సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ముఖ్యమంత్రి రేవంత్‌రెడ్డి, ఉప ముఖ్యమంత్రి మల్లు భట్టి విక్రమార్కలు సోమవారం మధ్యప్రదేశ్‌ వెళ్లనున్నారు. ఇండోర్‌కు సమీపంలోని అంబేడ్కర్‌ స్వగ్రామం మహూ కంటోన్మెంట్‌లో ఏఐసీసీ ఆధ్వర్యంలో నిర్వహిస్తున్న సంవిధాన్‌ బచావో ర్యాలీలో పాల్గొనేందుకు వెళ్తున్నారు. ర్యాలీలో పాల్గొనేందుకు రాష్ట్రం నుంచి సీనియర్‌ మంత్రి ఉత్తమ్‌ కుమార్‌రెడ్డి, ఇతర మంత్రులు, టీపీసీసీ అధ్యక్షుడు మహేశ్‌కుమార్‌గౌడ్, ఎంపీ చామల కిరణ్‌కుమార్‌రెడ్డి తదితరులు వెళ్లనున్నారు.

డాక్టర్‌ భీంరావ్‌ రాంజీ అంబేడ్కర్‌ భారతీయ (BR Ambedkar) చరిత్రలో మహోన్నత వ్యక్తి. భారత రాజ్యాంగ నిర్మాతగా, దళిత హక్కుల పరిరక్షకుడిగా విస్తృతంగా ప్రశంసలు పొందిన అంబేడ్కర్‌ అందించిన సేవలు కుల, ప్రాంతీయ పరిమితులను దాటి ఉన్నాయి. ఆయన కేవలం సామాజిక సంస్కర్తగానే కాకుండా దేశ సమగ్రాభివృద్ధి కోసం పారిశ్రామీకరణ, పట్టణీకరణ, ఆధునికీకరణ, నాగరికత (Civilisation) గురించి దశాబ్దాల ముందే చర్చించిన దూరదృష్టి కలిగిన తత్వవేత్త. ఆయన కేవలం దళితులకు మాత్రమే చెందినవారు కాదు. ఆయన విశ్వ మానవతా సిద్ధాంతాలు, సేవలు ప్రతి భారతీయుడి గుండెల్లో నిలిచిపోవాలి. పారిశ్రామికీకరణ ప్రజల సాంఘిక–ఆర్థిక స్థితులను మెరుగుపరచడానికి మార్గమని ఆయన విశ్వసించారు. గ్రామాధారిత ఆర్థిక వ్యవస్థ (Economy) ఒక్కటే భారతదేశ అవసరాలను తీర్చలేదని ఆయన స్పష్టంగా గ్రహించారు. పరిశ్రమల అభివృద్ధి ద్వారా ఉపాధి అవకాశాలు పెంచి, పేదరికాన్ని తగ్గించి, ఆర్థిక పురోగతిని సాధించవచ్చనేది ఆయన నమ్మకం.అలాగే, పట్టణీకరణ ద్వారా సామాజిక సమానత్వానికి మార్గం సుగమం అవుతుందని ఆయన పేర్కొన్నారు. పట్టణ ప్రాంతాలు విద్య, సాంకేతికత, సామాజిక మార్పు కేంద్రాలుగా; కులవాదం నుండి విముక్తి కలిగించే చోట్లుగా ఉండాలి అని ఆయన బలంగా విశ్వసించారు. ఆధునికీకరణ గురించి ఆయన అభిప్రాయాలు శాస్త్రీయ ద్రుఃక్కోణం, సామాజిక సమానత్వం, బుద్ధివాదం ఆధారంగా ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా మరుగునపడిన వర్గాల అభివృద్ధిలో విద్య ప్రాముఖ్యాన్ని ఆయన ప్రత్యేకంగా పేర్కొన్నారు. ఇది భారతీయుల మనోభావాలను ఆధునికీకరించే క్రమంలో పెద్ద ముందడుగు. ఆయన ప్రధానంగా భారత రాజ్యాంగ రూపకర్తగా ప్రఖ్యాతి పొందారు. కానీ ఇది కేవలం చట్టపరమైన విజయం మాత్రమే కాక ఒక తాత్విక విజయంగా నిలిచింది. స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, సౌభ్రాతృత్వం వంటి ఆవశ్యక విలువలను రాజ్యాంగంలో ప్రతిష్ఠించారు.అలాగే కార్మిక సంక్షేమం, మహిళా హక్కులు, అంటరానితనం నివారణ వంటి రంగాల్లో ఆయన రూపకల్పన చేసిన విధానాలు ఈ రోజు కూడా అద్భుతంగా పని చేస్తున్నాయి. ‘హిందూ కోడ్‌ బిల్లు’ ద్వారా మహిళలకు వారసత్వ ఆస్తిహక్కును కల్పించడం ద్వారా లింగ సమానత్వానికి ఆయన బలమైన పునాది వేశారు. ఆయన రాసిన ‘ది ప్రాబ్లం ఆఫ్‌ ది రూపీ: ఇట్స్‌ ఆరిజిన్‌ అండ్‌ ఇట్స్‌ సొల్యూషన్‌’ అనే గ్రంథం ఆర్థిక స్థిరత్వం, కేంద్ర బ్యాంకింగ్‌ సంస్కరణల ప్రాముఖ్యాన్ని చూపిస్తుంది. అలాగే ఆయన సైన్సు ఆధారంగా ఆధునిక సమాజాన్ని నిర్మించడమే కాకుండా, సర్వలోక మానవ హక్కులకూ అంకితమయ్యారు. ఆయన తత్త్వం ఐక్యరాజ్యసమితి స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాలను (ఎస్‌జీఈఎస్‌) ముందుగానే ఊహించింది. లింగ సమానత్వం, అసమానతల తగ్గింపు, నాణ్యమైన విద్య వంటి లక్ష్యాలకు ఆయన జీవితమే మార్గదర్శి.చ‌ద‌వండి: బీద పిల్లల నోట్లో మట్టి కొట్టే యత్నంఅంబేడ్కర్‌ పేరును స్మరించడం అనేది కేవలం ఆరాధన కాదు, ఆయన విలువలను మన జీవితాల్లో అమలు చేయడం. ఆయన పేరు మనం న్యాయ సమానత్వం, ఆర్థిక పురోగతి వంటి గౌరవప్రద విలువల వైపు అడుగులు వేస్తున్నామని గుర్తు చేస్తుంది.– ప్రొఫెస‌ర్‌ ఎం. జేమ్స్‌ స్టీఫెన్, చైర్‌ ప్రొఫెసర్, డాక్టర్‌ బి.ఆర్‌. అంబేడ్కర్‌ చైర్, ఆంధ్రా యూనివర్సిటీ

బెళగావి: మన రాజ్యాంగం మునుపెన్నడూ ఎదుర్కోనంతటి తీవ్ర ముప్పును ఎదుర్కొంటోందని కాంగ్రెస్‌ ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. పార్లమెంట్‌లో రాజ్యాంగ నిర్మాత బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ను అవమానించడం హోం మంత్రి అమి త్‌ షా రాజీనామా చేయాల్సిందేనని స్పష్టం చేసింది. దేశ ప్రజలకు ఆయన బహిరంగ క్షమాపణ చెప్పాలని కాంగ్రెస్‌ వర్కింగ్‌ కమి టీ(సీడబ్ల్యూసీ) సమావేశం డిమాండ్‌ చేసింది. అమిత్‌ షా చర్య రాజ్యాంగాన్ని నిర్వీర్యం చేసేందుకు ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌–బీజేపీలు దశాబ్దాలుగా సాగిస్తున్న కుట్రలో భాగమేనని మండిపడింది. సీడబ్ల్యూసీ సమావేశం గురువారం కర్ణాటకలోని బెళగావిలో జరిగింది. ఈ సందర్భంగా కాంగ్రెస్‌ చీఫ్‌ ఖర్గే మాట్లాడారు. పెరుగుతున్న ధరలు, అవినీతి, రాజ్యాంగంపై దాడి వంటి వాటిపై పాదయాత్రలు వంటి రాజకీయ ప్రచార కార్యక్రమాలను 13 నెలలపాటు చేపడతామన్నారు. జవాబుదారీతనం, సమర్థత ప్రాతిపదికగా పారీ్టలో భారీగా సంస్థాగత ప్రక్షాళన చేపడతామని చెప్పారు. అసత్యాలను వ్యాప్తి చేసే వారిపై పోరాటానికి పారీ్టకి 2025 సంస్థాగత సాధికారిత వత్సరంగా ఉంటుందని ఖర్గే తెలిపారు. ఎన్నికలకు పార్టీని సిద్ధం చేసేందుకు ప్రాంతీయ, నూతన నాయకత్వానికి ప్రాధాన్యం ఇస్తామన్నారు. ఉదయ్‌పూర్‌ డిక్లరేషన్‌ను అమలు చేసి ఏఐసీసీ నుంచి బూత్‌ స్థాయి వరకు ఎన్నికలు జరుపుతామన్నారు. రాజ్యాంగ నిర్మాత బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌కు గౌరవం కల్పించేందుకు పార్టీ పోరాడుతుందన్నారు. ఖర్గేతోపాటు పార్టీ మాజీ అధ్యక్షుడు రాహుల్‌ గాంధీ, ప్రధాన కార్యదర్శులు జైరాం రమేశ్, కేసీ వేణుగోపాల్‌ తదితరులు పాల్గొన్న ‘నవ సత్యాగ్రహ బైఠక్‌’ఈ మేరకు రెండు రాజకీయ తీర్మానాలను చేసింది. ‘ఒకే దేశం–ఒకే ఎన్నిక’వంటి విధానాలను తీసుకురావడం ద్వారా సమాఖ్య వ్యవస్థను దెబ్బతీసేందుకు ప్రభుత్వం ప్రయతి్నస్తోంది. న్యాయవ్యవస్థ, ఎన్నిక కమిషన్, మీడియాలను తీవ్ర ఒత్తిడులకు గురిచేసి అనుకూలంగా మార్చుకుంటోంది. ఇటీవలి పార్లమెంట్‌ సమావేశాలకు పాలకపక్షం తీవ్ర అవరోధాలు కలిగించింది. పోలింగ్‌ పత్రాలను ప్రజలకు అందుబాటులో లేకుండా చేసేలా ఎన్నికల నిబంధనావళిని మార్చుకుంటోంది’అంటూ సీడబ్ల్యూసీ మండిపడింది. హరియాణా, మహారాష్ట్రలలో ఇటీవలి అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో ఎన్నికల సమగ్రత దెబ్బతిందని ఆరోపించింది. మైనారిటీ వర్గం లక్ష్యంగా విద్వేషం, హింసను ప్రభుత్వమే ప్రేరేపించడంపై ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. కుల గణనను సాధ్యమైనంత త్వరగా చేపట్టాలని కేంద్రాన్ని కోరింది. ఆర్థిక పురోగతి మందగించిందని, అత్యవసర వస్తువుల ధరలు పెరుగుతున్నాయని తెలిపింది. పంటల కనీస మద్దతు ధరకు చట్టబద్ధత కలి్పంచాలని, ఉపాధి హామీ పథకానికి అవసరమైన నిధులివ్వాలని కోరింది. మహాత్ముని ఆశయాలకు భంగం: సోనియా గాంధీ మహాత్మా గాం«దీయే స్ఫూర్తిగా తమ పార్టీ ఇకపైనా కొనసాగుతుందని కాంగ్రెస్‌ పార్లమెంటరీ పార్టీ చీఫ్‌ సోనియా గాంధీ స్పష్టం చేశారు. మహాత్ముని ఆశయాలు, సిద్ధాంతాలు, సంస్థలకు కేంద్రంలో అధికారంలో ఉన్న వారి నుంచి ముప్పు పొంచి ఉందని ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. గాంధీజీ హత్యకు దారి తీసిన విషపూరిత వాతావరణాన్ని సృష్టించిన శక్తులైన మోదీ ప్రభుత్వం, ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌లతో పోరాడాలంటూ ఆమె కాంగ్రెస్‌ శ్రేణులకు పిలుపునిచ్చారు. గురువారం సోనియా ఈ మేరకు సీడబ్ల్యూసీకి పంపిన సందేశాన్ని చదివి వినిపించారు.

అనుకున్నట్టే పార్లమెంటు శీతాకాల సమావేశాలు పరస్పర వాగ్యుద్ధాలతో మొదలై ఘర్షణలతో ముగిశాయి. పార్లమెంటు ముఖద్వారం వద్ద అధికార, విపక్ష సభ్యులు ఒకరినొకరు తోసుకోవటం, ఒకరిద్దరు గాయడటం, పోలీసు కేసుల వరకూ పోవటం వంటి పరిణామాలు అందరికీ దిగ్భ్రాంతి కలిగించాయి. తమ ఎంపీలు ప్రతాప్‌ చంద్ర సారంగి, ముకేశ్‌ రాజ్‌పుత్‌లు గాయపడ్డారని బీజేపీ అంటున్నది. కాదు... వారే తమను పార్లమెంటులోకి వెళ్లకుండా అడ్డగించారని, ఆ తోపులాటలో కిందపడ్డారని కాంగ్రెస్‌ చెబుతున్నది. వారు అడ్డగించటం వల్ల తమ నాయకుడు మల్లికార్జున్‌ ఖర్గే కూడా గాయపడ్డారని, ముగ్గురు బీజేపీ ఎంపీలు రాహుల్‌ గాంధీపై భౌతికదాడికి పాల్పడ్డారని వివరి స్తున్నది. రెండు వర్గాలూ అటు స్పీకర్‌కూ, ఇటు పోలీసులకూ ఫిర్యాదులు చేసుకున్నాయి. నాగా లాండ్‌ నుంచి రాజ్యసభకు ఎన్నికైన బీజేపీ సభ్యురాలు కోన్యాక్‌ తనతో రాహుల్‌ గాంధీ అభ్యంతరకరంగా ప్రవర్తించారని ఆరోపించారు. ఈ విషయంలో రాహుల్‌పై ఎస్సీ, ఎస్టీ కేసు నమోదయ్యే అవకాశం ఉన్నదంటున్నారు. అసెంబ్లీ సమావేశాలప్పుడు ఏదో వివాదం రేకెత్తి ఒకరిపైకొకరు లంఘించటం, ఘర్షణపడటం, కుర్చీలు విసురుకోవటం, దుర్భాషలాడుకోవటం రాష్ట్రాల్లో సర్వసాధారణమైంది. కానీ ఇదేమిటి... దేశమంతటికీ ప్రాతినిధ్యం వహించే అత్యున్నత చట్టసభ ఇంత చట్టుబండలు కావటం ముందూ మునుపూ విన్నామా? సమావేశాల ప్రారంభంలోనే అదానీ వ్యవహారంపై విపక్షాలు పెద్ద రగడ సృష్టించాయి. ఆయనపై అమెరికాలో క్రిమినల్‌ కేసులు నమోదయ్యాయని, అరెస్టు చేస్తారని వచ్చిన వార్తలు నిజం కావని ప్రముఖ న్యాయవాదులు చెప్పాక అది సద్దుమణిగింది. వివాదాలు ఉండొచ్చు... విధానాల విషయంలో విభేదాలుండొచ్చు. కానీ చట్టసభ అనేది అధి కార, విపక్షాలు ప్రజలకు గరిష్టంగా మేలు చేయటానికి గల అవకాశాలను అన్వేషించే వేదిక. తమ నిర్ణయాల పర్యవసానం గుర్తెరగకుండా పాలకపక్షం ప్రవర్తిస్తున్నప్పుడు విపక్షాలు నిరసన గళం వినిపిస్తాయి. అందువల్ల పాలకపక్షం తనను తాను సరిదిద్దుకునే ఆస్కారం కూడా ఉంటుంది. అది లేనప్పుడు కాస్త ఆలస్యం కావొచ్చుగానీ... అధికార పక్షానికి ప్రజలే కళ్లు తెరిపిస్తారు. ఇందిరాగాంధీ ఏలుబడిలో ఎమర్జెన్సీ విధించినప్పుడేమైంది? ఆ తర్వాత వచ్చిన జనతాపార్టీ ప్రభుత్వం ఎన్నికైన రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలను ఇష్టారాజ్యంగా రద్దుచేసినప్పుడు భంగపాటు తప్పలేదు. ఏకంగా 400 మంది సభ్యుల బలం ఉన్న రాజీవ్‌గాంధీ ఏకపక్షంగా వ్యవహరించినప్పుడు కూడా ఆయనకు చేదు అను భవాలే ఎదురయ్యాయి. 2020లో వచ్చిన సాగుచట్టాలు కూడా ఎన్డీయే సర్కారు ఉపసంహరించు కోక తప్పలేదు. ఏ విషయంలోనైనా తక్షణమే అమీతుమీ తేల్చుకోవాలనుకునే మనస్తత్వం వల్ల ఉన్న సమస్య కాస్తా మరింత జటిలమవుతున్నది. ఇటీవలి కాలంలో చట్టసభలు బలప్రదర్శన వేదికలవు తున్నాయి. సమస్య ఎదురైనప్పుడు దాని ఆధారంగా అవతలి పక్షం అంతరంగాన్ని బయటపెట్టి ప్రజలు గ్రహించేలా చేయటం అనే మార్గాన్ని వదిలి బాహాబాహీ తలపడటం అనేది దుష్ట సంప్రదాయం. అందువల్ల చట్టసభ అంటే సాధారణ పౌరుల్లో చులకన భావం ఏర్పడటం తప్ప సాధించే దేమీ ఉండదు. రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ను ఎవరు అవమానించారు... ఎవరు నెత్తిన పెట్టుకున్నారన్న విషయమై ఏర్పడిన వివాదం కాస్తా ముదిరి పరస్పరం క్రిమినల్‌ కేసులు పెట్టుకోవటం వరకూ పోవటం విచారకరం. బీజేపీ ఎంపీలు అప్పటికే బైఠాయించిన ప్రధాన ద్వారంవైపునుంచే పార్లమెంటులోకి ప్రవేశించాలని కాంగ్రెస్‌ అనుకోవటం వల్ల బాహాబాహీకి దిగే పరిస్థితి ఏర్పడింది. వాస్తవానికి వేరే ద్వారంనుంచి వెళ్లమని భద్రతా సిబ్బంది చేసిన సూచనను రాహుల్‌ గాంధీ బేఖాతరు చేశారని, పైగా ఇతర సభ్యులను రెచ్చగొట్టారని బీజేపీ ఫిర్యాదు సారాంశం. దేశంలో ఏదో ఒకమూల నిత్యమూ సాగిపోతున్న విషాద ఉదంతాలు గమనిస్తే డాక్టర్‌ అంబే డ్కర్‌ నిజమైన వారసులెవరన్న అంశంలో భౌతికంగా తలపడిన రెండు పక్షాలూ సిగ్గుపడాల్సి వస్తుంది. ఒకపక్క పార్లమెంటులో ఈ తమాషా నడుస్తుండగానే తన పెళ్లికి ముచ్చటపడి గుర్రంపై ఊరేగుతున్న ఒక దళిత యువకుడిపై ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని బులంద్‌షహర్‌లో ఆధిపత్య కులాలవారు దాడిచేసి కొట్టారన్న వార్త వెలువడింది. ఇది ఏదో యాదృచ్ఛికంగా కులోన్మాదులు చేసిన చర్య కాదు. దశాబ్దాలుగా ఇలాంటి ఘోరాలు సాగుతూనే ఉన్నాయి. తాము ఉపయోగించే బావిలో లేదా చెరువులో దప్పిక తీర్చుకున్నారన్న ఆగ్రహంతో దళితులపై దాడులు చేసే సంస్కృతి ఇంకా పోలేదు. చాలాచోట్ల రెండు గ్లాసుల విధానం ఇంకా సజీవంగా ఉంది. మన రాజ్యాంగం అమల్లోకొచ్చి 75 వసంతాలు పూర్తయిన సందర్భంగా చర్చిస్తుండగానే... డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ వారసత్వం గురించి పార్టీలు పోటీపడుతుండగానే వాస్తవ స్థితిగతులు ఇలా ఉన్నాయి.సైద్ధాంతిక విభేదాలను ఆ స్థాయిలో మాట్లాడుకుంటే, ఆరోగ్యకరమైన చర్చల ద్వారా అన్ని విషయాలనూ ప్రజలకు తేటతెల్లం చేస్తే మెరుగైన ఫలితం వస్తుంది. నిజానిజాలేమిటో అందరూ గ్రహిస్తారు. డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ తన జీవితకాలమంతా రాజీలేని పోరాటం చేశారు. మెజారిటీ ప్రజానీకం ప్రయోజనాలను దెబ్బతీసే భావాలనూ, చర్యలనూ అడుగడుగునా తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. ఉద్యమాలు నిర్వహించారు. అంతేతప్ప అవతలిపక్షంపై హింసకు దిగలేదు. ఆయన వారసత్వం తమదేనంటున్నవారు వాస్తవానికి తమ చర్యల ద్వారా ఆ మహనీయుడి స్మృతికీ, ముఖ్యంగా ఆయన నాయకత్వంలో రూపొందిన రాజ్యాంగానికీ అపచారం చేస్తున్నామని గుర్తిస్తే మంచిది.

సాక్షి, హైదరాబాద్: కేంద్ర హోం మంత్రి అమిత్‌ షా వ్యాఖ్యలను తీవ్రంగా ఖండిస్తున్నట్టు కాంగ్రెస్‌ వర్కింగ్‌ ప్రెసిడెంట్‌ జగ్గారెడ్డి తెలిపారు. ఇదే సమయంలో అంబేద్కర్ రాజ్యాంగం వేరు.. భగవంతుడు వేరు అన్న విషయం అమిత్ షా గుర్తించాలి అంటూ కామెంట్స్‌ చేశారు.తాజాగా కాంగ్రెస్‌ వర్కింగ్ ప్రెసిడెంట్ జగ్గారెడ్డి మీడియాతో మాట్లాడుతూ..‘అంబేద్కర్‌ను అమిత్ షా అవమానించిన విధానంపై రాహుల్ గాంధీ గళం విప్పారు. పార్లమెంట్ నిండు సభలో అంబేద్కర్‌ను అవమానించేలా అమిత్ షా చేసిన వ్యాఖ్యలు వెనక్కి తీసుకొనే వరకు రాహుల్ గాంధీ పోరాటం చేస్తున్నారు. చట్టాలు, న్యాయాలు అంబేద్కర్ రాజ్యాంగం వల్లే ఉన్నాయి. బీసీలుగా చెప్పుకొనే మోదీ, అమిత్ షా కూడా అంబేద్కర్ రాజ్యాంగం వల్లే పదవులు పొందారు.అమిత్ షా వ్యాఖ్యలను తీవ్రంగా ఖండిస్తున్నాం. దేశ ప్రజల భావాలు దృష్టిలో పెట్టుకొని రాహుల్ గాంధీ పోరాటం చేస్తున్నారు. రాహుల్ గాంధీ బాధ్యత.. గాంధీ, నెహ్రూ అడుగుజాడల్లో నడవటం. అంబేద్కర్ రాజ్యాంగం వేరు భగవంతుడు వేరు అనే విషయం అమిత్ షా గుర్తించాలి. అమిత్ షా, రాహుల్ గాంధీకి తేడా.. రాహుల్ గాంధీ దేవుని మొక్కుతాడు కానీ పబ్లిసిటీ చేయరు. బీజేపీ నేతలు కూడా దేవుడ్ని మొక్కతారు కానీ, పబ్లిసిటీ చేసుకుంటారు. దేవుడు అనేది నమ్మకం ధైర్యం.. భగవంతుడు అనేది వ్యక్తిగత విషయం. కాంగ్రెస్ కార్యకర్తలు రాహుల్ గాంధీ పిలుపునకు సిద్ధంగా ఉంటారు’ అని కామెంట్స్‌ చేశారు.

న్యూఢిల్లీ: డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పట్ల కేంద్ర హోంశాఖ మంత్రి అమిత్‌ షా చేసిన వ్యాఖ్యలపై పార్లమెంట్‌ ఉభయ సభలు గురువారం దద్దరిల్లాయి. రాజ్యాంగ నిర్మాతను అవమానించినందుకు అమిత్‌ షా వెంటనే క్షమాపణ చెప్పాలని డిమాండ్‌ చేస్తూ ప్రతిపక్షాలు అలజడి సృష్టించాయి. నిరసనలు, నినాదాలతో ఉభయ సభలు పలుమార్లు వాయిదాపడ్డాయి. లోక్‌సభ ఉదయం 11 గంటలకు ప్రారంభం కాగానే విపక్ష ఎంపీలు తమ స్థానాల్లో నిల్చొని నినాదాలు ప్రారంభించారు. అమిత్‌ షా క్షమాపణ చెప్పాలని పట్టుబట్టారు. శాంతించాలని స్పీకర్‌ ఓం బిర్లా కోరారు. తమిళనాడుకు చెందిన ఎంపీ ఇళంగోవన్‌ మృతిపట్ల సంతాపం ప్రకటించారు. దివంగత సభ్యుడి ఆత్మశాంతి కోసం ఎంపీలంతా కొంతసేపు మౌనం పాటించారు. అనంతరం విపక్ష సభ్యులు మళ్లీ నినాదాలు చేశారు. దీంతో సభను స్పీకర్‌ మధ్యాహ్నం 2 గంటల వరకు వాయిదా వేశారు. ప్రియాంకగాంధీ వాద్రా సహా విపక్ష ఎంపీలు జైభీమ్‌ అంటూ నినాదాలతో హోరెత్తించారు. సభలో అంబేడ్కర్‌ చిత్రపటాలు ప్రదర్శించారు. 2 గంటలకు సభ పున:ప్రారంభమైన తర్వాత కూడా పరిస్థితిలో మార్పు రాలేదు. అమిత్‌ షా క్షమాపణ చెప్పేదాకా ఆందోళన కొనసాగిస్తామని ప్రతిపక్ష ఎంపీలు తేలి్చచెప్పారు. నినాదాల హోరుతో సభ మార్మోగిపోయింది. సభకు సహకరించాలంటూ స్పీకర్‌ స్థానంలో ఉన్న దిలీప్‌ సైకియా పదేపదే కోరిన విపక్ష ఎంపీలు పట్టించుకోలేదు. దీంతో సభను శుక్రవారానికి వాయిదా వేస్తున్నట్లు దిలీప్‌ సైకియా ప్రకటించారు. స్పీకర్‌స్థానాన్ని చుట్టుముట్టేందుకు కాంగ్రెస్‌ ఎంపీలు ప్రయతి్నంచగా మార్షల్స్‌ అడ్డుకున్నారు. సభ వాయిదా పడిన తర్వాత కూడా ప్రతిపక్ష సభ్యులు నినాదాలు కొనసాగించారు. జమిలి ఎన్నికలపై రెండు బిల్లులను జాయింట్‌ పార్లమెంటరీ కమిటీ(జేపీసీ)కి సిఫార్సు చేయడానికి లోక్‌సభలో గురువారం తీర్మానం ఆమోదించాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. కానీ, సభలో గందరగోళం కారణంగా తీర్మానంపై చర్చ జరగలేదు. రాహుల్‌ అనుచితంగా ప్రవర్తించారు అమిత్‌ షా వ్యాఖ్యలు పార్లమెంట్‌ ఎగువ సభలోనూ అలజడి రేపాయి. అంబేడ్కర్‌ను అమిత్‌ షా ఘోరంగా అవమానించారని, ఈ అంశంపై తక్షణమే చర్చించాలని విపక్ష సభ్యులు డిమాండ్‌ చేశారు. జైభీమ్‌ అంటూ నినదించారు. పార్లమెంట్‌ ప్రాంగణంలో శాంతియుతంగా నిరసన వ్యక్తం చేస్తున్న తమపై కాంగ్రెస్‌ ఎంపీ రాహుల్‌ గాంధీ అనుచితంగా ప్రవర్తించారని, ఆయనపై కఠిన చర్యలు తీసుకోవాలని బీజేపీ ఎంపీలు పట్టుబట్టారు. బీజేపీ మహిళా ఎంపీ కోన్యాక్‌ను రాహుల్‌ గాంధీ నెట్టివేశారని, మరో ఇద్దరు ఎంపీలపై దాడి చేశారని పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రి కిరణ్‌ రిజిజు ఆరోపించారు. బీజేపీ సభ్యుల పట్ల అనుచిత ప్రవర్తనకు కాంగ్రెస్‌ ఎంపీలంతా సభకు, దేశానికి క్షమాపణ చెప్పాలని డిమాండ్‌ చేశారు. రాహుల్‌ గాంధీ అప్రజాస్వామికంగా వ్యవహరిస్తున్నారని కేంద్ర మంత్రి జేపీ నడ్డా మండిపడ్డారు. అనంతరం డీఎంకే సభ్యుడు తిరుచ్చి శివ మాట్లాడారు. విపక్ష సభ్యులపై రాహుల్‌ గాంధీ దాడి చేయలేదని పేర్కొన్నారు. పార్లమెంట్‌ సభ్యులను గౌరవిస్తామని అన్నారు. మహిళలపై తమకు ఎంతో గౌరవం ఉందని చెప్పారు. ఇరుపక్షాల ఆందోళనలు, నినాదాలతో ఎగువసభలో తీవ్ర గందరగోళం నెలకొంది. ఎవరూ వెనక్కి తగ్గకపోవడంతో సభను పలుమార్లు వాయిదా వేయాల్సి వచి్చంది. చివరకు సభ శుక్రవారానికి వాయిదాపడింది.

న్యూఢిల్లీ: పార్లమెంట్‌ ప్రాంగణంలో మునుపెన్నడూ లేనివిధంగా అధికార, ప్రతిపక్ష సభ్యుల మధ్య తీవ్రస్థాయిలో ఘర్షణ చోటుచేసుకుంది. రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌పై కేంద్ర హోంశాఖ మంత్రి అమిత్‌ షా చేసిన వ్యాఖ్యలు చివరకు ఘర్షణకు దారితీయడం గమనార్హం. ఇరుపక్షాల ఎంపీలు ఒకరినొకరు తోసేసుకోవడం, పరస్పరం గొడవ పడడం, ఇద్దరు బీజేపీ ఎంపీలు గాయపడి ఆసుపత్రిలో చేరడం, ఒకరిపై ఒకరు పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేసుకోవడం, కాంగ్రెస్‌ ఎంపీ రాహుల్‌ గాంధీపై ఎఫ్‌ఐఆర్‌ నమోదు కావడం, రాహుల్‌ తనతో అభ్యంతరకరంగా ప్రవర్తించారని బీజేపీ మహిళా ఎంపీ కోన్యాక్‌ ఆరోపించడం వంటి పరిణామాలు తీవ్ర ఆందోళన కలిగించాయి. మొత్తానికి పార్లమెంట్‌ సాక్షిగా గురువారం దిగ్భ్రాంతికర సన్నివేశాలు చోటుచేసుకున్నాయి. నినాదాలు, అరుపులు, కేకలతో ఉద్రిక్తత అంబేడ్కర్‌పై అమిత్‌ షా వ్యాఖ్యలను వ్యతిరేకిస్తూ ఉదయం ఉభయ సభలు ప్రారంభం కావడానికి కొన్ని నిమిషాల ముందు విపక్ష ‘ఇండియా’ కూటమి ఎంపీలు పార్లమెంట్‌ ప్రాంగణంలో నిరసన ర్యాలీ నిర్వహించారు. నీలం రంగు దుస్తులు ధరించి, అమిత్‌ షాకు వ్యతిరేకంగా నినాదాలు చేశారు. రాహుల్‌ గాం«దీ, ప్రియాంకగాంధీ వాద్రాతోపాటు కాంగ్రెస్, డీఎంకే, ఆర్జేడీ, సమాజ్‌వాదీ పార్టీ, ఎన్సీపీ, సీపీఐ, సీపీఎం తదితర పారీ్టల సభ్యులు ఈ నిరసనలో పాల్గొన్నారు. తర్వాత వారంతా మకరద్వారం గుండా పార్లమెంట్‌ లోపలికి ప్రవేశించేందుకు ముందుకు కదిలారు. అప్పటికే అక్కడ బీజేపీ నేతృత్వంలోని ఎన్డీయే ఎంపీలు బైఠాయించారు. అంబేడ్కర్‌ను కాంగ్రెస్‌ కించపర్చిందని ఆరోపిస్తూ ప్లకార్డులు ప్రదర్శిస్తూ బిగ్గరగా నినాదాలు ప్రారంభించారు. మకరద్వారం మెట్లపై ఇరువర్గాలు పరస్పరం ఎదురుపడ్డాయి. తాము ముందుకెళ్లడానికి దారి ఇవ్వడం లేదని ఇండియా కూటమి ఎంపీలు మండిపడ్డారు. దాంతో ఎన్డీయే ఎంపీలు మరింత బిగ్గరగా నినాదాలు చేశారు. ఇండియా కూటమి సభ్యులు సైతం స్వరం పెంచారు. ఇరువర్గాల మధ్య ఘర్షణ మొదలైంది. తోపులాటలు, అరుపులు కేకలతో ఈ ప్రాంతం రణరంగాన్ని తలపించింది. అసలేం జరుగుతోందో అర్థం కాని పరిస్థితి ఏర్పడింది. తోపులాటలో కొందరు ఎంపీలు కిందపడ్డారు. మెట్ల మధ్యభాగంలో నిలబడిన తమను రాహుల్‌ గాంధీ బలంగా తోసివేశారని బీజేపీ ఎంపీలు ఆగ్రహం వ్యక్తంచేశారు. ముందుకెళ్లడానికి పక్కనే తగినంత దారి ఉన్నప్పటికీ ఆయన తమపై ఉద్దేశపూర్వకంగా దురుసుగా ప్రవర్తించారని అన్నారు. రాహుల్‌ గాంధీ తోసివేయడంతో తమ ఎంపీలు ప్రతాప్‌ సారంగి, ముకేశ్‌ రాజ్‌పుత్‌ గాయపడ్డారని చెప్పారు. నడవలేని స్థితిలో ఉన్న సారంగిని చక్రాల కురీ్చలో అంబులెన్స్‌ దాకా తీసుకెళ్లారు. అంబులెన్స్‌లో ఆసుపత్రికి తరలించారు. అయితే, బీజేపీ ఎంపీలే దారికి అడ్డంగా నిల్చొని, రాహుల్‌ గాం«దీని ముందుకు వెళ్లనివ్వలేదని కాంగ్రెస్‌ సభ్యులు చెప్పారు. తమను రెచ్చగొట్టేలా ప్రవర్తించారని బీజేపీ సభ్యులపై విరుచుకుపడ్డారు. మోదీ పరామర్శ పార్లమెంట్‌ ప్రాంగణంలో జరిగిన ఘర్షణలో గాయపడిన ప్రతాప్‌ సారంగితోపాటు ముకేశ్‌ రాజ్‌పుత్‌ చికిత్స నిమిత్తం ఢిల్లీలోని రామ్‌ మనోహర్‌ లోహియా ఆసుపత్రిలో చేరారు. సారంగి కణతకు కుట్లు పడ్డాయి. ముకేశ్‌ రాజ్‌పుత్‌ తలకు గాయాలయ్యాయి. వారి ఆరోగ్య పరిస్థితి నిలకడగా ఉన్నట్లు సమాచారం. ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ వారిద్దరినీ ఫోన్‌లో పరామర్శించారు. జరిగిన ఘటనపై వివరాలు అడిగి తెలుసుకున్నారు. అలాగే పలువురు కేంద్ర మంత్రులు, ఎన్డీయే ఎంపీలు సైతం ఆసుపత్రికి చేరుకొని ప్రతాప్‌ సారంగి, ముకేశ్‌ రాజ్‌పుత్‌లను పరామర్శించారు. బీజేపీ ఎంపీలు కర్రలతో బెదిరించారు: రాహుల్‌ బీజేపీ ఎంపీలు తనపై బల ప్రయోగం చేశారని, దురుసుగా తోసివేశారని కాంగ్రెస్‌ పార్టీ అధ్యక్షుడు మల్లికార్జున ఖర్గే ఆరోపించారు. కింద పడిపోయానని, తనకు గాయాలయ్యాయని చెప్పారు. బీజేపీ ఎంపీలే తమపై దౌర్జన్యానికి పాల్పడి, తప్పుడు ఆరోపణలు చేస్తున్నారని విమర్శించారు. పార్లమెంట్‌ ప్రాంగణంలో శాంతియుతంగా నిరసన వ్యక్తం చేస్తున్న తమపై బీజేపీ ఎంపీలు అనుచితంగా ప్రవర్తించారని ప్రియాంక గాంధీ మండిపడ్డారు. బీజేపీ ఎంపీలే తమపై భౌతిక దాడులు చేశారని రాహుల్‌ గాంధీ ధ్వజమెత్తారు. కర్రలు చేతపట్టుకొని తమను అడ్డుకున్నారని, బెదిరించారని, పార్లమెంట్‌ లోపలికి వెళ్లనివ్వలేదని చెప్పారు. పార్లమెంట్‌ రెజ్లింగ్‌ రింగ్‌ కాదు: రిజిజు తమ ఎంపీ సారంగిని రాహుల్‌ గాంధీ నెట్టివేశారని, రౌడీలా ప్రవర్తించారని బీజేపీ ఎంపీ నిషికాంత్‌ దూబే దుయ్యబట్టారు. ఒక వృద్ధుడిని నెట్టివేసినందుకు రాహుల్‌ సిగ్గుపడాలని అన్నారు. తాను నాలుగుసార్లు ఎంపీగా గెలిచానని, తన రాజకీయ జీవితంలో ఇలాంటి దారుణమైన ఘటన ఏనాడూ చూడలేదని స్పష్టంచేశారు. కేంద్ర మంత్రి కిరణ్‌ రిజిజు మాట్లాడుతూ.. పార్లమెంట్‌ అనేది బల ప్రదర్శనకు వేదిక కాదని, కుస్తీలు పట్టడానికి రెజ్లింగ్‌ రింగ్‌ కాదని సూచించారు. గురువారం నాటి ఘర్షణపై తగిన చర్యలు ఉంటాయని తేల్చిచెప్పారు. అమిత్‌ షాపై సభా హక్కుల ఉల్లంఘన నోటీసు అంబేడ్కర్‌పై అభ్యంతరకర వ్యాఖ్యలు చేశారని ఆరోపిస్తూ కేంద్ర మంత్రి అమిత్‌ షాపై కాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షుడు మల్లికార్జున ఖర్గే గురువారం రాజ్యసభలో సభా హక్కుల ఉల్లంఘన నోటీసు ఇచ్చారు. రాజ్యసభ చైర్మన్‌ ధన్‌ఖడ్‌కు ఈ నోటీసు అందజేశారు. రాజ్యసభ సాక్షిగా రాజ్యాంగ నిర్మాతను అమిత్‌ షా అవమానించారని ఖర్గే ఆరోపించారు. పార్లమెంట్‌లోకి వెళ్తుంటే ఎగతాళి చేశారుతాము పార్లమెంట్‌లోకి వెళ్తుండగా బీజేపీ ఎంపీలు ఎగతాళి చేశారని, లోపలకి వెళ్లకుండా అడ్డుకున్నారని కాంగ్రెస్‌ అగ్రనేతలు మల్లికార్జున ఖర్గే, రాహుల్‌ గాంధీ ఆరోపించారు. అంబేడ్కర్‌ను అవమానించినందుకు హోంమంత్రి పదవికి అమిత్‌ షా రాజీనామా చేయాలని, దేశ ప్రజలకు క్షమాపణ చెప్పాలని డిమాండ్‌ చేశారు. వారు గురువారం ఏఐసీసీ ప్రధాన కార్యాలయంలో మీడియాతో మాట్లాడారు. అమిత్‌ షాను కాపాడేందుకు బీజేపీ ముందస్తుగానే కుట్ర పన్నిందని విమర్శించారు.పరస్పరం ఫిర్యాదులు మొత్తం గొడవకు రాహుల్‌ గాంధీ కేంద్ర బిందువుగా మారారు. ఆయనపై బీజేపీ నేతలు పార్లమెంట్‌ హౌస్‌ పోలీసు స్టేషన్‌లో ఫిర్యాదు చేశారు. హత్యాయత్నం, భౌతిక దాడి, హింసకు ప్రేరేపించడం వంటి ఆరోపణలతో ఫిర్యాదు అందించారు. రాహుల్‌పై పోలీసులు ఎఫ్‌ఐఆర్‌ నమోదు చేశారు. కాంగ్రెస్‌ నేతలు సైతం బీజేపీ ఎంపీలపై పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేశారు. లోక్‌సభ స్పీకర్‌ ఓం బిర్లాను కూడా కలిశారు. రాహుల్‌ గాంధీపై బీజేపీ ఎంపీలు దారుణంగా ప్రవర్తించారని, వారిపై కఠిన చర్యలు తీసుకోవాలని కోరారు. ఈ మేరకు ఓం బిర్లాకు ఫిర్యాదు అందజేశారు. మల్లికార్జున ఖర్గే సైతం ఓం బిర్లాకు లేఖ రాశారు. బీజేపీ ఎంపీల దాడిలో తన మోకాలికి గాయమైందని పేర్కొన్నారు. ఈ దాడిపై దర్యాప్తు జరపాలని కోరారు. రాజ్యసభ చైర్మన్‌ ధన్‌ఖడ్‌కు కూడా కాంగ్రెస్‌ ఎంపీలు ఫిర్యాదు చేశారు. బీజేపీ నేతలు సైతం కాంగ్రెస్‌ ఎంపీలపై లోక్‌సభ స్పీకర్, రాజ్యసభ చైర్మన్‌కు ఫిర్యాదు చేశారు. నా ఆత్మగౌరవం దెబ్బతీశారురాహుల్‌ గాందీపై నాగాలాండ్‌కు చెందిన బీజేపీ మహిళా ఎంపీ ఫాంగ్‌నన్‌ కోన్యాక్‌ ఆరోపణలు చేయడం సంచలనాత్మకంగా మారింది. ఆమె గురువారం రాజ్యసభలో మాట్లాడారు. ‘‘మకరద్వారం వద్ద శాంతియుతంగా నిరసన వ్యక్తం చేస్తుండగా రాహుల్‌ గాంధీ నాకు చాలా సమీపంలోకి వచ్చారు. కోపంగా చూస్తూ నాపై గట్టిగా అరిచారు. నాకు చాలా అసౌకర్యంగా అనిపించింది. లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నాయకుడైన రాహుల్‌ ప్రవర్తన ఇదేనా?’’ అని ప్రశ్నించారు. రాహుల్‌పై చర్యలు తీసుకోవాలని కోరుతూ రాజ్యసభ చైర్మన్‌ ధన్‌ఖడ్‌కు లేఖ అందజేశారు. ‘‘నేను గిరిజన మహిళను. రాహుల్‌ నా పట్ల అనుచితంగా ప్రవర్తించారు. నా ఆత్మగౌరవాన్ని దెబ్బతీశారు. నాకు రక్షణ కల్పించాలి’’ అని లేఖలో పేర్కొన్నారు. ఆమె ఫిర్యాదును పరిశీలిస్తున్నానని ధన్‌ఖడ్‌ చెప్పారు. హోం మంత్రి అమిత్‌ షా వెంటనే రాజీనామా చేయాలంటూ పార్లమెంట్‌ ప్రాంగణంలో ఇండియా కూటమి ఎంపీల నిరసన

పాట్నా : ‘కేంద్ర హోం మంత్రి అమిత్‌ షాకు మతి భ్రమించింది. వెంటనే ఆయన రాకీయాల నుంచి తప్పుకోవాలని’ అని ఆర్జేడీ చీఫ్‌ లాలూ ప్రసాద్‌ యాదవ్‌ డిమాండ్‌ చేశారు.అంబేద్కర్‌ పేరు ప్రస్తావించడం కాంగ్రెస్‌కు ప్యాషనైందంటూ రాజ్యసభలో అమిత్‌ షా చేసిన వ్యాఖ్యలపై లాలూ ప్రసాద్‌ యాదవ్‌ స్పందించారు. ‘అమిత్ షాకు మతి భ్రమించింది. బాబాసాహెబ్ అంబేద్కర్‌పై అమిత్‌షా రగిలిపోతున్నారు. ఆయన తీరును ఖండిస్తున్నా. అంబేద్కర్ గొప్పవారు. అమిత్‌షా రాజకీయాలను వదిలేయాలి' అని లాలూ ప్రసాద్‌ యాదవ్ అన్నారు.पगला गया है अमित शाह !इस्तीफा देकर जल्द दे जल्द भाग जाए केंद्रीय गृह मंत्री !संविधान रक्षक - लालू प्रसाद यादव@laluprasadrjd 🔥🔥#तड़ीपार_माफ़ी_मांग pic.twitter.com/uOaBHFBtSw— सरपंच साहेब (@sarpanchsaheb3) December 19, 2024అంతకుముందు,బీహార్ మాజీ ఉప ముఖ్యమంత్రి తేజస్వి యాదవ్ మాట్లాడారు. అమిత్‌ షా,బీజేపీ రాజ్యాంగానికి వ్యతిరేకమని ఆరోపించారు. అంబేద్కర్ మా ఫ్యాషన్. మా ప్రేరణ. బాబాసాహెబ్ అంబేద్కర్‌ను ఎవరు అవమానించినా మేం అంగీకరించం. అలాంటి వ్యక్తులు ద్వేషాల్ని రగిల్చే వారు. రాజ్యాంగ వ్యతిరేకులు,పార్లమెంటులో ఉపయోగించిన భాష ఆమోదించదగిన అంశం కాదు. రాజ్యంగ వజ్రోత్సవాలపై రాజ్యసభలో రెండు రోజుల చర్చకు ఆయన బదులిచ్చారు. ఆ సందర్భంగా కాంగ్రెస్‌ను విమర్శిస్తూ అంబేద్కర్‌ ప్రస్తావన తెచ్చారు. అంబేద్కర్‌, అంబేద్కర్‌ అనడం వాళ్లకు ఇప్పుడో ఫ్యాషనైపోయింది. అన్నిసార్లు దైవనామ స్మరణ చేస్తే కనీసం ఏడు జన్మల దాకా స్వర్గమన్నా దక్కేది’ అంటూ ఎద్దేవా చేశారు. అమిత్‌ షా చేసిన వ్యాఖ్యలకు క్షమాపణలు చెప్పాలను డిమాండ్‌ చేస్తూ విపక్షాలు పార్లమెంట్‌ వెలుపల నిరసన చేపట్టాయి. ఆ నిరసన ఉద్రిక్తతకు దారి తీసింది. అధికార, విపక్ష ఎంపీల మధ్య జరిగిన తోపులాటలో ఒడిశా బీజేపీ ఎంపీ ప్రతాప్‌ చంద్ర సారంగికి గాయాలయ్యాయి.

ఢిల్లీ, సాక్షి: ఆప్‌ జాతీయ కన్వీనర్‌, ఢిల్లీ మాజీ ముఖ్యమంత్రి అరవింద్‌ కేజ్రీవాల్‌.. ఏపీ సీఎం చంద్రబాబు నాయుడు, బీహార్‌ సీఎం నితీశ్‌ కుమార్‌లకు లేఖ రాశారు. అంబేద్కర్‌పై కేంద్ర హోం మంత్రి అమిత్‌ షా చేసిన వ్యాఖ్యలపై స్పందనేంటో తెలియజేయాలని లేఖలో కోరారాయన.‘‘బాబా సాహెబ్‌ను అమిత్‌ షా అవమానించారు. ఈ అవమానానికి మీ మద్ధతు ఉందా?.. మీ నుంచి సమాధానం కోసం యావత్‌ దేశం ఎదురు చూస్తోంది’’ అని ఎక్స్‌ ఖాతాలో ప్రశ్నించారాయన. టీడీపీ, జేడీయూలు ఎన్డీయే కూటమిలో ప్రధాన భాగస్వామ్య పార్టీలుగా ఉన్న సంగతి తెలిసిందే.అలాగే.. అంబేద్కర్‌పై అమిత్‌ షా వ్యాఖ్యలు సమర్థనీయం కాదు. కోట్లాది మంది మనోభావాలు దెబ్బ తిన్నాయి. అమిత్‌ షా కనీసం క్షమాపణలు కూడా చెప్పలేదు. ప్రధాని మోదీ కూడా అమిత్‌ షానే సమర్థిస్తున్నారు. బీజేపీ మద్దతుపై పునరాలోచించుకోవాలి అని లేఖలో కేజ్రీవాల్‌ లేఖలో కోరారు.बीजेपी ने संसद में बाबा साहेब का अपमान किया है। लोगों को लगता है कि बाबा साहेब को चाहने वाले बीजेपी का समर्थन नहीं कर सकते। आप भी इस पर विचार करें।My Letter to Shri N Chandra Babu Naidu ji. pic.twitter.com/87pKYTfdDY— Arvind Kejriwal (@ArvindKejriwal) December 19, 2024 बीजेपी ने संसद में बाबा साहेब का अपमान किया है। लोगों को लगता है कि बाबा साहेब को चाहने वाले बीजेपी का समर्थन नहीं कर सकते। आप भी इस पर विचार करें।श्री नीतीश कुमार जी को मेरा पत्र। pic.twitter.com/YLd7lXrqmn— Arvind Kejriwal (@ArvindKejriwal) December 19, 2024బాబాసాహెబ్‌ అంబేద్కర్‌పై కేంద్ర హోంమంత్రి అమిత్‌ షా వ్యాఖ్యలు రాజకీయంగా తీవ్ర దుమారం రేపుతున్నాయి. పార్లమెంట్ లోపల, వెలుపల నిరసనలతో ఇండియా కూటమి హోరెత్తిస్తోంది. అమిత్ షా రాజీనామా చేయాలని.. లేదంటే ప్రధాని మోదీ ఆయన్ను కేబినెట్ నుంచి బర్తరఫ్ చేయాలని కాంగ్రెస్ డిమాండ్ చేసింది. మరోవైపు.. రాజ్యసభలో షాపై సభాహక్కుల ఉల్లంఘన నోటీసు ఇచ్చారు తృణమూల్ ఎంపీ డెరెక్‌ ఓబ్రియన్‌.ఏమన్నారంటే.. భారత రాజ్యాంగంపై చర్చ సమయంలో.. రాజ్యసభలో సమాధానం ఇచ్చిన కేంద్రమంత్రి అమిత్ షా.. కాంగ్రెస్‌పై నిప్పులు చెరిగారు. రాజకీయ లబ్ధి కోసమే హస్తం పార్టీ బీఆర్‌ అంబేద్కర్ పేరును వాడుకుంటోందని విమర్శించారు. అంబేద్కర్ పేరు జపించడం ఆ పార్టీ నేతలకు ఫ్యాషన్‌గా మారిందని.. అన్నిసార్లు దేవుడు పేరు జపిస్తే, ఏడు జన్మలకు సరిపడా పుణ్యం వచ్చి.. స్వర్గానికి వెళ్లేవారని ఆక్షేపించారు. ఈ వ్యాఖ్యలపై ప్రతిపక్షాలు విరుచుకుపడ్డాయి. కాంగ్రెస్ ఎంపీ రాహుల్ గాంధీ, బెంగాల్ సీఎం మమతా బెనర్జీ, ఆప్ నేషనల్ కన్వీనర్‌ కేజ్రీవాల్‌, BSP అధినేత్రి మాయావతి, నటుడు.. TVK చీఫ్‌ విజయ్‌ సహా పలువురు విపక్ష నేతలు షా వ్యాఖ్యలను ఖండించారు.దీనికి అధికార పక్షం గట్టిగానే కౌంటర్ ఇచ్చింది.లోక్‌సభలో కేంద్ర న్యాయశాఖ మంత్రి అర్జున్‌రామ్ మేఘవాల్‌, రాజ్యసభలో కేంద్రమంత్రులు జేపీ నడ్డా, కిరణ్ రిజిజు .. కాంగ్రెస్ నేతలపై ధ్వజమెత్తారు. తన వ్యాఖ్యలకు కాంగ్రెస్ కావాలని వక్రీకరిస్తోందని మండిపడ్డారు కేంద్రమంత్రి అమిత్ షా. కాంగ్రెస్ విమర్శలు కొనసాగుతున్న వేళ.. అమిత్ షాకు మద్దతుగా నిలిచారు ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ. ఎక్స్ వేదికగా కాంగ్రెస్‌ను కడిగి పారేశారు. అంబేద్కర్‌ను అవమానించిన కాంగ్రెస్ చీకటి చరిత్రను షా బహిర్గతం చేశారని.. దీంతో హస్తం పార్టీ ఉలిక్కిపడి.. డ్రామాలకు తెరతీసిందని ఫైర్‌ అయ్యారు. కాంగ్రెస్ కొన్నేళ్లపాటు దేశంలో అధికారంలో ఉన్నప్పటికీ ఎస్​సీ, ఎస్​టీల సాధికారత కోసం ఏమీ చేయలేదన్నారు ప్రధాని మోదీ. అంబేద్కర్‌ను ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ రెండుసార్లు ఓడిపోయేలా చేసిందని.. ఆయనకు భారతరత్న ఇచ్చేందుకు నిరాకరించడమే కాకుండా.. అంబేద్కర్ చిత్రపటాన్ని పార్లమెంట్‌ సెంట్రల్ హాల్‌లో పెట్టడాన్ని వ్యతిరేకించిందంటూ.. కాంగ్రెస్ పాపల చిట్టాను ఎక్స్‌లో పోస్ట్ చేశారు.If the Congress and its rotten ecosystem think their malicious lies can hide their misdeeds of several years, especially their insult towards Dr. Ambedkar, they are gravely mistaken!The people of India have seen time and again how one Party, led by one dynasty, has indulged in…— Narendra Modi (@narendramodi) December 18, 2024

Parliament Winter Session Live Updates:సభ్యుల ఆందోళనతో లోక్‌సభ రేపటికి వాయిదా రాజ్యసభ రేపటికి వాయిదా..ఢిల్లీ : పార్లమెంట్‌లో జరిగిన తోపులాట బీజేపీ ఎంపీలు ప్రతాప్‌ చంద్ర సారంగి,ముఖేష్‌ రాజ్‌పుత్‌లు గాయపడిన ఘటనపై ఎన్డీయే కూటమి నేతలు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. రాహుల్‌ గాంధీపై ఎఫ్‌ఐఆర్‌ నమోదుకు ఎన్డీయే నేతలు సిద్ధమయ్యారు.అంతకంటే ముందే పార్లమెంట్‌లో ఎంపీల మధ్య జరిగిన తోపులాటకు సంబంధించిన వీడియోల్ని పరిశీలించనున్నారు. ఆ తర్వాతే తదుపరి చర్యలకు ఉపక్రమించనున్నట్లు తెలుస్తోంది. స్పీకర్‌కు ఖర్గే లేఖపార్లమెంట్‌ ముఖ ద్వారం వద్ద జరిగిన తోపులాటలో తనకు గాయమైందని, విచారణ జరపాలని స్పీకర్‌ ఓంబిర్లాకు కాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షుడు మల్లికార్జున్‌ ఖర్గే స్పీకర్‌కు లేఖ రాశారు. My letter to the Hon’ble @loksabhaspeaker urging to order an inquiry into the incident which is an assault not just on me personally, but on the Leader of the Opposition, Rajya Sabha and the Congress President. pic.twitter.com/gmILQdIDYW— Mallikarjun Kharge (@kharge) December 19, 2024 ప్రధానితో కిరణ్‌ రిజుజు భేటీపార్లమెంట్‌లో జరిగిన తోపులాట ఘటనకు సంబంధించిన సమాచారం అందించేందుకు ప్రధాని మోదీతో పార్లమెంటరీ కమిటీ వ్యవహారాల శాఖ మంత్రి కిరణ్‌ రిజుజు భేటీ అయ్యారు. ఈ భేటీలో పార్లమెంట్‌లో జరిగిన నిరసన, అపై జరిగిన పరిణామల గురించి వివరిస్తున్నారు. పార్లమెంట్‌లో ఎంపీల తోపులాట పార్లమెంట్‌లో గందర గోళం నెలకొంది. అంబేద్కర్‌ను అవమానించి కాంగ్రేస్సే నంటూ బీజేపీ.. కాదు..కాదు కమలం నేతలు అవమానించారంటూ అధికార, విపక్ష ఎంపీలు పార్లమెంట్‌ ముందు పోటా పోటీగా నిరసనలు చేపట్టారు. ఎంపీలు చేట్టిన నిరసనలో ఉద్రికత్త చోటు చేసుకుంది. కాంగ్రెస్‌, బీజేపీ ఎంపీల మధ్య తోపులాట జరిగింది. ఈ తోపులాటలో ఒడిశా బీజేపీ ఎంపీ ప్రతాప్ చంద్ర సారంగికి గాయాలయ్యాయి. దీంతో అప్రమత్తమైన పార్లమెంట్‌ సిబ్బంది ఎంపీ సారంగిని అత్యవసర చికిత్స కోసం ఆస్పత్రికి తరలించారు. చికిత్స పొందుతున్న ప్రతాప్‌ సారంగిని పరామర్శించేందుకు కేంద్ర మంత్రులు ఆస్పత్రికి వెళ్లనున్నారు. #WATCH | Delhi | BJP MP Pratap Chandra Sarangi says, "Rahul Gandhi pushed an MP who fell on me after which I fell down...I was standing near the stairs when Rahul Gandhi came and pushed an MP who then fell on me..." pic.twitter.com/xhn2XOvYt4— ANI (@ANI) December 19, 2024పార్లమెంట్‌ భయట ఆందోళన చేపట్టిన ప్రతిపక్ష,విపక్ష ఎంపీ నిరసన ఉద్రిక్తతకు దారి తీసింది. నిరసనలో బీజేపీ ఎంపీ ప్రతాప్ చంద్ర సారంగి గాయపడ్డారు. ఈ సందర్భంగా ఆయన మాట్లాడుతూ.. ‘నేను పార్లమెంట్‌ మెట్ల దగ్గర నిలబడ్డా.. ఆ సమయంలో రాహుల్ గాంధీ ఓ ఎంపీని నెట్టాడు. ఆ ఎంపీ వచ్చి నాపై పడ్డాడు. దీంతో నాకు గాయాలు అయ్యాయి’ అని చెప్పారు.పార్లమెంట్‌ లోపలికి వెళ్లే హక్కు మాకుంది : రాహుల్‌ఈ తోపులాటపై రాహుల్‌ గాంధీ మాట్లాడుతూ.. నేను పార్లమెంట్‌ మెట్లపై నిల్చున్నాను. నన్ను అడ్డుకునేందుకు బీజేపీ ఎంపీలు ప్రయత్నించారు. కావాలంటే మీరే చూడంటే పార్లమెంట్‌లోని కెమెరాల్లో రికార్డయి ఉంటుంది. నేను పార్లమెంటు గేటు నుంచి లోపలికి వెళ్లేందుకు ప్రయత్నించారు. బీజేపీ ఎంపీలు నన్ను అడ్డుకున్నారు. మల్లికార్జున్‌ ఖర్గేను నెట్టారు. పార్లమెంట్‌ లోపలికి వెళ్లే హక్కు మాకుంది. మమ్మల్ని లోపలికి పోనివ్వకుండా బీజేపీ ఎంపీలు అడ్డుకునే ప్రయత్నం చేశారు’ అని ఆయన అన్నారు.#WATCH | Lok Sabha LoP Rahul Gandhi says, "This might be on your camera. I was trying to go inside through the Parliament entrance, BJP MPs were trying to stop me, push me and threaten me. So this happened...Yes, this has happened (Mallikarjun Kharge being pushed). But we do not… https://t.co/q1RSr2BWqu pic.twitter.com/ZKDWbIY6D6— ANI (@ANI) December 19, 2024అంబేద్కర్‌ను అవమానించిన పార్టీ కాంగ్రెస్‌పార్లమెంట్‌లో అధికార, విపక్షాల ఆందోళనపై తెలంగాణ బీజేపీ ఎంపీ లక్ష్మణ్‌ స్పందించారు. ఈ సందర్భంగా లక్ష్మణ్‌ మాట్లాడుతూ.. అంబేద్కర్‌ను అడుగడుగునా అవమానించిన పార్టీ కాంగ్రెస్‌. సెంట్రల్‌ హాల్‌లో అంబేద్కర్‌ చిత్రపటం పెట్టడాన్ని వ్యతిరేకించింది. అంబేద్కర్‌కు బీజేపీ సమున్నత గౌరవం ఇచ్చింది. నిజాలు బయటపెడుతుంటే కాంగ్రెస్‌ జీర్ణించుకోలేకపోతుంది. అమిత్‌ షా వీడియోని వక్రీకరించి రాద్ధాంతం చేస్తోంది.

చెన్నై: బీఆర్‌ అంబేద్కర్‌పై కేంద్ర హోంశాఖ మంత్రి అమిత్‌ షా చేసిన వ్యాఖ్యలు రాజకీయంగా పెను దుమారం రేపుతున్నాయి. ఇప్పటికే అమిత్‌ షా వ్యాఖ్యలకు ఇండియా కూటమి నేతలు కౌంటర్‌ ఇవ్వగా తాజాగా తమిళనాడు నేత, నటుడు విజయ్‌ ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. అమిత్‌ షాను టార్గెట్‌ చేసి సంచలన ఆరోపణలు చేశారు.అమిత్‌ షా వ్యాఖ్యలపై తమిళగ వెట్రి కళగం నేత విజయ్‌ ట్విట్టర్‌ వేదికగా స్పందిస్తూ..‘అంబేడ్కర్‌ పేరు వింటే కొందరికి అలర్జీ. ఆయన సాటిలేని రాజకీయ మేధావి. స్వేచ్ఛా వాయువులు పీల్చిన భారత ప్రజలందరూ అంబేద్కర్‌ను గౌరవించారు. అంబేద్కర్‌ అనే పేరు వింటే మనసు, పెదవులకు సంతోషంగా ఉంటుంది. ఆయనను అవమానించడాన్ని సహించబోమంటూ కామెంట్స్‌ చేశారు. దీంతో, ఆయన బీజేపీనే టార్గెట్‌ చేసి ఇలా కామెంట్స్‌ చేశారని పలువురు చెబుతున్నారు.Our TVK President @tvkvijayhq strongly condemned the Union Home Minister Amit Shah for disrespecting Ambedkar, our ideological leader. He said such insults are unacceptable and expressed his disapproval on behalf of the Tamilaga Vettri Kazhagam 🙏🏼🔥 pic.twitter.com/SzKpJ05laV— velpparsuriya (@SuriyaCreation3) December 18, 2024ఇదిలా ఉండగా.. నటుడు విజయ్‌ తన రాజకీయ పార్టీ టీవీకే పార్టీ మొదటి ర్యాలీలో పాల్గొన్న సందర్భంగా అంబేద్కర్‌ తన పార్టీ సైద్దాంతిక గురువు అని చెప్పుకొచ్చారు. మరోవైపు.. విజయ్‌ వ్యాఖ్యలపై తమిళనాడు బీజేపీ నేతలు మండిపడుతున్నారు. అంతకుముందు పార్లమెంట్‌ సమావేశాల సందర్బంగా అమిత్‌ షా క్షమాపణలు చెప్పాలంటూ విపక్షాలు నిరసనలకు దిగాయి. దీంతో, పార్లమెంటు ఉభయ సభలు బుధవారం దద్దరిల్లాయి. సభలోనే కాకుండా బయటా ప్రతిపక్షాలు నిరసనలు వ్యక్తం చేశాయి. అమిత్‌ షా రాజీనామా చేయాలని కాంగ్రెస్‌ డిమాండు చేసింది. అయితే కాంగ్రెస్‌ పార్టీనే ఇప్పటిదాకా అంబేడ్కర్‌ను అవమానిస్తూ వస్తోందని, తామే ఆయనను సంపూర్ణంగా గౌరవిస్తున్నామని ప్రధాని మోదీ స్పష్టం చేశారు.ఇదే సమయంలో తన వ్యాఖ్యలను కాంగ్రెస్‌ వక్రీకరించిందని అమిత్‌ షా వివరణ ఇచ్చారు. పదే పదే అంబేడ్కర్‌ పేరును జపించే బదులు.. ఏ దేవుడిని స్మరించుకున్నా ఏడు జన్మలదాకా స్వర్గ ప్రాప్తి లభించేదని అమిత్‌ షా మంగళవారం రాజ్యసభలో వ్యాఖ్యానించినట్లు కాంగ్రెస్‌ ఆరోపించింది. ఆ వ్యాఖ్యలకు సంబంధించిన వీడియోను విడుదల చేసింది. అయితే తమకు అంబేడ్కరే దేవుడని ఆ పార్టీ స్పష్టం చేస్తూ అమిత్‌ షా క్షమాపణలు చెప్పడంతోపాటు రాజీనామా చేయాలని లేదంటే ప్రధాని ఆయనను తొలగించాలని డిమాండు చేసింది. కాంగ్రెస్‌కు బుధవారం విపక్షాలు తోడవడంతో పార్లమెంటు దద్దరిల్లింది. మరోవైపు దేశవ్యాప్తంగా అమిత్‌ షాకు వ్యతిరేకంగా విపక్షాలు ఆందోళనలు నిర్వహించాయి.

Live Updates..ఢిల్లీ:పార్లమెంటు ఉభయసభలు రేపటికి వాయిదాఅంబేద్కర్ అంశంపై విపక్షాల ఆందోళనముందుకు సాగని సభా కార్యక్రమాలు👉విపక్షాల నిరసనల కారణంగా రాజ్యసభ మధ్యాహ్నం రెండు గంటలకు వాయిదా.. 👉పార్లమెంట్‌ సమావేశాల సందర్బంగా లోక్‌సభలో వాడీవేడి చర్చ జరుగుతోంది. కాంగ్రెస్‌ నేతలకు బీజేపీ నేతలు కౌంటర్‌ ఇస్తున్నారు. ఉభయ సభల్లో కాంగ్రెస్‌ ఎంపీలు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.#WATCH | On Union HM's speech in RS during Constitution debate, Rajya Sabha LoP and Congress MP Mallikarjun Kharge says "He has insulted Baba Saheb Ambedkar and the Constitution. His ideology of Manusmriti and RSS makes it clear that he does not want to respect Baba Saheb… pic.twitter.com/x9H75vJcZk— ANI (@ANI) December 18, 2024👉కాంగ్రెస్‌ నేతలు నేడు అంబేద్కర్‌ చిత్రపటంతో సభలు వచ్చారు. ఈ సందర్బంగా అమిత్‌ షా రాజీనామా చేయాలని విపక్ష నేత మల్లికార్జున ఖర్గే డిమాండ్‌ చేశారు. కాంగ్రెస్‌ నేతల నిరసనలను బీజేపీ ధీటుగా కౌంటరిచ్చింది.👉మరోవైపు.. అంబేద్కర్‌ను అమిత్‌ షా కించపరచలేదని కేంద్రమంత్రి మేఘవాల్‌ చెప్పుకొచ్చారు. 👉రాజ్యసభలో కేంద్ర మంత్రి కిరణ్ రిజిజు మాట్లాడుతూ.. అమిత్ షా తన ప్రసంగంలో అంబేద్కర్‌పై గౌరవ భావాన్ని స్పష్టంగా చూపించారు. అలాగే అంబేద్కర్‌ బ్రతికుండగానే ఆయనను కాంగ్రెస్‌ ఎలా అవమానించిందో అందరికీ తెలుసు. కాంగ్రెస్ పార్టీ ఆయనకు భారతరత్న అవార్డు ఇవ్వలేదు. ఇన్ని సంవత్సరాలు భారతరత్న ఎందుకు ఇవ్వలేదు. 1952లో కుట్రతో ఎన్నికల్లో ఓడించింది. నేను బౌద్ధుడిని ఈ దేశంలో బాబా సాహెబ్ చూపిన బాటలో నడిచే వ్యక్తిని . బాబా సాహెబ్ 1951లో న్యాయ మంత్రి పదవికి అంబేద్కర్‌ రాజీనామా చేశారు. అనంతరం, 71 సంవత్సరాల తర్వాత, ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ దేశానికి బౌద్దుడిని న్యాయ మంత్రిని చేశారు.#WATCH | In Rajya Sabha, Union Minister Kiren Rijiju says "Yesterday, Union HM Amit Shah clearly showed our sense of reverence in his speech. He also said how Congress insulted Ambedkar ji when he was alive...The Congress party did not award him with Bharat Ratna for so many… pic.twitter.com/0G6MaEG1AN— ANI (@ANI) December 18, 2024

న్యూఢిల్లీ: డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేద్కర్‌ 69వ వర్థంతి సందర్భంగా ఢిల్లీలో శుక్రవారం అరుదైన సన్నివేశం చోటుచేసుకుంది. పార్లమెంట్‌ ఆవరణలో నిర్వహించిన మహాపరినిర్వాన్‌ దివస్‌ సందర్భంగా ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ, కాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షుడు మల్లికార్జున ఖర్గే అంబేద్కర్‌ చిత్రపటానికి నివాళులు అర్పించారు. ఈ క్రమంలో ఆసక్తికర పరిణామం జరిగింది. ప్రధాని మోదీ, ఖర్గే పరస్పరం పలకరించుకొని కాసేపు నవ్వుతూ మాట్లాడుకున్నారు. దీనికి సంబంధించిన దృశ్యాలను కెమెరామెన్లు క్లిక్‌మనిపించడంతో.. ఇవి ప్రస్తుతం సోషల్‌ మీడియాలో వైరల్‌గా మారాయి.ఈ కార్యక్రమానికి మోదీ, ఖర్గేతోపాటు ఉపరాష్ట్రపతి జగదీప్ ధన్‌కర్, మాజీ రాష్ట్రపతి రామ్ నాథ్ కోవింద్, లోక్‌సభ స్పీకర్ ఓం బిర్లా తదితరులు హాజరయ్యారు. ఈ సందర్భంగా ఖర్గే మోదీ వద్దకు వచ్చి షేక్‌హ్యాండ్‌ ఇచ్చారు. అనంతరం ఇరువురు నేతలు కాసేపు నవ్వుతూ ముచ్చటించారు. రాజకీయాల్లో ఎప్పుడూ పరస్పర విమర్శలు, ఆరోపణలు చేసుకొనే నేతలు ఇలా ఒకేచోట అభివాదం చేస్తూ నవ్వుకుంటున్న దృశ్యాలు నెట్టింట్లో చక్కర్లు కొడుతున్నాయి.. మరోవైపు లోక్‌సభ ప్రతిపక్ష నేత రాహుల్‌ గాంధీ అంబేద్కర్‌కు నివాళులర్పించారు.#WATCH | Delhi: Prime Minister Narendra Modi, Vice President Jagdeep Dhankhar, Former President Ram Nath Kovind, Congress President Mallikarjun Kharge and Lok Sabha Speaker Om Birla at the Parliament House Lawns as they pay tribute to Dr BR Ambedkar on the occasion of 69th… pic.twitter.com/TUrefyCY1m— ANI (@ANI) December 6, 2024

సాక్షి,తాడేపల్లి:రాజ్యాంగ నిర్మాత డా.బీఆర్‌ అంబేద్కర్ వర్ధంతి సందర్భంగా వైఎస్సార్‌సీపీ అధినేత వైఎస్ జగన్ నివాళులర్పించారు. తాడేపల్లిలోని పార్టీ కేంద్ర కార్యాలయంలో శుక్రవారం(డిసెంబర్‌6) జరిగిన కార్యక్రమంలో అంబేద్కర్‌ చిత్రపటానికి పూలమాలలు వేసి నివాళులర్పించారు వైఎస్‌ జగన్‌.ఈ సందర్భంగా వైఎస్‌ జగన్‌ మాట్లాడుతూ అంబేద్కర్‌ స్ఫూర్తి ఎల్లవేళలా సమాజానికి మార్గదర్శకంగా నిలిచేందుకు ఉపయోగపడుతుందని పేర్కొన్నారు. ఆయన జీవితం అందరికీ ఆదర్శనీయమని కొనియాడారు. విజయవాడలోని స్వరాజ్ మైదానంలో ప్రపంచంలోనే ఎత్తైన అంబేద్కర్ గారి సామాజిక న్యాయ మ‌హాశిల్పాన్ని తమ హయాంలో ఏర్పాటు చేసిన విషయాన్ని వైఎస్‌ జగన్‌ ఈ సందర్భంగా గుర్తు చేశారు.ఈ కార్యక్రమంలో మాజీ మంత్రి ఆదిమూలపు సురేష్, ఎమ్మెల్సీ మొండితోక అరుణ్‌కమార్, పార్టీ రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి జూపూడి ప్రభాకర్,మాజీ ఎమ్మెల్యే టీజేఆర్ సుధాకర్ బాబు, నెడ్ క్యాప్ మాజీ ఛైర్మన్ రాజశేఖర్ తదితరులు పాల్గొన్నారు.

సాక్షి, ఏలూరు: ఏపీలో కూటమి సర్కార్‌ వచ్చిన నాటి నుంచి అంబేద్కర్‌కు అవమానమే జరుగుతోందన్నారు మాజీ హోంమంత్రి తానేటి వనిత. కూటమి నేతలు అంబేద్కర్‌కు ఏ మాత్రం గౌరవం ఇవ్వడం లేదన్నారు. ఉండి ఎమ్మెల్యే రఘురామ కృష్ణంరాజు అంబేద్కర్‌ ఫ్లెక్సీ చింపేసి అవమానించారని మండిపడ్డారు.మాజీ హోంమంత్రి తానేటి వనిత తాజాగా aమీడియాతో మాట్లాడుతూ.. గోపాలపురం నియోజకవర్గం ద్వారకా తిరుమలలో అంబేద్కర్‌ విగ్రహం ధ్వంసం చేయడం బాధాకరం. ఈ దారుణానికి ఒడిగట్టిన వారిని తప్పకుండా శిక్షించాలి. కూటమి నేతలు అంబేద్కర్‌కు గౌరవం ఇవ్వడం లేదు. ఎమ్మెల్యే రఘురామ అంబేద్కర్‌ ఫ్లెక్సీ చించేశారు. ఆయనపై చర్యలు తీసుకోవాలని దళిత సంఘాలు కోరితే న్యాయం జరగలేదు. విజయవాడలో 125 అడుగుల అంబేద్కర్ విగ్రహాన్ని వైఎస్‌ జగన్‌ నిర్మిస్తే.. ప్రభుత్వం మారిన తర్వాత ఆయన పేరును తొలగించారు. అంబేద్కర్‌పై రాజకీయాలా?.అంబేద్కర్ విగ్రహం వద్ద లైట్లన్నీ ఆపేసి.. శిలాఫలకాలు పగలగొట్టారు. ఇప్పటి వరకూ సీఎం చంద్రబాబు, డిప్యూటీ సీఎం పవన్‌.. విగ్రహం వద్దకు వెళ్లి చూసింది లేదు. శిలాఫలకం ధ్వంసం చేసిన వారిపై కనీసం చర్యలు తీసుకోలేదు. ఇలాంటి అవమానకర ఘటనలు రాష్ట్రంలో ఎక్కడా రిపీట్‌ కాకూడదని కోరుతున్నాను. విగ్రహం ధ్వంసం చేసిన వారిపై కేసులు పెట్టాలి.. వారికి శిక్ష పడాలని కోరుతున్నాం.సోషల్ మీడియా ద్వారా ప్రశ్నిస్తున్న వారి గొంతు నొక్కాలని చూస్తున్నారు. ఎక్కడా లేని విధంగా కొత్త చట్టాలు తీసుకువచ్చి వారిపై కేసులు పెట్టి ఇబ్బందులకు గురి చేస్తున్నారు. చిన్నపిల్లలు, మహిళలపై అఘాయిత్యాలు, దారుణాలు జరుగుతున్నాయి. రాష్ట్రంలో శాంతిభద్రతల కోసం పోలీసు యంత్రాంగాన్ని ఉపయోగించుకోవాలి. అంతేకానీ.. వైఎస్సార్‌సీపీ కార్యకర్తలను, సోషల్ మీడియా కార్యకర్తలను ఇబ్బంది పెట్టేందుకే పోలీసులను ఉపయోగిస్తున్నారు. సోషల్ మీడియా కార్యకర్తల అక్రమ అరెస్టులను తీవ్రంగా ఖండిస్తున్నాం. కూటమి నేతలకు అధికారం ఇచ్చింది.. ప్రజలకు మేలు చేయడానికి.. ప్రతిపక్షాల గొంతు నొక్కడానికి కాదు. ఢిల్లీలో ముగ్గురు బీజేపీ ఎమ్మెల్యేలు గెలిచినా వారికి ప్రతిపక్ష హోదా ఇచ్చారు. ఇక్కడ కూటమి ప్రభుత్వం ఎందుకు ఇవ్వడంలేదని ప్రశ్నించారు.

సాక్షి, విజయవాడ: ఏపీలో సోషల్‌ మీడియాను నియంత్రించే విధంగా కొత్త చట్టాలు తేవడం దారుణమన్నారు వైఎస్సార్‌సీపీ మాజీ ఎమ్మెల్యే మల్లాది విష్ణు. నల్ల చట్టాలు తేవడంలో కూటమి ప్రభుత్వం ముందు వరుసలో ఉందంటూ ఘాటు విమర్శలు చేశారు.మాజీ ఎమ్మెల్యే మల్లాది విష్ణు విజయవాడలోని సింగ్ నగర్‌లో పార్టీ కార్యాలయంలో రాజ్యాంగ ఆమోద దినోత్సవ వేడుకల్లో పాల్గొన్నారు. ఈ సందర్బంగా బీఆర్‌ అంబేద్కర్ చిత్రపటానికి నివాళులర్పించారు. అనంతరం, ఆయన మీడియాతో మాట్లాడుతూ..‘రాజ్యాంగం ప్రతీ పౌరుడికి భద్రత, హక్కులు, స్వేచ్ఛ కల్పించింది. కూటమి ప్రభుత్వం ప్రతిపక్ష హోదా ఇవ్వటానికి కూడా రాజ్యాంగ విరుద్ధంగా ఉంది. వైఎస్సార్‌సీపీ అధినేత వైఎస్‌ జగన్‌ బయటకు వచ్చినప్పుడు భద్రత కల్పించే విషయంలో కూటమి ప్రభుత్వం రాజ్యాంగ విరుద్ధంగా నడుచుకుంటోంది.కూటమి ప్రభుత్వం చట్టాన్ని చేతుల్లోకి తీసుకొని వైఎస్సార్‌సీపీ కార్యకర్తలపై దాడులు చేస్తోంది. సోషల్ మీడియాను నియంత్రించే విధంగా కొత్త చట్టాలు తేవటం దారుణం. నల్ల చట్టాలు తేవడంలో కూటమి ప్రభుత్వం ముందుంది. ఆంధ్ర రాష్ట్రంలో వినూత్నమైన పరిపాలన జరుగుతోంది. ప్రజల హక్కులు హరించబడుతున్నాయి. పెద్ద ఎత్తున ప్రజా పోరాటాలు చేయవలసిన పరిస్థితి ఏర్పడుతుంది. వైఎస్‌ జగన్‌పై దుష్ప్రచారం చేసి కూటమి ప్రభుత్వం ఎన్నికల్లో గెలిచింది. రాజ్యాంగం అమలు చేయడంలో కూటమి ప్రభుత్వం విఫలమైంది. విజయవాడ నడిబొడ్డున అంబేద్కర్ విగ్రహం వద్ద అధికారులు ఎందుకు నివాళులర్పించలేదు?. ప్రభుత్వం, అధికారులు వివక్షత చూపిస్తున్నారు’ అంటూ కామెంట్స్‌ చేశారు.ఇది కూడా చదవండి: AP: సోషల్‌ మీడియా కార్యకర్తలపై పెరిగిన వేధింపులు

భారతీయ విలువలు, ఆదర్శాలను ప్రతిబింబించేలా పరమ పవిత్రమైన భారత రాజ్యాంగాన్నిరూపొందించుకుని, 1949 నవంబర్‌ 26 నాడు ఆమోదించుకున్న రోజు దేశానికి నిజమైన స్వాతంత్య్రం వచ్చింది. ఆ రోజునే మనం ‘సంవిధాన్‌ దివస్‌’ (రాజ్యాంగ దినోత్సవం)గా జరుపుకొంటున్నాం. నేడు 75వ రాజ్యాంVýæ దినోత్సవం కావడం విశేషం. అయితే, రాజ్యాంగ నిర్మాణం చిన్న విషయం కాదు. సిద్ధాంత రాద్ధాంతాల సంఘర్షణ నుంచి వచ్చిన ఇది... ఒక భగవద్గీత, బైబిల్, ఖురాన్‌. భారతదేశ పురోగతి, ప్రజల సంక్షేమాలకు ఇది తోడ్పాటునందిస్తోంది. ఎప్పటికప్పుడు వ్యవస్థను పటిష్ఠపరుస్తూ ‘సజీవ పత్రం’గా నిరంతర మార్గదర్శనం చేస్తోంది.రాజ్యాంగ నిర్మాతల దూరదృష్టిభారతదేశ చరిత్రలో స్వాతంత్య్ర సిద్ధి ఓ ప్రత్యేకమైన సందర్భం. భారతీయుల భవిష్యత్తును నిర్దేశించిన రోజది. రాజకీయంగా స్వాతంత్య్రాన్ని పొందాం. కానీ, భారతీయ విలువలకు అనుగుణంగా స్వపరిపాలన జరగాలన్న బలమైన ఆకాంక్ష భారతీయుల్లో వ్యక్తమైంది. దీనికి ప్రతిరూపంగానే, భారతీయ విలువలు, ఆదర్శా లను ప్రతిబింబించేలా పరమ పవిత్రమైన భారత రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించుకుని, 1949 నవంబర్‌ 26 నాడు ఆమోదించుకున్న రోజు దేశానికి నిజమైన స్వాతంత్య్రం వచ్చింది.నాటి నుంచి గత 75 ఏళ్లుగా భారతదేశంలో మూలవిలువలు, సామాజికస్పృహలను ‘భారత రాజ్యాంగం’ సంరక్షిస్తోంది. మారుతున్న కాలానికి అను గుణంగా, ఎప్పటికప్పుడు వ్యవస్థను పటిష్ఠపరుస్తూ ‘సజీవ పత్రం’గా నిరంతర మార్గదర్శనం చేస్తోంది. భారతీయ ఆత్మను, అస్తిత్వాన్ని సంరక్షించడం అనే రెండు అంశాల అద్భుత సమ్మేళనంగా మన రాజ్యాంగం ముందుకు నడిపిస్తోంది. రాజ్యాంగ నిర్మాతల ఈ ముందుచూపే రాజ్యాంగ సభ చర్చల్లో ప్రతిబింబించింది.1949 సెప్టెంబర్‌ 18 నాడు భారత రాజ్యాంగ సభలో చర్చ సందర్భంగా... స్వాతంత్య్ర సమర యోధుడు, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌ సభ్యుడు కల్లూరు సుబ్బారావు తన తొలి ప్రసంగంలో, రుగ్వేదంలో భారత్‌ అనే పదాన్ని వాడిన విషయాన్ని, వాయు పురాణంలో (45వ అధ్యాయం 75వ శ్లోకం) భారతదేశ సరిహద్దుల గురించి ఉన్న వివరణను తెలియజేశారు. ఇదంతు మాధ్యమం చిత్రం శుభాశుభ ఫలోదయం, ఉత్తరం యత్‌ సముద్రస్య హిమవన దక్షిణం చ యత్‌’... హిమాలయాల దక్షిణం వైపు, సముద్రానికి ఉత్తరం వైపున్న పవిత్ర భూమే భారతమాత అని అర్థం. భారత్‌ అనేది కేవలం ఒక పదం కాదు, వేలాది సంవత్సరాల ఘనమైన వార సత్వ విలువలకు సజీవ రూపం అని ఈ మాటలు స్పష్టం చేస్తున్నాయి. ఆనాటి కాంగ్రెస్‌ సిద్ధాంతంలో, నేటి కాంగ్రెస్‌ ఆలోచనలో నక్కకూ నాకలోకానికీ ఉన్నంత తేడా ఉంది. వారు తరచుగా భారతదేశపు నాగరిక విలువలను అవమానించేలా, దేశాన్ని ‘నెగోషి యేటెడ్‌ సెటిల్‌మెంట్‌’ అని వ్యాఖ్యానిస్తున్నారు.1948 నవంబర్‌ 4న రాజ్యాంగ సభ చర్చలో డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ మాట్లాడుతూ... భారతదేశం ఓ అవిభాజ్య భూఖండం అనీ, దేశం పరిపాలనా సౌలభ్యం కొరకు వేర్వేరు రాష్ట్రాలుగా విభజించబడి నప్పటికీ... ఈ దేశ అధికారం ఒకే మూలం నుంచి ఉద్భవిస్తుందని పేర్కొన్నారు. రాజ్యాంగ పీఠికలో ‘సోషలిస్ట్‌’ అనే పదాన్ని చేర్చాలన్న చర్చను అంబేడ్కర్‌ వ్యతిరేకించారు. ‘రాజ్యా నికి సంబంధించిన విధానం ఎలా ఉండాలి? సామాజిక, ఆర్థిక కోణంలో సమాజ నిర్వహణ ఎలా జరగాలి? వంటి అంశాలను సమయానుగుణంగా ప్రజలే నిర్ణయించుకోవాలి’ అని స్పష్టం చేశారు. రేపటి రోజు సోషలిజం కంటే మంచి విధానాలు వస్తే, వాటిని రాజ్యాంగంలో చేర్చుకుని, అమలుచేసుకునే అవకాశం రానున్న తరాలకు ఉండాలనేది అంబేడ్కర్‌ భావన. ఈ సౌలభ్య విధానాన్ని సద్వినియోగం చేసుకుంటూ... 1991లో లైసెన్స్‌ రాజ్‌ నుంచి... ఉదారవాద, సరళీకృత ఆర్థిక వ్యవస్థకు బాటలు పడ్డాయి. నాడు రాజ్యాంగ నిర్మాతలు రాజ్యాంగ సభ వేదిక ద్వారా చేసిన సమగ్రమైన చర్చలు... నేటికీ వివిధఅంశాలపై లోతైన అవగాహనను కల్పిస్తున్నాయి. రాజ్యాంగ సభలో అంబేడ్కర్‌ మాట్లాడుతూ... రాజ్యాంగంలో పేర్కొన్నట్లుగా సౌభ్రాతృత్వం, సమానత్వం పదాలు సరిగ్గా అమలై అందరికీ అభివృద్ధి ఫలాలు అందినపుడే, నిజమైన జాతిగా మనం పురోగతి సాధించినట్లుగా భావించాలన్నారు. 2014లో ప్రధానమంత్రిగా నరేంద్ర మోదీ బాధ్యతలు స్వీకరించిన తర్వాత అంత్యోదయ నినాదంతో, ‘సబ్‌ కా సాథ్, సబ్‌ కా వికాస్‌’ విధానంతో సమగ్ర సాధికారత కోసం పనిచేస్తున్నారు. 2047 నాటికి అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా నిలిచే క్రమంలో... సాధికారత అనేది ప్రతి పౌరుడి సహజమైన జీవన విధానంగా, భారతదేశ పురోగతిలో అంతర్లీనంగా ఉన్నటువంటి అంశంగా మారిపోయింది.ముద్ర యోజన, స్టార్టప్‌ ఇండియా వంటి కార్యక్రమాలు, స్వచ్ఛభారత్, బేటీ బచావో–బేటీ పఢావోవంటి సామాజిక ఉద్యమాలు దేశం నడుస్తున్న దిశను పునర్నిర్వచించాయి. ప్రభుత్వ నియంత్రణలో ఉండే సోషలిజం అనే భావన నుంచి ఏనాడో బయటకు వచ్చి, అందరి సంక్షేమం కోసం సామాజిక న్యాయమనే నినాదంతో ప్రతి ఒక్కరికీ విస్తృతమైన అవకాశాలు కల్పిస్తున్నాం. వందకుపైగా యూనికార్న్స్‌ (1 బిలి యన్‌కు పైగా పెట్టుబడులున్న కంపెనీలు)తో భారత్‌ ప్రపంచంలోనే మూడో అతిపెద్ద స్టార్టప్‌ వ్యవస్థగా అవతరించింది. ప్రపంచంలోనే రెండో అతిపెద్ద మొబైల్‌ తయారీదారుగా నిలిచింది. వ్యాక్సిన్‌ సప్లయ్, రక్షణ రంగ ఉత్పత్తిలో గ్లోబల్‌ లీడర్‌గా మన్ననలు అందుకుంటోంది. దేశంలో సెమీకండక్టర్ల తయారీ ఉద్యమం ఊపందుకుంది. ఫి¯Œ టెక్, హెల్త్‌ టెక్‌ సంస్థలు అంతర్జాతీయ వేదికపై భారత గౌరవాన్ని ఇనుమ డింపజేస్తున్నాయి. త్వరలోనే ప్రపంచ మూడో అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా భారత్‌ అవతరించబోతోంది.దేశం ఇలా అన్ని రంగాల్లో అగ్రదేశాల సరసన నిలుస్తున్న సందర్భంలో, భారతీయుల సామర్థ్యంపై విశ్వాసాన్ని ఉంచకుండా, సమాజాన్ని విభజించేందుకు, సంపదను అందరికీ పంచేవిషయంలో అడ్డంకులు సృష్టించేందుకు ప్రయత్నాలు జరగడం రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి విరుద్ధంగా వెళ్లడమే అవుతుంది. ప్రతి భారతీ యుడి శక్తి సామర్థ్యాలపై విశ్వాసం ఉంచి, అందరికీ కలుపుకొని ముందుకెళ్తూ, వికసిత భారత లక్ష్యాలను చేరుకోవాలని సంకల్పించుకున్న ‘అమృత కాల’మిది. వ్యక్తులకు సాధికారత కల్పించినపుడే, సుసంపన్నమైన దేశంగా ఎదగడానికి, ప్రపంచానికి మరోసారి విశ్వగురుగా మారడానికి విçస్తృత అవకాశాలుంటాయి. -జి. కిషన్‌ రెడ్డి, వ్యాసకర్త కేంద్ర బొగ్గు, గనుల శాఖ మంత్రి; బీజేపీ తెలంగాణ అధ్యక్షుడుమన రాజ్యాంగ నిర్మాతలుభారత రాజ్యాంగ నిర్మాణం పూర్తయిన రోజు నవంబర్‌ 26. కొన్ని అత్యవస రమైన అధికరణాల అమలు వెంటనే మొదలైంది. రెండు నెలల తరువాత పూర్తి రాజ్యాంగం అమలులోకి వచ్చింది. అదే గణతంత్ర దినోత్సవం. రాజ్యాంగ నిర్మాణం చిన్న విషయం కాదు. సిద్ధాంత రాద్ధాంతాల సంఘర్షణ నుంచి వచ్చిన ఇదొక భగవద్గీత, బైబిల్, ఖురాన్‌. దీని రచనలో భాగస్వాములైన మహానుభావు లను తలుచుకోవడం మన కర్తవ్యం.బాబాసాహెబ్‌ బి.ఆర్‌.అంబేడ్కర్‌: అధికరణం 32 లేకపోతే రాజ్యాంగమే లేదు. నాయకుల నియంతృత్వం తప్ప స్వాతంత్య్రం, ప్రజాస్వామ్యం వంటి మాటలే ఉండక పోయేవి. కీలకమైన ఆర్టికల్‌ 32 రాసింది అంబేడ్కర్‌. ఆయన ఒక న్యాయవేత్త, ఆర్థికవేత్త, రాజనీతిజ్ఞుడు, సంఘ సంస్కర్త. దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చిన తరువాత మొదటి న్యాయశాఖ మంత్రి. పౌర హక్కులకు కీలకమైన ఆర్టికల్‌ 32 మొత్తం రాజ్యాంగాన్ని బతికించే శక్తి కలిగినది. ఏ అన్యాయం జరిగినా నేరుగా సుప్రీంకోర్టునే అడిగే హక్కును ఇచ్చిన ఆర్టికల్‌ ఇది. ప్రజా ప్రయోజన వ్యాజ్యం(పిల్‌)కు పునాది ఇదే. ‘‘భారత రాజ్యాంగంలో అత్యంత ముఖ్యమైన ఆర్టికల్‌ ఏదని అడిగితే, ‘ఆర్టికల్‌ 32’ అని చెబుతాను. అది లేకుండా ఈ రాజ్యాంగం శూన్యం అవుతుంది... ఇది రాజ్యాంగ ఆత్మ, హృదయంవంటిది’’ అని అంబేడ్కర్‌ 1948 డిసెంబర్‌ 9న జరిగిన రాజ్యాంగ సభ చర్చల్లో ప్రకటించారు.అసమానతలను, వివక్షను అంతం చేసేందుకు అంబేడ్కర్‌ రాజ్యాంగ రూపకల్పనలో తానూ ఉండాలని అనుకున్నారు. మొత్తం భారత రాజ్యాంగ సంవిధానా నికి నిర్మాత అయినారు. 8 పనిగంటలు మొదలుకొని, ప్రసూతి సెలవుల వరకు కారణం ఆయనే. సమాన హక్కులు, సమాన అవకాశాలు అంబేడ్కర్‌ సిద్ధాంతం. భారతీయ రిజర్వ్‌ బ్యాంకు స్థాపనలో అంబేడ్కర్‌ ఆర్థిక సిద్ధాంతాలు కీలకపాత్ర పోషించాయి.దేవీ ప్రసాద్‌ ఖైతాన్‌: న్యాయవాది, స్వాతంత్య్ర సమర యోధుడు, రాజకీయవేత్త. కలకత్తా ప్రెసిడెన్సీ కాలేజీలో విద్యార్థి. ‘ఖైతాన్‌–కో’ లా ఫర్మ్‌ వ్యవస్థాప కులు. 1925లో ఏర్పడిన ఇండియన్‌ ఛాంబర్‌ ఆఫ్‌ కామర్స్‌ సహ వ్యవస్థాపకులు. రచనా కమిటీ సభ్యు డిగా కొద్దికాలం పనిచేశారు. 1948లో మరణించడం వల్ల ఆ స్థానంలో టీటీ కృష్ణమాచారి వచ్చారు.సర్‌ సయ్యద్‌ మొహమ్మద్‌ సాదుల్లా: న్యాయవాది, అస్సాం ముస్లిం లీగ్‌ నాయకుడు. 1936లో బ్రిటిష్‌ ఇండియాలో కాంగ్రెసేతర పార్టీలతో కూటమి ఏర్పాటు చేసి అస్సాంకు తొలి ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. ఈశాన్య రాష్ట్రాల నుంచి రాజ్యాంVýæ ముసాయిదా రూపకల్పన కమిటీకి ఎన్నికైన ఒకే ఒక్క సభ్యుడు. రాజ్యాంగ రచనలో పాలుపంచుకున్న ఒకే ఒక్క ముస్లిం లీగ్‌ సభ్యుడు కూడా. అస్సాం ఆర్థిక స్థిరత్వం, మైనారిటీ హక్కులను రూపొందించడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు.సర్‌ అల్లాడి కృష్ణస్వామి అయ్యర్‌: తమిళ కుటుంబానికి చెందిన అయ్యర్‌ నెల్లూరులో పుట్టారు. ఈ ప్రాంతం అప్పట్లో మద్రాస్‌ స్టేట్‌లో ఉండేది. ఆయన అపారమైన జ్ఞానం కలిగిన గొప్పవాడని అంబేడ్కర్‌ స్వయంగా అంగీకరించారు. రాజ్యాంగంలో చేర్చవలసిన పౌరసత్వ హక్కులు, ప్రాథమిక హక్కుల గురించి బలంగా వాదించారు. ‘మన విధానాలు, నిబద్ధత విషయంలో జాతి, మతం లేదా ఇతర ప్రాతిపదికన వ్యక్తుల మధ్య లేదా వర్గాల మధ్య భేదాలు చూపకూడ’దని లౌకికరాజ్యం ఎందుకు అవసరమో చెప్పారు. సర్‌ బెనెగల్‌ నర్సింగ రావ్‌: మంగళూరు(కర్ణాటక)లో జన్మించిన బీఎన్‌ రావు బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వంలోఇండియన్‌ సివిల్‌ సర్వెంట్‌గా చేరారు. అనేక కోర్టులలో జడ్జిగా పనిచేశారు. బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వంలో పలు కమిటీలలో, పలు ముసాయిదాల తయారీలో ప్రముఖమైన వ్యక్తి. అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానంలో జడ్జిగా, ఐక్యరాజ్య సమితి భద్రతా మండలిలో భారతదేశ ప్రతినిధిగా ఉన్నారు. ఇప్పటికీ కొందరు భారత రాజ్యాంగాన్ని రచించింది అంబేడ్కర్‌ కాదనీ, బి.ఎన్‌.రావ్‌ అనీ వాదించే వాళ్లున్నారు. ఆయన బ్రిటిష్‌ పాలనలో తయారు చేసిన ‘భారత ప్రభుత్వ చట్టం 1935’ రాజ్యాంగానికి మూల రూపమని అనేవారూ ఉంటారు.సర్‌ బ్రజేంద్రలాల్‌ మిట్టర్‌: పశ్చిమ బెంగాల్‌కి చెందిన మిట్టర్‌ బరోడా దివా¯Œ గా వ్యవహరించారు. భారత్‌ రాజ్యాంగ రచనలో భాగంగా, దేశంలో సంస్థానాలు విలీనం కావడానికి నియమాలు, దేశ, రాష్ట్ర, జిల్లా పాలనకు సంబంధించిన అంశాలపై పనిచేశారు. (అనారోగ్యం కారణంగా మిట్టర్‌ రాజీనామా చేయ డంతో ఆ స్థానంలో ఎన్‌.మాధవరావు వచ్చారు.)కె.ఎమ్‌. మున్షీ: కన్నయ్యలాల్‌ మాణిక్‌లాల్‌ గుజరాత్‌లో జన్మించారు. న్యాయవాది, జాతీయోద్యమ నాయకుడు. ఘనశ్యామ్‌ వ్యాస్‌ కలంపేరుతో అద్భుతమైన రచనలు చేసిన వ్యక్తి. 1938లో గాంధీ సహాయంతో ‘భారతీయ విద్యా భవన్‌’ స్థాపించారు. ఉప్పు సత్యాగ్రహం, క్విట్‌ ఇండియా ఉద్యమాల్లో చురు కుగా పాల్గొన్నారు. రాజ్యాంగ రచనలో భాగంగా ప్రాథమిక హక్కులు, పౌరసత్వం, మైనారిటీ హక్కుల చర్చల్లో కీలక పాత్ర పోషించారు.సర్‌ నరసింహ గోపాలస్వామి అయ్యంగార్‌: ఆయన్ని ఎన్‌.జి.ఏ. అని పిలిచేవారు. మద్రాస్‌ నుంచి సివిల్‌ అధికారిగా పనిచేశారు. 1937లో జమ్మూ కశ్మీర్‌ ప్రధాన మంత్రిగా వ్యవహరించారు. వాక్‌ స్వాత్రంత్య్రం, భూములు సేకరిస్తే నష్టపరిహారాలు ఇవ్వడం, శాసనసభతో మరో మండలి ఉండాలని వాదించిన వారు. ఆంగ్లేయ రాజులు ఇచ్చిన గొప్ప పురస్కారాలను తిరస్కరించిన దేశభక్తుడు. కశ్మీర్‌కు సంబంధించి ఆర్టికల్‌ 370 రచించిన ముఖ్యుడు.ఎన్‌. మాధవ్‌ రావ్‌: మైసూర్‌ సివిల్‌ అధికారి. తరువాత ఆ రాజ్యానికి దివాన్‌ అయ్యారు. ఒరిస్సానుంచి సంస్థాన రాజ్యాల పక్షాన రాజ్యాంగ సభలో ప్రతినిధులైనారు. గ్రామపంచాయతీలు, సమాఖ్యలగురించి అడిగేవారు. ఇంక ఎంతోమంది మహానుభావులు రాజ్యాంగ నిర్మాణంలో పనిచేశారు. అందులో జగ్జీవన్‌ రామ్, జిరోమ్‌ డిసౌజా, మృదులా సారాభాయ్‌ వంటి పెద్దలున్నారు. వారందరికీ వందనాలు!మాడభూషి శ్రీధర్‌ , వ్యాసకర్త మహేంద్ర యూనివర్సిటీ ‘స్కూల్‌ ఆఫ్‌ లా’లో ప్రొఫెసర్‌

భారతదేశం పునర్నిర్మాణంలో ప్రతి సందర్భంలోను డా‘‘ బి.ఆర్‌.అంబేడ్కర్‌ సూత్రాలే నిజమైన ప్రత్యామ్నాయాన్ని అందించగలుగుతున్నాయి. అంబేడ్కర్‌ నిర్మించిన రాజ్యాంగ సౌధాన్ని ఆయన సూత్రాలతోనే పునర్నిర్మించాలి అనే నూతన భావన మన నాయకులకు ఉంటే అంబేడ్కర్‌ కుల నిర్మూలన భావాన్ని, సామ్యవాద భావాల్ని తప్పక ఆచరించవలసిన చారిత్రక సందర్భం ఇది. నిజానికి దేశాన్ని రక్షించాల్సిన వారు దేశంలో నేడు మత వైరుద్ధ్యాలు పెంచడం ఆశ్చర్యం కలిగిస్తోంది. అశోకుడు, అక్బరు వంటి మహా చక్రవర్తులే మత సామరస్యం కోసం ప్రయత్నం చేస్తే, ఇప్పటి నాయకులు మతాధిపత్యం కోసం ప్రచారం చేసి మత సామరస్యాన్ని దెబ్బతీస్తున్నారని సామాజిక శాస్త్రవేత్తలు, రాజకీయ విశ్లేషకులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.ఈ నెల 13న జరిగిన రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల ఎన్నికల్లో మహిళలు పోటెత్తి ఓటెయ్యడం ఒక సామాజిక, సాంస్కృతిక పరిణామం. మహిళకు రాజకీయ అస్తిత్వం పెరిగింది అనడానికి ఇది ఒక నిదర్శనం. మహిళలు ఎక్కడ చైతన్యవంతం అవుతారో అక్కడ సామాజిక, ఆర్థిక, సాంస్కృతిక, రాజకీయ పరిణామాలు త్వరితం అవుతాయని అంబేడ్కర్‌ చెప్పారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 81.86 శాతం ఓట్లు పోయ్యాయి. నడి ఎండలో కూడ ప్రజలు నిలబడి తమ ఓటు హక్కును ఉపయోగించుకున్నారు. మరోప్రక్క కుల, మతం, మద్యం, డబ్బు ప్రభావం కూడా బలంగానే ఎన్నికల మీద ఉంది. ఎన్నికల సంగ్రామంలో ఈసారి సోషల్‌ మీడియా కీలకపాత్ర పోషించింది. ఒక రకంగా సామాజిక వేదికలపై పెద్ద యుద్ధమే నడిచింది. పార్టీలు, అభ్యర్థుల వారీగా ఏర్పడ్డ గ్రూపుల్లో ఓటింగ్‌ సందర్భంగా రాతలతో కత్తులు దూశారు. ఫేక్‌ ఫోటోలు, ఫేక్‌ ఆడియోలతో పాటు ఫేక్‌ వార్తలను క్షేత్రస్థాయిలో వైరల్‌ చేశారు. సోషల్‌ మీడియాను ఫాలో అయ్యేవారు అయోయయానికి గురయ్యే పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి. తెలుగు రాష్ట్రాల పరిస్థితులు ఇలా వుంటే మొత్తం భారతదేశం వ్యాప్తంగా పెను వృక్షాలు కూలుతున్న చప్పుళ్లు వినబడుతున్నాయి. కొన్ని అధికార పీఠాలు బీటలు వారుతున్నాయి. మే 15న భువనేశ్వర్‌లోని భువనంగిరిలో ఇండియా కూటమి నాయకుడు రాహుల్‌గాంధీ ఒక బహిరంగ సభలో మాట్లాడుతూ, ఈ ఎన్నికల్లో భాజపా నెగ్గితే ప్రభుత్వరంగ సంస్థలన్నీ ప్రైవేటుపరం అవుతాయని, దేశాన్ని 22 మంది బిలియనీర్లు పాలిస్తారని, రాజ్యాంగ పుస్తకాన్ని భాజపా చించి అవతల పారేస్తుందని అన్నారు. బడుగు వర్గాలకు ప్రయోజనాలు లభించటానికి కారణమే రాజ్యాంగం అని తమ చేతిలోని రాజ్యాంగ ప్రతిని చూపిస్తూ చెప్పారు. 22 మంది బిలియనీర్లు తీసుకున్న రూ. 16 లక్షల కోట్ల రుణాలను కేంద్ర సర్కారు మాఫీ చేసిందని, ఉపాధి హామీ పథకం కింద కూలీలకు 24 ఏళ్ల పాటు వేతనాలు చెల్లించేందుకు అయ్యే మొత్తంతో ఇది సమానమని వివరించారు. ‘‘రైతుల, విద్యార్థుల రుణాలను మాఫీ చేయలేదు. చిరు వ్యాపారులకు రుణాలే ఇవ్వలేదు. జీయస్టీ మొత్తమంతా ఇద్దరు ముగ్గురు వ్యక్తులకు వెళ్లిపోతోంది. మేం వచ్చాక కులగణనతో విప్లవాత్మక ప్రజాస్వామ్యాన్ని, ప్రజాపాలనను తీసుకువస్తాం. దేశంలో దేశంలో 50 శాతం మంది ఓబిసీలు, 15 శాతం దళితులు, 8 శాతం గిరిజనులు, 15 శాతం మైనార్టీలు, 5 శాతం ఆర్థికంగా వెనుకబడిన వర్గాలవారున్నారు. ఈ 90 శాతం మందికిపైగా ప్రజలు మోదీ పాలనలో వంచితులయ్యారు. ఎన్ని రకాల అబద్ధాలను భాజపా చెప్పినా జూన్‌ 4 తర్వాత ప్రధాని పదవిలో మోదీ ఉండరు’’ అని రాహుల్‌ ఉద్ఘాటించారు.మోడీ ప్రభుత్వంలో రాజ్యం కంటే కూడా కార్పోరేట్‌ శక్తులు బలపడ్డాయి. విశ్వవిద్యాలయాలు అన్నింటిలో మతోన్మాద భావాలను ప్రచారం చేస్తూ శాస్త్ర జ్ఞానాన్ని వక్రీకరిస్తున్నాయి. అందుకే శ్రీనగర్‌లో మే 15న మాట్లాడుతూ నేషనల్‌ కాన్ఫరెన్స్‌ (ఎస్పీ)అధ్యక్షుడు ఫరూఖ్‌ అబ్దుల్లా ఇలా విమర్శించారు. భవిష్యత్తులో తాను పదవిలో లేకపోయినా దేశం మనుగడ సాగిస్తుందన్న విషయాన్ని ప్రధాని గుర్తుంచుకోవాలని పేర్కొన్నారు. దక్షిణ కాశ్మీర్‌ అనంత్‌నాగ్‌లోని షాంగుస్‌ ప్రాంతంలో ర్యాలీ నిర్వహించిన అనంతరం ఆయన విలేకరులతో మాట్లాడారు. ‘‘మనం కలిసి జీవించాలి. దేశాన్ని రక్షించాలి. పదవి ఎల్లకాలం ఉండదు. కానీ దేశం శాశ్వతం. ఆయన (మోడీ) ఏ దేశాన్ని తయారు చేయాలని ప్రయత్నిస్తున్నారో అది వినాశకరమైనది’’ అన్నారు.నిజానికి దేశాన్ని రక్షించాల్సిన ప్రధానమంత్రి దేశంలో మత వైరుధ్యాలు పెంచడం ఆశ్చర్యకరం. అశోకుడు, అక్బరు వంటి మహా చక్రవర్తులే మతసామరస్యం కోసం ప్రయత్నం చేస్తే, మోడీ ప్రభుత్వం మతాధిపత్యం కోసం ప్రచారం చేసి మత సామరస్యాన్ని దెబ్బతీసిందని సామాజిక శాస్త్రవేత్తలు, రాజకీయ విశ్లేషకులందరూ భావిస్తున్నారు. మోడీ ఆవేశపూరితమైన ప్రసంగాల్లో 400 సీట్లు వస్తున్నాయని చెప్పుకుంటున్నా 150 నుంచి 200కే పరిమితం అవుతారని కమ్యూనిస్టు నాయకులు చెబుతున్నారు. బీజేపీకి బలమైన ఉత్తరాది రాష్ట్రాల్లోనే ఈ ఎన్నికల్లో తీవ్ర అసంతృప్తి వ్యక్తమౌతోంది. ఉత్తరప్రదేశ్, రాజస్తాన్, బిహార్, మధ్యప్రదేశ్, హర్యానా, ఢిల్లీ తదితర రాష్ట్రాల్లోనే బీజేపీకి ఎదురు గాలి వీస్తున్నది. పైకి డాంబికంగా 370–400 సీట్లు వస్తాయని గొప్పలు చెప్పుకుంటున్నా ఏ సర్వేలోనూ ఆఖరికి బీజేపీని బలపరిచే విశ్లేషకులు సైతం 250కి మించి రావని చెప్పాల్సిన పరిస్థితి. బీజేపీ ప్రభుత్వం ఈ దశాబ్దంలో ఏ సోషల్‌ మీడియాలోనైతే దళిత బహుజన మైనార్టీ స్త్రీల మీద, రాజ్యాంగం మీద, మానవ హక్కుల మీద, విద్యార్థుల ప్రతిభ మీద, దళితుల జీవన సంస్కృతి మీద, ముస్లింలు జీవించే హక్కు మీద దాడి చేసిందో అదే సామాజిక మాధ్యమాన్ని ఉపయుక్తం చేసుకొని ఈ సామాజిక శ్రేణుల అన్నింటిలో వున్న మే«ధావర్గం ఎదురుదాడి ప్రారంభించింది. నిజానికి మోడీ ద్వంద్వ భావజాల ఘర్షణలో ఇరుక్కుపోయారా అనిపిస్తుంది. ఏ ప్రజలైతే ఏ బడుగువర్గాలైతే అధిక ఓట్ల శక్తిగా ఉన్నాయో, ఆ వర్గాల జీవన వ్యవస్థలను ధ్వంసం చేస్తూ చేస్తూ, కార్పొరేట్‌ శక్తులకు కొమ్ముకాస్తూ ఈ వర్గాలను మతం పేరుతో ఓట్లు అడుగుతున్న సందర్భంగా, తమ కాళ్ల కింద పునాదులు తొలగిపోతున్న స్థితిలో కేవలం మతోన్మాద నినాదం ఫలిస్తుందా? అనేది ఇప్పుడు మోడీ ముందు నిలబడిన పెద్ద ప్రశ్నలా కనిపిస్తోంది.ఉత్తర ప్రదేశ్‌ కేంద్రంగా మొత్తం భారతదేశం గురించి మనం ఆలోచించినప్పుడు అన్ని మతాల్లో బానిసలుగా బతుకుతున్న వారికి సమాన గౌరవ జీవన వ్యవస్థ లేకపోవటం కనిపిస్తోంది. మతోన్మాద నినాదం గౌరవం ఇవ్వదు. ఆచరణ గౌరవం ఇస్తుంది. భారతదేశంలో కుల గణన చేయిస్తామని కాంగ్రెస్‌ పేర్కొన్నాక ఓబిసీలు ఆలోచనలో పడినట్లే ఉంది. తమకు రిజర్వేషన్‌ హక్కు వస్తుందని, రిజర్వేషన్‌ వల్ల విద్య, ఉద్యోగ హక్కులు విస్తృతం అవుతాయని ఓబిసీలు భావించడం ద్వారా భారతదేశంలో అతి పెద్ద సామాజిక తరగతి ‘ఇండియా’ కూటమి వైపు మొగ్గుతుందనక తప్పదు. ‘ఇండియా’ కూటమికి నూతన దశ వస్తున్న ఈ తరుణంలో అంబేడ్కర్‌ నిర్మించిన రాజ్యాంగ సౌధాన్ని ఆయన సూత్రాలతోనే పునర్నిర్మించాలి అనే నూతన భావన ఆ కూటమికి ఉంటే అంబేడ్కర్‌ కుల నిర్మూలన భావాన్ని, సామ్యవాద భావాల్ని తప్పక ఆచరించవలసిన చారిత్రక సందర్భం ఇది. ఆ పరిణతి మాత్రం ‘ఇండియా’ కూటమికి వచ్చినట్టు లేదు. అంబేడ్కర్‌ పరిశ్రమలను జాతీయం చేయండి, భూములను జాతీయం చేయండి అనే ప్రధాన సూత్రాన్ని ముందుకు తెచ్చారు. ఆయా రాష్ట్రాల ఆధిపత్య కులాల పార్టీ నుంచి వస్తున్న ‘ఇండియా’ కూటమి ఇంకా సామాజిక, సామ్యవాద భావాలను పరిపుష్టం చేయవలసిన అవసరం ఉంది. విశ్వవిద్యాలయాల్లో చారిత్రక, సాంస్కృతిక శాస్త్ర జ్ఞాన పునరుజ్జీవనానికి కూడా వీరు హామీ ఇవ్వాల్సిన అవసరం ఉంది. మండల కమిషన్‌ రిపోర్ట్స్‌ను, సచార్‌ కమిటీ రిపోర్ట్స్‌ను, రిపబ్లికన్‌ పార్టీలోని మూల సూత్రాలను ‘ఇండియా’ కూటమి తీసుకోగలిగితే నిజమైన ప్రత్యామ్నాయంగా నిలబడుతుంది. భారతదేశం పునర్నిర్మాణంలో ప్రతి సందర్భంలోను డా‘‘ బి.ఆర్‌.అంబేడ్కర్‌ సూత్రాలే నిజమైన ప్రత్యామ్నాయాన్ని అందించగలుగుతున్నాయి. ఈసారైనా కాంగ్రెస్‌ పార్టీ ఆధ్వర్యంలోని కూటమి ఒక దళిత ప్రధానమంత్రిని ప్రకటించగలిగిన విశాలతను సంతరించుకోవలసిన అవసరం ఉంది. అంతేకాకుండా భారతదేశంలోని రాజకీయ నాయకుల వ్యక్తిత్వ నిర్మాణంలో నైతికత, అవినీతి రహిత, రుజువర్తన జీవన విధానం, మానవతా స్పృహ, సామాజిక విప్లవ భావన, ఆర్థిక స్వావలంబనా దృష్టి అనుసరణీయం అవ్వవలసి ఉంది. రాజకీయ నీతిశాస్త్ర అధ్యయనం ఈనాటి చారిత్రక కర్తవ్యం. అంబేడ్కర్‌ రాజకీయ జీవన మార్గమే దేశానికి దిక్సూచి.డా‘‘ కత్తి పద్మారావు వ్యాసకర్త దళితోద్యమ నాయకుడు

రాజకీయాల్లో గెలుపోటములు సహజం. ప్రజలు ఎప్పుడు ఎలాంటి తీర్పు ఇస్తారో, ఏ అనామకున్ని అందలమెక్కిస్తారో, ఏ దిగ్గజాన్ని తిరస్కరిస్తారో అనూహ్యం. తిరుగులేదనుకున్న మహామహ నేతలు ఓటమిపాలైన ఉదంతాలు మన దేశ ఎన్నికల చరిత్రలో ఎన్నో! అలాంటి పది మంది దిగ్గజ నేతల అనూహ్య ఓటమి చరిత్రను ఓసారి చూద్దాం... – సాక్షి, నేషనల్‌ డెస్క్‌బాబా సాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ రాజ్యాంగ నిర్మాతగా యావద్దేశానికీ ప్రాతఃస్మరణీయుడు. అంతటి మహా నాయకుడు కూడా ఎన్నికల్లో ఓడతారని ఊహించగలమా?! కానీ 1951–52లో జరిగిన దేశ తొలి సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో అంబేడ్కర్‌ ఓటమి చవిచూడాల్సి వచి్చంది! నార్త్‌ బాంబే లోక్‌సభ నుంచి పోటీచేసి ఓడిపోవడమే కాదు, ఏకంగా నాలుగో స్థానంలో నిలిచారాయన! ఆ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్‌ అభ్యర్థి విఠల్‌ బాలకృష్ణ గాంధీ గెలుపొందారు. ఇందిరాగాంధీ దేశ రాజకీయాల్లో అజేయ శక్తిగా వెలిగిపోయిన నాయకురాలు. తొలి, ఏకైక మహిళా ప్రధాని. దశాబ్దానికి పైగా తిరుగులేని అధికారం చలాయించిన ఇందిర 1977 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో ప్రజా వ్యతిరేకతలో కొట్టుకుపోయారు. ఎమర్జెన్సీ నిర్ణయం ఆమె ఏకైక ఎన్నికల ఓటమికి బాటలు వేసింది. రాయ్‌బరేలీ లోక్‌సభ స్థానంలో సోషలిస్టు పార్టీ ప్రముఖుడు, రాం మనోహర్‌ లోహియా సన్నిహితుడు రాజ్‌ నారాయణ్‌ చేతిలో ఇందిర ఓటమి చవిచూశారు. ఆయన 1971 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో కూడా సంయుక్త సోషలిస్ట్‌ పార్టీ అభ్యర్థిగా ఇందిరపై పోటీ చేసి ఓడిపోయారు.కానీ ఇందిర అవినీతికి పాల్పడ్డారని, ఆమె ఎన్నిక చెల్లదని కోర్టుకెక్కారు. ఇది అంతిమంగా ఎమర్జెన్సీ విధింపుకు దారి తీయడం విశేషం! రాజ్‌నారాయణ్‌ వాదనతో అలహాబాద్‌ హైకోర్టు ఏకీభవించింది. రాయ్‌బరేలీ నుంచి ఇందిర ఎన్నిక చెల్లదని ప్రకటించింది. అంతేగాక ఆరేళ్ల పాటు లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో పోటీచేయకుండా నిషేధం విధించింది. దాంతో చిర్రెత్తుకొచి్చన ఇందిర 1975లో దేశమంతటా ఎమర్జెన్సీ విధించారు. 1977లో ఎమర్జెన్సీ ఎత్తేసి లోక్‌సభ ఎన్నికలకు వెళ్లి రాజ్‌నారాయణ్‌ చేతిలో 50 వేల పైగా ఓట్ల తేడాతో ఓడారు. ఇది భారత ఎన్నికల చరిత్రలోనే సంచలనాత్మక ఫలితంగా నిలిచిపోయింది.మినూ మసాని మినోచర్‌ రుస్తోమ్‌ మసాని. స్వాతంత్య్ర సమరయోధుడు. స్వతంత్ర పార్టీ అగ్ర నేత. మూడుసార్లు పార్లమెంటు సభ్యుడు, ఇండియన్‌ లిబరల్‌ గ్రూప్‌ థింక్‌ ట్యాంక్‌ వ్యవస్థాపకుల్లో ఒకరు. సంపాదకుడు, సామాజిక కార్యకర్త. ఇలా బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి. అసమానతలకు వ్యతిరేకంగా బలమైన గొంతుక వినిపించిన మసాని 1971 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో రాజ్‌కోట్‌ నుంచి ఓటమి చవిచూడాల్సి వచి్చంది. కాంగ్రెస్‌ నాయకుడు ఘన్‌శ్యామ్‌ బాయ్‌ ఓజా చేతిలో 60,000 ఓట్లకు పైగా తేడాతో ఓడిపోయారు.అటల్‌ బిహారీ వాజ్‌పేయ్‌ రాజకీయ దురంధరుడు. భారత రాజకీయాల్లో చెరగని ముద్ర వేసిన నాయకుడు. అజాత శత్రువుగా పేరు తెచ్చుకున్న ఆయనకూ ఎన్నికల ఓటమి తప్పలేదు. 1984 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో ఓడిపోయిన కీలక కాంగ్రేసేతర నేతల్లో వాజ్‌పేయి ఒకరు. గ్వాలియర్‌లో కాంగ్రెస్‌ నేత మాధవరావు సింధియా రెండు లక్షల పై చిలుకు ఓట్ల మెజారిటీతో ఆయనపై విజయం సాధించారు.సీకే జాఫర్‌ షరీఫ్‌ భారత రైల్వేల్లో స్వర్ణ యుగానికి నాంది పలికిన దార్శనికుడు. కాంగ్రెస్‌ సీనియర్‌ నేతల్లో ఒకరు. 2004లో తొలిసారి లోక్‌సభ ఎన్నికల ఎన్నికల బరిలో దిగిన హెచ్‌టీ సాంగ్లియానా చేతిలో ఓటమి చవిచూశారు. అప్పటిదాకా డీజీపీగా ఉన్న సాంగ్లియానా బీజేపీ ఆహా్వనం మేరకు పదవీ విరమణ చేసి పారీ్టలో చేరారు. పాత బెంగళూరు ఉత్తర లోక్‌సభ స్థానం నుంచి బరిలో దిగి షరీఫ్‌పై విజయం సాధించారు.దేవెగౌడఅత్యంత అనుభవజు్ఞడైన నాయకుడు. ప్రధానిగా దేశ రాజకీయాల్లో కీలకపాత్ర పోషించారు. అనంతరం కర్నాటక రాజకీయాల్లో కింగ్‌ మేకర్‌ అయ్యారు. ఆయనకు కూడా లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో ఓటమి తప్పలేదు. 2004లో కర్నాటకలోని కనకపుర నియోజకవర్గం నుంచి కాంగ్రెస్‌ నేత తేజస్వినీ గౌడ రమేశ్‌ చేతిలో లక్ష పై చిలుకు ఓట్ల తేడాతో ఓడిపోయారు.బిజోయ్‌ కృష్ణ హండిక్‌ గొప్ప విద్యావేత్త. కాంగ్రెస్‌ నుంచి ఆరుసార్లు ఎంపీగా గెలుపొందిన తిరుగులేని అస్సామీ నేత. 2014 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో ఓటమి చవిచూశారు. జోర్హాట్‌ నియోజకవర్గంలో బీజేపీ అభ్యర్థి కేపీ తాసా ఆయనపై లక్ష ఓట్ల పై చిలుకు మెజారిటీతో గెలుపొందారు.సోమనాథ్‌ ఛటర్జీ సీపీఎం దిగ్గజం. పదిసార్లు లోక్‌సభ సభ్యునిగా గెలిచిన ఎదురులేని నేత. 1971లో తొలిసారి సీపీఎం తరఫున పశి్చమబెంగాల్లోని బుర్ద్వాన్‌ నుంచి లోక్‌సభకు ఎన్నికయ్యారు. 1984లో మాత్రం జాదవ్‌పూర్‌ లోక్‌సభ స్థానంలో యువ సంచలనం మమతా బెనర్జీ చేతిలో ఓటమి చవిచూశారు. ఆ తర్వాత మాత్రం 1989 నుండి 2004 వరకు సోమనాథ్‌ విజయ పరంపర సాగింది. సీపీఎం కంచుకోటగా భావించే బోల్‌పూర్‌ లోక్‌సభ స్థానం నుంచి 2004లో పదోసారి గెలిచి 14వ లోక్‌సభ స్పీకర్‌గా ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యారు.అరుణ్‌ జైట్లీపారీ్టలకతీతంగా అందరూ మెచ్చిన నేత. ప్రధాని నరేంద్ర మోదీకి అత్యంత సన్నిహితుడు. కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రిగా కీలక నిర్ణయాలు తీసుకున్నారు. తొలిసారి మోదీ హవా కొనసాగిన 2014 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో అరుణ్‌ జైట్లీ మాత్రం ఓటమి చవిచూశారు. అమృత్‌సర్‌ లోక్‌సభ స్థానం నుంచి పంజాబ్‌ మాజీ ముఖ్యమంత్రి కెపె్టన్‌ అమరిందర్‌ సింగ్‌ లక్ష ఓట్ల పై చిలుకు మెజారిటీతో జైట్లీపై గెలుపొందారు. పీవీ నరసింహారావుపాములపర్తి వేంకట నరసింహారావు. ప్రధాని పదవిని అధిష్టించిన తొలి దక్షిణాది వ్యక్తి. ఒకే ఒక్క తెలుగువాడు. బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి. కుదేలైన దేశ ఆరి్ధక వ్యవస్థను విప్లవాత్మక సంస్కరణలతో పట్టాలెక్కించి ఆధునిక బాట పట్టించిన దార్శనికుడు. అంతటి నాయకునికి కూడా ప్రధాని కాకమునుపు ఓటమి తప్పలేదు. 1984 ఎన్నికల్లో బీజేపీ దేశవ్యాప్తంగా గెలిచిన రెండు లోక్‌సభ స్థానాల్లో తెలంగాణలోని హన్మకొండ ఒకటి. బీజేపీ అభ్యర్థి చందుపట్ల జంగారెడ్డి అక్కడ పీవీపై విజయం సాధించారు. దేశవ్యాప్తంగా కాంగ్రెస్‌పై సానుభూతి వెల్లువెత్తినా ఆ పార్టీ తరఫున పోటీ చేసిన పీవీ మాత్రం ఓటమి చవిచూడటం విశేషం.

ముదిగొండ: పోటీ పరీక్షలకు సిద్ధమవుతున్న అభ్యర్థుల కోసం రాష్ట్రంలోని 119 నియోజకవర్గాల్లో పదిహేను రోజుల్లోగా అంబేడ్కర్‌ నాలెడ్జ్‌ సెంటర్లు ఏర్పాటు చేస్తామని డిప్యూటీ సీఎం మల్లు భట్టి విక్రమార్క చెప్పారు. ఈ కేంద్రాల్లో నిపుణులైన అధ్యాపకులతో ఉచితంగా శిక్షణ ఇప్పిస్తామని వెల్లడించారు. ఖమ్మం జిల్లా మధిర నియోజకవర్గంలోని ముదిగొండ మండలంలో శుక్రవారం ఆయన పర్యటించారు. ఈ సందర్భంగా పలు అభివృద్ధి పనులకు శంకుస్థాపన చేసి మాట్లాడారు. ఉద్యోగ నియామకాల పరీక్షలను లీకేజీలు లేకుండా పారదర్శకంగా చేపడతామని తెలిపారు. డ్వాక్రా సంఘాలకు వడ్డీలేని రుణాలు ఇవ్వాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించినట్లు చెప్పారు. మధ్యాహ్న భోజన ఏజెన్సీలు, ఆశా వర్కర్లు, అంగన్‌వాడీలకు బకాయిలు లేకుండా ప్రతినెలా వేతనాలు చెల్లిస్తామని వెల్లడించారు. గత పాలకులు రెసిడెన్షియల్‌ పాఠశాలలను ఇరుకు భవనాల్లో నడిపించగా, తాము తాజా బడ్జెట్‌లో సొంత భవనాల నిర్మాణానికి నిధులు కేటాయించామన్నారు. గత ప్రభుత్వం రూ.7లక్షల కోట్ల అప్పులు చేసి, ఖజానా ఖాళీ చేయగా.. తాము ప్రతీపైసా పోగు చేసి ముందుకు సాగుతున్నామని, ఈ క్రమంలో ఇచ్చింన ప్రతీ హామీ నెరవేరుస్తామని భట్టి వెల్లడించారు.  గృహజ్యోతి ప్రారంభం  ముదిగొండలోని ఓ ఇంట్లో డిప్యూటీ సీఎం భట్టి విక్రమార్క విద్యుత్‌ మీటర్‌ రీడింగ్‌ తీసి గృహజ్యోతి పథకం ద్వారా జీరో బిల్లు అందజేశారు. ఈనెల నుంచి 200 యూనిట్లు వరకు విద్యుత్‌ను వినియోగించే వారు బిల్లు చెల్లించాల్సిన అవసరం లేదని చెప్పారు. ఈకార్యక్రమంలో ఎన్పిడీసీఎల్‌ సీఎండీ కర్నాటి వరుణ్‌రెడ్డి, కలెక్టర్‌ వీ.పీ.గౌతమ్, అధికారులు, ప్రజాప్రతినిధులు పాల్గొన్నారు.

నెహ్రూనగర్‌(గుంటూరు)/తిరుపతి సిటీ/కర్నూలు(సెంట్రల్‌)/కంచరపాలెం(విశాఖ ఉత్తర)/కడప కార్పొరేషన్‌: రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ విగ్రహ ఆవిష్కరణపైనా ఏడుపేనా... అని ఎల్లో మీడియాపై దళితులు, దళిత సంఘాల నాయకులు ఆగ్రహం వ్యక్తంచేశారు. అంబేడ్కర్‌ విగ్రహ ఏర్పాటు వల్ల మీకొచ్చిన నష్టమేంటి? అని నిలదీశారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఎంతో గొప్పగా చేసిన కార్యక్రమంపైనా విషపు రాతలేనా.. అని మండిపడ్డారు. శనివారం రాష్ట్రంలో పలుచోట్ల దళిత నాయకులు ఈనాడు, ఆంధ్రజ్యోతి ప్రతులను దహనం చేసి తమ నిరసన తెలిపారు. ప్రపంచంలోనే అతిపెద్దదైన డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ విగ్రహాన్ని విజయవాడ నడి»ొడ్డున ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా సీఎం జగన్‌ ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ, మైనార్టీల ఆత్మగౌరవం పెంచారని నవ్యాంధ్ర ఎమ్మార్పిఎస్‌ వ్యవస్థాపక అధ్యక్షుడు పరిశపోగు శ్రీనివాసరావు మాదిగ అన్నారు. సీఎం జగన్‌కు వస్తున్న ప్రశంసలను జీర్ణించుకోలేని చంద్రబాబు.. ఈనాడు, ఆంధ్రజ్యోతిలో విషపు రాతలు రాయించడం సిగ్గుచేటని ఆయన ఆగ్రహం వ్యక్తంచేశారు. గుంటూరు లాడ్జి సెంటర్‌లోని అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం వద్ద ఈనాడు, ఆంధ్రజ్యోతి పత్రికలను దహనం చేసి నిరసన తెలిపారు. గతంలో చంద్రబాబు అమరావతిలో 125 అడుగుల అంబేడ్కర్‌ విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేస్తామని చెప్పి.. ఊరు చివరన శంకుస్థాపన చేసి గాలికొదిలేసిశారని మండిపడ్డారు. అంబేడ్కర్‌ను అంటరాని వ్యక్తిగా చూసింది టీడీపీ ప్రభుత్వం కాదా.. అని ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. ఇకపై అనుచిత వ్యాఖ్యలు చేసినా.. విషపు రాతలు రాసినా ఉద్యమిస్తామని హెచ్చరించారు. విశాఖపట్నంలోని కంచరపాలెం ధర్మానగర్‌లో అంబేడ్కర్‌ విగ్రహానికి దళిత సంఘాల నాయకులు క్షీరాభిõÙకం చేసి, ఈనాడు, ఆంధ్రజ్యోతి పత్రికలను దహనం చేశారు. వచ్చే ఎన్నికల్లో దళితుల పవరేంటో టీడీపీకి చూపిస్తామన్నారు. నిరసనలో డిప్యూటీ మేయర్‌ కటుమూరి సతీశ్, దళిత సంఘాల నాయకులు ఐ.రవికుమార్, సుకుమార్, కోరిబిల్లి విజయ్, కంటిపాము గురువోజీ తదితరులు పాల్గొన్నారు. కర్నూలు కలెక్టరేట్‌ వద్ద ఈనాడు ప్రతులను దళితులు దహనం చేశారు. ఈ సందర్భంగా వైఎస్సార్‌సీపీ రాష్ట్ర సంయుక్త కార్యదర్శి సీహెచ్‌ మద్దయ్య, వైఎస్సార్‌సీపీ దళిత విభాగం రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శి యాట ఓబులేసు మాట్లాడుతూ విజయవాడలో అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం పెట్టడమే తప్పన్నట్లుగా వార్తలు ఎందుకు ప్రచురిస్తున్నారని మండిపడ్డారు. అంబేడ్కర్‌ స్ఫూర్తితో సీఎం జగన్‌ పాలన చేస్తుంటే ఓర్వలేకపోతున్నారా? అని నిలదీశారు. నిరసనలో దళిత, వైఎస్సార్‌సీపీ నాయకులు నవీన్, కేదార్‌నాథ్, డీకే రాజశేఖర్, సూర్యుడు తదితరులు పాల్గొన్నారు.   టీడీపీ కోసం ఎల్లో మీడియా పాట్లు  తిరుపతి ఎస్వీయూలో అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం వద్ద విద్యార్థులు ఆంధ్రజ్యోతి, ఈనాడు ప్రతులను దహనం చేసి నిరసన తెలిపారు. ఈ సందర్భంగా ఎస్వీయూ వైఎస్సార్‌సీపీ విద్యార్థి విభాగం అధ్యక్షు0డు ప్రేమ్‌కుమార్‌ మాట్లాడుతూ.. దళిత వ్యతిరేకి అయిన చంద్రబాబు, ఎల్లో మీడియా.. అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం వల్ల ట్రాఫిక్‌కు అంతరాయమంటూ విషం చిమ్మిందని మండిపడ్డారు. దళితులుగా ఎవరైనా పుడుతారా అంటూ గతంలో చంద్రబాబు చేసిన అవహేళనను దళితులు ఇంకా మర్చిపోలేదన్నారు. ఎన్నికల్లో చంద్రబాబుకు దళితులు తగిన బుద్ధి చెప్పడం ఖాయమన్నారు. నిరసనలో విద్యార్థి సంఘం నాయకులు యుగంధర్, ముని, నరే‹Ù, మనోజ్, శ్రీను, బోస్, అజిత్, సుకుమార్, ముధుసూదన్‌నాయుడు తదితరులు పాల్గొన్నారు. టీడీపీని అధికారంలోకి తేవడానికి రామోజీ అనేక పాట్లు పడుతున్నారని వైఎస్సార్‌ జిల్లాలో దళితులు మండిపడ్డారు. కడప అంబేడ్కర్‌ కూడలిలో వైఎస్సార్‌సీపీ ఎస్సీ విభాగం జిల్లా అధ్యక్షుడు సీహెచ్‌ వినోద్‌ ఆధ్వర్యంలో ఈనాడు, ఆంధ్రజ్యోతి పత్రికలను దహనం చేశారు. అవాస్తవాలు ప్రచురిస్తున్న ఎల్లోమీడియాను, వాటిని ప్రోత్సహిస్తున్న టీడీపీని కాలగర్భంలో కలిపేయాలని ప్రజలను కోరారు. కార్యక్రమంలో డిప్యూటీ మేయర్‌ నిత్యానందరెడ్డి, నాయకులు ఎన్‌.సుబ్బారెడ్డి, వీరారెడ్డి, నాగమల్లారెడ్డి, షఫీవుల్లా, సింధు, గోపాలక్రిష్ణ, ఉమామహేశ్వరి తదితరులు పాల్గొన్నారు.  

సాక్షి, అమరావతి: విజయవాడ నడిబొడ్డున సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌­మోహన్‌రెడ్డి ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన అంబేడ్కర్‌ మహాశిల్పం సామాన్యమైనది కాదని.. అదొక గొప్ప సామాజిక న్యా­య మహాశిల్పమని వైఎస్సార్‌సీపీ ప్రధాన కార్య­ద­ర్శి, పార్టీ పార్లమెంటరీ పార్టీ నేత వేణుంబాక విజయ­సాయిరెడ్డి తెలిపారు. సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌ చేతుల మీదుగా ఈ నెల 19న సాయంత్రం 4 గంటలకు ఈ మహాశిల్పం ఆవిష్కర­ణ జర­గనుందని చెప్పారు. ఇక్కడ సమతా మహాసభ జరుగుతుందని, దీనికి దళిత సోదర, సోదరీమణులు, అంబేడ్కర్‌ ఆశయా­లు నచ్చినవారు, పాటించేవారు కులా­లు, మతాలకు అతీతంగా విచ్చేస్తారని చెప్పారు. విజయవాడ స్వరాజ్‌ మైదానంలో ప్రారంభానికి సిద్ధం అవుతున్న అంబేడ్కర్‌ విగ్రహాన్ని స్థానిక ఎమ్మెల్యేలు, ఎమ్మెల్సీలు, అధికారులు, నేతల­తో కలిసి మంగళవారం విజయసాయిరెడ్డి పరిశీలించారు. అనంతరం మీ­డి­యాతో మాట్లాడుతూ.. సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌­కు బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌పై ఉన్న అభిమానంతోనే అతిపెద్ద విగ్రహ నిర్మాణానికి పూనుకున్నారని తెలిపారు. అంబేడ్కర్‌ సిద్ధాంతాలకు అనుగుణంగా సీఎం జగన్‌ నవరత్నాలు రూపొందించారని పేర్కొన్నారు. ఆంధ్ర రాష్ట్ర చరిత్రలో ఈ మహాశిల్పం ఏర్పా­టు సువర్ణాక్షరాలతో నిలిచిపోతుందన్నారు. 81 అడుగు­ల వేదికపై 125 అడుగుల మహాశిల్పం ఏర్పాటుకు (మొ­త్తం 206 అడు­గులు ఎత్తు) రూ.400 కోట్లకు పైగా వెచ్చించామన్నా­­రు. తరతరాల వివక్షను రూపుమాపేందుకే అంబేడ్కర్‌ రా­జ్యాంగాన్ని రూపొందించారని, దేశంలోని వ్యవస్థలన్నీ ఇంత సక్రమంగా పని చేస్తున్నాయంటే అంబేడ్కర్‌ మహనీయుడి పుణ్యమేనని పేర్కొన్నారు. దేశంలో ఎక్కడా ఇలాంటి కార్యక్రమం ఇంతవరకు చూడలేదన్నారు. అంబేడ్కర్‌ ఆశయా­లను, లక్ష్యాలను సీఎం జగన్‌ కొనసాగిస్తున్నారని వివరించారు. అంబేడ్కర్‌ అందరివాడు  బడుగు, బలహీన వర్గాల అభివృద్ధి కోసం సీఎం జగన్‌ అహర్నిశలు కృషి చేస్తున్నారని.. విగ్రహావిష్కరణ సందర్భంగా సమ­తాసభ ఏర్పాటు చేశామని విజయసాయిరెడ్డి చెప్పారు. ఈ సభకు అన్ని ప్రాంతాల నుంచి అన్నివర్గాల ప్రజలు తరలిరానున్నారని చెప్పారు. ఇది ప్రభుత్వ కార్యక్రమమా? పార్టీ కా­ర్యక్రమమా? అని ఓ మీడియా ప్రతినిధి అడగ్గా.. అంబేడ్కర్‌ ప్రజల మనిషి అని, బడుగు, బలహీన వర్గాల కోసం కృషి చేసిన వాడని, ఆయన అందరి వాడని సమాధానమిచ్చా­రు. ఇది ప్రభుత్వ కార్యక్రమమా, పార్టీ కార్యక్రమమా అనే భేదం లేకుండా అందరూ పాల్గొంటారని చెప్పారు. దార్శి­నికుడి విగ్రహావిష్కరణకు ప్రత్యేక ఆహా్వనం అవసరం లేదన్నారు. పార్టీలకు అతీతంగా సీఎం జగన్‌ ఈ ప్రాజెక్ట్‌ చేపట్టారని.. ఇందులో పార్టీ, ప్రభుత్వం అని తేడా చూపించకూడదన్నారు. 1.20 లక్షల మంది రాక రాష్ట్రం నలుమూలల నుంచి 1.20 లక్షల మంది వస్తారని అంచనా వేస్తున్నామని విజయసాయిరెడ్డి పేర్కొన్నారు. ఆ రోజు సాయంత్రం 6 గంటలకు లేజర్‌ షో లేదా డ్రోన్‌ షో ఉంటుందని చెప్పారు. ప్రారంభ కార్యక్రమం తర్వాత ఈ నెల 20వ తేదీ నుంచి సందర్శకులకు అనుమతి ఉంటుందన్నారు. భవిష్యత్‌లో గొప్ప పర్యాటక కేంద్రంగా అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం ప్రాం­తం నిలిచిపోతుందని చెప్పారు. లోపల ఆడిటోరియం, వెనుక కన్వెన్షన్‌ సెంటర్, మ్యూజియం అన్నీ పర్యాటకుల్ని ఆకర్షిస్తాయని తెలిపారు. ఆయన వెంట ఎంపీ కేశినేని నాని, మంత్రి మేరుగ నాగార్జున, ప్రభుత్వ సలహాదారు, ఎమ్మెల్సీ తలశిల రఘురామ్, మునిసిపల్‌ శాఖ స్పెషల్‌ చీఫ్‌ సెక్రటరీ వై.శ్రీలక్ష్మి, ఎమ్మెల్యేలు వెలంపల్లి శ్రీనివాసరావు, మల్లాది విష్ణు, ఎమ్మెల్సీ లేళ్ల అప్పిరెడ్డి, విజయనగరం జెడ్పీ చైర్మన్‌ మజ్జి శ్రీనివాసరావు, పశ్చిమ నియోజకవర్గ వైఎస్సార్‌సీపీ ఇన్‌చార్జ్‌ ఆసిఫ్, తూర్పు నియోజకవర్గ ఇన్‌చార్జి దేవినేని అవినాశ్, కలెక్టర్‌ ఎస్‌.ఢిల్లీరావు, పోలీస్‌ కమిషనర్‌ క్రాంతి రాణా టాటా ఉన్నారు.

సాక్షి, తాడేపల్లి: నేడు డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ వర్ధంతి. ఈ సందర్భంగా ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి.. నివాళులు అర్పించారు. బడుగు బలహీనవర్గాల అభ్యున్నతికి అంబేడ్కర్‌ చేసిన సేవలు నిరుపమానమని సీఎం జగన్‌ అన్నారు.  కాగా, సీఎం జగన్‌ ట్విట్టర్‌ వేదికగా..‘భారత రాజ్యాంగ ప్రదాత, దేశ పాలనా మార్గదర్శకాల విధాత డాక్టర్ బాబా సాహెబ్ అంబేద్కర్ గారి వర్ధంతి నేడు. బడుగు బలహీనవర్గాల అభ్యున్నతికి ఆయన చేసిన సేవలు నిరుపమానం. ఆ మహనీయుని అడుగుజాడల్లో నడుస్తూ మన ప్రభుత్వం బడుగు బలహీనవర్గాల సంక్షేమానికి అహర్నిశలూ కృషి చేస్తోంది. బాబా సాహెబ్ గారి వర్ధంతి సందర్భంగా ఘన నివాళులు’ అంటూ వ్యాఖ్యలు చేశారు.  భారత రాజ్యాంగ ప్రదాత, దేశ పాలనా మార్గదర్శకాల విధాత డాక్టర్ బాబా సాహెబ్ అంబేద్కర్ గారి వర్ధంతి నేడు. బడుగు బలహీనవర్గాల అభ్యున్నతికి ఆయన చేసిన సేవలు నిరుపమానం. ఆ మహనీయుని అడుగుజాడల్లో నడుస్తూ మన ప్రభుత్వం బడుగు బలహీనవర్గాల సంక్షేమానికి అహర్నిశలూ కృషి చేస్తోంది. బాబా సాహెబ్ గారి… pic.twitter.com/P3v4M1kxqT — YS Jagan Mohan Reddy (@ysjagan) December 6, 2023 మరోవైపు.. తాడేపల్లిలోని క్యాంపు కార్యాయలంలో సీఎం జగన్‌.. అంబేడ్కర్‌కు నివాళులు అర్పించారు. అంబేడ్కర్ చిత్రపటానికి పూలమాలలు వేసి నివాళులు అర్పించిన సీఎం జగన్‌. ఈ కార్యక్రమానికి మంత్రులు తానేటి వనిత, మేరుగ నాగార్జున, ఎంపీ నందిగం సురేష్, ప్రభుత్వ సలహాదారు జూపూడి ప్రభాకర్ తదితరులు హాజరయ్యారు. 

సిరిసిల్ల: అది సిరిసిల్ల జిల్లా కేంద్రం. సమయం అర్ధరాత్రి దాటింది. వీధులన్నీ నిర్మానుష్యంగా మారాయి. పట్టణ వాసులు నిద్రపోతున్నారు. నేతకార్మికులు సాంచాలు నడుపుతూ బట్ట నేస్తున్నారు. వీధికుక్కలు చలికి ముడుచుకు పడుకున్నాయి. ఒక్కసారిగా చరచరమంటూ గర్జించిన మేఘానికి దిక్కులు దద్ధరిల్లడంతో జాతిపిత మహాత్మాగాంధీ ఉలిక్కిపడి లేచారు. గాంధీచౌక్‌లో నలుదిక్కులూ తేరిపార చూశారు. ఎవరూ కనిపించకపోవడంతో కొంచెం ముందుకెళ్లినా.. బాపూజీ కర్ర పట్టుకుని అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం వైపు కదిలారు. మెడనిండా పూలదండలతో చేతిలో రాజ్యాంగ పుస్తకంతో ఆదమరిచి నిద్రపోతున్న అంబేడ్కర్‌ను పిలిచారు. చిన్నపాటి పిలుపునకే దిగ్గున లేచిన అంబేడ్కర్‌.. ఇంత రాత్రి వేళ వచ్చిన గాంధీజీతో మాట కలిపారు. వాళ్ల మధ్య సంభాషణ ఇలా సాగింది. ♦ గాంధీజీ : ఏం లేదు నాయనా. పొద్దాంత మైకుల మోత. డప్పుసప్పుళ్లు.. నినాదాలతో నే నుండే గాంధీచౌక్‌ దద్దరిల్లుతోంది. వాళ్ల లొల్లి వశపడడం లేదు. ఎప్పటిలాగే పడుకున్న కానీ పొద్దాంత జరుగుతున్న లొల్లి గుర్తుకొచ్చి నిద్రపట్టలేదు. ఉరుములతో మెల్కువ వచ్చి.. ఇటు వైపు వచ్చిన. నీకేం ఇబ్బంది లేదు కదా. ♦ అంబేడ్కర్‌ : అయ్యో అదేం మాట బాపు. నాకేం ఇబ్బంది లేదు. కానీ నా పరిస్థితి కూడా అంతే. మీరు ఇప్పటి దాకా చెప్పిన పాట్లన్నీ నాకూ తప్ప డం లేదు. కామారెడ్డి–కరీంనగర్‌ వైపు వెళ్లే వాహనాల రద్దీతో మరిన్ని కష్టాలు పడుతున్న. నా కంటే మీరే నయం. ♦ గాంధీజీ : అవునా.. నాయన. శాంతియుత మార్గంలో నేను సాధించి పెట్టిన స్వాతంత్య్రం.. నువ్వు ప్రసాదించిన రాజ్యాంగం చూస్తే.. నా మనసు కలికలి అవుతుంది. నేటితరం నేతలు.. రాజ్యాంగంలో పొందుపరిచిన చట్టం పరిధిలోనే తెలంగాణ సాధించామని, నీ గురించి ఎవరూ యాది చేయరేం. ఎవరికీ వారే తెలంగాణ తె చ్చింది మేమే అంటే.. మేమే.. అంటూ అందరూ వాళ్ల డబ్బానే కొట్టుకుంటున్నారు. రాజ్యాంగం రాసిన నీ గురించి ఎవరూ మాట్లాడడం లేదు. ♦ అంబేడ్కర్‌: అవును బాపు.. వాళ్లు యాదిచేస్తే ఎంత చేయకుంటే ఎంత. పరిపాలన సౌలభ్యం కోసం చిన్న రాష్ట్రాలు మేలు అని చెప్పినం. తెలంగాణ రాష్ట్రం రాజ్యాంగాబద్ధంగా వచ్చింది. అయినా గిప్పుడు గా ముచ్చట్లు ఎందుకు బాపు. ఇప్పుడు మాట్లాడుకోవడం వేస్ట్‌. ♦ గాంధీజీ : అవునవును. మొన్న ఓ నాయకుడు నామినేషన్‌ వేసేందుకు ఎంత మందితో ఊరేగింపు తీశారో తెలుసా? డబ్బులిచ్చి మరీ జనాన్ని పోగుచేసి నామినేషన్‌ వేశారు. ప్రజాసేవ ఇప్పుడు ఎంతో ఖరీదైపోయిందో చూశావా.. ప్రజలకు సేవ చేసేందుకు ఇంత ఆరాటమా?! ♦ అంబేడ్కర్‌ : అంతెందుకు మహాత్మా. ఎన్నికల ప్రచారానికి జనానికి డబ్బులిచ్చి సమీకరించడం, ఊరేగింపులు తీయడ.. పూలదండలతో నిన్ను, నన్ను ముంచెత్తడం నచ్చడం లేదు. చూసే జనానికి నచ్చడం లేదు. నేటి తరం నేతలు నామినేషన్‌ టైమ్‌లోనే డామినేషన్‌ చూపించడం.. గెలిచిన తరువాత జనానికి కనిపించకుండా పోవడం పరిపాటే కదా. ♦ గాంధీజీ: అయ్యో అసలు సంగతి నీకు తెలియదు. ఎన్నికల సమయంలో చాటుమాటుగా మద్యం పంపిణీ చేస్తూ కులమతాలను రెచ్చగొడుతూ ఓట్లు పొందుతున్నారు. మహిళా సంఘాలకు నేరుగా డబ్బులివ్వడం, ఓట్లు మాకే వేయమని ప్రలోభాలకు గురిచేయడం మామూలైపోయింది. ♦ అంబేడ్కర్‌ : అవి కూడా నాకు తెలుసు మహాత్మా. అన్నీ తెలిసి ఈ కుళ్లును చూడలేక.. మీరు కళ్లు మూసుకున్నారు. నేను చూస్తూ కుమిలిపోతున్నాను. మీరు బోధించిన శాంతిమార్గాన్ని ఇప్పుడేలా మర్చారో చూశారా..? ♦ గాంధీజీ : నాయనా.. భీమ్‌రావు.. ఇవన్నీ నాకు తెలియనివి కావు. మీరు దేశవిదేశాలు తిరిగి భారత రాజ్యాంగాన్ని అద్భుతంగా రూపొందించారు. బడుగు, బలహీన వర్గాల అభ్యున్నతికి హారతి పట్టారు. సచ్చీలురకే పట్టం కట్టేలా రాజ్యాంగాన్ని, ఎన్నికల నిబంధనల్ని రూపొందించారు. ఇంత చేస్తే ఏం లాభం. మీ శ్రమంతా బూడిదలో పోసిన పన్నీరే అయ్యింది. రాజ్యాంగాన్ని అపహాస్యం చేస్తున్న ఘటనలు చూస్తే గుండె తరుక్కుపోతుంది. మనం ఎవరిని ఉద్ధరించేందుకు వాటిని రూపొందించామో వారిలో చైతన్యం వచ్చేంత వరకు ఎవరూ ఏమి చేయలేరు. ♦ అంబేడ్కర్‌: అది కాదు మహాత్మా..! ఎన్నికల్లో విచ్చలవిడిగా డబ్బులు ఖర్చు చేస్తూ పదవిలోకి రాగానే ఆ సొమ్మును వడ్డీతో సహా వందరేట్లు సంపాదించడం.. ఇదంతా ప్రజాసేవ కోసమే అంటే ఎవరైనా నమ్ముతారా..! పార్టీ టిక్కెట్‌ రాకుంటే వెంటనే మరో పార్టీలోకి దూకడం పరిపాటిగా మారింది. ♦ గాంధీజీ : నాయన నువ్వు, నేను ఎంత బాధపడినా లాభం లేదు. ప్రజల్లోనే మార్పు రావాలి. చైతన్యం రావాలి. ఎవరూ మంచివారు.. ఎవరు స్వార్థపరులో గుర్తించే సోయి రావాలి. డబ్బుల కోసమో.. కులపోడు అనో ఓటు వేస్తే ఐదేళ్లు బానిసలుగా బతకాల్సిందే. ఎవరి మాటలు వినకుండా.. ఓటును అమ్ముకోకుండా.. నిబద్ధతతో మంచివారికి పట్టం కట్టే రోజులు రావాలి. అప్పుడే సుపరిపాలన సాధ్యం. ♦ అంబేడ్కర్‌ : నిజమే.. మనం ఎన్ని చెబితే ఏమిటి.. ఎన్నికల తీరు చూస్తే సామాన్యులు.. నిస్వార్థపరులు పోటీ చేయగలరా..? పోటీచేసినా తట్టుకోగలరా? నిబంధనల ప్రకారం ఎన్నికల ఖర్చు రూ.40 లక్షలు దాటొద్దు. కానీ డబ్బులు నీళ్లప్రాయంగా ఖర్చు చేస్తున్నారో చూశారా బాపూ! అందరూ ప్రజాసేవ చేస్తామంటూ ఓట్లు అడుగుతున్నారు. డబ్బులు ఇస్తున్నారు. మందు పోస్తున్నారు. వాస్తవాలు ఏమిటో అందరికీ తెలిసినా ఓట్లు అమ్ముకుంటూ.. ఆత్మగౌరవాన్ని తాకట్టు పెడుతున్నారు. ఓటర్లు మారితేనే మంచి పాలకులు వస్తారు.. వారి బతుకులు మారుతాయి. సరే కాని ఇగ తెల్లారిపోయింది. అదిగో.. వేములవాడ నుంచి హైదరాబాద్‌ వెళ్లే మొదటి బస్సు రానే వచ్చింది. అటు మున్సిపల్‌ సిబ్బంది చీపుర్లతో వస్తున్నారు... ఇక నేను వెళ్తాను.. అంటూ... గాంధీజీ పెద్ద పెద్ద అడుగులేస్తూ వడివడిగా గాంధీచౌక్‌లోని దిమ్మైపెకి చేరిపోయారు. అంబేడ్కర్‌ సైతం కళ్లద్దాలను సర్దుకుని ఎప్పటిలాగే రాజ్యాంగాన్ని పట్టుకుని నిలబడ్డారు. ► అంతలోనే తెల్లారిపోయింది. యథావిధిగా సిరిసిల్ల జనసందడిగా మారింది. మైకుల ప్రచార మోత మళ్లీ మొదలైంది. నినాదాల జోరు తగ్గలేదు. ఆర్భాటపు ప్రచారాలు మరింత పెరిగాయి. ఇదంతా చూస్తున్న మహాత్మాగాంధీ, అంబేడ్కర్‌లు ఎప్పటిలాగే మనసులోని బాధను అర్ధరాత్రి వేళ ఒకరినొకరు కలుసుకుని చెప్పుకుంటూ గుండెల్లో భారాన్ని దించుకుంటున్నారు.

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ/హైదరాబాద్‌: భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత, రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా స్ఫూర్తి ప్రదాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ ఫొటోలు కరెన్సీ నోట్లపై ముద్రించాలని వైఎస్సార్‌సీపీ ఎంపీ ఆర్‌.కృష్ణయ్య డిమాండ్‌ చేశారు. ఈ అంశంపై పార్లమెంట్‌లో పోరాటానికి కూడా సిద్ధమని ఆయన స్పష్టం చేశారు. బుధవారం ఢిల్లీలో జంతర్‌మంతర్‌ వద్ద కరెన్సీపై అంబేడ్కర్‌ ఫొటో సాధన సమితి జాతీయ అధ్యక్షుడు డాక్టర్‌ జేరిపోతుల పరశురామ్‌ ఆధ్వర్యంలో జరిగిన మహాధర్నాలో కృష్ణయ్య ముఖ్యఅతిథిగా పాల్గొని ప్రసంగించారు. ఆర్‌బీఐ ఏర్పడటానికి పునాది అయిన అంబేడ్కర్‌ ఫొటోను కరెన్సీ నోట్లపై ముద్రించాలన్నారు. పరశురామ్‌ మాట్లాడు తూ కరెన్సీ నోట్లపై అంబేడ్కర్‌ ఫొటో ముద్రించాలని ఐదేళ్ల నుంచి పాదయాత్ర, ప్రజా చైతన్య రథయాత్ర, జ్ఞాన యుద్ధ యాత్ర, ప్రజా చైతన్య యాత్ర, సైకిల్‌ యాత్ర నిర్వహించి ఢిల్లీలో 13 సార్లు ధర్నా నిర్వహించామని గుర్తుచేశారు.   నేడు పార్లమెంట్‌ వద్ద ప్రదర్శన  మహిళా బిల్లులో బీసీల వాటా కేటాయించాలని కృష్ణయ్య డిమాండ్‌ చేశారు. ఈమేరకు గురువారం పార్లమెంటు వద్ద భారీ ప్రదర్శన చేపట్టనున్నట్లు తెలిపారు. మహిళా బిల్లు నేపథ్యంలో  ఎస్సీ, ఎస్టీల మాదిరిగా బీసీల వాటాను స్పష్టం చేస్తూ బిల్లులో పొందుపర్చాలన్నారు. మహిళా బిల్లులో బీసీల వాటాపైనా అన్ని రాజకీయ పార్టీలు తమ వైఖరి ప్రకటించాలని డిమాండ్‌ చేశారు.    

పటమట (విజయవాడ తూర్పు): విజయవాడ స్వరాజ్య మైదానంలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ప్రతిష్టా­త్మకంగా నిర్మిస్తోన్న డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ స్మృతివనం నిర్మాణానికి ప్రభుత్వం అదనంగా మరో రూ.106 కోట్లు కేటాయించిందని వీఎంసీ కమిషనర్‌ స్వప్నిల్‌ దినకర్‌ పుండ్కర్‌ చెప్పారు. నగర పర్యటనలో భాగంగా శుక్రవారం స్మృతివనం పనులను ఆయన పరిశీలించారు. రాష్ట్రంలోనే ప్రముఖ పర్యాటక ప్రాంతంగా తీర్చిదిద్దేందుకు సీఎం జగన్‌ ఈ ప్రాజెక్ట్‌ను చేపట్టారని, ఆయన నిరం­తరం ఇక్కడ జరుగుతోన్న పనులను సమీ­క్షిస్తూ అధికారులకు సూచనలిస్తున్నారని తెలిపారు. ఇప్పటికే స్మృతివనం పనులు 95% పూర్తయ్యా­యని, నవంబర్‌ 26న రాజ్యాంగ దినోత్సవం సందర్భంగా స్మృతివనాన్ని, 125 అడుగుల విగ్రహాన్ని సీఎం ఆవిష్కరిస్తారని చెప్పారు. అంబేడ్కర్‌ జ్ఞాపకాలను గుర్తు చేసుకునేందుకు వీలుగా డిజిటల్‌ మ్యూజియం, మినీ థియేటర్‌ నిర్మాణం పనులు పూర్తి కావచ్చాయని, మిగిలిన అన్ని పనులూ శరవేగంగా సాగుతున్నాయని చెప్పారు.

జగదేవ్‌పూర్‌(గజ్వేల్‌): సీఎం కేసీఆర్‌ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న మెదక్‌ జిల్లా గజ్వేల్‌ అసెంబ్లీ నియోజకవర్గంలో దళితులు రోడెక్కారు. దళితబంధును అర్హులందరికీ ఇవ్వాలని డిమాండ్‌ చేస్తూ ఆదివారం దళితులు సీఎం కేసీఆర్‌ దిష్టిబొమ్మను దహనం చేశారు. దళితబంధు అందరికీ ఇవ్వాలని డిమాండ్‌ చేస్తూ తిగుల్, నిర్మల్‌నగర్, బస్వాపూర్, అలిరాజ్‌పేట గ్రామాల దళితులు ఆందోళన చేశారు. జగదేవ్‌పూర్‌ –భువనగిరి ప్రధాన రహదారిపై గంటసేపు నిర్మల్‌ నగర్‌ దళితులు రాస్తారోకో చేపట్టారు. ధర్నా కారణంగా రహదారిపై కిలోమీటర్ల మేర అటుఇటు వాహనాలు నిలిచిపోయాయి. ఎస్‌ఐ చంద్రమోహన్‌ దళితులతో మాట్లాడి సముదాయించి ధర్నాను విరవింపజేశారు. అనంతరం గ్రామపంచాయతీ ఎదుట సర్పంచ్‌కు వ్యతిరేకంగా దళితులు నిరసన చేపట్టారు. తిగుల్‌లోని డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ చౌరస్తాలో దళితులు బైఠాయించి సీఎం కేసీఆర్‌కు వ్యతిరేకంగా నినాదాలు చేశారు. కేసీఆర్‌ దిష్టిబొమ్మను ఊరేగించి దహనం చేశారు. బస్వాపూర్‌లోనూ దళితులు నిరసన తెలిపారు. అలిరాజ్‌పేటలో దళితులు రోడ్డుపై ధర్నా చేపట్టారు. ఈ సందర్భంగా ఆయా గ్రామాల దళితులు మాట్లాడుతూ దళితబంధును అర్హులందరికీ ఇవ్వాలని, లేదంటే ఎవరికీ ఇవ్వకూడదని అన్నారు.

తాడేపల్లిగూడెం రూరల్‌: పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా తాడేపల్లిగూడెం మండలం ఆరుగొలనులో రూ.22.17 కోట్లతో నిర్మించిన డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ సాంఘిక సంక్షేమ గురుకుల పాఠశాల, కళాశాల భవనాలను రాష్ట్ర సాంఘిక, సంక్షేమ శాఖమంత్రి మేరుగు నాగార్జున, ఉప ముఖ్యమంత్రి కొట్టు సత్యనారాయణ ఆదివారం ప్రారంభించారు. మేరుగు నాగార్జున మాట్లాడుతూ ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రాజకీయాల్లో భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ను వాడుకుని వదిలేసిన ఏకైక వ్యక్తి చంద్రబాబు అని విమర్శించారు. వైఎస్సార్‌సీపీ అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌ చొరవతో విజయవాడ నడిబొడ్డున 19 ఎకరాల్లో రూ.400 కోట్ల వ్యయంతో బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ భారీ విగ్రహం ఏర్పాటు చేస్తున్నట్లు వివరించారు. డిసెంబర్‌ నాటికి ఈ పను­లు పూర్తి చేయనున్నట్టు వెల్లడించారు. రాష్ట్రా­నికి దిక్సూచిగా అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం నిలవనుందన్నారు. ఎమ్మెల్సీ వంక రవీంద్ర­నాథ్, జిల్లా కలెక్టర్‌ పి.ప్రశాంతి పాల్గొన్నారు.

కంచిలి: ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని ప్రభుత్వ పాఠశాలల్లో ఇంగ్లిష్‌ మీడియం విద్యను ప్రవేశపెట్టి సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి.. బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ ఆశయాలను నిజం చేస్తున్నారని ప్రముఖ సినీనటుడు ఆర్‌.నారాయణమూర్తి అన్నారు. శ్రీకాకుళం జిల్లా కంచిలి మండలం బూరగాం గ్రామంలో నిర్మించిన డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ విగ్రహాన్ని ఆయన ఆదివారం ఆవిష్కరించారు. ఈ సందర్భంగా నారాయణమూర్తి మాట్లాడుతూ ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌ పేదలకు నాణ్యమైన విద్యను అందిస్తున్నారని అభినందించారు. కేంద్రంలోని బీజేపీ పాలకులు ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలైన రోడ్లు, రైల్వేలు, విమాన సర్విసులు, ఎల్‌ఐసీ, బ్యాంకింగ్‌ తదితర సెక్టార్లను ప్రైవేటీకరణ చేయ­డం దుర్మార్గమని దుయ్యబట్టారు. చివరికి ఎన్నో ఉద్యమాలు చేసి సాధించుకున్న విశాఖ ఉక్కు పరిశ్రమను కూడా ప్రైవేటీకరణ చేయడానికి ఉపక్రమించడం దారుణమని మండిపడ్డారు. ఈ కార్యక్రమంలో ప్రజాకవి, సినీ గేయ రచయిత జయరాజు, విశ్రాంత ఐఏఎస్‌ పి.ఎస్‌.ఎన్‌. మూర్తి పాల్గొన్నారు.

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: తెలంగాణలో అంబేడ్కర్‌ జపం చేయకపోతే పుట్టగతులు ఉండవని గ్రహించడం వల్లే కేసీఆర్‌ కొత్తగా అంబేడ్కర్‌ నామ స్మరణ మొదలుపెట్టారని బీజేపీ ఎమ్మెల్యే ఈటల రాజేందర్‌ విమర్శించారు. సచివాలయానికి అంబేడ్కర్‌ పేరు, విగ్రహం ఏర్పాటు సంతోషమేనని.. కానీ దళితుల­కు ఇచ్చిన హామీలు నెరవేర్చి వారికి న్యాయం చే­సేది ఎప్పుడని ప్రశ్నించారు. శుక్రవారం అంబేడ్కర్‌ జయంతి సందర్భంగా ఢిల్లీలోని తెలంగాణభవన్‌లోని ఈటల, ఏలేటి మహేశ్వర్‌రెడ్డి తదితరులు అంబేడ్కర్‌ విగ్రహానికి పూలమాల వేసి నివాళులు అరి్పంచారు. ఈ సందర్భంగా ఈటల మీడియాతో మాట్లాడారు. ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఏర్పడిన తర్వాత మూడెకరాల భూమి, డబుల్‌ బెడ్రూం ఇళ్లు, రిజర్వేషన్లు ఇలా ఏ ఒక్కహామీ అమలు కాలేదని.. దళితుల కళ్లలో కేసీఆర్‌ మట్టి కొట్టారని మండిపడ్డారు.  దళితుల భూములను లాక్కుంటున్నారు..  కేసీఆర్‌ పాలనలో దళితులకు అడుగడుగునా అవమానాలే ఎదురవున్నాయని ఈటల వ్యాఖ్యానించారు. దళిత సీఎం హామీ ఇచ్చి మాట తప్పడం తెలంగాణ రాష్ట్రంలో తొలి ఉల్లంఘన అని.. కేబినెట్‌లో ఉన్న దళిత ఉప ముఖ్యమంత్రిని సాకులు చెప్పి తీసేసిన ఘనత కేసీఆర్‌కే దక్కిందని మండిపడ్డారు.గత ప్రభుత్వాలు దళితులకు ఇచి్చన భూములను కేసీఆర్‌ ప్రభుత్వం లాక్కుని రియల్‌ ఎస్టేట్‌ వ్యాపారం చేస్తోందని ఆరోపించారు. మహనీయుడి విగ్రహం పెట్టినంత మాత్రాన ఎవరూ కేసీఆర్‌కు జేజేలు కొట్టబోరని వ్యాఖ్యానించారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: ప్రజల్లో, వ్యవస్థలో, దేశంలో మార్పు కోసం భారతీయులు యుద్ధం చేయాల్సిన అవసరం ఉందని బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ మనవడు ప్రకా శ్‌ అంబేడ్కర్‌ పేర్కొన్నారు. దేశంలో ఆర్థిక ఇబ్బందులపై ఎలా పోరాటం చేయాలో సీఎం కేసీఆర్‌ దిశా నిర్దేశం చేస్తున్నారన్నారు. శుక్రవారం హుస్సేన్‌సాగర్‌ తీరాన 125 అడుగుల భారీ అంబేడ్కర్‌ విగ్ర హాన్ని ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌ ఆవిష్కరించారు. అనంతరం జరిగిన సభలో మాట్లాడారు. ‘‘చదువుకోవడం, చదువుకున్న తర్వాత ఏకమై సమాజంలో మా ర్పుకోసం పోరాటం చేయాలని అంబేడ్కర్‌ ఉద్భో దించారు. దేశంలో ఆర్థిక అంతరాలు, ఆర్థిక దోపిడీ ల గురించి అప్పట్లోనే ‘ప్రాబ్లెమ్‌ ఆఫ్‌ రూపీ’ అనే పుస్తకం రాశారు. దళితబంధు పథకం ద్వారా రూ పాయి రూపాన్ని మార్చేందుకు కేసీఆర్‌ ప్రయతి్నస్తున్నారు. దేశ ఆర్థిక దుర్భలతపై ఎలా పోరాడాలో చెప్పడంతోపాటు దళిత బంధు ద్వారా పేదరిక ని ర్మూలనకు తెలంగాణ ప్రభుత్వం కొత్త దిశను ఇచ్చే ప్రయత్నం చేస్తోంది’’ అని ప్రకాశ్‌ పేర్కొన్నారు.  రాష్ట్రాల నుంచే జాతీయ నాయకత్వం  దేశంలో కేవలం మతపరమైన మైనారిటీలే కాకుండా కమ్యూనిటీ మైనారిటీలు కూడా ఉన్నారని అంబేడ్కర్‌ అప్పట్లోనే స్పష్టం చేశారని ప్రకాశ్‌ గుర్తు చేశారు. ధర్మం, జాతి పేరిట రాజకీయాలు జరిగే దేశంలో సహజ నాయకులు ఉండరని కూడా చెప్పారని వివరించారు. దేశంలో మాజీ ప్రధాని వాజ్‌పేయి తర్వాత అసలైన జాతీయ నాయకుడెవరూ లేరని వ్యాఖ్యానించారు. రాష్ట్రాల నుంచే జాతీయ నాయకత్వం వస్తుందని తాను నమ్ముతున్నానని చెప్పారు. తెలంగాణ దేశానికి దిక్సూచిగా ఉందని, దేశానికి మోడల్‌గా నిలవాల్సిన అవసరం ఉందని పేర్కొన్నారు. దేశానికి రక్షణపరంగా రెండో రాజధాని అవసరమని, అది హైదరాబాద్‌ అయితేనే బాగుంటుందని అంబేడ్కర్‌ చెప్పారని.. ఎప్పటి నుంచో ఈ డిమాండ్‌ ఉందని ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌ చెప్పారు. ఈ డిమాండ్‌ నెరవేరాలని తాను కోరుకుంటున్నానని, తెలంగాణ ప్రభుత్వం కూడా కోరుకుంటుందని ఆశిస్తున్నానని పేర్కొన్నారు.   ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌కు సీఎం ఆతిథ్యం  డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ మహా విగ్రహావిష్కరణ కార్యక్రమానికి గౌరవ అతిథిగా వచి్చన బాబాసాహెబ్‌ మనవడు ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌కు సీఎం కేసీఆర్‌ ప్రగతిభవన్‌లో ఆతిథ్యం ఇచ్చారు. ప్రగతి భవన్‌కు చేరుకున్న ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌ని కేసీఆర్‌ సాదరంగా ఆహా్వనించారు. శాలువాతో సత్కరించి మర్యాదపూర్వక భేటీ అయ్యారు. అనంతరం కలిసి భోజనం చేశారు. కార్యక్రమంలో ఎంపీలు సంతోష్‌ కుమార్, రంజిత్‌ రెడ్డి, ఎమ్మెల్యే బాల్క సుమన్, ఎమ్మెల్సీలు పల్లా రాజేశ్వర్‌ రెడ్డి, పాడి కౌశిక్‌ రెడ్డి, మధుసూదనాచారి, దేశపతి శ్రీనివాస్, పార్టీ నేతలు దాసోజు శ్రవణ్, శంకర్‌ అన్నా ధోంగే, సిద్దోజీరావు తదితరులున్నారు.  గ్రీన్‌ ఇండియా చాలెంజ్‌లో మొక్కలు నాటిన ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌ సాక్షి, హైదరాబాద్‌: తమ తాత, భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ మనుషుల్లో సమానత్వం–ప్రకృతి సమతుల్యత కోసం పరితపించారని ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌ అన్నారు. ఆయన జయంతి రోజున ‘గ్రీన్‌ ఇండియా చాలెంజ్‌’ కార్యక్రమంలో పాల్గొనడం ఆనందంగా ఉందని పేర్కొన్నారు. శుక్రవారం ఆయన ‘గ్రీన్‌ ఇండియా చాలెంజ్‌’లో పాల్గొని బేగంపేటలో మొక్కలు నాటారు. కేంద్ర న్యాయ శాఖ మంత్రిగా అంబేడ్కర్‌ ఉన్నప్పుడు తనను కలిసేందుకు వచ్చే ప్రతీ ఒక్కరు ఒక మొక్క ను నాటాకే తన వద్దకు రావాలని కోరుకున్నారని ఆయన మనుమడు ప్రకాశ్‌ ఈ సందర్భంగా గుర్తుచేశారు. తమ తాత అంబేడ్కర్‌కు మొక్కలు నాటడం పట్ల అమితమైన ఆసక్తి ఉండేదన్నారు. ఇన్నేళ్ల తర్వాత మళ్లీ ఆ స్ఫూర్తిని ‘గ్రీన్‌ ఇండియా చాలెంజ్‌’లో చూస్తున్నామని పేర్కొన్నారు.   అంబేడ్కర్‌ స్ఫూర్తిని కొనసాగిస్తున్న ‘గ్రీన్‌ ఇండియా చాలెంజ్‌’సృష్టికర్త ఎంపీ జోగినిపల్లి సంతోష్‌ కుమార్‌ ఆశయం గొప్పదన్నారు. ‘గ్రీన్‌ చాలెంజ్‌’లిమ్కాబుక్‌లో చేరడం తనకు ఆనందాన్ని కలిగించిందని, సంతోష్‌ కృషికి మరింత గుర్తింపు రావాలని ఆకాంక్షించారు. మంత్రి గంగుల కమలాకర్, ప్రభుత్వ విప్‌ బాల్క సుమన్, గ్రీన్‌ చాలెంజ్‌ ప్రతినిధి సంజీవ రాఘవ ఈ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్నారు.   ‘దళితబంధు’ దేశానికే మార్గదర్శి  సాక్షి ప్రతినిధి, కరీంనగర్‌: దళితబంధు పథకం దేశానికే మార్గదర్శి అని, ఇతర రాష్ట్రాలు కూడా దీనిని అమలు చేయాలని అంబేడ్కర్‌ మనవడు, వంచిత్‌ బహుజన్‌ అఘాడీ పార్టీ అధినేత ప్రకాశ్‌ యశ్వంత్‌ అంబేడ్కర్‌ అన్నారు. జమ్మికుంట, హుజూరాబాద్‌లలో దళితబంధు పథకం యూనిట్లను ఆయన శుక్రవారం పరిశీలించారు. ఆయన వెంట మంత్రి గంగుల కమలాకర్, ఎమ్మెల్సీ పాడి కౌశిక్‌రెడ్డి, విప్‌ బాల్క సుమన్‌ ఉన్నారు. ముందుగా హైదరాబాద్‌ నుంచి ప్రత్యేక హెలికాప్టర్‌లో ఆయన హుజూరాబాద్‌ చేరుకున్న అనంతరం పట్టణంలోని అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం వద్ద నివాళి అర్పించారు. దళితబంధు యూనిట్లను పరిశీలించిన అనంతరం హుజూరాబాద్‌లో ఆయన మీడియాతో మాట్లాడుతూ ‘తెలంగాణ ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన దళితబంధు పథకం బాగుంది. ఇది దేశంలోనే సరికొత్త పథకం. ప్రజలకు విద్యతోపాటు ఆర్థిక సాయం అందించినప్పుడే అభివృద్ధి సాధ్యమవుతుంది. దళిత కుటుంబాలకు రూ.10 లక్షల చొప్పున ఆర్థిక సాయం చేయడం అభినందనీయం. మొన్నటిదాకా కూలీలుగా బతికిన వారంతా ఈ పథకం వల్ల ఇప్పుడు ఓనర్లుగా మారారు. లబి్ధదారులతో మాట్లాడాను. ఇంత తక్కువ సమయంలో ఈ పథకం లబ్ధిదారులకు అందేలా శ్రమించిన సీఎం కేసీఆర్, జిల్లా అధికారులకు ధన్యవాదాలు. 70 ఏళ్లుగా దళితుల జీవన ప్రమాణాలు మెరుగుపడకపోవడం వల్ల ఇబ్బంది పడుతున్న తీరును నేను స్వయంగా చూశాను. ఇతర రాష్ట్రాల్లోనూ ఈ పథకం అమలు కావాలి. ఆర్థిక, సామాజిక ఎదుగుదలకు కారణమైన ఈ పథకం దేశానికే మార్గదర్శిగా నిలిచింది. దేశంలో 30 శాతం వరకు ఉన్న అట్టడుగు వర్గాల వారికి సైతం ఈ పథకం వర్తింపజేయాలి. ఈ విషయాన్ని నేను సీఎం కేసీఆర్‌ వద్ద ప్రస్తావిస్తాను’అని అన్నారు.  

సాక్షి, తాడేపల్లి: డా.బీఆర్.అంబేద్కర్ జయంతి సందర్భంగా ఆయన చిత్రపటానికి ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి పూలమాలలు వేసి నివాళులర్పించారు. మంత్రులు విశ్వరూప్, ఆదిమూలపు సురేష్, ఎంపీ నందిగం సురేష్, ప్రభుత్వ సలహాదారు జూపూడి ప్రభాకర్ హాజరయ్యారు. దేశం గర్వించదగ్గ మేధావుల్లో అగ్రగణ్యుడు, మహోన్నతుడు డాక్టర్ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్ అంటూ సీఎం జగన్ ట్వీట్ చేశారు. ‘‘బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి. న్యాయ, సామాజిక, రాజకీయ, ఆర్థిక, ఆధ్యాత్మిక, తదితర రంగాల్లో అపార జ్ఞానశీలి. దేశ రాజకీయ, ప్రజాస్వామ్య, సాంఘిక వ్యవస్థలకు దిక్సూచి. వాటికి గట్టి పునాదులు వేసిన రాజ్యాంగ నిర్మాత. భేదభావాలు మరిచేలా మానవత్వం పరిఢవిల్లేలా ఆయన చేసిన కృషి మరువలేం’’ అని సీఎం పేర్కొన్నారు. ‘‘ఆ మహనీయుడి బాటలో నడుస్తూ పేదరిక నిర్మూలనలో, సామాజిక న్యాయ సాధికారతలో చారిత్రక అడుగులు ముందుకేశాం. అంబేడ్కర్ జయంతి సందర్భంగా ఆయనకు ఘన నివాళులు’’ అంటూ సీఎం జగన్‌ ట్వీట్‌ చేశారు. చదవండి: ఈ యుగం బాబాసాహెబ్‌దే!   దేశం గర్వించదగ్గ మేధావుల్లో అగ్రగణ్యుడు, మహోన్నతుడు డాక్టర్‌ బి.ఆర్‌.అంబేద్కర్‌. బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి. న్యాయ, సామాజిక, రాజకీయ, ఆర్థిక, ఆధ్యాత్మిక, తదితర రంగాల్లో అపార జ్ఞానశీలి. దేశ రాజకీయ, ప్రజాస్వామ్య, సాంఘిక వ్యవస్థలకు దిక్సూచి. వాటికి గట్టి పునాదులు వేసిన రాజ్యాంగ నిర్మాత. 1/2 pic.twitter.com/Lt1TQ5711D — YS Jagan Mohan Reddy (@ysjagan) April 14, 2023

చాలామంది అంబేడ్కర్‌ను మేధావిగా, న్యాయకోవిదుడిగా కొనియాడతారు. కానీ దేశభక్తుడిగా అంగీకరించరు. బ్రిటిష్‌ వాళ్ళకు వ్యతిరేకంగా మాట్లాడి తేనే దేశభక్తుడనే భ్రమలో చాలామంది ఉన్నారు. కానీ అందులో ప్రజలు, దేశ సమైక్యత, దేశాభివృద్ధి అనే మాటలు కనపడవు. రాజ్యాంగ సభలో అంబే డ్కర్‌ వినిపించిన వాణి రాజ్యాంగ రూపకల్పనకే ఒక మార్గాన్ని వేసింది. అనంతరం ఏడుగురు సభ్యులతో కూడిన రాజ్యాంగ రచనా సంఘానికి ఛైర్మన్‌ అయ్యారు. వివిధ కారణాల వల్ల దాదాపు ఒంటరిగా శ్రమించాల్సి వచ్చింది. ఆరోగ్యాన్ని కూడా లెక్కచేయకుండా ఈ యజ్ఞాన్ని కొనసాగించారు. ఆ నాలుగేళ్లలో రోజుకు 20 గంటలు పనిచేసిన సందర్భాలున్నట్టు ఆయన సహాయకులుగా పని చేసినవాళ్ళు తమ జ్ఞాపకాలలో రాసుకున్నారు. ‘నోటితో పొగిడి, నొసటితో వెక్కిరించడం’ అని ఒక సామెత! బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ విషయంలో సరిగ్గా ఇదే జరుగుతోంది. తమ రాజకీయ ప్రయోజనాల కోసం కొన్ని చోట్ల పార్టీలు ఆయన్ని ప్రశంసిస్తున్నాయి. కానీ ఆ పార్టీల నాయకులే నిరాధార ఆరోపణలతో పుస్తకాలు రచిస్తున్నారు. గతంలో జర్నలిస్టు, బీజేపీ నాయకుడు అరుణ్‌ శౌరి విద్వేషపూరితంగా రాసిన పుస్తక ఉదాహరణ ఉండనే ఉన్నది. ఇటీవల కాంగ్రెస్‌ నాయకుడు శశి థరూర్‌ కూడా అంబేడ్కర్‌పై రాసిన పుస్తకంలో కొన్ని అసత్య వ్యాఖ్యలు చేశారు. చాలామంది అంబేడ్కర్‌ను మేధావిగా, విద్యావేత్తగా, న్యాయ కోవిదుడిగా, ఆర్థిక శాస్త్రవేత్తగా కొనియాడతారు. కానీ దేశభక్తుడిగా అంగీకరించరు. ఆనాటి కమ్యూనిస్టులు సైతం ఆయనకు బ్రిటిష్‌ ఏజెంట్‌ అన్న ముద్రవేసి దుష్ప్రచారం చేసిన పరిస్థితి ఉంది. కానీ అంబే డ్కర్‌ అటువంటి మాటలకు ఏనాడూ చలించలేదు. బ్రిటిష్‌ వాళ్ళకు వ్యతిరేకంగా, లేదంటే విదేశీయులకు వ్యతిరేకంగా మాట్లాడి తేనో, పోరాడితేనో దేశభక్తుడనే భ్రమలో చాలామంది ఉన్నారు. ఆనాటి నుంచి ఈనాటి వరకు అదే పాట. కానీ అందులో ప్రజలు, దేశ సమై క్యత, దేశాభివృద్ధి, మానవాభివృద్ధి అనే మాటలు కనపడవు. వారం రోజుల్లో మనం బాబాసాహెబ్‌ జయంతి ఉత్సవాలను జరుపు కోబోతున్నాం. ఈ సందర్భంగా చాలామంది దృష్టికి రాని రెండు విషయాలను మీ ముందుంచాలనుకుంటున్నాను. అందులో మొదటిది, భారత స్వాతంత్య్రానంతరం రాజ్యాంగ రూపకల్పన కోసం ఏర్పడిన రాజ్యాంగ సభలో అంబేడ్కర్‌ నిర్వహించిన పాత్ర. రాజ్యాంగ సభ సమావేశాలు 1946 డిసెంబర్‌ 9న ప్రారంభమయ్యాయి. అయితే డిసెంబరు 13వ తేదీన పండిట్‌ జవహర్‌ లాల్‌ నెహ్రూ తీర్మానాన్ని ప్రవేశ పెట్టారు. 14న శనివారం, 15న ఆదివారం అయినందుకు మళ్ళీ సమావేశాలు డిసెంబరు 16న మొదలయ్యాయి. కేవలం ఒకరోజు తర్వాత అంటే డిసెంబరు 17న జరిగిన సమావేశంలో అంబేడ్కర్‌కు అవకాశం వచ్చింది. ఈ విషయాన్ని స్వయంగా వెల్లడించిన అంబేడ్కర్‌ ఆశ్చర్యాన్ని వ్యక్తం చేశారు. ఇంత తొందరగా తనకు అవకాశం వస్తుందని భావించలేదని కూడా తెలిపారు.  రాజ్యాంగ సభలో ప్రవేశ పెట్టిన తీర్మానంపై నిర్మొహమాటంగా తన అభిప్రాయాలను తెలియజేస్తూనే, దేశ భవిష్యత్తు గురించి ఆయన అన్న మాటలు అక్కడ కూర్చున్న వందలాది మంది విజ్ఞులను, మేధా వులను ఆలోచింపజేశాయంటే అతిశయోక్తి కాదు. ‘‘ఈ రాజ్యాంగ సభ ద్వారా మన గొప్పదేశపు సామాజిక, రాజకీయ, ఆర్థిక వ్యవస్థలను తీర్చిదిద్దుకుంటామనడంలో నాకు ఎటువంటి సందేహం లేదు. మనం ఈ రోజు సామాజికంగా, రాజకీయంగా, ఆర్థికంగా విభజింపబడి ఉన్నామనే విషయం నాకు తెలుసు. మనం వివిధ శిబిరాలకు చెందినవాళ్ళం. ఇవి శత్రు శిబిరాలుగా కూడా ఉన్నాయి. నేను కూడా అటువంటి శిబిరానికి చెందిన వాడనని ఒప్పుకొంటున్నాను. ఇన్ని రకాల సమస్యలున్నప్పటికీ ఈ దేశం సమైక్యంగా నిలబడడంలో ప్రపంచంలోని ఏ శక్తులూ మనల్ని అడ్డుకోలేవనే విశ్వాసం నాకు న్నది.’’అంతేకాకుండా, ముస్లిం లీగ్‌ విషయం, ముస్లింల విషయాన్ని ప్రస్తావిస్తూ...‘‘హిందూ–ముస్లిం సమస్యను సంఘర్షణ లతో, బల ప్రయోగంతో పరిష్కరించుకోలేం. వివేకం ద్వారా, సామరస్య పూర్వ కంగా పరిష్కరించుకోవాలి. బ్రిటిష్‌ రాజనీతివేత్త బర్క్‌ చెప్పినట్టుగా, మనం బలవంతంగా ఎవరినీ లొంగదీసుకోలేం, వారిని మనం మనతో కలుపుకోవాలి’’ అంటూ తన ఉపన్యాసాన్ని ముగించారు.  ఇటువంటి దార్శనికతను కలిగిన అంబేడ్కర్‌ను రాజ్యాంగ సభకు జరిగిన ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్, కమ్యూనిస్టులు కలిసి ఓడించారు. అప్పటి తూర్పు బెంగాల్‌ నుంచి ఎన్నికైన షెడ్యూల్డ్‌ కాస్ట్‌ ఫెడరేషన్‌ నాయ కులు జోగేంద్రనాథ్‌ మండల్‌ రాజీనామా చేసి, అంబేడ్కర్‌ను జైసూర్‌ కుల్నా నియోజకవర్గం నుంచి రాజ్యాంగ సభకు ఎంపిక చేశారు. అయితే కొద్ది కాలంలోనే తూర్పు బెంగాల్‌ పాకిస్తాన్‌లోకి వెళ్ళిపోవడంతో అంబేడ్కర్‌ రాజీనామా చేశారు.  రాజ్యాంగ సభలో అంబేడ్కర్‌ సభ్యుడిగా ఉండాలనే ప్రతిపాద నను రాజ్యాంగ సభ అధ్యక్షుడు బాబూ రాజేంద్ర ప్రసాద్‌ కాంగ్రెస్‌ ముందుంచారు. 1947 జూన్‌ 30న నాటి బొంబాయి ప్రధాన మంత్రి బి.జి. ఖేర్‌కు ఉత్తరం రాస్తూ, ‘‘డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ విషయంలో ఎవరికి ఎన్ని అభిప్రాయ బేధాలున్నప్పటికీ ఆయనను తిరిగి రాజ్యాంగ సభ లోకి తీసుకోవాలి. గత సమావేశాల్లో డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ ప్రదర్శించిన వివేకం, మార్గదర్శనం చూసిన తర్వాత ఈ నిర్ణయానికి వస్తున్నాను’’ అంటూ కరాఖండీగా చెప్పారు. ఆ విధంగా మళ్లీ బొంబాయి నుంచి అంబేడ్కర్‌ రాజ్యాంగ సభలో అడుగుపెట్టారు.  1947 ఆగస్టు 27న రాజ్యాంగ రచనాసభ ఏడుగురు సభ్యులతో రచనాసంఘాన్ని నియమించింది. ఏడుగురిలో అంబేడ్కర్‌ను ఛైర్మ న్‌గా ఎంపిక చేశారు. రాజ్యాంగాన్ని పూర్తి చేసి సమర్పించిన రోజున కమిటీ సభ్యులలో ఒకరైన కృష్ణమాచారి మాట్లాడుతూ, ‘‘ఈ కమిటీలో ఏడుగురు సభ్యులున్నప్పటికీ, డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ మాత్రమే పూర్తికాలం పనిచేసిన ఏకైక వ్యక్తి. ఏడుగురిలో ఒకరు రాజీనామా చేశారు. మరొక సభ్యుడు మరణించారు. వారి స్థానాల్లో ఎవరినీ తీసుకోలేదు. మరొక సభ్యుడు ప్రభుత్వ పనులలో తీరిక లేకుండా ఉన్నారు. ఇంకొక ఇద్దరు సభ్యులు అనారోగ్య కారణాల వల్ల ఢిల్లీకి దూరంగా ఉన్నారు’’అంటూ అత్యంత స్పష్టంగా రాజ్యాంగ రచన వెనుక అంబేడ్కర్‌ కృషినీ, నిబద్ధతనీ వెల్లడించిన విషయాన్ని ఎవరైనా కాదనగలరా?  డాక్టర్‌ రాజేంద్రప్రసాద్‌ మాట్లాడుతూ, ‘‘డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్క ర్‌ను రాజ్యాంగ రచనా సంఘానికి ఛైర్మన్‌గా ఎన్నుకోవడం ఎంత సరై నదో అందరికన్నా నేను ఎక్కువగా గుర్తించగలిగాను. ఆయన తన ఆరోగ్యాన్ని కూడా లెక్కచేయకుండా ఈ రచనా కార్యాన్ని యజ్ఞంలా కొనసాగించాడు’’ అంటూ ప్రశంసించారు. రాజ్యాంగ రచన సాగించిన ఆ నాలుగేళ్ల కాలంలో అంబేడ్కర్‌ చాలా దెబ్బ తిన్నారు. దాదాపు రోజుకు 20 గంటలు పనిచేసిన సందర్భాలున్నట్టు ఆయన సహా యకులుగా పని చేసినవాళ్ళు తమ జ్ఞాపకాలలో రాసుకున్నారు. అంటే ఒక వ్యక్తి దేశం కోసం తన ఆరోగ్యాన్ని సైతం పణంగా పెడితే, ఆయన సమాజంలోని కులతత్వ వాదులకు దేశద్రోహిగా, అంటరానివాడిగా కనిపించడం మన భావదారిద్య్రానికి నిదర్శనం కాదా? రెండవ విషయం, 1932 తర్వాత అంబేడ్కర్‌ హిందూ మతంతో తెగతెంపులు చేసుకుంటున్నట్టు ప్రకటించడం. అప్పటి వరకు జరిగిన రాజకీయ, సామాజిక కుట్రలు ఆయనను చలింపజేశాయి. ఎప్పుడైతే, తాను హిందూమతంలో ఇక ఉండలేనని ప్రకంటించారో... ముస్లిం, క్రైస్తవ, సిక్కు మత పెద్దలు ఆయన్ని తమ తమ మతాల వైపు తిప్పు కోవడానికి ప్రయత్నాలు చేశారు. మిత్రుల ద్వారా, ప్రత్యక్షంగా కలిసి తమ సంతోషాన్ని వ్యక్తం చేశారు. కానీ అంబేడ్కర్‌ ఆ మూడు మతా లను వివిధ కారణాల వలన తిరస్కరించారు. చివరకు 1950 తర్వాత బౌద్ధం వైపు వెళుతున్నట్టు ప్రకటించి తన ప్రయత్నాలను ముమ్మరం చేశారు. ఒకవేళ బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ బౌద్ధం కాకుండా ఇంకో మతం  పుచ్చుకున్నట్లయితే, పరిణామాలు ఇంకోలా ఉండేవి. తాను, తన జాతి ఎన్నో అవమానాలు, వివక్షలు ఎదుర్కొంటున్నప్పటికీ, ప్రజాస్వామ్యయుతంగా, శాంతిగా తన ఉద్యమాలు కొనసాగించిన వారు అంబేడ్కర్‌! అలాంటి బాబాసాహెబ్‌ను నిరాధార ఆరోపణ లతో, అనవసర విషయాలతో విమర్శల పాలుచేయాలా? మల్లెపల్లి లక్ష్మయ్య  వ్యాసకర్త సామాజిక విశ్లేషకులు ‘ మొబైల్‌: 81063 22077 (ఏప్రిల్‌ 14న అంబేడ్కర్‌ జయంతి) 

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బి.ఆర్‌.అంబేడ్కర్‌ విగ్రహాన్ని పంజగుట్ట సర్కిల్‌లో ఏర్పాటు చేయాలని కాంగ్రెస్‌ పార్టీ ప్రభుత్వాన్ని కోరింది. ఈ మేరకు కాంగ్రెస్‌ శాసనసభాపక్షం నేత మల్లు భట్టి విక్రమార్క, మాజీ మంత్రి శ్రీధర్‌బాబు, మాజీ ఎంపీలు వి.హనుమంతరావు, మల్లురవి, మాజీ ఎమ్మెల్సీ రాములు నాయక్‌లు సోమవారం సచివాలయంలో ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శి ఎ.శాంతికుమారిని కలసి వినతిపత్రం అందజేశారు. అనంతరం భట్టి మీడియాతో మాట్లాడుతూ పంజగుట్టలో దళిత సంఘాల ఆధ్వర్యంలో పెట్టిన విగ్రహాన్ని మున్సిపల్‌ సిబ్బంది తీసుకెళ్లి పోలీస్‌స్టేషన్‌లో పెడితే తమ నాయకుడు వీహెచ్‌ కొట్లాడి హైకోర్టు ద్వారా బయటకు తెచ్చారని చెప్పారు. ఈ నేపథ్యంలో విగ్రహాన్ని గతంలో తొలగించిన పంజాగుట్ట సర్కిల్‌లోనే ఏర్పాటు చేసేందుకు అనుమతి ఇవ్వాల్సిందిగా సీఎస్‌ను కోరామని తెలిపారు.  

యువతరాన్ని అంబేడ్కర్‌తో అనుసంధానం చేయాలి. వాస్తవిక సమాజ పరిస్థితులను దగ్గరగా పరిశీలిస్తూ యుక్తవయసులోనే విప్లవాత్మకమైన ఆలోచనలు చేసిన వ్యక్తి డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌. అత్యధిక ఆదాయాన్ని సంపాదించిపెట్టే వృత్తిగా నిలచే బారిష్టర్‌ను చదివే అవకాశం ఉన్నా, సమాజానికీ, దేశానికీ ఉపయుక్తంగా నిలచే అర్థశాస్త్రాన్ని కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయం నుంచి పూర్తిచేసిన ఆయన వ్యక్తిత్వం నేటి తరానికి అవగతం కావా ల్సిన అవసరం ఉంది. అంబేడ్కర్‌ని ఒక రివల్యూషనరీ థింకర్‌గా చెప్పవచ్చు. అంబేడ్కర్‌ ఆలోచనలే పునాదిగా ‘రిజర్వ్‌ బ్యాంక్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా’ స్థాపన జరిగింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా అగ్ర రాజ్యాల ఆర్థిక వ్యవస్థలు సైతం ఎన్నో ఒడిదుడుకులు ఎదుర్కొన్నా... భారతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థ చెక్కుచెదరకుండా తగిన సుస్థిరత్వాన్ని కలిగి ఉందంటే అలా ఉండటానికి అంబేడ్కర్‌ ఆలోచనలు, ప్రయత్నాలు సఫలీ కృతం అయ్యాయనే అర్థమవుతుంది. ఎకనామిక్స్‌లో చదువు పూర్తయిన తర్వాత మాత్రమే ఆయన  బారిష్టర్‌ చదువు కున్నారు. లండన్‌ స్కూల్‌ ఆఫ్‌ ఎకనామిక్స్‌ నుంచి పీహెచ్‌డీని పూర్తిచేసిన ఆయన ప్రతిభను ప్రస్తుత తరం తెలుసుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది. భవిష్యత్‌ను దర్శించిన ఆలోచనలు అంబేడ్కర్‌ సొంతం. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసిన తరువాత చైనా ఎప్పటికైనా భారత్‌కు ముప్పు తెస్తుందని గుర్తించిన వ్యక్తి అంబేడ్కర్, ఐక్యరాజ్య సమితిలో శాశ్వత సభ్యత్వం చైనాకు బదులు భారత్‌కు వచ్చే విధంగా కృషిచేయాలని ఆయన చేసిన సూచనలను నాటి నేతలు పక్కన పెట్టడం అందరికీ తెలిసిందే. దీని పర్యవసానాలను చూస్తూనే ఉన్నాం.  ఇప్పటికే చైనా తన వీటో అధికారాన్ని భారత్‌కు వ్యతిరేకంగా 9 పర్యాయాలు వాడుకుంది. వ్యవసాయాన్ని ఒక పరిశ్రమగా గుర్తించడం, పారిశ్రామికీకరణతో కలిగిన మార్పులు, ఎకనామిక్‌ హోల్డింగ్‌.. వంటి అంశాలు నేడు దేశవ్యాప్తంగా వినిపిస్తున్నాయి. కానీ వీటిని అంబేడ్కర్‌ 1927–28లోనే  ప్రస్తా వించారనే విషయం చాలా మందికి తెలియదు.  అంబేడ్కర్‌ను కేవలం రాజ్యాంగ నిర్మాతగా మనం పిలుస్తుంటాం. ఆయన చేసిన పనుల్లో ఒకటిగా మాత్రమే ఇది నిలుస్తుంది. దీనితో పాటు దేశ ఆర్థిక, సామాజిక పరిస్థితులూ, స్థితిగతులపై సమగ్ర అవగాహనా, ఆలోచనా భవిష్యత్‌ ప్రణాళిక కలిగిన ఏకైక వ్యక్తిగా ఆయన్ని పేర్కొనవచ్చు. దేశాన్ని ఆధునికత, పట్టణీకరణ, పారిశ్రామికీకరణతో కూడిన నాగరికత కలిగి స్వయం సమృద్ది సాధించిన దేశంగా పునర్నిర్మించాలని ఆకాంక్షించిన ఏకైక తత్వవేత్త అంబేడ్కర్‌.  అంబేడ్కర్‌ ఆలోచనలు, ఆకాంక్షలు, ఆశయాలను నేటి యువతలోనికి చొప్పించి భవిష్యత్‌ భారతావనిని పునర్నిర్మించే ప్రయత్నం జరగాలి. ఈ ప్రయత్నం చేసే దిశగా ఆంధ్ర విశ్వ విద్యాలయంలో నెలకొల్పిన ‘డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ చైర్‌’ కృషిచేస్తుంది. గ్రంథాలయాలు, బ్యాంక్‌లు, తరగతులు, అభ్యసన విధానాలు, ఆర్థిక వ్యవస్థలు డిజిటల్‌ రూపంలోకి మారిపోయాయి. వీటినే ఆధారంగా చేసుకుని డిజిటల్‌ మాధ్యమాలను లాభదాయకంగా చేసుకుంటూ సమకాలీన యువతకు, సమకాలీన విధానాలతో అబేడ్కర్‌ ఆలోచనలు, తత్వాలను చేరువ చేసే విధంగా ఈ కేంద్రం పనిచేస్తుంది. సోషల్‌ సైంటిస్ట్‌లతో పాటు సోషల్‌ ఇంజనీర్స్‌ను సమ న్వయం చేస్తూ, సమ్మిళితంగా పనిచేస్తే సమస్యలకు సాంకేతికంగా పరిష్కారాలను చూపడం సాధ్యపడుతుంది. అంబేడ్కర్‌ను కేవలం సోషల్‌ సైన్స్‌ విభాగాలకే పరిమితం చేయకుండా టెక్నాలజీకి అనుసంధానం చేయాల్సిన అవసరం ఉంది. ఆర్ట్స్, సైన్స్, ఇంజనీరింగ్, ఫార్మసీతో పాటు ప్రొఫెషనల్‌ కోర్సులను అభ్యసిస్తున్న అన్ని విభాగాల విద్యార్థులను ఐక్యం చేస్తూ డిజిటల్‌ మాధ్యమాలు వేదికగా అంబేడ్కర్‌ను వైవిధ్యమైన కోణాలలో పరిచయం చేస్తూ ముందుకు సాగాల్సిన అవసరం ఉంది. (క్లిక్‌ చేయండి: ‘భీమా కోరేగావ్‌’ స్ఫూర్తితో పోరాడుదాం!) - ఆచార్య ఎం. జేమ్స్‌ స్టీఫెన్‌  ‘డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పీఠం’ ప్రొఫెసర్, ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం

నవభారత నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌కు తెలుగు నేలతో ఎంతో అనుబంధం ఉంది. పలు సందర్భాల్లో తెలుగు ప్రాంతాల్లో  పర్యటించి ఇక్కడి ప్రజ లను చైతన్యపరిచారు. భారతదేశంలో అంబేడ్కర్‌ ఇష్టపడి, ఎన్నోసార్లు విడిది చేసిన అతికొద్ది నగరాల్లో హైదరాబాద్‌ ఒకటి. అలాగే ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో పలు ప్రాంతాల్లో కూడా ఆయన పర్యటించారు. దేశానికి స్వాతంత్య్రంతో పాటు బహుజనులకు కూడా స్వాతంత్య్రం కావాలని కాంక్షిస్తూ పలు చైతన్యయాత్రలు ఆంధ్రలో చేశారు.  అటువంటి పర్యటనల్లో 1944 సెప్టెంబరు 27వ తేదీ నుంచి అక్టోబరు 4వ తేదీ వరకూ జరిపిన పర్యటన చారి త్రాత్మకమైనది. అది రెండో ప్రపంచ యుద్ధ సమయం. అందుకే యుద్ధమనేది బ్రిటిష్‌ వారి సొంత వ్యవహారమనీ, యుద్ధం మన లక్ష్యం కాదనీ, సామాజిక స్వాతంత్య్రం మన గమ్యమంటూ తన ప్రసంగాల ద్వారా ఇక్కడి ప్రజలను చైతన్యపరిచారు. విజయవాడ మొదలు కొని విశాఖపట్నం వరకూ పర్యటించారు. తొలుత బెజవాడ రైల్వేస్టేషన్‌ లోనూ, గుడివాడ మొయిన్‌ రోడ్‌లోనూ ప్రజలనుద్దేశించి ఉపన్యసించారు.  బాలికల వసతి గృహానికి గుడివాడలో శంకు స్థాపన చేశారు. అనంతరం ఏలూరు సందర్శించారు. అక్కడ మున్సిపల్‌ కార్యాలయంలో అంబేడ్కర్‌ను అభిమానులు, పురపాలక సభ్యులు ఘన సన్మానం చేశారు. కొవ్వూరులో ఎస్సీ కాలనీని సందర్శించి. షెడ్యూలు కాస్ట్‌ ఫెడరేషన్‌ ఫ్లాగ్‌ను ఈ కార్యక్రమంలో ఆవిష్కరించారు. అందుకే ‘జెండా పేట’గా ఆ కాలనీకి నామకరణం చేసుకున్నారు ప్రజలు. అనంతరం, తాడేపల్లిగూడెంలో ప్రభుత్వ పాఠశాలను సందర్శించి, పాలకొల్లు, రామచంద్రాపురం వెళ్లారు. రాజమండ్రి వచ్చిన సందర్భంగా అక్కడి టౌన్‌ హాల్‌లో ఘనంగా పౌర సన్మానం జరి గింది. కాకినాడ పర్యటన అనంతరం పిఠాపురం వచ్చి ఎస్సీ బాలుర వసతి గృహాన్ని సందర్శిం చారు. అక్కడి రాజా కళాశాల మైదానంలో జరిగిన బహిరంగ సభలో పాల్గొన్నారు. తుని రైల్వేస్టేషన్‌ వద్ద ప్రసంగించిన అనం తరం అనకాపల్లి చేరుకోగా భారీ సంఖ్యలో ప్రజలు, అభిమానులు అంబేడ్కర్‌కు అక్కడి రైల్వేస్టేషన్‌ వద్ద స్వాగతం పలికారు. అక్కడి మున్సిపల్‌ స్కూల్లో జరిగిన సభలో ప్రసంగించిన అనంతరం, పట్టణ ప్రజలు, వైశ్య సంఘం అంబేడ్కర్‌కు ఘన సత్కారం చేశాయి. ఆనాటి అంబేడ్కర్‌ పర్యటనకు గుర్తుగా ఈ ప్రాంతం ‘భీముని గుమ్మం’ అని ప్రాచుర్యం పొందింది. అక్కడి ప్రభుత్వ పాఠశాలకు డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరును పెట్టి ఈ ప్రాంతీయులు నివాళి అర్పించారు. పర్యటన చివరలో విశాఖ సిటీకి వచ్చి పోర్టులో కార్మికులను కలిశారు. తర్వాత కలెక్టరేట్‌ వద్ద జరిగిన సభలో మాట్లాడారు. అంబేడ్కర్‌ ఆంధ్రలో పర్యటించినపుడు ఆయన ప్రసంగాలను నందనారు హరి, రావురి ఏకాంబరం, కుసుమ వెంకటరామయ్య, పాము రామమూర్తి, జొన్నల మోహనరావు తదితరులు పలుచోట్ల తెలుగులోకి అనువదించేవారు. మొత్తం మీద అంబేడ్కర్‌ పర్యటన తెలుగు నేలను చైతన్యపరచింది. (క్లిక్ చేయండి: సామాజిక బందీల విముక్తి ప్రదాత!) - డాక్టర్‌ జి. లీలావరప్రసాదరావు  అసిస్టెంట్‌ ఫ్రొఫెసర్, బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ యూనివర్సిటీ, శ్రీకాకుళం

అక్టోబర్‌ అయిదవ తేదీన బుద్ధిస్ట్‌ సొసైటీ ఆఫ్‌ ఇండియా, మిషన్‌ జై భీం సంస్థల ఆధ్వర్యంలో పదివేల మందికి పైగా న్యూఢిల్లీలోని అంబేడ్కర్‌ భవన్‌లో బౌద్ధ ధమ్మ దీక్ష స్వీకరించారు. అందులో ధమ్మ దీక్ష సంప్రదాయం ప్రకారం, బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ రూపొందించిన 22 ప్రతిజ్ఞలను పఠించారు. గత 66 ఏళ్లుగా ఎక్కడ బౌద్ధ ధమ్మ దీక్షా సమ్మేళనాలు జరిగినా ఇది సర్వసాధారణంగా జరిగే కార్యక్రమం అయ్యింది. ఇప్పుడు దాన్ని బీజేపీ వివాదాస్పదం చేసి రాజకీయ ప్రయోజనాలను పొందాలనుకుంటోంది. 1950 అక్టోబర్‌ 14 విజయదశమి నాడు అంబేడ్కర్‌ నాయకత్వంలో ఐదున్నర లక్షల మంది బౌద్ధ ధమ్మాన్ని స్వీకరించినప్పుడు... అంబేడ్కర్‌ రూపొందించిన 22 ప్రతిజ్ఞలను అనుసరిస్తామని అందరూ శపథం చేశారు. అందులో నైతిక సూత్రాలు, నైతిక జీవన విధానంతో పాటు దేవీ దేవతలను పూజించం అనే అంశాలు కూడా ఉన్నాయి. అంతేకాకుండా, బుద్ధుడు ప్రభోదించిన అష్టాంగ మార్గాన్ని అవలంబిస్తామనే విషయం కూడా ఉంది. అక్టోబర్‌ 5న జరిగిన బౌద్ధ ధమ్మ దీక్షా స్వీకార ఉత్సవానికి ఢిల్లీ రాష్ట్ర సాంఘిక సంక్షేమ శాఖ మంత్రి రాజేంద్రపాల్‌ గౌతమ్‌ కూడా హాజరయ్యారు. ఈ విషయాన్ని ఢిల్లీ భారతీయ జనతాపార్టీ నాయకులు వివాదాస్పదం చేశారు. అక్కడ హిందూ దేవుళ్ళని కించపరిచారనీ, దూషించారనీ, అందులో రాజేంద్ర గౌతమ్‌ భాగమయ్యారనీ ఆరోపించారు.  రాజేంద్ర గౌతమ్‌ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న ఆమ్‌ ఆద్మీ పార్టీ(ఆప్‌)ని, హిందూ వ్యతిరేక పార్టీగా చిత్రీకరించడానికి చేసిన ప్రయత్నమే ఇది. అందులో భాగంగానే రాజేంద్ర గౌతమ్‌ తన పదవికి రాజీనామా చేయాలని డిమాండ్‌ చేశారు. త్వరలో గుజరాత్‌లో జరగబోయే ఎన్నికల్లో బీజేపీ ఈ అంశాన్ని ఆప్‌కు వ్యతిరేకంగా వాడుకోవాలని చూస్తున్నదని భావించిన రాజేంద్ర గౌతమ్‌ తనకు తానుగానే మంత్రి పదవికి రాజీనామా చేశారు. ఆయన మాటల్లోనే చెప్పాలంటే ‘ఈ వివాదాన్ని సృష్టించి, ఆప్‌ను ఇరకాటంలో పెట్టాలని బీజేపీ భావించింది. అంతే కాకుండా బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ను దోషిగా నిలబెట్టాలనీ చూశారు. పదవి, బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ అనేవి రెండు విషయాలు నా ముందున్నప్పుడు అంబేడ్కర్‌ మహోన్నతా శయం మాత్రమే నాకు కనిపించింది. పదవిని వదులుకున్నాను. భవిష్యత్‌లో మరింత శక్తిమంతంగా అంబేడ్కర్‌ ఆశయాలకు అనుగుణంగా గౌతమ బుద్ధుని మార్గంలోనే నడవడానికి నిశ్చ యించుకున్నాను’ అన్నారు.  అసలు బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ కులాన్ని పెంచి పోషిస్తున్న హిందూ మతాన్ని వీడి, సమత, కరుణ, ప్రేమతో నిండిన బౌద్ధాన్ని స్వీకరించడానికి, ఇప్పటికీ ఈ దేశంలోని దళితులు, ఇతర మానవతావాదులు బౌద్ధాన్ని స్వీకరించడానికీ ఎవరు కారకులు? ఏంటి కారణాలు? అనేది ఆలోచించాలి. అంబేడ్కర్‌ 1935, అక్టోబర్‌ 13వ తేదీన పదివేల మంది అణగారిన కులాల పేరుతో పిలవబడే అంటరాని కులాల ప్రజలు పాల్గొన్న సమావేశంలో మాట్లాడుతూ... ‘దురదృష్టవశాత్తూ నేను హిందువుగా జన్మించాను. కానీ హిందువుగా మరణించను. అంతిమ నిర్ణయం తీసుకోవాల్సిన సమయం వచ్చింది. హిందూ సమాజంలోని ఆధిపత్యకులాలు పెడుతున్న బాధలు భరించడం ఇంకా అవసరం లేదు. అయితే ఒక మతాన్ని వీడి, మరో మతాన్ని స్వీకరించాలనుకున్నప్పుడు చాలా జాగ్రత్తగా అడుగులు వేయాలి. సమానత్వ హోదా, భద్రత, గౌరవప్రదమైన జీవితం లభించగలిగే ధర్మంలోకి వెళ్ళాలి’ అన్నారు. అదే సందర్భంలో అప్పటికే ఐదేళ్లుగా సాగుతున్న నాసిక్‌లోని కాలారామ్‌ దేవాలయ ప్రవేశ ఉద్యమాన్ని అంబేడ్కర్‌ ప్రస్తావించారు. ఏ మతంలోని దేవాలయాలలోకి మనకు ప్రవేశం లేదో, ఆ మతంలో ఉండాల్సిన అవసరం ఉందా అని బహిరంగంగా ప్రశ్నించారు.  అంతేకాకుండా, 1922 మార్చి 20వ తేదీన మహద్‌లోని చౌదర్‌ చెరువు నీళ్ళను తాగడానికి సాగించిన సత్యాగ్రహం, ఆ సందర్భంగా మహర్‌లపై జరిగిన దాడి ఆయన మనస్సులో బలంగా నాటుకుపోయింది. మహద్‌ చెరువులోని నీళ్లు తాగ డానికి అందరికీ హక్కు ఉన్నదని అప్పటి ప్రభుత్వం ఉత్తర్వులు ఇచ్చినప్పటికీ ఆధిపత్య కులాలు ఆనాటి మహర్‌లను చాలా క్రూరంగా కొట్టి, గాయపరిచారు. ఈ ఘటనలు కూడా అంబే డ్కర్‌ను పెద్దగా బాధించలేదు.  కానీ ఆయన 1919 నుంచి 1932 వరకు దాదాపు 13 ఏళ్లపాటూ పోరాడిన ఫలితంగా ప్రకటించిన ‘కమ్యూనల్‌ అవార్డు’ వల్ల సాధించిన ప్రత్యేక ఎన్నికల హక్కుని వదులు కోవలసి వచ్చినప్పుడు ఎంతో క్షోభ అనుభవించారు. 1932 ఆగస్టు 16వ తేదీన ఆనాటి బ్రిటిష్‌ ప్రధానమంత్రి రామ్సె మెక్‌డొనాల్డ్‌ కమ్యూనల్‌ అవార్డును ప్రకటిస్తే, పూనాలోని ఎరవాడ జైలులో ఉన్న మహాత్మాగాంధీ దానిని వెనక్కి తీసుకోవాలన్న డిమాండ్‌తో ఆమరణ దీక్షకు పూనుకున్నారు. ‘ఇది హిందువులను విభజించడమే’ అనే వాదనను గాంధీజీ ముందుకు తీసుకొచ్చారు. అణగారిన వర్గాల ప్రత్యేక ఎన్నికల విధానాన్ని అంగీకరించనని మొండికేశారు. దీనిని అంబేడ్కర్‌ తీవ్రంగా ప్రతిఘటించారు. చివరకు హిందూ సంస్థలు, సంఘాలు అంబేడ్కర్‌ మీద ఒత్తిడి తీసుకొచ్చాయి. గాంధీజీ ప్రాణానికి ఏమైనా జరిగితే, అణగారిన కులాల భద్రత ప్రమా దంలో పడగలదని భావించిన అంబేడ్కర్‌ 1932, సెప్టెంబర్‌ 24వ తేదీన ‘పూనా ఒడంబడిక’కు ఒప్పుకున్నారు. దానివల్ల దళితులు తమ ప్రతినిధులను తాము మాత్రమే ఎన్నుకునే హక్కును కోల్పోయారు. ఈ రోజు మనం చూస్తున్న రిజర్వుడు సీట్లకు పరిమితం కావాల్సి వచ్చింది.  ఈ సంఘటన అంబేడ్కర్‌ను తీవ్రంగా కదిలించింది. ఆలోచింపజేసింది. ఫలితంగా కుల నిర్మూలన ప్రతిపాదన ముందుకు తెచ్చారు. అంటరానివారెవరు, శూద్రులెవరు వంటి అంశాలతో పాటూ ఇంకా హిందూ మతంపైన అనేక రకాలైన అధ్యయనాలూ, బౌద్ధంపైన పరిశోధనలూ చేశారు. 1956 అక్టోబర్‌ 14వ తేదీన బౌద్ధాన్ని స్వీకరించారు. ఇప్పుడు చెప్పండి... బాబా సాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ హిందూ మతం మీదగానీ, కుల వ్యవస్థ మీదగానీ పోరాటాన్ని తీవ్రంగా పదునెక్కించడానికి ఆనాటి హిందూ పెద్దలు, ప్రత్యేకించి గాంధీ లాంటి వాళ్ళు కారణం కాదా? ఈ నేపథ్యాన్ని అర్థం చేసుకుంటేనే అంబేడ్కరిస్టుల పోకడలు అర్థం అవుతాయి. (క్లిక్‌: భరత జాతికి ఒక ఆంగ్ల నాడి) రకరకాల కారణాలతో గత 75 సంవత్సరాల్లో 30 వేల మంది దళితులను పొట్టనపెట్టుకున్నారు. 50,000 మందికి పైగా దళిత మహిళలు అత్యాచారాలకు, హత్యలకు గురయ్యారు. ఇప్పటికైనా హిందూ మత పెద్దలు తమ మతాన్ని సంస్కరించుకోకపోతే దళితులకు, కుల అణచివేతకు గురవుతున్న ఇతర బలహీన వర్గాలకు అంబేడ్కర్‌ 22 ప్రతిజ్ఞలు మాత్రమే మార్గం అవుతాయనడంలో సందేహం లేదు. (క్లిక్‌: రూపాయి విలువ తగ్గింది, ఎందుకు?) - మల్లెపల్లి లక్ష్మయ్య   సామాజిక విశ్లేషకులు

అంబేడ్కర్‌ తీవ్రంగా వ్యతిరేకించినప్పటికీ ఆర్టికల్‌ 370 మన రాజ్యాంగంలో భాగమైంది. మోదీ బలమైన సంకల్పం ఫలితంగా ఆర్టికల్‌ 370 రద్దు సాధ్యమై, ఇవాళ భారతదేశంతో జమ్ము–కశ్మీర్‌ ఏకీకరణ స్వప్నం సాకారమైంది. మోదీ చేపట్టిన చర్యలు, కార్యక్రమాలు, విధానాలన్నింటి లోనూ అంబేడ్కర్‌ ప్రభావం సుస్పష్టం. మోదీ అనేకమంది నాయకుల నుంచి స్ఫూర్తి పొందినప్పటికీ, అంబేడ్కర్‌ ముద్ర ఆయన పాలనా శైలిలో సర్వత్రా కనిపిస్తుంది. ‘భారతీయతే మన నిజమైన గుర్తింపు. బలమైన దేశ నిర్మాణం కోసం మనమంతా కుల, మత, జాతి భేదాలను పక్కకునెట్టి ముందడుగు వేయాలి’ అన్న మన భారతరత్న అంబేడ్కర్‌కు మోదీ నిజమైన వారసుడన్నది నా అభిప్రాయం. భారతదేశానికి స్వాతంత్య్రం సిద్ధించి 75 ఏళ్లు పూర్తవుతున్న నేపథ్యంలో మన సమాజ భాగ స్వాములైన బడుగు, బలహీన వర్గాల వారి ఆశలు, ఆకాంక్షలకు రెక్కలు తొడిగిన రాజ్యాంగ పితామహుడు బాబాసాహెబ్‌ డాక్టర్‌ భీమ్‌రావ్‌ అంబేడ్కర్‌ను స్మరించుకోవాల్సిన అవసరం ఎంత యినా ఉంది. స్వాతంత్య్రం తర్వాత దేశ ప్రగతికి వివిధ ప్రభుత్వాలు తమ వంతు కృషి చేసినప్పటీకీ అంబేడ్కర్‌ కన్న కలల్లో ఏళ్ల తరబడి నెరవేరని ఎన్నో స్వప్నాలను నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వం సాకారం చేసింది. ఈ రోజు మన ప్రియతమ ప్రధానమంత్రి పుట్టినరోజు. ఆయనతో నాది చాలా సుదీర్ఘ, చిరస్మరణీయ అనుబంధం. సంస్థలో ఒకరిగా, ముఖ్యమంత్రిగా, ఇవాళ ప్రధానమంత్రిగా ఆయన పనిచేయడం నేను చూస్తూ వచ్చాను.  దళితులు, ఆదివాసీలు, మహిళల సాధికారతలో ఆయన ప్రదర్శించిన శ్రద్ధాసక్తులు నన్నెంతో ఆకట్టుకున్నాయి. ఆ మేరకు బాబాసాహెబ్‌కు నిజమైన శిష్యుడిగా భారతదేశాన్ని సమసమాజంగా రూపుదిద్దడానికి మోదీ ముమ్మర కృషి చేస్తున్నారు. మోదీ చేపట్టిన చర్యలు, కార్యక్రమాలు, విధానాలు తదితరాలన్నింటిలోనూ అంబే డ్కర్‌ ప్రభావం సుస్పష్టం. ఒక సంస్థలో సభ్యుడిగా, ముఖ్యమంత్రిగా, నేడు ప్రధానమంత్రిగానూ మోదీ సదా బాబాసాహెబ్‌ బాటలోనే నడుస్తున్నారు. తదనుగుణంగా దేశానికేగాక ప్రపంచం మొత్తానికీ చిరకాలం గుర్తుండిపోయే బహుమతిని ‘పంచతీర్థం’ రూపంలో మోదీ అందించారు. బాబాసాహెబ్‌ జయంతిని ‘సమతా దినోత్సవం’గా నిర్వహించాలని నిర్ణయించడమేగాక నవంబర్‌ 26ను భారత ‘రాజ్యాంగ దినోత్సవం’గానూ మోదీ ప్రకటించారు. ప్రధాని మోదీ చూపిన ఈ చొరవతో ఐక్యరాజ్య సమితి కూడా బాబాసాహెబ్‌ 125వ జయంతి వేడుకను నిర్వహించింది.  అంబేడ్కర్‌ కృతనిశ్చయంతో ఉన్నప్పటికీ నెరవేరని– ఆర్టికల్‌ 370 రద్దు, స్వయం సమృద్ధ భారతం స్వప్నాలను మోదీ ప్రభుత్వం పటిష్ఠ చర్యలతో సాకారం చేయగలిగింది. కాగా, ఆనాడు అంబేడ్కర్‌ తీవ్రంగా వ్యతిరేకించినప్పటికీ ఆర్టికల్‌ 370 మన రాజ్యాంగంలో భాగమైంది. దీంతో భారతదేశంలో జమ్ము–కశ్మీర్‌ విలీనానికి అడ్డుకట్ట పడింది. అయితే, మోదీ బలమైన సంకల్పం, దీక్ష ఫలితంగా ఆర్టికల్‌ 370 రద్దు సాధ్యమై, ఇవాళ భారతదేశంతో జమ్ము–కశ్మీర్‌ ఏకీకరణ స్వప్నం సాకారమైంది. అదేవిధంగా శక్తిమంతమైన స్వయం సమృద్ధ భారతదేశ నిర్మాణం దిశగా ప్రధానమంత్రి మోదీ ఉద్యమ సంక ల్పంతో శ్రమిస్తున్నారు. ‘స్వయం సమృద్ధం’ కావడం ద్వారానే భారత్‌ అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా అవతరించగలదని అంబేడ్కర్‌ గట్టిగా విశ్వసించారు. కానీ, భారతదేశాన్ని స్వావలంబన మార్గంలో నడి పించడంలో మునుపటి ప్రభుత్వాలకు సంకల్పం, చిత్తశుద్ధి లోపిం చాయి. కానీ, మోదీ ఈ పరిస్థితిని చక్కదిద్ది, భారత ప్రగతి రథాన్ని పరుగులు పెట్టించడం ద్వారా ప్రపంచానికి మన శక్తిని చాటారు. కాబట్టే మన బలమేమిటో ప్రపంచం ఇవాళ గుర్తించింది.    రాష్ట్రపతి హోదాలో నేను పలు సామాజిక సమస్యలు, పాలనా వ్యవహారాలపై ప్రధానితో సంభాషించినప్పుడల్లా వ్యవస్థలో లోతుగా పాతుకుపోయిన అవినీతి గురించి ఎక్కువగా ఆందోళన వ్యక్తం చేసేవారు. ఈ జాడ్యం కారణంగా ఎక్కువగా నష్టపోతున్నది పేదలేనని చెప్పేవారు. ఈ నేపథ్యంలో గడచిన ఎనిమిదేళ్లుగా మోదీ అవినీతిపై అలుపెరుగని నిర్ణయాత్మక పోరాటం చేస్తున్నారు. తదనుగుణంగా ప్రభుత్వ పథకాల ప్రయోజనాలన్నీ నిరుపేద లందరికీ అందేలా ఆయన చేసిన కృషిని మనమంతా ప్రత్యక్షంగా చూశాం. పర్యవసానంగా ఇవాళ ప్రభుత్వ పథకాల లబ్ధిదారుల ఖాతాల్లోకి నగదు బదిలీ సాఫీగా సాగిపోతోంది. నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వ పథకాలన్నీ నిరుపేదలపై కరుణను ప్రతిబింబించేవి కావడం గమనార్హం.    మన ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థను అనువంశిక రాజకీయాలు నియంత్రించడం మోదీకి తీవ్ర ఆందోళన కలిగించిన మరో అంశం. ఈ అనువంశిక రాజకీయాలు చిత్తశుద్ధితో, శ్రమించి పనిచేసే రాజ కీయ కార్యకర్తల హక్కులను ఏ విధంగా లాగివేసుకుంటాయనే అంశంపై ఆయన సదా గళం విప్పుతూనే వచ్చారు. మోదీ ఎల్లప్పుడూ అర్హత ప్రాతిపదికగానే నాయకులను, కార్యకర్తలను ప్రోత్సహిస్తూ వస్తున్నారు. అనువంశిక రాజకీయాలపై మోదీ చేసిన యుద్ధం ఇప్పటికే తన ప్రభావం చూపుతోంది. ఈ మేరకు మన ప్రజాస్వా మ్యాన్ని పటిష్ఠం, మరింత శక్తిమంతం చేసేది ప్రతిభ ఆధారిత రాజకీయాలే తప్ప అనువంశిక రాజకీయాలు కావన్నది స్పష్టమైంది. మోదీ పాలన శైలికి మరో నిలువెత్తు నిదర్శనం ‘పద్మ’ పురస్కరాలు. ఒకనాడు సంపన్న, పలుకుబడిగల వర్గాలకు ‘విశేష పరి గణన’ ఇచ్చేవిగా భావించబడిన ఈ పురస్కారం నేడు ‘సామా న్యుడి’తో తన అనుబంధాన్ని పునరుద్ధరించుకుంది. ఈ మేరకు ఇవాళ ‘జన సామాన్యం’తో మమేకమైన వారికి అంకితం చేయబడ్డాయి.  అత్యంత వెనుకబడిన రంగాలలో అభివృద్ధి, తదనుగుణంగా అట్టడుగు వర్గాల జీవితాల్లో కొత్త అధ్యాయం లిఖించే విధంగా ప్రభుత్వం చేపట్టిన రెండు కీలక చర్యల గురించి ఈ సందర్భంగా నేను ప్రస్తావించదలిచాను. ఇందులో ఒకటి ‘ఆకాంక్షాత్మక జిల్లాల కార్య క్రమం’ కాగా, రెండోది ‘ఆదర్శ గ్రామాల పథకం’. మోదీ విశిష్ట ఆలోచన శైలికి ఇదే నిదర్శనం. వేలెత్తి చూపలేని పటిష్ట ప్రణాళికలు, లోపరహితంగా వాటిని అమలు చేయడం వల్ల నిరుపేదల జీవితాల్లో సుస్పష్టమైన మార్పులు వచ్చాయి. అనేక సాంఘిక సంక్షేమ పథకాలే ఇందుకు తిరుగులేని ఉదాహరణలు. వీటిలో ప్రపంచంలోనే అత్యంత భారీ ఉచిత రేషన్‌ పథకమైన ‘ప్రధానమంత్రి గరీబ్‌ కల్యాణ్‌ అన్న యోజన’ అత్యంత విశిష్టమైనది. భారతీయులు కరోనా మహ మ్మారిపై సాహసోపేత పోరాటం సలుపుతున్న నేపథ్యంలో ప్రవేశ పెట్టిన ఈ పథకం ద్వారా 80 కోట్ల మందికిపైగా ప్రజలు ప్రయోజనం పొందారు. మహమ్మారి వైరస్‌పై భారత్‌ పోరాటాన్ని ప్రధాని మోదీ ఏ విధంగా ముందుండి నడిపారో నేను ప్రత్యక్షంగా చూశాను. మన శాస్త్రవేత్తలు, వైద్యులు ఒకటికి రెండు ‘దేశీయ’ (మేడ్‌ ఇన్‌ ఇండియా) టీకాలను రూపొందించడంలో ఆయనిచ్చిన చేయూత, మద్దతు నిరుపమానం. దీంతో మనందరికీ భద్రత లభించడమేగాక అనేక ఇతర దేశాల ప్రజానీకం సంక్షేమానికీ మనమంతా తోడ్పడినట్ల యింది. మరోవైపు మహమ్మారి గరిష్ఠ స్థాయిలో విజృంభించే నాటికి 100 కోట్ల మంది భారతీయులకు టీకాలు వేసే బృహత్తర కార్యాచర ణను కూడా ప్రధానమంత్రి చేపట్టారు. తద్వారా ప్రపంచంలోనే అత్యంత భారీ, వేగవంతమైన టీకా కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించి, విజయవంతం చేశారు. అనేక అభివృద్ధి చెందిన దేశాలను కోవిడ్‌ ఊపిరాడకుండా చేసిన సమయంలో ప్రధాని మన ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేయడమేగాక విస్తరించారు. సమయ స్ఫూర్తితో కూడిన విధానపరమైన కార్యక్రమాల ద్వారా ఆర్థిక వృద్ధి స్తంభించకుండా ఎంతో జాగ్రత్త వహించారు.    మోదీ గత ఎనిమిదేళ్ల పాలన అత్యద్భుతం. మోదీ అనేకమంది నాయకుల నుంచి స్ఫూర్తి పొందినప్పటికీ, అంబేడ్కర్‌ ముద్ర ఆయన పాలన శైలిలో సర్వత్రా ప్రస్ఫుటంగా కనిపిస్తుంది. ‘భారతీయతే మన నిజమైన గుర్తింపు. బలమైన దేశ నిర్మాణం కోసం మనమంతా కుల, మత, జాతి భేదాలను పక్కకునెట్టి ముందడుగు వేయాలి’ అన్న మన భారతరత్న అంబేడ్కర్‌కు మోదీ నిజమైన వారసుడన్నది నా అభి ప్రాయం. అంబేడ్కర్‌ అడుగుజాడల్లో మన ప్రధాని ‘దేశమే ప్రథమం’ అనే నినాదాన్ని తారకమంత్రంగా స్వీకరించారు. మరోవైపు సుపరి పాలన, సామాజిక సమన్వయం, క్రమశిక్షణలనే విశిష్ట లక్షణాలతో ఆయన ప్రభుత్వం దేశాన్ని ప్రగతి పథంలో నడిపిస్తోంది. (నేడు ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ పుట్టిన రోజు) రామ్‌నాథ్‌ కోవింద్‌ (భారత మాజీ రాష్ట్రపతి)

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: నూతనంగా నిర్మిస్తున్న తెలంగాణ సచివాలయానికి ప్రపంచ మేధావి, రాజ్యాంగ నిర్మాత, భారతరత్న డాక్టర్‌ బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని ముఖ్యమంత్రి కె.చంద్రశేఖర్‌ రావు సంచలన నిర్ణయం తీసుకున్నారు. ఇందుకు సంబంధించి చర్యలు చేపట్టాలని ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శికి ఆదేశాలు జారీచేశారు. భారత నూతన పార్లమెంటు భవనానికి సైతం అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని ఆయన మరోసారి కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని డిమాండ్‌ చేశారు. కేంద్రం ఢిల్లీలో నిర్మిస్తున్న కొత్త పార్లమెంట్‌ భవనానికి అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని గత మంగళవారం రాష్ట్ర శాసనసభ ఏకగీవ్రంగా తీర్మానం చేసిందని గుర్తుచేశారు. ఏదో ఆశామాషీకి అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని కోరడం లేదని స్పష్టంచేశారు. దేశ గౌరవం మరింతగా ఇనుమడించాలంటే, భారత సామాజిక తాత్వికుడు, రాజ్యాంగ నిర్మాతకు మించిన పేరు లేదనే విషయాన్ని ఇటీవలే అసెంబ్లీ సాక్షిగా ప్రకటించుకున్నామని తెలిపారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వ డిమాండ్‌ను పరిగణనలోకి తీసుకుని కొత్త పార్లమెంట్‌ భవనానికి అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని కోరుతూ త్వరలో ప్రధాని మోదీకి లేఖ రాస్తానని వెల్లడించారు. ఈ మేరకు సీఎం కార్యాలయం గురువారం ఓ ప్రకటన విడుదల చేసింది.  ప్రజలందరికీ గర్వ కారణం రాష్ట్ర ప్రధాన పరిపాలనా సముదాయ భవనమైన సెక్రటేరియట్‌కు అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టడం తెలంగాణ ప్రజలందరికీ గర్వకారణమని కేసీఆర్‌ పేర్కొన్నారు. ‘దేశ ప్రజలందరికీ అన్ని రంగాల్లో సమాన గౌరవం దక్కాలనే అంబేడ్కర్‌ తాత్వికతను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం అందిపుచ్చుకుని ముందుకు సాగుతోంది. సామాజిక, రాజకీయ, ఆర్థిక, సాంస్కృతిక రంగాల్లో సబ్బండ వర్గాలను సమున్నత స్థాయిలో నిలుపుతూ స్వయంపాలన కొనసాగించడం వెనక అంబేడ్కర్‌ ఆశయాలు ఇమిడి ఉన్నాయి. అంబేడ్కర్‌ దార్శనికతతో రాజ్యాంగంలో ఆర్టికల్‌ 3 పొందుపరచడం ద్వారా మాత్రమే తెలంగాణ ఏర్పాటైంది. ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ, మైనారిటీలు, మహిళా వర్గాలతో పాటు పేదలైన అగ్రకులాల ప్రజలకు కూడా మానవీయ పాలన అందిస్తున్న తెలంగాణ ప్రభుత్వం.. అంబేడ్కర్‌ రాజ్యాంగ స్ఫూర్తిని అమలు చేస్తోంది’ అని సీఎం పేర్కొన్నారు.  మమ్మల్ని అంబేడ్కర్‌ స్ఫూర్తే నడిపిస్తోంది.. ‘అంబేడ్కర్‌ కలలుగన్న భారతదేశంలో భిన్నత్వంతో కూడిన ప్రత్యేక ప్రజాస్వామిక లక్షణం ఉంది. ఫెడరల్‌ స్ఫూర్తిని అమలు చేయడం ద్వారా మాత్రమే అన్ని వర్గాలకు సమాన హక్కులు, అవకాశాలు కల్పించబడతాయనే అంబేడ్కర్‌ స్ఫూర్తి మమ్మల్ని నడిపిస్తోంది. దేశ ప్రజలు కుల, మత, లింగ, ప్రాంతాల వివక్ష లేకుండా అన్ని వర్గాలు సమానంగా గౌరవించబడి, అందరికీ సమాన అవకాశాలు కల్పించబడటమే నిజమైన భారతీయత. అప్పుడే నిజమైన భారతం ఆవిష్కృతమౌతుంది. అందుకోసం మా కృషి కొనసాగుతుంది. అన్ని రంగాల్లో దార్శనికతతో ముందుకుపోతూ, అనతి కాలంలోనే దేశానికి ఆదర్శంగా నిలిచిన తెలంగాణ రాష్ట్రం, అంబేడ్కర్‌ పేరును సెక్రటేరియట్‌కు పెట్టడం ద్వారా మరోసారి దేశానికి ఆదర్శంగా నిలుస్తోంది. జై భీం. జై తెలంగాణ. జై భారత్‌’ అని సీఎం తన ప్రకటనను ముగించారు. ఇదీ చదవండి: చరిత్రలో ఈ నరమేధ గాథ ఎక్కడ?

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: కొత్తగా నిర్మిస్తున్న సచివాలయానికి భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత బీఆర్‌ అంబేద్కర్‌ పేరు పెట్టేందుకు తెలంగాణ ప్రభుత్వం నిర్ణయం తీసుకుంది. ఈ మేరకు సీఎస్‌ సోమేశ్‌ కుమార్‌కు సీఎం కేసీఆర్‌ ఆదేశాలు జారీ చేశారు. ఈ సందర్భంగా సీఎం కేసీఆర్‌ మాట్లాడుతూ.. అంబేద్కర్ దార్శనికతతో రాజ్యాంగంలో ఆర్టికల్-3 పొందుపరచడం ద్వారా మాత్రమే తెలంగాణ నేడు ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ఏర్పాటైందన్నారు. సచివాలయానికి అంబేద్కర్‌ నామకరణం.. తెలంగాణ ప్రజలకు గర్వకారణమన్నారు. అంబేద్కర్‌ పేరు సచివాలయానికి పెట్టడం దేశానికి ఆదర్శమని కొనియాడారు. భారత ప్రజలందరికీ అన్ని రంగాల్లో సమాన గౌరవం దక్కాలనే అంబేద్కర్ మహాశయుని తాత్వికతను తెలంగాణ ప్రభుత్వం అందిపుచ్చుకుని ముందుకు సాగుతున్నదన్నారు. పార్లమెంట్‌ కొత్త భవనానికి అంబేద్కర్‌ పేరు పెట్టాలని డిమాండ్‌ చేశారు. దీనిపై తెలంగాణ అసెంబ్లీ ఏకగ్రీవ తీర్మానం చేసిందన్నారు. త్వరలోనే ప్రధాని మోదీకి లేఖ రాస్తానని వెల్లడించారు. చదవండి: మంత్రి vs సిట్టింగ్‌ ఎమ్మెల్యే

పెదపులివర్రు (భట్టిప్రోలు): డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ చిత్రపటాన్ని విద్యార్థులతో ముక్కలు చేయించి, కాల్పించిన ఉపాధ్యాయుడికి పెదపులివర్రు గ్రామస్తులు బుధవారం దేహశుద్ధి చేశారు. గుంటూరు జిల్లా భట్టిప్రోలు మండలం పెదపులివర్రులోని నాదెళ్ల సుబ్బరాయచౌదరి ఉన్నత పాఠశాలలో ఫిజికల్‌ సైన్స్‌ ఉపాధ్యాయుడు వి.నరసింహారావు ఏప్రిల్‌ 14న విద్యార్థులతో అంబేడ్కర్‌ చిత్రపటాన్ని ముక్కలు చేయించి, కాల్పించాడు. దీనిపై గ్రామస్తులు అభ్యంతరం తెలిపారు. హైస్కూల్‌ స్థాయిలో సమస్య పరిష్కారం కాలేదు. వేసవి సెలవుల అనంతరం పాఠశాల పునః ప్రారంభమైనా సమస్య పరిష్కారమవలేదు. దీంతో గ్రామస్తులు ఆగ్రహించారు. ఉపాధ్యాయుడు నరసింహారావుకు బుధవారం దేహశుద్ధి చేశారు. గొరిగపూడి పంచాయతీ వరికూటివారిపాలేనికి చెందిన నరసింహారావు మొదటి నుంచీ ఎస్సీ విద్యార్థులపై వివక్ష చూపే వాడని, చితకబాదేవాడని గ్రామస్తులు ఆరోపించారు. విద్యార్థుల మధ్య కుల చిచ్చు పెడతాడని తెలిపారు.   పోలీసులు గ్రామానికి చేరుకు ఉపాధ్యాయుడిని అదుపులోకి తీసుకుని హైస్కూల్‌ గదిలో ఉంచారు. బాపట్ల డిప్యూటీ డీఈవో ఎం. వెంకటేశ్వర్లు కూడా అక్కడికి వచ్చి గ్రామస్తులకు నచ్చజెప్పే ప్రయత్నం చేశారు. ఉపాధ్యాయుడు నరసింహారావుపై ఎస్సీ, ఎస్టీ అట్రాసిటీ కేసు నమోదు చేస్తామని పోలీసులు చెప్పారు. శాఖాపరంగా చర్యలు తీసుకుంటామని విద్యా శాఖాధికారులు ప్రకటించారు. ఇందుకు గ్రామస్తులు ససేమిరా అన్నారు. అంబేడ్కర్‌ చిత్రపటాన్ని ముక్కలు చేసి కాల్పించిన ఉపాధ్యాయుడిని విధుల నుంచి పూర్తిగా తొలగించాలని, ఎస్సీ, ఎస్టీ అట్రిసిటీ యాక్ట్‌ – 2015 ప్రకారం కేసు నమోదు చేసి, అరెస్టు చేయాలని డిమాండ్‌ చేశారు. ఉపాధ్యాయుడిచే అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం వద్ద పాలాభిషేకం చేయించి, క్షమాపణ చెప్పించాలని గ్రామస్తులు భీష్మించారు. పరిస్థితి ఉద్రిక్తంగా మారడంతో  సాయంత్రం 6:30 గంటలకు బాపట్ల డీఎస్పీ ఎ. శ్రీనివాసరావు అక్కడికి చేరుకున్నారు. రాత్రి 8:30 గంటల వరకు చర్చలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి. చివరకు పోలీసులు గ్రామస్తులను చెల్లా చెదురు చేశారు. ఆ తరువాత ఉపాధ్యాయుడు నరసింహారావును పోలీస్‌ స్టేషన్‌కు తరలించారు. ఈ కేసు దర్యాప్తునకు జిల్లాస్థాయి ప్రత్యేక అధికారిని నియమించాలని రాష్ట్ర మాల మహానాడు ప్రధాన కార్యదర్శి బుస్సా నాగరాజు, వేమూరు నియోజకవర్గ కన్వీనర్‌ గద్దె యతీష్, ఆలిండియా షెడ్యూల్డ్‌ కులాల హక్కుల పరిరక్షణ సంఘం రాష్ట్ర కార్యదర్శి యన్నం సురేష్‌  డిమాండ్‌ చేశారు. నరసింహారావుకు సహకరించిన మరో పీఈటీ వి.శ్రీనివాసరావుపై కూడా చర్యలు తీసుకోవాలన్నారు. 

ఎడ్మండ్‌ బర్క్‌ అనే ఐరిష్‌ తత్వవేత్త ‘నిజమైన మతమే సమాజానికీ, మానవీయ ప్రభుత్వానికీ పునాది’ అని పేర్కొన్నాడు. ఉదాహరణకు చైనాలో కమ్యూనిజం విజయం సాధించడానికి బుద్ధిజం కారణమని చెప్పవచ్చు. హిందూ దేశంగా ప్రసిద్ధిగాంచిన భారత దేశానికి స్వాతంత్య్రం సిద్ధించి రాజ్యాంగం అమల్లోకి వచ్చి 70 ఏళ్లు గడిచిపోయినప్పటికీ కుల అసమానతలు కొనసాగుతూనే ఉన్నాయి. ఇలా సామాజిక సంబంధాల్లో మార్పు లేకుండా ఉండటానికి హిందూ ఆధ్యాత్మిక వ్యవస్థే కారణం. ఎందుకంటే కులాలు జన్మించినవే హిందూ మతానికి చెందిన శాస్త్రాల నుండి కనుక. భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పౌరులకు రాజ్యాంగబద్ధంగా సమస్త హక్కులను కల్పించి కుల నిర్మూలన, సమ సమాజ స్థాపనే  రాజ్యాంగం లక్ష్యంగా నిర్ధారించారు. ఆర్థిక, విద్య, వ్యవసాయం వంటి రంగాల్లో సంస్కరణలు చేయడం వల్ల మాత్రమే సమాజంలో మార్పు తేలేం. మతంతో సంబంధం లేని సామాజిక సంస్కరణలు తేవడం వలన సమాజంలో కొంత మార్పును మాత్రమే తేగలం. అదే మతంతో ముడిపడి ఉన్న సంస్కరణలైతే అత్యధిక మార్పులు తేవచ్చు. అయితే ఇందుకోసం మత సంస్కరణ జరగాలి. మత సంస్కరణలు చెయ్యలేని సందర్భంలో మతంతో ముడిపడి ఉన్న సమస్యలను రాజ్యాంగ సవరణల ద్వారా అధిగమించవచ్చు. ఫలితంగా సామాజిక దొంతర మారే అవకాశం లభిస్తుంది.     రాజ్యాంగ సవరణలు ద్వారా అమెరికా, దక్షిణ ఆఫ్రికా దేశాల్లో మన కుల వ్యవస్థను పోలిన జాతి వివక్షను నిషేధించడాన్ని ఈ సందర్భంగా గుర్తుచేసు కోవాలి. దక్షిణాఫ్రికాలో 1948లో అక్కడి నేషనల్‌ పార్టీ వారు తెలుపు–నలుపు ప్రజల మధ్య జాతి వివక్షను చట్టబద్ధమైనదిగా మార్చారు. అయితే ఆ సమయంలో ప్రభుత్వం అమలు చేసిన విధానానికి మద్దతు పలు కుతూ కొంతమంది క్రైస్తవులు బైబిల్‌ను దుర్వినియో గించారు. దేవుడు అందరినీ సమానంగా సృష్టించాడు అని బైబిలు చెప్పినప్పటికీ కొందరు శ్వేత జాతి మత పెద్దలు వారి ఆధిపత్యాన్ని కొనసాగించడానికి ఇలా చేశారు. అయితే అక్కడి ప్రభుత్వం మత సంస్కరణలు చేయలేని పరిస్థితుల్లో 1994లో రాజ్యాంగ సవరణల ద్వారా సమాజంలో వర్ణవివక్ష లేని సమాజాన్ని స్థాపించింది. అమెరికాలో కూడా 1865లో 13వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా జాతి ఆధారిత బానిసత్వాన్ని తొల గించి అందరూ సమానులే అని నిర్ధారించి తద నంతరం అనేక సవరణల ద్వారా సమ సమాజాన్ని స్థాపించారు. (క్లిక్‌: సామాన్య శూద్రుడికి సెయింట్‌హుడ్‌) దేశానికి స్వాతంత్య్రం సిద్ధించి 75 ఏళ్లవుతున్నా, పరువు హత్యల పేరున కులాంతర వివాహం చేసుకున్న దంపతులను హత్య చేస్తున్నారు. ఇలాంటి హత్యలు దేశంలో మానవ జాతికే కళంకం తెస్తున్నాయి. ఇలాంటి తరుణంలో... మన దేశంలో హిందూ మతంలో సంస్కరణలు, హిందూ మత గ్రంథాల సవరణలు సాధ్యమయ్యేపని కాదు. కావున కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు భారత రాజ్యంగ పీఠిక, అధికరణల మేరకూ; సుప్రీంకోర్టు 2011లో కె.కె. భాస్కరన్‌ వర్సెస్‌ స్టేట్‌ అఫ్‌ తమిళనాడు, నందిని సుందర్‌ వర్సెస్‌ స్టేట్‌ అఫ్‌ ఛత్తీస్‌గఢ్‌ కేసుల్లో ఇచ్చిన తీర్పుల ప్రకారం... దేశంలో పౌరుల మధ్య సామాజిక, ఆర్థిక, రాజకీయ సమానత్వం కల్పించాలి. ఇందుకు రాజ్యాంగ సవరణ చేయాలి. తద్వారా రాజ్యాంగంలో ‘ఆర్టికల్‌ 17ఏ’ను చేర్చి కుల వ్యవస్థను నిషేధించాలి. అది సాధ్యం కానిపక్షంలో ‘కులాంతర వివాహాల పరిరక్షణ’ చట్టాన్ని ఏర్పాటు చేసి పక డ్బందీగా అమలు చెయ్యాలి. ప్రాథమిక విద్యాభ్యాసం నుండి విద్యార్థులకు దేశాన్ని పీడిస్తున్న కుల సమస్యను నిర్మూలించడానికి తగు విధానాలను నేర్పించాలి. లేనట్లయితే రాజ్యాంగ లక్ష్యమైన కులరహిత సమాజాన్ని స్థాపించడం అసాధ్యం. (క్లిక్‌: మతాలు కాదు... మనిషే ప్రధానం) - కోడెపాక కుమార స్వామి  వ్యాసకర్త సామాజిక విశ్లేషకులు

ఓ జ్ఞానజ్యోతీ, భారత రాజ్యాంగ నిర్మాతా, ప్రపంచ మేధావీ అయిన డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరును కోనసీమకు పెట్టడంలో ఒక చారిత్రక నేపథ్యం ఉంది. అంబేడ్కర్‌ స్వయంగా తూర్పుగోదావరి ప్రాంతమంతా పర్యటించారు. ఈ ప్రాంతమంతా చారిత్రకంగా బౌద్ధ భూమి. ఇక్కడ వేల సంవత్సరాలు బౌద్ధం విరాజిల్లింది. అందుకే ఇక్కడ సామాజిక సామరస్యం ఎక్కువ. సర్‌ ఆర్థర్‌ కాటన్‌ మహోన్నతమైన కృషి వల్ల ఇక్కడ వ్యవసాయ విస్తరణ జరిగింది. ప్రాజెక్టుల నిర్మాణంలోనూ, బ్యారేజీల నిర్మాణంలోనూ, నీటిపారుదల కాల్వల నిర్మాణంలోనూ ప్రజలందరూ కులమత భేదాలు లేకుండా భాగస్వాములయ్యారు. ఇక్కడ భాష కూడా  అందరూ ఒకే రకంగా కుల మతాలకు అతీతంగా మాట్లాడతారు. ఊనికలు ఒకే రకంగా ఉంటాయి. ఇక్కడ కులాలు రూపొందాయి కానీ కులాలు లేవు. అంబేడ్కర్‌ స్ఫూర్తితో ఇక్కడ విద్య వికసించింది.  డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరులో వ్యక్తిత్వ నిర్మాణం ఉంది. విద్యా వికాసం ఉంది. ప్రపంచ జ్ఞానం ఉంది. ముఖ్యంగా ఆత్మగౌరవం ఉంది. బౌద్ధ సంస్కృతీ వికాసం ఉంది. సామాజిక సమతుల్యత ఉంది. ఆర్థిక సముత్తేజం ఉంది. కుల నిర్మూలన ఉంది. అంబేడ్కర్‌ పేరు వలన కోనసీమకే కీర్తి వస్తుంది. అంబేడ్కర్‌ది అంతర్జాతీయ నామవాచకం. అందుకే కోనసీమకు అంబేడ్కర్‌ పేరు ఉచితమై నది. ఆ పేరును భారతదేశంలో ఎక్కువ విశ్వవిద్యాలయాలకు పెట్టారు. భారత దేశంలో ఉన్న ఏడు లక్షల గ్రామాల్లో ఎక్కువ గ్రామాలకు పెట్టిన పేరు అంబేడ్కర్‌. ఆయన నామవాచకంలో విద్యా, సాంస్కృతిక వికాసం ఉంది. అంబేడ్కర్‌ కుల నామవాచకం కాదు. కుల నిర్మూ లనా ప్రతీక! అది మతాలకు, కులాలకు సంబంధం లేని జాతీయ స్ఫూర్తిని కలిగిస్తుంది. అంబేడ్కర్‌ విగ్రహాన్ని లండన్‌లోని ‘ఇండియన్‌ హౌస్‌’లో రూపొందించుకున్నారు. నేను స్వయంగా వీక్షించాను. ఆ విగ్రహ సమక్షంలో నా రచన ‘కాస్ట్‌ అండ్‌ ఆల్టర్నేటివ్‌ కల్చర్‌’  పుస్తకాన్ని వీపీ సింగ్‌ ఆవిష్కరించారు. లండన్‌ మ్యూజియం లైబ్రరీలో అంబేడ్కర్‌ చిత్ర పటం ఉంది. అదీ నేను స్వయంగా వీక్షించాను. లండన్‌ ‘హౌస్‌ ఆఫ్‌ కామన్స్‌’లో డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ శత జయంతి చేశారు. దానికి నేను హాజరయ్యాను. అంబేడ్కర్‌ నామవాచకం బుద్ధుని తర్వాత, అశోకుని తర్వాత భారతదేశ ఔన్నత్యానికి ప్రతీకగా నిలిచింది.  నిజానికి కోనసీమ ప్రేమసీమ! ఇక్కడ అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టినందుకు వచ్చిన ఆవేశం నీటి తుంపరల నుండి వచ్చిన అగ్నిచ్ఛట లాంటిది. కొన్నిసార్లు ఆవేశం అనర్థానికి దారి తీస్తుంది. ప్రతి ఆవేశం వెనుక కొన్ని రాజకీయ కారణాలుంటాయి. ఈ రాజకీయ కారణాలకు అతీతమైన వాడు అంబేడ్కర్‌. భారతదేశాన్ని కులరహిత సమాజంగా తీర్చిదిద్దాలనుకున్నవారు. సమాజ పరిణామంలో కులం ఇటీవల వచ్చింది. మళ్లీ అది పోతుంది. కుల భావనకు విరుగుడు జ్ఞానార్జనే అని అంబేడ్కర్‌ చెప్పారు. మను షులకు మనుషులు పుడతారనేది జ్ఞానం. కులాలకు మనుషులు  పుట్టరనేదే తత్త్వం. మామూలు మనుషులు, ప్రతిభ లేని మనుషులు కులం పేరు చెప్పుకుని బతకాలని చూస్తారు. కులానికి అతీతమైన నామవాచకాలు ఇప్పుడు దేశానికి అవసరం.  అంబేడ్కర్‌ను మహాత్మా గాంధీ ‘డాక్టర్‌’ అని పిలిచారు. ఆనాటి ప్రజా సమూహాలు అంబేడ్కర్‌ను ‘బాబా సాహెబ్‌’ అని పిలిచాయి. అంటే తండ్రి అని అర్థం. పెరియార్‌ రామస్వామి నాయకర్‌ అంబేడ్కర్‌ను ‘బాబా సాహెబ్‌’ అనే ప్రస్తావించారు. ఆయన భారతదేశానికి తండ్రి స్థాయికి బతికి ఉన్నప్పుడే ఎదిగారు. పండిట్‌ జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ అంబేడ్కర్‌ మరణించినప్పుడు ‘భారత దేశ ధ్రువతార’ రాలిపోయిందని అన్నారు. అంబేడ్కర్‌ ఐదు లక్షల మందితో 1956 అక్టోబర్‌లో పూనాలో జరిపిన బౌద్ధ దీక్షకు కోనసీమ నుండి ఆ రోజుల్లోనే ప్రతినిధులు విస్తృతంగా హాజరయ్యారు. ఆయన అందరి మెదళ్లలో దీపాలు వెలిగిస్తూ వెళ్ళారు. కానీ మీరు భవంతులు తగలబెడుతున్నారు. తగలబడిన ప్రతి భవంతీ కొత్తరూపం తీసుకుంటుంది. అంబేడ్కర్‌ భావజాలంతో మీలో మార్పు రావాలి. నీకు తిరగబడే చైతన్యాన్నిచ్చిన వాడు కూడా ఆయనే అని ముందు గుర్తించాలి. భేదాభిప్రాయాల్ని సదభిప్రాయంగా మార్చు కోవడమే అంబేడ్కరిజం. సుప్రసిద్ధ నరవర్గ శాస్త్రవేత్తల ప్రకారం భారతదేశం క్రీస్తు పూర్వమే ఆర్యుల, ద్రావిడుల, మంగోలుల, సిథియన్ల, మూలవాసుల సమ్మిశ్రితం. అందుకే అంబేడ్కర్‌... భారతదేశంలో ప్రతి ఒక్కరూ సంకరం నుండి ఆవిర్భవించిన వారే అని చెప్పారు. నిర్దిష్ట కులం లేదని చెప్పారు. ఇప్పుడు కులాతీత జీవనంతో ఉన్న రాజకీయ నాయకులు, కులాంతర వివాహితులు, ఆర్థిక సంపన్నులు, లౌకిక భాషాభివ్యక్తులై ఉండి కూడా.. కులం పునాదుల మీద రాజకీయాలు నిర్మించాలనుకోవడం అపహాస్యమే! కులం మనిషిని సంకుచితుణ్ణి చేస్తుంది. కులం  భావావేశాలను రెచ్చగొడుతుంది. దాని ఫలితమే ప్రస్తుతం కోనసీమలో నెలకొన్న పరిస్థితులు. (క్లిక్‌: మళ్లీ మొదటికొచ్చిన కశ్మీర్‌ సమస్య) భారత దేశ చరిత్రలో గానీ, సాహిత్యంలో గానీ 500 సంవత్సరాల పూర్వం ఇప్పుడు తెలుగు రాష్ట్రాలలో ఉన్న ఆధిపత్య కులాలేమీ లేవు. అన్నీ ఆయా కాలాల్లో రూపొందిన కులాలే. ఇప్పుడు మనకు కావల్సింది అంబేడ్కర్‌ ప్రజాస్వామ్య లౌకికవాద ఆచరణ. ఆ స్ఫూర్తితోనే మనం ఆయన నామవాచకాన్ని బహుదా మననం చేసుకుంటున్నాం. కోనసీమకు అంబేడ్కర్‌ పేరు ఒక లేత సూర్య కాంతి. అంబేడ్కర్‌ పేరులో చైతన్య జ్వలనం ఉంది. అందుకే ఆ పేరు పాటలుగా, మాటలుగా, సూక్తులుగా, నిర్వచనాలుగా, జీవన గాథలుగా విస్తరిస్తోంది. అందుకే అంబేడ్కర్‌ పేరును ఆహ్వానిద్దాం! ఆకాశ నక్షత్రాలుగా వెలుగొందుదాం! (క్లిక్‌: కరోనా కాదు.. అసమానతే.. అసలు వైరస్‌!)   - డాక్టర్‌ కత్తి పద్మారావు  దళిత ఉద్యమ నిర్మాత 

సాక్షి, అమరావతి: ‘పోలీసు వారు భోజనాలు చేస్తున్నారు. ఇదే మంచి సమయం అమలాపురం టౌన్‌లోకి రాడానికి..’ ఇది అమలాపురంలో అల్లరి మూకలు విధ్వంసకాడకు పాల్పడిన ఈ నెల 24న కొన్ని వాట్సాప్‌ గ్రూపుల్లో వైరల్‌ అయిన సందేశం.  ‘కరెక్టుగా 3.10 నిమిషాలకే స్టార్ట్‌ యుద్ధం..’ ఆ వాట్సాప్‌ గ్రూపుల్లో మరో పోస్టు ఇది. అంతేకాదు.. ఏబీఎన్‌ చానల్‌లో ఆ ర్యాలీ, విధ్వంసానికి సంబంధించి లైవ్‌ వీడియో క్లిప్పింగులను కూడా ఎప్పటికప్పుడు వాట్సాప్‌ గ్రూపుల్లో షేర్‌ చేస్తూ అల్లరి మూకలను నడిపించారు.  అమలాపురం విధ్వంసం వెనుక ఎంతటి పకడ్బందీ కుట్ర ఉందన్నది ఈ వాట్సాప్‌ సందేశాలు స్పష్టం చేస్తున్నాయి. టీడీపీ, జనసేన పార్టీల కనుసన్నల్లో అల్లర్లకు ఎంత పక్కాగా పన్నాగం పన్నారన్నది తేటతెల్లమవుతోంది. దీంతో విధ్వంసం వెనుక ఆ రెండు పార్టీల కుట్ర మరింతగా బట్టబయలవుతోంది.  ఆ పార్టీలకు చెందిన ముఖ్యనేతలు రిమోట్‌ కంట్రోల్‌ ద్వారా నడిపించిన కుట్ర కథలో పాత్రధారులైన ఆ పార్టీ నేతలు, కార్యకర్తల వివరాలు ఆధారాలతోసహా ఒక్కొక్కటిగా వెలుగులోకి వస్తున్నాయి. విధ్వంసానికి సంబంధించి సీసీటీవీ ఫుటేజీలు, వీడియో క్లిప్పింగులను పరిశీలించి దాదాపు 1,500 మందిని పోలీసులు ఇప్పటివరకు గుర్తించారు. సీసీటీవీ ఫుటేజీలు, వీడియో రికార్డింగులతోపాటు పోలీసు టెక్నాలజీ విభాగం నిందితులు, అనుమానితుల వాట్సాప్‌ సందేశాలు, కాల్‌డేటాలను పరిశీలిస్తుండగా విభ్రాంతికర వాస్తవాలు వెలుగులోకి వస్తున్నాయి. ఈ కుట్ర వెనుక టీడీపీ, జనసేన పార్టీలు ఎంత పకడ్బందీగా కుట్రపన్నాయన్నది తెలుస్తోంది.  వాట్సాప్‌ సందేశాలతో కుట్ర అమలాపురంలో దాడులకు ప్రేరేపించిన దాదాపు 15 వాట్సాప్‌ గ్రూపులను పోలీసులు పరిశీలిస్తున్నారు. ఈ నెల 24న చలో కలెక్టరేట్‌ ర్యాలీ సందర్భంగా విధ్వంసం సృష్టించేందుకు ఇతర ప్రాంతాల్లో ఉన్న కీలక నేతలు ఎప్పటికప్పుడు కుట్ర రచించారన్నది స్పష్టమైంది. రిమోట్‌ కంట్రోల్‌ నేతలు ఇతర ప్రాంతాల నుంచి వచ్చిన సందేశాల ప్రకారం ఆ వాట్సాప్‌ గ్రూపుల్లో పోస్టు చేస్తూ అల్ల్లర్లకు పన్నాగం పన్నారు. 3.10 గంటలకు విధ్వంసానికి పాల్పడాలని ఆ వాట్సాప్‌ గ్రూపుల ద్వారా అల్లరి మూకలను ముందుగానే సిద్ధం చేశారు. అంతేకాదు.. పోలీసులు ముందస్తు చర్యల్లో భాగంగా దాదాపు 450 మందిని అదుపులోకి తీసుకున్నారు. అయినప్పటికీ బయట నుంచి రప్పించిన అల్లరి మూకలు అమలాపురంలో రహస్య ప్రదేశాల్లో మాటువేశాయి. ర్యాలీలో ఉన్న కుట్ర సూత్రధారులు మొత్తం పరిణామాలను పరిశీలిస్తూ ఆ అల్లరి మూకలతో ఎప్పటికప్పుడు టచ్‌లో ఉన్నారు. పోలీసులు మధ్యాహ్నం భోజనాలు చేస్తుండటాన్ని గుర్తించిన సూత్రధారులు వెంటనే అల్లరి మూకలకు సమాచారం అందించారు. ఆ సమయంలో అమలాపురంలోకి ప్రవేశించాలని చెప్పారు. అమలాపురంలో పరిస్థితిని బయట మాటేసి ఉన్న అల్లరి మూకలకు వివరించేందుకు ఏబీఎన్‌ టీవీ చానల్‌లో లైవ్‌ న్యూస్‌ను ఆధారంగా చేసుకున్నారు. ర్యాలీ సందర్భంగా పట్టణంలో వివిధచోట్ల పరిస్థితి, ఇతర అంశాలను ఆ చానల్‌ లైవ్‌ న్యూస్‌లో ఎప్పటికప్పుడు ప్రసారం చేసింది. కుట్ర సూత్రధారులు ఆ చానల్‌ ప్రసారం చేస్తున్న లైవ్‌ న్యూస్‌ వీడియో క్లిప్పింగులను కూడా వాట్సాప్‌ గ్రూపుల్లో వైరల్‌ చేస్తూ వాటిపై.. పోలీసులు భోజనాలు చేస్తున్నారు వెంటనే టౌన్‌లోకి వచ్చేయండి అని సందేశాలు పెట్టడం గమనార్హం. ఆ పథకం ప్రకారమే అల్లరి మూకలు ఒక్కసారిగా చేతిలో పెట్రోల్‌ బాంబు సీసాలు, రాళ్లతో అమలాపురంలోకి చొరబడి విధ్వంసానికి తెగించాయి. బస్సులను దహనం చేసిన అనంతరం ముందస్తు కుట్రలో భాగంగానే మంత్రి విశ్వరూప్‌ క్యాంప్‌ కార్యాలయం, కొత్తగా నిర్మిస్తున్న నివాసంతోపాటు ఎమ్మెల్యే సతీష్‌ నివాసంపై దాడికి పాల్పడ్డాయి. ఈ కుట్రకు సంబంధించిన కీలక ఆధారాలను పోలీసులు గుర్తించడం ఈ కేసులో కీలక పరిణామం. ఇదిగో టీడీపీ, జనసేన నేతలు టీడీపీ, జనసేన పార్టీలకు చెందినవారు దగ్గరుండి అమలాపురంలో విధ్వంసాన్ని కొనసాగించారడానికి మరికొన్ని ఆధారాలను పోలీసులు సేకరించారు. ఆ రెండు పార్టీల నేతలు విధ్వంసంలో క్రియాశీలకంగా పాల్గొన్న ఫొటోలను పోలీసులు గుర్తించారు. టీడీపీకి చెందిన పితాని దుర్గాప్రసాద్, సంగడి ఆనందబాబు, జనసేన పార్టీకి చెందిన రాచకొండ శివకుమార్, గండ్రోతి చంద్రమౌళి, బండారు భాస్కరరాజేష్, భీమ్లా దుర్గాసాయి, అశెట్టి సాయిచంద్ర, పళ్ల ప్రభుదేవ్, యర్రంశెట్టి బాలాజీ, సుందరనీది సాధుబాలాజీ ఆ విధ్వంసకాండలో పాల్గొన్న ఫొటోలు, సీసీటీవీ ఫుటేజీ పోలీసులకు చిక్కాయి. రాళ్లు పట్టుకుని, రాళ్లు రువ్వుతూ.. క్రియాశీలకంగా వ్యవహరించినట్టు ఫొటోల్లో స్పష్టంగా తెలుస్తోంది. దీంతో అమలాపురంలో అల్లర్లకు టీడీపీ, జనసేన పార్టీలు ఎంత పకడ్బందీగా కుట్ర పన్నాయన్నది స్పష్టమైంది. అమలాపురం విధ్వంసంలో మరో 18 మంది అరెస్టు అమలాపురం టౌన్‌: కోనసీమ జిల్లాకు డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టడాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ ఈ నెల 24న అమలాపురంలో జరిగిన విధ్వంసకర ఘటనల్లో మరో 18 మంది నిందితులను ఆదివారం అరెస్టు చేసినట్టు ఏలూరు రేంజ్‌ డీఐజీ పాల్‌రాజు ఆదివారం రాత్రి ఓ ప్రకటనలో తెలిపారు. వీరితో కలిపి ఈ కేసుల్లో ఇప్పటివరకు 62 మందిని అరెస్టు చేసినట్లు పేర్కొన్నారు. అమలాపురంలో జరిగిన వరుస అల్లర్లకు సంబంధించి మొత్తం ఏడు ఎఫ్‌ఐఆర్‌లు నమోదు చేసినట్లు తెలిపారు. నిందితులను గుర్తించేందుకు ఏడు, అరెస్టు చేసేందుకు ఏడు.. మొత్తం 14 ప్రత్యేక పోలీసు బృందాలను నియమించినట్లు పేర్కొన్నారు. ఆదివారం అరెస్టు చేసిన నిందితుల్ని ముమ్మిడివరం మేజిస్ట్రేట్‌ ముందు హాజరు పరిచామని, వారిని సోమవారం రాజమహేంద్రవరం సెంట్రల్‌ జైలుకు తరలిస్తామని తెలిపారు. అల్లర్లలో పాల్గొన్న వారిని సైంటిఫిక్‌ ఎవిడెన్స్, సీసీ కెమెరా ఫుటేజీలు, సోషల్‌ మీడియా ఆధారంగా గుర్తిస్తున్నట్లు వివరించారు. కోనసీమ జిల్లాలో సెక్షన్‌ 144, 30 పోలీసు యాక్ట్‌ అమల్లో ఉన్నట్లు తెలిపారు. ఇంటర్‌నెట్‌ సేవల నిలిపివేత సోమవారమూ కొనసాగవచ్చన్నారు. 

ఏయూ క్యాంపస్‌: కోనసీమకు డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరు కొనసాగించాలని రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని ఆంధ్ర యూనివర్సిటీ ఆచార్యులు, మేధావులు కోరారు. విదేశాల్లో సైతం అంబేడ్కర్‌ విగ్రహాలు, సెంటర్లు పెడుతుంటే.. మన రాష్ట్రంలో మాత్రం అడ్డుకోవడం దారుణమన్నారు. శనివారం విశాఖ ఆంధ్ర యూనివర్సిటీలో నిర్వహించిన మేధావుల చర్చాగోష్టిలో ప్రొఫెసర్లు, వివిధ సంఘాల నాయకులు పాల్గొన్నారు. మాజీ ప్రిన్సిపాల్‌ ఆచార్య కె.శ్రీరామమూర్తి మాట్లాడుతూ.. అంబేడ్కర్‌ భావజాలాన్ని అర్థం చేసుకున్నవారు ఇలా విధ్వంసాలకు పాల్పడరన్నారు. సీఎం జగన్‌ దావోస్‌ పర్యటిస్తూ.. రాష్ట్రానికి పెట్టుబడులు తీసుకువస్తున్న సమయంలో ఇలాంటి హింసాత్మక ఘటనలు జరగడం విచారకరమన్నారు. మహిళా విద్య కోసం అంబేడ్కర్‌ ఎనలేని కృషి చేశారని చెప్పారు. ఏయూ లా కాలేజీ మాజీ ప్రిన్సిపాల్‌ డి.సూర్యప్రకాశరావు మాట్లాడుతూ.. కొలంబియా యూనివర్సిటీలో సైతం అంబేడ్కర్‌ కార్నర్‌ ఉందన్నారు. అంబేడ్కర్‌ను గౌరవించడమంటే.. మనల్ని మనం గౌరవించుకోవడమేనన్నారు. ఉత్తరాంధ్ర కాపు సంఘం అధ్యక్షుడు పి.రవీంద్రనాథ్‌ఠాగూర్‌ మాట్లాడుతూ.. సమాజ శ్రేయస్సును ఆకాంక్షించే అంబేడ్కర్‌ పేరును కోనసీమ జిల్లాకు పెట్టడం స్వాగతించాల్సిన అంశమన్నారు. సమావేశంలో పాలకమండలి సభ్యులు ఆచార్య జేమ్స్‌ స్టీఫెన్, ఆచార్యులు డి.వి.ఆర్‌ మూర్తి, కె.పల్లవి, కె.విశ్వేశ్వరరావు, చల్లా రామకృష్ణ, ఎన్‌.విజయమోహన్, డాక్టర్‌ జి.రవికుమార్, రెక్టార్‌ కె.సమత, ప్రిన్సిపాల్స్‌ పి.రాజేంద్ర కర్మార్కర్, టి.శోభశ్రీ, డీన్‌లు ఆచార్య ఎన్‌.సత్యనారాయణ, టి.షారోన్‌ రాజు, పాల్‌ తదితరులు పాల్గొన్నారు. 

నెహ్రూనగర్‌(గుంటూరు ఈస్ట్‌): కోనసీమ జిల్లాకు పెట్టిన డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరును వ్యతిరేకించడం దారుణమని ఎమ్మెల్సీ కేఎస్‌ లక్ష్మణరావు మండిపడ్డారు. గురువారం గుంటూరులోని అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం వద్ద మాలమహానాడు, దళిత, బహుజన, ప్రజా సంఘాల ఆధ్వర్యంలో నిర్వహించిన నిరసన కార్యక్రమంలో ఆయన మాట్లాడారు. ఇతర జిల్లాలకు పేర్లు పెట్టినప్పుడు రాని అభ్యంతరం.. కోనసీమకు అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టినందుకు రావడం దురదృష్టకరమన్నారు. ప్రభుత్వం కోనసీమకు అంబేడ్కర్‌ పేరును కొనసాగించాలని కోరారు. మాజీ ఎమ్మెల్యే మస్తాన్‌వలి మాట్లాడుతూ ప్రపంచ మేధావి పేరును వ్యతిరేకించడం సరికాదన్నారు. మాల మహానాడు జాతీయ అధ్యక్షుడు గోళ్ల అరుణ్‌కుమార్‌ మాట్లాడుతూ డా.బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ కోనసీమ జిల్లాగానే కొనసాగించాలని డిమాండ్‌ చేస్తూ 5న చలో అమలాపురానికి పిలుపునిచ్చినట్లు తెలిపారు. బీజేపీ నేతలు అంబేడ్కర్‌ను చులకన చేసి మాట్లాడుతున్నారని, ఇందుకు సోము వీర్రాజు బహిరంగ క్షమాపణ చెప్పాలని డిమాండ్‌ చేశారు. కార్యక్రమంలో రెడ్డి జనసేవా సమితి రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు కె.అంజనీశ్రీకాంత్‌రెడ్డి, మాజీ ఎమ్మెల్యే లింగంశెట్టి ఈశ్వరరావు, వివిధ సంఘాల నేతలు పాల్గొన్నారు.

అమలాపురం నుంచి సాక్షి ప్రతినిధి: డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ జిల్లాగా పేరు పెట్టడాన్ని వ్యతిరేకించిన విధ్వంసకారుల దుశ్చర్యలతో అట్టుడికిన కోనసీమలో బుధవారం ప్రశాంత వాతావరణం నెలకొంది. జిల్లాలో పెద్దఎత్తున మోహరించిన పోలీసు బలగాలు పరిస్థితిని పూర్తిగా అదుపులోకి తెచ్చాయి. దీంతో మంగళవారం నాటి విధ్వంసం తర్వాత 24 గంటల్లోపల సాధారణ పరిస్థితులు నెలకొని జనజీవనం యథావిధిగా సాగుతోంది. కోనసీమ జిల్లా కేంద్రం అమలాపురం సహా పరిసర ప్రాంతాల్లో పరిస్థితి పూర్తిగా అదుపులోకి వచ్చింది. మంగళవారం రాత్రి నుంచి నిలిపివేసిన ఆర్టీసీ బస్సులను బుధవారం ఉదయం 11 గంటల సమయంలో పునరుద్ధరించారు. అమలాపురంలో వ్యాపార లావాదేవీలతో పాటు, ఇంటర్, డిగ్రీ పరీక్షలు షెడ్యూల్‌ ప్రకారం జరిగాయి. చలో రావులపాలెం పిలుపు ఉందని, ఆందోళనకారులు మళ్లీ అటు వైపు ర్యాలీగా వెళ్లనున్నారనే పుకార్లు సామాజిక మాధ్యమాలలో ప్రచారం అయ్యాయి. దీంతో పోలీసులు అప్రమత్తమయ్యారు. కాగా, ప్రజల భయాందోళనల నేపథ్యంలో ఇంటర్‌నెట్‌ సేవలను నిలిపివేశారు. పట్టణంలోకి వస్తున్న యువకుల వివరాలు అడిగి వాహనాలు తనిఖీ చేస్తున్న పోలీసులు  దుండగుల కోసం జల్లెడ.. విధ్వంసానికి పాల్పడ్డ దుండగులను పట్టుకునేందుకు క్షేత్ర స్థాయిలో పోలీసులు జల్లెడ పడుతున్నారు. మంగళవారం నాటి దుశ్చర్యలకు పాల్పడ్డ వారిపై ఉక్కుపాదం మోపేందుకు పోలీసు యంత్రాంగం గాలింపు చర్యలు చేపట్టింది. ఈ ఘటనలను ప్రభుత్వం తీవ్రంగా తీసుకుంది. దుండగులను గుర్తించేందుకు ఎనిమిది పోలీసు బృందాలను రంగంలోకి దింపారు. ఘటనలు జరిగిన ప్రాంతాల్లో లభ్యమైన సీసీటీవీ ఫుటేజీలు, సోషల్‌ మీడియాలో వచ్చిన వీడియో క్లిప్పింగ్‌లు, ఫొటోల ఆధారంగా దుండగులను గుర్తించే పనిలో పోలీసులు నిమగ్నమయ్యారు. ఇందుకోసం అమలాపురం ఎస్పీ కార్యాలయంలో సుమారు 50 మంది పోలీసులతో ప్రత్యేకంగా ఒక సెల్‌ను ఏర్పాటు చేశారు. సంఘటనలకు సంబంధించి ప్రత్యక్ష సాక్షుల ద్వారా సేకరించిన సమాచారం మేరకు పలువురు అనుమానితులను పోలీసులు  అదుపులోకి తీసుకుని విచారిస్తున్నారు. నిందితులపై కుట్ర పూరితంగా అల్లర్లు సృష్టించడం ద్వారా అశాంతికి కారణమవ్వడం, పెట్రోలు డబ్బాలతో విధ్వంస రచన, హత్యాయత్నం, ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు ఆస్తుల దగ్ధం, 144, 30 సెక్షన్ల ఉల్లంఘన తదితర 12 సెక్షన్లతో ప్రాథమికంగా కేసులు నమోదు చేశారు. ఇప్పటికే ఉద్యమానికి తొలుత పిలుపునిచ్చిన కోనసీమ పరిరక్షణ సమితి ప్రతినిధి ఎర్రమిల్లి నాగసుధకొండ సహా ఆరుగురు పోలీసుల అదుపులో ఉన్నారు. ఈ నెల 20న జిల్లాకు అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టవద్దంటూ చేపట్టిన ఆందోళనలో అమలాపురం కలెక్టరేట్‌ వద్ద ఒంటిపై కిరోసిన్‌ పోసుకుని నిప్పంటించుకుంటానని హల్‌చల్‌ చేసిన అన్యం సాయి సహా పదిమందిని పోలీసులు అదుపులోకి తీసుకుని విచారిస్తున్నారు. ప్రాథమిక సమాచారం మేరకు ఆందోళనలో పాల్గొన్న 320 మందిపై కేసులు నమోదయ్యాయి. దర్యాప్తు కొనసాగే కొద్దీ ఈ సంఖ్య వేలల్లోకి వెళ్లే అవకాశం ఉందని పోలీసు అధికారులు చెబుతున్నారు. పరిస్థితిని సమీక్షిస్తున్న పోలీసు ఉన్నతాధికారులు రాష్ట్ర అదనపు డీజీపీ శంకర్‌బక్షి, ఏలూరు రేంజ్‌ డీఐజీ జి.పాలరాజు, కాకినాడ, తూర్పుగోదావరి జిల్లా ఎస్పీలు ఎం.రవీంద్రనాథ్‌బాబు, ఐశ్యర్య రస్తోగి, ఏపీఎస్పీ బెటాలియన్‌ కమాండెంట్‌ విశాల్‌గున్నీ తదితర పోలీసు ఉన్నతాధికారులు అమలాపురంలో మకాం వేసి ఎప్పటికప్పుడు పరిస్థితిని సమీక్షిస్తున్నారు. అమలాపురం పట్టణం నలువైపులా పోలీస్‌ పికెట్‌లు ఏర్పాటు చేసి వచ్చిపోయే వాహనాలను నిశితంగా తనిఖీ చేస్తున్నారు. అనుమానిత యువకులను అదుపులోకి తీసుకుని ప్రశ్నిస్తున్నారు. ఘటనలు చోటు చేసుకున్న ఎర్రవంతెన, నల్లవంతెన, కలెక్టరేట్, మంత్రి, ఎమ్మెల్యే ఇళ్ల వద్ద అదనపు బలగాలతో కాపలా కాస్తున్నారు. ఆందోళనకారులు నిప్పుపెట్టిన రవాణా శాఖ మంత్రి పినిపే విశ్వరూప్, పొన్నాడ సతీశ్‌ కుమార్‌ ఇళ్లను పోలీసు ఉన్నతాధికారులు పరిశీలించారు. సంఘటన జరిగిన తీరు, ఆ సమయంలో అక్కడ నెలకొన్న పరిస్థితులు, జరిగిన నష్టంపై పోలీసు అధికారులు స్థానికులను విచారించారు. విధ్వంసంతో బెంబేలెత్తిపోయిన కోనసీమ ప్రజలకు మనోధైర్యం కల్పించే దిశగా సివిల్, ఏపీఎస్పీకి చెందిన 22 బెటాలియన్‌ల పోలీసులు అమలాపురం పట్టణంలో కవాతు నిర్వహించారు. ఆందోళనకారుల రాళ్ల దాడిలో గాయపడి వివిధ ఆస్పత్రుల్లో చికిత్స పొందుతున్న జిల్లా ఎస్పీ కేఎస్‌ఎస్‌వీ సుబ్బారెడ్డి, డీఎస్పీ రవిప్రకాష్, ఇన్‌స్పెక్టర్‌లు, సబ్‌ ఇనస్పెక్టర్‌లతో కలిపి మొత్తం 30 మంది పోలీసులు కోలుకుంటున్నారు.   

సాక్షి, అమరావతి: కోనసీమలో విధ్వంసం వెనుక కుట్ర కోణం బట్టబయలవుతోంది. అమలాపురంలో ర్యాలీని అసాంఘిక శక్తులు హైజాక్‌ చేసి అల్లర్లకు పాల్పడటం వెనుక కొన్ని రాజకీయ శక్తుల ముందస్తు కుట్ర దాగి ఉన్నట్లు తేటతెల్లమవుతోంది. కోనసీమ పరిరక్షణ సమితి ముసుగులో టీడీపీ, జనసేన కార్యకర్తలు, ద్వితీయ శ్రేణి నేతలే ఈ కుట్రలో పాలు పంచుకున్నారని పోలీసులు ప్రాథమికంగా గుర్తించినట్లు విశ్వసనీయ సమాచారం. కోనసీమ జిల్లాకు అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని టీడీపీ అధ్యక్షుడు చంద్రబాబు ఇటీవలే డిమాండ్‌ చేయగా.. జనసేన అధినేత పవన్‌ కళ్యాణ్‌ ఆయన పార్టీ నేతలతో ఈమేరకు ఏకంగా దీక్షలు కూడా చేయించారు.మరోవైపు ఇందుకు విరుద్ధంగా అమలాపురంలో అల్లర్లకు పాల్పడేలా టీడీపీ, జనసేన శ్రేణులను ఆ పార్టీల అధినేతలు ఉసిగొల్పడంపై సామాజికవేత్తలు, మేధావులు, రాజకీయ విశ్లేషకులు తీవ్ర విస్మయం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఫుటేజీలు, క్లిప్పింగుల పరిశీలన  అమలాపురంలో పరిస్థితిని అదుపులోకి తెచ్చిన పోలీసు శాఖ ఈ విధ్వంసం వెనుక కుట్ర కోణంపై దర్యాప్తును ముమ్మరం చేసింది. ముందస్తు చర్యల్లో భాగంగా మంగళవారం 46మందిని అదుపులోకి తీసుకున్నారు. సీసీ టీవీ ఫుటేజీలు, వీడియో క్లిప్పింగుల ఆధారంగా విధ్వంసానికి పాల్పడిన వారిని గుర్తించే ప్రక్రియ చేపట్టారు. దాడుల్లో ప్రత్యక్షంగా పాల్గొని విధ్వంసం సృష్టించిన 72 మందిని ఇప్పటివరకు గుర్తించారు. వారిలో 12 మందిని తాజాగా అదుపులోకి తీసుకున్నారు. కోనసీమతోపాటు పొరుగు జిల్లాల్లో రౌడీషీటర్లను అదుపులోకి తీసుకుని విచారిస్తున్నారు. పోలీసుల దర్యాప్తులో విస్మయకర అంశాలు వెలుగు చూస్తున్నట్లు తెలుస్తోంది. అసాంఘిక శక్తులు పక్కా పన్నాగంతోనే కుట్రను అమలు చేశాయి.  ఎర్రవంతెన వద్ద బస్సులు దగ్ధమైన ప్రాంతాన్ని పరిశీలిస్తున్న అడిషనల్‌ డీజీపీ శంకర్‌ భక్షీ, ఇతర పోలీసు అధికారులు   టీడీపీ, జనసేన నేతల పనే!  ► అమలాపురంలో విధ్వంసం వెనుక టీడీపీ, జనసేన నేతల ప్రమేయం ఉందని పోలీసుల దర్యాప్తుల్లో ప్రాథమికంగా నిర్ధారణ అయినట్లు తెలుస్తోంది. హింసకు పాల్పడి తిరిగి ప్రభుత్వంపై దుష్ప్రచారం చేసేలా రెండు పార్టీలకు చెందిన నేతలు పథకం రచించారు. ► విధ్వంసానికి పాల్పడినట్లు గుర్తించిన 72 మందిలో ఇప్పటివరకు 12 మందిని అదుపులోకి తీసుకున్నారు. వీరిలో 9 మంది జనసేన, ఇద్దరు టీడీపీకి చెందిన వారున్నారు. ఒకరు మాత్రం ఏ పార్టీతోనూ సంబంధంలేని యువకుడని పోలీసుల దర్యాప్తులో తేలినట్లు సమాచారం.  ► హింసకు పాల్పడినట్లు గుర్తించిన వారిలో 60 మంది పరారీలో ఉన్నారు. వారి కోసం పోలీసు బృందాలు గాలిస్తున్నాయి. జనసేన, టీడీపీతో అనుబంధం ఉన్నవారే వీరిలో ఎక్కువగా ఉన్నట్లు ప్రాథమికంగా గుర్తించారు.  ► ఇటీవల మంత్రి చెల్లుబోయిన వేణుగోపాలకృష్ణకు వ్యతిరేకంగా ఆందోళనలకు నేతృత్వం వహించిన ఓ నేత అమలాపురం అల్లర్ల వెనుక కీలక పాత్ర పోషించినట్లు పోలీసులు ప్రాథమికంగా గుర్తించారు. తనను తాను తటస్థుడినని చెప్పుకునే ఆయన టీడీపీకి అనుకూలంగా వ్యవహరిస్తారన్నది బహిరంగ రహస్యమే. ర్యాలీకి జనసమీకరణ, అవసరమైన సామగ్రి సమకూర్చడం, ర్యాలీలో ఎవరు ముందుండాలి? ఎప్పుడు, ఏ దిశగా తీసుకువెళ్లాలి? అనే అంశాలను మరికొందరితో కలసి నిర్దేశించినట్లు తెలుస్తోంది. దాడుల్లో పాల్గొన్న కొందరిని పోలీసులు విచారించగా ఆ నేత పేరు వెల్లడించినట్లు  సమాచారం.  ► అక్కడకు అత్యంత సమీపంలో ఉన్న ఉన్న మాజీ హోంమంత్రి, పెద్దాపురం టీడీపీ ఎమ్మెల్యే నిమ్మకాయల చినరాజప్ప, టీడీపీ మాజీ ఎమ్మెల్యే అయితాబత్తుల ఆనందరావు నివాసాల వైపు రౌడీమూకలు కన్నెత్తి కూడా చూడలేదు.  ► అల్లర్ల వెనుక ప్రతిపక్ష పార్టీలు పక్కా ప్రణాళికతో వ్యవహరించాయన్నది స్పష్టమవుతోంది. పోలీసులు అదుపులోకి తీసుకున్న జనసేన కార్యకర్త అన్యం సాయి తీరే దీనికి నిదర్శనం. కోనసీమ జిల్లాకు బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టడానికి వ్యతిరేకంగా మూడు రోజుల క్రితం జరిగిన కలెక్టరేట్‌ ముట్టడి సందర్భంగా అతడు ఆత్మహత్యా యత్నానికి ప్రయత్నించాడు. నిందితుడు ఉద్దేశపూర్వకంగానే వైఎస్సార్‌సీపీ నేతలతో కలసి ఫొటోలు దిగి ఫ్లెక్సీలు ఏర్పాటు చేశాడు. వైఎస్సార్‌సీపీతో అతడికి ఎలాంటి సంబంధం లేనప్పటికీ ప్రభుత్వంపై దుష్ప్రచారం చేసేందుకు పక్కా ప్రణాళికతో వ్యవహరించినట్లు స్పష్టమైంది. వాస్తవానికి అన్యం సాయి జనసేనలో క్రియాశీల కార్యకర్త. పవన్‌ కల్యాణ్‌ పర్యటనలో సైతం పాల్గొన్నాడు. పవన్‌ కల్యాణ్‌తోపాటు నాగబాబు, నాదెండ్ల మనోహర్‌తో జనసేన కార్యక్రమాల్లో పాల్గొన్నాడు.  ► కుట్రలో పాత్రధారులే కాకుండా తెరవెనుక సూత్రధారులపై కూడా పోలీసులు దృష్టి సారించారు. వీరిలో కొందరు సోషల్‌ మీడియాలో పోస్టులు డిలీట్‌ చేసినట్లు గుర్తించారు. మొబైల్‌ టెక్నాలజీ సహకారంతో వాటిని వెలికి తీయనున్నారు. కీలక అనుమానితుల కాల్‌ డేటాను విశ్లేషిస్తున్నారు.   కనుసైగతో విధ్వంసం  అసాంఘిక శక్తులు కొద్ది రోజులుగా కుట్రకు పదును పెట్టాయి. శాంతియుతంగా ర్యాలీ నిర్వహిస్తామంటూ సోషల్‌ మీడియాలో పోస్టులు పెట్టిన కోనసీమ పరిరక్షణ సమితి భారీగా యువతను తరలించింది. ర్యాలీలో చొరబడ్డ ప్రతిపక్ష పార్టీలకు చెందిన నేతలు సరిగ్గా మధ్యాహ్నం 3 గంటల సమయంలో కుట్రను అమలు చేశాయి. పెద్ద సంఖ్యలో రౌడీషీటర్లు, అసాంఘిక శక్తులు పెట్రోల్‌ బాటిళ్లు, డబ్బాలు, రాళ్లు, సోడాబుడ్లతో అమలాపురం వీధుల్లో, సందుల్లో మాటేశాయి. ర్యాలీలో ముందు భాగంలో ఉన్న ప్రతిపక్ష పార్టీలకు చెందిన ద్వితీయశ్రేణి నేతలు సైగ చేయగానే ఒక్కసారిగా చొరబడి బీభత్సం సృష్టించాయి. నినాదాలు చేస్తూ ప్రణాళిక ప్రకారం యువకులను దారి మళ్లించాయి.  ఏమాత్రం జాప్యం జరిగినా..  బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టడాన్ని వ్యతిరేకిస్తున్న శక్తులు ప్రభుత్వంపై దుష్ప్రచారానికి ఈ ర్యాలీని వేదికగా మార్చుకున్నాయి. దళిత, బీసీ వర్గాలకు చెందిన మంత్రి పినిపె విశ్వరూప్, వైఎస్సార్‌సీపీ జిల్లా పార్టీ అధ్యక్షుడు, ముమ్మడివరం ఎమ్మెల్యే పొన్నాడ సతీష్‌ను అసాంఘిక శక్తులు లక్ష్యంగా చేసుకుని ర్యాలీని వారి నివాసాల వైపు మళ్లించాయి. అందుకు రెండు రోజులుగా పక్కా పన్నాగం పన్నినట్టు పోలీసులు గుర్తించారు. ర్యాలీలో చొరబడ్డ రౌడీషీటర్లు అమలాపురంలోని ఎర్రవంతెన వైపు యువకులను పరుగులు తీయించారు. మార్గమధ్యంలో మూడు బస్సులను దగ్ధం చేసి రౌడీమూకలు అటు చేరుకున్నాయి. పెట్రోల్‌ బాటిళ్లు ఇంట్లోకి విసిరి నిప్పు పెట్టాయి. అనంతరం మంత్రి విశ్వరూప్‌ కొత్తగా నిర్మిస్తున్న ఇంటిని లక్ష్యంగా చేసుకుని అటువైపు కదిలాయి. ఆ ఇంటికి కూడా నిప్పంటించి విధ్వంసానికి పాల్పడ్డాయి. కుట్రలో తరువాత ఘట్టంగా ఎమ్మెల్యే పొన్నాడ సతీష్‌ ఇంటిపైకి దండెత్తాయి. ఎమ్మెల్యే సతీష్‌ కుటుంబ సభ్యులతో సహా మొదటి అంతస్తులోగా ఉండగా గ్రౌండ్‌ ఫ్లో్లర్‌లోని ఆయన కార్యాలయాన్ని తగలబెట్టారు. రెండో అంతస్తుకు కూడా మంటలు వ్యాపించేసరికి పోలీసులు అతికష్టం మీద ఎమ్మెల్యే సతీష్, ఆయన కుటుంబ సభ్యులను అక్కడి నుంచి తరలించారు. కుటుంబ సభ్యులతో  ఎమ్మెల్యే సతీష్‌ ఇంట్లో ఉన్నట్లు తెలుసుకునే దాడికి దిగారు. పోలీసులు తక్షణం అప్రమత్తం కాకుంటే ఘోరం జరిగిపోయేదని ప్రత్యక్ష సాక్షులు పేర్కొనడం గమనార్హం. ఎమ్మెల్యేను అంతమొందించే లక్ష్యంతోనే పెట్రోల్‌ బాటిళ్లు విసిరేశారని దర్యాప్తులో గుర్తించినట్టు సమాచారం.  దేశవ్యాప్తంగా మహనీయుడి పేరు  ► రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరును దేశవ్యాప్తంగా> ఎన్నో ప్రఖ్యాత విశ్వవిద్యాలయాలు, ఆస్పత్రులు, విమానాశ్రయాలు, జిల్లాలకు పెట్టారని సామాజికవేత్తలు, మేధావులు, రాజకీయ విశ్లేషకులు గుర్తు చేస్తున్నారు. ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని ఫైజాబాద్‌ జిల్లాలో ఓ డివిజన్‌ను విభజించి 1995 సెప్టెంబరు 29న అంబేడ్కర్‌నగర్‌ జిల్లాగా పేరు పెడితే ఆ ప్రాంత ప్రజలు సంబరాలు చేసుకున్నారు.   ► జిల్లాల పునర్‌ వ్యవస్థీకరణ సమయంలో స్థానికులతో పాటు టీడీపీ, జనసేన, బీజేపీ సహా ప్రతిపక్షాలు డిమాండ్‌ చేసిన మేరకు కోనసీమ జిల్లాకు అంబేడ్కర్‌ పేరు పెడుతూ ఈనెల 18న ప్రభుత్వం నోటిఫికేషన్‌ జారీ చేసింది. అంటే అన్ని వర్గాల ఏకాభిప్రాయంతోనే కోనసీమకు అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టినట్లు స్పష్టమవుతోంది. దిగజారుడుకు పరాకాష్ట.. కోనసీమ జిల్లాకు అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని జనసేన అధ్యక్షుడు పవన్‌ కళ్యాణ్‌ ఆపార్టీ శ్రేణులతో దీక్షలు చేయించారు. టీడీపీ అధ్యక్షుడు చంద్రబాబు సైతం ఇటీవల కాకినాడ జిల్లా తాళ్లరేవు పర్యటన సందర్భంగా కోనసీమకు అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని డిమాండ్‌ చేశారు. ఇప్పుడు వారిద్దరూ రెండు నాలుకల ధోరణితో వ్యవహరించడం దిగజారుడుకు పరాకాష్టగా రాజకీయ విశ్లేషకులు అభివర్ణిస్తున్నారు. అన్ని వర్గాలు అభిమానించే అంబేడ్కర్‌ను ఓ కులానికి పరిమితం చేసే కుట్రకు టీడీపీ, జనసేనలు పాల్పడ్డాయని మండిపడుతున్నారు.  మంగళవారం మంటల్లో కాలిపోతున్న బస్సు  ప్రజాస్వామ్యం అపహాస్యం.. ప్రజాస్వామ్యంలో అధికారపక్షానికి ఎంత బాధ్యత ఉంటుందో ప్రతిపక్షాలకు అంతే బాధ్యత ఉంటుంది. అన్ని వర్గాల ప్రజలు, రాజకీయ పార్టీల డిమాండ్ల మేరకే కోనసీమకు అంబేడ్కర్‌ పేరును ప్రభుత్వం పెట్టింది. దీనిపై ఎవరైనా అభ్యంతరం వ్యక్తం చేస్తే ఆయా వర్గాలకు చెందిన నేతలు అంబేడ్కర్‌ గొప్పతనాన్ని వివరించి చైతన్యం చేయాలన్సిన బాధ్యత ఉంటుంది. ప్రతిపక్ష టీడీపీ, జనసేన మాత్రం తమ శ్రేణులను పురిగొల్పి విధ్వంసం సృష్టించి హింసకు పాల్పడటం ద్వారా ప్రజాస్వామ్యాన్ని అపహాస్యం చేస్తున్నాయని రాజకీయ విశ్లేషకులు మండిపడుతున్నారు.   

సాక్షి, అమలాపురం: ‘రాష్ట్రంలో ప్రధాన ప్రతిపక్ష పార్టీలైన తెలుగుదేశం, జనసేన, బీజేపీ పార్టీలు కోరాకనే కోనసీమ జిల్లా పేరు మార్పునకు ప్రభుత్వం డ్రాఫ్ట్రు నోటిఫికేషన్‌ విడుదల చేసిందనే విషయాన్ని ప్రతి ఒక్కరూ గుర్తించాలని రాష్ట్ర రవాణా శాఖ మంత్రి పినిపే విశ్వరూప్‌ అన్నారు. అమలాపురం క్షత్రియ కళ్యాణ మండపంలో సోమవారం ఆయన మీడియాతో మాట్లాడారు. కోనసీమ జిల్లా పేరును డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ కోనసీమ జిల్లాగా ముఖ్యమంత్రి జగన్‌ నేరుగా ప్రకటించలేదని, మార్పు చేయాలని అన్ని పార్టీలు విస్తృతంగా డిమాండ్‌ చేశాయన్నారు. అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని జనసేన డిమాండ్‌ చేసిందని, పేరు మార్పును బీజేపీ ఆహ్వానించిందని చెప్పారు. ఉమ్మడి రాష్ట్రాన్ని, విభజన తర్వాత రాష్ట్రాన్ని 14 ఏళ్ల పాటు పాలించిన ప్రతిపక్ష నేత చంద్రబాబు తాళ్లరేవులో జరిగిన సమావేశంలో అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని డిమాండ్‌ చేసిన విషయాన్ని గుర్తు చేశారు. వీటన్నింటినీ పరిగణనలోకి తీసుకుని పేరు ప్రకటించిన విషయాన్ని ప్రతి ఒక్కరూ గుర్తించాలన్నారు. పేరు మార్పు మీద అభ్యంతరం ఉంటే కలెక్టర్, ఆర్డీవోలకు చెప్పుకొనే స్వేచ్ఛ అందరికీ ఉందన్నారు. శాంతి భద్రతలు దృష్టిలో పెట్టుకుని ఏ విధమైన కవ్వింపు చర్యలు చేపట్టవద్దని, ర్యాలీలు, ధర్నాలు చేయకుండా ఇక్కడి ప్రత్యేకతను కాపాడాలని మంత్రి విశ్వరూప్‌ కోరారు.  

సాక్షి, అమరావతి/అమలాపురం టౌన్‌/రాజమహేంద్రవరం సిటీ: కోనసీమ జిల్లా పేరును రాష్ట్ర ప్రభుత్వం డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ కోనసీమ జిల్లాగా మార్చింది. ఇటీవల జిల్లాల పునర్‌వ్యస్థీకరణలో అమలాపురం పార్లమెంటు నియోజకవర్గం కోనసీమ జిల్లాగా ఏర్పాటైంది. తూర్పుగోదావరి జిల్లా నుంచి అమలాపురం ప్రాంతాన్ని వేరుచేసి ప్రత్యేక జిల్లాగా ఏర్పాటుచేసి దానికి కోనసీమ పేరు పెట్టారు. ఈ జిల్లాకు డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ పేరు పెట్టాలని ప్రభుత్వానికి పెద్దఎత్తున వినతులు వచ్చాయి. రాజ్యాంగ రూపశిల్పి అంబేడ్కర్‌ను గౌరవించేలా ఆయన పేరును కోనసీమ జిల్లాకు పెట్టాలని ప్రజల నుంచి విజ్ఞప్తులు రావడంతో ప్రభుత్వం అంగీకరించింది. ఈ మేరకు బుధవారం రెవెన్యూ శాఖ ప్రత్యేక ప్రధాన కార్యదర్శి జి.సాయిప్రసాద్‌ ప్రాథమిక నోటిఫికేషన్‌ జారీచేశారు. దీనిపై కోనసీమ జిల్లా పరిధిలో నివసించేవారు 30 రోజుల్లోపు సూచనలు, అభ్యంతరాలు తెలపవచ్చని పేర్కొన్నారు.  9 మండలాలతో రేపల్లె రెవెన్యూ డివిజన్‌  రేపల్లె కేంద్రంగా రెవెన్యూ డివిజన్‌ ఏర్పాటును ప్రతిపాదిస్తూ ప్రభుత్వం మరో నోటిఫికేషన్‌ ఇచ్చింది. బాపట్ల జిల్లాలో ఇప్పటికే బాపట్ల, చీరాల రెవెన్యూ డివిజన్లు ఏర్పాటుచేయగా తాజాగా తొమ్మిది మండలాలతో రేపల్లె డివిజన్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. రేపల్లె, నిజాంపట్నం, చెరుకుపల్లి, భట్టిప్రోలు, వేమూరు, కొల్లూరు, అమృతలూరు, చుండూరు, నగరం మండలాలతో ఈ డివిజన్‌ను ప్రతిపాదించారు. ఈ మండలాలన్నీ ప్రస్తుతం బాపట్ల రెవెన్యూ డివిజన్‌లో ఉన్నాయి. వాటిని రేపల్లె డివిజన్‌లోకి మార్చారు. ప్రస్తుతం చీరాల డివిజన్‌లో ఉన్న పర్చూరు, మార్టూరు, యద్ధనపూడి మండలాలను బాపట్ల డివిజన్‌లో చేర్చారు. వీటిపై అభ్యంతరాలుంటే 30 రోజుల్లో బాపట్ల జిల్లా కలెక్టర్‌కు తెలపాలని నోటిఫికేషన్‌లో సూచించారు. మంత్రుల హర్షం కోనసీమ జిల్లా పేరును డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ కోనసీమ జిల్లాగా మార్చడంపై రాష్ట్ర మంత్రులు విశ్వరూప్, వేణు హర్షం వ్యక్తం చేశారు. అమలాపురంలో మంత్రి విశ్వరూప్‌ ‘సాక్షి’తో మాట్లాడుతూ రాష్ట్రంలోని దళితుల మనోభావాలను గుర్తించి ముఖ్యమంత్రి జగన్‌ ఈ నిర్ణయం తీసుకోవడం హర్షణీయమన్నారు. మంత్రి వేణు తూర్పుగోదావరి జిల్లా రాజమహేంద్రవరంలో మాట్లాడుతూ సీఎం కోనసీమ జిల్లా ప్రజల మనోభావాలు గుర్తించి జిల్లా పేరు మార్చటం సంతోషకరమన్నారు. 

Konaseema District.. ఆంధ్రప‍్రదేశ్‌ ప్రభుత్వం మరో కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది. కోనసీమ జిల్లా పేరును మార్చింది. జిల్లాను పేరును డాక్టర్‌ బి.ఆర్‌. అంబేడ్కర్‌ కోనసీమ జిల్లాగా పేరు మార్చుతున్నట్టు నిర్ణయించింది. ఈ మేరకు బుధవారం కోనసీమ జిల్లా పేరును బి.ఆర్‌. అంబేడ్కర్‌ కోనసీమ జిల్లాగా మార్పు చేస్తూ ప్రాథమిక నోటిఫికేషన్‌ను ప్రభుత్వం జారీ చేసింది. పేరు మార్పుపై ఏవైనా అభ్యంతరాలు, సూచనలు ఉంటే 30 రోజుల్లోగా తెలపాలని ప్రభుత్వం కోరింది. సూచనలు, సలహాలను జిల్లా కలెక్టర్‌కు తెలపాలని పేర్కొంటూ నోటిఫికేషన్‌ జారీ చేసింది. 

భారత ఉపఖండంలో పుట్టి ప్రపంచ మానవాళి కంతటికీ దుఃఖనివారణోషధి నందించిన మొట్ట మొదటి తాత్వికుడు బోధిసత్వుడు. ఆయనను గురువుగా భావించి తన జీవితాన్ని అణగారిన జాతుల అభ్యున్నతికి అంకితం చేసిన వారు డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌. మన దేశంలో చాలామంది రాజకీయ నాయకులు అంబేడ్కర్‌ పేరును తమతమ రాజకీయ ప్రయోజనాలకే ఉపయోగించుకుంటున్నారు కానీ చిత్తశుద్ధితో ఆయన ఆశయాలను నెరవేర్చడం లేదు. ఇటువంటి సమయంలో ఐక్యరాజ్యసమితి మాత్రం ఆయన జన్మదినాన్ని ‘విశ్వశ్రేయస్సు’ దినంగా ప్రపంచమంతా జరుపుకోవాలని పిలుపు నివ్వడం మనందరికీ గర్వకారణం.  వందలాది దేశాల రాజ్యాంగాలు క్షుణ్ణంగా చదివి జీర్ణించుకొని, దేశ దేశాల చరిత్రలను అవగాహన చేసుకొని, భారతీయాత్మను ఆవహింప జేసుకొని అద్భుతమైన రాజ్యాంగాన్ని రాశారు అంబేడ్కర్‌. ఈ రాజ్యాంగం భిన్న మతాలూ, భాషలూ, సంస్కృతులూ కలిగిన భారతదేశాన్ని ఐక్యం చేసింది. నోరులేని వారు కూడా స్వేచ్ఛగా తమ భావాలను వ్యక్తీకరించడానికి భావప్రకటనా స్వేచ్ఛ నిచ్చింది. ప్రతి మనిషీ తనకు ఇష్టమున్న రీతిలో జీవించడానికి మతస్వేచ్ఛ నిచ్చింది. వివిధ మత విశ్వాసాలను గౌరవిస్తూనే లౌకికత్వాన్ని అనుసరించాలని నిర్దేశించింది. నిరక్షరాస్యులై విద్యా గంధానికి దూరంగా ఉన్న భారతీయులందరికీ  విద్యాహక్కునిచ్చింది. రాష్ట్రాలు, కేంద్రం మధ్య సత్సంబంధాలు ఉండేలా సమాఖ్య రాజ్యంగా భారత్‌ను ప్రకటించింది. ప్రతి రాష్ట్రం కేంద్ర సార్వభౌమత్వాన్ని అంగీకరిస్తూనే... తమతమ రాష్ట్రాలను తమదైన పద్ధతిలో అభివృద్ధి చేసుకునే స్వేచ్ఛ దీని వల్ల లభించింది.  యుగాలుగా అణచివేతకు గురైన భారతీయ మహిళకు అన్ని విధాలా అభివృద్ధి చెందే హక్కులు ప్రసాదించింది రాజ్యాంగం. వర్ణవ్యవస్థ వల్ల దేశ ప్రజల్లో ఏర్పడిన సామాజిక, ఆర్థిక అసమానతలను రూపుమాపడానికి స్టేట్‌ సోషలిజం కావాలని చెప్పింది. ప్రభుత్వరంగం బలోపేతం కావాలని పేర్కొంది. అసమానతలను, అంతరాలను తగ్గించడానికి బలహీన కులాల వారికి విద్యా, ఉద్యోగ రంగాల్లో రిజర్వేషన్లను పొందుపరిచింది. ప్రభుత్వరంగ ప్రాజెక్టులను, కర్మాగారాలను, విశ్వ విద్యాలయాలను ప్రోత్సహించింది. ఎలా చూసినా భారత రాజ్యాంగం సమగ్రమైనది. అవసరమైన సవరణలు చేయడానికి వీలుకలిగింది కూడా. ఇటు వంటి రాజ్యాంగాన్ని మార్చాలనడం సరికాదు. (క్లిక్: మలి అంబేడ్కరిజమే మేలు!) కేంద్రంలో ఉన్న ప్రభుత్వాలు రాజ్యాంగాన్ని సరిగ్గా అమలు చేసి ఉంటే దేశంలో ఇప్పుడున్న చాలా సమస్యలు పరిష్కారమయ్యుండేవి. సామాజిక, ఆర్థిక అంతరాలు, కుల మత భావనలు ఈ స్థాయిలో ఉండేవి కావు. ఫెడరల్‌ స్ఫూర్తి, లౌకిక భావన, స్టేట్‌ సోషలిజం భావనలు పేరుకు మాత్రమే మిగిలిపోయేవి కాదు. (క్లిక్: లెక్కల్లో లేదు వాస్తవంలో ఉంది) - డాక్టర్‌ కాలువ మల్లయ్య  వ్యాసకర్త సాహితీవేత్త

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ దేశానికి గొప్ప రాజ్యాంగాన్ని అందించారని అసెంబ్లీ స్పీకర్‌ పోచారం శ్రీనివాస్‌రెడ్డి, శాసన మండలి ఛైర్మన్‌ గుత్తా సుఖేందర్‌ రెడ్డి ఉద్ఘాటించారు. భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత, డాక్టర్‌ బాబా సాహెబ్‌ అంబేద్కర్‌ జయంతి సందర్భంగా అసెంబ్లీ ఆవరణలోని అంబేడ్కర్‌ విగ్రహానికి పూలమాల వేసి నివాళులు అర్పించారు. అనంతరం వారు మాట్లాడుతూ.. దేశంలో సమానత్వం పెంపొందించి, ప్రజల అభ్యున్నతికి అంబేడ్కర్‌ కృషి చేశారని, ఆయన ఆశయాలకు అనుగుణంగా సీఎం కేసీఆర్‌ పాలన కొనసాగిస్తున్నారని వెల్లడించారు. కేంద్ర ప్రభుత్వం కార్పొరేట్‌ కంపెనీలకు లాభం చేకూర్చేవిధంగా, అంబేడ్కర్‌ ఆశయాలకు, రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి విరుద్ధంగా పని చేస్తోందని ఆరోపించారు. ఈ కార్యక్రమంలో ప్రభుత్వ విప్‌ ఎం.ఎస్‌.ప్రభాకర్‌ రావు, ఎమ్మెల్సీలు కల్వకుంట్ల కవిత, వీజీ గౌడ్, గరపు దయానంద్, జనార్ధన్‌ రెడ్డి, తెలంగాణ లెజిస్లేచర్‌ సెక్రెటరీ డా.నరసింహాచార్యులు, టిఆర్‌ఎస్‌ఎల్పీ కార్యదర్శి రమేష్‌రెడ్డి తదితరులు పాల్గొన్నారు.

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: మనదేశం అత్యుత్తమ ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థగా రూపుదిద్దుకోవడంలో డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ది అత్యంత కీలక పాత్ర అని హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్‌ సతీష్‌ చంద్ర శర్మ అన్నారు. బడుగు, బలహీన వర్గాల అభ్యు న్నతి కోసం, వారి హక్కుల కోసం అంబేద్కర్‌ అహర్నిశలు శ్రమించారన్నారు. రాష్ట్ర బార్‌ కౌన్సిల్, హైకోర్టు న్యాయవాదుల సంఘం సంయుక్తంగా గురువారం నిర్వహించిన అంబేద్కర్‌ జయంతి వేడుకల్లో ఆయన ముఖ్య అతిథిగా పాల్గొన్నారు. దళిత కుటుంబం నుంచి వచ్చి అత్యున్నత శిఖరాలకు చేరారని, ఆయన జీవి తం పౌరులందరికీ ఆదర్శప్రాయమని తెలిపారు. ఈ కార్యక్రమంలో న్యాయమూర్తులు జస్టిస్‌ ఉజ్జల్‌ భుయాన్, జస్టిస్‌ నందా, రాష్ట్ర అడ్వొకేట్‌ జనరల్‌ బీఎస్‌ ప్రసా ద్, బార్‌ కౌన్సిల్‌ చైర్మన్‌ ఏ.నర్సింహారెడ్డి, హైకోర్టు న్యాయవాదుల సంఘం అధ్య క్షుడు పొన్నం అశోక్‌ గౌడ్‌ ప్రసంగించారు. 

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: బీఆర్‌ అంబేద్కర్‌ 131వ జయంతి సందర్బంగా ఏర్పాటు చేసిన కార్యక్రమంలో ఐటీశాఖ మంత్రి కల్వకుంట్ల తారక రామారావు పాల్గొన్నారు. ఈ సందర్భంగా ట్యాంక్‌బండ్‌ దగ్గర పీవీ మార్గ్‌లో 125 అడుగుల‌  అంబేద్కర్‌ కాంస్య విగ్రహం నిర్మాణ ఏర్పాట్లను పరిశీలించారు. ఈ ఏడాది డిసెంబర్‌ నాటికి విగ్రహా నిర్మాణం పూర్తి కానున్నట్టు తెలిపారు. ఇక్కడ‌ ప‌ర్యాట‌క రంగాన్ని ఆక‌ర్షించేలా మ్యూజియం కూడా ఏర్పాటు చేస్తామ‌ని పేర్కొన్నారు.  అనంతరం.. కేటీఆర్‌ మరోసారి బీజేపీ పార్టీపై విరుచుకుపడ్డారు. ఏం తినాలో కూడా బీజేపీనే చెబుతోందని విమర్శించారు. దళితులపై కొందరు సన్నాయి నొక్కులు నొక్కుతున్నారు. దళితబంధుకు రూ. 17,700 కోట్లు కేటాయించాం. టాలెంట్‌ ఎవరి అబ్బసొత్తు కాదు. ప్రపంచంలో రెండు కులాలు.. డబ్బు ఉన్నవారు.. డబ్బు లేని వారని ఆసక్తికర వ్యాఖ‍్యలు చేశారు. దేవుడి అందర్నీ సామానంగానే పుట్టించాడు. కులం, ఉప కులం, మతం అనేవి మనమే సృష్టించుకున్నామని అన్నారు.  Live: Speaking at the 131st Birth Anniversary celebrations of Bharat Ratna Dr. B.R. Ambedkar https://t.co/ZaSQcvNoQy — KTR (@KTRTRS) April 13, 2022

గద్వాల రూరల్‌/ కేటీదొడ్డి: బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ విగ్రహ ఏర్పాటుపై రాజుకున్న వివాదం.. చివరికి విగ్రహానికి నిప్పుపెట్టడంతో పాటు ఇరువర్గాలు ఒకరిపై ఒకరు రాళ్లు రువ్వుకునే వరకు వెళ్లింది. దీంతో గ్రామంలో ఏప్రిల్‌ 6 వరకు 144 సెక్షన్‌ను విధించారు. జోగుళాంబ గద్వాల జిల్లా కేటీదొడ్డి మండలం ఇర్కిచేడులో అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం ఏర్పాటుకు ఒక వర్గం  వారు నిర్ణయించి తహసీల్దార్‌ వద్ద  అనుమతి పొందారు. సదరు స్థలం అప్పటికే నీలమ్మ అనే మహిళ కబ్జాలో ఉంది. గురువారం ఆ స్థలంలో విగ్రహాన్ని పెట్టేందుకు యత్నించగా నీలమ్మ, ఆమె కుటుంబీకులు ఆత్మహత్య చేసుకుంటామని అడ్డుకున్నారు. దీంతో విగ్రహాన్ని రోడ్డు మధ్యలో పెట్టేందుకు యత్నించగా గ్రామానికి చెందిన మరోవర్గం వారు అడ్డుకోవడంతో ఉద్రిక్త పరిస్థితులు ఏర్పడ్డాయి. అప్పటికే ఆత్మహత్య చేసుకుంటానని వెంట తెచ్చుకున్న పెట్రోల్‌ సీసాలను విగ్రహం పరిసర ప్రాంతంలో పడేశారు. పోలీసులు అక్కడి నుంచి వారిని చెదరగొట్టే ప్రయత్నం చేయగా గుర్తుతెలియని వ్యక్తులు పెట్రోల్‌ పోసిన చోట నిప్పు అంటించారు. దీంతో మంటలు చెలరేగి పక్కనే ఉన్న అంబేడ్కర్‌ విగ్రహానికి, ఎస్సై కురుమయ్య కాలికి అంటుకున్నాయి. పోలీసులు ఆందోళనకారులను చెదరగొట్టి విగ్రహాన్ని తహసీల్దార్‌ కార్యాలయానికి తరలించారు. విషయం తెలుసుకొని కర్ణాటకలోని రాయచూరు, ఇర్కిచేడు చుట్టుపక్కల ప్రాంతాల నుంచి అంబేడ్కర్‌వాదులు భారీ సంఖ్యలో గ్రామానికి చేరుకోవడంతో మళ్లీ ఉద్రిక్తత చోటు చేసుకుంది. చెదరగొట్టేందుకు పోలీసులు ప్రయత్నించగా ఆందోళనకారులు రాళ్లు రువ్వారు. స్పెషల్‌ పార్టీ పోలీసులు రంగంలోకి దిగి పరిస్థితిని అదుపులోకి తెచ్చారు. ఎస్పీ రంజన్‌ రతన్‌కుమార్‌ ఇర్కిచేడును సందర్శించి ఏప్రిల్‌ 6 వరకు గ్రామంలో 144 సెక్షన్‌ విధిస్తున్నట్లు ప్రకటించారు.

ఒంగోలు: చంద్రబాబు వ్యాఖ్యలు రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ అభిమానులైన ప్రతి ఒక్కరికీ ఆగ్రహాన్ని కలిగించేలా ఉన్నాయని రాష్ట్ర విద్యుత్, అటవీ, పర్యావరణ, శాస్త్ర సాంకేతిక శాఖ మంత్రి బాలినేని శ్రీనివాసరెడ్డి ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. స్థానిక విష్ణుప్రియ ఫంక్షన్‌ హాల్లో శనివారం నిర్వహించిన కార్యక్రమంలో మంత్రి మాట్లాడుతూ ఎన్‌టీఆర్‌ స్థాపించిన పార్టీ ద్వారా ముఖ్యమంత్రి అయినా.. ఎన్‌టీఆర్‌ పేరు చిరస్థాయిగా నిలిచేలా చేయడంలో చంద్రబాబు విఫలమయ్యారని విమర్శించారు. సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి కృష్ణా జిల్లాకు ఎన్‌టీఆర్‌ పేరు పెట్టడాన్ని చంద్రబాబు తప్పుపడుతున్నారని ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. ఎన్‌టీఆర్‌ జాతీయ స్థాయి నాయకుడైతే జిల్లాకు ఎలా పేరు పెడతారంటూనే.. మరోవైపు అంబేడ్కర్‌ పేరుతో జిల్లా నామకరణం జరగాలని డిమాండ్‌ చేయడం దారుణమన్నారు. డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ రాజ్యాంగ నిర్మాత అని, అటువంటి నాయకుడి పేరును జిల్లాకు పెట్టాలంటూనే ఎన్‌టీఆర్‌ పేరును జిల్లా స్థాయిలో పెట్టడమేంటంటూ చంద్రబాబు ప్రశ్నించడాన్ని ప్రజలు గమనించాలన్నారు. అంబేడ్కర్, ఎన్‌టీఆర్‌లలో ఎవరు గొప్పవారో విజులు గమనించాలని సూచించారు.  జిల్లాల విభజనకు 99 శాతం మద్దతు   జిల్లాల విభజన ప్రక్రియకు సంబంధించి కొన్ని ఇబ్బందులు ఉండవచ్చని, అయితే 99 శాతం మంది ప్రజలు హర్షిస్తున్నారని మంత్రి బాలినేని చెప్పారు. టీడీపీ నాయకులు మాత్రం దీనిపైనా రాజకీయం చేయడం, నాటకాలు ఆడడం, కుట్రలు పన్నడం చేస్తున్నారని, ఈ ప్రక్రియను అడ్డుకునేందుకు కోర్టుకెళ్లినా ఆశ్చర్యపోవాల్సిన పనిలేదన్నారు. అయితే కందుకూరులో రెవెన్యూ డివిజన్‌ తొలగించడంతో పాటు.. ఆ నియోజకవర్గాన్ని నెల్లూరు జిల్లాలో కలపడంపై ప్రజలు అసంతృప్తికి గురవుతున్న విషయాన్ని సీఎం కార్యాలయం దృష్టికి తీసుకెళ్లినట్టు మంత్రి చెప్పారు. సోము వీర్రాజు ఒక రోజు టీడీపీని, మరుసటి రోజు వైఎస్సార్‌సీపీని, ఇంకో రోజు సొంత పార్టీని సైతం విమర్శిస్తారని, అలాంటి వ్యక్తి బీజేపీకి రాష్ట్ర అధ్యక్షుడిగా ఉన్నారని ఎద్దేవా చేశారు.  

ఆధునిక రాజకీయవ్యవస్థ నిర్మాణంలో వ్యక్తి ఆధారిత వికాసమే స్ఫూర్తి కావాలని నినదించిన మహోన్నత రాజ్యాంగం మనది. ప్రజా స్వామ్యం కేవలం రాజ కీయ పాలనా పద్ధతి మాత్రమే కాదు, సంపదలో సమాన పంపిణీ ఆవశ్యక తను చర్చించిన భావనగా రాజ్యాంగ రచనా సంఘం ఆవిష్కరించింది. అందుకు భారతీయ బౌద్ధం నుంచి ఆచరణాత్మక ప్రజాస్వామ్యాన్ని నిపుణులు వెలికి తీశారు. ఉత్పత్తి కులాల అణచివేతకు కారణాలను ఆనాడే గుర్తించారు. వీటిని అధిగమించాలంటే ప్రజాస్వామ్య పాలనా వ్యవస్థే దివ్యఔషధమనే ప్రతిపాదన ఆమోదం పొందింది. ప్రజాస్వామ్య మూలాలున్న బౌద్ధం భారతీయుల వారసత్వ సంపదగా ప్రశంసలం దుకుంది. దీనిలో అభిప్రాయాల పరస్పర మార్పిడి, చర్చావిధానం రాజ్యాంగసభను సమ్మో హనపరిచాయని డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ రాజ్యాంగ రచనా సంఘంలో మాట్లాడుతూ అన్నారు.  ప్రజాస్వామ్య మన్నికకు వర్గరహిత సమాజం ఎంతో అవసరమని అంబేడ్కర్‌ పేర్కొన్నారు. అలాగే ప్రజల మనోభావాలకు అనుగుణంగా మార్పులు, చేర్పులకు అవకాశం వుండాలన్నారు. ప్రభుత్వం గరిష్ఠ సామాజిక జీవనం ప్రాతిపదికగా బాధ్యత తీసుకోవాలి. సమాజం ప్రజాస్వామ్య బద్ధంగా లేనప్పుడు, ప్రభుత్వం కూడా అలా ఉండ టానికి అవకాశం లేదు. ప్రభుత్వాలు ఉద్యోగుల మీద ఆధారపడి పనిచేస్తాయి. ఆ ఉద్యోగులు వచ్చిన సామాజిక నేపథ్యం అప్రజాస్వామిక లక్షణాలు కలిగివుంటే ప్రభుత్వం కూడా అప్రజా స్వామికంగా మారిపోతుంది. ఈ సందర్భంలోనే ‘ప్రభుత్వం’ అనే పదాన్ని అంబేడ్కర్‌ నిర్వచించారు. ప్రభుత్వం అంటే మంచి చట్టాలు, మంచి పరిపాలన. ముఖ్యమైన విధులు న్యాయవ్యవస్థ చేతికి చేరాలి. రాజ్యాంగం అందించిన ప్రాథమిక హక్కులు నిర్లక్ష్యానికి గురికాకూడదు. దీనిని విస్మ రించి పాలకులు తమ స్వప్రయోజనాల కోసమే పనిచేస్తే, బలహీనవర్గాల అభివృద్ధి, సంక్షేమం కుంటువడుతుంది. తోటి మనిషి మీద గౌరవం, సమభావం కలిగి ఉన్నప్పుడే నిజమైన సమాజం ఏర్పడుతుందని, అదే పరిపూర్ణ ప్రజా స్వామ్యానికి పునాది కాగలుతుందనే విషయాన్ని తేటతెల్లం చేశారు. ఆదేశిక సూత్రాల అమలు ద్వారా ఆదర్శ ప్రజాస్వామ్యాన్ని నిర్మించవచ్చని, దీని కార్యాచరణ సాధ్యం కావాలంటే ప్రభుత్వమే ఈ బాధ్యత తీసుకోవాలని ఆయన సూచించారు. లేకుంటే భారత సమాజం పాలక వర్గం, పాలిత వర్గంగా విభజన చెంది, వ్యక్తి శ్రేయస్సుకు విఘాతం కలిగే ప్రమాదం ఉందన్నారు. పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యం వర్ధిల్లాలంటే ప్రధానంగా రెండు విషయాలు మూలస్తంభాలుగా నిలవాలనేది రాజ్యాంగ నిర్దేశం. అవి ఒకటి సమర్ధ మైన పాత్ర పోషించగల ప్రతిపక్షం, రెండు నిజాయితీతో కూడిన ఎన్నికల నిర్వహణ. అప్పుడే అధికారమార్పిడి ప్రక్రియ సులభతరంగా జరుగు తుంది. ఈ వ్యవస్థ ద్వారానే  అణగారిన ప్రజానీకం విముక్తి సుసాధ్యమవుతుంది. పరిపూర్ణ ప్రజా స్వామ్య మనుగడకు అడ్డంకిగా ఎన్ని అవరోధాలు ఎదురయినా జనబాహుళ్యం కలిగిన భారత దేశా నికి ప్రజాస్వామ్యమే శరణ్యంగా నిలిచింది. ప్రజా స్వామ్యం వర్ధిల్లాలంటే ప్రజలు చైతన్యవంతులై అప్రమత్తంగా వ్యవహరించాలి. ప్రజాస్వామ్యం సజీవంగా వర్ధిల్లితేనే దాని ఫలాలు ప్రజల అను భవంలోకి వస్తాయని అంబేడ్కర్‌ అన్నారు. ప్రజా స్వామ్యం అంతరించిపోతే ప్రజల ఆకాంక్షలు నీరు గారిపోతాయన్న ఆయన హెచ్చరికలు ఎప్పటికీ సజీవసత్యాలుగా నిలుస్తాయి. -డాక్టర్‌ జి.కె.డి.ప్రసాద్‌ వ్యాసకర్త సామాజిక, రాజకీయ విశ్లేషకులు, విశాఖపట్నం

సామాజిక న్యాయం కోసం జరిగే సమరశీల పోరాటాలపై చెరగని ముద్రవేసిన మహానీయుడు బి.ఆర్‌.అంబేడ్కర్‌. ఈ దేశ సామాజిక వ్యవస్థ ఆధారంగా నిరుపమాన అధ్యయనంతో జాతీయోద్యమ ప్రజల ఆకాంక్షలను ప్రతిబింబించే రాజ్యాంగాన్ని అందించాడు. అంబేడ్కర్‌ సేవలు, ఆలోచనలు మానవ మర్యాద కోసం, అంతరాల్లేని సమాజం కోసం, దోపిడీ పీడనలు లేని వ్యవస్థ నిర్మాణం కోసమనే స్పృహను భారతీయ సమాజం కలిగి ఉన్నందు వల్లే ఆయన దూరమై ఆరు దశాబ్దాలు దాటినా ప్రజలు ఆయన జయంతులు, వర్ధంతులు జరుపుకొంటున్నారు. రాష్ట్రాల పునర్‌ వ్యవస్థీకరణపై అంబేడ్కర్‌ అభిప్రాయాలు, ఏర్పాటుచేసిన ప్రకరణ 3 తెలంగాణ రాష్ట్ర పోరాటానికి తాత్విక సమర్థనను ఇచ్చాయి.  ఆధునిక భారతీయ పునరుజ్జీవన ఉద్యమ వెలుగుగా కొనసాగిన అంబేడ్కర్‌ తాత్విక ధారలో ముఖ్యమైన సంక్షేమ రాజ్యభావనను తెలంగాణ ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్‌ గత ఏడేళ్లుగా కొనసాగిస్తున్నారు. సాధ్యమైనంత తక్కువ కాలంలో ఎక్కువ సంక్షేమ రాజ్య ఫలాలను అందజేస్తున్నారు. అంబేడ్కర్‌ వ్యవసాయాన్ని మౌలికమైన పరిశ్రమగా గుర్తించారు. భూమి సక్రమ వినియోగానికి సరైన పెట్టుబడిని, ఉత్పత్తి సాధనాలను సమకూర్చాలనీ, నీటి పారుదల సౌకర్యాలను కలిగించాలనీ, వీటికి రాజ్యమే బాధ్యత వహించాలనీ అన్నారు. ఈ వెలుగులో రైతుబంధు పథకాన్ని విజయవంతంగా కేసీఆర్‌ అమలుచేస్తున్నారు.  స్త్రీలు సాధించిన అభివృద్ధి ఆధారంగా సమాజ ప్రగతి నిర్ధారించబడుతుందనే అంబేడ్కర్‌ దార్శనికతలో శిశు సంక్షేమం, స్త్రీల అభివృద్ధికి అనేక కార్యక్రమాలను అమలుచేస్తున్నారు. అంగన్‌వాడీ టీచర్ల, ఆశా వర్కర్ల జీతాలను పెంచారు. బాధిత మహిళలను రక్షించటం కోసం సఖి కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేశారు. బాలికల డ్రాపౌట్సు తగ్గించడం కోసం హెల్త్‌ కిట్స్, భారీ సంఖ్యలో గురుకులాలను, కళాశాలలను ప్రారంభించారు. నాగరికత వల్ల లభించే భౌతిక ప్రయోజనాలను వదులుకోవచ్చు గానీ విద్యా ఫలాలను అందుకోవడంలో ఎలాంటి నిర్లక్ష్యం చూపరాదన్నారు అంబేడ్కర్‌. స్వరాష్ట్రం సిద్ధించాక ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ, మైనార్టీలకు 1000 పైగా గురుకులాలను తెలంగాణ ప్రభుత్వం ప్రారంభించింది.  జాతీయపార్టీల పాలకులు అధికారాలను ఎక్కువగా తమ గుప్పిట్లో ఉంచుకొని రాష్ట్రాలపై పెత్తనం చలాయిస్తున్నారు. అందుకే ఫెడరల్‌ ఫ్రంట్‌ దిశగా అంబేడ్కర్‌ సూచించిన సమాఖ్య స్ఫూర్తి అమలుకోసం కేసీఆర్‌ జాతీయస్థాయి ఉద్యమాన్ని నిర్వహిస్తున్నారు. ప్రజల సంక్షేమమే పరమావధిగా నడవాల్సిన రాజకీయాలు వ్యక్తిగత విశ్వాసాలైన మతం, ఆరాధనా స్థలాల చుట్టూ తిరుగుతూ వాటి ఆధారంగా మరల అధికారాన్ని పొందే అవాంఛనీయ ధోరణులు కొనసాగుతున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో అంబేడ్కర్‌ అలోచనాధారలో స్వరాష్ట్రం సాధించుకున్న తెలంగాణ రాష్ట్రం ఆయన సాధించిపెట్టిన అపూర్వ ఫలితాలను కాపాడుకుంటూ మనపై మోపిన బాధ్యతలను కొనసాగించడంలో ముందువరసలో ఉండాలి.  – అస్నాల శ్రీనివాస్‌ తెలంగాణ గెజిటెడ్‌ అధికారుల సంఘం  (నేడు అంబేడ్కర్‌ వర్ధంతి)

Ambedkar Death Anniversary 2021: సమాజ దిశా నిర్దేశాన్ని ప్రభావితం చేసి, ఒక సమున్నత ఆశయం కోసం కృషి చేసిన యుగపురుషుడు డాక్టర్‌ బి.ఆర్‌ అంబేడ్కర్‌. అనేక వివక్షలకు గురైనా తన పట్టుదలతో రాజ్యాంగాన్ని రచించే స్థాయికి ఎదిగారు. సామాజిక, రాజకీయ, ఆర్థిక సంస్కర్తగా జాతీయ, అంతర్జాతీయ ఖ్యాతిని అందుకున్నారు. ఇరవై మిలియన్‌ ఓట్లతో ‘ద గ్రేటెస్ట్‌ ఇండియన్‌’గా గుర్తింపు పొందారు. ప్రముఖ ఆర్థికవేత్త నరేంద్ర జాదవ్‌.. అంబేడ్కర్‌ను ‘భూమి ఉన్నంతకాలం దేశ అత్యున్నత ఆర్థికవేత్త’గా పేర్కొన్నారు. అమర్త్య సేన్‌ ‘భారత ఆర్థిక రంగ పితామహుడి’గా అభివర్ణించారు. బ్రిటిష్‌ కొలంబియా ప్రావిన్స్‌ ఆఫ్‌ వెస్ట్రన్‌ కెనడా ఆయన జయంతిని ‘సమానత్వ దినోత్సవం’గా జరుపుకోవాలని నిశ్చయించింది. అమెరికాలోని బోస్టన్‌ నగరంలో ఉన్న మసాచుసెట్స్‌ యూనివర్సిటీలోనూ, న్యూయార్క్‌ లోని కొలంబియా విశ్వ విద్యాలయంలోనూ, బ్రాండియస్‌ యూనివర్సిటీలలోనూ ఆయన విగ్రహాలను ఏర్పాటు చేశారు. భారత పార్లమెంట్‌ ఆయన విగ్రహాన్ని సెంట్రల్‌ హాల్‌లో ప్రతిష్ఠించి గౌరవించింది. అటువంటి మహనీయునికి స్మృతివనం నిర్మించడం అంటే ఆయన స్ఫూర్తిని కొనసాగించేందుకు కంకణబద్ధులు కావడమే. ఇందుకు ఆంధ్రప్రదేశ్‌ ప్రభుత్వం సాహసోపేతమైన నిర్ణయం తీసుకున్నది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం విజయవాడ నడిబొడ్డున ఉన్న స్వరాజ్‌ మైదాన్‌లో (పి.డబ్లు్య.డి. గ్రౌండ్స్‌) స్మృతివనం ఏర్పాటుకు చర్యలు తీసుకోవడం అంబేడ్కర్‌ అభిమానులకు, ప్రజాస్వామ్యవాదులకు సంతోషాన్ని కలిగిస్తోంది. ఇరవై ఎకరాల స్ధలంలో నిర్మిస్తున్న ఈ స్మృతివనంలో  125 అడుగుల విగ్రహంతో పాటు ఆయన జీవిత విశేషాలను ప్రదర్శించేందుకు మ్యూజియం, గ్యాలరీ, ఇంకా పుస్తక పఠనంతో జ్ఞాన సముపార్జన చేసిన అంబేడ్కర్‌ స్ఫూర్తిని గుర్తుచేస్తూ అంతర్జాతీయ స్థాయి గ్రంథాలయాన్ని నిర్మించేందుకు ఏపీ ప్రభుత్వం ప్రణాళికలు సిద్ధం చేసింది. ముఖ్యమంత్రి జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి స్వయంగా అధికారులతో చర్చించి 2022 ఏప్రిల్‌ 14 అంబేడ్కర్‌ జయంతి నాటికి ప్రాజెక్టును పూర్తి చేయాలని ఆదేశించారు. ఇందుకుగానూ 249 కోట్ల రూపాయలు కేటాయించారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో అంబేడ్కర్‌ స్మృతివనం చరిత్రాత్మకం కానున్నది. గత ప్రభుత్వం నగరానికి దూరంగా నిర్మించ తలపెట్టిన ఈ ప్రాజెక్టు చిత్తశుద్ధి లోపం కారణంగా ఐదేళ్ల కాలంలో అతీగతీ లేకుండా పోయింది. అంబేడ్కర్‌ 125వ జయంతి సందర్భంగా ఈ ప్రాజెక్టుకు రూపకల్పన జరిగినప్పటికీ అప్పటి ప్రభుత్వం శ్రద్ధ చూపలేదు. వైసీపీ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత విజయవాడలోని స్వరాజ్‌ మైదానంలో ఈ ప్రాజెక్టును నిర్మించాలని సంచలన నిర్ణయం తీసుకున్నారు. 2020 జూలై 8న శంకుస్థాపన చేసి త్వరితగతిన పనులు ప్రారంభించి పూర్తి చేసేందుకు చర్యలు చేపట్టారు. దీని ద్వారా ముఖ్యమంత్రి దళిత, ఆదివాసీ, అట్టడుగు వర్గాలకు అత్యంత ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నట్లుగా అర్థమవుతోంది. అంబేడ్కర్‌ స్ఫూర్తిని కొనసాగించేందుకు చర్యలు తీసుకోవడం అభినందనీయం. – నేలపూడి స్టాలిన్‌ బాబు సామాజిక రాజకీయ విశ్లేషకులు  (నేడు అంబేడ్కర్‌ వర్ధంతి)

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: కరెన్సీ నోట్లపై భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ ఫొటోను ముద్రించాలని రాజ్యసభ సభ్యుడు డాక్టర్‌ బండా ప్రకాశ్‌ ముదిరాజ్‌ కేంద్ర ప్రభుతాన్ని కోరారు. ఈ అంశాన్ని పార్లమెంట్‌లో ప్రస్తావించి చర్చించేందుకు చొరవ తీసుకుంటానని తెలిపారు. అంబేడ్కర్‌ ఫొటో సాధన సమితి ఆధ్వర్యంలో ఈ నెల 26న యాదాద్రి భువనగిరి జిల్లా నుంచి ప్రారంభమై 2022 ఏప్రిల్‌ 14వరకు జరిగే జ్ఞానయుద్ధ యాత్ర కార్యక్రమానికి సంబంధించిన వాల్‌ పోస్టర్‌ ఆవిష్కరణ ఆదివారం హైదర్‌గూడలోని ప్రకాష్‌ ముదిరాజ్‌ కార్యాలయంలో జరిగింది. అంబేడ్కర్‌ ఫొటో సాధన సమితి జాతీయ అధ్యక్షుడు జేరిపోతుల పరశురాం, బొల్లిస్వామి, జాతీయ అధికార ప్రతినిధి మబ్బు పరశురాం, నాయకులు రవి, జి.కష్ణ తదితరులు పాల్గొన్నారు.     

శ్రీనగర్‌: ఆర్టికల్‌ 370కి అనుకూలంగా మాట్లాడిన కాంగ్రెస్‌ నేత దిగ్విజయ్‌ సింగ్‌పై బీజేపీ నాయకులు విరుచుకుపడడాన్ని పీడీపీ అధ్యక్షురాలు మెహబూబా ముఫ్తీ తీవ్రంగా తప్పుపట్టారు. ఈ మేరకు ఆమె ఆదివారం ట్వీట్‌ చేశారు. రాజ్యాంగ నిర్మాత బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ ఇప్పుడు మనమధ్య లేరని, ఒకవేళ జీవించి ఉంటే ఆయన పాకిస్తాన్‌ మద్దతుదారుడంటూ బీజేపీ నాయకులు దూషించేవారని అన్నారు. అంబేడ్కర్‌ రచించిన భారత రాజ్యాంగం ఆర్టికల్‌ 370 ద్వారా జమ్మూకశ్మీర్‌కు కల్పించిన ప్రత్యేక ప్రతిపత్తిని కేంద్ర ప్రభుత్వం కూలదోసిందని మండిపడ్డారు. కేంద్రంలో కాంగ్రెస్‌ పార్టీ అధికారంలోకి వస్తే ఆర్టికల్‌ 370ని పునరుద్ధరించేందుకు ప్రయత్నిస్తామని దిగ్విజయ్‌ సింగ్‌ వ్యాఖ్యానించిన సంగతి తెలిసిందే.   దిగ్విజయ్‌ వ్యాఖ్యలపై కాంగ్రెస్‌ వైఖరేంటో చెప్పాలి: రవిశంకర్‌  ఆర్టికల్‌ 370 విషయంలో దిగ్విజయ్‌ సింగ్‌ చేసిన వ్యాఖ్యలపై కాంగ్రెస్‌ పార్టీ నాయకత్వం వైఖరేంటో స్పష్టం చేయాలని బీజేపీ సీనియర్‌ నేత, కేంద్ర మంత్రి రవిశంకర్‌ ప్రసాద్‌ డిమాండ్‌ చేశారు. మౌనం వీడాల్సిన సమయం వచ్చిందన్నారు. దిగ్విజయ్‌ చెప్పినట్లుగా ఆర్టికల్‌ 370ని మళ్లీ తీసుకురావాలని కాంగ్రెస్‌ అధిష్టానం భావిస్తోందా? అని ప్రశ్నించారు. రవిశంకర్‌ ప్రసాద్‌ ఈ మేరకు ఆదివారం ట్వీట్‌ చేశారు.

సాక్షి ఫొటోగ్రాఫర్, ఆదిలాబాద్‌: డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేద్కర్‌ జయంతి సందర్భంగా అధికారులు, ప్రజాప్రతినిధులు, దళిత సంఘాల నాయకులు అంబేద్కర్‌ విగ్రహానికి పూలమాలలు వేసి నివాళులర్పించారు. అయితే అభిమానంతో వేసిన పూలమాలలతో బాబాసాహెబ్‌ విగ్రహం ముఖం కనబడకుండా పూలమలలతో ముంచెత్తింది. చదవండి: ఆశ్రమానికి వెళ్లిన తల్లీకొడుకులు అదృశ్యం జరిమానా తప్పించుకోవడానికి...క్యా ఐడియా సర్‌ జీ

సాక్షి, అమరావతి: రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ స్మృతివనం వద్ద లైబ్రరీ, మ్యూజియం, గ్యాలరీ ఏర్పాటు చేయాలని ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి అధికారులను ఆదేశించారు. వీటితో పాటు ఆయన జీవిత విశేషాలను, ఆయన ప్రవచించిన సూక్తులను అక్కడ ప్రదర్శించాలని నిర్దేశించారు. అదే విధంగా పార్కు వద్ద రహదారిని విస్తరించి, ఫుట్‌పాత్‌ను కూడా అభివృద్ధి చేసి, రెండింటిని ఆకర్షణీయంగా తీర్చిదిద్దాలని పేర్కొన్నారు. విజయవాడలోని బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ స్వరాజ్‌ మైదాన్‌లో 125 అడుగుల అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం ఏర్పాటు – పార్క్‌ అభివృద్ది మాస్టర్‌ ప్లాన్‌పై సీఎం జగన్‌ మంగళవారం సమీక్ష నిర్వహించారు.  ఈ సందర్భంగా.. భారీ అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం, స్మృతివనానికి సంబంధించి రెండు రకాల ప్లాన్లను అధికారులు పవర్‌ పాయింట్‌ ప్రజెంటేషన్‌ ద్వారా ముఖ్యమంత్రికి వివరించారు. ఇందులో భాగంగా నాగపూర్‌లో ఉన్న అంబేడ్కర్‌ దీక్ష భూమి, ముంబైలో ఉన్న చైత్య భూమి, లక్నోలోని అంబేడ్కర్‌ మెమోరియల్, నోయిడాలోని ప్రేరణాస్థల్‌ను ఉదాహరణగా చూపారు. అదే విధంగా గ్యాలరీ, ఆడిటోరియమ్‌ ఎలా ఉంటుందన్న అంశంపైనా అధికారులు ప్రజెంటేషన్‌ ఇచ్చారు. పనులు ప్రారంభమైన 14 నెలల్లో పూర్తి చేసేలా ప్రణాళిక రూపొందించినట్లు తెలిపారు. (చదవండి: శరవేగంగా పోలవరం ప్రాజెక్ట్‌ పనులు) ఈ క్రమంలో సీఎం వైఎస్‌ జగన్‌ మాట్లాడుతూ.. అంబేడ్కర్‌ స్మృతివనంలో ఏర్పాటు చేసే విగ్రహం ఏమాత్రం కళ తగ్గకుండా, దీర్ఘకాలం నాణ్యంగా ఉండేలా రూపొందించేలా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని ఆదేశించారు. ల్యాండ్‌స్కేప్‌లో పచ్చదనంతో నిండి ఉండాలని పేర్కొన్నారు. కాగా ఈ సమీక్షా సమావేశంలో పరిశ్రమలు, ఐటీ శాఖ మంత్రి మేకపాటి  గౌతమ్‌రెడ్డి, సీఎస్‌ నీలం సాహ్ని, పరిశ్రమల శాఖ ప్రత్యేక ప్రధాన కార్యదర్శి ఆర్‌.కరికాల వలవన్‌తో పాటు పలువురు అధికారులు పాల్గొన్నారు. భూసేకరణపై దృష్టి సారించండి రాష్ట్రంలో విమానాశ్రయాల విస్తరణ అంశంపై సీఎం జగన్ సమీక్ష నిర్వహించారు. గన్నవరం అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయ విస్తరణకు..అవసరమైన భూసేకరణపై దృష్టి సారించాలని సంబంధిత అధికారులను ఆదేశించారు. అదే విధంగా, కడప ఎయిర్‌పోర్టు‌ విస్తరణ కోసం అవసరమైన భూమి సేకరించాలని పేర్కొన్నారు. ఈ సమావేశంలో ఐటీ మంత్రి గౌతమ్‌రెడ్డి, సీఎస్ నీలం సాహ్ని తదితరులు పాల్గొన్నారు.

సాక్షి, అమరావతి: రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం తయారీకి వెంటనే ఆర్డర్‌ ఇవ్వాలని, నిర్ణీత గడువులోగా పనులు పూర్తి కావాలని ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి సంబంధిత అధికారులను ఆదేశించారు. నవంబరు 1న పనులు ప్రారంభించి 13 నెలల్లోగా పూర్తయ్యేలా చూడాలని స్పష్టం చేశారు. విజయవాడలోని బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ స్వరాజ్‌ మైదాన్‌లో 125 అడుగుల అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం ఏర్పాటు – పార్క్‌ అభివృద్ది మాస్టర్‌ ప్లాన్‌పై సీఎం జగన్‌ మంగళవారం సమీక్ష నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా వివిధ సంస్థల ప్రతినిధులు పలు నమూనాలు ప్రదర్శించారు. విగ్రహంతో పాటు, పార్కు నిర్మాణానికి సంబంధించిన విషయాలను పవర్‌ పాయింట్‌ ప్రజెంటేషన్‌ ద్వారా వివరించారు.(చదవండి: నూతన విద్యా విధానంపై సీఎం జగన్ సమీక్ష) ఇందుకు స్పందించిన సీఎం జగన్‌.. అంబేద్కర్‌ విగ్రహం విజిబిలిటీ ముఖ్యమని, ఎక్కడి నుంచి చూసినా విగ్రహం స్పష్టంగా కనిపించాలని సూచించారు. అదే విధంగా అక్కడ నిర్మించే పార్కు సైతం పూర్తి ఆహ్లాదకర వాతావరణం కలిగి ఉండాలని స్పష్టం చేశారు. విగ్రహం ఎక్కడ ఏర్పాటు చేస్తే గ్రాండ్‌లుక్‌ వస్తుందోనన్న అంశంపై దృష్టి పెట్టాలని, అందుకు అనువైన స్థలం ఎక్కడ ఉందో గమనించి త్వరితగతిన పనులు ప్రారంభించాలని ఆదేశించారు. నవంబరులో పనులు మొదలుపెట్టి 13 నెలల్లోగా పూర్తయ్యేలా చూడాలని, ఈలోపు ఆ స్ధలంలో ఉన్న ఇరిగేషన్‌ ఆఫీస్‌లు, మిగిలిన ప్రభుత్వ కార్యాలయాలు అన్నీ వెంటనే తరలించాలని అధికారులను ఆదేశించారు.  అంతేగాకుండా ఎంజీ రోడ్‌ నుంచి పార్క్‌ కనెక్టివిటీ కూడా అందంగా తీర్చిదిద్దాలని.. మొత్తం మీద అక్కడంతా ఆహ్లాదకర వాతావరణమే కనిపించేలా ప్రణాళిక రచించాలని సీఎం జగన్‌ ఆదేశాలు జారీ చేశారు. అదే విధంగా పార్కులో ఒక కన్వెన్షన్‌ హాల్‌ కూడా ఏర్పాటు చేస్తే అందరికీ ఉపయోగకరంగా ఉంటుందన్న ముఖ్యమంత్రి.. కన్వెన్షన్‌ సెంటర్, ఫుడ్‌ కోర్టు మాత్రమే కమర్షియల్‌గా ఉండాలని, వీటిపై వచ్చే ఆదాయం పార్క్‌ నిర్వహణకు ఉపయోగపడుతుందని సూచించారు. వీలైనంత వరకు కాంక్రీట్‌ నిర్మాణాలు తగ్గించాలని, మంచి వాకింగ్‌ ట్రాక్‌ ఏర్పాటు చేయాలని ఆదేశించారు.

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: భారత దేశాభివృద్ధికి అవినీతి ఓ అవరోధంగా మారిందని.. దీన్ని దేశం నుంచి పారద్రోలేందుకు ప్రభుత్వంతోపాటు పౌరసమాజం, ప్రజలు సంయుక్తంగా పనిచేయాలని ఉపరాష్ట్రపతి వెంకయ్యనాయుడు పిలుపునిచ్చారు. ఢిల్లీలోని కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్ (కాగ్) కార్యాలయంలో రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ విగ్రహాన్ని బుధవారం ఆయన ఆవిష్కరించి ప్రసంగించారు. ‘రాజనీతిజ్ఞతతోపాటు సంఘ సంస్కర్తగా, తత్వవేత్తగా, మేధావిగా, న్యాయకోవిదుడిగా, ఆర్థికవేత్తగా, రచయితగా, మానవతా మూర్తిగా బహుముఖ ప్రజ్ఞ కలిగిన గొప్ప వ్యక్తి డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్. ప్రపంచంలోనే దృఢమైన రాజ్యాంగం కలిగి ఉండటం భారతదేశ ప్రత్యేకత. దీని రూపకల్పనతోపాటు క్లిష్టమైన సమయంలో బాబాసాహెబ్ అంబేడ్కర్ పోషించిన పాత్ర అత్యంత కీలకం‘ అని ఉపరాష్ట్రపతి పేర్కొన్నారు.  (చదవండి: సరిహద్దు ఉద్రిక్తతలను పెంచే దిశగా చైనా చర్యలు) భారత రాజ్యాంగం నేటికీ దేశానికి ఓ మార్గదర్శిగా దారిచూపిస్తోందన్న విషయాన్ని ఉప రాష్ట్రపతి గుర్తుచేశారు. అలాంటి రాజ్యాంగ పవిత్రతను కాపాడటంలో ప్రతి భారతీయుడు చిత్తశుద్ధితో పనిచేయాలన్నారు. బడుగు, బలహీన, అణగారిన వర్గాల గుండెల్లో ప్రత్యేక స్థానం సంపాదించుకున్న డాక్టర్ అంబేడ్కర్.. తన జీవితంలో చివరి క్షణం వరకు సామాజిక అసమానత, కుల, లింగ వివక్షతకు వ్యతిరేకంగా మహిళా సాధికారతకోసం కృషిచేశారన్నారు.  ‘ఇలాంటి మహనీయుల జీవితాన్ని, వారు చూపిన ఆదర్శాలను గుర్తుచేసుకుని.. వాటినుంచి మనతోపాటు భవిష్యత్ తరాలు స్ఫూర్తి పొందడమే.. వీరి విగ్రహాలను ఏర్పాటుచేయడం వెనక ఉద్దేశం’ అని ఉపరాష్ట్రపతి పేర్కొన్నారు. డాక్టర్ అంబేడ్కర్ దూరదృష్టి కారణంగానే.. కాగ్ వంటి సంస్థల ఏర్పాటుతోపాటు వీటికి స్వయం ప్రతిపత్తి దక్కిందని ఆయన గుర్తుచేశారు. ‘2022 కల్లా కాగితరహిత కార్యలాపాలు నిర్వహించాలన్న కాగ్ నిర్ణయం ముదావహం’ అని ఉపరాష్ట్రపతి అన్నారు. ఈ కార్యక్రమంలో కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్ రాజీవ్ మెహర్షి, డిప్యూటీ కాగ్ అనితా పట్నాయక్ తదితరులు పాల్గొన్నారు. (కరోనాపై పోరులో మీడియాది అసమాన పాత్ర)

సాక్షి, నగరి(చిత్తూరు): డాక్టర్‌ బిఆర్‌​ అంబేద్కర్‌ ఏ ఒక్క కులానికి, మతానికీ చెందిన వారు కాదని ఆయన ఓ శక్తి అని వైఎస్సార్‌ కాంగ్రెస్‌ పార్టీ ఎమ్మెల్యే ఆర్కే రోజా అన్నారు. కాగా మంగళవారం అంబేద్కర్‌ జయంతి సందర్భంగా నగరి, పుత్తూరులోని ఆయన విగ్రహాలకు పూలమాలలు వేసి నివాళులు అర్పించారు. ఈ సందర్భంగా ఎమ్మెల్యే మీడియాతో మాట్లడుతూ.. సమ సమాజ శ్రేయస్సు కోసం పోరాడిన  రాజ్యాంగ నిర్మాత, నిగర్వి, శ్రేయోభిలాషి ఆయన అన్నారు. ఇక కొంతమంది ఆయనను తమ సమూహానికి సంబంధించిన వ్యక్తిగా ఆపాదించడం సబబు కాదన్నారు. (అంబేడ్కర్‌కు సీఎం జగన్‌ ఘన నివాళి) యావత్ భారతదేశానికి చెందిన వ్యక్తి అంబేద్కర్ అని ఎమ్మెల్యే అన్నారు. పేద, దళితులకు రెండు పురపాలక సంఘం పరిధిలో నిత్యావసర సరుకలతో పాటు మూడు రకాల కూరగాయలను రెండు వేల కుటుంబాలకు పంపిణీ చేశారు. రాష్ట్రంలో చూస్తే ముఖ్యమంత్రి వైఎస్‌ జగన్మోహన్‌రెడ్డి సమ సమాజ స్థాపనకోసం అట్టడుగు వర్గాల వారిని పైకి తీసుకురావడానికి కృషి చేస్తున్నారన్నారు.  సీఎం జగన్‌ అంబేద్కర్ గారిని ఆదర్శంగా తీసుకొని ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ మైనార్టీ మహిళలకు అన్నింటిలోను 50 శాతం స్థానాన్ని కల్పించారని తెలిపారు. అంబేద్కర్ ఆశయాలకు అనుగుణంగా రాష్ట్రంలో అమలు చేస్తున్న సీఎం జగన్‌ క్యాబినెట్‌లో పార్టీలో ఒక ఎమ్మెల్యేగా తాను ఉండటం చాలా గర్వంగా ఉందని రోజా పేర్కొన్నారు. (మరణం లేని మహా శక్తి ఆయన : సీఎం జగన్‌)

సాక్షి, గుంటూరు : భారత రాజ్యాంగ రూపకర్త బీఆర్‌ అంబేద్కర్‌ను ఎంపీగా ఓడించాలని అప్పట్లో కాంగ్రెస్‌ ప్రయత్నిస్తే.. ఆయన్ని గెలిపించటానికి బీజేపీ అండగా నిలిచిందని బీజేపీ జాతీయ ప్రధాన కార్యదర్శి మురళీధరరావు అన్నారు. స్వాతంత్య్రం తర్వాత దళితుల అభ్యున్నతికి బీజేపీ కట్టుబడి ఉంటూ వచ్చిందని తెలిపారు. బుధవారం ఆయన మీడియాతో మాట్లాడుతూ.. రిజర్వేషన్ల విషయంలో బీజేపీకి ఎలాంటి వ్యతిరేకత లేదని స్పష్టం చేశారు. దేశ విస్తృత ప్రయోజనాల కోసం పనిచేసే పార్టీ బీజేపీ అన్నారు. కశ్మీర్ నుంచి కన్యాకుమారి వరకు.. ప్రాంతాలకు అతీతంగా అంకితభావంతో పనిచేయటం బీజేపీ గొప్పతనంగా పేర్కొన్నారు.  అధికారంలో ఉన్నా లేకున్నా దళితులు, గిరిజనుల అభ్యున్నతి కోసం పని చేసే పార్టీ బీజేపీ అన్నారు. రామ జన్మభూమి ఉద్యమం కోసం గ్రామ గ్రామానా శిలాన్యాస్ సేకరణ నుంచి రామ జన్మభూమి ట్రస్టు ఏర్పాటు వరకూ బీజేపీ పాత్ర ఉందన్నారు. రామ జన్మభూమి ట్రస్టులో దళితులు తప్పనిసరిగా ఉండాలని ప్రధాని మోదీ పట్టుబట్టి నియమించారని తెలిపారు. భారత దేశ అభివృద్ధిలో దళితులు లేకుండా ఏమీ జరగదని బీజేపీ గట్టిగా నమ్ముతోందన్నారు. దేశంలో 35 కోట్ల మందికి కనీసం బ్యాంకు అకౌంట్లు కూడా లేకుండా యాభై ఏళ్లు పరిపాలించారని, వారందరికీ జన్ దన్ ఖాతాలు తెరిపించిన చరిత్ర మోదీదేనని చెప్పారు. ఈ 35 కోట్లలో 70 శాతానికిపైగా దళితులు, గిరిజనులే ఉన్నారని తెలిపారు.

గణతంత్ర రాజ్యంగా ఆవిర్భవించి డెబ్భైయ్యేళ్లు పూర్తయిన వేళ దేశం మొత్తం ఒక రకమైన సంక్షోభాన్ని ఎదు ర్కొంటున్నది. వ్యక్తిగత విశ్వాసంగా ఉండాల్సిన మతం ప్రభుత్వ విశ్వా సంగా మారినప్పుడు, ఆ క్రమంలో రాజ్యాంగాన్ని ఉల్లంఘించడానికి కూడా సిద్ధపడుతున్నప్పుడు ఇలాంటి పరిస్థితులు ఏర్పడటంలో ఆశ్చర్యం లేదు. ఈ ధోరణులను వ్యతిరేకించేవారు రాజ్యాంగంలోని స్వేచ్ఛ, స్వాతంత్య్రం, సౌభ్రాతృత్వం గురించి మాట్లాడుతుంటే అది పాలకులకు మింగుడు పడటం లేదు. కేంద్ర పాలకులకు మన దేశం పౌరాణికంగా అర్థమవుతోంది తప్ప భౌగోళికంగా, సామాజికంగా అర్థం కావడం లేదు. రాజకీయ నాయకులు నెత్తుటి తిలకాలు దిద్దుకోవటానికి వెనకాడటం లేదు. ఈ దేశంలో మొదటినుంచీ వున్న పరమత సహనాన్ని తుంచేం దుకు వారు ప్రయత్నిస్తున్నారు. పౌరసత్వ సవరణ చట్టం (సీఏఏ), జాతీయ పౌర నమోదు చిట్టా(ఎన్‌ఆర్‌సీ), జాతీయ జనాభా పట్టిక (ఎన్‌పీఆర్‌)లను అమలు చేయొద్దంటూ దేశ వ్యాప్తంగా నిరసన ఉద్యమాలు ఉవ్వెత్తున ఎగిసిపడుతున్నాయి.  అఫ్గానిస్తాన్, పాకిస్తాన్, బంగ్లాదేశ్‌ నుంచి హిందువులు, సిక్కులు, పారశీకులు, బౌద్ధులు, జైనులు, క్రైస్తవులకు అవ కాశం ఇస్తూ, కేవలం ముస్లింలకు మాత్రం అనుమతి నిరా కరించడం వివక్ష కాదా? వారిపై వివక్ష ప్రదర్శించడం మన దేశ సంస్కృతి కాదు, మన రాజ్యాంగానికి అనుగుణమైనది కాదు. ముస్లింలు ఈ దేశ సంస్కృతిని, సాంకేతిక రంగాన్ని ఉన్నతీ కరించడంలో ప్రధాన పాత్ర పోషించారు. వారు తీసుకొచ్చిన వాస్తు శాస్త్రం ఆధారంగా రూపొందిన అనేక చారిత్రక కట్టడాలు మన దేశానికి వన్నె తెస్తున్నాయి. ఆటోమొబైల్‌ రంగాన్ని కూడా వారు ఎంతో ప్రభావితం చేశారు. ముస్లింలు పరాయివారు కాదు. వారు ఈ దేశ చరిత్రలో భాగం. దేశ స్వాతంత్య్రో ద్యమంలో వారు కీలక పాత్ర పోషించారు. ఈ దేశ విముక్తికి తమ ప్రాణాలు అర్పించారు. 130 కోట్ల దేశ జనాభాలో ముస్లింల జనాభా 20 కోట్లు. ఈ దేశ జనాభా మొత్తం తాము ఈ దేశ పౌరులమని నిరూపించుకోవాలని నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వం అడుగుతోంది. అందుకవసరమైన పత్రాలు చూపని వారిని ప్రత్యేక శిబిరాల్లో నిర్బంధిస్తామంటున్నారు. ఈ దేశంలో నిరక్షరాస్యులు 60 శాతం ఉన్నారు. ముస్లింలతోపాటు దళి తులు, ఆదివాసీలు, బహుజనులు ఈ నిరక్షరాస్యుల్లో అధికం. ఎన్‌ఆర్‌సీ, సీఏఏలకు వివరాలివ్వలేకపోతే నేరంగా పరిగణించే టట్టయితే ఈ వర్గాలవారంతా ఇబ్బందుల్లో పడతారు. అసలు అక్షరాలు, అంకెలు రాని ప్రజలను తల్లిదండ్రుల బర్త్‌ సర్టిఫికెట్లు కావాలని, మీకు సంబంధించిన సర్టిఫికెట్లు కావాలని ఒత్తిడి తెస్తే వారేం చెప్పగలుగుతారు? చూపగలుగు తారు? ఈ దుర్మార్గమైన చర్యను అడ్డుకోవాల్సిన అవసరం లేదా? ఇక నుంచి రైల్వే స్టేషన్లలో ఉండే బోర్డులపై ఉర్దూ బదులు సంస్కృత భాషలో రాస్తామని ఉత్తరాఖండ్‌ ప్రభుత్వం ఈ మధ్య ప్రకటించింది. ఇతర రాష్ట్రాల్లో కూడా ఇదే పాటించడం మొదలు పెట్టే అవకాశం కూడా లేకపోలేదు. రైల్వే స్టేషన్లలో సైన్‌ బోర్డులను ఆయా రాష్ట్రాల ద్వితీయ భాషలో రాయాలనే నిబంధన ప్రకారం ఉత్తరాఖండ్‌లో ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నట్టు అధికారులు తెలిపారు. దీన్నిబట్టి చూస్తుంటే సంస్కృతీకరణ ద్వారా వారు దేశాన్ని విభజించాలని చూస్తున్నట్టు అర్థమవు తుంది. దేశంలోని అన్ని సామాజిక శ్రేణులు, ముస్లింలు రాజ్యాంగ పీఠికే శిరోధార్యమని నమ్ముతున్నారు. ఇది గొప్ప పరిణామం. డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ దేశ దేశాల రాజ్యాంగాలనూ అధ్యయనం చేసి మన దేశానికి ఉత్కృష్టమైన రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించి దానిద్వారా పటిష్టమైన లౌకికవాద సౌధాన్ని నిర్మించారు. ఈ రాజ్యాంగం అసమగ్రమైనది, పెటీ బూర్జు వాలది అని ఒకప్పుడు ప్రచారం చేసిన వామపక్షాలు ఈరోజు దాన్ని సమున్నతమైనదని గుర్తించడం శుభ పరిణామం. ఈ రిపబ్లిక్‌ డే సందర్భంగా ఈ దేశం మా సొంతమని కుల, మతా లకు అతీతంగా అన్ని వర్గాలవారూ గొంతెత్తుతున్నారు. రాజ్యాంగ ప్రతిని చేతబూనుతున్నారు. దాన్ని కరదీపికగా భావిస్తున్నారు. ఇది మరో స్వాతంత్య్ర పోరాటం. ఇందులో అంతిమ విజేతలు ప్రజలే.  డాక్టర్‌ కత్తిపద్మారావు వ్యాసకర్త సామాజిక తత్వవేత్త, నవ్యాంధ్రపార్టీ, వ్యవస్థాపక అధ్యక్షులు మొబైల్‌ : 98497 41695

సాక్షి,న్యూఢిల్లీ : డాక్టర్ బి.ఆర్ అంబేద్కర్ 63వ వర్ధంతిని పురస్కరించుకొని న్యూఢిల్లీలోని ఆంధ్రప్రదేశ్ భవన్ ప్రాంగణంలో గల డాక్టర్ బి.ఆర్ అంబేద్కర్ విగ్రహానికి  ఏపీ భవన్ ప్రత్యేక కమిషనర్ ఎన్వి రమణారెడ్డి పూలమాలలు వేసి ఘనంగా నివాళులు అర్పించారు. అనంతరం "మహిళలపై అత్యాచారాలను అరికట్టేందుకు ప్రభుత్వం, పోలీసు వ్యవస్థ, ప్రజల సామాజిక బాద్యత" అంశంపై ఎఐడిఆర్ఎఫ్, ఏపీ భవన్ ఎస్సీ, ఎస్టీ ఎంప్లాయిస్ వెల్ఫేర్ అసోసియేషన్ ఆధ్వర్యంలో గురజాడ సమావేశ మందిరంలో రౌండ్ టేబుల్  సమావేశం నిర్వహించారు .ఈ కార్యక్రమంలో ఏపీ భవన్ అధికారులు,సిబ్బంది, ఢిల్లీలోని స్వచ్ఛంద సంస్థల ప్రతినిధులు, మహిళా సంఘాల ప్రతినిధులు పాల్గొని డాక్టర్ అంబేద్కర్ చిత్ర పటానికి పుష్పాంజలి  ఘటించి ఘనంగా నివాళులు అర్పించారు

పూనాలోని ఎరవాడ జైలులో మహాత్మాగాంధీ నిరాహారదీక్ష చేస్తున్నారు. మహాత్మా గాంధీ దీక్ష పైనే యావత్‌ దేశమంతా చర్చిం చుకుంటోన్న సందర్భమది. ఆ దీక్షకు ఓ ప్రత్యేకత ఉన్నది. అంట రాని కులాలకు బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం ప్రకటించిన ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ విధానంపైన గాంధీ నిరసన. ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ విధానం ద్వారా ప్రత్యేక నియోజకవర్గాలను కేటాయించి, వారి శాసనసభలకు వారి ప్రతినిధులను వారు మాత్రమే ఎన్నుకునే అవకాశాన్ని కల్పించిన విధా నమది. ఆ విధానాన్ని అమలు చేస్తే, దేశం విచ్ఛిన్నానికి గురవుతుందని, హిందువులు నిట్టనిలువునా చీలిపోతారని గాంధీ పూర్తిగా వ్యతిరేకించారు. 1932 సెప్టెంబర్‌ 20న గాంధీ నిరాహారదీక్ష ప్రారంభించారు. ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ విధాన నిర్ణయాన్ని వెనక్కు తీసుకునేంతవరకు తన నిరా హారదీక్ష విరమించేది లేదని గాంధీ స్పష్టం చేశారు. గాంధీ అనుచరులైన మదన్‌మోహన్‌ మాలవ్యా, సప్రూ, జయకర్, బాబూ రాజేంద్రప్రసాద్‌ తదితరులు ప్రత్యేక నియోజక వర్గాలను ఉపసంహరించుకోవాలని, లేనట్లయితే గాంధీ ప్రాణం ప్రమాదంలో పడుతుందని అంబేడ్కర్‌తో అనేక సార్లు చర్చించారు. అయితే అంటరానికులాలకు లభించిన   రాజకీయ హక్కును వదులుకోవడానికి సిద్ధంగా లేనప్పటికీ, రోజు రోజుకీ క్షీణిస్తోన్న గాంధీజీ ఆరోగ్యాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకొని, కొన్ని మార్పులతో మరొక సరికొత్త విధానానికి అంబేడ్కర్ అంగీకరించారు. దానినే పూనా ఒడంబడిక అని అంటారు. దానితో గాంధీ సెప్టెంబర్‌ 24వ తేదీన నిరసన దీక్ష విరమించారు.  ఇది చరిత్రలో ఒక ముఖ్యమైన ఘట్టం. గాంధీ ప్రాణం కోసం అంబేడ్కర్, అంటరాని కులాలు చేసిన త్యాగం. ప్రత్యేక ఓటింగ్‌లో ప్రత్యేక నియోజకవర్గాలను వదులుకో వడం వల్ల ఎస్సీ, ఎస్టీ రాజకీయ ప్రతినిధులు తప్పనిసరిగా పార్టీలకు లోబడి ఉండాల్సిన స్థితి. అంతే తప్ప నిజంగా ఎవరైతే సమాజంలో అణచివేతకూ, అన్యాయానికీ గురవు తున్నారో వారి పక్షాన నిలబడలేకపోతున్నారు. ఎవరికి ప్రాతినిధ్యం వహించాలో వారికి ప్రాతినిధ్యం వహించలేక పోతున్నారు. ఈ విషయాలు అంబేడ్కర్‌ని ఆలోచనలో పడే శాయి. కానీ మానవతా వాదిగా బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ తనని తాను తగ్గించుకొని, గాంధీ ప్రాణాలు నిలబెట్టారు.  సరిగ్గా దీనికి విరుద్ధంగా జరిగిందే మహాత్మాగాంధీ హత్య. హిందూమత సముద్ధరణ కోసం ఆధునిక కాలంలో అత్యంత ఎక్కువగా ఆలోచించిన వారిలో మోహన్‌దాస్‌ కరంచంద్‌ గాంధీ ప్రముఖులు. ఆయన ఛాందస హిందువు కాకపోయినా, సామాజిక విప్లవకారుడు మాత్రం కాదు. కుల వ్యవస్థను వ్యతిరేకిస్తూనే, అంటరానితనం పోవాలం టూనే, వర్గవ్యవస్థను సమర్థించిన సనాతన వాది. రామ నామాన్ని ఆధునిక ప్రపంచంలో ప్రాచుర్యంలోకి తీసుకొచ్చి ఎంతో మందిని హిందూమతం వైపు ఆకర్షించిన వ్యక్తి గాంధీజీ. అయితే హిందూమతంతో పాటు ఇతర మత విశ్వాసాలను గౌరవించాలని, సహజీవనం చేయాలని, సామరస్యంగా ఉండాలని భావించిన ఆధునికుడు గాంధీజీ. నిజానికి గాంధీ వృత్తిపరమైన జీవితాన్ని ప్రారం భించింది అబ్దుల్లా అనే ఒక ముస్లిం కంపెనీతో. దక్షిణా ఫ్రికాలో ఆ కంపెనీలోనే గాంధీ తొలుత పనిచేశారు. నిజా నికి గాంధీలో అన్నిమతాలను కలుపుకుపోవాలనే ఆలోచ నకు రూపకల్పన జరిగింది దక్షిణాఫ్రికాలోనే. భారత దేశం నుంచి దక్షిణాఫ్రికాలో స్థిరపడిన భారతీయులందరినీ ఒక తాటిపైకి తీసుకువచ్చిన వారు గాంధీజీయే. హిందువులు, ముస్లింలు, క్రైస్తవులు, పార్సీలు అందరితో సఖ్యతగా ఉంటూ, భారతీయుల హక్కుల కోసం పోరాడిన అను భవం గాంధీకి ఉన్నది. దక్షిణాఫ్రికా నుంచి భారతదేశం తిరిగి వచ్చిన తర్వాత ఇదే కార్యాచరణను కొనసాగిం చారు. అందుకే భారతదేశంలో హిందువుల తర్వాత అధిక సంఖ్యలో ఉన్న ముస్లింల సమస్యలను చాలా శ్రద్ధతో పరి శీలించి, సంపూర్ణ మద్దతును అందజేశారు. 1919 నాటి ఖిలాఫత్‌ ఉద్యమానికి అండదండగా నిలిచారు. అలా ప్రతిచోటా ముస్లింలకు తోడుగా నిలబడ్డాడని హిందూమత సంస్థల వాదన. చివరకు పాకిస్తాన్‌ విభ జనలో గాంధీ పాత్ర ఉన్నదనే ఆరోపణలు కూడా చేశాయి. దీంతోనే హిందూమత ఆవేశం ఒంటపట్టించుకున్న నాథూరాం గాడ్సే గాంధీజీని కాల్చి చంపారు. హిందువు లపై దాడులను గాంధీ ఖండించలేదని, గాంధీని అంత మొందించడం ఏదో ఉద్రేకంలోనో, క్షణికావేశంలోనో చేసిన హత్యకాదని కూడా ఆయన ప్రకటించారు. నిజానికి గాడ్సే ఇటువంటి చర్యకు పాల్పడటానికి ఆ రోజు మహారాష్ట్రలో హిందూ మహాసభ, హిందూ సంఘటన సంస్థల ప్రచారం కారణం కావచ్చు. తిలక్‌ నుంచి వీర్‌సావర్కార్‌ వరకు హిందువుగా జీవించు, హిందువుగా మరణించు అనే ఒక తీవ్రవాద భావజాలం గాడ్సేను ఈ హత్యకు పురిగొల్పింది. గాంధీ ప్రాణాన్ని కాపాడిన వ్యక్తి గాంధీ భావజాలాన్ని పూర్తిగా నిరసించినవాడు. ఆయన అభిప్రాయాలను తీవ్రంగా వ్యతిరేకించిన వ్యక్తి అంబేడ్కర్‌. గాంధీని మహా త్ముడు కాదని ప్రకటించే సాహసం ఆనాటికి ఎవ్వరికీ లేదు. అది అంబేడ్కర్‌ చేశారు. గాంధీని మిస్టర్‌ గాంధీ అని పిలి చిన ఏకైక భారతీయుడు కూడా అంబేడ్కరే. అంబేడ్కర్‌ గానీ, అంబేడ్కర్‌ వాదులుగానీ, శాంతియుతంగా ప్రజా స్వామ్యయుతంగా సిద్ధాంతాలను, రాజకీయాలను ఎదు ర్కోవాలని భావించిన వాళ్ళు. ప్రత్యర్థులపై ప్రతీకారం తీర్చుకోవాలని వాళ్లేనాడూ భావించలేదు. అంబేడ్కర్‌ గాంధీని తన వాదనలతోనే ఎదుర్కొన్నారు. కానీ హిందు వుల రక్షణ పేరుతో హిందూ మతాన్ని ఆధునికతవైపు తీసు కెళుతూన్న గాంధీని కాల్చి చంపింది కూడా హిందువే కావడం గమనార్హం.  భావజాలంపైన వ్యతిరేకత ఉంటే, దానిని వాదన ద్వారా ఓడించాలి. ఎవరివైనా తప్పుడు భావాలనిపిస్తే వాటిని సిద్ధాంతపరంగా ఎండగట్టాలి. అంతేకానీ వ్యక్తు లను నిర్మూలించడం ద్వారా భావజాలాన్ని చంపాలనుకో వడం ఏ మతానికైనా సరైన పరిష్కారం కాదు. ఇటీవల ఈ అసహనం మరింత పెచ్చరిల్లుతున్నది. ఇటీవల గౌరీ లంకేష్, గోవింద్‌ పన్సారీ, కల్‌బుర్గిలను ఇదే ఉన్మాదంతో హత్యచేయడం గాడ్సే విద్వేషపూరిత హింసా వారసత్వాన్ని కొనసాగించడమేనని భావించాలి. ఇవాళ మహాత్మా గాంధీ 150వ జయంతి జరుపుకుంటున్న భారత దేశం ఆయనలో ఉన్న సర్వమత సామరస్యం, సోదరభావం, మానవతా దృష్టిని అలవర్చుకుంటే శాంతిబోధకుడు బుద్ధుడు నడయాడిన నేలగా ఈ దేశానికి సార్థకత లభిస్తుంది. మల్లెపల్లి లక్ష్మయ్య  వ్యాసకర్త సామాజిక విశ్లేషకులు మొబైల్‌ : 81063 22077

సాక్షి, హైదరాబాద్‌ : పంజాగుట్టలో అంబేద్కర్‌ విగ్రహం తొలగింపు వ్యవహారం ఇంకా చల్లబడలేదు. ఈ విషయంపై ధర్నాలు, నిరసనలు చేసినా ప్రభుత్వం మాత్రం నిమ్మకు నీరెత్తినట్టు ఉంది. ఈ విషయంపై అఖిలపక్ష నేతలు గవర్నర్‌ను కలిసి ఫిర్యాదు చేశాయి. అనంతరం పీసీసీ అధ్యక్షుడు ఉత్తమ్‌ కుమార్‌ రెడ్డి మాట్లాడుతూ.. అఖిలపక్షం ఆధ్వర్యంలో గవర్నర్‌ను కలిశామని తెలిపారు. అంబేద్కర్‌ విగ్రహాన్ని కూల్చివేసి డంపింగ్‌యార్డ్‌ పడేయడం యావత్‌ తెలంగాణ చూసిందన్నారు. అదే స్థలంలో తిరిగి విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని డిమాండ్‌ చేశారు.  బీజేపీ నేత కిషన్‌ రెడ్డి మాట్లాడుతూ.. అంబేద్కర్‌మేదావి మాత్రమే కాదని కోట్లాది మంది ఆయనను దైవంగా పూజిస్తారని పేర్కొన్నారు. అటువంటి వ్యక్తి విగ్రహాన్ని కూల్చివేశారన్నారు. వీటిని ప్రశ్నించే గొంతులను నొక్కే ప్రయత్నం చేస్తున్నారని మండిపడ్డారు. దీనిపై ప్రభుత్వం వెంటనే స్పందించాలని అన్నారు. అంబేద్కర్‌ విగ్రహాన్ని కూల్చమని ఆదేశించిన అధికారులపై కేసులు నమోదు చేయాలని టీటీడీపీ అధ్యక్షుడు ఎల్‌. రమణ అన్నారు.

ప్రజలందరికీ ఓటుహక్కు కోసం పోరాడిన బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ సార్వత్రిక ఓటింగ్‌ హక్కు ప్రాథమిక హక్కుల్లో ఉండాలని ప్రతిపాదించారు. కానీ సర్దార్‌ వల్లభ్‌భాయ్‌ పటేల్‌ లాంటి వాళ్ళు ఒప్పుకోకుండా ఆర్టికల్‌ 326గా ఉంచారు. దాని ఫలితాన్ని మనం ఈనాటికీ అనుభవించాల్సి వస్తోంది. ఆ ఒక్కతప్పిదం కారణంగానే అధికారపక్షం ఇష్టారాజ్యంగా ఓట్లను గల్లంతు చేసే పరిస్థితులేర్పడ్డాయి. ఓటు హక్కును ప్రాథమిక హక్కుల్లో చేర్చి ఉంటే కులం పేరుతోనో, మతం పేరుతోనో, తమ వర్గం కాదనో, తమ పార్టీకి చెందిన వాళ్ళు కారనో అవలీలగా వేల సంఖ్యలో ఓట్లను గల్లంతుచేసే దుస్సాహసానికి ఒడిగట్టేవారు కాదు. మగధ రాజ్యంలోని రాజగృహంలో విశ్రాంతి తీసుకొంటున్న శాక్యముని గౌతమ బుద్ధుని దగ్గరికి మగధ దేశరాజు ప్రసేనజిత్తు తన ప్రధాన వస్సకరను పంపించారు. ‘‘వజ్జి రిపబ్లిక్‌ మీద దాడిచేసి వాళ్ళకు తగు గుణపాఠం చెప్పాలని ప్రసేన జిత్తుకు ఆలోచన ఉందని, ఆ విష యమై మీ సలహా కావాలని రాజు కోరుతున్నారు.’’ అని వస్సకర బుద్ధునితో ప్రస్తావించారు. వజ్జి రిపబ్లిక్‌ స్వతంత్రంగా పాలన సాగి స్తున్నది. అందువల్ల దానిని జయించి, మగధలో కలుపుకోవాలని ప్రసేన జిత్తు పథకం వేశారు. వస్సకర అడిగిన సలహాకు గౌతమ బుద్దుడు నేరుగా సమాధానం చెప్పలేదు కానీ తన ప్రథమ శిష్యుడైన ఆనందునితో చర్చించాడు. ఈ çసందర్భంగా గౌతమ బుద్ధుడు ఆనందుడిని ఏడు ప్రశ్నలు అడిగాడు. అవి... 1) వజ్జి రిపబ్లిక్‌ ప్రజలు క్రమం తప్పకుండా సమావేశాలు జరుపుతుంటారా? 2) ఏకపక్షంగా కాకుండా చర్చల ద్వారా సమష్టి నిర్ణయాలు తీసుకుంటారా? 3) మోసంతో కాకుండా, మంచి మార్గంలో వ్యాపారాలను, వృత్తులను సాగిస్తున్నారా? 4) ఒకసారి సమష్టిగా తీసు కున్న నిర్ణయాలను ఉల్లంఘన లేకుండా అమలు చేస్తున్నారా? 5) పెద్దలను గౌరవించి, వారి మాటలకు విలువనిస్తున్నారా? పూర్వకాలం నుంచి తమ పెద్దలు నిర్మించిన ప్రార్థనామందిరాలను కాపాడుకుంటు న్నారా? 6) మహిళలనూ, పిల్లలనూ గౌరవిస్తూ, బాధ్యతగా చూసుకుం టున్నారా? 7) జ్ఞానులకు, గురువులకు రక్షణ కల్పిస్తూ, వారిని గౌర విస్తూ వారు సూచించిన మార్గాలను అనుసరిస్తున్నారా? అని బుద్దుడు, ఆనందుడిని ప్రశ్నించారు. దానికి ఆనందుడు ‘అవును’ అని సమాధా నమిచ్చాడు. మీరు అడిగిన విషయాలన్నింటిలోనూ వారు అగ్రగామి గానే ఉన్నారని ఆనందుడు బదులిచ్చాడు. ఇది విన్న బుద్ధుడు ‘‘వజ్జి ప్రజలు ఆ విషయాలను పాటిస్తున్నంత కాలం వారిది ప్రగతి పథమే తప్ప వారికి పతనం అనేదే లేదని తేల్చి చెపుతాడు. వారిని ఎవరూ జయించలేరని కూడా స్పష్టం చేస్తాడు. మగధరాజు ప్రసేన జిత్తు ప్ర«ధాని వస్సకరకు బుద్ధుని అంతరంగం అర్థమైపోయింది. అదే విషయాన్ని మగధ రాజుకు చెప్పి, వజ్జి రిపబ్లిక్‌ మీద దాడిని నిలిపి వేశారు. ఒకదేశం గానీ, రాజ్యంగానీ, ప్రాంతంగానీ ప్రగతిదారిలో వెళ్లా లన్నా, విజేతగా నిలబడాలన్నా ప్రజలే కేంద్రబిందువుగా పరిపాలన సాగాలి. అదేవిధంగా పాలనలో ప్రజలు భాగస్వాములు కావాలి. పాలకులకు ప్రజల సంక్షేమమే ప్రధాన ధ్యేయంగా ఉండాలి. ప్రజాక్షేమం కోసమే రాజ్యాలు, ప్రభుత్వాలు పనిచేయాలనేది బుద్ధుడి బోధన ఉద్దేశ్యం. ఇటువంటి పాలన కోసం ప్రపంచ చరిత్రలోనూ, భారత రాజకీయ ప్రస్తానంలోనూ ఎన్నో ప్రయత్నాలు జరిగాయి. అటువంటి అనుభవాన్నే మనకు సామ్రాట్‌ అశోకుని పాలన కూడా అందించింది. అయితే చాలా వందల ఏళ్ళు మన దేశాన్ని నియంతృత్వం, అరాచకం రాజ్యమేలాయి. వాటన్నింటినీ దాటుకొని, అనేకానేక అవరోధాలను అధిగమించి ఈ రోజు భారతదేశం ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థలో తన మను గడను కొనసాగిస్తున్నది. అయితే ఇందులో కూడా అనేక లోపాలూ, పరిమితులూ ఉండవచ్చు కానీ ప్రజాస్వామ్య ఆలోచనలతో ఒక నిర్మా ణాత్మకమైన రాజ్యాంగం వెలుగులో మనం పాలన సాగిస్తున్నామన్నది మాత్రం వాస్తవం. అలాంటి ప్రజాస్వామ్య మనుగడకు ఎన్నికల ప్రక్రియ కీలకం. అందులో భాగంగానే మన దేశ పార్లమెంటులో భాగమైన లోక్‌ సభకు పదిహేడవ సారి ఎన్నికలు జరగబోతున్నాయి. ఇందులో ఓటింగ్‌ ఒక ముఖ్యమైన అంశం. మన దేశంలో ఓటింగ్‌ ప్రక్రియ ప్రారంభమైన సమయంలో ఓటు హక్కు అందరికీ లేదు. అది కొందరి హక్కుగానే ఉండేది. మనదేశంలో మొదటిసారిగా 1920లో ఎన్నికలు జరిగాయి. అప్పుడు కేవలం విద్యావంతులూ, భూములూ, వ్యాపారాలూ, ఆస్తిపా స్తులూ ఉన్న వాళ్ళకు మాత్రమే ఓటు హక్కు ఉండేది. అయితే సామా న్యుడి ఓటు హక్కుకోసం సార్వత్రిక ఒటింగ్‌ (వయోజన ఓటింగ్‌) వచ్చేవరకూ నిరంతరం తపించిన మహానుభావుడు అంబేడ్కర్‌.  భారత ప్రజలను పాలనలో భాగస్వాములను చేయాలనే ఉద్దే శ్యంతో బ్రిటిష్‌ పాలకులు సౌత్‌బరో అనే రాజకీయ నిపుణుని నాయ కత్వంలో 1919లో ఒక కమిటీని వేశారు. ఆ కమిటీ  సిఫారసులకు అను గుణంగా బ్రిటిష్‌ పాలకులు 1920లో ఎన్నికలు నిర్వహించారు.  అంట రాని కులాలలో పుట్టి అమెరికాలోని కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయంలో ఉన్నత చదువును అభ్యసించి,  తన జాతి రక్షణే జీవిత లక్ష్యంగా తుది శ్వాస వరకూ పోరాడిన వ్యక్తి డాక్టర్‌ బీ.ఆర్‌. అంబేడ్కర్‌. కేవలం 28 ఏళ్ల వయస్సులో తన జాతి జనుల విముక్తికోసమే కాక దేశంలోని అన్ని వర్గాల ప్రజలకోసం పరితపించారు అంబేడ్కర్‌. 1919లో సౌత్‌బరో కమి టీకి సమర్పించిన వినతిపత్రంలో యువ అంబేడ్కర్‌ తన ప్రజాస్వామ్య తాత్వికతకు పునాదులు వేశారు. ఆ పునాదులే భారతదేశ ప్రజాస్వామ్య సాధనమైన రాజ్యాంగాన్ని రచించడానికి ఆధారమయ్యాయి. అవే పునా దులు నేటికీ మన దేశ ప్రజాస్వామ్య సౌధాన్ని నిలబెట్టడానికి సాధనా లవుతున్నాయి. ప్రజాస్వామ్యమంటే ప్రజలకు ప్రాతినిధ్యం ఉండాలనీ, ఏదో కొద్ది మందికి మాత్రమే ఉండే ఓటు హక్కు నియంతృత్వానికి, కొద్ది మంది ఆలోచనల ప్రకారమే పాలన సాగించే నిరంకుశ విధానానికీ మాత్రమే ఉపయోగపడుతుందనీ అంబేడ్కర్‌ వాదించారు. అంతేకాకుండా, అంట రానితనం, వివక్షతో తరతరాలుగా దాస్యాన్ని అనుభవిస్తున్న అణగారిన వర్గాలకు ప్రాతినిధ్యం ఉండాలని కూడా ఆయన వాదించారు. కానీ సౌత్‌ బరో కమిటీ ఆ ప్రాధాన్యతలను తోసిపుచ్చింది. ఆ తర్వాత 1928లో బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం సర్‌ జాన్‌ సైమన్‌ ఛైర్మన్‌గా మరొక కమిటీని భార తదేశానికి పంపించింది. ఆ కమిషన్‌ను కాంగ్రెస్‌ పార్టీ బహిష్కరిం చింది. అయితే స్వాతంత్య్రం రావాలనే లక్ష్యంతో పోరాడుతున్న కాంగ్రెస్‌ పార్టీ నమూనా రాజ్యాంగాన్ని తయారు చేయడానికి మోతీలాల్‌ నెహ్రూ నాయకత్వంలో 1928 మే నెలలో ఒక కమిటీని వేసింది. అందులో అన్ని పక్షాలకు అవకాశాలను కల్పించారు. సర్‌ అలీ అమన్, తేజ్‌ బహదూర్‌ సఫ్రూ, సుభాష్‌ చంద్రబోస్‌ సభ్యులుగా ఉన్నారు. ఈ కమిటీకి జవహర్‌ లాల్‌ నెహ్రూ కార్యదర్శిగా పనిచేశారు. ఇదే కమిటీలో జయకర్, అనీబి సెంట్‌ కొంత ఆలస్యంగా చేరారు. అయితే ఈ కమిటీ రూపొందించిన ముసాయిదా రాజ్యాంగంలో 21 ఏళ్లు నిండిన ప్రతి ఒక్కరికీ ఓటు హక్కు కల్పించాలని సూచించారు. కాంగ్రెస్‌ పార్టీ ఆ తరువాత ఆ విషయం గురించి పట్టించుకున్న పాపాన పోలేదు. కానీ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ 1928లో మళ్ళీ ఒకసారి సైమన్‌ కమిషన్‌ ముందు హాజరై అందరికీ ఓటు హక్కు కల్పించాలనే విషయమై మరింత శక్తివంతంగా వినిపించారు. అంతే కాకుండా 1930, 31 సంవత్సరాలలో లండన్‌లో జరిగిన రౌండ్‌ టేబుల్‌ సమావేశాల్లో అణగారిన వర్గాలతోపాటు అందరికీ పాలనలో భాగస్వామ్యం దక్కాలని వాదించారు. అయినా బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం అందరికీ ఓటు హక్కు అనే విషయాన్ని పట్టించుకోలేదు. 1935లో మొదటి సారిగా వచ్చిన ‘భారత చట్టం’లోనూ సార్వత్రిక ఓటింగ్‌కు అవకాశం రాలేదు. 1937లో, 1946లో జరిగిన ఎన్నికల్లో కూడా  విద్యా వంతులకు, వ్యాపారులకు, భూస్వాములకు మాత్రమే ఓటు హక్కు కల్పించారు. వాళ్ళ ప్రతినిధులు మాత్రమే పార్లమెంటులో అసెంబ్లీలో అడుగుపెట్టారు. 1947లో భారతదేశం స్వాతంత్య్రం సాధించడంతో నూతన రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించుకునే అవకాశం మనకు దక్కింది. అనేక దేశాల్లో వచ్చిన విప్లవాలు, మార్పులు, పరిణామాలను అర్థం చేసుకొని ఒక రాజ్యాంగం ఆవశ్యకతను గుర్తించి, దాన్ని యుద్ధప్రాతిపదికన లిఖిం చడం మొదలైంది. ఆ రాజ్యాంగ రచనకు అంబేడ్కర్‌ నాయకత్వం వహించే అవకాశం వచ్చింది. 1919 నుంచి ఎంతో తపనతో ప్రతి పాదిస్తూ వచ్చిన సార్వత్రిక ఓటింగ్‌ విధానానికి సుదీర్ఘకాలం తరువాత అవకాశం లభించింది. అంబేడ్కర్‌ ఆ ఓటింగ్‌ హక్కును ప్రాథమిక హక్కుల్లో ఉండాలని ప్రతిపాదించారు. కానీ సర్దార్‌ వల్లభాయ్‌ పటేల్‌ లాంటి వాళ్ళు అందుకు ఒప్పుకోలేదు. కాంగ్రెస్‌ 1928లో రూపొందిం చిన రాజ్యాంగానికి భిన్నంగా పటేల్‌ వ్యవహరించారు. సార్వత్రిక ఓటింగ్‌ హక్కును ప్రాథమిక హక్కుల్లో చేర్చకుండా, ఆర్టికల్‌ 326గా ఉంచారు. దీనివల్ల కలిగిన నష్టాన్ని తరతరాలుగా సామాన్యుడు భరిస్తూ వస్తున్నాడు. దాని ఫలితాన్ని మనం ఈనాటికీ అనుభవించాల్సి వస్తోంద న్నది తాజా పరిస్థితులను చూస్తే అర్థం అవుతుంది. ఆ ఒక్కతప్పిదం కారణంగానే అధికారపక్షం ఇష్టారాజ్యంగా ఓట్లను గల్లంతు చేసే పరిస్థి తులేర్పడ్డాయి. కులం పేరుతోనో, మతం పేరుతోనో, తమ వర్గం కాదనో, తమ పార్టీకి చెందిన వాళ్ళు కారనో అవలీలగా వేల సంఖ్యలో ఓట్లను గల్లంతుచేసే దుస్సాహసానికి ఒడిగట్టేవారు కాదు. అసలీ  దుర్మా ర్గపుటాలోచనలకు అవకాశం ఉండేదే కాదు.  ఓటు హక్కును ప్రాథమిక హక్కుల్లో చేర్చి ఉంటే, రాజ్యాంగంలో 226వ ఆర్టికల్‌ ప్రకారం ఎవరైనా ఓటు హక్కును కోల్పోయి ఉన్నా ఓటరు లిస్టులో తమ పేరు గురించి హైకోర్టులో రిట్‌ పిటిషన్‌ వేసే అవకాశం ఉండేది. ప్రస్తుతం మనం చర్చించుకుంటున్న ఓట్ల గల్లంతు వివాదానికి న్యాయపరమైన పరిష్కారం లభించేది. మన రాజ్యాంగం ప్రకారం ప్రాథమిక హక్కుల్లో చేర్చిన విషయాలపట్ల మాత్రమే హైకోర్టు, సుప్రీంకోర్టులు బాధ్యత వహిస్తాయి. ఆనాడు అంబేడ్కర్‌ చేసిన ఆలో చనను ఈసారి కొలువుదీరే పార్లమెంటు చర్చించి, సార్వత్రిక ఓటింగ్‌ను ప్రాథమిక హక్కుల్లో చేర్చే ప్రయత్నం చేయాలి. వ్యాసకర్త : మల్లెపల్లి లక్ష్మయ్య , సామాజిక విశ్లేషకులు మొబైల్‌ : 81063 22077

ఓట్ల పండుగ వచ్చేస్తోంది. ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ప్రజాస్వామిక సంబరానికి తెర లేచింది. రాజకీయ పార్టీల హడావుడి, నాటకీయ పరిణామాలు, రంగురంగుల జెండాలు, హోరెత్తించే ప్రచారాలు..ఒక్కటేమిటి? పెద్ద పండగకు ఉండాల్సిన అన్ని హంగులూ ఈ ఎన్నికల పండగ సంతరించుకుంటుంది. ప్రపంచంలో మరే దేశంతోనూ పోల్చడానికి వీల్లేని విధంగా మన పార్లమెంటు ఎన్నికలు ఎప్పటికప్పుడు కొత్త పోకడలు పోతున్నాయి. భూగోళంపై అతిపెద్ద ఎన్నికల సంబరం భారతదేశ ఎన్నికలే అన్న సత్యాన్ని ప్రపంచం గుర్తిస్తోంది. స్వాతంత్య్రం వచ్చినప్పటి నుంచి ఇప్పటి వరకు నిరాటంకంగా సాగుతూ వచ్చిన ఎన్నికల ప్రక్రియ పదిహేడో లోక్‌సభ నిర్మాణం కోసం మరో అడుగు వేయబోతోంది. 130 కోట్ల జనాభా ఉన్న భారత దేశంలో తొంభై కోట్ల మంది ఓటర్లు తమ నేతలను ఎన్నుకోవడానికి రంగం సిద్ధమయింది.   భారత ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థకు రాజ్యాంగ నిర్మాతలు వేసిన బలమైన పునాది ఎన్నో ఆటుపోటులను, ఆటంకాలను తట్టుకుని నిలబడింది. దేశ ప్రజాస్వామ్యాన్ని కాపాడుతూ వచ్చింది.భారత దేశంతో పాటు, ఆ తరువాత స్వాతంత్య్రం పొందిన దేశాలెన్నో ఇంకా అనేక ఒడిదుడుకులకు లోనవుతూ ఉంటే భారత దేశం మాత్రం తన ప్రజాస్వామిక వ్యవస్థను రోజురోజుకూ పరిపుష్టం చేసుకుని, అనేక దేశాలకు పాఠాలు నేర్పుతోంది. ఆసియాలో మయన్మార్, నేపాల్‌ దగ్గర నుంచి ఉత్తర ఆఫ్రికాలోని ఈజిప్టు, లిబియా, ట్యునీషియా వంటి దేశాలు ప్రజాస్వామ్యం వైపు అడుగులు వేయడానికి భారత్‌ ఊతం ఇస్తోంది. అరబ్‌ విప్లవం తర్వాత ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ వైపు సాగుతున్న అనేక దేశాలు భారత ప్రజాస్వామిక పురోభివృద్ధి వైపు చూస్తున్నాయి. పునాది మొదటి ఎన్నికలు తొలి ఎన్నికల నుంచే నిర్దిష్టమైన అవగాహనతో, ప్రజాస్వామిక స్ఫూర్తితో కదం కదం కలిపి ముందడుగు వేసిన భారతావని ప్రపంచంలో ఏ దేశం చేయని సాహసం చేసింది. తొలి ప్రయత్నంలోనే వయసు నిండిన ప్రతి ఒక్క పౌరుడికి ఓటు వేసే బృహత్తర అస్త్రం అందజేసింది. 1951లో జరిగిన తొలి ఎన్నికలతో మొదలైన ఎన్నికల ప్రస్థానం నిర్విరామంగా కొనసాగుతోంది. దేశంలో మొదటి సార్వత్రిక ఎన్నికల ప్రక్రియ 1951 అక్టోబర్‌ నుంచి 1952 ఫిబ్రవరి వరకు నాలుగు నెలల పాటు  కొనసాగింది. అప్పటి నుంచి 2014 వరకు మొత్తం పదహారు సార్లు దేశంలో సార్వత్రిక ఎన్నికలు జరిగాయి. పార్లమెంటుతో పాటు రాష్ట్రాల శాసన సభలకు కూడా ప్రతి ఐదేళ్లకోసారి ఎన్నికలు జరుగుతున్నాయి. ఇంత వరకు దేశంలోని 29 రాష్ట్రాల్లో మొత్తం 357 సార్లు శాసన సభ ఎన్నికలు జరిగాయి. ఈ ఎన్నికల్లో ఓటర్లు ఒక్కోసారి అత్యంత ప్రముఖులను కూడా ఓడించి ఇంటి దారి పట్టించారు. మరికొన్ని సార్లు అనామకులకు కూడా అఖండ విజయం కట్టబెట్టారు. 1975లో దేశంలో విధించిన అత్యవసర పరిస్థితి, పొరుగుదేశాలైన పాకిస్తాన్, చైనాలతో జరిగిన యుద్ధాలతోనూ కూడా ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థకు ఎటువంటి విఘాతం కలగలేదు. రాజ్యాంగమే మార్గదర్శి మన దేశంలో ప్రజాస్వామ్యం పరిఢవిల్లడానికి మూలం రాజ్యాంగం. అంబేడ్కర్‌ వంటి వందల మంది మేథావులు నెలల తరబడి మేథోమథనం చేసి రూపొందించిన రాజ్యాంగం ప్రజాస్వామ్య పరిరక్షకురాలిగా వ్యవహరిస్తోంది. పార్లమెంటు నుంచి గ్రామ స్థాయి వరకు మూడంచెల వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేసిన అధికారాన్ని అట్టడుగు స్థాయి వరకు వికేంద్రీకరించింది. సమాజంలో అణగారిన వర్గాలకు ఎన్నికల్లో పోటీ చేసే అశకాశం కల్పిస్తూ రిజర్వేషన్లు ప్రకటించింది. ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థ పటిష్టానికి అవసరమైన చర్యలు ఎప్పటి కప్పుడు తీసుకుంటోంది. ప్రపంచానికే ఆదర్శం ప్రజాస్వామ్య భారతంలో సార్వత్రిక ఎన్నికల నిర్వహణ బృహత్తర ప్రక్రియ. దాదాపు 130 కోట్ల జనాభాలో 90 కోట్ల మంది ఓటర్లు...29 రాష్ట్రాలు, ఏడు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలకు చెందిన 543 నియోజకవర్గాల్లో ఎన్నికల నిర్వహణ భారీ వ్యయ ప్రయాసలు, మానవ వనరులతో కూడుకొన్నది. 1952లో మొట్టమొదటి సార్వత్రిక ఎన్నికల నుంచి ఇప్పటి వరకు ఎన్నికల ప్రక్రియలో ఎన్నో సంస్కరణలు అమలయ్యాయి. మొదటి ఎన్నికల సమయంలో దేశ జనాభా 36 కోట్లు. వారిలో 17.30 కోట్ల మంది ఓటు హక్కు వినియోగించుకున్నారు. అప్పట్లో పార్లమెంటులో 489 సీట్లు ఉండేవి. కాలక్రమంలో దేశంలో రాష్ట్రాల సంఖ్య పెరగడం, దానికి అనుగుణంగా పార్లమెంటు స్థానాల సంఖ్య పెరగడంతో ఎన్నికల సంఘం ఎప్పటికప్పుడు ఎన్నికల ప్రక్రియలో అవసరమైన మార్పులు చేస్తూ వస్తోంది. ఎలాంటి బేధం చూపకుండా నిర్దిష్ట వయస్సు వచ్చిన వారందరికీ ఒకే సారి ఓటు హక్కు కల్పించింది ప్రపంచంలో ఒక్క భారత దేశమే. చాలా దేశాలు మొదట ధనికులకు, తర్వాత విద్యావంతులకు ఇలా దశల వారీగా పౌరులకు ఓటు హక్కు కల్పించాయి. ఆయా దేశాల్లో మహిళలకయితే దశాబ్దాలు పోరాడితే కాని ఓటు హక్కు రాలేదు. ప్రజలందరికీ అన్ని రంగాల్లోనూ సమాన అవకాశాలు కల్పించాలన్న ప్రజాస్వామ్య స్ఫూర్తికి అనుగుణంగా ఎస్సీ, ఎస్టీలకు, మహిళలకు కొన్ని నియోజకవర్గాలను ప్రత్యేకించడం భారత్‌లోనే జరిగింది.73వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా ఈ రిజర్వేషన్లను స్థానిక సంస్థల ఎన్నికలకు కూడా వర్తింపచేశారు. పరాయివాళ్లకి ముఖం చూపించడానికి ఇష్టపడని, తమ పేరు చెప్పడానికి ముందుకురాని మహిళలను ఓటర్ల జాబితాలో చేర్చడం దగ్గర నుంచి ఎలక్ట్రానిక్‌ ఓటింగ్‌ మిషన్లను ప్రవేశపెట్టడం వరకు ఈ 70 ఏళ్లలో పటిష్టమైన దేశ ప్రజాస్వామిక సౌధాన్ని నిర్మిస్తూ వస్తున్నాం. అతి కొన్ని సందర్భాల్లో మినహాయించి, రాజ్యాంగం నిర్దేశించిన ప్రకారం ప్రతి ఐదేళ్లకోసారి పార్లమెంటుకు, శాసన సభలకు ఎన్నికలు నిర్వహిస్తూ భారత దేశం ఈ విషయంలో ప్రపంచానికే ఆదర్శంగా నిలుస్తోంది. ఓటరు నమోదు నుంచి మొదలు పెట్టి ఎన్నికల అక్రమాలను గుర్తించడం, సకాలంలో నివారించడం, ఓటర్లు తమ ఓటు హక్కును స్వేచ్ఛగా వినియోగించుకునే వాతావరణం కల్పించడం ,ఎన్నికల ఫలితాలు ప్రకటించే వరకు అప్రమత్తతతో నిబద్ధతతో వ్యవహరించడం ఎన్నికల సంఘం సామర్థ్యానికి నిదర్శనం. పొరుగు దేశాల పాట్లు మనతో పాటే స్వాతంత్య్రం పొందిన పాకిస్తాన్‌ అనతి కాలంలోనే ప్రజాస్వామ్యం నుంచి సైనిక పాలనకు మళ్లిపోయింది. ప్రజాస్వామ్యం అక్కడ తీవ్ర ఆటుపోట్లను ఎదుర్కొంటోంది. అలాగే, నేపాల్, శ్రీలంక, మాల్దీవుల్లో కూడా ప్రజాస్వామ్యం నిలకడగా కొనసాగడం లేదు. మన దేశంలో గత ఏడు దశాబ్దాలుగా ప్రజాస్వామ్యం నిరాటంకంగా కొనసాగుతోంది. ప్రజాస్వామ్యబద్ధంగా ఎన్నికలు జరుగుతున్నాయి. అదీ ప్రజాస్వామ్యమంటే... 1999లో వాజపేయి ప్రభుత్వం కేవలం ఒక్క ఓటుతోనే పడిపోవడం మన ప్రజాస్వామ్య చరిత్రలోనే గుర్తుంచుకోదగిన ఘట్టం. వాజ్‌పేయి ప్రభుత్వంపై 1999, ఏప్రిల్‌ 17న పార్లమెంటులో అవిశ్వాస పరీక్ష జరిగింది. మైనారిటీలో ఉన్న వాజపేయి సర్కారుకు మద్దతిస్తామని బీఎస్పీ ఎంపీలు హామీ ఇచ్చారు. తీరా సభలో ఓటు వేసే సమయంలో బీఎస్పీ అధినేత మాయావతి తాము బీజేపీ సర్కారుకు వ్యతిరేకంగా ఓటు వేయనున్నట్టు ప్రకటించారు. అందరితో పాటు ఒరిస్సాకు చెందిన గిరిధర్‌ గొమాంగో కూడా వాజ్‌పేయి ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా ఓటు వేశారు. అయితే, రెండు నెలల ముందే ఆయన ఒడిశా సీఎంగా  ఎంపికయ్యారు. అందువల్ల ఆయన ఓటు చెల్లదని ప్రభుత్వం వాదించింది. సీఎం అయినా కూడా ఆయన ఎంపీ పదవికి రాజీనామా చేయలేదని, దాంతో సాంకేతికంగా ఆయన ఎంపీగానే ఉన్నట్టేనని అందువల్ల ఆయన ఓటు చెల్లుతుందని స్పీకర్‌ స్పష్టం చేశారు. గొమాంగో ఓటుతోనే వాజ్‌పేయి సర్కారు ఓడిపోయింది. అవిశ్వాస పరీక్షలో ఓడిపోయిన తర్వాత ప్రధాని వాజ్‌పేయి చేసిన ప్రసంగం హుందాగా సాగింది. ప్రతిపక్షాలు సుస్థిర ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేస్తే తాము పూర్తిగా మద్దతునిస్తామని ఆయన చెప్పారు. అధికారంలో ఉన్నాలేకపోయినా తమ పార్టీ దేశసేవకి అంకితమై ఉంటుందన్నారు. కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేయబోతున్న విపక్షాలను ఆయన అభినందించారు.

భారత రాజ్యాంగం మీద ప్రమాణం చేసి అధికారం లోకి వచ్చిన బీజేపీ, క్రమంగా విశ్వ హిందూ పరిషత్, ఆరెస్సెస్, భజ రంగ్‌దళ్‌ తదితర సంస్థల ద్వారా ఉన్మాద చర్యలను రెచ్చగొట్టి, లౌకికవాద పునాదుల నుంచి తప్పు కున్న కారణంగానే, ఇటీవలి అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో  ముఖ్యంగా ఛత్తీస్‌గఢ్, రాజస్తాన్, మధ్యప్రదేశ్‌లో చావుదెబ్బ తిన్నది. రాజ్యాంగం మీద విశ్వాసం లేని నరేంద్రమోదీ రాజ్యాంగేతర శక్తిగా మారారు. మనుస్మృతిలో వున్న భావజాలాన్ని నమ్మి విశ్వ విద్యాలయాల్లో దళితుల విద్యను ధ్వంసం చేయ డానికి పూనుకున్నారు. హేతువాదుల గొంతునొక్కి, మైనార్టీల హక్కులను కాలరాశారు. ప్రపంచం మొత్తం విజ్ఞానం వైపు పరుగులు తీస్తుంటే భారత్‌ మౌఢ్యంలో ఇరుక్కోవడానికి మోదీనే కారణం.  ఒక వైపు ప్రపంచ విజ్ఞాన శాస్త్రం, వైద్య శాస్త్రం, మనిషి ఆయుప్రమాణాన్ని పెంచుతుంటే ఆరెస్సెస్‌. బీజేపీలు మంత్ర తంత్ర వ్యవస్థను విస్తరింపజేసి పూజలు, యాగాలు, యజ్ఞాలు, అభిషేకాలు ఫలాల నిస్తాయని వైద్యశాలలు, శస్త్రచికిత్సలు, వైద్య పరిశో ధనలు, భారతీయ వైద్య శాస్త్రానికి భిన్నమైనవని ప్రచారం చేస్తూ ప్రజల్ని యోగులకు, బాబాలకు, స్వాములకు బానిసలు చేస్తూ వెళ్తున్నారు. రాజ్యాంగ వ్యవస్థలన్నింటినీ ధ్వంసం చేస్తూ వెళ్తు న్నారు. ఇది ప్రమాదకరమైన పరిస్థితి. ఎందుకంటే దేశంలో విద్య కోసం, విజ్ఞానం కోసం, చట్టరక్షణ కోసం ఎంతో ఖర్చు పెడుతున్నాం. ఇక ఈ వ్యవస్థ లన్నీ వ్యర్థం, కోడిగుడ్డు పస్తీ వేసి దొంగల్ని పట్టు కుంటాము అంటే రాజ్యాంగానికి అర్థమేముంది?  మరోవైపున ఆర్థిక వ్యవస్థ కుదేలు అవ్వడానికి మోదీయే కారణం. దేశంలో ఆర్థిక పతనం పెరిగి పోయింది. రూపాయికి విలువ పోయాక ప్రపంచ స్థాయిలో మన దేశం ఎక్కడుంటుందని ఆర్థిక వేత్తలు ప్రశ్నిస్తున్నారు. ఇవాళ మనదేశంలో ప్రమాద కర సన్నివేశం ఆవిష్కృతమవుతోంది. రూపాయి విలువ రోజురోజుకూ దిగజారుతోంది. అవినీతి లేని దేశాల్లో ప్రజలు ఎంతో అభివృద్ధి చెందుతు న్నారు. వీరికితోడు బ్యాంకులకు డబ్బు ఎగవేసే పెట్టుబడి దారుల సంఖ్య పెరిగింది.  రూ. 500, రూ. 1000 నోట్లు రద్దు చేసినప్పుడు ఒక్కసారిగా ప్రజలు విలవిలలాడారు. అప్పుడు కూడా ఆయన బాధపడలేదు, సమర్ధించుకున్నాడు. కూరగాయలు అమ్మేవాళ్ళు, చిన్న చిన్న కొట్లవాళ్ళు, రోజు కూలీలు, వృద్ధులు ఒక సందర్భంలో టీ నీళ్ళు లేక, తింటానికి అన్నం లేక పస్తులున్నారు. అయినా మోదీ బాధపడలేదు. ఇదంతా వారి కర్మ అనుకునే స్వభావం ఆయనది. మోదీలో ఈ నాలుగున్నర ఏళ్లలో ఎక్కడా మానవతా స్ఫూర్తి కనపడలేదు. స్త్రీలపై కనికరం కనబడలేదు. ఢిల్లీ నడిబొడ్డులో స్త్రీలు మానభంగాలకు గురయ్యారు. ఎన్నో పవిత్ర హత్యలు కులం పేరుతో జరిగాయి. నాయకులకు నీతి నిజాయితీ లోపించాయి. తాగుబోతులుగా, వ్యభిచారులుగా, జూదగాళ్ళుగా, దోపిడీదారులుగా రాజకీయ నాయకులు మారారు. ఇటువంటి శక్తుల న్నింటిని అమిత్‌షా, మోదీ ప్రోత్సహిస్తూ వచ్చారు.   కాన్షీరావ్‌ు కాంగ్రెస్‌ను బ్రాహ్మణవాద పార్టీలో మొదటిదని, బీజేపీని బ్రాహ్మణవాద పార్టీలో రెండ వదని చెబుతూ ఉండేవారు. దళితులు, బహుజ నులు ఓటు శక్తిని తెలుసుకోవాలి. ఓటును అమ్ముకో వడం అంటే గుండెను అమ్ముకోవడమన్నంత చైత న్యం రావాలి. దళితులకు అంబేడ్కర్‌ ఇచ్చిన బంగారు కానుక ఓటు. దాన్ని కేవలం మందుకు, మాయమాటలకు, డబ్బుకు అమ్ముకోవడం దళి తుల వెనుకబాటుతనానికి నిదర్శనం. దళిత బహు జనులు తమ ఓటు తాము నిజాయితీగా వేసుకున్న రోజున వారికి సంపదలో భాగస్వామ్యం వస్తుంది. అంబేడ్కర్‌ బానిసత్వాన్ని వదిలించుకొనే శక్తి నీకే రావాలని బోధించాడు. ఇతరులు మీకు బానిస త్వాన్ని నేర్పుతారు. బానిసత్వాన్ని వదిలించరు. బానిసత్వం అనేది ఒక వ్యసనం. అలసత్వం అనేది ఒక వ్యాధి. ఈ రెండింటి నుంచి దళితులు బయ టపడాలి. అంబేడ్కర్‌ ఎంతో పోరాడి తెచ్చిన ఓటును వివేచనా రహితంగా అమ్ముకోవడం వల్ల భార తదేశంలో రాజకీయ పరిణామం ఆలస్యమైపో తుంది. అందుకే మహాత్మాఫూలే, అంబేడ్కర్‌ భావ జాలంతో కూడిన రాజ్యాధికార శక్తులు ముందుకు రావాలి. వామపక్షాలు వీరితో చేతులు కలపాలి. ఏది ఏమైనా చరిత్రలో మార్పు అనివార్యం. ప్రజలు ఆలోచిస్తున్నారనడానికి మోదీ తిరోగమనమే నిద ర్శనం. వ్యాసకర్త : డా‘‘ కత్తి పద్మారావు,  సామాజిక తత్వవేత్త, నవ్యాంధ్ర పార్టీ వ్యవస్థాపక అధ్యక్షుడు‘ 98497 41695

న్యూఢిల్లీ: భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ 62వ వర్ధంతి ‘మహాపరినిర్వాణ్‌ దివస్‌’ను గురువారం దేశవ్యాప్తంగా జరుపుకున్నారు. బాబా సాహెబ్‌కు రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి, ప్రధాని సహా పలువురు ప్రముఖులు ఘనంగా నివాళులర్పించారు.  పార్లమెంట్‌ ఆవరణలో జరిగిన కార్యక్రమంలో రాష్ట్రపతి రామ్‌నాథ్‌ కోవింద్, ఉపరాష్ట్రపతి వెంకయ్యనాయుడు, ప్రధాని మోదీ, లోక్‌సభ స్పీకర్‌ సుమిత్రా మహాజన్‌ తదితర ప్రముఖులు నివాళులర్పించారు. తమ ప్రభుత్వ నినాదం ‘సబ్‌ కా సాథ్, సబ్‌ కా వికాస్‌’ అంబేడ్కర్‌ స్ఫూర్తిగా తీసుకున్నదేనని మోదీ పేర్కొన్నారు.  ఆయన ఆశయాలను ప్రజలకు, ముఖ్యంగా యువతకు చేరేలా తమ ప్రభుత్వం కృషి చేస్తుందన్నారు.‘చరిత్రను మర్చిపోయిన వారు చరిత్ర సృష్టించలేరు’ అన్న అంబేడ్కర్‌ సూక్తిని ఉదహరిస్తూ.. అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం ఎదుట చేతులు జోడించి నిలబడి ఉన్న తన ఫొటోను కాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షుడు రాహుల్‌ గాంధీ ట్విట్టర్‌లో షేర్‌ చేశారు.  చైత్యభూమి వద్ద..  ముంబైలో అంబేడ్కర్‌ సమాధి ఉన్న ‘చైత్యభూమి’ వద్దకు ప్రజలు వేలాదిగా తరలివచ్చి, నివాళులర్పించారు. చైత్యభూమి వద్ద జరిగే కార్యక్రమాలను ప్రత్యక్ష ప్రసారం చేసేందుకు అంబేడ్కర్‌ అభిమానులు భారీ తెరను ఏర్పాటు చేశారు. మహా పరినిర్వాణ దివస్‌ ప్రాముఖ్యం తెలిపే లక్ష కరపత్రాలను బృహన్‌ ముంబై కార్పొరేషన్‌ పంచిపెట్టింది. బౌద్ధమతాన్ని అవలంబించిన బాబా సాహెబ్‌ వర్ధంతిని ఏటా మహాపరినిర్వాణ్‌ దివస్‌గా జరుపుకుంటారు.  

సాక్షి, శ్రీకాకుళం : భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డా. బీఆర్ అంబేద్కర్ 62వ వర్ధంతి సందర్భంగా వైఎస్సార్‌సీపీ అధ్యక్షులు వైఎస్‌ జగన్‌ మోహన్‌ రెడ్డి నివాళులు అర్పించారు. అంబేద్కర్‌ చిత్రపటానికి పూలమాలవేసి అంజలి ఘటించారు. వైఎస్‌ జగన్‌తో పాటూ పలువురు వైఎస్సార్‌సీపీ నేతలు కూడా అంబేద్కర్‌కు నివాళులు అర్పించారు.  ఆయన ఆదర్శాలు, సిద్ధాంతాలు నూతన సమాజ నిర్మాణానికి మార్గదర్శకాలని ట్విట్టర్‌లో పేర్కొన్నారు.   My tributes to Dr. BabaSaheb Ambedkar on his vardanthi. May his ideals and principles guide us all towards a better society. pic.twitter.com/DjQg1aOjfT — YS Jagan Mohan Reddy (@ysjagan) December 6, 2018

అట్టడుగు వర్గాలు, ప్రత్యేకించి అంటరాని కులాల రాజకీయ హక్కులపై 1919లో సౌత్‌బరో కమిటీ ముందు సుదీర్ఘమైన అభ్యర్థన చేసేనాటికి అంబేడ్కర్‌ వయస్సు ముప్ఫై ఏళ్లు. ఈ హక్కుల సాధన కోసం మూడు పాయల్లో వ్యూహాత్మకంగా తన ఉద్యమాన్ని కొనసాగించారు. అంబేడ్కర్‌ షెడ్యూల్డ్‌ కులాల హక్కుల కోసం తుదిశ్వాస వరకూ పోరాడినప్పటికీ, అంతిమంగా ఒక ప్రజాస్వామ్య సమాజంలోనే దీనికి సంపూర్ణ పరిష్కారం సాధ్యమని బలంగా అభిప్రాయపడ్డారు. భారతదేశంలోని కుల వ్యవస్థను కూకటివేళ్ళతో పెకలించడానికి ఒక మహాప్రజాస్వామ్య ఉద్యమం ప్రారంభం కావాలి. ఈ ఆకాంక్షకు ఆచరణ రూపమివ్వడమే బాబాసాహెబ్‌కు ఘనమైన నివాళి. ‘‘భారత రాజకీయాల్లో మహాత్మాగాంధీతో పాటు, డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ మహాగొప్ప వ్యక్తి. హిందూ కులాల్లో పుట్టిన వాళ్ళందరికన్నా మేధావి. ఇటువంటి వ్యక్తుల గొప్ప కృషివల్ల కుల వ్యవస్థతో కూడిన హిందూయిజం దెబ్బతినక తప్పదు. స్వతంత్ర వ్యక్తిత్వం, వివేకం, నిలు వెత్తు నిజాయితీ కలిగిన అంబేడ్కర్‌ భారతదేశం గర్వించదగ్గ ముద్దు బిడ్డ’’ అంటూ అంబేడ్కర్‌ని కొనియాడిన వ్యక్తి మరెవరో కాదు రామ్‌ మనోహర్‌ లోహియానే. సోషలిస్టు పార్టీ వ్యవస్థాపకుల్లో ఒకరైన రామ్‌ మనోహర్‌ లోహియా అంబేడ్కర్‌ మరణానంతరం ఆయనపై చేసిన వ్యాఖ్య ఇది. నిజానికి బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్, రామ్‌ మనోహర్‌ లోహియాలు ప్రత్యక్షంగా కలుసుకున్న సందర్భంలేదు. కానీ ఆ ఇద్దరి మధ్యన ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలు జరిగాయి. వారిద్దరి కలయిక కోసం ఏర్పాటు చేసుకున్న సమావేశం జరగక ముందే అంబేడ్కర్‌ మహాపరి నిర్వాణం చెందారు. తను ప్రారంభించిన ‘మాన్‌కైండ్‌’ అనే పత్రికకు రాయాలని కోరుతూ రామ్‌మనోహర్‌ లోహియా 1955 డిసెంబర్‌ పదవ తేదీన అంబేడ్కర్‌కు ఒక ఉత్తరం రాశారు. ఆ తర్వాత ఇద్దరి మధ్యా సమ కాలీన రాజకీయాలపై ఉత్తరాల ద్వారా కొంత చర్చ జరిగింది. 1956, అక్టోబర్‌ 5వ తేదీన అంబేడ్కర్‌ ఒక ఉత్తరం రాస్తూ, లోహియాతో సమావేశం కావాలనే తన కోరికను వెలి బుచ్చుతారు. కానీ ఆ సమావేశం జరగకుండానే 1956, డిసెంబర్‌ 6వ తేదీన అంబేడ్కర్‌ మరణించారు. 1957, జూలై,1వ తేదీన లోహియా, ఆయన సన్నిహిత మిత్రుడు మధు లిమాయేకు రాసిన ఉత్తరంలో పై విధంగా పేర్కొన్నారు. 1891 ఏప్రిల్, 14న జన్మించిన అంబేడ్కర్‌ తన 26వ ఏట 1915 కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయంలో ఆర్థిక శాస్త్రంలో మాస్టర్స్‌ డిగ్రీ పొందారు. 1916లో ‘‘కులాల పుట్టుక’’పై ఒక పరిశోధనా పత్రాన్ని సమ ర్పించారు. భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చిన తర్వాత 1919లో సౌత్‌బరో కమిటీ ముందు, అట్టడుగు వర్గాల, ప్రత్యేకించి అంటరాని కులాల రాజకీయ హక్కులపై ఒక సుదీర్ఘమైన అభ్యర్థన చేశారు. 1915లో ఆర్థిక శాస్త్రంలో సాధించిన మాస్టర్స్‌ డిగ్రీతోపాటు, 1927లో లండన్‌ స్కూల్‌ ఆఫ్‌ ఎకనమిక్స్‌ నుంచి డాక్టరేట్‌ పొందిన తర్వాత 1946లో స్టేట్స్‌ అండ్‌ మైనారిటీస్‌’’ అనే డాక్యుమెంట్‌ను రూపొందించారు. గతంలో ఏ పార్టీ, ఏ రాజనీతివేత్తా చెప్పని విధంగా భూమిని జాతీయం చేయాలనీ, పరి శ్రమలను, ఆర్థిక, వాణిజ్య సంస్థ లను ప్రభుత్వమే నిర్వహించాలనీ సూచించిన గొప్ప సామ్యవాది అంబే డ్కర్‌. 1916లో అమెరికాలోని కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయంలో కులాల పుట్టుకను శోధించే ప్రయత్నం మొదలు పెట్టారు. 1927లో కుల వివక్షకు వ్యతిరేకంగా మహద్‌ చెరువు సత్యాగ్రహం, కాలారామ్‌ దేవాలయ ప్రవేశ ఉద్యమాలు ఆయన కార్యా చరణ కొనసాగింపు. 1935లో అంటరానితనం, కుల వివక్ష సమసిపోవా లంటే కుల నిర్మూలనే మార్గమంటూ భారత ప్రజలకు ఒక తాత్విక సైద్ధాంతిక భూమికను అందించారు. ఆ తర్వాత అంటరాని వారెవరు? శూద్రులెవరు? అన్న తన పరిశోధనలను కొనసాగిస్తూ, భారతదేశ కుల సమాజం అంతం కావడానికి బౌద్ధం చక్కటి పరిష్కార మార్గమని భావించి బుద్ధుడిని అనుసరించారు.   మూడో అంశంగా, రాజకీయ హక్కులు... 1919లో సౌత్‌బరో కమిటీ ముందు చేసిన ప్రసంగం మొదలుకొని 1955లో రిపబ్లికన్‌ పార్టీ ఆఫ్‌ ఇండియా ప్రణాళికను రూపొందించేంతవరకు ఆయన జీవితమంతా ఒక యుద్ధరంగమే. రణక్షేత్రం నుంచే ఆయన ఆలోచనలు సాగాయి. వయో జన ఓటింగ్‌ హక్కుతోపాటు, అన్ని వర్గాలకు, ప్రత్యేకించి అణగారిన వర్గాలకు రాజకీయ హక్కుల కోసం ఆయన తన సర్వస్వాన్నీ అంకితం చేశారు. అమెరికాలోని కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయంలో ప్రముఖ విద్యా వేత్త జాన్‌డ్యూయి మార్గదర్శకత్వంలో అంబేడ్కర్‌ రాజకీయ పాఠాలు నేర్చుకున్నారు. అప్పటికే అక్కడ జరుగుతున్న నల్లజాతి ప్రజల పోరా టాలు అంబేడ్కర్‌ను ప్రభావితం చేశాయి. రాజనీతి శాస్త్రంలో ప్రజా స్వామ్య భావనకు ఉన్న గొప్పతనాన్ని జాన్‌డ్యూయి ద్వారా అంబేడ్కర్‌ అర్థం చేసుకోగలిగారు. అదే రాజకీయ హక్కుల పోరాట ఉధృతికి అంబేడ్కర్‌ నడుం కట్టేలా చేసింది. 1919లో సౌత్‌బరో కమిటీ ముందు ఇచ్చిన వాంగ్మూలం, సైమన్‌ కమిషన్‌ పర్య టనలో అంటరానికులాల హక్కులకై గొంతెత్తి చాటారు. ఆ తర్వాత 1931, 32లలో లండన్‌లో జరిగిన రౌండ్‌ టేబుల్‌ సమావేశాలకు హాజరయ్యారు. ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ హక్కు అయిన కమ్యూనల్‌ అవార్డు సాధించారు. గాంధీ కుట్ర కారణంగా పూనా ఒడంబడిక అనే బృహత్తర కార్య క్రమం నిలిచిపోయింది. దాని ఫలితంగా ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ విధానం లేకుండా పోయింది. అయితే 1935లో మొట్టమొదటిసారిగా ‘భారత చట్టం’(ఇండియన్‌ యాక్ట్‌ 1935)ను బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టింది. దాని ప్రాతిపదికగా, 1937లో జరిగే ఎన్నికల్లో పాల్గొనడం కోసం 1936లో అంబేడ్కర్‌ ఇండిపెండెంట్‌ లేబర్‌ పార్టీ(ఐఎల్‌పి)ని స్థాపించారు. మహారాష్ట్రలో ఆ పార్టీ 17 స్థానాల్లో పోటీచేయగా, 14 స్థానాల్లో విజయం సాధించింది. అందులో పదకొండు రిజర్వుడ్‌ స్థానాలుకాగా, మూడు జనరల్‌ స్థానాలు కూడా ఉన్నాయి. అప్పుడు ఇండియన్‌ నేషనల్‌ కాంగ్రెస్‌ ప్రత్యర్థి పార్టీగా ఉన్నది. అయితే జయప్రకాశ్‌ నారాయణ్, ఆచార్య నరేంద్ర దేవ్, రామ్‌ మనోహర్‌ లోహియా స్థాపించిన కాంగ్రెస్‌ సోషలిస్టు పార్టీ మాత్రం అంబేడ్కర్‌ నాయకత్వం వహిస్తున్న ఇండిపెండెంట్‌ లేబర్‌ పార్టీకి మద్దతు పలికింది. ఇండిపెండెంట్‌ లేబర్‌ పార్టీ కేవలం అంటరాని కులాల కోసం ఆవిర్భవించిన పార్టీ కాదు. అంటరాని కులాల హక్కులు, వారి ప్రయోజనాలు ఆ పార్టీకి ముఖ్యమే కానీ అంతకుమించిన విస్తృ తమైన ఆకాంక్షలతో ఆ పార్టీ అవతరించింది. అందుకే కార్మికుల, రైతు  కూలీల హక్కులు ఆ పార్టీకి ప్రాథమిక లక్ష్యాలు అయ్యాయి. పరిశ్రమలు పూర్తిగా ప్రభుత్వ అధీనంలో నడవాలనేది ఆ లక్ష్యాల్లో ఒకటి. అంటే ఐఎల్‌పి కార్మికవర్గ దృక్పథంతో అవతరించిందనేది సుస్పష్టం. 1937 ఎన్నికల తర్వాత కేబినెట్‌ మిషన్‌ అనే పేరుతో భారతదేశ రాజకీయ స్వేచ్ఛ, స్వాతంత్య్రం అనే అంశాలపై ప్రజాభిప్రాయ సేకరణకు  వచ్చిన క్రిప్స్‌ (ఇఖఐ్క్క ) కమిటీ ముందు కూడా అంబేడ్కర్‌ తన వాదనలను విని పించారు. స్వతంత్ర భారత దేశంలో ఏర్పడే రాజ్యాంగంలో తమకు ప్రత్యేక హక్కులు ఉండాలని నిర్ద్వంద్వంగా ప్రతిపాదించారు. అయితే, ‘‘లేబర్‌ పార్టీ నాయకుడైన నీకు అంటరాని కులాల కోసం ప్రత్యేకంగా మాట్లాడే హక్కు లేదు’’ అన్న కమిటీ మాటలను పరిగణనలోకి తీసు కొని, ఇండిపెండెంట్‌ లేబర్‌ పార్టీ స్థానంలో ఆల్‌ ఇండియా షెడ్యూల్డ్‌ క్యాస్ట్స్‌ ఫెడరేషన్‌ (అఐ ఇఊ)ను స్థాపించారు. దీంతో షెడ్యూల్డ్‌ కులాల హక్కుల రక్షణ ఈ పార్టీ ప్రాథమిక ఎజెండాగా మారింది. 1942లో ఏర్ప డిన ఈ పార్టీ రాజ్యాంగ సభ ఎన్నికల్లో, 1952 జనరల్‌ ఎన్నికల్లో పోటీ చేసింది. కొన్ని స్థానాలు గెలిచినప్పటికీ, అనుకున్నంత ఫలితాలు సాధిం చలేకపోయింది. దీనితో మళ్లీ అంబేడ్కర్‌ రాజకీయ ఉద్యమం నడపడా నికి కేవలం షెడ్యూల్డ్‌ కులాల పేరుతో పార్టీ నిర్మాణం సరికాదని భావిం చారు. కుల ప్రాతిపదికగా ఏర్పడిన రాజకీయ పార్టీ విస్తృతమైన రాజ కీయ వ్యవస్థను శాసించలేదని అంబేడ్కర్‌ అభిప్రాయం. అందుకే 1955లో రిపబ్లికన్‌ పార్టీ ఆఫ్‌ ఇండియా పేరుతో ఒక రాజకీయ పార్టీకి అంకురార్పణ చేయాలని భావించి, ఒక ప్రణాళికను తయారు చేశారు. భారత రాజ్యాంగంలోని పీఠికను ఆర్‌పీఐ ప్రాథమిక లక్ష్యంగా అంబేడ్కర్‌ ప్రకటించారు. ప్రణాళికలో ఆ పీఠికను యథాత«థంగా పొందుపరిచారు. ‘‘న్యాయం, స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, సోదరత్వం ఆశయా లుగా కొత్త పార్టీని ప్రకటించారు. కానీ ఆర్‌పీఐ పార్టీ అంబేడ్కర్‌ మరణానంతరం మాత్రమే ఉనికిలోకి వచ్చింది. 1952 జనరల్‌ ఎన్నికల నుంచి అంబేడ్కర్‌ తన రాజకీయ గమ్యం, గమనం కోసం ప్రయత్నిం చారు. అందులోభాగంగానే సహజ మిత్రుల కోసం అన్వేషించారు. ఆ క్రమంలోనే సోషలిస్టు పార్టీ నాయకులు రామ్‌ మనోహర్‌ లోహియాతో అంబేడ్కర్‌కి సత్సంబంధాలేర్పడ్డాయి. కానీ వాళ్ల కలయిక జరగకుం డానే, వారి రాజకీయ కల సాకారం కాకుండానే అంబేడ్కర్‌ కన్ను మూయడం పెద్దలోటు. ఆ తర్వాత ఉనికిలోకి వచ్చిన రిపబ్లికన్‌ పార్టీ ఆఫ్‌ ఇండియా మొదట్లో లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా పనిచేసినప్పటికీ, తర్వాత అంతర్గత కలహాలతో ఉనికినే పోగొట్టుకున్నది. అంబేడ్కర్‌ తన జీవిత చరమాం కంలో చేసిన రాజకీయ ఆలోచనలు, ఆశించిన కార్యాచరణ ఇంకా పూర్తి కాలేదు. షెడ్యూల్డ్‌ కులాల హక్కుల కోసం తుదిశ్వాస వరకూ పోరాడి నప్పటికీ, అంతిమంగా  ఒక ప్రజాస్వామ్య సమాజంలోనే దీనికి సంపూర్ణ పరిష్కారం సాధ్యమని బలంగా అభిప్రాయపడ్డారు. ఒక మని షికి, ఒక ఓటు, ఒక ఓటు–ఒక విలువ ద్వారా రాజకీయ ప్రజాస్వామ్యం లభిం చినప్పటికీ, ఆర్థిక, సామాజిక అసమానతలు కొనసాగుతున్నాయని, రాజ్యాంగ సభ చివరి సమావేశం సందర్భంగా 1949, నవంబర్‌ 25న చేసిన ప్రసంగంలో పేర్కొన్నారు. కుల నిర్మూలన ద్వారా సామాజిక ప్రజాస్వామ్యం, ప్రజలందరికీ సమానావకాశాల ద్వారా, పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థ నియంత్రణ, ఆర్థిక ప్రజాస్వామ్యం అందించాలని అంబేడ్కర్‌ అభిలషించారు. అందుకే భారతదేశంలోని కుల వ్యవస్థను, పెట్టుబడి దారీ వ్యవస్థను కూకటివేళ్ళతో పెకిలించడానికి ఒక మహాప్రజాస్వామ్య ఉద్యమం ప్రారంభం కావాలి. ఈ ఆకాంక్షకు ఆచరణ రూపమివ్వడమే బాబా సాహెబ్‌కు ఘనమైన నివాళి. (నేడు డాక్టర్‌ బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ వర్ధంతి సందర్భంగా) వ్యాసకర్త సామాజిక విశ్లేషకులు / lmallepalli@gmail.com

న్యూఢిల్లీ: నెహ్రూ–గాంధీ కుటుంబం లక్ష్యంగా ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ మరోసారి విమర్శలు ఎక్కుపెట్టారు. ఆ కుటుంబాన్ని కీర్తించడం కోసం స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో సర్దార్‌ వల్లభాయ్‌ పటేల్, బీఆర్‌ అంబేడ్కర్, సుభాష్‌చంద్ర బోస్‌ లాంటి మహానుభావుల త్యాగాల్ని ఉద్దేశపూర్వకంగా విస్మరించారని ఆరోపించారు. ఈ దిగ్గజాలు పోషించిన చారిత్రక పాత్రను భారతీయులంతా తెలుసుకోవాల్సిన సమయం వచ్చిందన్నారు. నేతాజీ సుభాష్‌చంద్ర బోస్‌ ఆజాద్‌ హింద్‌ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటుచేసి 75 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా ఆదివారం ఎర్రకోటలో మోదీ జాతీయ పతాకాన్ని ఎగురవేసి, శిలాఫలకాన్ని ఆవిష్కరించారు. సుభాష్‌చంద్ర బోస్‌ అనుచరుల్లో ఒకరైన లాల్టిరామ్‌ బహూకరించిన టోపీ ధరించి మోదీ ఈ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్నారు. ఆజాద్‌ హింద్‌ ఫౌజ్‌ సభ్యులు బ్రిటిష్‌ పాలకుల చేతిలో విచారణ ఎదుర్కొన్న ఎర్రకోటలోని జైలుగది సంఖ్య 3లో ఆ శిలాఫలకాన్ని ఏర్పాటుచేయనున్నారు. అదే జైలులో ఒక మ్యూజియాన్ని కూడా నిర్మించనున్నారు.   వాళ్ల మార్గదర్శనం ఉండి ఉంటే... స్వాతంత్య్రం వచ్చిన తరువాత కూడా బ్రిటిష్‌ వ్యవస్థ ఆధారంగానే మన విధానాల్ని రూపొందించారని, బ్రిటిషర్ల దృక్కోణంలోనే ఆలోచించారని మోదీ పేర్కొన్నారు. అందుకే విద్య, ఇతర రంగాలకు సంబంధించిన విధానాలు విఫలమయ్యాయని అన్నారు. ‘భారతదేశ చరిత్ర, విలువల పట్ల నేతాజీ ఎంతో గర్వించేవారు. ఇతర దేశాల కోణంలో అన్నింటిని చూడొద్దని ఆయన బోధించారు. 16 ఏళ్ల వయసులోనే బ్రిటిష్‌ పాలనలో భారత దేశ దుస్థితి పట్ల కలతచెందారు. జాతీయవాదమే ఆయన సిద్ధాంతం. అదే శ్వాసగా బతికారు. వలస పాలన, అసమానత్వంపై పోరాటంలో భాగం గా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఎందరికో బోస్‌ స్ఫూర్తిగా నిలిచారు. సుభాష్‌చంద్ర బోస్, సర్దార్‌ పటేల్‌ లాంటి మహానుభావులు మార్గదర్శనం లభించినట్లయితే పరిస్థితులు ఇప్పుడు మరోలా ఉండేవి. ఒక కుటుంబాన్ని కీర్తించేందుకు, ఎందరో గొప్ప నాయకుల సేవల్ని విస్మరించడం విచారకరం’ అని మోదీ అన్నారు.  విపత్తు సమయంలో సహాయక కార్యక్రమాల్లో విశేష సేవలందించే సిబ్బందికి నేతాజీ సుభాష్‌ చంద్రబోస్‌ పేరిట ఇకపై ఏటా అవార్డు ఇస్తామని మోదీ ప్రకటించారు. పోలీసు స్మారకానికి ఇన్నేళ్లా?.. విధుల నిర్వహణలో ప్రాణాలు అర్పించిన పోలీసు అమరవీరుల జ్ఞాపకార్థం స్మారకం ఏర్పాటుచేయడంతో గత ప్రభుత్వాలు నిర్లక్ష్యం వహించాయని మోదీ ఆరోపించారు. జాతీయ పోలీసు అమరవీరుల దినోత్సవం సందర్భంగా ఢిల్లీలో మోదీ పోలీసు స్మారకాన్ని ఆవిష్కరించారు. ‘దేశానికి అంకితం చేస్తున్న ఈ స్మారకం పట్ల గర్విస్తున్నా. దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చి 70 ఏళ్లు గడిచినా ఇన్నాళ్లూ ఇలాంటి స్మారకాన్ని ఎందుకు ఏర్పాటుచేయలేదని ప్రశ్నిస్తున్నా. 2002లో శంకుస్థాపన జరిగిన ఈ స్మారక నిర్మాణ పనులకు కొన్ని న్యాయపర అడ్డంకులు తలెత్తిన సంగతిని అంగీకరిస్తున్నా. కానీ అంతకుముందున్న ప్రభుత్వాలు చిత్తశుద్ధితో ప్రయత్నిస్తే స్మారకం ఎప్పుడో పూర్తయ్యేది’ అని మోదీ వ్యాఖ్యానించారు. ఖమ్మం గ్రానైట్‌తో స్మారకం సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: ప్రధాని మోదీ ఆవిష్కరించి న జాతీయ పోలీసు స్మారక చిహ్నాన్ని ఖమ్మం గ్రానైట్‌తో తయారుచేయడం విశేషం. కేంద్ర హోం శాఖ ఆధ్వర్యంలో 31 అడుగుల పొడ వు, 9 అడుగుల వెడల్పుతో 270 టన్నుల బరువున్న అతి భారీ గ్రానైట్‌ రాయి తో ఈ స్మారక చిహ్నన్ని రూపొందించారు. ఖమ్మం జిల్లా నేలకొండపల్లి మండలంలోని చెర్వు మాధారంలోని గాయత్రి గ్రానైట్స్‌ క్వారీ నుం చి ఈ రాయిని వెలికితీసి ఢిల్లీకి తరలించారు. ఆర్కిటెక్చర్‌ నిపుణులు ఈ గ్రానైట్‌పై ముం దువైపు స్మారక చిçహ్నాన్ని చెక్కారు. ఈ  కార్యక్రమానికి గాయత్రి గ్రానైట్స్‌ యాజమాన్య ప్రతినిధులు వద్దిరాజు రవిచంద్ర, వెంకటేశ్వర్లు, నిఖిల్‌లను హోం శాఖ అధికారులు ప్రత్యేకంగా ఆహ్వానించారు.  

రాంచీ : రిజర్వేషన్ల వల్ల దేశానికి ఏమైనా మేలు జరిగిందా, వెనకబడిన వర్గాలు అభివృద్ది సాధించాయా.. అంటూ లోక్‌సభ స్పీకర్‌ సుమిత్రా మహాజన్‌ ప్రశ్నించారు. జార్ఖండ్‌లో మూడు రోజుల పాటు నిర్వహించిన ‘లోన్‌ మానథాన్‌’ కార్యక్రమానికి సుమిత్రా మహాజన్‌ ముఖ్య అతిథిగా హాజరయ్యారు. ఈ సందర్భంగా ఆమె మాట్లాడుతూ.. ‘సామాజిక సామరస్యాన్ని సాధించడం కోసం డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేద్కర్‌ స్వాతంత్ర్యనంతరం పదేళ్ల పాటు రిజర్వేషన్లు ఉండాలని భావించారు. విద్యాసంస్థల్లో, ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో వెనకబడిన వర్గాలవారికి తగు ప్రాధాన్యత కల్పించడం కోసం రిజర్వేషన్లు ఉద్దేశించబడినవి. కానీ అవే రిజర్వేషన్ల వల్ల నేడు ఆయా రంగాల్లో తీవ్ర శూన్యత ఏర్పడింది. కేవలం పదేళ్లు మాత్రమే అనుకున్న రిజర్వేషన్లను ప్రతి పదేళ్లకోసారి పొడిగిస్తూ పోవడం వల్ల దేశానికి ఏమైనా ప్రయోజనం సమకూరిందా? సామాజిక ప్రగతి సాధించాలంటే కావాల్సింది రిజర్వేషన్ల కాలపరిమితిని పొడగించడం కాదు. సామాజిక సామరస్యం సాధించే దిశగా మన ఆలోచనల్ని, చేతల్ని మార్చుకోవాలి. అప్పుడే అంబేద్కర్‌ కలలు కన్న సమాజం సిద్ధిస్తుంద’ని తెలిపారు. బీజేపీ పార్టీ రిజర్వేషన్లను ముగింపు పలకనున్నదని ఈ ఏడాది ప్రారంభంలో కాంగ్రెస్‌ పార్టీ ఆరోపణలు చేసిన సంగతి తెలిసిందే. దాంతో బీజేపీ జాతీయాధ్యక్షుడు అమిత్‌ షా ఈ ఆరోపణలను ఖండిస్తూ కాంగ్రెస్‌ పార్టీ కావాలనే తమ ప్రభుత్వం గురించి అసత్య ప్రచారం చేస్తోందని.. బీజేపీ అధికారంలో ఉన్నంత కాలం రిజర్వేషన్లు కొనసాగుతాయని ప్రకటించారు.

షాబాద్‌(చేవెళ్ల): భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్, బాబూ జగ్జీవన్‌రాం ఆశయాలను స్ఫూర్తిగా తీసుకుని సమసమాజ నిర్మాణానికి కృషి చేస్తానని లోక్‌సభ మాజీ స్పీకర్‌ మీరాకుమార్‌ పేర్కొన్నారు. రంగారెడ్డి జిల్లా షాబాద్‌ మండల కేంద్రంతోపాటు పోతుగల్‌ గ్రామంలో అంబేడ్కర్, జగ్జీవన్‌రాం విగ్రహాలను పీసీసీ చీఫ్‌ ఉత్తమ్‌కుమార్‌రెడ్డి, అఖిల భారత కాంగ్రెస్‌ పార్టీ ఎస్సీ సెల్‌ అధ్యక్షుడు ప్రసాద్, మాజీ మంత్రులు సబితాఇంద్రారెడ్డి, చంద్రశేఖర్, చేవెళ్ల ఎమ్మెల్యే కాలె యాదయ్య తదితరులతో కలసి ఆమె ఆదివారం ఆవిష్కరించారు. ఈ సందర్భంగా షాబాద్‌లోని బహిరంగసభలో మీరాకుమార్‌ మాట్లాడుతూ.. అన్యాయాన్ని అరికట్టేందుకు అందరం ఐకమత్యంతో ముందుకు సాగాలని పిలుపునిచ్చారు. ప్రస్తుత సమాజంలో దళితులను చిన్నచూపు చూస్తున్నారని, అలాంటి అసమానతలను సమాజం నుంచి దూరం చేయాల్సిన అవసరం ఉందని చెప్పారు. తన తండ్రి జగ్జీవన్‌రాం ఆశయాలను పుణికి పుచ్చుకున్న తాను అణగారిన కులాల అభ్యున్నతి కోసం కృషి చేస్తానని చెప్పారు. అలాంటి మహనీయుల ఆశయాలను సాధించేందుకు తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు కృషి చేశానని అన్నారు. మహనీయుల విగ్రహాలను ప్రతిష్టించిన ఈరోజు ఎంతో శుభదినమని, ఇక్కడి ప్రజలు తనను ఎంతో ప్రేమానురాగాలతో స్వాగతించారని చెప్పారు. మీరాకుమార్‌తోనే రాష్ట్రం ఏర్పాటు: ఉత్తమ్‌ మీరాకుమార్‌ లోక్‌సభ స్పీకర్‌గా ఉన్నప్పుడే తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు బిల్లు పాస్‌ అయిందని ఉత్తమ్‌ పేర్కొన్నారు. రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు ముందు దళిత ముఖ్యమంత్రిని చేస్తానని, దళితులకు మూడెకరాల భూమి, ఇంటికో ఉద్యోగం ఇస్తానని హామీలు ఇచ్చిన కేసీఆర్‌ వారిని మోసం చేశారని దుయ్యబట్టారు. టీఆర్‌ఎస్‌ అధికారంలోకి వచ్చాక నేరెళ్లలో దళిత రైతులపై అక్రమ కేసులు పెట్టారని, ఖమ్మంలో గిరిజనులపై దాడి చేసిన చరిత్ర వారికే దక్కుతుందన్నారు. కార్యక్రమంలో పీసీసీ అధికార ప్రతినిధి దాసోజు శ్రవణ్‌కుమార్, డీసీసీ మాజీ అధ్యక్షుడు వెంకటస్వామి, పార్టీ నాయకుడు రాచమల్లసిద్ధేశ్వర్, టఫ్‌ అధ్యక్షురాలు విమలక్క తదితరులు పాల్గొన్నారు.

లండన్‌ మహానగరం చారిత్రక అంశాల్లో బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌కు కూడా చోటు లభించనుంది. వందేళ్ల కింద ఉన్నత చదువుల కోసం లండన్‌ వెళ్లిన అంబేడ్కర్‌ అక్కడి కింగ్‌హెన్రీ రోడ్‌లోని ప్రైంరోజ్‌ హిల్, నంబర్‌ 10 ఇంట్లో నివసించారు. దీన్ని స్మారక భవనంగా మార్చేందుకు తాజాగా బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం ముందుకొచ్చింది. నాలుగంతస్తుల ఈ భవనాన్ని ఏప్రిల్‌ 19 నుంచి సందర్శకుల కోసం తెరిచి ఉంచినా.. త్వరలో లాంఛనంగా ప్రారంభించనుంది. ఈ భవనం కింది అంతస్తులో సమావేశ మందిరాన్ని, ఒకటి, రెండో అంతస్తుల్లో ఫొటో గ్యాలరీని, పై అంతస్తులో అంబేడ్కర్‌ సాహిత్యాన్నీ ఉంచారు. తొలి అంతస్తులో అంబేడ్కర్‌ విగ్రహానికి ఎదురుగా రీడింగ్‌ రూం ఏర్పాటు చేశారు. మూడేళ్ల కింద మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ భవనాన్ని కొనుగోలు చేసినా.. నిర్వహణ బాధ్యతలను బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వమే చేసుకుంటూ ఉండటం విశేషం. మేడమ్‌ ఎఫ్‌ ఇల్లు అది! కింగ్‌ హెన్రీ రోడ్‌లోని పదో నంబర్‌ ఇంటి యజమాని కుమార్తె పేరు ఫాన్నీ ఫిట్జెరాల్డ్‌. ఆమె తల్లి ఫాన్నీ ఫిట్జెరాల్డ్‌ను ముద్దుగా ‘ఎఫ్‌’ అని పిలుచుకునేవారు. 1920–23 మధ్య అంబేడ్కర్‌ లండన్‌లోని మేడం ఎఫ్‌ ఇంట్లో నివాసం ఉన్నారు. అణగారిన వర్గాల కోసం పోరాడుతున్న అంబేడ్కర్‌ భావజాలం, ఆయా వర్గాల పట్ల అతడి నిబద్ధత మేడం ఎఫ్‌ను కాలేజీ రోజుల్లోనే అమితంగా ప్రభా వితం చేశాయి. అణగారిన వర్గాల విముక్తి కోసం అహరహం పాటుపడిన పోరాట యోధుడిగా అంబేడ్కర్‌ ఆమె మనసులో బలమైన ముద్రవేశారని అంబేడ్కర్‌ సెక్రటరీగా పనిచేసిన నానక్‌ చంద్‌ రట్టూ తాను రాసిన ‘లిటిల్‌ నోన్‌ ఫాసెట్స్‌ ఆఫ్‌ డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌’ అనే పుస్తకంలో పేర్కొన్నారు. లండన్‌ స్కూల్‌ ఆఫ్‌ ఎకనమిక్స్‌లో చదువు కొనసాగిస్తున్నప్పుడు అంబేడ్కర్‌కి పరిశోధనలోనూ, రాతకి సంబంధించిన విషయాల్లోనూ మేడం ఎఫ్‌ సాయపడేవారు. ఆయన రీసెర్చ్‌కు సంబంధించిన గుట్టలకొద్దీ మెటీరియల్‌ని టైప్‌ చేసి ఇచ్చేవారట కూడా. లండన్‌ హౌస్‌ ఆఫ్‌ కామన్స్‌లో ఉద్యోగిగా ఉన్నా.. ఖాళీ సమయంలో అంబేడ్కర్‌ రచనల్లోనూ, ఇతర కార్యక్రమాల్లోనూ సంపూర్ణ సహకారం అం దించేవారట. ఇప్పడు మేడం ఎఫ్‌ ఇంటిని మ్యూజియంగా మార్చి బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం భారత ప్రజల ప్రియతమ నాయకుడికి మరింత గౌరవం తెచ్చిపెట్టింది.

సాక్షి, బెంగళూరు: డాక్టర్‌ బాబా సాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ కలలుగన్న శక్తివంతమైన, సుభిక్షమైన భారత నిర్మాణానికి బీజేపీ ప్రభుత్వం కృషిచేస్తోందని ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ పేర్కొన్నారు. అంబేడ్కర్‌ను తీవ్రంగా అవమానించిన కాంగ్రెస్‌ పార్టీ.. ఏనాడూ దళిత, బహుజన వర్గాల సంక్షేమం గురించి ఆలోచించలేదని ఆయన తీవ్రంగా విమర్శించారు. కర్ణాటక ఎన్నికల ప్రచారం ముగింపు సందర్భంగా పార్టీ ఎస్సీ, ఎస్టీ, ఓబీసీ, స్లమ్‌ మోర్చా నాయకులు, కార్యకర్తలనుద్దేశించి నమో యాప్‌ ద్వారా ప్రధాని ప్రసంగించారు. 1952లో పార్లమెంటు ఎన్నికల్లో, 1953లో ముంబైలోని బాంద్రా లోక్‌సభ ఉపఎన్నికల్లోనూ అంబేడ్కర్‌ను ఓడించేందుకు కాంగ్రెస్‌ సర్వశక్తులూ ఒడ్డిన విషయాన్ని మరిచిపోవద్దన్నారు. ‘కాంగ్రెస్‌ పార్టీ హృదయంలో దళితులు, ఓబీసీలకు చోటే లేదు. అంబేడ్కర్‌ను అవమానించినప్పటి నుంచి దశాబ్దాలుగా ఇదే విధానాన్ని అమలుచేస్తోంది. కాంగ్రెస్‌ చేతిలో అధికారం ఉన్నంతవరకు అంబేడ్కర్‌కు భారతరత్న ఇవ్వలేదు. బీజేపీ పగ్గాలు చేపట్టాకే ఆ మహనీయునికి సరైన గౌరవం దక్కింది’ అని మోదీ పేర్కొన్నారు. దేశాభివృద్ధిలో అందరినీ కలుపుకుని పోవాలని, అభివృద్ధి ఫలాలు అందరికీ అందాలన్న బాబాసాహెబ్‌ ఆలోచనలను నిజం చేసే దిశగా.. సమానత్వం, సామాజిక న్యాయం జరిగేలా తమ ప్రభుత్వం పలు పథకాలను ప్రవేశపెట్టిందన్నారు. అంబేడ్కర్‌ కలల సాకారం కోసం మనమంతా కృషిచేద్దామని మోదీ పిలుపునిచ్చారు.ఎక్కువ మంది ఎస్సీ, ఎస్టీ, ఓబీసీల నుంచి ఎక్కువ మంది బీజేపీ వారేనని మోదీ గుర్తుచేశారు. స్వతంత్ర భారతంలో ఎస్టీలకోసం ప్రత్యేక మంత్రిత్వ శాఖ, ప్రత్యేక ఎస్టీ కమిషన్‌ను ఏర్పాటుచేసింది వాజ్‌పేయి ప్రభుత్వమేనన్నారు. అందుకే ఎస్టీలు ఎక్కువగా ఉన్న మధ్యప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, గుజరాత్, రాజస్తాన్, జార్ఖండ్, ఛత్తీస్‌గఢ్, అస్సాం, అరుణాచల్‌ప్రదేశ్, మణిపూర్, త్రిపుర వంటి రాష్ట్రాల్లో బీజేపీ అధికారంలో ఉందని, నాగాలాండ్, మేఘాలయల్లో సంకీర్ణ ప్రభుత్వాలు నడుపుతోందన్నారు. ఎస్టీలు బీజేపీ వెంటే ఉన్నారనటానికి ఇదే నిదర్శనమన్నారు. అటు ఓబీసీ కమిషన్‌కు రాజ్యాంగబద్ధత ఇచ్చేందుకు కాంగ్రెస్‌ ఏనాడూ ఆలోచించలేదని.. ఇప్పటికీ ఈ విషయం ముందుకు రాగానే కావాలని ఏదో ఒక ఆటంకాన్ని కలగజేస్తోందని మోదీ పేర్కొన్నారు. బడుగు, బలహీనవర్గాల మద్దతు ఎప్పటికీ బీజేపీకే ఉంటుందన్న ప్రధాని.. తమ పార్టీయే అల్పసంఖ్యాక వర్గాల వారికి సరైన న్యాయం చేస్తుందని భరోసా ఇచ్చారు. 25 లక్షల మందితో మోదీ! నమో యాప్‌ ద్వారా కర్ణాటకలోని 25లక్షల మందితో ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ అనుసుంధానమయ్యారు. కర్ణాటక ప్రచారం సందర్భంగా పలు వీడియో సంభాషణల ద్వారా  ఇంత మంది ప్రజలతో ఆయన కనెక్ట్‌ అయ్యారని బీజేపీ ఓ ప్రకటనలో వెల్లడించింది. ప్రపంచంలో సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ద్వారా ఇంతమందితో అనుసంధానమైన తొలినేతగా మోదీ నిలిచారని పేర్కొంది. ఇప్పటికే నమో యాప్‌ ద్వారా పార్టీ మహిళ, యువజన, మైనార్టీ విభాగాలతో, రైతులతో మాట్లాడిన మోదీ.. తాజాగా పార్టీలోని ఎస్సీ, ఎస్టీ, ఓబీసీ, స్లమ్‌ మోర్చాలతోనూ సమావేశమయ్యారు. ఇందులో పార్టీ అభ్యర్థులు, కార్యకర్తలు, మోదీ మద్దతుదారులు కూడా ఉన్నారు. రానున్న సార్వత్రిక ఎన్నికల వరకు దేశవ్యాప్తంగా వివిధ వర్గాలకు మరింత చేరువయ్యేందుకు మోదీ నమో యాప్‌ను బలమైన వేదికగా మార్చబోతున్నారని పార్టీ ఐటీ విభాగం నేత అమిత్‌ మాలవీయ పేర్కొన్నారు.   

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ : భారతీయ రాజకీయాల్లో నేడు డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ అత్యంత ప్రజాదరణ కలిగిన చారిత్రక పురుషుడు. ప్రతి పార్టీ ఎన్నికల సందర్భంగానో, జయంతి, వర్ధంతుల సందర్భంగానో ఆయన ఉపన్యాసాల గురించి, భావాల గురించి మాట్లాడుతుంది. ‘సమాజంలో ఓ వెనకబడిన వర్గం నుంచి వచ్చిన నేను ఈ రోజున ప్రధాన మంత్రి అయ్యానంటే అందుకు కారణం అంబేడ్కర్‌’ ఆయన జయంతి సందర్భంగా ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ వ్యాఖ్యానించారు. ఎక్కడ ఎన్నికలు సమీపించినా ఆయన అంబేడ్కర్‌ పేరును తలవకుండా ఉండలేరు. ఆయన దేశంలో డిజిటల్‌ లావాదేవీల కోసం ‘భీమ్‌’ యాప్‌ను తీసుకొచ్చారు. భీమ్‌ అంటే మనలో ఎక్కువ మందికి దళితుల నినాదం ‘జైభీమ్‌’లోని అంబేడ్కర్‌ మనకు స్ఫురించరు. మహాభారతంలోని భీముడు మనకు స్ఫురిస్తారు. అది వేరే విషయం అనుకోండి! 1980వ దశకం వరకు కాంగ్రెస్‌ పార్టీ సహా ప్రధాన స్రవంతిలోని ఏ రాజకీయ పార్టీ అంబేడ్కర్‌ పేరును తలవలేదు. ఎన్నికల సందర్భంగా కూడా ప్రస్తావించలేదు. బీజేపీ మొదటి నుంచి ఆయనకు మరీ దూరంగా ఉంటూ వచ్చింది. పదవుల్లో ఉన్న రాజకీయ నాయకులు మాత్రం జయంతి, వర్ధంతులకు పూలదండలు వేసి మొక్కుబడికి నివాళులర్పించేవారు. 1990 దశకం వరకు దేశంలోని ప్రధాన రాజకీయ పార్టీలన్నీ అంబేడ్కర్‌ను పట్టించుకోలేదని మేధావి, విద్యావంతుడు కంచ ఐలయ్య పేర్కొన్నారు. 1978లో ‘ఆల్‌ ఇండియా బ్యాక్‌వర్డ్‌ అండ్‌ మైనారిటీస్‌ కమ్యూనిటీస్‌ ఎంప్లాయీస్‌ ఫెడరేషన్‌’ ఏర్పాటుతో మరోసారి అంబేడ్కర్‌ ప్రజల దృష్టికి వచ్చారు. ఈ ఫెడరేషన్‌ను ఏర్పాటు చేసిన వ్యవస్థాప నాయకుల్లో ఒకరైన కాన్షీరామ్‌ 1984లో బహుజన్‌ సమాజ్‌ పార్టీని ఏర్పాటు చేయడంతో అంబేడ్కర్‌ పేరు మరింత ప్రచారంలోకి వచ్చింది. ఆ తర్వాత కాన్షీరామ్‌ శిష్యురాలు మాయావతి హయాంలో అంబేడ్కర్‌ పేరు మారుమోగిపోయింది. దళితుల ఓట్ల కోసం కొన్ని రాజకీయ పార్టీలు అంబేడ్కర్‌ను ఎత్తుకోవడంతో ఆయన దళితులకు ఓ ఐకాన్‌గా మారిపోయారు. ఈ నేపథ్యంలోనే మండల్‌ కమిషన్‌ సిఫార్సులను అమలు చేసిన వీపీ సింగ్‌ ప్రభుత్వం 1990లో అంబేడ్కర్‌కు దేశంలో అత్యున్నత పౌర పురస్కారమైన ‘భారత రత్న’ను ప్రకటించింది. జాతిపిత మహాత్మాగాంధీ, జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూలకు అంబేడ్కర్‌ అంటే అసలు పడేది కాదు కనుక స్వాతంత్య్ర రాజకీయాల్లో ఆయన వివాదాస్పద నాయకుడిగానే చెలామణి అయ్యారు. గాంధీజీని తాను కనీసం వ్యక్తిగత నైతిక ప్రమాణాల ప్రాతిపదికగా కూడా మహాత్ముడిగా గుర్తించనని బీబీసీకి ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో అంబేడ్కర్‌ వ్యాఖ్యానించడం పట్ల నాడు గాంధీతోపాటు పలువురు కాంగ్రెస్‌ నాయకులు నొచ్చుకున్నారు. బ్రిటీష్‌ ఇండియాలో ఎన్నికలు రెండు రకాలుగా ఉండాలని, దళితులకు ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ విధానం ఉండాలని, వారు దళితులను మాత్రమే తమ ప్రతినిధులుగా ఎన్నుకుంటారంటూ అంబేడ్కర్‌ ఓ ప్రతిపాదన తీసుకొచ్చారు. దాన్ని విరమించుకోకపోతే ఆమరణ నిరాహార దీక్ష చేస్తానని గాంధీజీ బెదిరించడంతో ఆ ప్రతిపాదనను ఆయన ఉపసంహరించుకోవాల్సి వచ్చింది. 1956లో అంబేడ్కర్‌ మరణించినప్పుడు జవహరలాల్‌ నెహ్రూ తన సంతాప సందేశంలో ‘వెరీ కాంట్రవర్శియల్‌ ఫిగర్‌ ఇన్‌ ఇండియన్‌ పాలిటిక్స్‌ (భారత రాజకీయాల్లో అత్యంత వివాదాస్పద నాయకుడు)’ అని వ్యాఖ్యానించారు. ఇక ఆయన ఆత్మకథను రాసిన ధనుంజయ్‌ కీర్‌ ‘మోస్ట్‌ హేటెడ్‌ మేన్‌ ఇన్‌ ఇండియా (భారత్‌లో ఎంతో వ్యతిరేకత కలిగిన నాయకుడు)’గా వర్ణించారు. కాంగ్రెస్‌ పార్టీ రాజకీయాలతో విసిగిపోయిన అంబేడ్కర్‌ షెడ్యూల్డ్‌ క్యాస్ట్‌ ఫెడరేషన్, ఇండిపెండెంట్‌ లేబర్‌ పార్టీలను ఏర్పాటు చేసినా ఆయనకు ఓట్లు రాలలేదు. నేడు దళితుల ఓట్ల కోసం మాత్రం ప్రతి పార్టీ ఆయన పేరును నమ్ముకుంటోంది. అయినప్పటికీ అంబేడ్కర్‌కుగానీ, ఆయన రచనలకుగానీ నిజమైన గుర్తింపు రావడం లేదు. ఆయన్ని ఓట్లు కురిపించే ఓ ‘ఐకాన్‌’గానే చూస్తున్నారు.

లక్నో: నిండైన విగ్రహం, నీలం రంగు కోటు, ఒక చేతిలో భారత రాజ్యాంగం, ముందుకు సాగమం టున్నట్లుండే మరో చేతి చూపుడు వేలు..ఇది అందరికీ పరిచితమైన భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ రూపం. దేశ వ్యాప్తంగా నెలకొల్పిన ఆయన విగ్రహాలన్నీ ఇదే విధంగా ఉంటాయి. అయితే, ఆయన కోటు నీలిరంగులోనే ఎందుకు ఉండాలి? ‘నీలి రంగు అంటే ఆయనకు చాలా ఇష్టం. వ్యక్తిగత జీవితంలోనూ వివిధ సందర్భాల్లో ఆయన అదే రంగును వాడారు..’ అని అంబేడ్కర్‌ మహాసభకు చెందిన లాల్జీ నిర్మల్‌ తెలిపారు. ‘1942లో అంబేడ్కర్‌ స్థాపించిన ‘షెడ్యూల్డ్‌ క్యాస్ట్స్‌ ఫెడరేషన్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా’ పార్టీ జెండా రంగు నీలం... మధ్యలో అశోకచక్రం ఉండేది. ఈ పార్టీని రద్దు చేసి 1956లో ఆయన నెలకొల్పిన ‘రిపబ్లికన్‌ పార్టీ ఆఫ్‌ ఇండియా’ పార్టీకి కూడా నీలం రంగు జెండానే వాడారు. ఆకాశం రంగూ నీలమే. అంతటి విశాలత ను అంబేడ్కర్‌ కోరుకున్నారు. అందుకే ఆయనకు నీలి రంగు ఇష్టం’అని రిటైర్డ్‌ ఐపీఎస్‌ అధికారి, ప్రముఖ దళిత కార్యకర్త ఎస్‌ఆర్‌ దారాపురి తెలిపారు. ఇటీవల యూపీలోని బదౌన్‌లో ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన అంబేడ్కర్‌ విగ్రహం కోటు కాషా యంలో ఉండటం  వివాదానికి దారి తీసింది.  ఆ తర్వాత దానిని బీఎస్పీ నీలం రంగులోకి మార్చిన సంగతి తెలిసిందే. 

న్యూఢిల్లీ: భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌కు తమ ప్రభుత్వం ఇచ్చినంత గౌరవం మరే ప్రభుత్వం ఇవ్వలేదని ప్రధాని మోదీ తెలిపారు. ఎస్సీ, ఎస్టీ చట్టంపై ఇటీవల సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పును నిరసిస్తూ దళిత సంఘాలు చేపట్టిన ఆందోళన హింసాత్మకంగా మారిన నేపథ్యంలో మోదీ వ్యాఖ్యలు ప్రాధాన్యం సంతరించుకున్నాయి. ఢిల్లీలోని వెస్ట్రన్‌కోర్టులో నూతన ఎంపీల వసతి కోసం నిర్మించిన అదనపు భవనాన్ని ఆయన బుధవారం ప్రారంభించారు. ఈ సందర్భంగా మాట్లాడుతూ.. బాబా సాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌కు తమ ప్రభుత్వం ఇచ్చినంత గౌరవం బహుశా మరే ప్రభుత్వం ఇవ్వలేదన్నారు. రాజకీయ ప్రయోజనాల కోసం అంబేడ్కర్‌ పేరును వాడటం మానుకోవాలని హితవు పలికారు. అన్ని రాజకీయ పార్టీలు అంబేడ్కర్‌ చూపిన మార్గంలో ముందుకెళ్లాలని సూచించారు. అంబేడ్కర్‌ ఆదర్శాలైన సామరస్యం, ఐక్యత స్ఫూర్తితో పేదల సంక్షేమానికి తన ప్రభుత్వం కృషి చేస్తోందన్నారు. వెస్ట్రన్‌కోర్టులో ఎంపీల కోసం అదనపు భవనాన్ని నిర్మించడంలో లోక్‌సభ స్పీకర్‌ సుమిత్రా మహాజన్‌ పాత్రను మోదీ కొనియాడారు. ఎంపీలను మహాజన్‌ తల్లిలా చూసుకుంటారని కితాబిచ్చారు. ఢిల్లీలో ఎంపీలు ఫైవ్‌స్టార్‌ హోటళ్లలోనే ఉంటారని ఓ విమర్శ ఉందనీ, అయితే మాజీ ఎంపీలు తమకు కేటాయించిన భవనాలను ఖాళీ చేయకపోవడంతోనే ఈ సమస్య వచ్చిందన్నారు.  

సాక్షి, గద్వాల: జ్ఞానసమాజ నిర్మాణమే స్వేరోస్‌ అంతిమలక్ష్యమని సాంఘిక సంక్షేమశాఖ గురుకుల విద్యాలయాల సంస్థ కార్యదర్శి ఆర్‌ఎస్‌ ప్రవీణ్‌కుమార్‌ అన్నారు. స్వేరోస్‌ అధ్వర్యంలో అలంపూర్‌ చౌరస్తాలో ఏర్పాటుచేసిన జ్ఞానయుద్ధం మహాసభకు ఆయన ముఖ్యఅతిథిగా హాజరై ప్రసంగించారు. వివక్షకు తావులేకుండా జ్ఞానసమాజాన్ని సృష్టించడం కోసం స్వేరోస్‌ నిరంతరం పనిచేయాలని పిలుపునిచ్చారు. ఎలాంటి పరిస్థితులు ఉన్నప్పటికీ తల్లిగర్భం నుంచి భూమి మీదకు అడుగుపెట్టిన ప్రతి జీవికి తనశక్తిని తాను తెలుసుకునే వాతావరణం కల్పించడమే స్వేరోయిజం అన్నారు. ప్రభుత్వం కల్పిస్తున్న అవకాశాలను రెండు చేతులతో అందుకోని ఆకాశమే హద్దుగా ముందుకు సాగాలన్నారు. ఎవరెస్ట్‌ను అధిరోహించిన మాలావత్‌ పూర్ణ, ఆనంద్, దర్శానాల సుష్మా, సుందర్‌రాజు, తేజాబాయి, అంచిపాక సునిల్, సైదులు ఇలా అనేక విజయాలు సాధించిన గురుకుల విద్యార్ధులను ఆదర్శంగా తీసుకోవాలని పిలుపునిచ్చారు. ఫ్యాక్షనిస్టుల గురించి కాదు.. అనేక విజయాలు సాధించిన మహనీయుల గురించి చెప్పాలన్నారు.   అంబేద్కర్‌ కలలు నిజం చేయాలి రామన్‌ మెగాసెసే అవార్డు గ్రహీత బెజవాడ విల్సన్‌ మాట్లాడుతూ.. అంబేద్కర్‌ కలలు భవిష్యత్‌లో నిజం అవుతాయనడానికి ఈ సభ నిదర్శనమన్నారు. దేశంలో అందరు సమానమేనని చెబుతున్న రాజ్యాంగాన్ని అమలు చేయడంలో ఇప్పటికీ నిర్లక్ష్యం ఉందన్నారు. అంటరాని కులాలను సమాజం అణిచివేసిందన్నారు. అణిచివేతను ఎదుర్కొని ప్రపంచ మేధావిగా ఎదిగిన భారతరత్న అంబేద్కర్‌ జీవితాన్ని ఆదర్శంగా తీసుకోవాలన్నారు. ప్రతిభ జ్ఞానం అనేది ఏ ఒక్కరి సొత్తు కాదన్నారు. అవకాశం ఇస్తే దేనినైనా సాధించగలరని ఇక్కడ స్వేరోస్‌ను చూస్తే అర్ధమవుతుందన్నారు. గురుకులాల విద్యార్థుల భవిష్యత్‌కు బంగారు బాటలు వేస్తూనే సమాజ శ్రేయస్సుకు ఆర్‌ఎస్‌ ప్రవీణ్‌కుమార్‌ చేస్తున్న కృషి అభినందనీయమని కొనియాడారు.   పూర్ణ, ఆనంద్‌ స్ఫూర్తికావాలి  మాజీ డీజీపీ డాక్టర్‌ ప్రసాద్‌రావు మాట్లాడుతూ.. అతి సామాన్య కుటుంబంలో జన్మించి డీజీపీ స్థాయికి ఎదగడానికి అంబేద్కర్‌ చూపిన స్ఫూర్తియే కారణమన్నారు. కష్టపడి చదివి అత్యున్నతస్థాయికి ఎదగాలని పిలుపునిచ్చారు. కేవలం పది నెలల శిక్షణతోనే ప్రపంచంలోనే ఎత్తయిన ఎవరెస్ట్‌ శిఖరాన్ని అధిరోహించిన పూర్ణ, ఆనంద్‌ ప్రతి విద్యార్థికి స్ఫూర్తి కావాలని పిలుపునిచ్చారు.   పిల్లలను ఎంతైనా చదివించాలి ప్రభుత్వ మాజీ ప్రధాన కార్యదర్శి కాకి మాధవరావు మాట్లాడుతూ.. జీవితంలో ఎంత ఉన్నతస్థాయికి ఎదిగినా గతాన్ని, తల్లిదండ్రులను మరిచిపోవద్దన్నారు. తమ పిల్లలను చదివించాలని, స్ఫూర్తి నింపేందుకు ఇలాంటి సభలు నిర్వహించడం అభినందనీయమన్నారు. దళితుల పిల్లలు చదువుకోవడమే నేరమనే సమాజం నుంచి నేడు జ్ఞాన సమాజం వైపు ముందుకు సాగడం శుభశూచకమన్నారు. మన పిల్లలు చదువుకోవద్దనేది ధనికుడి నైజమని...ప్రతి ఒక్కరూ తమ పిల్లలను చదివించాలని పిలుపునిచ్చారు. ఎన్‌ఆర్‌ఐ పగిడిపాటి దేవయ్య మాట్లాడుతూ..గురుకులాల్లో చదువుకుని అంబేద్కర్‌ స్ఫూర్తితో చదువుకోని దేశవిదేశాల్లో వ్యాపారరంగాల్లో రాణించినట్లు తెలిపారు. దేశంలో ఉన్న పేద విద్యార్ధులకు విద్య, వైద్య, ఉపాధిరంగాల్లో సేవలు అందించాలనే ఉద్దేశంతో నాదం స్వచ్ఛంద సంస్థ ద్వారా  సేవలందిస్తున్నట్లు చెప్పారు. కింది కులాల బాగుపడాలంటే చదువు ఒక్కటే మార్గమన్నారు. పూర్ణ, ఆనంద్‌  ప్రపంచంలోని ఏడు ఖండాల్లో ఉన్న ఎత్తయిన శిఖరాలను అధిరోహించేందుకు ఖర్చును తాము భరిస్తామన్నారు. ఈ సందర్భంగా ఎవరెస్ట్‌ శిఖరాన్ని అధిరోహించిన పూర్ణ, ఆనంద్‌కుమార్‌ మాట్లాడుతూ.. ఆర్‌ఎస్‌ ప్రవీణ్‌కుమార్‌ అందించిన ప్రోత్సాహం, స్ఫూర్తితోనే అతి పేద కుంటుబాలకు చెందిన తాము ఎవరెస్ట్‌ శిక్షరాన్ని అధిరోహించినట్లు చెప్పారు. కార్యక్రమంలో స్వేరోస్‌ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు ఊషన్న, సెంట్రల్‌ కమిటీ సభ్యులు ఎస్‌.స్వాములు, రాష్ట్ర కార్యదర్శి తోకల కృష్ణయ్య, ముకురాల శ్రీహరి, రవిందర్‌ తదితరులు పాల్గొన్నారు.  

సందర్భం మహర్‌ తెగ ప్రజలు యుద్ధవీరులు. శివాజీ సైన్యంలో వీరి శౌర్యం దేదీప్యమానంగా వెలిగింది. కశ్మీర్‌పై పాక్‌ దండయాత్రను వీరోచితంగా అడ్డుకున్న చరిత్ర వీరిది. కానీ దాన్ని సమాజంలో చీలికలకు ఉపయోగించుకోవడం కూడనిపని. రెండువందల సంవత్సరాల క్రితం పూనాకు 40 కి.మీ.ల దూరంలో భీమానది ఒడ్డున ఆంగ్లేయుల సైన్యానికి, పీష్వా సైన్యానికి మధ్య యుద్ధం జరిగింది.  1818 సం‘‘లో కోరేగావ్‌ వద్ద జరిగిన యుద్ధంవల్ల మరాఠా సామ్రాజ్యం పూర్తిగా పరాజితం అయింది.  ఆనాటి ఆంగ్లసైన్యంలో ‘మహర్‌’లు గణనీయంగా ఉన్నారు.  ఆ యుద్ధంలో చనిపోయిన మహర్‌ సైనికులను స్మరిస్తూ అంబేడ్కర్‌ అనుయాయులు గత అనేక సంవత్సరాలుగా శౌర్యదినంగా ఉత్సవాలను నిర్వహిస్తున్నారు. ఈ శౌర్యదినాన్ని నిర్వహించడానికి వేలాదిమంది అంబేడ్కర్‌ అనుయాయులు కోరేగావ్‌ వద్దగల స్మారకం వద్ద కలుస్తుంటారు. ఈ ఉత్సవాలను ఇంతకాలం మిగిలిన సమాజం పెద్దగా పట్టించుకోలేదు. జనవరి 2వ తేదీన నిర్వహించిన ప్రదర్శనపై రాళ్ళురువ్వటం, 3వ తారీఖున నిర్వహించిన బంద్‌తో జరిగిన దుర్ఘటనలవల్ల కోరేగావ్‌ చరిత్ర మహారాష్ట్రలోని ఇంటింటికీ తెలిసింది.  మహర్‌ తెగ ప్రజలు యుద్ధవీరులు. శివాజీ సైన్యంలో వీరి పరాక్రమం దేదీప్యమానంగా వెలిగింది.  1947లో పాకిస్తాన్‌ కశ్మీర్‌పై దండయాత్ర చేసినపుడు డా‘‘బాబా సాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ సలహా మేరకు పాకిస్తాన్‌ దురాక్రమణను ఎదుర్కొనడానికి మహర్‌ బెటాలి యన్‌ని పంపారు. అక్కడ మహర్‌ సైనికులు చేసిన వీరోచిత యుద్ధం స్వర్ణాక్షరాలతో రాయగలిగిన చరిత్ర. భారత సేనాపతి, తదితర ఉన్నత అధికారులు, ‘‘హిందూ సైన్యంలో మహర్‌ సైనికులు అత్యంత శ్రేష్ఠవీరులు’’ అని బహిరంగంగా అనేకసార్లు కొనియాడారు. 1947 డిసెం బర్‌ 24న ఝాంగర్‌ వద్ద భీషణ సంగ్రామం జరిగింది. మహర్‌ సైనికుల వద్ద గల తుపాకులలో గుండ్లు అయిపోయాయి. అయినా మహర్‌ సైనికులు ముష్ఠి యుద్ధంతోనే పాక్‌ సైన్యం ఆక్రమణను విజయవంతంగా ఎదుర్కొన్నారు. తర్వాత మహర్‌ సైనికులలో ఒకరిని ‘మహావీరచక్ర,’ మరొక 5 మందిని ‘వీరచక్ర’ లతో సన్మానించారు. డిసెంబర్‌ 24ని మహర్లు, మొత్తం భారత సమాజం నిజమైన శౌర్యదినోత్సవంగా జరుపుకోవాలి.   ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్, వామపక్ష భావజాల మేధావులకు 24 డిసెంబర్‌ని శౌర్యదినంగా నిర్వహించటం ఇష్టం ఉండదు. పీష్వాలు జన్మతః బ్రాహ్మణులు. కానీ వీరు స్వయంగా రాజులు కాదు, శివాజీ అనుయాయులకు ప్రతినిధులుగా వారు యుద్ధం చేశారు. పీష్వాల పరాజ యమంటే మరాఠా మహాసామ్రాజ్యపు పతనమే. ఇంత సరళమైన విషయాన్ని ‘బ్రాహ్మణ పరాజయం’గా పేర్కొనడం వామపక్ష చరిత్రకారుల ప్రత్యేకత. జనవరి 2న కోరేగావ్‌ ప్రదర్శనపై రాళ్లురువ్విన సంఘటనలు, దాడులు అత్యంత ఖండనీయం. అయితే దీన్ని ఆధారంగా చేసుకుని ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌ మహారాష్ట్ర 3 రోజుల బంద్‌కు పిలుపునిచ్చారు. బంద్‌ ప్రారంభమైన పదిగంటలకే ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌ బంద్‌ను ఉపసంహరించుకోవలసి వచ్చింది. ప్రభుత్వ బస్సులపై, ప్రైవేటు వాహనాలపై నీలం జెండాలతో ఉద్యమకారులు రాళ్లు రువ్వారు, దాడులు చేశారు. పలువురు అమాయక ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులకు గురయ్యారు. అదుపు తప్పిన ఉద్యమ కారుల వ్యవహారశైలి కారణంగా సామాన్య మహారాష్ట్ర ప్రజానీకంలో ఒక అసంతృప్తి ఏర్పడింది.  డా‘‘ బాబాసాహేబ్‌ అంబేడ్కర్‌ బంధుభావనకు (సోదర భావనకు) అత్యంత ప్రముఖస్థానం ఇచ్చారు. ‘బంధుభావం అంటే మానవత్వం, ధర్మానికి మరోపేరు’ అని వారు పేర్కొన్నారు. పౌరులందరిలో బంధుభావన అనుభూతిని కలిగించాలి. భారతీయులమందరమూ మన మొక్కటే, మనమందరం సమానులం అనే భావన ఆలోచనలో, ఆచరణలో వ్యక్తం కావాలి, ఇది అత్యంత కష్టమైన పనే అని పేర్కొన్నారు.  ఈ అనుభూతిని, సమరసతను నిర్మాణం చేయటంకోసం వివిధ వర్గాల ప్రజలమధ్య సద్భావన కోసం గత 30 ఏళ్లుగా పనిచేస్తున్నాను. ఈ బంద్‌ కారణంగా ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌వంటి కొద్దిమంది అంబేడ్కర్‌వాదులకు రాజకీయ లబ్ధి లభించవచ్చునేమో, సాధారణ అంబేడ్కర్‌ వాదులకు ఈ సంఘటనలు మింగుడుపడని ఘటనలుగా మిగిలిపోయాయి.  అంబేడ్కర్‌ అనుయాయులకు మిగిలిన సమాజం మధ్య అగాధాన్ని ఇవి మరింతగా పెంచాయి. ఒకనాడు మరాఠా విశ్వవిద్యాలయం పేరును డా‘‘ బాబా సాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ విశ్వవిద్యాలయం పేరుగా మార్చే ప్రతిపాదన పెద్ద వివాదం లేవదీసింది. ఈ వివాదం చాలాకాలం కొనసాగింది.  సామాజిక సమరసతా మంచ్‌ కార్యకర్తగా ‘‘డా‘‘అంబేడ్కర్‌ జాతీయ నాయకుడు, ఒక కులనాయకుడు కాదు’’ అంటూ మహా రాష్ట్ర సమాజంలోని అన్ని కులాలు, వర్గాల ప్రజలను కలిసి నచ్చచెప్పి, మరాఠా విశ్వవిద్యాలయం పేరును డా‘‘ అంబేడ్కర్‌ మరాఠా విశ్వవిద్యాలయంగా ప్రజలం దరి ఏకాభిప్రాయంతో మార్పుచేయించిన ఘటనలో నేను ఒక కార్యకర్తగా పనిచేయటం నా జీవితంలో మర్చిపోలేని ఆనందకరమైన సంఘటన. ప్రకాశ్‌ అంబేడ్కర్‌ వంటి కొద్దిమంది నాయకుల ధోరణివల్ల నేడు మహా రాష్ట్ర సమాజం రెండుముక్కలైంది. దీనికి ఎవరు బాధ్యులు?  ఫడ్నవిస్, మోదీ, భాగవత్‌లను కొత్త పీష్వా లుగా బ్రాహ్మణ ద్వేషంతో దూషించటం ప్రకాష్‌ అంబేడ్కర్‌ తదితర నాయకులకు ఆనందం కలిగి ఉండవచ్చును. కానీ ఈ దుర్ఘటన సందర్భంగా ఏర్పడిన పరిణామాలపై వీరు ఆత్మపరిశీలన చేసుకోవాలి. - రమేష్‌ పతంగే వ్యాసకర్త ప్రముఖ సాహితీవేత్త, ఫిల్మ్‌ సెన్సార్‌ బోర్డ్‌ సభ్యులు  

సమాజంలో ఘర్షణలు తలెత్తకుండా నివారించడం, ఒకవేళ అలాంటివేమైనా జరిగితే వెనువెంటనే రంగంలోకి దిగి సాధారణ పరిస్థితులు ఏర్పడేలా చూడటం ప్రభుత్వాల కనీస కర్తవ్యం. ఈ రెండు విషయాల్లో మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఘోరంగా విఫలం కావడం వల్ల ఆ రాష్ట్రం రెండురోజులుగా హింసతో అట్టుడుకుతోంది. పుణే సమీపంలో 30 ఏళ్ల దళిత యువకుడొకరు ప్రాణాలు కోల్పోగా ఆ వర్గానికే చెందిన పలువురు గాయాలపాలయ్యారు. భారీయెత్తున ఆస్తినష్టం సంభవించింది. అనేకచోట్ల దళితులపై దాడులు అడ్డూ ఆపూ లేకుండా కొనసాగాయి. 200 ఏళ్లక్రితం ఆధిపత్య కులాలపై సవాలు విసిరి ప్రాణాలకు తెగించి పోరాడి విజయం సాధించిన దళిత వీరుల స్మారకార్ధం ఏటా జరుపుకుంటున్న సంస్మరణ ఇంతటి హింసకూ, బీభత్సానికీ కారణమైందంటే ఆశ్చర్యం కలుగుతుంది. సమాజం మునుపటిలా లేదని, స్వాతంత్య్రం వచ్చిననాటితో పోలిస్తే ఇప్పుడెంతో మెరుగైందని వాదించేవారున్నారు. దళితులకిచ్చిన రిజర్వేషన్ల అవసరమే లేదని చెప్పేవారున్నారు. దళితుల కోసం తీసుకొచ్చిన అత్యాచారాల నిరోధక చట్టంలాంటి ప్రత్యేక పరిరక్షణ చట్టాలు దుర్వినియోగమవుతున్నాయని వాదించే ఘనులున్నారు. కానీ దళితులపై ఆధిపత్య కులాల అహంకార వైఖరి ఇంకా నశించలేదని, వారిపై సామాజిక అణచివేత చర్యలు ఆగటం లేదని, కనీసం తమవారిని స్మరించుకునే హక్కును కూడా వారికి లేకుండా చేద్దామన్న ప్రయత్నం సాగుతోందని వర్తమాన మహారాష్ట్రను చూస్తే అర్ధమవుతుంది. రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ జన్మస్థలి మహారాష్ట్ర. అక్కడ 70వ దశకంలో పెల్లుబికిన దళిత్‌ పాంథర్స్‌ ఉద్యమం దేశవ్యాప్తంగా మాత్రమే కాదు...ప్రపంచం దృష్టినే ఆకర్షించింది. అలాంటిచోట గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా ఏటా జనవరి 1న పుణే సమీపంలోని భీమా నది ఒడ్డున గల స్మారక చిహ్నం వద్దకు దేశం నలుమూలలనుంచీ వేలాదిమంది దళితులు రావడం తమ వీరులను స్మరించుకోవడం ఆనవాయితీ. ఈ ఏడాదితో ఆ ఉదంతం జరిగి 200 ఏళ్లు అవుతున్నది గనుక ఈసారి మరిన్ని వేలమంది అక్కడికొచ్చారు. ఇలాంటి సభ సజావుగా సాగడం కోసం ప్రభుత్వ యంత్రాంగం తగిన ముందు జాగ్రత్తలు తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. దానికి అవసరమైన భద్రతా ఏర్పాట్లు చేయాల్సి ఉంటుంది. సభకు వచ్చేవారిలో పిల్లలు, వృద్ధులు ఉంటారు గనుక వారిని దృష్టిలో పెట్టుకుని సదుపాయాలు కల్పించవలసి ఉంటుంది. ఇవేమీ లేకపోగా కనీస సంఖ్యలో ఉండాల్సిన పోలీసులు కూడా అక్కడ పత్తా లేరంటే అది బీజేపీ–శివసేన ప్రభుత్వ నిర్లక్ష్యానికి అద్దం పడుతుంది. ఆ సభకు రెండు మూడు రోజుల ముందు ఆ సమీప ప్రాంతాల్లో జరిగిన ఉదంతాల వల్ల ఉద్రిక్తత ఏర్పడి ఉంది. ఈసారి సభ జరగనిచ్చేది లేదని ఒకటి రెండు కుల సంఘాలు హెచ్చరిస్తే డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ మనవడు ప్రకాష్‌ అంబేడ్కర్‌ స్వయంగా వారి దగ్గరకెళ్లి వెళ్లి మాట్లాడి రివాజుగా జరిగే సభను అడ్డుకుంటామనడం భావ్యం కాదని హితవు చెప్పారు. పర్యవసానంగా కొందరు వెనక్కి కూడా తగ్గారు. శివ్‌రాజ్‌ ప్రతిష్టాన్, హిందూ ఏక్తా అఘాదీ అనే రెండు సంస్థలు ఈ విజయోత్సవంలో బ్రిటిష్‌ అనుకూలతను వెదికాయి. అప్పటి పీష్వాలకు వ్యతిరేకంగా బ్రిటిష్‌ సేనలు పోరాడి విజయం సాధించి తమ పాలనను సుస్థిరం చేసుకున్న ఈ సందర్భాన్ని విజయోత్సవంగా జరుపుకోవడమేమిటన్నది వాటి ప్రశ్న. కానీ దళితులు దీన్ని మరో కోణంలో చూస్తున్నారు. అంటరానితనాన్ని పాటించి తమను జంతువుల కన్నా హీనంగా చూసిన పీష్వాలపై దళితులు  ప్రతీకారం తీర్చుకునేందుకే భారీయెత్తున ఈస్టిండియా కంపెనీ సైన్యంలో చేరారని, వచ్చిన అవకాశాన్ని వినియోగించుకుని తెగించి పోరాడారని అంటున్నారు. సారాంశంలో పీష్వా పాలన అంతం దళితుల విజయమని చెబుతున్నారు. ఆ సంస్మరణకు అభ్యంతరం వ్యక్తం చేసే ముందు...ఇన్నేళ్లు గడిచినా ఇప్పటికీ రెండు శతాబ్దాలనాటి అమానుషత్వమే ఎందుకు రాజ్యమేలుతున్నదన్న ప్రశ్న వేసుకుంటే ఆ సభ నిర్వహణలోని ఔచిత్యమేమిటో అర్ధమయ్యేది. అది ఒకానొక కాలంలో అమలైన అమాను షంగానే...అప్పటి తరంలోని ఆధిపత్య వర్గం సంకుచిత భావాలతో వ్యవహరించిన తీరుగానే పరిగణించి అన్ని వర్గాలవారూ ఆ సంస్మరణలో సమష్టిగా పాలు పంచుకునే విశాల దృక్పథం అందరిలో ఏర్పడి ఉంటే మనం సాధించిన ఏడు దశాబ్దాల స్వేచ్ఛాస్వాతంత్య్రాలకు అర్ధం ఉండేది. కానీ అలాంటి పరిస్థితులు లేవు సరికదా సమీప భవిష్యత్తులో సైతం ఏర్పడబోవని మహారాష్ట్రలో చోటు చేసుకుంటున్న ఘటనలను పరిశీలిస్తే అర్ధమవుతుంది. ఈ సభకు కొన్ని రోజుల ముందు అక్కడికి సమీప గ్రామంలో ఉద్రిక్తతలు రాజేయడం, సభకు వస్తున్న వారినీ, దాన్నుంచి వెళ్తున్నవారినీ లక్ష్యంగా చేసుకుని అనేకచోట్ల దాడులు చేయడం చూస్తే ఇదంతా ఒక పథకం ప్రకారం జరిగిందనిపిస్తుంది. మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం చేతగానితనంవల్ల వరసగా రెండురోజులు రాష్ట్రం స్తంభించిపోయింది.  ఆస్తులు దహనమయ్యాయి. పొరుగునున్న గుజరాత్‌కు సైతం ఈ ఆందోళనలు పాకాయి. 2016 డిసెంబర్‌లో మరాఠాలు తమకూ రిజర్వేషన్లు కావాలని, ఎస్సీ ఎస్టీ అత్యాచారాల నిరోధక చట్టానికి సవరణలు తీసుకురావాలని ఉద్యమించినప్పుడు కూడా దేవేంద్ర ఫడ్నవీస్‌ ప్రభుత్వం శాంతిభద్రతలను గాలికొదిలింది. తాజా ఘటనలపై న్యాయవిచారణ జరిపిస్తామని ఫడ్నవీస్‌ చెబు తున్నారు. అది చాలదు. సభకు మూడు నాలుగు రోజుల ముందునుంచీ ఉద్రిక్తతలు ఏర్పడటానికి దారితీసిన పరిస్థితుల వెనక ఉన్నదెవరో, సభ జరిగే రోజున అనేకచోట్ల దళితులపై దాడులు చేసిందెవరో కూడా విచారణాంశాల్లో చేర్చాలి. ఎన్నో రంగాల్లో ప్రగతి సాధిస్తున్నామని, ప్రపంచమంతా మనవైపే చూస్తున్నదని గొప్పలు చెప్పుకుంటున్నాం. కానీ సామాజికంగా ఇంకా మధ్య యుగాలనాటి న్యాయమే అమలవుతున్నదని భీమా–కోరెగావ్‌ ఉదంతం, తదనంతర పరిణామాలు రుజువు చేస్తున్నాయి. ఈ పరిస్థితిని చక్కదిద్దకపోతే మనం సాధించిన స్వాతంత్య్రానికి అర్ధం ఉండదు.

సాక్షి, న్యూఢిల్లీ : దళితుల ఆందోళనతో మహారాష్ట్ర దద్దరిల్లడానికి దారితీసిన ‘బీమా కోరేగావ్‌’ యుద్ధం స్మారక దినోత్సవానికి 200 ఏళ్లు. అగ్రవర్ణమైన పెషావర్లకు, మహర్లతో (దళితులు) కూడిన బ్రిటిష్‌ సైన్యానికి మధ్యన 1818లో యుద్ధం జరిగింది. స్మారక స్థూపాన్ని మాత్రం కోరేగావ్‌లో 1851లో నిర్మించారు. దళితుల నాయకుడు డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ 1927లో ఆ స్మారక స్థూపాన్ని సందర్శించి కోరేగావ్‌ రెజిమెంట్‌ సైన్యం సేవల గురించి గ్రామస్థులనుద్దేశించి ప్రసంగించారు. దాంతో 1927 నుంచే అధికారికంగా స్మారకోత్సవం ప్రారంభమైంది. నాటి నుంచి నేటి వరకు ప్రతి ఏటా జనవరి ఒకటవ తేదీన దేశం నలుమూలల నుంచి దళితులు అక్కడికెళ్లి స్మారకోత్సవ కార్యక్రమాల్లో పాల్గొంటున్నారు. గత ఆరేడు ఏళ్లుగా స్మారక స్థూపం వద్ద సందర్శకుల సందడి పెరగ్గా, ఈ రెండేళ్ల కాలంలో మరింత పెరిగింది. మరాఠాలు, దళితుల మధ్య సామరస్యపూర్వకంగానే ఎప్పుడూ ఈ కార్యక్రమం సజావుగా సాగుతూ వస్తోంది. ఇరువర్గాల మధ్య ఘర్షణలు జరిగిన సందర్భాలు లేవు. సందర్శకుల కోసం మరాఠీలే ఉచితంగా తాగునీటి స్టాళ్లను ఏర్పాటు చేసి ఆహారాన్ని కూడా ఉచితంగానే అందించే వారు. తమ మరుగుదొడ్లను ఉపయోగించుకోవాల్సిందిగా, ఇంట్లో భోజనం చేయాల్సిందిగా దళిత పర్యాటకులను మరాఠాలు ఇళ్లలోకి ఆహ్వానించేవారు. గ్రామంలోని గణేశ్‌ ధీరేంజ్‌ లాంటి ప్రముఖ మరాఠా కుటుంబీకులు దూరం నుంచే స్థూపాన్ని స్మరించేవారు ఈ సారే మొట్టమొదటిసారిగా  సామరస్య కార్యక్రమంలో ఘర్షణలు చోటు చేసుకున్నాయి. ఉద్రిక్తలు జరుగుతాయని ముందే ఊహించినట్లున్నారు స్థానిక భీమా పంచాయతీ సర్పంచ్‌ పర్యాటకులకు మరుగుదొడ్లు, మంచినీటి సౌకర్యాన్ని కల్పించారు. ఎస్సీ మహిళ ఈసారి సర్పంచ్‌గా గెలిచారు. 

గుజరాత్‌ ఎన్నికల ప్రచార సభలో ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌పై చేసిన వ్యాఖ్యలపై కేంద్ర ఆర్థికమంత్రి అరుణ్‌ జైట్లీ వివరణనిచ్చి, ఆయనపై తమకు ఎంతో గౌరవం ఉందని బుధవారంనాడు చెప్పడంతో రెండు వారాలుగా స్తంభించిన పార్లమెంటులో ప్రశాంతత అలుముకుంది. ఈలోగా కేంద్ర మంత్రి అనంతకుమార్‌ హెగ్డే రాజ్యాంగంపైనా, లౌకికవాదంపైనా, లౌకికవాదులపైనా చేసిన అనాలోచిత వ్యాఖ్యలతో మళ్లీ ఉభయ సభలూ అట్టుడికాయి. రాజ్యాంగాన్ని మార్చడానికే బీజేపీ అధికారంలోకొచ్చిందని, దాన్నుంచి ‘సెక్యులర్‌’ అనే పదాన్ని తొలగిస్తామని ఒక కుల సభలో మాట్లాడుతూ ఆయన ప్రకటించారు. అంతటితో ఆగలేదు... ‘లౌకికవాదులు అమ్మానాన్నలెవరో తెలియనివారితో సమానమ’ని నోరు పారేసుకున్నారు. కుల మేమిటో, మతమేమిటో చెప్పుకునేవారే ఆయన దృష్టిలో గొప్పవారు. ఎవరైనా సెక్యులరిస్టునని చెప్పుకుంటే అలాంటి వ్యక్తిని మంత్రిగారు అనుమానంతో చూస్తారట! ఢిల్లీ అసెంబ్లీ ఎన్నికల ప్రచారంలో కేంద్రమంత్రి సాధ్వీ నిరంజన్‌ జ్యోతి ‘ఢిల్లీని పాలించాల్సింది రాముడి సంతానమా, అక్రమ సంతానమా తేల్చుకోవాల’ని చేసిన వ్యాఖ్యకూ, ఇప్పుడు అనంత్‌కుమార్‌ హెగ్డే మాట తీరుకూ పెద్దగా తేడా లేదు. అప్పుడు కూడా ఇలాగే ఉభయ సభలూ అట్టుడికితే అలా మాట్లాడటం పొరపాటేనని ఆమె తరఫున నరేంద్రమోదీ సంజాయిషీ ఇవ్వాల్సి వచ్చింది.   రెండేళ్లక్రితం రాజ్యాంగ దినోత్సవాన్నీ, రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్‌ 125వ జయంతినీ పురస్కరించుకుని లోక్‌సభ రెండురోజులు ప్రత్యేక సమావేశాలు జరుపుకున్నప్పుడు సైతం లౌకికవాదం ప్రస్తావన వచ్చింది. అది రాసేనాటికి అందులో లౌకికవాదం, సామ్యవాదం పదాలు లేవని కేంద్ర హోంమంత్రి రాజ్‌నాథ్‌ సింగ్‌ ఎత్తిచూపితే... అప్పట్లో వాటిని చేర్చడం అంబేడ్కర్‌కు సాధ్యపడలేదని కాంగ్రెస్‌ నేత మల్లికార్జున్‌ ఖర్గే జవాబిచ్చారు. ఇందిరాగాంధీ అత్యవసర పరిస్థితి విధించినప్పుడు తీసుకొచ్చిన రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా ఆ పదాలు రాజ్యాంగ పీఠికలో చేరాయి. అవి ఎప్పుడు చేరాయన్నది కాదు... రాజ్యాంగ స్ఫూర్తిని ప్రతి బింబిస్తున్నాయా లేదా అన్నదే ప్రశ్న. లౌకికవాదం రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి అను గుణమైనదేనని ఆ చర్చలో రాజ్‌నాథ్‌సింగ్‌ కూడా అంగీకరించారు. రాజ్యాంగం రూపుదిద్దుకుంటున్నప్పుడు అందులో బ్రిటన్, అమెరికా, కెనడా తదితర దేశాల రాజ్యాంగాల్లోని అంశాలున్నాయి తప్ప మన ప్రాచీన భారతీయ విలువలు, మను ధర్మ సూత్రాలు ఎక్కడని గుండెలు బాదుకున్న వారున్నారు. డాక్టర్‌ అంబేడ్కర్, రాజ్యాంగ నిర్ణాయక సభలోని ఇతర సభ్యులూ మూడేళ్లపాటు సాగిన చర్చల పరం పరలో ఇలాంటి ఎన్నో ఒత్తిళ్లను, విమర్శలను తట్టుకుని ఇప్పుడు మనం అను సరిస్తున్న రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించారు. అనంత్‌కుమార్‌ హెగ్డే కొత్తగా లోక్‌సభలో అడుగుపెట్టినవారు కాదు. ఆయన అయిదు దఫాలనుంచి ఎంపీగా ఎన్నికవుతున్నారు. తొలిసారి కేంద్రమంత్రి అయ్యారు. ఆ స్థాయి నాయకుడు ఇలాంటి మాటలు ఎలా మాట్లాడారో అనూహ్యం. ఇంతకూ లౌకికవాదం అనే పదంపై తనకున్న అభ్యంతరం ఏమిటో, ఎందుకో ఆయన చెప్పలేదు. మతం, కులం వద్దనుకునేవారివల్ల దేశానికి కలుగుతున్న నష్టమేమిటో ఆయన వివరించలేదు. లౌకికవాదం విషయంలో కాంగ్రెస్‌ ఆలోచననూ, దాని ఆచరణనూ వ్యతిరేకించినవారు ఇంతక్రితమూ ఉన్నారు. బీజేపీ సీనియర్‌ నేత ఎల్‌కే అద్వానీ ఈ పదానికి పోటీగా ‘కుహనా లౌకికవాదం’ అనే పదబంధం వాడుకలోకి తెచ్చారు. ఇలా అనడం ద్వారా లౌకికవాదాన్ని ఆచరిస్తున్నామంటున్నవారు ‘నిజమైన’ లౌకికవాదులు కాదన్నట్టు ధ్వనించారు తప్ప అసలు లౌకికవాదమే మహాపరాధమని అద్వానీ ఎన్నడూ చెప్పలేదు. ఇన్నేళ్లు గడిచాక ఆ విషయంలో పరిణతి రావడానికి బదులు మొర టుదనం పెరిగిందని అనంత్‌కుమార్‌ హెగ్డే వ్యాఖ్యలు చూస్తే అర్ధమవుతుంది. అవి ఆయన వ్యక్తిగత అభిప్రాయాలని, వాటితో ఏకీభవించడం లేదని కేంద్రం పార్ల మెంటులో వివరణనిచ్చింది. లౌకికవాదంపై, లౌకికవాదులపై ఆయనకున్న అభి ప్రాయాలతో ప్రజాస్వామ్యంపై విశ్వాసమున్న వారెవరూ ఏకీభవించలేరు. మన దేశంలో అనుసరిస్తున్నామని చెప్పుకునే లౌకికవాదంపై ఎప్పటినుంచో విమర్శలున్నాయి. సమర్ధనలు ఉన్నాయి. రాజ్యం, మతం వేర్వేరుగా ఉండటమే లౌకికవాదమని ప్రపంచంలో మిగిలినచోట్ల అనుకున్నా... మన దేశంలో మాత్రం అన్ని మతాలను సమానంగా గౌరవించడమే లౌకికవాదమన్న అభిప్రాయం స్థిరపడింది. కాంగ్రెస్‌ దీన్ని మరింత ముందుకు తీసుకెళ్లి మైనారిటీలకు భద్రత కల్పించడమే లౌకికవాదం అనే స్థాయికి తీసుకెళ్లింది. 2014 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్‌ ఓటమి పాలయ్యాక అందుకు గల కారణాలను అన్వేషించే బాధ్యత తీసుకున్న ఆ పార్టీ సీనియర్‌ నేత ఏకే ఆంటోనీ... పార్టీపై జనంలో లౌకికవాదం ఎలాంటి అభిప్రాయం కలగజేసిందో ఒక సందర్భంలో చెప్పారు. అన్ని వర్గాలకూ సమన్యాయం చేయాలన్నదే పార్టీ విధానమైనా... మైనారిటీలకు కాంగ్రెస్‌ సన్ని హితంగా ఉంటున్నదన్న అభిప్రాయం జనంలో ఏర్పడిందని ఆంటోనీ భావించారు. మైనారిటీలకు తమ పాలనలోనే భద్రత ఉంటుందని చెప్పడం తప్ప వారికోసం నిజానికి  కాంగ్రెస్‌ చేసిందేమీ లేదు. ముస్లింల స్థితిగతులపై జస్టిస్‌ రాజీందర్‌ సచార్‌ నేతృత్వంలో జాతీయ కమిటీని ఏర్పాటు చేసినా ఆ కమిటీ సిఫార్సుల అమలులో అది అంతులేని నిర్లక్ష్యాన్ని ప్రదర్శించింది. వచ్చే ఏడాది కర్ణాటక అసెంబ్లీ ఎన్నికలు జరగబోతున్నాయి. అందువల్లే వివాదం సృష్టించడం కోసం అనంత్‌కుమార్‌ హెగ్డే ఇలా మాట్లాడారని విపక్షాలంటున్నాయి. లౌకికవాదంపై ఆయనకు ఏ అభిప్రా యమైనా ఉండొచ్చు. కానీ దాన్ని నాగరికంగా, సవ్యమైన చర్చకు దారితీసే విధంగా వ్యక్తం చేయాలి తప్ప ఇష్టానుసారం తోచినట్టు మాట్లాడకూడదు. కేంద్రమంత్రి పదవిలో ఉన్నందువల్ల తాను అన్నిటికీ అతీతుడనని హెగ్డే భావిస్తే దాన్నెవరూ అంగీకరించరు.

లక్నో: భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డా. బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ బౌద్ధ మతం స్వీకరించిన కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించిన బౌద్ధ సన్యాసి ప్రజ్ఞానంద్‌ కన్ను మూశారు. 90 ఏళ్ల ప్రజ్ఞానంద్‌ గత కొద్దిరోజులుగా అనారోగ్యంతో ఇక్కడి కింగ్‌ జార్జి మెడికల్‌ యూనివర్సిటీ ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతున్నారు. మదుమేహం, రక్తపోటు ఒక్కసారిగా పెరగడంతో ఆయన గురువారం చనిపోయినట్లు వైద్యులు ప్రకటించారు. 1956 అక్టోబర్‌ 14న నాగ్‌పూర్‌లో అంబేడ్కర్‌ బౌద్ధమతం స్వీకరించినపుడు ఆ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించిన ఏడుగురు సన్యాసుల్లో ప్రజ్ఞానంద్‌ ఒకరు. 13 ఏళ్లకే లక్నోకు వచ్చిన ప్రజ్ఞానంద్‌ బౌధ్‌ విహార్‌ మందిర్‌లో అత్యంత సీనియర్‌ సన్యాసిగా పేరొందారు.

విశ్లేషణ హిందూ మతాచారాల చట్రంలో ఇరుక్కున్న స్త్రీకి హిందూ కోడ్‌ బిల్లు ద్వారా రాజ్యాంగ పరమైన రక్షణను కల్పించాలని అంబేడ్కర్‌  భావించారు.‡రాజేంద్రప్రసాద్, వల్లభ్‌భాయ్‌ పటేల్‌ తదితరులు  దాన్ని తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. మతతత్వ, సాంప్రదాయక వాదులు ఆయన కు హిందూ వ్యతిరేకి, భారత వ్యతిరేకి ముద్రలు వేశారు. దీంతో పార్లమెంటులో ఆ బిల్లు రెండుసార్లు విఫలమైంది. అయినా  అప్పట్లో తీవ్ర స్థాయిలో జరిగిన చర్చలు తర్వాతి కాలంలో స్త్రీ పురుష సమానత్వం దిశగా మేధోవర్గాల పోలరైజేషన్‌కు దారితీశాయి. ‘‘మహిళా పురోగమనం స్థాయితోనే నేను సమాజ పురోగమనాన్ని కొలుస్తాను’’  – డా: బి. ఆర్‌. అంబేడ్కర్‌ స్త్రీల విషయంలో అంబేడ్కర్‌ ఏం ఆలోచనలు చేశారు, వాటిని ఎలా ఆచరణ రూపంలోకి తీసుకువచ్చారు, వాటివల్ల మానవ సమూహానికి, ముఖ్యంగా స్త్రీలకి ఎలాంటి ప్రయోజనాలు చేకూరాయి అన్న  ప్రశ్నలకు శిఖరాయమాన సమాధానం,‘హిందూ కోడ్‌ బిల్‌’. పీడితుల పట్ల అంబేడ్కర్‌కి ఉన్న శ్రద్ధ, నిబద్ధత, పట్టుదల, క్రాంతదర్శనత్వాలకూ, న్యాయశాస్త్ర పరిజ్ఞానానికీ హిందూ కోడ్‌ బిల్‌ గొప్ప ఉదాహరణ. ఈ ప్రతిపాదనకి  ముందు ఆయన భారత సమాజంలో స్త్రీల స్థితిగతులపై విస్తృతమైన అధ్యయనం చేశారు. అంబేడ్కర్‌ జీవితంలోనే కాదు, భారతీయ స్త్రీల ప్రస్థానంలోనే గొప్ప ప్రతిపా దనగా పరిగణించదగిన ఈ బిల్లు  పూర్వాపరాలు, స్త్రీల సమస్య మూలాలను అన్వేషించడానికి అంబేడ్కర్‌ చేసిన కృషి ఆసక్తికరం. మనుస్మృతే అణచివేతకు మూలం ఏ కులంలోనైనా దాని పరిరక్షణ జరిగేది స్త్రీల ద్వారానే అన్నది అంబేడ్కర్‌ మౌలిక ప్రతిపాదన. కులాన్ని నిలబెట్టడానికి స్త్రీల మీద విపరీతమైన నియం త్రణ అమలవుతుంది. స్త్రీ సమస్య మూలాలు కులంలో ఉన్నపుడు,  కుల నిర్మాణం పటిష్టంగా ఉన్నంత కాలం స్త్రీల సమస్యలు తీరవు. కుల వ్యవస్థ కొనసాగింపునకు ముఖ్యకారణం వివాహవ్యవస్థ. భారతీయ సమాజాల్లో పెళ్లిళ్లు సాధారణంగా ఒకే కులంలో, తరచుగా  దగ్గరి సంబంధాల్లో జరుగు తాయి. భర్త మరణించినపుడు స్త్రీ మరో వివాహం చేసుకోవడానికి వేరే కులాన్ని ఎంచుకుంటే కులసంకరం కావడంతో పాటు భర్తద్వారా సంక్రమించే ఆస్తి  వేరే కులానికి బదిలీ అవుతుంది. అందుచేతనే సతీ సహగమనం, పాతి వ్రత్యం, తప్పనిసరి వైధవ్యం స్త్రీలు పాటించవలసి వచ్చింది. తమ కులం, తమ ఆస్తి పోకుండా ఉండటానికి స్త్రీల నిష్పత్తి పురుషులతో సమానంగా  ఉండాలి. అట్లా ఉండటం కోసం వ్యవస్థ స్త్రీలకి విధించిన అమానవీయ ఆచా రాలు పోవాలని అంబేడ్కర్‌  గుర్తించారు.  పితృస్వామిక వ్యవస్థలో పురుషుడే నిర్ణయాధికారి కనుక ఏ నియమం రూపొందినా అది పురుషుడి ప్రయోజనా లకు అనుగుణంగానే ఉంటుంది. కులాన్ని రక్షించడం కోసం స్త్రీలకు కఠిన నిబంధనలు అమలుచేసిన వ్యవస్థ పురుషుడికి ఎటువంటి నియమావళిని ప్రకటించలేదు. స్త్రీ పురుష  నిష్పత్తిని సమానంగా ఉంచడం కోసమే ఇవన్నీ చేసినపుడు, అందులో పురుషుడు భాగస్వామి కాకుండా ఎలా ఉంటాడని ప్రశ్నించాడు అంబేడ్కర్‌. స్త్రీల అణచివేతకి మనుస్మృతి ప్రధాన కారణమని, స్త్రీలు, దళితులు, బానిసలను  మనుస్మృతి హీనంగా చూసిందని, అంటరానితనాన్ని, హక్కుల రాహిత్యాన్ని, స్వేచ్ఛారాహిత్యాన్ని, నిర్ణయాధికారం లేకపోవడాన్ని బలవం తంగా అంటగట్టిందని  ఆయన నిరూపిస్తారు. స్త్రీలని శూద్రుల కన్నా మృదు వుగా ఏ మాత్రం చూడలేదని, వారిని ఒకే గాటన కట్టిందని చెప్తారు. మను స్మృతిని క్షుణ్ణంగా అధ్యయనం చేశాకే స్త్రీల జీవితాల్లో రావలసిన మార్పుల  కోసం చేపట్టవలసిన సంస్కరణలకి, వాటి చట్టబద్ధతకి కృషి చేశారు. అయితే ఈ అధ్యయనంలో తులనాత్మకతకి ప్రాధాన్యతని ఇచ్చారు. మనువు నిర్ణ యించిన స్త్రీల హోదాకు, అంతకు మునుపటి సమాజాల్లో  స్త్రీల హోదాకు మధ్యనున్న వ్యత్యాసాలను అంబేడ్కర్‌ వివరంగా చర్చించారు. వివాహం, ఆస్తి, సంతానం మొదలైన విషయాల్లో మనువు కంటే పూర్వకాలానికి చెందిన కౌటిల్యుడు పురోగామి దృక్పథంతో  ఉన్నాడంటూ అనేక ఉదాహరణలు ఇచ్చారు. మనువులా ద్వంద్వ న్యాయవిధానం పాటించక స్త్రీతో సమానంగా పురుషుడు కూడా నియమాలు పాటించడం, అతిక్రమణకు శిక్షార్హుడు కావడం కనబడుతుంది.  స్త్రీల వైవాహికహక్కులు, ఆర్థికస్వాతంత్య్రం, న్యాయపరమైన హక్కులను విపులంగా చర్చించిన కౌటిల్యుని అర్థశాస్త్రం మనుధర్మ శాస్త్రం కన్నా ఎంత మెరుగ్గా ఉందో చాలాచోట్ల చర్చించారు.  అంబేడ్కర్‌ అభి ప్రాయాల ప్రకారం,‘బౌద్ధాన్ని పాటించగలిగే నిబద్ధత, క్రమశిక్షణ స్త్రీలకి మాత్రమే ఉందని బుద్ధుని విశ్వాసం’. బౌద్ధాన్ని అర్థం చేసుకోలేని కొందరు భిక్షువులు స్త్రీ వ్యతిరేకులుగా వ ూరారు. స్త్రీల సౌందర్యం పురుషులను వ్యామోహంలోకి నెడుతుందని బుద్ధుడు భావిస్తే, అత్యంత సౌందర్యవతి అయిన ఆమ్రపాలి సేవలను తీసుకునేవారే కాదంటారు అంబేడ్కర్‌. జెండర్‌–కులం–వర్గం సంబంధం జెండర్, కులం, వర్గాల మధ్యనున్న సంక్లిష్ట సంబంధాన్ని చర్చించిన భారతీయ తత్వవేత్తల్లో అంబేడ్కర్‌ ఒకరు. దళితులు, మహిళలు ఒకేరకంగా బాధితులైతే స్త్రీల మధ్య ఉన్న కుల అంతరాల  సంగతి ఏమిటి అన్న ప్రశ్న సహజం. ‘కులం దడి కట్టుకున్న వర్గం’ అన్నది అంబేడ్కర్‌ ప్రసిద్ధ వాక్యం. కుల వర్గసంబంధాలను నిర్వచిస్తూ – ఒకే కులానికి చెందినవారి మధ్య వర్గ అం తరాలు ఉన్నట్లే, ఒకే వర్గానికి చెందిన వారిమధ్య కుల అంతరాలు కూడా ఉంటాయన్నారు. దీన్ని జెండర్‌కు కూడా అన్వయించుకోవచ్చు. ఒకే జెండర్లో కుల వర్గ అంతరాలు కూడా ఉంటాƇ ుు. ఆ అంశం మీద ప్రత్యేకంగా దృష్టి పెట్టి మాట్లాడి ఉండకపోవచ్చు. కానీ ఆయన దృష్టిలో నిచ్చెనమెట్ల సమాజపు అంతరాలలో దళిత స్త్రీలు అదనపు బాధితులు. మహిళల్ని కులాన్ని నిలిపే వాహికలుగా వాడుకున్నంత  కాలం కులం పోదు, స్త్రీ సమస్యలూ తీరవు. వర్ణాంతర కులాంతర మతాంతర వివాహాలు దీనికి విరుగుడుగా ప్రతిపా దించారు. న్యాయవాది అయిన అంబేడ్కర్‌ స్త్రీల హక్కుల రంగంలో వేసిన ముద్ర  అసామాన్యం. ఒక హక్కు చుట్టూ దాన్ని భంగపరిచే శక్తులు ఎన్ను న్నాయో ఆయనకి చాలా ఎరుక. హిందూ కోడ్‌ బిల్లు రూపొందించడానికి ముందు స్త్రీ ఎటువంటి వివక్షకి గురవుతుందో తెలుసుకోవడా నికి చాలా కస రత్తు చేశారు. ఆస్తిహక్కు విషయంలో భార్యకు జరిగే అన్యాయానికి ఉదాహ రణగా అంబేడ్కర్‌ ఒక విషయం చెప్పారు. సాధారణ న్యాయంలో భార్యాభర్త ఒకే యూనిట్‌. పెళ్లవగానే భార్య ఆస్తి, భర్త ఆస్తిలో కలసిపోతుంది. ఆమె చనిపోయిన తర్వాత ఆ ఆస్తి పూర్తిగా అతనికే చెందుతుంది. భర్త భార్యతో ఒప్పందానికి వచ్చి కొంత భాగాన్ని ఆమెకి  ఇవ్వడానికి కూడా వీలులేదు. ఎందుకంటే వారిద్దరి ఉనికి ఒకటే. ‘ఆమె ప్రత్యేక, లేదా పూర్తి ఉపయోగం కోసం’ అన్న మాటల్ని ప్రత్యక్షంగా కానీ, పరోక్షంగా కానీ చేర్చి వివాహిత స్త్రీకి ఆస్తిని ఇచ్చినట్లయితేనే ఆ ఆస్తిపై  భర్త నియంత్రణ తొలగుతుంది. అయితే భర్త, భార్యని ప్రోత్సహించో లొంగదీసో ఆమె ఆస్తిని మార్పిడి చేయిస్తాడన్న భయంతో ‘సదరు చర్యని నిరోధించ డానికి’ అన్న వాక్యాన్ని వివాహ ఖరారు నామాల్లో చేర్చడం జరిగింది.  దీని వల్ల స్త్రీ తన ఆస్తిని అనుభవించగలదే కానీ దాన్ని అమ్మడానికి, అన్యాక్రాంతం చేయడానికి హక్కు లేదు. ఇలాంటి అతి సూక్ష్మమైన విషయాలని కూడా జల్లెడ పట్టి ఆయన హిందూ కోడ్‌ బిల్లుని రూపొందించారు. మహిళా  శ్రామిక సంక్షేమ నిధి, మహిళా శ్రామిక రక్షణ చట్టం, మహిళలకు ప్రసూతిపరమైన సదుపాయాల బిల్లు, పని ప్రదేశాల్లో జీతం చెల్లింపుల్లో లింగవివక్షను అరికట్టే న్యాయ సూత్రం, గనుల్లో తవ్వకాలు సాగించే  మహిళల క్షేమం కోసం రూపొం దించిన బిల్లులాంటి అనేక బిల్లులు, న్యాయసూత్రాలను ఆయన తన జీవిత కాలంలోనే వెలుగులోకి తెచ్చారు. నెరవేరని కల ‘హిందూ కోడ్‌ బిల్లు’ నాలుగేళ్ల అధ్యయన సారాంశంగా 1947 ఏప్రిల్‌ 11న హిందూ కోడ్‌ బిల్లుని అంబేడ్కర్‌ రాజ్యాంగ పరిషత్తు ముందు ప్రవేశపెట్టారు. స్త్రీల ఆస్తి హక్కు, కుమార్తెలకి ఆస్తిలో భాగం, వితంతువులకి సం పూర్ణహక్కులు, సాంప్రదా యక వివాహాల్లో విడాకుల హక్కు, మోనోగమీకి స్త్రీ పురుషులిద్దరూ బద్ధులు కావడం వంటివాటి మీద ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ జరిగింది. బొంబాయి వంటి నగరాల్లో తప్ప బెంగాల్,  మద్రాసు, పాట్నా, లాహోర్, అలహాబాద్, నాగ్‌పూర్‌ వంటి చోట్ల మెజారిటీ ప్రజలు బిల్లుపట్ల వ్యతిరేకతని చూపారు. రాజ్యాంగ నిర్మాణసభలో రెండుసార్లు ఈ బిల్లు ఆమోదాన్ని పొందలేక పోయింది. హిందూ మతాచారాల చట్రంలో  ఇరుక్కున్న స్త్రీకి హిందూ కోడ్‌ బిల్లు ద్వారా రాజ్యాంగబద్ధమైన రక్షణని ఇవ్వాలనుకున్న అంబేడ్కర్‌ కల నెర వేరలేదు. న్యాయశాఖా మంత్రిగా అంబేడ్కర్‌ 1951 ఫిబ్రవరి 5 న హిందూ  కోడ్‌ బిల్లును  పార్లమెంట్‌లో (అప్పటి లెజిస్లేటివ్‌ అసెంబ్లీ) ప్రవేశపెట్టారు. అది ఆమోదం పొందనందుకు బాధ్యత వహించి పదవికి రాజీనామా చేశారు. రాజేంద్రప్రసాద్, వల్లభ్‌భాయ్‌ పటేల్‌ వంటివారు బిల్లుని  తీవ్రస్థాయిలో వ్యతిరేకించారు. సాంప్రదాయక మతతత్వ సంస్థలు, సాంప్రదాయకవా దులు ఆయనపై హిందూ వ్యతిరేకి, భారత వ్యతిరేకి అని ముద్రలు వేశారు. బిల్లుని నాలుగేళ్లు నానబెట్టి, చివరికి ఒక తంతుగా  వివాహం, విడాకులకి సంబంధించిన నాలుగు క్లాజులను మాత్రం అంగీకరిద్దామని నెహ్రూ అనడం తనని కలిచివేసిందని ఆయన తన రాజీనామా లేఖలో చెప్పారు. చివరికి దానికీ సిద్ధపడ్డానని చెపుతూ ‘‘మొత్తం పోగొట్టుకోవాల్సి  వచ్చినప్పుడు ఒక్క భాగాన్నయినా దక్కించుకో’’ అనే సూక్తిని పేర్కొన్నారు. ఆ తర్వాత, తీవ్ర వ్యతిరేకత రావడం కారణాన మొత్తం బిల్లునే వదు లుకోవాలని  నెహ్రూ చెప్పడం తనను దిగ్భ్రాంతిలో ముంచిందన్నారు. ఈ క్రమంలో తను అనుభవించిన మానసిక చిత్రహింసను కూడా ప్రస్తావిం చారు. వాగ్దానాలకి, ఆచరణలకి మధ్యనున్న దూరాన్ని ప్రశ్నిస్తూ తన రాజీనా మాతో ఎవరికి సంబంధం ఉన్నా లేకపోయినా తన అంతరంగపు సత్యానికి బాధ్యత వహిస్తున్నానని చెప్పారు. బిల్లు విఫలం అయినప్పటికీ  జాతీయ కాంగ్రెస్‌లోనూ బైటా తీవ్రస్థాయిలో జరిగిన చర్చల వల్ల తదనంతర కాలంలో చాలా మేలు జరిగింది. స్త్రీ పురుష సమానత్వం దిశగా మేధోవర్గాల పోలరై జేషన్‌ జరిగింది. ఆచరణశీలి  అంబేడ్కర్‌కు, ఇప్పటి అస్తిత్వ ఉద్యమాలకు మధ్య అధిగమించవలసిన అంతరం ఒకటుంది. ఆయన తను ప్రాతినిధ్యం వహించిన పీడితకులాల గురించి ఆలోచనలు చేసి, వారి ఎదుగుదలకు పునా దులు తీసి,  ఊరుకోలేదు. అక్కడ నిలబడి స్వేచ్ఛా సమానత్వాలతో కూడిన సవ్యమైన జాతి నిర్మాణం కోసం పాటుబడ్డారు. అందుకు అవసరమైన చట్ట బద్ధ మార్పుల కోసం కృషి చేశారు. రాజ్యాంగ రచన, న్యాయవ్యవస్థలో మార్పులు, దేశ ఆర్థికవిధానం లాంటి ఉమ్మడి అంశాలమీద తనదైన ముద్ర వేశారు. కనుకనే అయన జాతి మొత్తానికి నాయకునిగా నిలిచిపోయారు. డా. కేఎన్‌. మల్లీశ్వరి వ్యాసకర్త కథ, నవలా రచయిత్రి, కార్యదర్శి ప్రరవే (ఏపీ) ఈ–మెయిల్‌ : malleswari.kn2008@gmail.com

సాక్షి, హైదరాబాద్‌: దేశంలో రాజ్యాంగం ప్రకారం అమలవుతున్న ఎస్సీ, ఎస్టీ రాజకీయ రిజర్వేషన్లు ఆశించిన ఫలితాలను అందించడం లేదని, రాజ్యాంగ నిర్మాత బీఆర్‌ అంబేడ్కర్‌ ప్రతిపాదించిన ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ ద్వారా మాత్రమే దళితులకు నిజమైన రాజకీయ ప్రాతినిధ్యం లభిస్తుందని దళిత, మానవ హక్కుల ఉద్యమ నాయకుడు, రాబర్ట్‌ కెనడీ అవార్డు గ్రహీత మార్టీన్‌ మెక్వాన్‌ అభిప్రాయపడ్డారు. శుక్రవారం నగరంలోని రవీంద్రభారతిలో జరిగిన మాజీ ఐఏఎస్‌ అధికారి ఎస్‌ఆర్‌ శంకరన్‌ 7వ స్మారకోపన్యాస కార్యక్రమంలో ఆయన పాల్గొన్నారు. ఈ సందర్భంగా మెక్వాన్‌ స్మారకోపన్యాసం చేస్తూ.. ప్రస్తుత ఎన్నికల విధానంలో నిజమైన దళిత ప్రతినిధులు ఎన్నిక కావడం లేదని, అత్య«ధిక ఓట్లు దళితేతరులవే కావడంతో దళితుల సమస్యలను పరిష్కరించడంలో రిజర్వుడ్‌ నియోజకవర్గాల నుంచి ఎన్నికైన ప్రజాప్రతినిధులు విఫలమవుతున్నారని చెప్పారు. దళిత ప్రతినిధులకు దళితులు మాత్రమే ఓటు వేసుకునే విధానాన్ని సపరేట్‌ ఎలక్టోరేట్‌ అంటారని, 1932లో అప్పటి బ్రిటన్‌ ప్రధాని రామ్‌సే మెక్‌డొనాల్డ్‌ ఇచ్చిన కమ్యూనల్‌ అవార్డును మహాత్మా గాంధీ వ్యతిరేకించడం వల్ల ఇప్పుడు అమలులో ఉన్న రాజకీయ రిజర్వేషన్ల విధానం వచ్చిందని తెలిపారు. అప్పటికే ముస్లింలకు, ఆంగ్లోఇండియన్లకు ఇటువంటి ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ విధానం అమలులో ఉన్న విషయాన్ని ఆయన గుర్తుచేశారు. గుజరాత్‌లో దయనీయం.. ఎంతో అభివృద్ధి చెందిందని చెప్పుకుంటున్న గుజరాత్‌లో దళితుల పరిస్థితి దయనీయంగా ఉన్నదని ఆయన ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. చాలా గ్రామాల్లో ఉమ్మడి నీటి వనరులను వినియోగించుకునే స్వేచ్ఛ దళితులకు లేదని, వేలాది గ్రామాల్లో ఆలయ ప్రవేశం నిషిద్ధమని చెప్పారు. దళిత ప్రజాప్రతినిధులు వారి పార్టీ, నాయకత్వానికే విశ్వసనీయంగా ఉంటున్నార ని, దీనికి ఇప్పుడున్న ఓటింగ్‌ విధానమే కారణమని అభిప్రాయపడ్డారు. ఎస్‌ఆర్‌ శంకరన్‌ లాంటి అధికారులు దళితుల కోసం చేసిన సేవలను భవిష్యత్‌ తరాలు, ప్రస్తుత అధికార యంత్రాంగం మార్గదర్శకంగా తీసుకోవాలని మెక్వాన్‌ సూచించారు. సాక్షి ఎడిటోరియల్‌ డైరెక్టర్‌ కె.రామచంద్రమూర్తి మాట్లాడుతూ.. శంకరన్‌ లాంటి నిబద్ధత కలిగిన అధికారి పాలనా సమయంలో తాము ఉండటం, ఆయనతో సన్నిహితంగా ఉండటం ఒక చక్కటి అనుభూతిగా భావిస్తున్నామని చెప్పారు. ఆయన లాంటి వ్యక్తులు సమాజానికి ఎంతో అవసరమని, శంకరన్‌ ఒక్క ఏడాదిలోనే 120కిపైగా జీవోలపై సంతకాలు చేయడం, అవన్నీ దళితుల అభ్యున్నతికి సంబంధించినవే కావడం ప్రపంచంలోనే అరుదైన దృశ్యంగా భావించాల్సి ఉంటుందని చెప్పారు. దళితుల కోసమే ఆయన జీవితం సభకు అధ్యక్షత వహించిన సెంటర్‌ ఫర్‌ దళిత్‌ స్టడీస్‌ చైర్మన్‌ మల్లెపల్లి లక్ష్మయ్య మాట్లాడుతూ.. పేదలు, ఆదివాసీల కోసం, దళితేతర సమాజంలోని చాలా మంది వ్యక్తులు పనిచేసారని, కానీ దళితుల కోసం జీవితమంతా ధారబోసిన ఏకైక వ్యక్తి శంకరన్‌ అని కొనియాడారు. మాజీ ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శి కాకి మాధవరావు మాట్లాడుతూ శంకరన్‌ గారి స్ఫూర్తి వల్లనే ఐఏఎస్‌ అధికారిగా నిబద్ధతతో కూడిన కార్యాచరణను కొనసాగించానని, అటువంటి వ్యక్తితో చివరికంటా స్ఫూర్తిని పొందుతూ వచ్చానని చెప్పారు. సెంటర్‌ ఫర్‌ దళిత్‌ స్టడీస్‌ డైరెక్టర్‌ వైవీ సత్యనారాయణ స్వాగతోపన్యాసం చేస్తూ.. శంకరన్‌తో తనకున్న సాన్నిహిత్యాన్ని నెమరువేసుకున్నారు. ఎస్సీ హాస్టల్‌లో చదువుతూ అత్యధిక మార్కులు సాధించిన పేద దళిత బాలికకు ఏటా ఇచ్చే లక్ష్మీవేణుగోపాల్‌ అవార్డును అన్వేషి కార్యదర్శి డాక్టర్‌ కె.లలిత వనపర్తి జిల్లాకు చెందిన సి.ఆశకు అందజేశారు.


 హైదరాబాద్‌: బీఆర్‌ అంబేద్కర్‌ ఆలోచన విధానాలకు తూట్లు పొడుస్తున్న ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు... అంబేద్కర్‌ విగ్రహాన్ని పెడతానడం హాస్యాస్పదంగా ఉందని వైఎస్‌ఆర్‌ కాంగ్రెస్‌ పార్టీ ఎస్సీ సెల్‌ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు మేరుగ నాగార్జున ధ్వజమెత్తారు. సొంత మామనే మోసం చేసి, పాతాళానికి తొక్కేసిన వ్యక్తి విగ్రహాలు పెడితే అంబేద్కర్‌ ఆత్మ క్షోభిస్తుందన్నారు.
 అంబేద్కర్‌ ఆశయ సాధనలో అణువణువు పరితపించిన ఏకైక ముఖ్యమంత్రి దివంగత రాజశేఖర్‌ రెడ్డి మాత్రమేనని గుర్తు చేశారు. అంబేద్కర్‌ భావజాలాన్ని విస్తరించాలనే కాంక్ష  వైఎస్‌ జగన్‌ మోహన్‌ రెడ్డికి మాత్రమే ఉందన్నారు. చరిత్రను మరచిపోయిన వాడు చరిత్ర సృష్టించలేడని చెప్పిన అంబేద్కర్‌ మాటలను చంద్రబాబు ఒక్కసారి గుర్తు చేసుకోవాలని సూచించారు.
 
 వైఎస్‌ఆర్‌ కాంగ్రెస్‌ పార్టీ కార్యాలయంలో శుక్రవారం ఆయన విలేకరుల సమావేశంలో మాట్లాడారు. దళితుల్లో ఎవరు పుడతారని అవహేళన చేసిన వ్యక్తి చంద్రబాబని, ఈ మాటలతో మైలపడ్డ ఆయన ముందుగా తనకు తను ప్రక్షాళన చేసుకోవాలని కోరారు. అంబేద్కర్‌ ఊరు నుంచి తెచ్చిన మట్టితో తొలుత స్నానం చేసి, ఆ తర్వాత అంబేద్కర్‌ పాదాల చెంత తప్పును ఒప్పుకుని ఉంటే చంద్రబాబుకు కొంతైనా పాప ప్రక్షాళన జరిగి ఉండేదన్నారు. తన ఎమ్మెల్యేలు, ఎమ్మెల్సీలు కాల్‌మనీ కేసుల్లో అప్రదిష్ట పాలవ్వడంతో, దీన్ని పక్కదారి పట్టించేందుకు ఏడాది క్రితం 125 అడుగుల అంబేద్కర్‌ విగ్రహాన్ని పెడతానని అసెంబ్లీలో ప్రకటన చేశారని నాగార్జున ఆరోపించారు.
 
 ఏడాది తర్వాత శంకుస్థాపన చేయడం విడ్డూరంగా ఉందన్నారు. శాశ్వత అసెంబ్లీ, సచివాలయ నిర్మాణాల ప్రాంతంలో విగ్రహాన్ని పెడతామని చెప్పి, ఊరికి దూరంగా పెట్టడంలోనే అంబేద్కర్‌పై ఈ ప్రభుత్వానికి ఉన్న గౌరవం ఏమిటో అర్థం చేసుకోవచ్చన్నారు. బీసీలంటే బాబుగారి క్లాస్‌ అని, ఎస్సీలంటే సేమ్‌ క్లాసంటూ కొత్త భాష్యాలు చెబుతున్న చంద్రబాబు పాలనలో బడుగులకు ఒరిగిందేమీ లేదన్నారు.


 కొత్త కోణం
 రాజకీయ రిజర్వేషన్లు ఆశించిన ఫలితాలను ఇవ్వడం లేదన్నది సుస్పష్టం. ఎస్సీ, ఎస్టీ ప్రతినిధులు ఆయా పార్టీల, వ్యక్తిగత ప్రయోజనాలకు ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నారే తప్ప, తమ సామాజిక వర్గాల ప్రయోజనాలకు కాదు. ఇటీవల తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఎస్సీ, ఎస్టీల సంక్షేమ పథకాలు, కార్యక్రమాల రూపకల్పన బాధ్యతను ఆ వర్గాల శాసనసభ్యులకే అప్పగిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీ చేసింది. ఇది దేశంలోనే తొలి ప్రయత్నం. తొలి సమావేశానికి హాజరైన ప్రతిపక్షాలు తదుపరి సమావేశాలను బహిష్కరించడం దురదృష్టకరం.
 
 భారత కుల వ్యవస్థ సృష్టించిన అసమానతలు, అవమానాలు, వివక్ష ఇంకా కొనసాగుతున్న ఈ వ్యవస్థలో రిజర్వేషన్లే లేకపోతే? అనే ప్రశ్న మనల్ని భయకంపితుల్ని చేస్తుంది. ఉన్న  రిజర్వేషన్లు సరిగా అమలు కాకపోతే ఎలా? అనే మరో సమాధానం లేని ప్రశ్నా ఎదురవుతుంది, నిజమే. కానీ, రిజర్వేషన్ల ఫలితాలను అనుభవిస్తున్న వారు తాము ఎవరికి ప్రాతినిధ్యం వహించాలో వారిపట్ల, దేనికి కట్టుబడి ఉండాలో దానిపట్ల నిబద్ధతతో పనిచేయకపోతే? అన్న ప్రశ్నకు ఇప్పుడు సమాధానం కావాలి.
 
 అణచివేతకు గురవుతున్న  సామాజిక వర్గాలకు చెందినవారు రిజర్వేషన్ల వల్ల అధికారంలోకి లేదా పదవుల్లోకి వచ్చాక తమ వర్గాల ప్రయోజనాలను విస్మరించడం అత్యంత ప్రమాదకరం. అదే జరిగితే మూడున్నర దశాబ్దాల సుదీర్ఘ ప్రయాసతో సాధించుకున్న రిజర్వేషన్లు సత్ఫలితాలనివ్వవు అనడానికి నేటి పరిస్థితులే సాక్ష్యం. విద్య, ఉద్యోగ, రాజకీయ రిజర్వేషన్ల వల్ల లబ్ధి పొందుతున్నవారు వాటిని సాధించుకోవడానికి జరిగిన కృషిని తెలుసుకునే ప్రయత్నం చేయడం లేదు. ఈ చర్చ పట్ల గుడ్డి వ్యతిరేకతను ప్రదర్శించడమే తప్ప, అర్థం చేసుకోవాల్సిన ఆవశ్యకతను వారు గుర్తించడం లేదు. అసలు రిజర్వేషన్ల ప్రాధాన్యతగానీ, వాటి విస్త్రుత ప్రయోజనంగానీ వారిలో అత్యధికులకు తెలియదు. ఫలితంగా, రిజర్వేషన్లు పాక్షిక ఫలితాలను ఇస్తున్నాయే తప్ప, ఆశించిన స్థాయి ప్రయోజనాలను కల్పించడం లేదు.  
 
 ప్రత్యేక రాజకీయ ప్రాతినిధ్యం కోసం పోరు
 దళితులకు, ఆదివాసీలకు రిజర్వేషన్లు, ప్రత్యేక హక్కుల ప్రక్రియకు  1949 నవంబర్‌లో చట్టబద్ధత వచ్చింది. అది 30 ఏళ్ల మేధో పోరాటం ఫలితం. అదీ బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ తానే ఒక సైన్యమై సాగించిన అవిశ్రాంత సమర ఫలం. ఏప్రిల్, 14, 1891న జన్మించిన అంబేడ్కర్‌ డిగ్రీ పూర్తి చేశాక, బరోడా రాజు సాయాజీరావు గైక్వాడ్‌ సహకారంతో అమెరికాలో ఉన్నత విద్యాభ్యాసం చేశారు. అమెరికాలో అంబేడ్కర్‌ గురువైన జాన్‌ డ్యూ   బోధించిన ప్రజాస్వామ్యమనే అంశం ఆయన భావి జీవితాశయానికి అంకురార్పణ చేసింది. తన దేశంలోని దుర్భర సామాజిక పరిస్థితులను మార్చే మార్గాన్ని, అసమానతలను రూపు మాపే çసమరానికి దిశానిర్దేశం చేసింది. 1917 జూన్‌లో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చిన వెంటనే ఆయన ఆ ప్రయత్నాన్ని మొదలు పెట్టారు.
 
 భారత ప్రభుత్వ విధానంలో తీసుకురావాల్సిన మార్పులపైlబ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం నియమించిన సౌత్‌బరో కమిటీ ముందు అంబేడ్కర్‌ మొట్టమొదటిసారిగా తన వాదనలు వినిపించారు. ‘‘అంటరానివారిని ఈ దేశంలో హీనులుగానే చూస్తున్నారు. వీళ్లు ఎటువంటి రాజకీయ ప్రక్రియలో భాగం కాలేకపోతున్నారు’’ మతాచారాలు, సాంప్రదాయాలు వీరిని అమానవీయ పద్ధతుల్లో చూస్తున్నాయి. ప్లేటో చెప్పిన బానిసత్వ నిర్వచనం ఇక్కడ అంటరాని కులాలకు వర్తిస్తుంది’’ అన్నారాయన. కేవలం 28 ఏళ్ల వయసులో అంబేడ్కర్‌ చేపట్టిన  మొట్టమొదటి రాజకీయ కార్యాచరణ ఇది. అంటరాని కులాలకు రాజకీయ రంగంలో నిజమైన ప్రాతినిధ్యం కావాలని వాదించారు. అప్పటికే ముస్లింలకు, ఆంగ్లో ఇండియన్లకు ఉన్న వి«ధంగా ప్రత్యేక ప్రాతినిధ్యం కోరారు.
 
 అప్పట్లో విద్యావంతులకు, పన్నులు కట్టేవారికి, జమీందారులకు, భూ యజమానులకు మాత్రమే ఓటు హక్కు ఉండేది. ఆ రోజుల్లో బొంబాయి ప్రెసిడెన్సీలో అంటరాని కులాలకు చెందిన గ్రాడ్యుయేట్‌ ఒక్కరే ఉండేవారు. అంటే వారికి ఓటు హక్కు లేదనే చెప్పాలి. అందువల్ల ప్రభుత్వమే ఎక్జిక్యూటివ్‌ కౌన్సిల్‌కు అంటరాని కులాల నుంచి ప్రతినిధులను నామినేట్‌ చేయాలని అంబేడ్కర్‌ కోరారు. 1927లో   బొంబాయి ఎగ్జిక్యూటివ్‌ కౌన్సిల్‌ సభ్యులుగా నామినేట్‌ అయ్యారు. కౌన్సిల్‌ సమావేశాల్లో అంబేడ్కర్‌ బడ్జెట్‌ కేటాయింపులు, విద్యాచట్టం, వారసత్వ ఉద్యోగాల చట్టం తదితర అంశాలను చాలా లోతుగా చర్చించారు.
 
 ఈ చర్చలకు సంబంధించి ముఖ్యంగా రెండు అంశాలను ప్రస్తావించాలి. ఒకటి, గ్రామ స్థాయి న్యాయస్థానాలను ఏర్పాటు చేసి, వాటికి గ్రామాధికారులను న్యాయమూర్తులుగా నియమించాలని చేసిన ప్రతిపాదనను ఆయన  తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. వాటికి తీర్పులిచ్చే అధికారాన్ని ఇవ్వడాన్ని ఆయన మనుధర్మంగా అభివర్ణించారు. గ్రామంలో జరిగే నేరాలపై ఇచ్చే తీర్పులు కులాన్ని బట్టి ఉంటాయని, అందువల్ల గ్రామస్థాయి న్యాయవ్యవస్థ సరిౖయెంది కాదని వాదించారు. ఇక రెండవది, 1927లోనే ఆయన   రెసిడెన్షియల్‌ పాఠశాలల వ్యవస్థను బొంబాయి ఎగ్జిక్యూటివ్‌ కౌన్సిల్‌లో ప్రతిపాదించారు. అంటరాని కులాల పిల్లల విద్యార్జనకు వారు నివసించే పరిసరాలు అనుకూలంగా ఉండవని, వారికి ప్రత్యేక వసతితో కూడిన  విద్యా వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేయాలని సూచించారు.
 
 దళితుల రాజకీయ ప్రాతినిధ్యానికి నాడే  తూట్లు
 భారత దేశానికి స్వాతంత్య్రం ఇస్తే ఎటువంటి రాజ్యాంగం రూపొందించాలి?  ఎటువంటి ప్రభుత్వ విధానం ఉండాలి? అనే అంశాలపై 1928లో నియమించిన సైమన్‌ కమిషన్‌ ముందు కూడా అంబేడ్కర్‌ అంటరాని కులాల రాజకీయ భాగస్వామ్యం, ప్రాతిని«ధ్యాలను బలంగా ప్రతిపాదించారు. ఏవైనా సంక్షేమ కార్యక్రమాలు గానీ, ప్రభుత్వ పథకాలు గానీ అంటరాని కులాలకు అందుబాటులోనికి రావాలంటే, ఆ కులాలకు చెందిన అధికారులు ఉంటే తప్ప న్యాయం జరగదని వివరించారు. అంటరాని కులాలకు కూడా భూములు ఇవ్వాలని ప్రభుత్వం ప్రతిపాదిస్తే... ఆధిపత్య కులాలకు మంచి భూములు ఇచ్చి, అంటరాని కులాలకు పనికిరాని భూములు ఇచ్చారని అంబేడ్కర్‌ సోదాహరణంగా వివరించారు. సార్వజనీన ఓటింగ్‌ అవసరాన్ని సైతం నొక్కి చెప్పారు.
 
 దీని తర్వాత జరిగిన మరొక ముఖ్యమైన ఘట్టం 1930–31 లండన్‌ రౌండ్‌టేబుల్‌ సమావేశాలు. రౌండ్‌ టేబుల్‌ కాన్ఫరెన్స్‌కి అంబేడ్కర్‌ను అంటరాని కులాల ప్రతినిధిగా బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం ఆహ్వానించడాన్ని కాంగ్రెస్‌ ప్రతినిధి బృందానికి నాయకత్వం వహించిన గాంధీజీ తప్పు పట్టారు. అంటరాని కులాలకు కూడా కాంగ్రెసే నాయకత్వం వహిస్తున్నదని వాదించారు. అంబేడ్కర్‌ ప్రతిపాదించిన ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ విధానాన్ని తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. అయితే బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం మాత్రం అంబేడ్కర్‌ వాదనను అంగీకరించి ‘కమ్యూనల్‌ అవార్డు’ పేరిట అంటరాని కులాలకు ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ను, ఎన్నిక విధానాన్ని ప్రకటించింది. దాన్ని వ్యతిరేకించిన గాంధీజీ దాని అమలును నిలిపివేయాలని ఆమరణ నిరాహార దీక్షకు సైతం దిగారు.
 
 కమ్యూనల్‌ అవార్డును రద్దు చేయకపోతే గాంధీజీ ప్రాణాలకు ముప్పు ఉన్నదంటూ  ఆయనతో అంబేడ్కర్‌ ఒక ఒప్పందానికి రావాలని ఒత్తిడి చేశారు. అందుకు అంగీకరించకపోతే, ఆధిపత్య కులాలు, మైనారిటీగా ఉన్న అంటరాని కులాలపై దాడులకు పాల్పడతాయని జంకిన అంబేడ్కర్‌ ‘పూనా ఒడంబడిక’కు అంగీకరించారు. కమ్యూనల్‌ అవార్డు ప్రకారమైతే, దళిత ప్రజా ప్రతినిధులను దళితులే ఎన్నుకునే అవకాశం ఉండేది. పూనా ఒప్పందం ప్రకారం రిజర్వుడ్‌ నియోజకవర్గాల విధానం వచ్చింది. దాన్నే 1935 భారత చట్టంలో పొందుపరిచారు. దాని ప్రకారం 1937లో మొదటిసారి సాధారణ ఎన్నికలు జరిగాయి. ఇప్పటిలాగానే దళితులు సహా అందరూ ఓటెయ్యాలి. ఫలితంగా అంటరాని కులాల రిజర్వుడు నియోజకవర్గాల నుంచి  కాంగ్రెస్‌ అభ్యర్థులే ఎక్కువగా గెలుపొందారు. గాంధీ వల్ల, కాంగ్రెస్‌ వల్ల అంటరాని కులాల జరిగిన ఈ నష్టాన్ని వివరిస్తూ అంబేడ్కర్‌ ఓ పుస్తకం రాశారు.
 
 ప్రత్యేక ఓటింగ్‌ విధానం మాత్రమే అంటరాని కులాలకు న్యాయం చేస్తుందని అంబేడ్కర్‌ భావించారు. 1946లో ప్రారంభమైన రాజ్యాంగ సభ రచనలో దాన్ని మళ్లీ ప్రతిపాదించారు. కానీ కాంగ్రెస్‌ నాయకత్వం అందుకు అంగీకరించలేదు. 1935 చట్టంలో ఉన్న రిజర్వేషన్లను పూర్తిగా తొలగించాలని సర్దార్‌ వల్లభాయ్‌ పటేల్‌ లాంటి వాళ్లు ప్రయత్నించారు. కానీ అంబేడ్కర్‌ సాగించిన అంతర్గత పోరాటం ఫలితంగా రిజర్వేషన్లను కొనసాగించడానికి చివరకు అంగీకరించారు. ఎట్టకేలకు 1949 ఆగస్టు 24, 25 తేదీల్లో జరిగిన రాజ్యాంగ సభ చర్చల అనంతరం ఎస్సీ, ఎస్టీలకు రాజకీయ రిజర్వేషన్ల హక్కు లభించింది.
 
 మీరే నిర్ణయాలు తీసుకోమంటే కాదంటారా?
 అయితే గత 67 ఏళ్ల అనుభవంలో రాజకీయ రిజర్వేషన్లు ఆశించిన ఫలితాలను ఇవ్వడం లేదన్నది సుస్పష్టం. ఎస్సీ, ఎస్టీ నియోజకవర్గాల నుంచి ఎన్నికైన ప్రతినిధులు ఆయా పార్టీల ప్రయోజనాలకు, వ్యక్తిగత ప్రయోజనా లకు ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నారే కానీ, ఎస్సీ, ఎస్టీ సామాజిక వర్గాల ప్రజల ప్రయోజనాలకు కాదు. 1956, మార్చి 18న ఆగ్రాలో జరిగిన బహిరంగ సభలో అంబేడ్కర్‌ స్వయంగా ఈ విషయాన్ని ప్రస్తావించి ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. ఇటీవల తెలంగాణ ప్రభుత్వం బడ్జెట్‌ రూపకల్పనలో తెచ్చిన మార్పుల దృష్ట్యా ఎస్సీ, ఎస్టీ సబ్‌ ప్లాన్‌ చట్టానికి సవరణలను ప్రతిపాదిం చారు. దానికన్నా ముఖ్యంగా ఎస్సీ, ఎస్టీల సంక్షేమానికి పథకాలు, కార్యక్రమాల రూపకల్పన చేసే బాధ్యతను ఎస్సీ, ఎస్టీ శాసన సభ్యులకి అప్పగిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు. ఇందుకోసం ముఖ్యమంత్రే ఒక సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. దేశంలోనే ఇటువంటి ప్రయత్నం తొలిసారి అని చెప్పొచ్చు.
 
 మొదటి సమావేశానికి హాజరైన అన్ని పార్టీల ప్రజాప్రతినిధులు తర్వాత జరిగిన సమావేశాలను బహిష్కరించారు. ఆయా పార్టీల నాయకత్వాల ఆదేశాలే అందుకు కారణమని తెలుస్తోంది. ప్రభుత్వం చేసే కార్యక్రమాల పట్ల  ప్రతిపక్షంలో ఉన్నవారికి విమర్శనాత్మక దృక్పథం ఉండటం ఏ మాత్రం తప్పు కాదు. కానీ ఇది ఎస్సీ, ఎస్టీల సమస్యలకు ఒక పరిష్కార మార్గం. అందులో తప్పులుంటే విమర్శించవచ్చు. లోపాలను ఎత్తి చూపవచ్చు. కానీ ప్రభుత్వమే ముందుకు వచ్చి, మీ సామాజిక వర్గాల ప్రయోజనాల కోసం మీరే నిర్ణయాలు తీసుకోవాలన్నప్పుడు అవి సానుకూలంగా స్పందించి ఉండాల్సింది. ఆయా పార్టీల నాయకత్వాలు కూడా రిజర్వేషన్ల స్ఫూర్తిని అర్థం చేసుకోవాలి. అంబేడ్కర్‌ దశలవారీగా ముప్ఫై ఏళ్లు సాగించిన పోరాటాన్ని, తద్వారా సా«ధించుకున్న  రాజకీయ రిజర్వేషన్ల స్ఫూర్తిని అర్థం చేసుకోవాలి.
 
 -మల్లెపల్లి లక్ష్మయ్య
 వ్యాసకర్త సామాజిక విశ్లేషకులు
 మొబైల్‌ : 97055 66213


 సంభల్‌: జాతిపిత మహాత్మాగాంధీ కన్నా డాక్టర్‌ బీఆర్‌ అంబేద్కరే గొప్పవారని ఎంఐఎం అధినేత, హైదరాబాద్‌ ఎంపీ అసదుద్దీన్ ఒవైసీ పేర్కొన్నారు. దళిత దిగ్గజం అంబేద్కర్ వల్లే వర్గ రహిత, లౌకికవాద రాజ్యాంగం సాధ్యపడిందని, దీనివల్ల సమాజంలో అన్ని వర్గాలకు న్యాయం చేకూరిందని కొనియాడారు.
 
 కీలకమైన ఉత్తరప్రదేశ్‌ అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో జోరుగా ప్రచారం నిర్వహిస్తున్న ఒవైసీ సంభాల్‌లో బహిరంగ సభలో ప్రసంగించారు. 'అంబేద్కర్‌ మహాత్మాగాంధీ కన్నా పెద్ద నాయకుడు. ఆయన లౌకికవాద, వర్గ రహిత రాజ్యాంగం రూపొందించి ఉండకుంటే సమాజంలో అన్యాయాలు మరింత పెరిగిపోయావి. ఆరెస్సెస్‌ పరిస్థితులను మరింత దారుణంగా మార్చేది' అని ఒవైసీ అన్నారు.


 అంబేడ్కర్ స్ఫూర్తితో మోదీ సాగుతున్నారు: లక్ష్మణ్
 సాక్షి, హైదరాబాద్: డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ ఆశయాల సాధనలో భాగంగా ప్రధాని మోదీ పెద్దనోట్ల రద్దు నిర్ణయం తీసుకుంటే విపక్షాలు రాద్ధాంతం చేయడం ఎంతవరకు సమంజసమని బీజేపీ రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు కె.లక్ష్మణ్ ప్రశ్నించారు. నల్లధనాన్ని వెలికితీ స్తున్న మోదీని ప్రతిపక్షాలు తప్పుబట్టడాన్ని ప్రజలు గమనిస్తున్నారన్నారు. ప్రతి 20 ఏళ్లకోసారి కరెన్సీ నోట్లను రద్దు చేయడం ద్వారానే దేశంలో సమానత్వం వస్తుందని అంబేడ్కర్ సూచించారని, ఆయన ఆశ యాలు, ఆలోచనలను స్ఫూర్తిగా తీసుకుని 2014 నుంచి మోదీ అనేక చర్యలను చేపట్టారన్నారు. అంబేడ్కర్ వర్ధంతి సందర్భంగా మంగళవారం పార్టీ కార్యాల యంలో ఆయన చిత్రపటానికి పూల మాలలు వేసి నివాళులర్పించారు.
 
 నల్లధనం వెలికితీయడం ద్వారా వచ్చే మొత్తంలో 25 శాతం నిధులను గరీబ్ కల్యాణ్ యోజన పేరిట పేదలు, రైతులకు ఖర్చు చేస్తామని ప్రధాని చెప్పిన విషయాన్ని గుర్తుచేశారు. అంబేడ్కర్ ఆశయాల స్ఫూర్తితో నగదు రహిత సమాజం నిర్మాణానికి పాటుపడడమే ఆయనకిచ్చే నిజమైన నివాళి అని లక్ష్మణ్ పేర్కొన్నారు. కేంద్రం ఇళ్లులేని నిరుపేదల కోసం రాష్ట్రానికి 90 వేల ఇళ్లు కేటారుుస్తే, రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి మా త్రం పేదలపై మనసు రావడం లేదని విమర్శించారు. ఇళ్లు లేని పేదలను గుర్తించడం లేదని, రెండు పడక గదుల ఇళ్ల కోసం కేంద్రం పరిధిలోని హడ్కో ద్వారా రూ.3,300 కోట్ల రుణాన్ని ఇచ్చినా, ఆ ఇళ్లను నిర్మించడంలో టీఆర్‌ఎస్ ప్రభుత్వం విఫలమైందన్నారు. పేద విద్యార్థులకు స్కాలర్‌షిప్, ఫీజు రీరుుంబర్స్‌మెంట్ బకారుులు చెల్లించకుండా ఇబ్బందుల పాలు చేస్తోందన్నారు. బడుగు, బలహీన వర్గాల ప్రజలు ఈ ప్రభుత్వానికి తగిన సమయంలో గుణపాఠం చెబుతారని హెచ్చరించారు.
 
 రాష్ట్ర ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి తీసుకొచ్చేందుకు బీజేపీ చేపట్టే ఉద్య మాల్లో పేదలు, మహిళలు చురుగ్గా పాల్గొనాలని పిలుపునిచ్చారు. ఈ కార్యక్రమంలో బద్దం బాల్‌రెడ్డి, చింతా సాంబమూర్తి, జి.మనోహర్‌రెడ్డి, శేరి నరసింగరావు, జాజుల గౌరి, బంగారు కృతి, నానావత్ భిక్కునాథ్‌నాయక్, గుంగగోని భరత్‌గౌడ్, వడ్డేటి దేవేందర్ తదితరులు పాల్గొన్నారు.


 హైదరాబాద్‌ : తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి జయలలితకు, భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్ బీఆర్ అంబేద్కర్‌కు వైఎస్సార్‌సీపీ అధ్యక్షుడు వైఎస్ జగన్మోహన్ రెడ్డి నివాళులర్పించారు.
 
 ఆమె మృతికి సంతాపంగా లోటస్ పాండ్‌లోని పార్టీ ప్రధాన కార్యాలయంలో పార్టీ నాయకులతో కలిసి ఒక నిమిషం పాటు మౌనం పాటించారు. అనంతరం అంబేద్కర్ చిత్రపటానికి పూలమాలలు వేసి శ్రద్ధాంజలి ఘటించారు. ఈ కార్యక్రమంలో పార్టీ ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలు, ముఖ్య నేతలు పాల్గొన్నారు.
 
 


 అంబేడ్కర్ విగ్రహ నిర్మాణంపై చర్చలు
  సాక్షి, హైదరాబాద్: అత్యంత ఎత్తులో నిర్మించతలపెట్టిన బీఆర్ అంబేడ్కర్ విగ్రహ స్థాపనకు ప్రభుత్వం చర్యలు ప్రారంభించింది. చైనా ప్రభుత్వ నిర్మాణ రంగ సంస్థ ప్రతినిధులు బుధవారం ముఖ్యమంత్రి కె.చంద్రశేఖర్‌రావుతో అధికారిక నివాసంలో విగ్రహ నిర్మాణంపై చర్చలు జరిపారు. గతంలో తాము చైనాలో నిర్మించిన ప్రతిష్టాత్మక కట్టడాల వివరాలను కేసీఆర్‌కు వివరించారు. 125 అడుగుల భారీ విగ్రహ ప్రతిష్టాపనకు కావాల్సిన డిజైన్, ఆర్కిటెక్ట్ తదితర సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో పాటు నిర్మాణ సమయంపై వారితో సీఎం చర్చించారు.
 ఖర్చుకు వెనుకాడకుండా ప్రభుత్వం నిర్మించ తలపెట్టిన విగ్రహ ప్రతిష్టాపనకు త్వరలో కమిటీ సభ్యులు చైనా సందర్శించి అక్కడి నిర్మాణాల తీరును పరిశీలించాక ఒప్పందం కుదుర్చుకోనున్నట్లు సీఎం కార్యాలయం బుధవారం ఓ ప్రకటనలో తెలిపింది. కార్యక్రమంలో మంత్రులు కడియం శ్రీహరి, లక్ష్మారెడ్డి, పోచారం శ్రీనివాస్‌రెడ్డి, మిషన్ భగీరథ ఉపాధ్యక్షుడు వేముల ప్రశాంత్ రెడ్డి, ఎమ్మెల్సీ పల్లా రాజేశ్వర్ రెడ్డి తదితరులు పాల్గొన్నారు. కాగా, సీఎం ఆదేశాల మేరకు చైనా ప్రతినిధులను ఎంపీ బాల్క సుమన్ ట్యాంక్ బండ్ వద్దకు తీసుకెళ్లి అక్కడున్న అంబేడ్కర్ విగ్రహం నమూనా, ప్రతిష్టాపన స్థలాన్ని చూపించారు.


 అంబేడ్కర్‌కు వారసులం మేమేనంటూ రాజకీయలబ్ధి పొందాలని చూస్తున్న బీజేపీ, ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌లది ఆది నుంచీ ‘హిందుత్వ’ ఎజెండానే. అంబేడ్కర్ చలవ వల్లే ప్రధానిని అయ్యానన్న మోదీ, మంత్రివర్గంలో దళితులకు అతి తక్కువ ప్రాతినిధ్యాన్నిచ్చారు. మూడు బడ్జెట్లలోనూ ఎస్సీ, ఎస్టీల నిధులలో కోత పెట్టారు.
  
  కేంద్రంలో అధికారంలో ఉన్న భారతీయ జనతా పార్టీకి సెల్ఫ్‌గోల్ చేసుకోవడం అలవాటుగా మారింది. రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ 125వ జయంతి సందర్భంగా కొందరు బీజేపీ అగ్రనేతలు... అంబేడ్కర్ ఆశయాలకు, సిద్ధాంతాలకు, భావజాలానికీ, తను పార్టీకీ సారూప్యత ఉన్నదంటూ, పరోక్షంగా తామే ఆయన వారసులమని చాటుకోవాలని యత్నించారు. మొదట ఢిల్లీ, తదుపరి బిహార్ ఎన్నికలలో ఎదురైన వరుస ఘోరపరాజయాల తర్వాత ఆ పార్టీకి... దళితులు, గిరిజనులు, బహుజనులు తమకు దూరం అవుతున్నారని జ్ఞానోదయమైంది. దీంతో హఠాత్తుగా బీజేపీకి అంబేడ్కర్‌పై ప్రేమ పుట్టుకొచ్చింది.
  అంబేడ్కర్ ఈ దేశానికి అద్భుతమైన రాజ్యాంగాన్ని అందించారు. పరిపాలనకు మార్గదర్శకాలుగా ఆదేశిక సూత్రలను నిర్దేశించారు.
  
  సమాన త్వం, సౌహార్ద్రత, ప్రజాస్వామ్యం మూలస్తంభాలుగా, కుల, మత, వర్గ, ఆర్థిక అంతరాలు లేని సమాజ స్థాపనకు కృషి జరగాలన్నారు, ప్రతి వ్యవస్థలో రాజ్యాంగ స్ఫూర్తి ప్రతిఫలించాలన్నారు. బీజేపీ ప్రభుత్వం లౌకికవాదాన్ని దెబ్బతీయడమే కాదు, దళితులు, గిరిజనులు, మైనార్టీల కోసం రూపొందిం చిన 18 కేంద్ర సంక్షేమ పథకాలను నీరుగార్చింది. ఇదేనా అంబేడ్కర్ కలలు కన్న సంక్షేమ రాజ్య స్థాపన? అరుణాచల్‌ప్రదేశ్, ఉత్తరాఖండ్‌లలో అది సృష్టించిన రాజకీయ సంక్షోభాలు, ఏపీలో ఎన్డీఏ భాగస్వామి టీడీపీ ఫిరా యింపుల పర్వం అంబేడ్కర్ భావజాలానికి అనుగుణంగా సాగుతున్నవేనా?
  
  కాషాయ రంగుటద్దాల్లోంచి అంబేడ్కర్‌తో విభేదాలు  
  చరిత్రకు కాషాయ రంగు పులమడం అలవాటైన బీజేపీ అంబేడ్కర్ విషయం లోనూ వక్రీకరణలకు పాల్పడుతోంది. మను స్మృతిని, చాతుర్వర్ణ వ్యవస్థను తీవ్రంగా వ్యతిరేకించి కుల నిర్మూలన కానిదే ఆశించిన అభ్యున్నతి సాధ్యం కాదన్న అంబేడ్కర్‌ను... కులం పునాదులపై నిర్మితమైన తమ ‘హిందుత్వ’ సిద్ధాంతవాదిగా చలామణి చేయాలని చూస్తోంది. అంబేడ్కర్ 125వ జన్మదినం సందర్భంగా ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ అధికార పత్రిక ‘పాంచజన్య’  ప్రత్యేక సంచిక ‘‘అంబేడ్కర్ ముస్లింలకు వ్యతిరేకి’’ అంటూ వ్యాసాలను ప్రచురించింది.
  
   పైగా, అంబేడ్కర్-గాంధీ విభేదాలను, నెహ్రూ-అంబేడ్కర్ విభేదాలను ప్రముఖంగా ప్రస్తావించి, వక్రీకరించి దళిత వర్గాలతో కాంగ్రెస్ పార్టీకి ఉన్న అనుబంధాన్ని చెడగొట్టాలని ప్రయత్నిస్తున్నారు. కులవ్యవస్థను నిర్మూ లించాలని అంబేడ్కర్ భావిస్తే, గాంధీజీ వర్ణవ్యవస్థలో కొంత ఔన్నత్యం ఉన్నదని భావించారు. అయితే కులవ్యవస్థపై గాంధీ అభిప్రాయాలలో మార్పు వచ్చింది. కుల నిర్మూలన జరగాలని ఆయన ఆశించారు. ప్రముఖ సోషలిస్టు నేత మధులిమాయే తన ‘అంబేడ్కర్ ద పయనీర్’లో అంబేడ్కర్ అభిప్రాయాలను గాంధీజీ గౌరవించారని, వర్ణ వ్యవస్థపై తన అభిప్రాయాలు మార్చుకొన్నారని రాశారు. కమ్యూనల్ అవార్డు ద్వారా దళితులకు విడి నియోజకవర్గాల ఏర్పాటుపై అంబేడ్కర్, గాంధీలు విభేదించారు. దళిత నియోజకవర్గాలకు వ్యతిరేకంగా గాంధీ నిరాహారదీక్ష చేశారు. కానీ, ఆ తర్వాత ‘పూనా ఒడంబడిక’ కుదిరిందని విస్మరించలేం. అంబేడ్కర్‌తో విభేదించినా గాంధీజీ ఆయన పట్ల అపార అభిమానం, గౌరవం చూపారు. నెహ్రూ తొలి మంత్రివర్గంలో అంబేడ్కర్ న్యాయశాఖ మంత్రి బాధ్యతలు స్వీకరించడానికి గాంధీయే కారణం. గాంధీజీ సలహామేరకే అంబేడ్కర్ రాజ్యాంగ ముసాయిదా కమిటీకి చైర్మన్ కాగలిగారు. ‘‘దళితులు గాంధీజీకి అత్యంత సన్నిహితులు, ప్రియమైన వారు... మనం ఆయనను సరిగా అర్థం చేసుకోలేకపోయాం’’ అని తర్వాతి కాలంలో అంబేడ్కర్ అన్నారు.
  
  అంబేడ్కర్, నెహ్రూలు కలసి పనిచేశారు
  బీజేపీ ప్రచారం చేస్తున్నట్లు అంబేడ్కర్‌కు, కాంగ్రెస్‌కు మధ్య తారస్థాయి విభేదాలు, శత్రుత్వం ఎన్నడూ లేవు. పలు అంశాలపై ఏకాభిప్రాయం కుదరకపోయినా అంబేడ్కర్... నెహ్రూ తదితర కాంగ్రెస్ నేతలతో కలసి పనిచేశారు. 1946లో తూర్పు బెంగాల్ నుంచి కాన్‌స్టిట్యుయెంట్ అసెంబ్లీకీ ఎన్నికయిన అంబేడ్కర్.. దేశ విభజనతో తన స్థానాన్ని కోల్పోయారు. కానీ కాన్‌స్టిట్యుయెంట్ అసెంబ్లీలో అంబేడ్కర్ అవసరాన్ని  గ్రహించిన బాబూ రాజేంద్రప్రసాద్, నెహ్రూలు.. జీవీ మవలాంకర్‌కు బదులుగా అంబేడ్కర్‌కు అవకాశాన్ని కల్పించారు. ప్రధానిగా నెహ్రూ, కేంద్ర న్యాయశాఖ మంత్రిగా అంబేడ్కర్  హిందూ కోడ్ బిల్లు రూపకల్పనకు కలసి
   కృషి చేశారు. ఈ బిల్లు పార్లమెంట్‌లో వీగిపోయినప్పుడు అంబేడ్కర్ రాజీనామా చేశారు.
  
  సంక్షేమ రాజ్యస్థాపన, పేదలకు, దళితులకు భూపంపిణీ, వ్యవసాయ, పారిశ్రామిక రంగాలలో కార్మిక, కర్షకులకు చట్టాల ద్వారా తగిన రక్షణ కల్పించాలన్న అంశాలలో వారిరువురూ చేసిన కృషి చరిత్రాత్మకమైనది. నెహ్రూ మిశ్రమ ఆర్థిక వ్యవస్థ... అంబేడ్కర్ సూచించిన అతివాద, మితవాదాలకు భిన్నమైన మధ్య మార్గానికి ప్రతీకగా దళిత మేధావులు పేర్కొంటారు. ప్రధాని ఇందిరా గాంధీ చేపట్టిన బ్యాంకుల జాతీయీకరణ, ప్రభుత్వ రంగసంస్థలను బలోపేతం చేయడం, ఎస్సీ, ఎస్టీల రక్షణ చట్టాల అమలు, తదితర చర్యల వల్ల దళితులకు పెద్ద ఎత్తున విద్య, ఉద్యోగ, ఉపాధి అవకాశాలు లభించాయి. లౌకికవాదం, సామ్యవాదం పునాదులుగా ఉన్న కాంగ్రెస్ పార్టీలో పలువురు దళిత మేధావులు అత్యున్నత స్థాయికి ఎదిగారు. బాబూ జగ్జీవన్‌రామ్ మొదలుకొని షిండే, ఖర్గే వంటి వారు కేంద్రంలో కీలక పదవులు నిర్వహించారు. దామోదరం సంజీవయ్య ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు ముఖ్యమంత్రిగా, జాతీయ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షునిగా పనిచేశారు.
  
  దళిత వ్యతిరేకతే సంఘ్ మార్కు అంబేడ్కర్ వాదం!
  ఆర్‌ఎస్‌ఎస్, దాని నుంచి పుట్టిన జన్‌సంఘ్, బీజేపీలది ఆది నుంచీ ‘హిందుత్వ’ ఎజెండానే. అంబేడ్కర్ సిద్ధాంతాల మేరకు పనిచేస్తామని బీజేపి గతంలో ఎన్నడూ చెప్పలేదు. పైగా వాజ్‌పేయి మంత్రివర్గంలో మంత్రిగా ఉన్న అరుణ్ శౌరి... అంబేడ్కర్‌ను స్వార్థపరుడిగా, దేశభక్తి లేక కేవలం అధికారం కోసం వెంపర్లాడిన వ్యక్తిగా చిత్రీకరిస్తే  (వర్షిప్పింగ్ ఫాల్స్ గాడ్స్), బీజేపీ అగ్రనేతలెవ్వరూ శౌరి అభిప్రాయాలను మాటమాత్రంగానైనా ఖండిం చలేకపోయారు. ఇక, నేటి ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ అంబేడ్కర్ చలవ వల్లే ప్రధానినయ్యానన్నారే తప్ప, రెండేళ్ల పాలనలో దళితులు, గిరిజనుల సామాజిక ఆర్థిక స్థితిగతులను మెరుగుపర్చే ఏ పథకాన్ని అమలు చేయడం లేదు. ఇద్దరు దళితులకే క్యాబినెట్ స్థాయి మంత్రి పదవులు ఇచ్చారు. కేంద్ర మంత్రి వర్గంలో ఎస్సీలకు ఇంత తక్కువ ప్రాతినిధ్యం గతంలో ఎన్నడూ లేదు. మోదీ మూడు బడ్జెట్‌లలోనూ ఎస్సీ, ఎస్టీలకు రాజ్యాంగబద్ధంగా కేటాయించ వలసిన నిధుల్లోనూ కోత విధించారు.
  
  ప్రభుత్వ యంత్రాంగాన్ని కుదిస్తూ, ప్రైవేట్ రంగాన్ని ప్రోత్సహిస్తున్నందువల్ల దళితులకు రిజర్వేషన్ల ద్వారా అందే ఉద్యోగాలూ దక్కడంలేదు. ప్రధానంగా ఎస్సీ, ఎస్టీల అభ్యు న్నతి కోసం కృషి చేస్తున్న స్వచ్ఛంద సంస్థల కార్యకలాపాలపై నియంత్రణలు విధించారు. మోదీ తేవాలనుకున్న ‘భూసేకరణ చట్టం’ అమలైతే ఎక్కువగా నష్టపోయేది ఎస్సీ, ఎస్టీలే. మోదీ పాలనలో దళితులు, మైనార్టీలపై నేరాలు పెరిగిపోతున్నాయి.
 
 బీజేపీ అధ్యక్ష స్థానాన్ని అందుకున్న పాపానికి బంగారు లక్ష్మణ్‌కు చేసిన అన్యాయాన్ని మరచిపోలేం. నిజానికి బీజేపీలో ఏ ఒక్క దళిత మేధావినీ ఎదగనీయలేదు. వాస్తవాలు ఇలా ఉండగా, అంబేడ్కర్‌కు వార సులం మేమే నంటూ రాజకీయలబ్ధి పొందాలని చూస్తున్న మోదీ వ్యూహం పూర్తిగా బెడిసికొట్టింది. బీజేపీ సెల్ఫ్‌గోల్స్‌లో ఇది తాజాది.
  వ్యాసకర్త ఏపీ శాసన మండలి ప్రతిపక్ష నేత  మొబైల్: 8106915555
  - సి. రామచంద్రయ్య


 విశ్లేషణ
 ఏటా ఏప్రిల్ 14న డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేడ్కర్ జయంతి ఉత్సవాలు నిర్వహిం చుకుంటున్నాం. ఆయన 125వ జయంతి ఉత్సవాలు ఐక్యరాజ్యసమితి ఆధ్వ ర్యంలో జరగటం మంచి పరిణామం. ప్రధాని నరేంద్రమోదీ అంబేడ్కర్ స్వస్థ లంలో ఉత్సవాలు నిర్వహించి ప్రత్యేకతను చాటుకున్నారు. అయితే, అంబేడ్కర్ ఆలోచనా విధానం ఎలాంటిది ? నేడు జరుగుతున్న దేమిటి? అంబేడ్కర్ జయంతి పేరుతో మోదీ, రెండు తెలుగు రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రుల పటాటోపం ఆయన ఆశయాలను ప్రతిబింబించేదిగా ఉందా? అంబేడ్కర్ నిరాడంబరుడు. మానవత్వానికి మారుపేరు. జీవితంలో అన్ని దశలలోను దళితునిగా వివక్షను ఎదుర్కొన్నారు. హిందూమత సంప్రదాయాలు, సంస్కృతి, కులోన్మాదం అనేక సందర్భాలలో ఆయనను మానసిక వ్యథకు గురిచేశాయి. అయినా స్వయంకృషితో ప్రపంచ స్థాయి గుర్తింపు పొందగలిగారు. మన దేశానికి ‘సర్వసత్తాక ప్రజాస్వామిక’ స్ఫూర్తిగల రాజ్యాంగాన్ని రచించారు.
 
 ప్రాథమిక హక్కుల పరిరక్షణ, పదేళ్లలో అందరికీ విద్య, ఆరోగ్యం, గృహవసతి, ఉపాధి అవకాశాలు కల్పించడం, దళితులకు ప్రజాప్రాతినిధ్యంలోనూ, ఉద్యోగ తదితర రంగాలలోనూ రిజర్వేషన్‌ల రూపకల్పన వంటివన్నీ అంబేడ్కర్ ఆలోచనలే. కాని రాజ్యాంగ సూత్రాలను చిత్తశుద్ధితో అమలు పరచడంలో పాలకులు విఫలమైనారు. కిందిస్థాయి గ్రామీణ దళిత నిరుపేద బ్రతుకు చితికిపోతున్నది. సంక్షేమ పథకాల అమలు క్రిందిస్థాయికి 1/4 శాతం కూడా చేరడంలేదు.  67 ఏళ్ల రాజ్యాంగ అమలు మూడడుగులు ముందుకు, ఆరడగులు వెనక్కు తీరుగా ఉన్నది. బౌద్ధం వైపు ఆకర్షితుడవడానికి కారణం- ఆయన కులమతాలకతీతమైన సమాజ నిర్మాణాన్ని ఆకాంక్షించారు. కానీ ఇప్పటికీ ఆ కల నెరవేరలేదు. సామాజిక న్యాయం పగటి కలగానే మిగిలింది. ఈ నేపథ్యంలో అంబేడ్కర్ జయంతి ఆర్భాటం చూశాం.
 
 ప్రధానమంత్రి, ముఖ్యమంత్రులు, చోటామోటా నాయకులందరూ అంబేడ్కర్‌ను పొగడ్తలతో ముంచెత్తడం ఒక తంతుగా మారింది. ప్రధాని నాగ్‌పూర్ వెళ్లి అంబేడ్కర్ స్వస్థలంలో కొంగజపం చేయడాన్ని సమాజం అంగీకరించదు. అసలు హిందూమతంలోని ఛాందసాన్ని ఖండించగల ధైర్యం ఆయనకుందా?  గతంలో కాంగ్రెస్ అంబేడ్కర్‌ను చిన్నచూపు చూసిందనీ, తాము గౌరవిస్తున్నామనీ ఆయన చెప్పుకున్నారు. మరి, అంబేడ్కర్ పేరుతో ఉన్న విద్యార్థి సంఘం సభ్యులు ఆయన పాలనలోనే హెచ్‌సీయూ నుంచి ఎందుకు బహిష్కరణకు గురైనట్టు? దళిత విద్యార్థి రోహిత్ వేములను మనోవ్యధకు గురిచేసి ఆత్మహత్యకు పురికొల్పిన వారిని ఎందుకు రక్షిస్తున్నారు? రాజ్యాంగానికే రక్షణ లేని పరిస్థితులను ఎందుకు కల్పిస్తున్నారు?
 
 చిన్న రాష్ట్రాల ఏర్పాటుకు అనుకూలంగా అంబేడ్కర్ ఆర్టికల్ 2లో పేర్కొనడం తెలంగాణ అవతరించడానికి అవకాశం ఇచ్చింది. కాబట్టి  తెలంగాణ తొలి ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్ అంబే డ్కర్ 125వ జయంతి ఉత్సవాలను పురస్కరించుకొని 125 అడుగుల విగ్రహం ఏర్పాటుకు పూనుకోవడం ప్రజలను నమ్మించడానికి మంచి ఉపాయమే. ఇందుకు తప్పు పట్టాల్సిన పనిలేదు. కానీ, బాబాసాహెబ్ ఆలోచనా విధానాన్ని అనుసరించాలి కదా? అంబేడ్కర్ రాజ్యాంగంలో పొందుపరిచిన ప్రాథమిక హక్కులు సైతం అమలు కావడం లేదన్నది వాస్తవం కాదా? సహజ వనరులను కార్పొరేట్ సంస్థలకు, పారిశ్రామికవేత్తలకు కట్టబెడుతూ తెలంగాణ ప్రభుత్వం అభివృద్ధి జపం చేస్తున్నది.
 
 ఎన్నికల మ్యానిఫెస్టోలో పేర్కొన్న దళితులకు 3 ఎకరాల భూమి అమలు ఎంత శాతం పూర్తయింది? సామాజిక న్యాయం పట్ల పాలకుల వైఖరేమిటి? అంబేడ్కర్ భావజాలం మీద నిజంగా గౌరవం ఉంటే బలమైన పునాదుల మీద ప్రజాస్వామ్యాన్ని నిర్మించాలి. నేడు ప్రజలే ప్రభుత్వాన్ని ఎన్నుకున్నారు. కానీ అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థనే అపహాస్యం చేస్తూ రాచరిక పోకడలకు ఊతమిస్తున్నారు. కేసీఆర్ ఆలోచన ఏదైనా కొత్తదనంతో, కొత్త ఊపుతో ఉంటుంది. పుస్తకప్రియుడనీ, వక్త అని పేరుండటం సంతోషమే. ఆయన రాజ్యాంగం అసలు ఆశయాన్ని ఆకళింపు చేసుకొని వ్యవస్థలోని రుగ్మతలను పారదోలడానికి పూనుకోవడం ద్వారా మాత్రమే 125 అడుగుల ఎత్తై విగ్రహావిష్కరణ ఆలోచనకు అర్థం, పరమార్థం ఉంటాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబునాయుడు అంబేడ్కర్ జయంతి ఉత్సవాల పేరుతో సంక్షేమ పథకాల ద్వారా ఆర్థిక సహాయమందించారు. దళితుల అభ్యున్నతే తన లక్ష్యంగా ప్రకటించారు.
 
 కానీ, ప్రతిపక్షాల మనుగడ విషయంలో ఇద్దరు ముఖ్యమంత్రులు రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి భిన్నంగానే వ్యవహరిస్తున్నారు. తెలంగాణలో టీడీపీ ఖాళీ అయి, కాంగ్రెస్ ప్రధాన ప్రతిపక్షం కావడం కేసీఆర్‌కు ఆమోదయోగ్యంగా లేదు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఏకైక విపక్షాన్ని ఫిరాయింపుల ద్వారా నిర్వీర్యం చేయాలని ప్రయత్నిస్తున్నారు. తెలంగాణలో ఎమ్మెల్యేలను పోగొట్టుకొన్న తెలుగుదేశం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో రాబట్టుకోవాలని చూస్తోంది. ప్రతిపక్షాలకు తావులేని, వాటిని గుర్తించని ప్రజాస్వామ్యం రాచరిక ప్రజాస్వామ్యమవుతుంది. అది నియంతృత్వ పోకడలకు దారి తీయడం సహజం. అపరిమిత అధికారం నియంతృత్వానికి దారి తీస్తుందని అంబేడ్కరే చెప్పారు. ఇద్దరు చంద్రులు, ప్రధాని మోదీ అపర అంబేడ్కరులమని మురిసిపోతున్నారు. పాలకులు, నేతలు ఎవరైనా అంబేడ్కర్ కలలుకన్న స్వామ్యవాద విధానాలను అమలు చేసి చూపించినప్పుడే ఆయనకు నిజమైన వారసులు కాగలరు. ఎన్ని విగ్రహాలు పెట్టాం, ఎంత ఎత్తై విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించామని లెక్కలు వేసుకోవడం కంటే, పేదరికం లేని, కులమతాలకు అతీతమైన వ్యవస్థను నిర్మించినప్పుడే అంబేడ్కర్ కలసాకారమవుతుంది.
 
 చాడ వెంకటరెడ్డి,
 (వ్యాసకర్త సీపీఐ తెలంగాణ రాష్ట్ర కార్యదర్శి)


 ♦ అంబేడ్కర్ ఆశయాలపై గ్రామీణులకు అవగాహన
 ♦ ప్రతి పల్లెలో ప్రభాత భేరీలు.. పథకాలపై చైతన్యం
 ♦ 24న పీఎం సభకు జిల్లా నుంచి నలుగురు సర్పంచ్‌లు
 ♦ ‘సాక్షి’తో జిల్లా పంచాయతీ అధికారి అరుణ
 
 రాజ్యాంగ నిర్మాత బీఆర్ అంబేడ్కర్ 125వ జయంతి ఉత్సవాలను పురస్కరించుకొని 24వ తేదీవరకు ‘గ్రామోదయ్ సే.. భారత్ ఉదయ్ అభియాన్’ను చేపట్టినట్లు జిల్లా పంచాయతీ అధికారి డాక్టర్ జే.అరుణ తెలిపారు.
  సాక్షి, రంగారెడ్డి జిల్లా ప్రతినిధి: రాజ్యాంగ నిర్మాత బీఆర్ అంబేడ్కర్ 125వ జయంతి ఉత్సవాలను పురస్కరించుకొని ఈ నెల 24వ తేదీ వరకు ‘గ్రామోదయ్‌సే.. భారత్ ఉదయ్ అభియాన్’ను నిర్వహించనున్నట్లు జిల్లా పంచాయతీ అధికారి డాక్టర్ జే.అరుణ తెలిపారు. అంబేడ్కర్ సంస్మరణ సభలు, పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థ విశిష్టత, పల్లెల అభివృద్ధిలో ప్రజల భాగస్వామ్యం తదితర అంశాలపై ఈ పది రోజుల్లో అవగాహన సదస్సులు, ఉత్సవాలు, ర్యాలీలు నిర్వహిస్తామని చెప్పారు.
 గురువారం ఆమె ‘సాక్షి’ ప్రతినిధితో మాట్లాడారు. జిల్లాలోని అన్ని పంచాయతీల్లో 16వ తేదీవరకు గ్రామసభలు నిర్వహించనున్నట్లు చెప్పారు. సాంఘిక దురాచారాలు, అంటరానితనం నిర్మూలన, కుల, మత సామరస్యంపై అంబేడ్కర్ ఆశయాలను గ్రామీణులకు వివరించనున్నట్లు కల్పించనున్నట్లు తెలిపారు. 17 నుంచి 20వ తేదీవరకు రైతు సదస్సులను ఏర్పాటు చేస్తామన్నారు. వ్యవసాయ రంగాన్ని ప్రోత్సహించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన ఫసల్ బీమా యోజన, సాయిల్ హెల్త్‌కార్డు తదితర అంశాలపై రైతులను చైతన్యం చేయనున్నట్లు స్పష్టంచేశారు.
  21 నుంచి 24వ తేదీవరకు గ్రామాల్లో ‘ప్రభాతభేరీ’ కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తామన్నారు. దీనిలో భాగంగా సర్పంచ్ అధ్యక్షతన ప్రతి గ్రామంలో ర్యాలీలు తీస్తామని తెలిపారు. ఈ నాలుగు రోజుల్లో పారిశుద్ధ్య నిర్వహణ, సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, క్రీడాపోటీల్లో ప్రజలను భాగస్వామ్యం చేస్తామన్నారు.
  ఆఖరి రోజు (24న) పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థాపక దినోత్సవాన్ని పురస్కరించుకొని ప్రధాన మంత్రి నరేంద్రమోదీ జంషెడ్‌పూర్‌లో జరిగే సభ ద్వారా సందేశం వినిపిస్తారని చెప్పారు. ఈ కార్యక్రమానికి జిల్లా నుంచి నలుగురు సర్పంచ్‌లు (చీమలదరి, శామీర్‌పేట, మణికొండ, కీసర ) హాజరుకానున్నట్లు  అరుణ వివరించారు.
  కేంద్రం నుంచి పరిశీలకుడు...
 గ్రామోదయ్‌సే భారత్ ఉదయ్ అభియాన్ కార్యక్రమం అమలుతీరును పరిశీలించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం.. జిల్లాకు ప్రత్యేక పరిశీలకుడిని పంపింది. తమిళనాడుకు చెందిన చిన్నదురై 24వ తేదీవర కు ఇక్కడ పర్యటించి అంబేడ్కర్ 125 జయంతి ఉత్సవాల నిర్వహణ సందర్భంగా చేపట్టిన కార్యక్రమాలను క్షేత్రస్థాయిలో తెలుసుకోనున్నారు.


 సీఎం వెళ్లే వరకు ఎదురుచూపులు
 కారెం శివాజీ జెండాలతో హల్‌చల్
 
 విజయవాడ(భవానీపురం): రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ అందరివాడు కాదా.. కొందరికే పరిమితమా..! పోలీసు పహారా మధ్య అంబేడ్కర్ విగ్రహాన్ని చూస్తే ఎవరికైనా ఈ అనుమానం రాక మానదు. పైగా ముఖ్యమంత్రి వచ్చి అంబేడ్కర్ విగ్రహానికి నివాళి అర్పించే వరకు మిగిలిన ప్రజా సంఘాలు, ప్రతిపక్షాల నాయకులకు పోలీసులు అనుమతించకపోవడం పలు విమర్శలకు తావిచ్చింది. అంబేడ్కర్ 125వ జయంతిని పురస్కరించుకుని తుమ్మలపల్లి కళాక్షేత్రం ఎదురుగా అంబేడ్కర్ విగ్రహానికి ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు ఉదయం 9.15కు వస్తారని సమాచార శాఖ ప్రకటించింది. ఆయన 10.40 గంటల సమయంలో వచ్చి నివాళి అర్పించి వెళ్లిపోయారు. సీపీఐ తదితర ప్రజా సంఘాల నాయకులు అసహనం వ్యక్తం చేశారు. 
 
 మాలమహానాడు జెండాలతో శివాజి హల్‌చల్..
 మాల మహానాడు నాయకుడు, ఎస్టీ, ఎస్టీ కమిషన్ చైర్మన్‌గా బుధవారం నియమితులైన కారెం శివాజీ పదవి వచ్చిన రెండో రోజే హల్‌చల్ చేయడంపై పలువురు నివ్వెరబోయారు. ప్రభుత్వ కార్యక్రమంలో మాలమహానాడు జెండాలను ప్రదర్శించే యత్నం చేసిన శివాజీ అనుచరులను డీసీపి కాళిదాసు వారించారు. కొద్దిసేపు శివాజీ కాళిదాసుతో వాదించినా చివరికి జెండాలను తొలగించక తప్పలేదు. తిరిగి శివాజి అనుచరులు ప్లకార్డులు తీసుకువచ్చి చేతపట్టుకున్నారు. వన్‌టౌన్ సీఐ వెంకటేశ్వర్లు ఒప్పుకోలేదు. మళ్లీ ఆయనతో శివాజీ వాగ్వాదానికి దిగారు. సీఎం ఫొటో ఉన్న ప్లకార్డులు ప్రదర్శిస్తే తప్పేమిటని వాదనకు దిగారు. దానిపై మీ ఫొటో కూడా ఉంది కదా అని సీఐ అనడంతో మంత్రి కిషోర్ పెట్టుకోమన్నారని చెప్పారు. సీఐ మంత్రితో మాట్లాడిన తరువాత వాటిని ప్రదర్శించారు.
  
 మండుటెండలో   హాస్టల్ విద్యార్థినీలు..
 సీఎం వస్తున్నారని కస్తూరిబాయిపేటలోని బాలికల హాస్టల్లోని విద్యార్థినీలను తుమ్మలపల్లి కళాక్షేత్రం వద్దకు తీసుకువచ్చారు. వారిని అంబేడ్కర్ విగ్రహ సమీప వంతెన ప్లాట్‌ఫాంపై కూర్చోపెట్టారు. దాదాపు గంటకుపైగా మండుటెండలో కూర్చోలేక వారు నానా అవస్థలుపడ్డారు. సీఎం పది నిముషాలలో వస్తారనగా వారిని తీసుకువెళ్లి షామియానాలో       కూర్చోపెట్టారు.


 హైదరాబాద్: రాజ్యాంగ నిర్మాత, డాక్టర్ బి.ఆర్.అంబేద్కర్కు తెలంగాణ రాష్ట్రం రుణపడి ఉందని తెలంగాణ ముఖ్యమంత్రి కే.చంద్రశేఖర్రావు అన్నారు. అంబేద్కర్ జయంతి వేడుకలను తెలంగాణ ప్రభుత్వం గురువారం ఘనంగా నిర్వహించింది. ట్యాంక్ బండ్ వద్ద ఉన్న అంబేద్కర్ విగ్రహానికి సీఎం కేసీఆర్ పూల మాల వేసి ఘనంగా నివాళులర్పించారు. ఈ సందర్భంగా ఏర్పాటుచేసిన సభలో కేసీఆర్ మాట్లాడుతూ... అంబేద్కర్ రూపొందించిన చట్టం వల్లే తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడిందని, ఆయన లేకపోతే తెలంగాణ రాష్ట్రం వచ్చి ఉండేది కాదని కేసీఆర్‌ అన్నారు. ఈ ఏడాది నుంచి దళిత విద్యార్థుల కోసం 100 సోషల్ వెల్ఫేర్ రెసిడెన్షియల్ స్కూల్స్, 25 బాలికల, 5 బాలుర రెసిడెన్షియల్ కాలేజీలు ఏర్పాటుచేస్తున్నట్లు చెప్పారు.
 గిరిజన విద్యార్థుల కోసం 50 రెసిడెన్షియల్ స్కూల్స్ అందుబాటులోకి తీసుకురానున్నట్లు చెప్పారు. దళిత విద్యార్థులకు కేటాయించే ఫారెన్ స్కాలర్ షిప్ రూ.10 లక్షల నుంచి రూ.20 లక్షలకు పెంచుతున్నట్లు తెలిపారు. అంతకుముందు లోయర్ ట్యాంక్బండ్ వద్ద అంబేద్కర్ టవర్స్, సెంటర్ ఫర్ దళిత్ స్టడీస్ భవనానికి, 125 అడుగుల అంబేద్కర్ విగ్రహానికి,  కేసీఆర్ భూమి పూజ చేశారు. ఈ కార్యక్రమంలో కేంద్ర మంత్రి బండారు దత్తాత్రేయ, పలువురు మంత్రులు, అధికారులు పాల్గొన్నారు.


 సర్వత్రా ఘనంగా ఉత్సవాలు
 పలు కార్యక్రమాలు తలపెట్టిన రాష్ట్ర ప్రభుత్వం
 రాజ్యాంగ నిర్మాతకు ఘన నివాళులర్పించనున్న సీఎం
 125 అడుగుల అంబేడ్కర్ విగ్రహానికి శంకుస్థాపన
 ‘అంబేడ్కర్ టవర్స్’కు శంకుస్థాపన, భూమి పూజ
  
 సాక్షి, హైదరాబాద్: రాజ్యాంగ నిర్మాత, భారతరత్న డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ 125వ జయంత్యుత్సవాలు గురువారం ఘనంగా జరగనున్నాయి. వీటిలో భాగంగా రాష్ట్రప్రభుత్వం వివిధ కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తోంది. 125 అడుగుల ఎత్తయిన అంబే డ్కర్ కాంస్య విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించడం తెలిసిందే. విగ్రహం ఏర్పాటుకు ముఖ్యమంత్రి కె.చంద్రశేఖర్‌రావు గురువారం    మిగతా 6వ పేజీలో ఠ
  
 శంకుస్థాపన చేయనున్నారు. ముందుగా ఉదయం 10.30కు హైదరాబాద్ ట్యాంక్‌బండ్ (లిబర్టీ) సమీపంలోని అంబేడ్కర్ విగ్రహానికి కేసీఆర్, మంత్రులు పూలమాలలు వేసి నివాళులర్పిస్తారు. అనంతరం 10.50కి లోయర్ ట్యాంక్‌బండ్‌లో  శిథిలావస్థలో ఉన్న అంబేడ్కర్ భవన్ స్థానంలో ‘డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ టవర్స్’’ నిర్మాణానికి సీఎం శంకుస్థాపన చేసి భూమి పూజ నిర్వహిస్తారు. తర్వాత 11.15 నిమిషాలకు యూసుఫ్‌గూడలో ‘భాగ్యరెడ్డి వర్మ మెమోరియల్ బిల్డింగ్’ (సెంటర్ ఫర్ దళిత్ స్టడీస్ భవనం) నిర్మాణానికి కూడా సీఎం శంకుస్థాపన, భూమిపూజ జరుపుతారు. 11.45 గంటలకు నెక్లెస్ రోడ్డులో ఎన్టీఆర్ గార్డెన్స్ పక్కనే ఉన్న పార్టీ జోన్ స్థలంలో 125 అడుగుల ఎత్తై అంబేడ్కర్ కాంస్య విగ్ర హ నిర్మాణానికి సీఎం కేసీఆర్ శంకుస్థాపన, భూమి పూజ నిర్వహిస్తారు.
 
 మధ్యాహ్నం 12.15కు ప్రసాద్ ఐమాక్స్ థియేటర్ కాంప్లెక్స్ పక్కనున్న డాక్టర్ కార్స్ స్థలంలో బహిరంగసభ ఉంటుంది. దీనికి కేసీఆర్ ముఖ్య అతిథిగా హాజరవుతారు. కేంద్ర మంత్రి బండారు దత్తాత్రేయ, డిప్యూటీ సీఎంలు కడియం శ్రీహరి, మహమూద్ అలీ, శాసనమండలి చైర్మన్ కె.స్వామిగౌడ్, స్పీకర్ ఎస్.మధుసూదనాచారి, మంత్రులు జగదీశ్‌రెడ్డి, నాయిని నర్సింహారెడ్డి, తలసాని శ్రీనివాసయాదవ్, టి.పద్మారావు, పి.మహేందర్‌రెడ్డి,అజ్మీరా చందూలాల్, ప్రభుత్వ చీఫ్ విప్ కొప్పుల ఈశ్వర్, హైదరాబాద్ మేయర్ బొంతు రామ్మోహన్ తదితరులు పాల్గొంటారు.


 ► వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ రాష్ట్ర కార్యదర్శి  లేళ్ల అప్పిరెడ్డి
 ► గుంటూరులో ప్రారంభమైన డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ జయంతి వారోత్సవాలు
  
 పట్నంబజారు(గుంటూరు): దేశంలోని అన్ని కులాలు, మతాలు, జాతుల ఉమ్మడి పవిత్ర గ్రంథం భారత రాజ్యాంగమని వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్‌పార్టీ రాష్ట్ర కార్యదర్శి లేళ్ళ అప్పిరెడ్డి చెప్పారు. ప్రపంచంలోనే అనేక దేశాలకు స్ఫూర్తిగా నిలిచిన అతి గొప్ప రాజ్యాంగాన్ని రచించిన డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ అందరికీ పూజ్యనీయుడని కొనియాడారు. అంబేద్కర్ జయంతి వారోత్సవాలను శుక్రవారం ప్రారంభించారు. లాడ్జిసెంటర్‌లోని బీఆర్ అంబేద్కర్ విగ్రహాన్ని మంచినీళ్లతో శుభ్రం చేశారు. అనంతరం స్వయంగా చీపురు చేపట్టి ఆ ప్రాంగణాన్ని శుద్ధి చేశారు.  అప్పిరెడ్డి మాట్లాడుతూ ప్రస్తుత పాలకులు రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి విఘాతం కలిగిస్తున్నారని ధ్వజమెత్తారు.
 
 
 అంబేడ్కర్ ఆశయాన్ని  అవమానిస్తున్నారని ఆవేదన చెందారు. పార్టీ నేతలు పానుగంటి చైతన్య, పేటేటీ నవీన్‌బాజీ, వినోద్, విఠల్, రబ్బాని, నరాలశెట్టి అర్జున్ నేతృత్వంలో జరిగింది. కార్యక్రమంలో వైఎస్సార్‌సీపీ వాణిజ్య విభాగం రాష్ట్ర అధ్యక్షులు ఆతుకూరి ఆంజనేయులు, రాష్ట్ర కార్యదర్శి ఎం.డి.నసీర్ అహ్మద్, సంయుక్త కార్యదర్శి షేక్ గులాం రసూల్, లీగల్ విభాగం జిల్లా అధ్యక్షుడు పోలూరి వెంకటరెడ్డి, కొత్తాచిన్నపరెడ్డి, జగన్‌కోటి, గనిక ఝాన్సీరాణి, యరమాల విజయకిషోర్, దేవరాజ్, మేరువ నర్సిరెడ్డి, మేళం ఆనందభాస్కర్,త దితరులు పాల్గొన్నారు. కోబాల్డ్‌పేటలో అంబేద్కర్ విగ్రహానికి అప్పిరెడ్డి స్వయంగా రంగులు వేశారు.
 
 వార్డు నేతలు జగన్‌కోటి, షేక్ సైదా, రాజు, రంజుల శ్రీనివాస్, మేళం ఆనందభాస్కర్, తదితరుల ఆధ్వర్యంలో కార్యక్రమం జరిగింది. కేవీపీ కాలనీలోని జోసఫ్‌నగర్‌లో అంబేడ్కర్ విగ్రహాన్ని శుద్ధి చేసి జయంతి వారోత్సవాలు నిర్వహించారు. పార్టీ జిల్లా ప్రధాన కార్యదర్శి అంగడి శ్రీనివాసరావు, వార్డు అధ్యక్షుడు కొండారెడ్డి నాగేశ్వరరావు, గురవయ్య తదితరులు పాల్గొన్నారు.


 కర్నూలు(అర్బన్) : ‘ఎస్‌సీ కులంలో జన్మించాలని ఎవరైనా కోరుకుంటారా’ అని ఎస్సీలను చులకన చేస్తూ మాట్లాడిన ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు నాయుడు ఎస్‌సీ, బీసీలకు క్షమాపణ చెప్పాలని వాల్మీకి రిజర్వేషన్ పోరాట సమితి రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు ఎం సుభాష్ చంద్రబోస్ డిమాండ్ చేశారు. ఈ మేరకు బుధవారం ఎస్‌సీ, ఎస్‌టీ, బీసీ, మైనారిటీలు ఏకం కావాలని వీఆర్‌పీఎస్ నేతలు స్థానిక పాతబస్టాండ్ సమీపంలోని బీఆర్ అంబేడ్కర్ విగ్రహానికి పాలాభిషేకం చేశారు.
 
 సుభాష్ మాట్లాడుతూ ఎన్నికల సమయంలో బడుగు, బలహీన వర్గాలకు చెందిన ప్రజల ఓట్ల కోసం ఆయా సామాజిక వర్గాలోని పలు కులాలకు అనేక హామీలను గుప్పించిన చంద్రబాబునాయుడు నేడు వాటిని నెరవేర్చలేక ఆయా కులాలను కించపరుస్తున్నారన్నారు. దశాబ్దాలుగా అనేక అట్టడుగు కులాలు సామాజిక న్యాయం, రిజర్వేషన్లు, విద్య, ఆర్థిక స్థితిగతులను మెరుగు పరచాలని ఉద్యమాలు చేస్తుంటే వాటిని పరిష్కరించేందుకు అవసరమైన కార్యాచరణను ప్రకటించకుండా తాత్సారం చేస్తున్నారని విమర్శించారు. వీఆర్‌పీఎస్ జిల్లా నాయకులు ఉల్చాల శివన్న, మహేష్, క్రిష్ణ, గోవర్దన్, ప్రతాప్, శివ పాల్గొన్నారు.
  


 హైదరాబాద్: భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత, భారతరత్న బీ ఆర్ అంబేద్కర్ స్ఫూర్తి నీరుకారుతోందని వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ అధ్యక్షుడు వైఎస్ జగన్ మోహన్రెడ్డి ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. దేశంలో రాజ్యాంగం అమల్లోకి వచ్చి 67 ఏళ్లయినా దళిత క్రైస్తవులకు మతం ఆధారంగా ఎస్సీ సర్టిఫికేట్ మంజూరు కాని పరిస్థితి నెలకొందని తెలిపారు. ఈ పరిస్థితి సిగ్గుతో తలదించుకునేలా ఉందన్నారు. దళితుల సాంఘిక, ఆర్థిక పరిస్థితి ఇప్పటికీ మారలేదని చెప్పారు.
 
 బీఆర్ అంబేద్కర్ స్ఫూర్తి ఇంకా రావాల్సి ఉందని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. అందరం కలసి ఈ వ్యవస్థను మార్చాల్సిన అవసరం ఉందని వైఎస్ జగన్ ఈ సందర్భంగా ప్రజలకు పిలుపునిచ్చారు. ఈ వ్యవస్థను మార్చే క్రమంలో తమ పార్టీ ఎప్పుడు ముందుంటుందని వైఎస్ జగన్ స్పష్టం చేశారు. దేశ ప్రజలందరికి వైఎస్ జగన్ గణతంత్ర దినోత్సవ శుభాకాంక్షలు తెలిపారు.
 
 మంగళవారం లోటస్పాండ్లోని వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ప్రధాన కార్యాలయంలో 67వ గణతంత్ర వేడుకలు ఘనంగా జరిగాయి. ఈ సందర్భంగా జాతీయ పతాకాన్ని వైఎస్ జగన్ ఎగురవేశారు. అనంతరం జాతీయ నేతల చిత్రపటాలకు ఆయన పూలమాలలు వేసి నివాళులర్పించారు. ఈ కార్యక్రమానికి పలువురు ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలు, ఎమ్మెల్సీలు, కార్యకర్తలు, అభిమానులు పెద్ద సంఖ్యలో హాజరయ్యారు.


 న్యూఢిల్లీ: అందరికీ అన్ని స్థాయిలో ఆర్థిక సేవలందించటమే ప్రభుత్వ ధ్యేయమని ప్రధాని మోదీ పేర్కొన్నారు. ఎస్‌సీ, ఎస్‌టీ సహా సమాజంలో అన్ని వర్గాలకూ రుణ సౌలభ్యం లక్ష్యంగా ప్రభుత్వం పనిచేస్తుందన్నారు. పారిశ్రామికీకరణ, పారిశ్రామిక వేత్తలపై బీఆర్ అంబేద్కర్ ఆలోచనలు, భావాలపై మంగళవారం ఇక్కడ దళిత్ ఇండియన్ చాంబర్ ఆఫ్ కామర్స్ అండ్ ఇండస్ట్రీ(డిక్కీ) జాతీయ సదస్సు జరిగింది. ఈ కార్యక్రమంలో మోదీ మాట్లాడారు.
 
 బాబాసాహెబ్ అంబేద్కర్ కేవలం భారత రాజ్యాంగ నిర్మాతే కాదని, ఆయన ఒక నేర్పుగల ఆర్థిక వేత్తకూడానని ప్రధాని అన్నారు. పారిశ్రామికీకరణ మన దళిత సోదర, సోదరీమణులకు గరిష్ట స్థాయిలో ప్రయోజనం చేకూర్చుతుందని నాడే అంబేద్కర్ సరిగ్గా చెప్పారని గుర్తుచేశారు.


 కేంద్ర పెట్రోలియం శాఖ మంత్రి ధర్మేంద్ర ప్రధాన్
  సంగారెడ్డి టౌన్: ‘నేను.. నా దేశం... ఈ రెండింటిలో నా దేశమే ముఖ్యం’ అన్న బీఆర్ అంబేద్కర్ నినాదంతో ముందుకు సాగాలని యువతకు కేంద్ర పెట్రోలియం శాఖ మంత్రి ధర్మేంద్ర ప్రధాన్ పిలుపునిచ్చారు. వ్యక్తి కంటే దేశం ముఖ్యమని, యువత స్వార్ధ చింతన వీడి లోక కల్యాణం కోసం పాటుపడాలని ఉద్బోధించారు.  శుక్రవారం మెదక్ జిల్లా కేంద్రమైన సంగారెడ్డిలోని తారా ప్రభుత్వ డిగ్రీ కళాశాలలో జరిగిన అఖిల భారతీయ విద్యార్థి పరిషత్ (ఏబీవీపీ) 33వ రాష్ట్ర మహాసభలో ఆయన మాట్లాడారు. ఏబీవీపీ మత సంస్థ కాదని, విద్యార్థుల్లో దేశభక్తిని పెంపొందించేందుకు కృషి చేస్తోందన్నారు.
 
 తెలంగాణ ప్రభుత్వం విద్యార్థుల సమస్యలను పట్టించుకోవడం లేదని విమర్శించారు.  కార్యక్రమంలో ఏబీవీపీ జాతీయ కార్యదర్శి సురేష్,  క్షేత్ర సంఘటన కార్యదర్శి రామ్మోహన్ జీ, రాష్ట్ర అధ్యక్షుడు చెన్నకృష్ణారెడ్డి, కార్యదర్శి అయ్యప్ప, స్వాగత సమితి అధ్యక్షుడు దయాకర్ రెడ్డి పాల్గొన్నారు.
 
  రాష్ట్ర కమిటీ నూతన అధ్యక్ష కార్యదర్శుల ఎన్నిక
  అఖిల భారతీయ విద్యార్థి పరిషత్ రాష్ట్ర నూతన అధ్యక్షుడిగా చెన్న కృష్ణారెడ్డి, కార్యదర్శిగా అయ్యప్ప ఎన్నికయ్యారు. ఎన్నికల అధికారిగా బాబురావు వ్యవహరించారు.


 చంద్రబాబుపై జగన్ ధ్వజం
  
  సాక్షి, హైదరాబాద్: ముఖ్యమంత్రి చంద్రబాబు తన నీచ రాజకీయాల కోసం రాజ్యాంగ నిర్మాత  బీఆర్ అంబేడ్కర్‌ను కూడా వాడుకున్నారని విపక్ష నేత వైఎస్ జగన్‌మోహన్‌రెడ్డి విమర్శించారు. శుక్రవారం ఉదయం ట్యాంక్‌బండ్ వద్ద గల అంబేడ్కర్ విగ్రహానికి జగన్ క్షీరాభిషేకం చేసి నివాళులర్పించారు. అనంతరం పార్టీ ఎమ్మెల్యేలతో కలసి పాదయాత్రగా అసెంబ్లీకి వెళ్లారు. ఈ సందర్భంగా మీడియాతో మాట్లాడుతూ.. ప్రతిపక్ష సభ్యులు లేకుండానే అంబేడ్కర్‌పై చర్చ జరుపుదామనుకున్న ప్రభుత్వ దిక్కుమాలిన ఆలోచనలను నిరసిస్తూ.. ఈ విషయమై అంబేడ్కర్‌కు విన్నవించుకున్నామని చెప్పారు. సెక్స్ రాకెట్‌పై చర్చను దారి మళ్లించేందుకే అంబేడ్కర్ పేరుని చంద్రబాబు ప్రభుత్వం వాడుకుంటోందని ధ్వజమెత్తారు.
 
 పేద మహిళల కోసం తాము పోరాటం చేస్తుంటే దానిపై చర్చ జరగనివ్వకుండా, గురువారం అసెంబ్లీలో చంద్రబాబు హేయంగా ప్రవర్తించారని, మనీ సెక్స్  అంశం బయటకు రాకూడదన్న ఉద్దేశంతో అంబేడ్కర్ అంశం ఎజెండాలో లేకపోయినా ప్రస్తావించారని చెప్పారు. నిజానికి అంబేడ్కర్ జయంతి ఏప్రిల్ 14న అని, వర్ధంతి డిసెంబర్ 6న అయితే ఆయన అధ్యక్షత వహించిన రాజ్యాంగ సభ తొలి సమావేశం 1946 డిసెంబర్ 9న జరిగిందని, రాజ్యాంగ రచన పూర్తి చేసింది నవంబర్ 26న అని ప్రతిపక్ష నేత తెలిపారు. చంద్రబాబుకు ఈ తేదీలలో ఎప్పుడూ అంబేడ్కర్ గుర్తుకు రాలేద ని, కనీసం నివాళులు అర్పించాలని కూడా అనుకోలేదని విమర్శించారు.
 
 కానీ డిసెంబర్ 17న ఏమీలేనప్పడు మాత్రం అంబేడ్కర్ గురించి చర్చిస్తామంటారని ఎద్దేవా చేశారు. నిజంగా అంబేడ్కర్ మీద చర్చ జరపాలనుకుంటే అసెంబ్లీ సమావేశాలను పొడిగించి. చర్చ జరపాలని,  అంబేడ్కర్‌ను సైతం రాజకీయ అవసరాల కోసం ఉపయోగించుకునే తీరునే తాము వ్యతిరేకించామని చెప్పారు. విజయవాడ సెక్స్ రాకెట్ నేరంలో సాక్షాత్తూ చంద్రబాబు దగ్గర్నుంచి ఆ పార్టీ ఎమ్మెల్యేలు, ఎమ్మెల్సీలు, మంత్రులు అందరికీ భాగస్వామ్యం ఉందని.. వాళ్లంతా దోషులుగా నిలబడాలని డిమాండ్ చేశారు. విజయవాడ అంశాన్ని దారి మళ్లించేందుకే రాష్ట్రవ్యాప్తంగా వడ్డీ వ్యాపారుల మీద దాడులు చేయిస్తున్నారని విమర్శించారు.


 న్యూఢిల్లీ: రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ ఆర్థిక ఆలోచనా సరళి, దార్శనికతను పూర్తిగా అర్థం చేసుకోలేకపోయామని ప్రధాని మోదీ అన్నారు. దేశాన్ని సుసంపన్నం చేసి, సమ్మిళిత అభివృద్ధిబాటలో నడపడంలో భాగంగా అంబేడ్కర్ ఆశయాలను నెరవేర్చడానికి కేంద్రం అన్ని విధాలా కృషిచేస్తోందని ప్రధాని పేర్కొన్నారు. అంబేడ్కర్ 125వ జయంతి వార్షికోత్సవాల్లో భాగంగా ప్రధాని తన నివాసంలో, బాబాసాహెబ్ స్మారకార్థం రూ.125, రూ.10 నాణేలను విడుదల చేశారు. ఆదివారం అంబేడ్కర్ 60వ వర్ధంతిని పురస్కరించుకుని ఈ కార్యక్రమాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. ఈ సందర్భంగా మోదీ మాట్లాడుతూ, అంబేడ్కర్ గొప్ప దార్శనికుడని కొనియాడారు. 
 
 అంబేడ్కర్ తన జీవితంలో ఎన్నో అవమానాలను ఎదుర్కొన్నప్పటికీ, ఆయన పనుల్లో దేశభక్తి కనిపిస్తుందని పేర్కొన్నారు. అంబేడ్కర్ వంటి మహనీయుల కారణంగానే భారత్ ఇప్పుడు ప్రగతిపథంలో ఉందన్నారు. భారత నాణేలపై అంబేడ్కర్ చిత్రాన్ని ముద్రించే రోజు వస్తుందని ఎవరూ ఊహించి ఉండరని మోదీ అన్నారు. ఇదిలా ఉండగా, ఉదయం పార్లమెంటు హౌస్ కాంప్లెక్స్‌లో రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ, ఉపరాష్ట్రపతి హమీద్ అన్సారీ, స్పీకర్ సుమిత్రా మహాజన్, కాంగ్రెస్ అధ్యక్షురాలు సోనియాగాంధీ, పలువురు మంత్రులు, ఎంపీలు అంబేడ్కర్‌కు నివాళులర్పించారు.


 భిన్నత్వమే బలం
 దీనిని పరిరక్షించుకోవాలని ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ స్పష్టీకరణ
 అన్ని మతాలు, వర్గాల సంక్షేమం మా లక్ష్యం
 రాజ్యాంగాన్ని మార్చే ఆలోచన లేదు
 లోక్‌సభలో రాజ్యాంగ దినోత్సవ చర్చకు ప్రధాని సమాధానం
  
 న్యూఢిల్లీ: ‘‘మా ప్రభుత్వం విశ్వసించే ఏకైక ధర్మం ‘మొదట భారత్ (ఇండియా ఫస్ట్)’.. ఏకైక ధర్మ గ్రంథం ‘రాజ్యాంగం’. దేశంలోని అన్ని వర్గాలు, మతాలకు చెందిన ప్రజల సంక్షేమానికి ఈ ప్రభుత్వం కట్టుబడి ఉంది’’ అని ప్రధాని నరేంద్రమోదీ స్పష్టం చేశారు. వైవిధ్యతే భారత్ బలమని, దాన్ని కాపాడుకోవాల్సిన అవసరం ఉందని పేర్కొన్నారు. ‘మన దేశంలో 12 మతాలున్నాయి. 122 భాషలున్నాయి. 1,600 మాండలికాలున్నాయి. దేవుడిని నమ్మేవారున్నారు.. నమ్మనివారున్నారు. అందరికీ సమాన న్యాయం అందాలి. అంతా సామరస్యంగా ఉండాలి’ అని ఆకాంక్షించారు. రాజ్యాంగ దినోత్సవం, డాక్టర్ బీఆర్ అంబేద్కర్ 125వ జయంత్యుత్సవం సందర్భంగా గురు, శుక్రవారాల్లో లోక్‌సభలో జరిగిన చర్చకు మోదీ సమాధానమిచ్చారు. అనంతరం, రాజ్యాంగ రూపకల్పనలో అంబేద్కర్ సహా రాజ్యాంగ నిర్మాతల కృషిని ప్రశంసిస్తూ సభ ఒక తీర్మానాన్ని ఏకగ్రీవంగా ఆమోదించింది. దాదాపు 70 నిమిషాల పాటు ప్రసంగించిన మోదీ.. విపక్షాలతో రాజీ ధోరణిని ప్రదర్శించడం విశేషం.
  
 రాజ్యాంగ సమీక్షకు గాని, రాజ్యాంగాన్ని మార్చేందుకు కానీ తన ప్రభుత్వం ప్రయత్నించబోదని, మెజారిటీ ఆధారంగా కాకుండా ఏకాభిప్రాయం ప్రాతిపదికగా నిర్ణయాలు తీసుకుంటామని తెలిపారు. దేశ ప్రథమ ప్రధాని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ తదితర నేతలు పోషించిన పాత్రను ఎన్డీయే ప్రభుత్వం తక్కువ చేస్తోందన్న కాంగ్రెస్ విమర్శల నేపథ్యంలో.. తన ప్రసంగంలో పలుమార్లు నెహ్రూ, గాంధీ, అంబేద్కర్‌ల కృషిని ప్రస్తావించారు. కాగా, చర్చ ఆసాంతం ప్రతిపక్షాలు లేవనెత్తిన అసహన ఘటనలను కాని, వాటికి సంబంధించిన చర్చను కానీ మోదీ ప్రస్తావించలేదు. ‘ఈ దేశం రాజ్యాంగం ఆధారంగా నడుస్తోంది. అలానే నడవాలి. ఇది భారత్ ప్రాథమిక సైద్ధాంతిక భావన. సంక్షోభాలు తలెత్తిన ప్రతీసారీ.. వాటిని పరిష్కరించడానికి అవసరమైన సమర్ధత, చేతనను  పొందగల అంతర్గత శక్తిని తన శతాబ్దాల ప్రస్థానంలో భారత్ సమకూర్చుకుంది.
  
 వసుధైక కుటుంబం(ప్రపంచమంతా ఒకటే కుటుంబం), అహింసా పరమో ధర్మః(అహింసే అత్యున్నత విధి), సర్వ ధర్మ సంభావ(అన్ని మతాలకు సమాన గౌరవం) అనే భావనలు భారత్ దృష్టికోణాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి’ అని మోదీ విశ్లేషించారు. ‘వేలాది ఏళ్ల ప్రస్థానంలో ఎన్నోసార్లు సమస్యలు వచ్చాయి. సంక్షోభాలు వచ్చాయి. అదే సమయంలో వాటి పరిష్కారాలు కూడా ఇదే సమాజంలో ఉద్భవించాయి. దానికదే సరిదిద్దుకునే ప్రక్రియ తరహా విధానమది. అదే మన బలం’ అన్నారు. కులమతాలకు అతీతంగా అందరికీ సాధికారత కల్పించే దిశగా ముందుకు వెళ్తున్నామన్నారు.
  
  
  రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి కట్టుబడి ఉంటాం
  రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి కట్టుబడి ఉంటామని లోక్‌సభ తీర్మానించింది. రాజ్యాంగ పవిత్రతను, సర్వోన్నతను కాపాడుతామని స్పష్టం చేసింది. రాజ్యాంగ వ్యవస్థల స్వేచ్ఛను, అధికారాన్ని గౌరవిస్తామని పేర్కొంది. స్పీకర్ సుమిత్ర మహాజన్ ప్రతిపాదించిన తీర్మానాన్ని సభ ఏకగ్రీవంగా ఆమోదించింది. ‘దేశ సార్వభౌమత, ఐక్యత, సమగ్రత, ప్రజాస్వామ్య, సామ్యవాద, లౌకిక భావనలను పరిరక్షిస్తాం. ప్రజా జీవితంలో జవాబుదారీతనానికి, పారదర్శకతకు, నైతికతకు కట్టుబడి ఉంటాం. బలమైన గణతంత్రదేశ నిర్మాణ లక్ష్యానికి, సమానత్వం, సామాజిక న్యాయాలకు అంకితమవుతాం’ అని ప్రమాణం చేసింది. ‘సభ్యులకు తొలుత ఇచ్చిన తీర్మాన ముసాయిదాలో లౌకిక, సామ్యవాద పదాలు లేవు. దీనిపై కాంగ్రెస్, తృణమూల్ సహా పలు విపక్షాలు తీవ్రంగా వ్యతిరేకించాయ’ని విపక్షానికి సంబంధించిన వర్గాలు వెల్లడించాయి.
  
 వేలాది ఏళ్ల ప్రస్థానంలో ఎన్నోసార్లు సమస్యలు వచ్చాయి. సంక్షోభాలు వచ్చాయి. అదే సమయంలో వాటి పరిష్కారాలు కూడా ఇదే సమాజంలో ఉద్భవించాయి. దానికదే సరిదిద్దుకునే ప్రక్రియ తరహా విధానమది. అదే మన బలం.    - ప్రధాని మోదీ
  


 రాజ్యాంగమనేది కేవలం సమున్నత ఆశయ ప్రకటన మాత్రమే కాదు...అది త్రికర ణశుద్ధిగా ఆచరించి సాధించాల్సిన లక్ష్యాల కూర్పు. పాలకులు మొదలుకొని రాజకీయ పక్షాల వరకూ అందరికందరూ ఈ స్ఫూర్తిని మరిచారన్న ఆవేదన వ్యక్తమవు తున్న దశలో రాజ్యాంగంపై లోక్‌సభ రెండురోజుల ప్రత్యేక సమావేశాలు నిర్వహిం చుకుంది. గురు, శుక్ర వారాలు సాగిన చర్చకు ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ఉద్వేగభరిత ప్రసంగం ముగింపు పలికింది. రాజ్యాంగ దినోత్సవాన్నీ, రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ 125వ జయంతినీ పురస్కరించుకుని ఈ ప్రత్యేక సమావేశాలను ఏర్పాటుచేశారు. ‘మనం రాజకీయ సమానత్వాన్ని సాధించాంగానీ... సామాజిక, ఆర్ధిక జీవితంలో అత్యధికులకు దాన్ని నిరాకరిస్తున్నాం. ఈ వైరుధ్యాన్ని సాధ్యమై నంత త్వరగా పరిష్కరించకపోతే ఈ అసమానతల కారణంగా బాధలకు లోనయ్యేవారు రాజకీయ ప్రజాస్వామ్య నిర్మాణాన్ని ధ్వంసం చేస్తార’ని డాక్టర్ అంబేడ్కర్ రాజ్యాంగ నిర్ణాయక సభలో 1949లోనే హెచ్చరించారు.
  
 ఈ అరవై అయిదేళ్ల అనుభవాలనూ సింహావలోకనం చేసుకుంటే అందులో గర్వకారణమైనవీ ఉన్నాయి. ఆవేదనకు గురిచేసే అపజయాలూ ఉన్నాయి. ఇందులో అపజయాల శాతమే అధికం. ఈ రెండు రోజుల సమావేశాలూ వీటిపై ప్రధానంగా దృష్టి కేంద్రీకరించాల్సి ఉండగా.... పరస్పర నిందలూ, ఎత్తిపొడు పులూ, స్వోత్కర్షలూ, స్వీయ సమర్థనలే ఎక్కువ భాగం ఆక్రమించాయి. మనం ఆహార ధాన్యాలను దిగుమతి చేసుకునే దుస్థితినుంచి విముక్తులమై అందులో స్వయం సమృద్ధిని సాధించేంతగా ఎదిగాం. కానీ గత కొన్నేళ్లుగా వ్యవసాయ రంగం కొడిగడుతోంది. పాలకులు ఉద్దేశపూర్వకంగా దాని పీక నొక్కుతున్నారు. ఆరుగాలం శ్రమించే రైతు పండించిన పంటకు గిట్టుబాటు ధర లభించక, రుణాల ఊబిలో చిక్కుకుని చావే శరణ్యమనుకుంటున్నాడు. అన్ని రంగాల్లోనూ ఉత్పత్తి చేసినవారే ధర నిర్ణయిస్తుండగా తాను మాత్రమే అయినకాడికి అమ్ముకోవాల్సిన దుస్థితిలో ఎందుకున్నాడో అర్ధంకాక క్షోభిస్తున్నాడు.
  
  వృద్ధిరేటు పైపైకి పోతున్నా  సంపదంతా కొద్దిమందికీ... నిష్ట దరిద్రం అత్యధికులకూ ఎందుకు మిగులు తున్నదో నిరుపేదలకు తెలియడం లేదు. విద్యా హక్కు చట్టం తెచ్చి అయిదేళ్లు దాటుతున్నా చెట్ల కింది చదువులు, మౌలిక సదుపాయాల లేమి ప్రాథమిక విద్యారంగాన్ని పీడిస్తున్నాయి. కేవలం మరుగుదొడ్లు లేని కారణంగా బడుగు, బలహీనవర్గాలకు చెందిన ఎందరో ఆడపిల్లలు చదువుకు స్వస్తి చెబుతున్నారు. ఇదే ఇంత అధ్వాన్నంగా అమలవుతుంటే రేపో మాపో వస్తుందనుకుంటున్న ఆరోగ్య హక్కు చట్టం ఒరగబెట్టేదేమిటని అందరూ నిట్టూరుస్తున్నారు. వచ్చే అయిదేళ్లలో ప్రజారోగ్యానికి జీడీపీలో 2.5 శాతాన్ని కేటాయిస్తామని జాతీయ ఆరోగ్య ముసాయిదా ఘనంగా చెబుతున్నా...ఒక శాతంమించి ప్రజారోగ్యానికి వెచ్చిం చడం సాధ్యంకాదు గనుక ఆ లక్ష్యాన్ని సవరించుకొమ్మని నీతి ఆయోగ్ కోరుతోంది! శిశు మరణాల రేటు గతంతో పోలిస్తే తగ్గిన మాట వాస్తవమే అయినా సాధిం చాల్సిన లక్ష్యంలో అది చాలా తక్కువ. ఆడవాళ్లు ఎలా ఉండాలో, ఎలాంటి దుస్తులు వేసుకోవాలో నియంత్రించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నవారు అందుకు కులాలనూ, మతాలనూ తోడు తెచ్చుకుంటున్నారు.
  
  చట్టబద్ధ పాలనకు సమాంతరంగా ఖాప్ పంచాయతీలు, కుల పంచాయతీలు శాసిస్తున్నా ఆయా వర్గాల్లో ఓట్లు కోల్పో తామన్న భయంతో రాజకీయ పార్టీలు నోరుమెదపని దుస్థితి నెలకొంది. అభివృద్ధి పేరుతో పంట పొలాలు బలవంతంగా లాక్కోవడం, ఆదివాసీ ప్రాంతాల్లోని సహజ వనరులను బహుళజాతి కార్పొరేషన్లకు కట్టబెట్టే ప్రయత్నాలు జోరందుకున్నాయి. శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగాల్లో సాధించిన ఎన్నదగిన విజయాలన్నిటినీ ఈ అపజయాలు మసకబారుస్తున్నాయి. చట్టసభల్లో చర్చించి, ఆమోదించనిదే ఏదీ అమలు కాకూడదన్న రాజ్యాంగ నియమాన్ని ఉల్లంఘించి ప్రభుత్వాలు ఆర్డినెన్స్‌ల బాటను ఎంచుకుంటున్నాయి.
  
  భిన్నత్వంలో ఏకత్వమని మురియడం తప్ప దాన్ని సహించే తత్వాన్ని కోల్పో తున్న జాడలు ఇటీవలికాలంలో ఎక్కువయ్యాయి. వ్యక్తి స్వేచ్ఛ, అసమ్మతి వంటివి పాలకులకు పంటికింది రాళ్లవుతున్నాయి. అంబేడ్కర్ ఎన్నో అవమానాలకూ, వివక్షకూ గురైనా ఈ దేశాన్ని వదిలి వెళ్లాలని ఎన్నడూ ఆలోచించలేదని కేంద్ర హోంమంత్రి రాజ్‌నాథ్ సింగ్ అనడంలో అతిశయోక్తేమీ లేదు. రాజ్యాంగం రూపుదిద్దుకుంటున్న సమయంలోనే... ప్రాచీన భారతీయ విలువలు, మనుధర్మ సూత్రాల స్ఫూర్తికి బదులు బ్రిటన్, అమెరికా, కెనడా తదితర దేశాల రాజ్యాంగం లోని అంశాలే అందులో ఎక్కువున్నాయని విమర్శించినవారున్నారు.
 అంబేడ్కర్, ఆయనతోపాటు రాజ్యాంగ నిర్ణాయక సభ సభ్యులందరూ వీటన్నిటినీ తట్టుకుని కర్తవ్య నిష్టతో తమ బాధ్యతను నిర్వర్తించారు గనుకనే న్యాయం, స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, సౌభ్రాతృత్వం ప్రాతిపదికలుగా ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద లిఖిత రాజ్యాంగం రూపుదిద్దుకుంది. రాజ్యాంగం రాసేనాటికి అందులో లౌకికవాదం, సమానత్వం లేవని రాజ్‌నాథ్ ఎత్తిచూపితే....అప్పట్లో చేర్చడం అంబేడ్కర్‌కు సాధ్యపడలేదని మల్లికార్జున్ ఖర్గే జవాబిచ్చారు. ఆ పదాలు మన రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి అనుగుణమైనవా, కాదా అన్నదే గీటురాయి. అనుగుణమైనవేనని రాజ్‌నాథ్ కూడా ఒప్పుకున్నారు గనుక ఈ విషయంలో వాదన అనవసరం.
  
  అందరి ప్రసంగాలూ ఒక ఎత్తయితే నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం మరో ఎత్తు. అన్ని వర్గాలూ, మతాలకూ చెందిన ప్రజల సంక్షేమానికి ప్రభుత్వం కట్టుబడి ఉందని ఆయనిచ్చిన హామీ ...వైవిధ్యతే భారత్ బలమని, దాన్ని కాపాడు కోవాల్సిన అవసరం ఉన్నదని ఆయన వ్యక్తం చేసిన అభిప్రాయమూ ఈమధ్య కాలంలో ఇష్టం వచ్చినట్టు మాట్లాడిన బీజేపీ, సంఘ్ పరివార్ నేతల కళ్లు తెరిపిం చాలి. ప్రథమ ప్రధాని నెహ్రూను విస్మరిస్తున్నారన్న విమర్శలను కూడా ఈ ప్రసంగం ద్వారా మోదీ పూర్వపక్షం చేయడానికి ప్రయత్నించారు. ప్రభుత్వం విశ్వసించే ఏకైక ధర్మ గ్రంథం రాజ్యాంగమేనన్నారు. రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి కట్టుబడి ఉంటామని, దాని పవిత్రతనూ, ఔన్నత్యాన్నీ కాపాడతామనీ...ప్రజా జీవితంలో పారదర్శకతకూ, నైతికతకూ కట్టుబడి ఉంటామనీ లోక్‌సభ ఆమోదించిన ఏకగ్రీవ తీర్మానం కారుచీకటిలో కాంతి రేఖలా కనబడుతోంది. దాన్ని త్రికరణశుద్ధిగా అమలు చేస్తే జాతి భవిత దివ్యంగా ఉండగలదనడంలో సందేహం లేదు.


 ప్రొద్దుటూరు(వైఎస్సార్ జిల్లా): రాజ్యాంగ నిర్మాత డా. బీఆర్ అంబేడ్కర్ విగ్రహంపై గుర్తు తెలియని వ్యక్తులు పేడ చల్లారు. ఈ ఘటన వైఎస్సార్ జిల్లా ప్రొద్దుటూరు మండల కేంద్రంలో శుక్రవారం చోటుచేసుకుంది. మండల కేంద్రంలోని మైదుకూరు రోడ్డులో ఉన్న అంబేడ్కర్ విగ్రహంపై దుండగులు పేడ చల్లారు. దీంతో దళిత సంఘాలు ఆందోళనకు దిగాయి. దుండగులను పట్టుకుని కఠినంగా శిక్షించాలని రోడ్డుపై బైఠాయించిన ఆందోళన కారులు డిమాండ్ చేశారు. ఈ నిరసన కార్యక్రమంతో వాహనాల రాకపోకలకు అంతరాయం ఏర్పడింది.


 సంగారెడ్డి(మెదక్ జిల్లా): మెదక్ జిల్లా సంగారెడ్డి మండలం కంది గ్రామంలో జాతీయరహదారిపై ఉన్న అంబేద్కర్ విగ్రహాన్ని కొంతమంది గుర్తుతెలియని దుండగులు శుక్రవారం తెల్లవారుజామున ధ్వంసం చేశారు. విషయం గమనించిన గ్రామస్తులు పోలీసులకు సమాచారం అందించారు. పోలీసులు సంఘటనా స్థలానికి చేరుకుని విగ్రహాన్ని పరిశీలించారు. అనంతరం కేసు నమోదు చేసి ఈ చర్యకు పాల్పడ్డ నిందితుల కోసం గాలింపు చర్యలు చేపట్టారు.
  


 
 ఘనంగా రాజ్యాంగ నిర్మాత జయంతి
 
 న్యూఢిల్లీ: రాజ్యాంగ నిర్మాత బాబాసాహెబ్ అంబేడ్కర్ 125వ జయంతి వేడుకలు దేశవ్యాప్తంగా ఘనంగా జరిగాయి. జాతి యావత్తూ ఆయన సేవలను స్మరించుకుంది. రాజకీయ ప్రముఖులు, బహుజనులు నివాళులు అర్పించారు. అంబేడ్కర్ కన్న కలలు సాకారం కావాలని అభిలషించారు. రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ, ఉపరాష్ట్రపతి హమీద్ అన్సారీ ఢిల్లీలో అంబేడ్కర్ చిత్రపటానికి పూలమాల వేసి నివాళులు అర్పించారు. విదేశీ పర్యటనలో ఉన్న ప్రధాని మోదీ.. అంబేడ్కర్ సేవలను కొనియాడారు.
  
 కోట్లాది మంది భారతీయుల గుండెల్లో కొలువైన యుగపురుషుడిగా అంబేడ్కర్‌ను అభివర్ణిస్తూ.. ఆయన ఆశయాల సాధనకు జాతి పునరంకితం కావాలన్నారు. మధ్యప్రదేశ్‌లో అంబేడ్కర్ జన్మస్థలం మహ్వాలో వేడుకలను ఘనంగా నిర్వహించారు. మరోవైపు  అంబేడ్కర్‌కు తగిన గుర్తింపు ఇవ్వలేదంటూ రాజకీయ నేతలు విమర్శలు గుప్పించుకున్నారు. అంబేడ్కర్, నేతాజీ, సర్దార్ పటేల్‌కు కాంగ్రెస్ తన పాలనలో ప్రాధాన్యం ఇవ్వలేదని కేంద్రమంత్రి వెంకయ్యనాయుడు దుయ్యబట్టారు. 1953లోనే ఉస్మానియా వర్సిటీ అంబేడ్కర్‌కు గౌరవ డాక్టరేట్  ఇచ్చిందన్నారు. అంబేడ్కర్ పేరును బీజేపీ ఓటు బ్యాంకు రాజకీయాలకు వాడుకోవాలని చూస్తోందంటూ కాంగ్రెస్ మండిపడింది. దళితుల పథకాల నిధులకు యూపీఏ పెద్ద ఎత్తున నిధులు కేటాయిస్తే.. ఎన్డీఏ సర్కారు కోత విధిస్తోందని కాంగ్రెస్ ఎంపీ, జాతీయ ఎస్సీ కమిషన్ చైర్మన్ పీఎల్ పునియా విమర్శించారు.


 సాక్షి, హైదరాబాద్: భారత రాజ్యాంగ నిర్మాత డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ దేశం గర్వించదగ్గ ప్రపంచస్థాయి మేధావి అని సీఎం కె.చంద్రశేఖరరావు కొనియాడారు. రాజ్యాంగాన్ని రచించిన అంబేడ్కర్ తన జీవితం, వ్యక్తిత్వం ద్వారా ఎంతో మందికి స్ఫూర్తిగా నిలిచారని నివాళులర్పించారు. మంగళవారం(ఈ నెల 14న) అంబేడ్కర్ 125వ జయంతిని పురస్కరించుకుని దేశానికి ఆయన అందించిన సేవలను సీఎం గుర్తు చేసుకున్నారు. సమాజంలోని అంతరాలను తొలగించడానికి, ఆర్థిక అసమానతలను సరిచేయడానికి అవసరమైన మార్గాన్ని అంబే డ్కర్ నిర్దేశించారన్నారు.
  
  జయంతి ఉత్సవాల్లో గవర్నర్, సీఎం: అంబేడ్కర్ జయంతిని పురస్కరించుకుని హైదరాబాద్ ట్యాంక్‌బండ్ వద్ద గల అంబేడ్కర్ విగ్రహానికి మంగళవారం ఉదయం గవర్నర్ ఈఎస్‌ఎల్ నరసింహన్, సీఎం కేసీఆర్, శాసనమండలి చైర్మన్ కె.స్వామిగౌడ్, శాసనసభ స్పీకర్ ఎస్.మధుసూదనాచారి, ఉపముఖ్యమంత్రులు, మంత్రులు ఇతర ప్రముఖులు పూలమాలలు వేసి నివాళులర్పిస్తారు. అనంతరం జరిగే బహిరంగసభలో పాల్గొంటారు. సాయంత్రం 6 గంటలకు రవీంద్రభారతిలో సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, దళితరత్న అవార్డు ప్రదానం ఉంటాయని ఉత్సవాల కమిటీ తెలియజేసింది.


  సందర్భం
 
  ప్రపంచ మహా మేధావు ల్లో డా.బి.ఆర్.అంబేడ్కర్ ఒకరు. భారతీయ సమా జాన్ని సమూలంగా మార్చడానికి కృషి చేస్తూ, ఆ క్రమంలో అర్థశాస్త్రాన్ని అన్వయించి సామాజిక సాంస్కృతిక, రాజకీయ, నైతిక, ధార్మిక విషయాల ను చర్చించారు. అంబేద్కర్ రచనలు, ప్రసంగాలు, సంభాషణలు ఇప్పుడు 23 సంపుటాలుగా లభ్యమ వుతున్నాయి. వాటన్నిటిలోని మౌలికాంశాలను పరి చయం చేస్తూ వ్యాఖ్యానించే సంపుటాలు కూడా వెలువడుతున్నాయి. ఇప్పుడు అంబేడ్కర్ సమగ్ర దృక్పథం ఏమిటో తెలుసుకోవడానికి ఇవన్నీ అందు బాటులోకి వచ్చాయి. గతంలో గాంధీ, నెహ్రూలకు ఇచ్చిన ప్రాధాన్యత అంబేడ్కర్‌కు ఇవ్వకపోవడం వల్ల అంబేడ్కర్ సమగ్ర అధ్యయనం సాగలేదు. మరోవైపు మార్క్సిజం సిద్ధాంతాలను ముందుకు నెట్టి అంబేడ్కర్ అర్థశాస్త్ర అధ్యయనాన్ని, అది అస లు ఉందనే విషయం కూడా తెలియకుండా దశా బ్దాలు గడిపేశారు.
 
  మార్క్స్, ఎంగెల్స్, లెనిన్, మావో, గాంధీ, నెహ్రూల ఆర్థిక సామాజిక, రాజ కీయ సిద్ధాంతాలతో అంబేడ్కర్  రచన లను తులనాత్మక అధ్యయనం చేసిన ప్పుడు.. భారతీయ సమాజాన్ని పట్టిం చుకుని దాని అభివృద్ధి కోసం నిరంత రం పలవరించిన వారిలో అంబేడ్కర్ తప్ప మరొక జాతీయ నాయకులెవరైనా ఉన్నారా? అని సందేహం కలుగుతుంది. ఎందుకంటే అంబే డ్కర్ లాగా మన సమాజాన్ని లోతుగా అధ్యయనం చేసి, గ్రంథస్థం చేసినవారు మరెవరూ లేరు.
 
  అంబేడ్కర్ భారతీయ సామాజిక వ్యవస్థను మార్చడం కోసం జీవితాంతం కృషి చేశారు. కులవ్య వస్థను రద్దు చేయడానికి కులనిర్మూలనను ప్రతిపా దించారు. కులం ఒక పెట్టుబడిగా, అదనపు సంప దగా, అదనపు విలువగా, అధికార కేంద్రంగా ఉం దని స్పష్టం చేయడం ద్వారా అంబేడ్కర్ కులాన్ని కూడా అర్థశాస్త్రంలో భాగంగా చర్చించారు. కుల వ్యవస్థ నిర్మూలనకు బౌద్ధం మరొక మార్గమని ఆచరించి చూపారు. ప్రజాస్వామిక సం స్కృతికి హిందూ మతం, హిందూ సం స్కృతి, మహమ్మదీయ మతం, ఇస్లాం సంస్కృతి పనికిరావని బౌద్ధ సంస్కృతే అందుకు మార్గమని స్పష్టం చేశారు.
 
  పాశ్చాత్య అర్థశాస్త్రవేత్తలు, మా ర్క్స్, లెనిన్, మావో మొదలైన మార్క్సి స్టులు అర్థశాస్త్రానికి, మతానికి, కులానికి, భావజా లానికి, సామాజికాభివృద్ధికి మధ్య సంబంధం ఉం దని పరస్పరం ప్రభావితం చేసుకుంటాయని లోతు గా విశ్లేషించలేదు. భారతీయ మార్క్సిస్టు విశ్లేషణలో వర్గం అనే పదంతోనే రాజకీయాలు, ఉద్యమాలు నడిపించారు. మార్క్స్, ఎంగెల్స్‌లు మతం వ్యక్తిగత విషయం అని వదిలేసినట్టు, భారతదేశంలో మార్క్సిస్టులు, కులాన్ని కూడా మతం లాగే వ్యక్తిగత విషయమని వదిలేశారు. తద్వారా ఆధిపత్యంలో ఉన్నవారే సామాజిక, రాజకీయ నాయకత్వంగా ఎదిగే క్రమం కొనసాగుతూ వచ్చింది.
 
  స్త్రీవాదులు వ్యక్తిగతమైనదంతా సామాజికమై నదే, రాజకీయమైనదే అని నిర్ధారించారు. అయిన ప్పటికీ ఇప్పటికీ వాళ్లు కులాన్ని, మతాన్ని సామా జిక, రాజకీయ, ఆర్థిక, సాంస్కృతిక సమస్యగా పట్టించుకోలేదు. అంబేడ్కర్ వీరికి భిన్నంగా కులం, మతం, జెండర్, భావజాలం జీవితంలో నిర్వహి స్తున్న పాత్రను పట్టించుకుని వాటికి వ్యతిరేకంగా వేల పేజీల గ్రంథాలను వెలువరించారు. మార్క్సి స్టులు, పాశ్చాత్య అర్థశాస్త్రవేత్తలు ఇప్పటికీ ఈ పని చేయడం లేదు. పైగా ఆ పని చేయడం ప్రధాన అం శాలను పక్కదారి పట్టిస్తుందని ప్రచారం చేశారు. నిజానికి ఇవే ప్రధాన అంశాలని అంబేడ్కర్ జీవిత మంతా స్పష్టం చేస్తూనే వచ్చారు. ప్రజాస్వామ్య విధానాల్లో బహుళ పార్టీ వ్యవస్థలో ఎవరు, ఏ పార్టీ అధికారంలోకి వచ్చినా ప్రజల సంక్షేమాన్ని సామాజి కాభివృద్ధిని సాధించే అర్థశాస్త్రాన్ని అంబేడ్కర్ కలగ న్నాడు. ఆయన రచనల్లో పరుచుకుని ఉన్న అర్థశాస్త్ర అంశాలను ఒకచోట క్రోడీకరించి, సంశ్లేషించి అంబే డ్కరిస్టు అర్థశాస్త్రాన్ని రూపొందించి పాఠ్యపుస్తకాల్లో పొందుపరచడం అవసరం.
 
  (నేడు డా. బి.ఆర్. అంబేడ్కర్ జయంతి)
  (వ్యాసకర్త సామాజిక తత్వవేత్త, హైదరాబాద్, మొబైల్: 83319 66987)


 పంతొమ్మిదవ శతాబ్దం నుంచి ఎందరో సంస్కర్తలు భారతీయ సమస్యల మూలాల్లోకి వెళ్లి సంఘ సంస్కరణలను చేపట్టారు. మహాత్మా జ్యోతిబా ఫూలే, డా॥బి.ఆర్.అంబేద్కర్ ఇద్దరూ హిందూ సమాజాన్ని-కుల శాపం నుంచి విముక్తి చేసేందుకు జీవితాన్ని అర్పించిన మహనీయులు. ఆధునిక మానవతా ఆలోచనాపరులైన రాజా రామ్మోహన్ రాయ్, స్వామి వివేకానంద, స్వామి దయానంద సరస్వతి వంటి ప్రముఖులలో ఫూలే ఒకరు. ఫూలే 1827 ఏప్రిల్ 11వ తేదీన గోవిందరావు ఫూలే, షిమనాబాయి దంపతులకు జన్మించారు. అమెరికా స్వాతంత్య్ర పోరాటం నుంచి ఎంతో స్ఫూర్తి పొందారు. బ్రిటిష్ అణచివేత క్రూరంగా సాగుతున్న నేపథ్యంలో శాంతియుత ఉద్యమాలే పరిష్కారమని, విద్యావ్యాప్తే ఒక గొప్ప ఉద్యమ మని, మూఢవిశ్వాసాలు తొలగించాలని, మనిషిని స్వేచ్ఛగా ఆలోచింపజేయాలని పూనుకున్నారు. నాటి పాలకులైన పీష్వాలు బ్రాహ్మణ మహిళలతో పాటు సమాజంలోని మహిళలందరూ నిరక్షరాస్యు లుగా, మూఢవిశ్వాసాలతో జీవించాలని కట్టుదిట్టా లు చేశారు.
  
   ఫూలే వితంతువులకు చేయూతనివ్వ డం, నిమ్నవర్గాల బాలబాలికలకు పాఠశాలలు నడపడం అప్పట్లో సాహసోపేతమైన చర్య. తమ బడిలో చదువు చెప్పడానికి ఎవరూ ముందుకు రాకపోవడంతో తన భార్య సావిత్రీబాయి ఫూలేకు చదువు నేర్పి టీచర్‌గా తీర్చిదిద్దారు. ఆ విధంగా సావిత్రీ బాయి దేశంలోనే తొలి ఉపాధ్యాయురాలి గా చరిత్రలో నిలిచిపోయారు. బాల్య వివా హాల వలన 10-15 ఏళ్లకే విధవలయ్యేవారు. వీరు జీవితమంతా కుటుంబానికి, బంధువులకు చాకిరీ చేస్తూ బతుకు చాలించేవారు. సహజమైన కోరికల వలన, బంధుమిత్రుల లైంగిక దౌర్జన్యాల వలన వితంతువులు తల్లులయ్యేవారు. గర్భస్రావం కోసం రహస్యంగా ప్రయత్నాలు చేసినప్పుడు అవి వికటిం చి ఎంతో మంది చనిపోయేవారు. వీరి దుస్థితి చూసి కదిలిపోయిన ఫూలే, గర్భస్రావాలను నిరోధించి.. వారు పిల్లలు కనడానికి, ఆ తరువాత పెంచి పోషిం చుకోవడానికి ఆసరా అయ్యారు. వారి పిల్లలకు విద్యాబుద్ధులు చెప్పించారు. బ్రాహ్మణ మహిళల, వితంతువుల సంస్కరణ చూసి బ్రాహ్మణ సమాజం ఫూలేపై హత్యా ప్రయత్నాలు చేశారు.
 
  ఫూలే స్ఫూర్తితో ఛత్రపతి సాహూ మహారాజ్ తన రాజ్యంలో 50 శాతం బ్రాహ్మణేతరులను ఉద్యోగులుగా తీసు కోవాలని నిర్ణయించారు. దీనికి బ్రాహ్మ ణులు తీవ్ర వ్యతిరేకత తెలిపారు. నేటి రిజర్వేషన్‌లకు అలా తొలి ప్రాతిపదిక వేసింది సాహూ మహారాజ్, సాయాజీ గైక్వాడ్, పూలే వంటి సంస్కర్తలే. అలాగే పీష్వాల పాలనలో విపరీతంగా పన్నులు వేసేవారు. బ్రాహ్మణులు వడ్డీ లకు ఇచ్చి రైతులను బానిసలుగా మార్చుకునేవారు. ఫూలే ‘రైతుల చెర్నాకోల’ పుస్తకం రాసి వారికి మద్ద తుగా నిలిచాడు. ఆయన రాసిన పుస్తకాలలో ‘గులాంగిరీ’ పుస్తకానికి ఒక ప్రత్యేక స్థానం ఉంది.
  
  మెఖంజీ నారాయణ లోఖండే, రామయ్య తది తర మిత్రులతో కలసి ఫూలే 1873లో ‘సత్యశోధక్ సమాజ్’ను స్థాపించారు. బట్టల మిల్లు కార్మికుల సమస్యలపై ఉద్యమించారు. 16 గంటల పని విధా నాన్ని తొలగించి 12 గంటలకు మార్చుకోగలిగారు. తన జీవిత కృషి ద్వారా ఫూలే దేశంలోని బీసీలకు ఆరాధ్య నాయకుడిగా, మార్గదర్శిగా ఎదిగారు. ఎం దరో సమకాలికులు, ఆ తర్వాతి తరాలు ఆయన నుంచి ఎంతో స్ఫూర్తిని పొందాయి. అందరికీ విద్య అందించిననాడు, కులవివక్ష తొలగిననాడు, అం దరూ నిరాడంబరంగా పెళ్లిళ్లు  చేసుకున్న నాడు, అం దరికీ సమాన హక్కులు, అవకాశాలు లభించిన నాడు, చట్టసభలలో, అన్ని రంగాలలో బీసీలకు రిజ ర్వేషన్‌లు కల్పించిన నాడు, కేంద్రంలో బీసీల కోసం ప్రత్యేక మంత్రిత్వశాఖ ఏర్పాటు చేయడంతో పాటు, కేంద్రంలో, రాష్ట్రంలో బీసీల కోసం జనాభా నిష్పత్తి ప్రకారం బడ్జెట్‌ను కేటాయించి సబ్ ప్లాన్‌లను అమ లు జరిపిన నాడు మహాత్మా జ్యోతిరావు ఫూలే ఆశ యాలు నెరవేరతాయి. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు జ్యోతిరావు ఫూలే జీవిత చరిత్రను, రచనలను పాఠ్యాంశాలలో చేర్చడంతో పాటు, వారి రచనలను అన్ని భాషలలోకి అనువదించి ప్రజలకు అందుబా టులో తీసుకురావడం అవసరం.
  (నేడు జ్యోతిబాపూలే 188వ జయంతి)
  (డా॥వకుళాభరణం కృష్ణమోహన్‌రావు, పూర్వసభ్యుడు, కేంద్ర పరిశోధనా సలహా సంఘం)
  మొబైల్: 9849912948
  


 
 హైదరాబాద్, రంగారెడ్డిలకు కలిపి రూ.20లక్షలు
 
 సాక్షి, హైదరాబాద్: బీఆర్ అంబేద్కర్, బాబు జగ్జీవన్‌రాం జయంతి ఉత్సవాల నిర్వహణ కోసం నిధులు పెంచుతూ శనివారం ప్రభుత్వం ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ఈ మేరకు సీఎం కేసీఆర్ ఈ నిధులను విడుదల చేసినట్టు సీపీఆర్‌ఓ శనివారం ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది. ఈ నెల 5న జగ్జీవన్‌రాం జయంతి, 14న అంబేద్కర్ జయంతి సందర్భంగా ఉత్సవాలు నిర్వహించేందుకు హైదరాబాద్, రంగారెడ్డి జిల్లాలకు రూ.10 లక్షల చొప్పున,  8 జిల్లాలకు లక్ష చొప్పున విడుదల చేసినట్టు ప్రకటనలో పేర్కొంది.
 
 ఈ జయంతులను రాష్ర్టస్థాయి ఉత్సవాలుగా హైదరాబాద్‌లో జరిపేందుకు ఒక్కో ఉత్సవానికి రూ.10లక్షల చొప్పున మంజూరుచేసింది. ఆది వారం జరగనున్న జగ్జీవన్‌రాం జయంతి ఉత్సవాల్లో గవర్నర్ నరసింహన్, సీఎం కేసీఆర్ అతిథులుగా పాల్గొంటారు.


  విశ్లేషణ
  రేపు అంబేద్కర్ వర్ధంతి
  1950-51 మధ్య కాలంలో డాక్టర్ అంబేద్కర్, నెహ్రూలు హిందూ స్మృతిని పార్లమెంటులో ఆమోదింపచేయటం కోసం ప్రయత్నించారు. కానీ నిలువెత్తు ప్రతిఘటనతో బిల్లును పక్కన పెట్టాల్సివచ్చింది. ఇందుకు నిరసనగానే  అంబేద్కర్ మంత్రి మండలికి రాజీనామా చేశారు.
  
  డాక్టర్ బీఆర్ అంబే ద్కర్ (ఏప్రిల్ 14, 1891 - డిసెంబర్ 6, 1956) సంస్కర్త, ఉదార ప్రజాతంత్ర వాది. అణగారిన వర్గా లు, ప్రత్యేకించి ఎస్సీ/ ఎస్టీల ప్రయోజనాల కోసం పాటుపడ్డ వ్యక్తిగా ప్రధానంగా చెప్పుకోవడం పరిపాటి. దీనితో మొత్తం జాతి నిర్మాణానికి ఆయన అందించిన సేవలు మరుగున పడ్డాయి. భారత రా జ్యాంగ నిర్మాతగా ఆయన చరిత్రలో స్థిరపడిపోయినా ఈ బహుముఖ ప్రజ్ఞాపా టవాల గురించి చర్చ నడవలేదు. 1927లో హిల్టన్ యంగ్ కమిషన్‌కు అంబేద్కర్ ఇచ్చిన మహాజరు ఆధారంగానే రిజర్వు బ్యాంకు విధి విధానాలు రూపుదిద్దుకున్నా యి. భారతీయ ద్రవ్యం, ఆర్థిక సమస్య లపై ఏర్పడ్డ రాయల్ కమిషన్ అంబేద్కర్ రాసిన ‘రూపాయి సమస్యలు, పుట్టుక, పరిష్కారం’ అన్న గ్రంథంతో తీవ్రంగా ప్రభావితమైంది. 1934లో భారత రిజర్వు బ్యాంకు చట్టంవచ్చింది. 1942-46 మధ్య కాలంలో వైశ్రాయ్ మంత్రిమండలిలో ఆయన కార్మిక, నీటిపారుదల, విద్యుత్ శాఖమంత్రిగా పనిచేశారు. కేంద్ర జలవన రుల సంఘం, దేశంలో విద్యుత్ ఉత్పత్తికి అవసరమైన మౌలిక వనరులు సమకూర్చ టానికి ఉద్దేశించిన కేంద్ర సాంకేతిక విద్యు త్ బోర్డుకు కూడా ఆయనే ఆద్యుడు.
 
  అంబేద్కర్  జీవితాన్ని, కృషిని అధ్య యనం చేసిన వారికి కొన్ని విషయాలు స్పష్టంగా అర్థం అవుతాయి. ఆయన దృక్ప థం అందరికీ సమాన హక్కులు కోరు తోంది. రాజ్యాంగ పరిషత్ లో తన చివరి ప్రసంగంలో తన ఆలోచనను మరింత విఫులీకరించారు. ‘‘మనం సాధించిన రాజకీయ ప్రజా స్వామ్యాన్ని, సామాజిక ప్ర జాస్వామ్యంగా మార్చాల్సి న అవసరం ఉంది. పునాది లో సామాజిక ప్రజాస్వా మ్యం లేనిదే రాజకీయ ప్రజాస్వామ్య మనుగడ సాగించజా లదు’’ అన్నారు.  ప్రథమ న్యాయశాఖ మంత్రిగా మహిళా హక్కులను చట్టబద్ధం చేయటానికి ఆయన ఎనలేని ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు. అంబేద్కర్ న్యాయశాఖ మంత్రి కాకముందే మహిళా ఉద్ధరణ కోసం పని ప్రారంభించారు. లోథియన్ కమిషన్ (1932) విచారణలోనూ 1933-34లో ఏ ర్పాటైన జాయింట్ సెలెక్ట్ కమిటీ ముం దూ మహిళల హక్కుల కోసం వాదించా రు. దాని ఫలితంగానే 1935 భారత ప్రభుత్వ చట్టంలో తొలిసారి మహిళలకు ఓట హక్కు దక్కింది. రాజ్యాంగ ముసా యిదాలో కూడా 14-16 అధికరణాల ద్వారా మహిళలకు పౌర హక్కులు దఖలు పర్చటంతో పాటు, కన్యాశుల్కా నికి స్వస్తి చెప్పటంలో ఆయనదే ప్రధాన పాత్ర.
 
  స్వాతంత్య్రానికి ముందే మంత్రివర్గం లో చేరమని డాక్టర్ అంబేద్కర్‌ను  నెహ్రూ ఆహ్వానించారు. ఆ నాటికి హిందూ చట్టం గురించి ఉన్న వేర్వేరు వ్యాఖ్యానాలను క్రోడీకరించి ఒకే చట్టాన్ని దేశం ముందుం చే క్రమంలో డాక్టర్ అంబేద్కర్ హిందూ స్మృతిని ప్రతిపాదించారు. విప్లవాత్మకమైన ఈ చట్టం మహిళలకు సమాన హక్కులు కల్పించటంతో పాటు కుల పరమైన వ్యత్యాసాలకు తా వు లేకుండా చేసింది. బీఎన్ రావు కమిటీ ప్రతిపాదిం చిన ముసాయిదాను కూ లంకషంగా పరిశీలించిన ఆయన అనేక ముఖ్యమైన సవరణలతో హిందూ స్మృ తి బిల్లు ప్రతిపాదించారు. దీనితో మొదటిసారిగా వితంతువులు, కూతుళ్లు, కొడుకులతో పాటు తండ్రి ఆస్తిలో సమాన హక్కుదారు లయ్యారు. గృహహింస లేదా భర్తలు నిర్ల క్ష్యం చేయటం కారణంగా భార్యలకు విడా కులు తీసుకునే హక్కు దక్కింది. భర్త రెం డో భార్యను పెళ్లాడటాన్ని నిషేధించింది. వేర్వేరు కులాలకు చెందిన స్త్రీ పురుషులు హిందూ చట్టం కింద వివాహమాడే అవకా శం వచ్చింది.
 
  1949లో అప్పటికే అఖిల భారత హిందూ స్మృతి వ్యతిరేక కమిటీ ఈ బిల్లుకు వ్యతిరేకంగా పని ప్రారంభించింది. ఈ బిల్లును వ్యతిరేకిస్తూ ఆరెస్సెస్ ఢిల్లీలో భారీ బహిరంగ సభ నిర్వహించింది. 1950-51 మధ్య కాలంలో డాక్టర్ అంబే ద్కర్, నెహ్రూలు హిందూ స్మృతిని పార్ల మెంటులో ఆమోదింపచేయటం కోసం ప్రయత్నించారు. కానీ నిలువెత్తు ప్రతిఘ టనతో బిల్లును పక్కన పెట్టాల్సివచ్చింది. ఇందుకు నిరసనగానే  అంబేద్కర్ మంత్రి మండలికి రాజీనామా చేశారు. బహుశా భారతదేశ చరిత్రలోనే మహిళలకు హక్కు లు కల్పించాలన్న డిమాండ్‌తో  కేంద్రమం త్రి రాజీనామా చేయటం ఇదే తొలి సంఘటన.
 
  తొలి సార్వత్రిక ఎన్నికలలో ఘన విజ యం సాధించిన నెహ్రూ హిందూ స్మృతి ముసాయిదాను పార్లమెంటులో ప్రవేశ పెట్టారు. అయితే ఒకే చట్టంగా కాక హిం దూ వివాహ చట్టం, విడాకుల చట్టం, వార సత్వ చట్టం, దత్తత చట్టం పేర్లతో వివిధ భాగాలుగా ప్రవేశపెట్టారు. వీటిని  మహి ళా సభ్యులతో పాటు విఎన్ గాడ్గిల్, పం డిట్ ఖుజ్రు వంటి సభ్యులు సమర్థించారు. తరువాత సంస్కరణవాదులు, మితవా దులు అనివార్యంగా బలపర్చాల్సిన పరి స్థితి వచ్చింది.
 
  ఈ బిల్లులు 1955-56లో చట్టాల రూ పం దాల్చాయి. అనంతరం కొంత కాలా నికి డాక్టర్ అంబేద్కర్ స్వర్గస్థులయ్యారు. ఆయనకు సంతాపం ప్రకటిస్తూ నెహ్రూ, ‘‘హిందూ సమాజంలోనే అన్ని రకాల అణ చివేతతో కూడిన లక్షణాలపై తిరుగుబాటు ప్రకటించిన వ్యక్తిగా అంబేద్కర్ చరిత్రలో నిలిచిపోతారు. అంతేకాదు. హిందూ స్మృ తికి సంబంధించి ఆయన ప్రదర్శించిన ఆసక్తి, ఎదుర్కొన్న ఇబ్బందుల దృష్ట్యా కూడా ఆయన చరిత్రలో నిలిచిపోతారు. ఆయన జీవించి ఉండగానే ఆయన ప్రతి పాదించిన సంస్కరణల్లో అనేకం ఆయన ప్రతిపాదించిన రూపంలో కాకపోయినా వివిధ భాగాలుగా చట్ట రూపం తీసుకో వటం సంతోషకరం’’ అని ప్రకటించారు. నెహ్రూ 125వ జయంతి సందర్భంగా భారతీయ సమాజ నిర్మాణంలో నెహ్రూ, బాబా సాహెబ్ అంబేద్కర్‌ల సంయుక్త కృషిని స్మరించుకోవటం ఇరువురికీ సమ ర్పించగలిగిన నివాళి.
  (వ్యాసకర్త ఏఐసీసీ ఎస్.సి.విభాగం అధ్యక్షులు)
  


 ప్రజాగాయకుడు జయరాజ్
 
 ‘ప్రకృతికి అందరూ సమానమే. పేద, ధనిక.. ఉన్నత వర్గం, అట్టడుగు వర్గం అనే తారతమ్యాలు ఉండవు’ అంటున్నారు ప్రజా గాయకుడు జయరాజ్. ‘ప్రకృతి కూడా కమ్యూనిస్టే. దానిని మానవులే కలుషితం చేశారు’ అని ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. ప్రతి ఒక్కరూ ఏదో ఒక రంగం లో నిష్ణాతులవుతుంటారని, వీరు నేర్చుకున్నదంతా ప్రకృతిని చూసేనని అన్నారు. శనివారం ఖమ్మం వచ్చిన సందర్భంగా ఆయన ‘సాక్షి’తో మాట్లాడారు.
 
 జయరాజ్ మనోభావాలు ఆయన మాటల్లోనే...
  
 మానువుడి అభివృద్ధి వెనుక ప్రకృతి పాత్ర కీలకం. అగ్గిపెట్టెలో ఇమిడే ఆరు గజాల చీరెను నేచి ప్రపంచాన్ని అబ్బురపర్చిన నేతన్నకు సాలీడు ఆది గురువు. భూమికి ఆకర్షణ శక్తి ఉంటుందని న్యూటన్ కనుగొన్నది చెట్టు పైనుంచి యాపిల్ కిందకు పడ్డప్పుడే. మధుర గీతాలతో శ్రోతలను మంత్రముగ్ధుల్ని చేసే గాయకులు కోకిల రాగాల నుంచే నేర్చుకున్నారు.  ఇలా మానవుడు నేర్చుకున్నవన్నీ ప్రకృతిని చూసే. అందుకే.. ప్రకృతిలో చెట్టూ చేమ, రాయీ రప్పా, వాగులు, వంకలు, పిల్లగాలి, సెలయేరు కవులకు కవితా వస్తువులయ్యాయి.
 
 చెట్లను నరకొద్దు
 ప్రకృతికి దగ్గరగా ఎవరుంటారో వారే సుఖంగా జీవిస్తారు. వారికి ఏ కష్టమూ ఉండదు. చెట్లను నరకడం, వాతావరణాన్ని కలుషితం చేయడం మూలంగా మనిషి అనేక కష్టాలను కొనితెచ్చుకుంటున్నాడు. సకాలంలో వర్షాలు పడటం లేదు. పంటలు పండటంలేదు. కరెంట్ కొరత తీవ్రంగా ఉంది. వీటన్నింటికీ కారణం మానవుడు ప్రకృతిని నాశనం చేయడమే. చెట్లను విరివిగా పెంచినప్పుడే పచ్చని తెలంగాణ సాధ్యం. నిజాం కాలం నాటి గొలుసుకట్టు చెరువులు పూడుకుపోయాయి. వాటిని పునరుద్ధరిస్తే ప్రకృతిని కాపాడినట్టవుతుంది.  సాగునీరు, తాగునీరుకు ఇబ్బంది ఉండదు. చెరువులు నిండుగా ఉన్నచోటికే పశువులు, పక్షులు, చేపలు, సకల జంతువులు వస్తాయి.
  
 ఏడు మండలాలు ఏపీలో కలపడం వెనక కుట్ర
 ఖమ్మం జిల్లా రాజకీయ, సాంస్కృతిక, సాహితి రంగాలకు పెట్టింది పేరు. నదీ జలాలు, అపారమైన ఖనిజ సంపదకు ఇక్కడ కొదువలేదు. గిరిజనుల సంస్కృతి కనుమరుగైన ఖమ్మం జిల్లాను ఊహించాలంటే ఎవరికైనా దుఃఖం వస్తుంది. ఆరు దశాబ్దాల పోరాటాల అనంతరం  తెలంగాణను సాధించుకున్నాం. అయినా మనకు పూర్తిస్థాయిలో ఊరట కలగలేదు. జిల్లాలోని ఏడు మండలాలు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో కలపారు. దీని వెనక పెద్ద కుట్రే దాగుంది.   
  
 సమాజ హితం కోసమే నా పాట
 సమాజ హితం కోసమే తన పాట అని జయరాజ్ అన్నారు. మనిషి ముందుగా తనను తాను ప్రేమించుకోవాలని, సమాజానికి ఏ విధంగా ఉపయోగ పడాలో ఆలోచించుకోవాలని అన్నారు. ఆకలి, అవమానాలు, కష్టాలు, కడు దారిద్య్రం అనుభవించి.. సమాజంలో నేలకు కొట్టబడిన వారు అదే వేగంతో లేవాలని అన్నారు. అప్పుడే ప్రాయోజకులవుతారని,  సమాజాన్ని మార్చేందుకు ప్రయత్నిస్తారని అభిప్రాయపడ్డారు. ఇందుకు బీఆర్ అంబేద్కర్ విధానమే ఆదర్శమన్నారు.
 
 ‘జాగోరే జాగో
 అంబేద్కర్... జగతికి మార్గం అంబేద్కర్... మా చల్లని టీచర్ అంబేద్కర్... మా దారికి టార్చి అంబేద్కర్.. భారత్‌కు మార్క్స్ అంబేద్కర్..’ అని తన గాన మాధుర్యంతో కొనియాడారు. తల్లిదండ్రులను ప్రేమించిన వారే ఉత్తములన్నారు. ‘అమ్మా నీ పిలుపులోనే అమృతం ఉన్నది.. అమ్మా నీ పిలుపులోనే అనురాగం ఉన్నది’ అంటూ మాతృమూర్తి మమతలనురాగాలపై రాగం ఆలపించారు. ‘నాయనా నీ మట్టికాళ్లకు దండమే... నీ మంచి మనసుకు దండమే..’ అంటూ తండ్రిపై ఉన్న వాత్సల్యాన్ని తన పాటతో చాటిచెప్పారు. ‘కొమ్మల్లో కోకిల పాటలు పాడాలి.. పల్లెల్లో అక్షర దీపం  వెలగాలి’ అంటూ అక్షరాస్యత ఆవశ్యకతను ఎత్తిచూపారు.


 న్యూఢిల్లీ: ప్రభుత్వోద్యోగులకు వరసగా మూడురోజులు సెలవులు రానున్నారుు. ఈ నెల 14వ తేదీ డాక్టర్ బి.ఆర్.అంబేద్కర్ జయంతిని పురస్కరించుకుని కేంద్ర ప్రభుత్వం ఆ రోజు అన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వ కార్యాలయూలకు సెలవు ప్రకటించింది.
  
  దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న పారిశ్రామిక సంస్థలకు సైతం ఆరోజు సెలవు ప్రకటించాలని నిర్ణయం తీసుకున్నట్టు కేంద్ర సిబ్బంది వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ విడుదల చేసిన ఆఫీస్ మెమోరాండం పేర్కొంది. కేంద్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు సాధారణంగానే శని, ఆదివారాలు సెలవు. అంబేద్కర్ జయంతి వచ్చే సోమవారం రోజున రావడంతో సుమారు 50 లక్షల మంది కేంద్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు వారాంతపు సెలవులు వరసగా మూడురోజులు లభించినట్టరుుంది. ఇలావుండగా ‘గుడ్ ఫ్రైడే’ సందర్భంగా ఏప్రిల్ 18న కూడా కేంద్రం సెలవు ప్రకటించింది. దీంతో వచ్చేవారంలో కూడా వరసగా మూడురోజులు సెలవులు రానున్నారుు.
  


 విభజన బిల్లుపై ఓటింగ్ నిర్వహించాలని, అలాగే రూల్ 77 కింద తామిచ్చిన నోటిసుపై స్పష్టత ఇవ్వాలని డిమాండ్ చేస్తూ వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ఎమ్మెల్యేలు అసెంబ్లీకి పాదయాత్రగా వెళ్లనున్నారు. అందులో భాగంగా గురువారం ఉదయం సచివాలయం వద్ద తెలుగు తల్లి, అంబేద్కర్ విగ్రహాలకు వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ గౌరవ అధ్యక్షురాలు వైఎస్ విజయమ్మతో పాటు ఆ పార్టీ ఎమ్మెల్యేలు గురువారం ఉదయం నివాళులర్పించారు.  వైఎస్ విజయమ్మ నేతృత్వంలో ఆ పార్టీ ఎమ్మెల్యేలు సచివాలయం నుంచి అసెంబ్లీ వరకు పాదయాత్ర చేపట్టారు. ఈ సందర్భంగా సచివాలయం నుంచి అసెంబ్లీ వరకు భారీగా పోలీసులను మోహరించారు.