ఆదిలాబాద్ పొట్ట కొట్టడానికి పథకాలు సిద్ధం చేయడం న్యాయమా? ఇతర జిల్లాల్లోని లక్షల ఎకరాలకు నీళ్లిచ్చి ఆ తర్వాతే ఈ జిల్లాకు దక్కా ల్సినవి ఇస్తామని చెప్పడం ఎవరి ప్రయోజనాల కోసమో ప్రభుత్వం వారు సెలవివ్వాలి.
 
  గతంలో ఉమ్మడి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం మెదక్‌కు 5 లక్షల ఎకరాలు, నిజామాబాద్‌కు 3 లక్షల ఎకరాలు, రంగా రెడ్డికి 2 లక్షల ఎకరాలు, కరీంనగర్‌కు లక్షా 71 వేల ఎక రాలు, నల్గగొండకు 2లక్షల 29 వేల ఎకరాలకు నీటి కేటాయింపు చేస్తూ ఆదిలాబాద్‌కు మాత్రం లక్షా 56 వేల ఎకరాలకు మాత్రమే నీటి కేటాయింపులు చేసింది. దివంగత వైఎస్ రాజశేఖర్‌రెడ్డి ప్రకటించిన మేరకు, ఈ జిల్లాలోని లక్షా 50 వేల ఎకరాలకు కూడా ఇప్పుడు నీరు దక్కకుండా పోయే ప్రమాదం పొంచుకుని ఉంది. ఏ న్యాయం ప్రకారం చూసినా సరే.. ఏ జిల్లాలో ఉన్న టువంటి నీళ్లు ముందు ఈ జిల్లాకే రావాలి. రాజ్యాంగం ప్రకారమైనా, సహజ న్యాయసూత్రాల ప్రకారమైనా ఇదే సరైనది. ఈ విషయమై గత ప్రభుత్వాలు చేసినటువంటి అన్యాయం ఇక జరగదని ఆశిస్తున్న తరుణంలో మీరు అధికారంలోకి వచ్చిన తరువాత ఆదిలాబాద్ జిల్లాకు తీరని నష్టం జరుగుతూ ఉన్నది.
 
  ఓ వైపు నిరుద్యోగం, మరోవైపు పరిశ్రమల మూసివేత, మరోవైపు మా జిల్లా చుట్టూ మూడువైపులా నీళ్లు, ఒక వైపు గోదావరి మరోవైపు ప్రాణహిత, మరో వైపు ఆదిలాబాద్ నుండి వస్తున్న పెన్‌గంగా, వాగులకు, వంకలకు కొదువే లేదు. కట్టక కట్టక కట్టిన చిన్న చిన్న ప్రాజెక్టులు, ఆఖరుకు ‘కొమురం భీం’ పేరుతో కట్టిన ప్రాజెకులోకూడా నిండుగా నీళ్లు ఉన్నాయి. కానీ కాలు వలు పూర్తి కాక అవి ప్రజలకు ఉపయోగపడటం లేదు. అన్ని విధాలా అట్టడుగున ఉన్న ఆదిలాబాద్ జిల్లా మీ ద్వారానైనా అభివృద్ధి చెందుతుందని ఆశించినాం. తుమ్మిడిహెట్టి దగ్గర నిర్మించతలపెట్టిన ప్రాజెక్టుతో కాసిన్ని నీళ్లు లభిస్తాయనుకుంటే అవి కూడా దక్కకుండా ఆ ప్రాజెక్టును కాళేశ్వరం దగ్గర నిర్మిస్తామంటున్నారు. ఇది ఇతర జిల్లాలకు న్యాయం, మా జిల్లాకు అన్యాయం కాక మరేమవుతుందని మేము భావించాలో చెప్పండి.
 
  ప్రజలు ఇచ్చిన అధికారంతో ప్రజలకు న్యాయం చేయాలి కానీ, ఈ ప్రాంత ప్రజలకు అన్యాయం చేయ వద్దని కోరుతున్నాం. ఈ రోజు మీ పార్టీ అధికారంలో ఉన్నప్పుడు కూడా స్థానికేతరులే పదవుల్లో ఉన్నారు. ప్రజాప్రతినిధులు అయిన మిమ్మల్ని మేము ప్రశ్నించేది ఒక్కటే. మీరు ఈ ప్రాంతానికి న్యాయం చేసి ఈ ప్రాంత ప్రజల రుణం తీర్చుకుంటారా, లేక ఈ ప్రాంత ప్రజల ను ప్రాణహిత నదిలో, ఎస్‌పీఎంలో, ఓపెన్‌కాస్ట్‌ల బొం దలగడ్డలో సమాధి చేస్తారా? కాబట్టి తెలంగాణ ముఖ్య మంత్రి తక్షణమే కల్పించుకొని జాతీయహోదాకు సమీ పంగా వచ్చిన ప్రాణహిత వద్ద వీలైన పద్ధతుల్లో ప్రాజె క్టును నిర్మించి 1,56,000 ఎకరాలకు గానూ మాకు హామీ ఇచ్చిన, మాకు హక్కు ఉన్న నీళ్లను మాకు ఇచ్చి ఎక్కడికైనా నీళ్లను తీసుకెళ్లండి. అంతేకాని మిమ్ములను నమ్ముకున్నటువంటి ఈ ప్రజలకు అన్యాయం చెయ్య వద్దని ఈ సందర్భంగా కోరుతున్నాం.
 
  పాలకుల నిర్లక్ష్యం ఫలితంగా ఇప్పటికే వెనుకబడిన ఈ జిల్లాను మరింత వెనకకు నెట్టవద్దని, అదిలాబాద్ ప్రజలు ఆత్మహత్యలు చేసుకునేలా చెయ్యవద్దని మిమ్మల్ని మరీమరీ కోరుతూ ఉన్నాం. ప్రాణహితపై మరోసారి పునరాలోచన చేయవలసిందిగా అభ్యర్థిస్తున్నాం.
 
  - వ్యాసకర్త రాష్ట్ర అధ్యక్షులు, తెలంగాణ విద్యావంతుల వేదిక, మొబైల్ : 9849588825


 సాక్షి, సిటీబ్యూరో : ప్రతి యేటా వేసవిలో తలెత్తే నీటిఎద్దడి దృష్ట్యా దాదాపు రూ. 10 నుంచి రూ. 20 కోట్ల వరకు ఖర్చు చేస్తోన్న జీహెచ్‌ఎంసీ ఈసారి కొత్త బోర్లు వేయడం లేదు. అవసరమైన ప్రాంతాల్లో అదనపు ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని అందించేందుకు ఏర్పాట్లు చేశారు. గతంలో  పాలకమండలి సమయంలో వేసవి వచ్చిందంటే చాలు కార్పొరేటర్ల నుంచి బోర్ల కోసం విజ్ఞప్తులు వెల్లువెత్తేవి. దాంతో అధికారులు బోర్ల కోసమని నిధులు మంజూరు చేసేవారు. నిధులు ఖర్చయ్యేవి కానీ.. బోర్లలో నీరు వచ్చేది కాదు. వెయ్యి అడుగుల మేర బోరు వేసినా నీరు రాకపోవడం  అందుకు ఒక కారణం కాగా, కార్పొరేటర్లు..కాంట్రాక్టరుల కుమ్మక్కై  పనులను మమ అనిపించేవారు.
 
 మొత్తానికి ప్రజలకు నీరందకపోయినా నిధులు ఖర్చయ్యేవి. భూగర్భజలాలు తగినంతగా లేనందున కొత్తగా పవర్‌బోర్లు వేసినా ఫలితం లేదని భావించిన అధికారులు ఈసారి నీటికొరత ఉందంటూ విజ్ఞప్తి అందినప్రాంతాలకు అదనపు ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటిని సరఫరా చేసేందుకు సిద్ధమయ్యారు. అదనపు ట్యాంకర్ల ద్వారా వేసవిలో  నీటి పంపిణీకి  దాదాపు కోటి రూపాయలు ఖర్చవుతుందని అంచనా వేశారు.  ఆ మేరకు ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేశారు. నీటిసరఫరా పైప్‌లైన్లు లేని శివారు కాలనీలకు  జీహెచ్‌ఎంసీయే ట్యాంకర్ల ద్వారా నీటి సరఫరా చేస్తోంది. రెగ్యులర్ ట్యాంకర్లతో పాటు వేసవిలో అదనపు ట్యాంకర్ల ద్వారా సరఫరా చేసేందుకు ఈ నిధులు వెచ్చించనున్నారు. సర్కిళ్ల వారీగా వినియోగించనున్న అదనపు ట్యాంకర్లు,  అందుకయ్యే వ్యయం వివరాలిలా ఉన్నాయి.


 ♦ రోజురోజుకూ పడిపోతున్న నీటి మట్టాలు
 ♦ రెండు నెలలకు ముందే తాగు నీటి ఎద్దడి
 ♦ 25 మండలాల్లో పరిస్థితి తీవ్రం
 ♦ చోద్యం చూస్తున్న నీటి సరఫరా విభాగం
  
 వరంగల్ : వేసవిలో ఎండ తీవ్రతలు పెరగక ముందే జిల్లాలో నీటి మట్టాలు రోజురోజుకూ తగ్గిపోతున్నాయి. గత వర్షాకాలంలో వర్షాలు పడినా పెద్దగా నీటి మట్టాల్లో ఏమాత్రం మార్పు రాలేదు. నీరు మాత్రం పాతాళంలోనే ఉంది. కొన్ని మండలాల్లో ఇంకా దారుణ పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి. 20 మీటర్ల లోతుకు పైగా భూగర్భ జలాలు పడిపోయాయి. పైగా నీటి వినియోగం అధికం కావడంతో ఈ వేసవిలో ప్రమాదకర పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి. రఘునాథపల్లిలో రికార్డు స్థాయిలో 36మీటర్లకు జలమట్టం పడిపోవడం అందోళన కలిగిస్తోంది.
 
 చేర్యాల, మద్దూరు, బచ్చన్నపేట, రఘునాథపల్లి, కొడకండ్ల, పాలకుర్తి, పర్వతగిరి, తొర్రూరు, ములుగు ప్రాంతాల్లో జలం ఇప్పటికే పాతాళానికి చేరింది. ఈ మండలాల్లో 15 నుంచి 36 మీటర్ల మేర భూగర్భ జలాలు పడిపోయాయి. మార్చి నెలాఖరులోనే ఈ నీటి మట్టాలు నమోదు కావడం... ఇప్పుడిప్పుడే ఎండల తీవ్రత మరింత పెరుగుతుండడాన్ని బట్టి నీటి ఎద్దడి మరింత తీవ్ర రూపం దాల్చే అవకాశం ఉందని అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు.
 
 నీటి కష్టాలు...
 భూగర్భ జలాలు అడుగంటడంతో జిల్లా అంతటా నీటి కష్టాలు ఏర్పడుతున్నాయి.  గత ఏడాది ఏప్రిల్ నెలలో నమో దు అయిన నీటి మట్టాలు ఈ ఏడాది మార్చిలోనే దాటి పోయాయి. గత ఏడాది కంటే ఈ సారి మరింత నీటి ఎద్దడి ఏర్పడే పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి. ఇదే సమయానికి గతం లో 7.98 మీటర్లలో ఉన్న భూగర్భ జలాలు... ఈసారి ఏకంగా 11.76 కి పడిపోయాయి. దీంతో గ్రామాలు, తండాల్లో నీరు దొరకడమే కష్టంగా మారింది. వ్యవసాయ బావులన్నీ ఎండిపోతున్నాయి.
 
 మూడు నెలల కిందటి వరకు నీటితో నిండిన వ్యవసాయ బావులు... ఒక్కసారిగా అడుగంటిపోతున్నాయి.దాదాపు 400కు పైగా గ్రామాల్లో తాగునీటి సరఫరా చేసే బావులు ఎండిపోయినట్లు అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు. ఇప్పటికే తాగునీటి కోసం తండ్లాడుతున్న తండాలు, గిరిజన గూడేల్లోని ప్రజలు... ఇక నుంచి మరింత ఇబ్బందులు ఎదుర్కొవాల్సిందే. అయితే ఈనెలలో మరింత కిందకు దిగజారుతాయని అధికారులు భావిస్తున్నారు.
 
 పొంచి ఉన్న ప్రమాదం...
 గత ఏడాది కంటే రెండు నెలల ముందే నీళ్లు పాతాళానికి చేరాయి. ఇప్పుడు మరింత లోతుల్లోకి వెళ్లితే జిల్లాలో ప్రమాదకర పరిస్థితులు నెలకొంటాయని అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు. పట్టణాల్లో సైతం మంచినీటి ఇబ్బందులు  ఏర్పడే ప్రమాదం ఉందంటున్నారు. మొన్నటి వరకూ కురిసిన వానలతో జిల్లాలోని ఆయా చెరువులు నిండినా... ఇప్పుడు ఎండిపోతున్నాయి. దీనికి తోడుగా మిషన్ కాకతీయలో చెరువుల పునరుద్ధరణ పనుల కోసం నీటిని వదిలివేయడం కూడా అందోళన కల్గించే విషయం. భూగర్భజలాలు పడిపోతున్నాయని, ఈ దశలో మూడో  పంటలు వేస్తే ప్రమాదంటూ చెబుతున్నారు.
 
 వాగులు, వంకలు ఎండిపోయాయని, భూములు నై బారి పోవడంవల్ల ఇప్పుడు పంటలకు సాగునీరు ఎంత పారించినా... లాభం ఉండదంటున్నారు. జిల్లాలోని 25 మండలాల్లో భూగర్భ జలమట్టం 10 మీటర్ల లోతు నుంచి 36 మీటర్ల వరకు పడిపోయింది. మిగిలిన మండలాల్లో సగటున 10 మీటర్లలో నీరు లభ్యత ఉంటోంది. ఇక జలమట్టం గణనీయంగా పడిపోవడంతో కొత్త బావుల తవ్వకానికి బ్రేక్ వేస్తున్నట్లు ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు. బోర్లు వేసేందుకు కూడా అనుమతివ్వడం లేదు.
 
 నిర్లక్ష్యంలో నీటి సరఫరా విభాగం...
 జిల్లాలో తాగు నీటి ఎద్దడి తీవ్ర రూపం దాలుస్తున్నా...జిల్లా నీటి సరఫరా విభాగం అధికారులు నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరిస్తున్నారన్న ఆరోపణలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. జాతీయ గ్రామీణ తాగు నీటి కార్యక్రమం కింద జిల్లాలకు కోట్లాది రుపాయాలు మంజూరయ్యాయి. ఈ నిధులతో ప్రతిపాదించిన పనులన్నీ నత్తనడకన సాగుతున్నా పట్టించుకున్న అధికారి లేడు. జిల్లాలోని మండలాల్లో పనిచేస్తున్న ఆర్‌డబ్ల్యూఎస్ ఇంజనీరింగ్ అధికారులు రోజూ అప్‌అండ్‌డౌన్ చేయడం వల్ల పనులపై పర్యవేక్షణ కొరవడి నత్తనడకన సాగుతున్నాయి. 2012లో మంజూరైన పనులు కూడా పూర్తి కాకపోవడం అధికారుల పనితీరుకు అద్దం పడుతోంది.
  
 ఏజెన్సీలో తీవ్రరూపం
 కొత్తగూడ : ఏజెన్సీలో భూగర్భ జలాలు అడుగంటడంతో తాగు నీటి ఎద్దడి తీవ్రరూపం దాల్చింది. పదేళ్లుగా ఏకధాటిగా పోసిన బోరు బావులు అడుగంటాయి.  మండలంలో 402 బోర్లు ఉండగా... అన్నింటిలో నీటి నిల్వలు పడిపోయాయి. 150 ఫీట్ల లోతు నుండి నీటిని అందించే బోర్లు 300 ఫీట్లు దించినా నీరందని పరిస్థితి నెలకొంది. ఎదుళ్లపల్లి గ్రామంలో నాలుగు బోర్లలో నీరు రాకపోవడంతో 2 కి.మీ దూరంలో బోరువేసి పైపులైన్ వేశారు. అరుునా... నీరు అందకపోవడంతో కొద్దికొద్దిగా వస్తున్నాయి. ఇప్పుడే ఇలా ఉంటే ఇంకా రెండు నెలలు ఎలా అనే ఆందోళన ప్రజల్లో వ్యక్తమవుతోంది.
  
 13 బోర్లు వేయించా..
 గ్రామంలో తాగు నీటి కోసం 13 బోర్లు వేయించా. ఒక్కదాంట్లో నీళ్లు రాలేదు. సర్పంచ్‌గా గెలిచినందుకు కనీసం తాగు నీరందించాలని ఎంత ప్రయత్నించినా ఇబ్బందే ఎదురవుతోంది. భూగర్భ జలాల అభివృద్ధి కోసం ప్రభుత్వం ప్రతి ఇంటికి ఇంకుడు గుంతలు నిర్మించేలా చర్యలు తీసుకోవాలి.
  - బానోతు భద్రమ్మ, పొగుళ్లపల్లి సర్పంచ్


 ♦ మహా నగరంలో నీటి కష్టాలు
 ♦ ఓ వైపు లీకేజీలు... మరోవైపు జల దోపిడీ
 ♦ వృథాను అరికట్టడంలో యంత్రాంగం వైఫల్యం
  
 మహా నగరం నీటి జాడ తెలియక తల్లడిల్లుతోంది. దశాబ్దాలుగా దాహంతో అల్లాడుతోంది. ఎండలు ముదురుతున్నాయంటే భయంతో వణికిపోతోంది. భూగర్భ జలాలు అడుగంటి... హైదరాబాద్ నీటి కష్టాలకు రాజధానిగా మారుతోంది. దాహం తీరే దారి తెలియక బిక్కుబిక్కుమని చూస్తోంది. నిప్పులు చెరిగే ఎండలో... కుటుంబం యావత్తూ పనులు మానుకొని... నల్లాల దగ్గర బిందెలు పట్టుకొని.. గంటల తరబడి వేచి ఉండాల్సి వస్తోంది. ఎప్పుడో ఒకసారి వచ్చే ట్యాంకర్ల దగ్గర...యుద్ధాలు షరా మామూలే.  బస్తీల్లోనైతే బిందెల సమరమే. బలం ఉన్న వారిదే నీరు. ఒక్క బిందె నీరు దొరికితే ప్రపంచం గెలిచిన సంబరం.లేదంటే కి లోమీటర్లకొద్దీ ప్రయాణం. నాణేనికి మరోవైపు పైపు లైన్ల లీకేజీలు... మోటార్లతో సంపులు.. ట్యాంకులు నింపుకుని సొమ్ము చేసుకోవాలనేఅక్రమార్కుల నీటి దోపిడీ... నగర వాసుల నీటి కష్టాలను పెంచుతున్నాయి. కుటుంబంలో ఒక్కరు కష్టపడితే అందరి కడుపులూ నిండుతున్నాయ్... కానీ అందరూ కొళాయిల దగ్గర నిలబడకపోతే దాహం మాత్రం తీరడం లేదు. విశ్వనగరం నీటికష్టాలపై ‘సాక్షి’ ఫోకస్...
 
 విశ్వ నగరం గొంతెండుతోంది. ఏళ్ల తరబడి తాగునీటి సవుస్యతో నగరం అల్లాడుతోంది. అయినా... పట్టించుకునే నాథుడే లేరు. ఒక వైపు లీకేజీలు..వురో వైపు అక్రవూర్కుల నీటి దోపిడీ .. అరికట్టడంలో అధికార యుంత్రాంగం వైఫల్యం నీటి సమస్యను తీవ్రం చేస్తోంది. శివారు ప్రాంతాల్లోని కాలనీలు, బస్తీల్లో పరిస్థితి వురీ దారుణం. చిన్నా..పెద్దా అంద రూ నీటి కోసం పరుగులు తీస్తున్నారు. ఎన్నాళ్లీ నీటి కష్టాలు?...ఇవి కడతేరేదెప్పుడు? అందరిలోనూ ఇదే ప్రశ్న. ప్రభుత్వ పెద్దలు.. ఉన్నతాధికారులు ఉండే రాజధానిలో పానీ పరేషాన్‌పై ‘సాక్షి’ ఫోకస్.
 
 మహా నగరానికి జలమండలి రోజువారీగా తరలిస్తున్న 340 మిలియన్ గ్యాలన్ల నీటిలో సరఫరా,పంపిణీ నష్టాలు సుమారు 40 శాతం మేర ఉంటోంది. ఫలితంగా సరఫరా 204 మిలియన్ గ్యాలన్లు మించడంలేదు. వృథా అవుతున్న నీటిని ఒడిసిపడితే శివారు వాసుల గొంతు తడపొచ్చన్న సృ్పహ జలమండలికి కరువవడంతో నీటి కటకట రోజురోజుకూ తీవ్రమవుతోంది. వంద కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న నల్లగొండ జిల్లా కోదండాపూర్ నుంచి కృష్ణా మొదటి రెండవ దశల ద్వారా 180 ఎంజీడీలు,మెదక్ జిల్లాలోని సింగూరు, మంజీరా జలాశయాల నుంచి మరో 120 ఎంజీడీలు, నగరానికి ఆనుకొని ఉన్న హిమాయత్‌సాగర్, ఉస్మాన్‌సాగర్ నుంచి మరో 40 ఎంజీడీల నీటిని జలమండలి సేకరిస్తోంది.
 
 ఈ నీటిని శుద్ధిచేసి సరఫరా నష్టాలు పోను మిగిలిన జలాలను నగరంలోని 8.65 లక్షల నల్లాలకు జలమండలి అరకొరగానే సరఫరా చేస్తోంది. ఇక శివారు ప్రాంతాల్లో కొందరు నీటి జలగలు అక్రమంగా మోటార్ల ద్వారా నీటిని తోడి భారీ సంపులు, ట్యాంకులు నింపుకుంటున్నా బోర్డు విజిలెన్స్ విభాగం నిద్రమత్తులో జోగుతోంది. దీంతో ఎగువ ప్రాంతాలు, బస్తీ, కాలనీల్లో చివరి ప్రాంతాల్లో ఉన్నవారి గొంతెండుతోంది. లీకేజీలను అరికట్టేందుకు ఏటా వెచ్చిస్తున్న కోట్లాదిరూపాయల నిధులు నీళ్లపాలవుతుండడంతో పరిస్థితి విషమిస్తోందన్న ఆరోపణలు వినిపిస్తున్నాయి. చాలా ప్రాంతాల్లో స్టాటిక్ ట్యాంకులు నిరుపయోగంగా వూరారుు.
  
 లీకేజీలు,కన్నీటి కష్టాలకు సాక్ష్యాలివే..
  
 కుత్బుల్లాపూర్ సర్కిల్ పరిధిలో మంచినీటి పైప్‌లైన్లు లీక్ అవుతున్నారుు. ఆగ్రోస్ కంపెనీ వద్ద, ఫాంతూష్, ఐడీపీఎల్ సూర్యానగర్, రాంరెడ్డినగర్, గాంధీనగర్ ఇండస్ట్రీయల్ కేఫ్ ఎదురుగా సంపు, ఎర్ర గోడల వద్ద 300 ఎంఎం పైపులైన్ సంపు, సుచిత్ర సమీపంలోని వెన్నెలగడ్డ, బ్యాంక్ కాలనీకి వెళ్లే రోడ్డు, గాజులరామారం చౌరస్తా.. ఇలా అనేక ప్రాంతాల్లో నీరు ఏరులై పారుతోంది.కూకట్‌పల్లి జగద్గిరిగుట్ట దీనబంధు కాలనీలో మంచినీటి పైపులైన్ వాల్వులు లీకై ప్రతిరోజూ నీరు వృథా అవుతోంది.
 
 మరికొన్ని వీధుల్లో భూగర్భ  డ్రైనేజీ నీళ్లు మంచినీటి పైపుల్లో చేరడంతో కలుషితమైన తాగునీరు సరఫరా అవుతోందని స్థానికులు ఆరోపిస్తున్నారు. ఆస్‌బెస్టాస్ కాలనీ, ఆల్విన్‌కాలనీ, పాపిరెడ్డినగర్, వెంకటేశ్వరనగర్, ఆదిత్యనగర్ తదితర ప్రాంతాలలో వారానికి ఒక మారు నీరు విడుదల చేయడంతో తాగడానికి నీటిని కొనుగోలు చేయాల్సి వస్తోందని వాపోతున్నారు.మూసాపేటలోని పలు బస్తీలోకి మంచినీరు రాకపోవడంతో జనతానగర్‌లోని నీటి ట్యాంక్ వద్దకు వచ్చి లీకేజీ నీటితో స్థానికులు పట్టుకొని గొంతు తడుపుకుంటున్నారు.
 
 నేరేడ్‌మెట్ డిఫెన్స్ కాలనీ డివిజన్ పరిధిలో మంచినీటి కటకటతో ప్రజలు తల్లడిల్లుతున్నారు. డివిజన్‌లోని కాకతీయనగర్, రేణుకానగర్, మధురానగర్, రామకృష్ణాపురం, జేకే కాలనీ, శ్రీసాయినగర్, వాజ్‌పేయినగర్, సైనిక్‌పురి, శివసాయినగర్ తదితర కాలనీల్లో పవర్‌బోర్లు చెడిపోవడంతో నీరు నిల్వ ఉంచుకునేందుకు ఏర్పాటు చేసిన స్టాటిక్ ట్యాంకులు నీరు లేక అలంకార ప్రాయంగా మారాయి.
  షాపూర్‌నగర్‌లో  వారానికి ఒక రోజు మాత్రమే ట్యాంకర్ నీళ్లు సరఫరా అవుతున్నాయి. ట్యాంకర్ కోసం డ్యూటీలు మానుకుని వేచి చూడాల్సిన పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి.  ట్యాంకర్ల వద్ద యుద్ధం చేయాల్సివస్తోంది.
 
 పాతనగరంలోని జియాగూడకు ప్రతినిత్యం పానీ పరేషానే. ఓల్డ్ సిటీ మిశ్రీ గంజ్, రెడ్‌హిల్స్ ప్రాంతాల నుంచి తక్కువ వత్తిడితో నీటిసరఫరా జరుగుతోంది. ఓల్డ్ సిటీ వాటర్ అక్కడి ప్రజలకు సరిపోయిన తర్వాతే జియాగూడకు సరఫరా అవుతోంది.  లేనిపక్షంలో నీటి సరఫరా నిలిచిపోతోంది. దీనికి తోడు మల్లేపల్లి, నాంపల్లి,మంగళ్‌హాట్ తదితర ప్రాంతాల్లో కొంతమంది మంచినీటి పైప్‌లైన్ల నుంచి మోటార్ల ద్వారా నీటిని తోడేస్తున్నారు.  
  
 ముషీరాబాద్ నియోజకవర్గం కవాడిగూడలో అక్రమ నీటి వ్యాపారం జోరుగా సాగుతోంది. అక్రమంగా బోర్లు వేసి నీటి దందా చేస్తుండడంతో నియోజక వర్గ పరిధిలో రోజు రోజుకూ భూగర్భ జలాలు అడుగంటి పోతున్నాయి. జల మండలి ద్వారా ఒక్కో నీటి ట్యాంకర్ రూ. 400 వరకు తీసుకుంటుండగా ప్రైవేట్ వ్యాపారులు ఒక్కో నీటి ట్యాంకర్‌కు 800 నుంచి 1200 వరకు వ్యాపారులు వసూలు చేస్తున్నారు.లోయర్ ట్యాంక్‌బండ్‌లోని ముషీరాబాద్  తహశీల్దార్ కార్యాలయానికి కూతవేటు దూరంలోనే నలువైపులా, కవాడిగూడలో  అక్రమ నీటి వ్యాపారం సాగుతున్నా వీటిపై చర్యలు తీసుకున్న దాఖలాలు లేవు.
 
 పాతబస్తీలో మంచినీటి సరఫరా అస్తవ్యస్తంగా కొనసాగుతోంది. పెద్ద ఎత్తున మోటార్లు పెట్టినా అధికారులు పట్టించుకోవడం లేదు. ఒక్కో బస్తీలో మెజార్టీ ప్రజలు మోటార్ల ద్వారా నీటిని జలగల్లా తోడేస్తున్నారు. పాతబస్తీలోని శంషీర్‌గంజ్, మిశ్రీగంజ్, బాలాపూర్, మొఘల్‌పురా, సంతోష్‌నగర్ మంచినీటి రిజర్వాయర్ల పరిధిలో ఇదే పరిస్థితి నెలకొని ఉంది.
 
 మొఘల్‌పురా నుంచి వాటర్ ట్యాంకర్ల నీటిని ప్రైవేట్‌గా విక్రయిస్తున్నారు. ఉప్పుగూడలోని పలు బస్తీలలో నీటి సరఫరా సక్రమంగా లేకపోవడంతో బస్తీల ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులకు గురవుతున్నారు. సాయిబాబానగర్, శివాజీనగర్, రాజీవ్‌గాంధీనగర్, చాంద్రాయణగుట్ట, బండ్లగూడ, గౌస్‌నగర్‌లో సమస్య తీవ్రత జటిలంగా ఉంది.
 
 ఎల్‌బీనగర్ నియోజకవర్గం పరిధిలోని కొత్తపేట, మన్సూరాబాద్, ఆర్‌కేపురం, హయత్                నగర్, వనస్థలిపురం, కర్మన్‌ఘాట్, చంపాపేట, చైతన్యపురి ప్రాంతాల్లో నీటి వ్యాపారం జోరుగా కొనసాగుతుంది. కొత్తపేట, కర్మన్‌ఘాట్, హయత్‌నగర్, మన్సూరాబాద్ డివిజన్లలో ప్రైవేటు బోర్ల నుంచి పెద్ద ట్యాంకర్ల నుంచి వందలాది లీటర్ల నీటిని అక్రమంగా తోడేస్తూ వ్యాపారం చేసుకుంటున్నారు.
 
 ఎల్‌బీనగర్ సర్కిల్ పరిధిలో 40 శాతం కాలనీలు, బస్తీలు మంచినీటి కొరతతో తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. వచ్చే నీరంతా లీకేజీల ద్వారా వృథా కావడంతో కాలనీలకు సరిపడా నీరు అందడం లేదు. పాత పైపులైన్ల ద్వారా నీటిని సరఫరా చేయడంతో ఈ సమస్య తలెత్తుతోంది. పలు కాలనీలకు నీరు సరిపడా రాకపోవడంతో కాలనీవాసులు మోటార్లు బిగించుకుని నీటి చౌర్యానికి పాల్పడుతున్నారు.
  
 నీటి డిమాండ్ ఇలా..
  
 గ్రేటర్ వ్యాప్తంగా రోజువారీగా నీటి డిమాండ్: 459 మిలియన్ గ్యాలన్లు
 గ్రేటర్‌లో రోజువారీగా జలమండలి
 సరఫరా చేస్తున్న నీరు: 340 మిలియన్ గ్యాలన్లు
 సరఫరా నష్టాలు 40 శాతం పోను
 వాస్తవ సరఫరా:  204 మిలియన్ గ్యాలన్లు
 గ్రేటర్ పరిధిలోని జలమండలి
 నల్లా కనెక్షన్లు: సుమారు 8.75 లక్షలు
  గ్రేటర్‌లో జలమండలి మంచినీటి పైప్‌లైన్ వ్యవస్థ లేని కాలనీలు,బస్తీలు: సుమారు 1000
 
 నీటి వృథాకు కారణాలు: పైప్‌లైన్లు, వాల్వ్‌ల లీకేజీలు, నీటిచౌర్యం,మోటార్లతో నీటిని తోడడం, అక్రమ సంపులు, ట్యాంకుల్లో నీటిని నిల్వచేసుకోవడం.


 నగరంలో నీటి కష్టాలు
      రోడ్డెక్కిన జనం
      వివిధ ప్రాంతాల్లో ఆందోళన
      జలమండలి కార్యాలయంపై రాళ్ల దాడి
  సాక్షి, సిటీబ్యూరో, కుత్బుల్లాపూర్, రాజేంద్రనగర్:పెరుగుతున్న ఎండలు .. వట్టిపోయిన బోరుబావులు.. చుక్క నీరు రాల్చని జలమండలి కుళాయిలు...సమయానికి రాని ట్యాంకర్లు....వేళాపాళా లేని నీటి సరఫరా.. జేబులు గుల్ల చేస్తున్న ప్రైవేటు ట్యాంకర్లు.. వీటికి తోడు పులిమీద పుట్రలా ఉసురు తీస్తున్న కలుషిత జలాలు....ఇవీ నగర వాసుల నీటి కష్టాలు. దీనికితోడు కృష్ణా మొదటి, రెండో దశల ద్వారా నగరానికి వచ్చే 180 ఎంజీడీల జలాల సరఫరాను ఇటీవల 24 గంటల పాటు నిలిపివేయడంతో శివార్లలోని స్టోరేజి రిజర్వాయర్లు ఖాళీ అయిపోయాయి. వీటిని నింపడం ఆలస్యం కావడంతో సరఫరా నిలిచిపోయి...జనం అష్టకష్టాలు పడ్డారు.
  
   నీటి సరఫరా పునరుద్ధరించామని ఓవైపు అధికారులు చెబుతుంటే...నాలుగు రోజులుగా గుక్కెడు నీరు లేక అల్లాడుతున్నామని ప్రజలు వాపోతున్నారు. నీరు రాకపోవడంతో జనంలో కోపం కట్టలు తెంచుకుంది. నగరంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో సోమవారం నిరసన తెలిపారు. చింతల్‌లోని జలమండలి కార్యాలయంపై రాళ్ల దాడికి దిగారు. రాజేంద్రనగర్, మూసాపేట్, మారేడ్‌పల్లి, మంగళ్‌హాట్ తదితర ప్రాంతాల్లో నీటి కోసం ఆందోళన బాట పట్టారు. మరోవైపు జీహెచ్‌ఎంసీలో విలీనమైన 11 శివారు మున్సిపాల్టీల పరిధిలోని వందలాది కాలనీల్లో నీటి కష్టాలు తీవ్రమవుతుండడంతో నిరసనలు మిన్నంటుతున్నాయి. వివిధ ప్రాంతాల్లో సోమవారం జరిగిన ఆందోళనలు ఇలా...
  కుత్బుల్లాపూర్..
  
  ‘జీఎం డౌన్.. డౌన్.. జీఎం, డీజీఎంలను బదిలీ చేయండి..’ అంటూ జలం కోసం జనం గళమెత్తారు. ఖాళీ బిందెలతో ప్రదర్శనగా వెళ్లి... చింతల్ డీజీఎం కార్యాలయం ఎదుట ధర్నాకు దిగారు. కుత్బుల్లాపూర్ ఎమ్మెల్యే కేపీ వివేకానంద్ ఆధ్వర్యంలో సోమవారం వివిధ కాలనీలు, బస్తీల నుంచి తరలివచ్చిన జనం ఆందోళనలో పాల్గొన్నారు. అధికారులకు వ్యతిరేకంగా నినాదాలు చేశారు. జీఎం ప్రవీణ్‌కుమార్ వ్యవహార శైలిపై ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. గతంలో ఆందోళన చేసినా...మారని అధికారిపై చర్యలు తీసుకోవాలని డిమాండ్ చేశారు. ముఖ్యంగా జీఎం ప్రవీణ్‌కుమార్, డీజీఎం రంగారావు కేవలం కనెక్షన్లు, కలెక్షన్ల కోసం  ఇక్కడ పని చేస్తున్నారని, ప్రజలకు నీటి సరఫరా చేయడంలో విఫలమయ్యారని ఆరోపించారు.
  
   ఒక దశలో సహనం కోల్పోయిన ఆందోళనకారులు కార్యాలయంపై రాళ్లు రువ్వారు. దీంతో కిటికీ అద్దాలు పగిలి ఆందోళన చేస్తున్న వారిపై పడ్డాయి. ఓ మహిళకు స్వల్ప గాయాలయ్యాయి. కొంతమంది ఔట్ సోర్సింగ్ సిబ్బంది బయటకు వచ్చి ఆందోళన చేస్తున్న వారిపై దౌర్జన్యం చేసేందుకు ప్రయత్నించగా... టీడీపీ నాయకులు అడ్డుకున్నారు. దీంతో పరిస్థితి ఉద్రిక్తంగా మారంది. పోలీసుల రంగ ప్రవేశంతో గొడవ సద్దుమణిగింది. అక్కడే ఉన్న ఎమ్మెల్యే వివేకానంద్ ఆందోళనకారులను శాంతింపజేసి... కార్యాలయంలో ఉన్న జీఎం ప్రవీణ్‌కుమార్‌ను బయటకు రప్పించి హామీ ఇవ్వాలని డిమాండ్ చేశారు. దీనిపై జీఎం స్పందిస్తూ 15 రోజుల్లో కృష్ణా మూడోదశ ద్వారా నగరానికి అదనంగా అందే నీటిని దశల వారీగా ఆయా ప్రాంతాలకు సరఫరా చేసేలా చర్యలు తీసుకుంటానని హామీ ఇచ్చారు.
  
  రాజేంద్రనగర్‌లో..
  మంచినీటిని అందించాలని, చెడిపోయిన బోర్లకు మరమ్మతులు చేపట్టాలని కోరుతూ శివరాంపల్లి వికర్‌సెక్షన్ కాలనీ ప్రజలు సోమవారం రాజేంద్రనగర్ సర్కిల్ కార్యాలయాన్ని ముట్టడించారు. ప్రధాన ద్వారాన్ని ముసివేసి ఆందోళనకు దిగారు. ఇన్‌చార్జి ఉపక మిషనర్ దశరథ్ కాలనీ ప్రజలతో మాట్లాడి సమస్య పరిష్కారానికి కృషి చేస్తానని తెలపడంతో వారు ఆందోళన విరమించారు. వీకర్ సెక్షన్ కాలనీలో గత కొన్ని రోజులుగా మంచినీటి సరఫరా జరగడంలేదు. స్థానికం గా ఉన్న నాలుగు బోర్లు పనిచేయడం లేదు. దీంతో ప్రజ లు మంచినీటి కోసం తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. ఈ విషయమై సర్కిల్ అధికారులతో పాటు జలమండలి అధికారులకు ఫిర్యాదు చేసినా పట్టించుకోవడంలేదని ఆరోపించారు.  
  
  మారేడ్‌పల్లి..
  కలుషిత జలాల సరఫరాను నియంత్రించి... డ్రైనేజీ వ్యవస్థను క్రమబద్ధీకరించడంలో అధికారులు విఫలమయ్యారని ఆరోపిస్తూ సికింద్రాబాద్ ప్రాంత టీడీపీ నాయకులు, కార్యకర్తలు సోమవారం నిరసన ప్రదర్శన నిర్వహించారు. మారేడుపల్లిలోని జలమండలి కార్యాలయం ఎదుట టీడీపీ ఆధ్వర్యంలో నిర్వహించిన నిరసన ప్రదర్శనలో పలువురు మహిళలు ఖాళీ కుండ లతో హాజరై అధికారుల తీరుపై ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. సికింద్రాబాద్ నియోజకవర్గంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో నీటి సరఫరా సక్రమంగా లేక జనం గొంతెండుతోందని ఆరోపించారు. మరికొన్ని ప్రాంతాల్లో వేళాపాళా లేకుండా అరకొరగా అవుతున్న నీటి సరఫరా, కలుషిత జలాలతో సతమతమవుతున్నామని ఆందోళన వ్యక్తంచేశారు.  
  
  మూసాపేట్..
  స్థానిక శక్తి నగర్ కాలనీలో కలుషిత జలాల సరఫరాపై బస్తీవాసులు నిరసన వ్యక్తం చేశారు. మూసాపేట సెక్షన్ వాటర్‌వర్క్స్ మెనేజర్ వెంకటేశ్వర్లును కలిసి సమస్యలు విన్నవించారు. మురుగు నీరు కలిసిన బాటిల్‌ను చూపించారు. మూడేళ్లుగా ఈ సమస్య నెలకొందని, మంచినీరు లేక అవస్థలు పడుతున్నామని తెలిపారు.
  


 2003 జూన్‌లో హైదరాబాద్ అర్బన్ డవలప్‌మెంట్ అథారిటీ నగరంలోని జలాశయాలపై ఒక సదస్సును ఏర్పాటు చేసింది. నగరం ఎదుర్కొంటున్న నీటి సమస్యలకు కారణం జలాశయాలను నిర్వహించడంలో వైఫల్యమేనని సమావేశంలో నిపుణులు అభిప్రాయపడ్డారు. ఇండియాలో మనలాంటి ఇతర వర్ధమాన దేశాల్లో నీటి నిర్వహణలో విచిత్రస్థితి ఉంది. ఎప్పటికప్పుడు చేయాల్సిన రొటీన్ పనులను పెండింగ్ పెడతారు. మరోవైపు నీటి కోసం కొత్తకొత్త పథకాలను భారీ బడ్జెట్‌లతో ప్రవేశపెడతారు. ఫలితంగా నీటి నిల్వ సామర్థ్యాలు క్షీణింపజేయడంలో అభివృద్ధిని సాధిస్తున్నాం!
  
 విద్యుత్ ప్రాజెక్ట్‌లనే చూడండి. ఉత్పత్తి చేసిన విద్యుత్‌ను సరఫరా చేయడంలో ప్రతిబంధకాలను తొలగించేందుకు చేసే ప్రయత్నం కంటే కొత్తవాటిని నిర్మించడం లేదా అప్‌గ్రేడ్ చేయడంపై దృష్టి పెడతాం. నీటి విషయంలోనూ ఇదే జరుగుతోంది. ఏ పూటకాపూట చేయాల్సిన పనులను పక్కన పెడతాం. వేళ్లపై లెక్కించదగ్గ మంచినీటి వనరులలో చెత్తాచెదారం, ప్లాస్టిక్, రసాయనాలు పడకుండా పర్యవేక్షించే సిబ్బందిని నియమించం. అంగుళం అంగుళం అదృశ్యమవుతుంటే కళ్లు తెరవం! మన నిర్లక్ష్యం ఒక ముప్పుగా మారే వరకూ అటువైపు చూడం.
 
 ఒక్కసారి ‘విపత్తు’ రూపం తీసుకుందా? ‘ఎమర్జెన్సీ’ని ఎదుర్కొనేందుకు ఉరుకులు పరుగులు పెడతాం! ఎందుకిలా? రోజువారీ పని చేయడంలో గుర్తింపేముంది ?. సంక్షోభాన్ని నివారించిన వారే కదా హీరోలు! సంక్షోభాన్ని పరిష్కరించిన ఈ ‘హీరో’నే ఏ రోజు చేయాల్సిన పనిని ఆ రోజు చేయకుండా అలసత్వం చూపి సంక్షోభానికి కారకుడయ్యాడు అనే ఎరుక ప్రజలకు ఉండదు కదా! కాబట్టి ప్రతి సహజక్రియనూ అత్యవసర పరిస్థితికి చేర్చడం.. ఓట్ల రాజకీయాల్లో ఓ కళగా వృద్ధి చెందుతోంది!
  
 ఈనాటి ఉద్యానవనం..
 నింగిలోని మబ్బులను తారకలను ప్రతిఫలించే స్వచ్ఛమైన జలాశయాలు ఎలా కనుమరుగవుతున్నాయో ఒక ఉదాహరణ. బంజారాహిల్స్‌లోని వెంగళరావు పార్క్‌ను అట్టహాసంగా ఆ మధ్య ప్రారంభించారు కదా. ఆ పార్క్ గురించి వాస్తవాలు కనుమరుగయ్యాయి. ఒక చనిపోయిన చెరువుపై ఆ పార్క్‌కు పురుడు పోశారు. కళకళలాడే చెరువును భూ కబ్జాదారులు ఆక్రమించుకుని క్రమంగా చెరువనేది లేకుండా చేసి పార్కును నిర్మించారు. మాసాబ్‌ట్యాంక్ అలానే అంతరించిపోయింది. ఇప్పుడు పేరుకు మాత్రమే మిగిలింది!
  
 తలకిందుల ప్రాధాన్యాలు!
 హుడా వర్క్‌షాప్‌లో పాల్గొన్న ప్లానింగ్ కమిషన్ సభ్యుడు సోమ్‌పాల్ వివరణ వినండి. పదో పంచవర్ష ప్రణాళికలో 98,900 కోట్ల రూపాయలు టెలికమ్యూనికేషన్స్‌కు కేటాయిస్తే నీటి పారుదలకు 3,300 కోట్ల రూపాయలు మాత్రం కేటాయించారు.
  
 9వ ప్రణాళికలో టెలికమ్యూనికేషన్స్‌కు 92,600 నీటి వనరులకు 1,955 కోట్లు కేటాయించారు. దప్పికతో అంగలార్చుకుంటోన్న ప్రజలకు కమ్యూనికేషన్ సౌకర్యాలు ఏర్పరచడం ముఖ్య అవసరంగా భావిస్తున్నామన్నమాట! సిటీలో చెరువులను ప్రైవేట్‌కు అప్పజెప్పే ప్రతిపాదనా ఆ వర్క్‌షాప్‌లో ప్రస్తావనకు వచ్చింది. ‘చెరువు’ అంటే అందరిదీ అనే భావన ఏర్పడింది. అందరి మేలుకు ఎలా ఉపకరిస్తుందా అని కాకుండా గుడిసె వేసుకునేందుకు, ఆక్రమించి రియల్ ఎస్టేట్ వ్యాపారాలు చేసేందుకు తహతహలాడే స్వభావం కారణంగా చెరువులు అదృశ్యమైపోతున్నాయి. ఇప్పుడు కావాల్సింది ప్రైవేటేజేషన్ కాదు, స్థానిక ప్రజల భాగస్వామ్యంతో పటిష్టమైన ప్రభుత్వ నిర్వహణ!
  
 చమురు యుద్ధాలు గతం!
 గతంలో ప్రజలు అన్నం లేక కరువుతో చనిపోయారు. కరువు కాటకాలు నియంతృత్వ పాలనలోకి వస్తాయని ప్రజాస్వామ్య దేశాల్లో రావని నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత అమర్త్యసేన్ అభిప్రాయపడ్డారు. ఆయన లాజిక్ ప్రకారం కనీస ప్రజాస్వామ్యం ఉన్న దేశాల్లో ఆహారలేమితో ప్రజలు చనిపోయే దుస్థితి వస్తే ప్రభుత్వాలకు అస్తిత్వ సమస్య ఏర్పడుతుంది. తమ మనుగడ కోసమైనా డొక్కలకరువులు రాకుండా ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వాలు కాపాడతాయి.
 బాగానే ఉంది. కాని ప్రజాస్వామ్యదేశాల్లో పొంచి ఉన్న కరువు తిండికి సంబంధించినది కాదు. నీటికి సంబంధించినది. ప్రపంచంలోనే ఎత్తయిన హిమ శిఖరం తలమానికంగా ఉన్న దేశంలో నీటికి కరువు రాబోతుంది. గొంతు తుడుపుకొనేందుకు మంచినీళ్లకు దిక్కులేని దుస్థితి దాపురించనుంది.
 ప్రెజెంటేషన్: పున్నా కృష్ణమూర్తి


 నల్లగొండ : నీరందక వరి పైరు ఎండిపోతోందని ఆవేదనకు గురైన రైతులు కాలువ గేట్లను ఎత్తి నీటిని తరలించిన ఘటన నల్లగొండ జిల్లాలో శుక్రవారం చోటుచేసుకుంది. వివరాల ప్రకారం.. నల్లగొండ జిల్లా చిలుకూరు మండల రైతులు నీటిని విడుదల చేయాలని కోరుతూ మునగాల శివారులోని సాగర్ ప్రధాన ఎడమకాలువ వద్ద ఆందోళనకు దిగారు. అయితే హెడ్ రెగ్యులేటర్ వద్ద కార్యాలయంలో అధికారులు అందుబాటులో లేకపోవడంతో స్వయంగా రైతులే గేట్లను ఎత్తి ముక్త్యాల బ్రాంచి కాలువకు నీటిని విడుదల చేశారు.
 
 ఈలోగా ఎన్‌ఎస్‌పీ ఏఈ బాలాజీ అక్కడకు చేరుకోవడంతో రైతులు తమ ఆగ్రహాన్ని వ్యక్తం చేశారు. దీంతో ఏఈ బాలాజీ వివరణ ఇస్తూ... ప్రస్తుతం వారబందీ విధానం అమలుచేస్తున్నామని, వారం పాటు నీటి సరఫరా నిలిపివేయనున్నట్లు తెలిపారు.